Su Döngüsü Ve Su Döngüsüne Olan İnsan Etkileri

advertisement
Su Döngüsü Ve Su Döngüsüne
Olan İnsan Etkileri
Su
• Su, kohezyon kuvvetine sahip renksiz,
kokusuz ve tatsız sıvı bir bileşiktir.
Kimyada formülü 2 Hidrojen ve 1 Oksijen
atomundanmeydana gelmiştir. H+ iyonu
içeren bir madde ile ve OH- iyonu içeren
maddenin tepkimesi ile oluşur
Suyun vücuttaki görevleri şu
şekilde özetlenebilir
• Su, vücuttan metabolizma artıklarının
atılması için vasıtadır. Su vücûdun
termostatı, ısı düzenleyicisidir. Vücuttan su
ter olarak atılırken ısı da birlikte atılır ve
vücut ısısı azalır. Vücutta lüzumlu olan
maddeleri, lüzumlu yerlere taşır .
•
•
•
•
•
•
Beynimizin %70 sudur.
Kanımızın %80 i sudur
Hiçbir sey yemeden 1 ay yasayabiliriz.
Su olmadan ise 1 hafta yasayabiliriz.
Dünyadaki suyun %3 u kullanılabilir,
Biz ise %1 kullanabiliyoruz
Su Döngüsü
• Biraz önceki resimde oldugu gibi ilk olarak
su buharlaşır ,yagusma meydana gelir
,atmosferde su birikir ,yagışlar meydana
gelir,yagışlar sonucunda daglarda su
birikir,okyanusta sızmalar meydana gelir
sonucunda su döngüsü oluşmus olur
Su Döngüsü
• Yeryüzü suları, Güneş’in etkisiyle
buharlaşarak yükselir ve bulutları
oluşturur. Bulutlardaki su damlacıkları
havanın sıcaklığına göre yağmur, kar ya
da dolu olarak tekrar yeryüzüne iner.
Suyun hâl değiştirerek yeryüzü ile
atmosfer arasındaki bu dolanımına su
döngüsü denir.
Su Döngüsü
Yeryüzünden buharlaşan su, yağışlarla geri döner. Bu sayede
doğadaki su dengesi korunur. Toprağa sızan suların bir kısmı yer
altı sularına karışır.Suyun buharlaşması ve yağışlarla geri dönmesi
mevsimlere göre değişiklik gösterir. Yaz mevsimlerinde buharlaşma
fazla olduğu için yüzey sularındaki su miktarı azalır.Bahar
mevsiminde ise karların erimesi ve yağmurların çok yağmasıyla
akarsular ve akarsuların döküldüğü deniz ve göllerin su seviyeleri
yükselir
Su döngüsünün gerçekleşmesini sağlayan enerji Güneş’ten gelir. Su
döngüsünün gerçekleşmesi için buharlaşmanın meydana gelmesi
gerekir. Güneş, yeryüzündeki suyu buharlaştırarak su döngüsünün
devamını sağlar.
• Süblimleşme:Bazı katı maddeler ısıtılınca
sıvı hale gecmeden dogrudan gaz hale
gecerler bu olaya süblimlesme denir.
• Yoğunlaşma:Bir gaz ya da buharın
sogutuldugu sıkıştırıldığı zaman sıvı ya
da katı hâle dönüşmesine denir
• Buharlaşma:Sıvı bir maddenin ısı alarak
gaz haline gecmesine denir .
Su Döngüsü
• su döngüsüne güncel hayattan örnekler
1-Çaydanlıkta çay kaynatırken çaydanlığın
kapağına yükselen buhar.
2-Güneşin Denizlerden su buharlaştırıp
dünyanın çeşitli yerlerine su taşıması.
• Su döngüsünü bozan başlıca etkenler;
* Atık suların, temizlenmeden su kaynaklarına
verilmesi,
* Ormanların ve diğer yeşil alanların azaltılması,
* Yeraltı sularının fazla miktarda kullanılması,
* Hava kirliliği nedeniyle asit yağmurlarının
oluşmasıdır. Su, yaşam kaynağıdır. Bütün
canlıların ağırlıklarının önemli bir kısmını su
oluşturur.
Su Döngüsüne İnsanın Etkileri
• Su Döngüsüne İnsan Etkileri
• Hızlı nüfus artışı, teknolojinin gelişmesi, şehirleşme
ve endüstriyel gelişme toplumların suya ihtiyaçlarını
artırmıştır. Suyun aşırı kullanılması ile su döngüsünde
bozulmalar meydana gelmektedir.
• 1. Tarımda Su Kullanımının Su Döngüsüne Etkileri
• Kurak ve yarı kurak bölgelerde sulamalı tarımın
yaygınlaşması ile akarsular, sulak alanlar ve yer altındaki
sulardan yararlanma artmıştır. Bu durum su döngüsünü
olumsuz etkilemektedir.
• Konya ovasında göllerin kuruması, obrukların
oluşması, tuz gölünün giderek küçülmesi, tarımda aşırı
su kullanmanın sonucudur.
• 2. Kentleşme ve Nüfus Artışının Su Döngüsüne Etkileri
• Hızlı nüfus artışı ve kentleşme ile birlikte içme ve kullanma suyu
temin etmek için akarsulardan, göllerden ve yeraltı sularından daha
fazla su kullanılmaya başlanmıştır.
• a. Betonlaşmanın Yeraltı Su Seviyesine Etkisi: Kentlerde aşırı
betonlaşma yer altı su depolarının
beslenmesini zorlaştırmaktadır. Yağışlar toprak tarafından
emilemediği için yeraltı su seviyesi düşmekte ve sel baskınları ise
artmaktadır.
• b. Aşırı Kullanımın Yeraltı Su seviyesine
Etkisi: İnsanlar gereksinimlerini karşılamak için yeraltı sularını aşırı
miktarda tüketirler. Bu yüzden yeraltı su seviyesi hızla düşer.
c. Yeraltı Sularına Deniz Suyunun Karışması: Kıyılarda yeraltı
sularının aşırı kullanımı sonucu yeraltı sularına tuzlu deniz suları
karışır.
• 3. Sanayide Su Kullanımının Su Döngüsüne
Etkileri
• Sanayi tesislerinin kuruluş yeri belirlenirken su
büyük önem taşır. Dünyadaki su tüketiminin
%25′i sanayide kullanılır.
• Sanayi’de kullanılan atık sular sıcak ise, akarsu,
göl veya denize karıştığı yerde ortamın
sıcaklığını değiştirerek bitki ve hayvanların
ölmesine ve zararlı türlerin üremesine yol açar.
• . Baraj ve Kanalların Su Döngüsüne Etkileri
• İnsanlar akarsulardan çeşitli amaçlarla
yararlanmak için barajlar yapmışlardır. Bu durum
yeryüzüne düşen yağışın akarsular aracılığı ile
göllere ve denizlere ulaşmasını kısıtlamıştır.
• Yanlış planlama ile yapılan barajlar nedeniyle
akarsuyun aşağı kesimi susuz kalmakta ve
buralarda yaşayan canlılar yok olmaktadır.
Ayrıca deniz ve göllere ulaşan tatlı su miktarı ve
mineral oranı da azalmaktadır.
• 5. Sulak Alanları Kurutmanın Su Döngüsüne
Etkileri
• Sulak alanlar, biyolojik çeşitliliğin ve ekolojik
dengenin korunması ve sürekliliğinin sağlanması
açısından büyük öneme sahiptir. Sulak alanlar
aynı zamanda tropikal ormanlarla birlikte yer
yüzünün en fazla biyolojik üretim
yapan ekosistemleridir.
• İnsanlar, sulak alanları kurutarak bu dengeyi
altüst etmektedir.
• 6. Bitki Örtüsü Tahribinin Su
Döngüsüne Etkileri
• Bitki örtüsü, yağmur ve kar sularının
toprak içine sızmasını ve depolanmasını
sağlar. Yüzeysel akışa geçen suların sel
oluşumunu önler, akarsu rejimlerini
düzenler.
Download