eylül 2015 tus – özensiz hazırlanmış sorular

EYLÜL 2015 TUS – ÖZENSİZ HAZIRLANMIŞ SORULAR
Temel Bilimler 57. Soru:
57. Aşağıdaki mikroorganizmalardan hangisi hücre içinde yaşamaz?
A)
Yersinia pestis
B)
Listeria monocytogenes
C)
Cryptosporidium parvum
D)
Legionella pneumophila
E)
Borrelia burgdorferi
Doğru Cevap: E
Aslında önemli bir bilgi sorgulanıyor. Ancak, fair-play ruhu daha güçlü yansıtılabilirdi. Doğru
seçenekte sorun yok; gerçekten de Borrelia türleri intrasellüler üreme yeteneğine sahip
değildir. Sıkıntı, Cryptosporidium parvum’da. Doğru, intrasellülerdir. Bir farkla: Kendisine
oluşturduğu ekstrasitoplazmik kese içerisinde yaşar. Soru yanlış değil, ancak dost da değil.
CRYPTOSPORIDIUM TÜRLERİ
 Etken:

Cryptosporidium parvum, intrasellüler bir hayvan protozoonudur.

Ookistler, dış ortama ve klorlamaya oldukça dirençlidir. Su şebekesindeki filtreleri de
geçebilirler; özellikle su taşkınlarından sonra içme suyu salgınları görülmüştür.

Ookistler, hidrojen peroksit muamelesi veya ısıtma ile kolayca inaktive edilebilirler.

İnfekte insan veya hayvan dışkılarındaki ookistler su ve yiyeceklerle alınır. Sindirim
kanalında açılır. Hareketli sporozoitler serbestleşir. İntestinal epitel hücrelerine yapışır.
Hücrelerin sitoplazması dışında bir kesecik (vakuol) içine alınırlar.
İntrasellüler, ancak ekstrasitoplazmik olarak bu kesecik içinde
üremeye başlarlar ve merontlar oluşur.

Merontlar merozoite ilerleyerek lümene salınır, bir kısmı tekrar konak hücreleri infekte eder,
aynı sirkülasyonu izler (otoinfeksiyon). Birden çok otoinfeksiyon sonucunda ciddi tablolar
gelişir ve kronikleşir.
1
Ekstrasitoplazmik kese
Meront
KONAK HÜCRE
ŞEKİL: EKSTRASİTOPLAZMİK KESECİK İÇİNDE MERONTLAR
Temel Bilimler 64. Soru:
64. Aşağıdaki viruslardan hangisi konak hücredeki replikasyonu sırasında inklüzyon cisimciği
oluşturmaz?
A)
Rabies virus
B)
Sitomegalovirus
C)
Adenovirus
D)
Herpes simpleks virus
E)
İnfluenza virüs
Doğru Cevap: E
Bu soru, bilimsel olarak hatalı değilse de bu düzeydeki sınavlarda hangi bilginin
sorgulanabileceği, hangisinin sorulmasının “uygun olmadığını” ayırt etmekten, yani ayırıcılık
indeksi açısından sınıfta kalmıştır.
Bazı viral enfeksiyonlarda ve nadir birkaç bakteriyel enfeksiyonda mikroorganizmanın konak hücre
içerisindeki yaşam siklusu boyunca konak hücrede meydana getirdikleri spesifik veya nonspesifik
değişimler; örneğin hücrenin şeklini bozması, hücreyi eritmesi, içerisinde vakuoller oluşturması,
hücreleri birbirine yapıştırması (sinsityal formasyon) ya da inklüzyon cisimcikleri oluşturması tanısal
öneme sahiptir. Etken nedeniyle hücre fonksiyonlarını da bozabilen bu değişikliklerin tümüne sitopatik
etki (CPE) adı verilir. CPE, bazı viral hastalıklarda kesin tanı koydurucu, yani spesifikken; pek çok
hastalıkta da ayırt edici özelliğe sahip değildir.
İnklüzyon cisimcikleri, virüslerin konak hücre içinde çoğaldıkları bölgelerde nükleik asitlerinin ve
yapısal proteinlerinin kümeleşmeleri ve geriye kalan artıklarıdır Spesifik CPE niteliği taşıyan önemli
inklüzyon cisimcikleri şunlardır:

Nükleusta: Herpesvirüsler (Cowdry-A), adenovirüs, papovavirüs.

Sitoplazmada: Kuduz virüsü (Negri), poksvirüs (Guarnieri), paramiksovirüsler, reovirüsler.

Her ikisinde: CMV (nükleer-Baykuş gözü, sitoplazmik-küçük cisimcikler) ve kızamık virüsü.
Listeden de anlaşılacağı gibi, influenza virüsünün spesifik bir sitopatik etkisi yoksa da enfekte
hücrelerde nonspesifik sitopatik etki gösterebilir.
2