Goz208.69 KB

GÖZ
1-TUNİKA FİBROSA (KORNEOSKLERAL TABAKA)
A-SKLERA
B-KORNEA
LİMBUS(geçiş bölgesi)
2-TUNİKA VASKULOSA (UVEA)
A-KOROİD
B-KORPUS SİLİARE (SİLİAR BODY)
C-İRİS
3-RETİNA
GÖZÜN ODALARI
1- ÖN ODA
KORNEA, İRİS, LENS ARASINDA
2- ARKA ODA
İRİS,SİLİAR BODY,ZONULER LİGAMENT,LENS
ARASINDA
Her ikisi de aköz hümör içerir.
3- KORPUS VİTREUM (VİTRÖZ BODY)
LENS,ZONULER LİGAMENT,RETİNA ARASINDA
Vitröz hümör içerir.
A-SKLERA
TENON KAPSÜLÜ (yoğun bağ dokusu tabakası)
TENON SAHASI (gevşek bağ dokusu)
1- EPİSKLERA
.Fibroelastik gevşek bağ dokusu
.Çok kan damarı içerir
2- SKLERA PROPER
.Yoğun yüzeye paralel kollogen fibriller
.Elastik fibril
.fibroblast,fibrosit
.Fazla kan damarı içermez
SUPRAKOROİDAL LAMİNA
.Fibro elastik gevşek bağ dokusu
.Fibroblast,fibrosit,melanosit
• Sklera ,bu tabaka ile koroide bağlanır
B-KORNEA
1- ÖN YÜZ EPİTELİ
.Çok katlı keratinleşmemiş yassı epitel
.Hücre katları az
.Papilla içermez
2- BOVMAN MEMBRANI
3- STROMA (SUBTANTİA PROPRİA)
.İnce kollagen fibril lamelleri (Açı yapar tarzda çaprazlaşır)
.Fibroblastlar,fibrositler (Fazlaca yassılaşmış)
.Matriks(kondroitin sülfat ve keratin sülfattan zengin,amorf
,metakromatik glikoprotein madde)
.Damar içermez
.Az limfosit(Limbusdan göç eden)
4- DESCEMENT MEMBRANI
5- ARKA YÜZ EPİTELİ
.Tek katlı yassı epitel
LİMBUS
1- KONJONKTİVA
A-EPİTEL
.Çok katlı keratinleşmemiş yassı epitel
.Cellula caliciformis içermez
B-STROMA
.Konjonktival stromal damarlar
2-TENON KAPSÜLÜ
3- EPİSKLERA
.Lenf ve kan damarlarından zengin (Episkleral damarlar)
4- LİMBAL STROMA (SUBSTANTİA PROPRİA)
.Damardan zengin (Limbus venleri-aköz venler)
.Şilem kanalı
.Derin kısımlarında TRABEKULAR AĞ
.Descement membranı ve kornea arka yüz epitelinin
incelip parçalanmasıyla oluşmuş
2-TUNİKA VASKULOSA(UVEA)
A-KOROİD
SUPRAKOROİDAL LAMİNA tabakası ile skleraya bağlanır
a- EPİKOROİD (KOROİDAL STROMA)
.Damardan zengin(Fazlaca venöz pleksüs)
.Melanosit, lenfosit,plasma hücresi,mast hücresi
b- KORİOKAPİLLER TABAKA
.Kapillerlerden zengin
.Delikli tip endotele sahip
c- BRUSH MEMBRANI
.Optik diskten ora serrataya uzanır
.Retinadan koriokapiller ayırır ( pigment epiteli ile koriokapiller
tabaka arasında )
.5 tabakadan oluşur
1.Koriokapiller tabakanın bazal laminası
2.Kollogen lif tabakası
3.Merkezi elastik lif tabakası
4.Kollogen lif tabakası
5.Pigment epitelinin bazal laminası
B-KORPUS SİLİARE(SİLİAR BODY)
• PARS PLİKATE (SİLİAR ÇIKINTI’LARA SAHİP 1/3
ANTERİOR KISIM)-Zonuler (Zinn) fibriller çıkar
• PARS PLANA (YASSILAŞMIŞ 2/3 POSTERİOR KISIM-ORA
SERRATAYA DAYANIR)
HİSTOLOJİK YAPISI
1- EPİTEL
İki katlı izoprizmatik epitel
Bazal tabaka-Melaninden zengin prizmatik hücreler
Apikal tabaka-Pigment içermeyen izopizmatik hücreler(siliar
epitel-aköz hümör sekret eder)
2- STROMA
Siliar kas(longitudinal-radial-sirküler seyreden düz kaslar)
ve onu çevreleyen fibro elastik bağ dokusu(damar ve
melanosit’lerden zengin)
C- İRİS
•
ÖN YÜZ
.Fibroblastlar ve melonositlerle örtülüdür
•
ARKA YÜZ
.İki tabakalı izoprizmatik epitel
.Bazal tabaka hücreleri-epitelyal pigmentli apikal kısım,muskuler
pigmentsiz bazal kısım(musculer dilator pupilla)-m.sphincter
pupillanın orta bölgesinde gözden kaybolur.
.Apikal tabaka hücreleri-izoprizmatik , pigmentli
•
STROMA
.Gevşek bağ dokusu –fibroblast , melanosit (göz renginden sorumlu)
ve derin kısımlarında damardan zengin
.Spiral arteler-ince intima ve media ,kalın adventitia içerir
.Muskulus sphincter pupilla-pupiller kenarda ,konsantrik dairesel
yerleşimde düz kaslar
LENS
• İris ve korpus vitreum arasında yerleşmiştir
• Büyük elastisiteye sahiptir
• Transparant ve bikonvekstir
• Arka yüzü daha konvekstir
• İki yüzün birleştiği yuvarlağımsı kenara ekvator denir
• Buraya ciliar body’den çıkan zonular fibriller asılmıştır
• Üç kısımdan oluşur:
A- Lens kapsülü , B- Supkapsuler epitel , C- Lens fibrilleri
A- LENS KAPSÜLÜ
• Epitel hücrelerinin dış yüzünü örter
• Homojen 10-20 mikron kalınlığında,bazal membran yapısındadır
• Bütün lensi sarar,karbonhidrattan zengindir
• Elastiktir,esas olarak tip IV kollogen ve amorf glikoprotein ihtiva eder
• Ön yüzde kalın , arka yüzde incedir
B- SUPKAPSULER EPİTEL
• Ön yüzünde tek katlı izoprizmatik epitel bulunur
• Ekvatoryal zonda hücrelerin boyları uzar ve sekonder lens fibrilerine
dönüşürler
C- LENS FİBRİLLERİ
• Primer ve sekonder lens fibrillerinden oluşur
• Primer lens fibriller embriyonal gelişim esnasında arka duvardan
oluşur
• Sekonder lens fibrilleri ise ön yüzdeki epitelden oluşur ve primerleri
sarar
• Ekvatoryal zondan itibaren hücre boyları uzarken nüveler giderek
kaybolur ve sitoplazmalarını kristallin doldurur
• Orta bölgedeki nukleus içermiyen fibriller 7-10 mm uzunlukta ,8-10
mikron geniştikte ve 2 mikron kalınlıktadır
• Sitoplazmaları az organele sahiptir
• Fibriller gap juction’larla bağlıdır
.Katarak lensin opaklaşmasıdır
KORPUS VİTREUM (VİTRÖS
BODY)
• Lensin arkasındaki bölgedir
• Su (% 99) ,kollogen ve komponenti
hyaluronik asit olan fazlaca
hidratlanmış glikoz aminoglikanları
ihtiva eder
• Transparent bir gel yapısındadır
3- RETİNA
A- PARS SEKA RETİNA
Siliar body ve iris’in iç sınırını (epitelini) teşkil
eden fotosensitif olmıyan 1/5 ön kısım. Ora
serrata’ nın anterioru.
B- PARS OPTİKA RETİNA (OPTİK RETİNA)
Ora serrata’nın posterior’unda ,fotosensitif
4/5 arka kısım
a- Pigment epiteli
b-Nöral retina
a- Pigment epiteli
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Brush membranı üzerine oturur
Fazlaca bazal hücre membranı invaginasyon
Bu bölgede fazlaca mitokondri
Apikal yüzde uzun ve kısa mirovilli
Kısa villuslar (3 mikron) fotoreseptör hücrelerin (FH)
dış segmentlerini sarar
Uzun villuslar (5-7 mikron) FH dış segmentlerinin
arasında uzanır
Yüksek fagositik özelliktedir(FH hücre dış
segmentlerini)
Apikal sitoplazmada bol melanin granül bulunur
Vitamin A depolar
b-Nöral retina
1- BASİL (ROD) VE KONİ DIŞ SEGMENTLERİ
2- DIŞ SINIRLAYICI MEMBRAN
3- DIŞ NUKLEAR TABAKA
4- DIŞ PLEKSİFORM TABAKA
5- İÇ NUKLEAR TABAKA
6- İÇ PLEKSİFORM TABAKA
7- GANGLİON HÜCRE TABAKASI
8- SİNİR FİBRİL TABAKASI
9- İÇ SINIRLAYICI MEMBRAN
1-ÇUBUK (ROD) DIŞ SEGMENT
• Çubuk şeklinde, hücre membran katlanmalarıyla oluşan ,
raf şeklinde membranöz diskler
• Çift tabaka fosfolipit membranlar
• Dış hücre membranı ile bağlantı kaybolmuş
• İntra disk sahası sentral bölgede uniform , kenar kısımlarda
geniş
• Diskler arasında inter disk sahası
• Diskler hücre memranı içinde sulu protein bir yapı içinde
yüzer
• Disklerin sayısı türlere göre 600- 1000 arasında değişir
• Diskler karanlıkta mor renk veren RODOPSİN içerir
• Işığa aşırı duyarlı olup düşük seviyeli ışığı hissedebilirler
• Bundan dolayı gece görmesinde zorunludurlar
• Dış segmentleri devamlı yenilenir
• Enine kesitte lobulasyon gösterir
1-KONİ DIŞ SEGMENT
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Koni şeklinde uç kısma doğru sivrileşir
Rod dış segmentine benzer
Rod’unkinden daha kısadır
Memranöz diskler hücre membranı ile bağlantılarını
kaybetmemişlerdir
Devamlı yenilenmezler
Bağlayıcı sapa yakın diskler en geniştir
İntra disk ve inter disk sahaları daha geniştir
Enine kesitlerde lobulasyon göstermez
Kırmızı ışığa duyarlı İODOPSİN içerir
Rod’lardan daha yüksek yoğunlukta ışığa (parlak ışığa)
duyarlıdır
Bu sebebten gece görmesinde duyarlı değildir
2-ÇUBUK (ROD) BAĞLAYICI SAP
• Dış segmentle iç segmenti bağlar
• Çok dar ve ince olup az sitoplazma içerir
• Modifiye olmuş sil içerir (sentral mikrotubul çifti
yok , periferde dokuz çift mikrotubul)
• Bazal body iç segment içinde yerleşmiş
• Periferdeki 9 çift mikrotubul , bazal boy den
ayrıldıktan kısa mesafe sonra 9 tek halka
mikrotubul oluşturarak dış segmentin ucuna
doğru devam eder
2-KONİ BAĞLAYICI SAP
• Rod’daki aynı özelliklere sahiptir
• Sil rod ‘daki ile aynı strüktür ve düzene sahip
(modifiye)
• Sil boyu daha kısa
• Bazal body iç segmentin dış kısmında
3-ROD İÇ SEGMENT
A- ELİPSOİD BÖLGESİ:
• Asidofiliktir
• Birçok mitokondri ihtiva eder (enine kesitte30-50 adet)
• Glikojen ,DER ,nörotubuller ,serbest ribozom
B- MYOİD BÖLGESİ:
• Bazofiliktir
• Süratli protein sentez bölgesi
• Polizomlar,Golgi kompleksi,bol glikojen,az mitokondri
• Son kısmı Müller hücre membranı ile ZONULA
ADHERENSLER ile bağlanarak DIŞ SINIRLAYICI
MEMBRANI oluşturur.
3-KONİ İÇ SEGMENT
• Rod’unkinden daha geniş ve koni şeklinde
A- ELİPSOİD:
• Rod’dan daha çok mitokondri (enine kesitte200-300)
• Mitokondri uzun
• Diğer organeller rod a benzer
B- MYOİD :
• Rod ile aynı strüktüre sahip
• Son kısmı Müller hücre membranı ile ZONULA
ADHERENS’lerle bağlanarakDIŞ SINIRLAYICI
MEMBRANI oluşturur
4-DIŞ ROD FİBER
• Az uzun mitokondri
• Nörotubuller
• Serbest ribosomlar
4- DIŞ KONİ FİBER
• Rod ile aynı strüktüre sahiptir
5-ROD HÜCRE GÖVDESİ
• Nüve(yuvarlak, 5,5 mikron çap,kromatin
diffüz )
• Nörotubuller nüve etrafında kümelenmiştir
• Az mitokondri
• Serbest ribosomlar
• DER
5-KONİ HÜCRE GÖVDESİ
• Nüve rod’unkinden daha büyüktür (7
mikron) ve daha az heterokromatin
içerir
• Rod ile aynı strüktüre sahiptir
6- İÇ ROD FİBER
•
•
•
•
•
Akson özelliği gösteren incelmiş kısımdır
Az mitokondri
Birkaç vesikül
Nörotubuller
Serbest ribosom
6- İÇ KONİ FİBER
• Rod ile aynı strüktüre sahiptir
• Rod ‘dan daha geniştir
• Daha çok nörotubul içerir
7-ROD KÜRESİ (SPHERULE)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Şişkin ve oval şekildedir
İNT ‘deki hücre dendritleri ile invagine olmuştur
Dış pleksiform tabakanın orta kısmında yerleşmiş
Pek çok presinaptik vesikül
Mitokondri
Nörotubuller
Serbest ribosomlar
Sinaptik ribbon
Arciform density
İnsanda 120 milyon rod hücresi vardır
7- KONİ AYAKÇIĞI ( PEDİKÜL )
• Geniş koni şeklindedir
• Rod küresi ile aynı düzlemde yerleşmiştir
• Sinaptik ribbon rod küresinden daha küçük ve
daha çok
• İNT’daki hücre dendritleri ile invagine
olmuştur
• Diğer strüktürü rod ile aynıdır
• İnsanda 6 milyon koni vardır.Fovea’nın fundus
bölgesi yalnızca koni ihtiva eder. Bu bölge rod
içermez
NÖRAL RETİNA TABAKALARI
1.
•
2.
•
3.
•
4.
•
5.
•
DIŞ SEGMENT TABAKASI
Rod ve koni hücrelerinin dış segmentleri
DIŞ SINIRLAYICI MEMBRAN
Müller destek hücrelerinin rod ve koni hücrelerinin
içsegment bölgesi ile zonula adherens’lerle bağlantı
kurmasıyla oluşmuştur
DIŞ NUKLEAR TABAKA
Rod ve koni hücre gövde ve nüveleri
DIŞ PLEKSİFORM TABAKA
Horizontal ve bipolar hücrelerin rod ve koni’lerle
yapmış olduğu sinapslar
İÇ NUKLEAR TABAKA
Bipolar,horizontal,amakrin ve Müller destek
hücrelerinin hücre gövdesi ve nüveleri
6. İÇ PLEKSİFORM TABAKA
• Bipolar ve amakrin hücre aksonlarının
ganglion hücre dendritleri ile yaptıkları
sinapslar
7. GANGLİON HÜCRE TABAKASI
• Ganglion hücre gövdeleri ve glial destek
hücreleri
8. SİNİR FİBRİL TABAKASI
• Ganglion hücrelerinin myelinsiz akson
paketlerinden oluşur
9. İÇ SINIRLAYICI MEMBRAN
• Müller destek hücrelerinin son kısmının
genişlemesi ile oluşan bulbus’lar ve onların
bazal membranlarından
NÖRAL RETİNANIN NÖRON TİPİ
HÜCRELERİ
1- FOTORESEPTÖR HÜCRELER (ROD VE KONİ)
2- HORİZONTAL HÜCRELER
3- BİPOLAR HÜCRELER
4- AMAKRİN HÜCRELER
5- GANGLİON HÜCRELERİ
1- FOTORESEPTÖR HÜCRELER
A- ÇUBUK (ROD)
B- KONİ
2-HORİZONTAL HÜCRELER
• İç nuklear tabakanın en üst 1 yada 2
sırasını oluştururlar
• Perikaryondan simetrik ışınsal yayılan
kısa dendrit ile uzun aksona sahip
• H I hücre aksonu rod küresi ile
H II hücre aksonu koni ayakçık ile
sinaps yapar
• Kolmer kristalloid denilen nadir
sitoplazmik inkluzyona sahip
3-BİPOLAR HÜCRELER
•
•
•
•
Retinal tabakalara dikey yerleşimde
Dış ve iç pleksiform tabakalrı arasında uzanır
Hücre gövdesi iç nuklear tabakada
Tek aksona sahip olup uç kısmında dallanarak
ganglion ve amakrin hücrelerle sinaps yapar
• Denndritleri dallanır ve sinaps yaptığı fotoreseptör
hücreye göre: A- Rod bipolar , B- Koni bipolar
hücreler adını alır
• Perikaryonu birçok mitokondri,serbest ribosom,DER
ve nörotubuller ihtiva eder
• Aksonun sinaptik sonlanması şişkin torbaya benzer
,birkaç mitokondri ,sinaptik vesiküller, sinaptik ribbon
ve arciform density ihtiva eder
4-AMAKRİN HÜCRELER
• Aksonları yoktur
• Çok sayıdaki dendiritleri iç pleksiform tabakada radier
yayılır ve bipolar hücre aksonları ve ganglion hücre
dendritleri ile bağlantı kurar
• Hücre gövdesi iç nuklear tabakanın iç kısmında
yerleşmiştir
• Perikaryonu bipolar hücreden daha büyüktür ve bol
sitoplazma, GER ,serbest ribosom,iyi gelişmiş Golgi
nörotubul ,dağılmış mitokondri içerir
• Nüve çentiklidir
5- GANGLİON HÜCRELERİ
• Hücre gövdeleri ganglion hücre tabakasında
yerleşmiştir
• Büyük nüve ,bazofilik Nissl maddesi ihtiva eder
• Değişik büyüklüktedir (12 mikrondan 30 mikrona)
• Makuler bölgede sadece küçük hücreler bulunur
• Dendritleri iç pleksiform tabakada bipolar hücre
sonları ve amakrin hücre dendritleri ile sinaps yapar
• Aksonları dallanmaz ,myelinsizdir ve retina iç
bölgesine doğru ilerliyerek sinir fibril tabakasını
oluşturur
• Daha sonra paralel demetler yaparak posteriora
uzanır , optik diski geçerken myelin kazanır ve optik
siniri oluşturur
• Monosinaptik(koni bipolar hücre ile sinaps) ve Diffüz
hücreler olmak üzere iki tipi vardır
NÖRAL RETİNA’NIN NÖROGLİAL
KARAKTERDE DESTEK
HÜCRELERİ
1.
2.
3.
4.
MÜLLER HÜCRELERİ
ASTROSİTLER
PERİVASKULER GLİA HÜCRELERİ
RETİKULO ENDOTELİAL MİKROGLİAL
HÜCRELER
1- MÜLLER HÜCRELERİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Dış ve iç sınırlayıcı memranlar arasında nöral retina boyunca
uzanır
Fovea bölgesinde de bulunur
Villus çıkıntıları dış sınırlayıcı membran dışında da uzanır
Nöral hücreleri ve sinir fibrillerini sarar
Artmış sitoplazmik yoğunlukları ile tanınır
Oval nüveleri iç nuklear tabakada yerleşmiştir
Yoğun kromatine sahiptir
Sitoplazmalarında bol mikrofilament ve glikojen ,DER vesiküller
ve mitokondri bulunur
Yüksek metabolik aktiviteye sahiptir
Laktik asit dehidrogenase aktivitesi gösterir
Glikojeni sentez ve depo eder
Sinir hücrelerine glukoz sağladıkları için önemlidir
Destek ve besleyici fonksiyona sahiptir
2-ASTROSİTLER
• Yıldız şeklindedir
• Sinir fibril , ganglion hücre ve iç
pleksiform tabakalarında bulunur
• Sinir fibril tabakasındakiler genellikle
bipolardır
• Uzantıları kan damarları ,sinir hücre ve
uzantıları etrafında ve aksonlara paralel
uzanır
3- PERİVASKULER GLİA
HÜCRELERİ
• Yıldız şeklindedir
• Retinal kapillerler etrafında bulunur
• Kan damarı duvarını saran uzun çıkıntılara
sahiptir
• Bazı uzantıları retinal sinir fibrilleri etrafında
uzanır
• Astrosit ve Müller hücreleri tarafından işgal
edilmemiş sahaları doldurur
• Muhtemelen izole edici bir fonksiyona sahiptir
4- RETİKULO ENDOTELİAL
MİCROGLİAL HÜCRELER
• İç retinada özellikle sinir fibril tabakasında
bulunurlar
• Sayıca fazla değildir
• Gezici fagositik hücrelerdir
NÖRAL RETİNANIN
ÖZELLEŞMİŞ SAHALARI
1.
•
•
•
•
•
•
•
•
FOVEA (MAKULA LUTEA- SENTRAL SAHA)
Papillanın 2,5 mm kadar lateralindedir
3 mm çapında bir çöküntü bölgesidir
Bu sahanın periferik kısımlarında bipolar hücrelerin özellikle konilerin
ve diğer sinir elemanlarının çok fazla miktarda mevcudiyeti ve
sinaptik mükemmelliği ile karakterize edilir
Sarı renkte görülür
Ortasındaki 1,5 mm çapındaki çukur ,Fovea sentralis adını alır ve bu
kısım retina iç tabakalarının dış pleksiform tabakadan optik sinir
tabakasına kadar kaybolmasıyla oluşur
Fovea sentralis’in ortasındaki 550 mikron çapındaki kısım Fundus
adını alır ve bu bölge ince uzun ,30 000 kadar koni hücresi ihtiva
eder.Bu bölgede rod’lar yoktur ve kan kapillerleri ihtiva etmez
Bu sahadaki koni’ler oblik olarak yerleşmiş bipolar hücrelerle sinaps
yapar
Fovea maksimal görme keskinliğine sahip saha olup ince gündüz
görmesi için özelleşmiştir
2- OPTİK DİSK VE PAPİLLA
• Retina’daki sinir fibrillerinin posterior da
optik siniri oluşturmak üzere sklerayı
geçerken kümelenmesi ile oluşan , 1,5
mm çapında kabartı
• Başlangıç noktasındaki çöküntü optik
papilla adını alır
• Fotoreseptör hücre içermez
• Kör nokta olarakta isimlendirilir
• Sinir fibrilleri tarafından skleranın
delinmesi ile oluşan delinmiş yoğun
fibröz plak , Lamina kribrosa adını alır
• Optik diskten retinanın sentral arter ve
veni çıkar
3- OPTİK SİNİR
•
Retinal gaglion hücreleri ile orta beyin arasında
sentral sinirsisteminin bir sahasıdır
•
Retinadaki myelinsiz sinir fibrilleri lamina
kribrosadan optik sinir olarak çıkar
•
Sinir fibrilleri lamina cribrosaya yakın myelin kazanır
•
Optik sinir astrositler tarafından desteklenmiş
binden fazla sinir fibrili ihtiva eder
•
Fibröz örtüsü beyin meninkslerinin bir uzantısıdır ve
3 tabakalıdır
•
Meninksler arasında subdural subarahnoid sahalar
bulunur
•
Duramater ,sinirin göze girdiği yerde sklera ,piamater
ve arahnoid membran ise koroid ile devam eder
•
Optik sinirin merkezinde arteria sentralis ve vena
sentralis yerleşmiştir
•
Bu damarlar göz küresinin biraz posteriorunda optik
sinire girer
GÖZE KAN SAĞLAMA
• Göze kan oftalmik arterin dalları olan sentral arter ve
siliar arter vasıtasıyla ulaşır
• Optik sinir boyunca uzanan sentral arter , optik diskten
radial olarak dallanarak çıkar ve makula lutea hariç
retina boyunca yayılır
• Retinanın 5-9 tabakalarını besler
• İki uzun posterior siliar arter optik sinirin girişine
lateral olarak sklerayı deler,koroid ve sklera arasında
ilerliyerek siliar body ve irisi kanlandırır
• Anterior siliar arter daha anteriorda göze girer ,iris
etrafında posterior siliar arter ile anastomos yapar
• İris etrafındaki bu büyük arterial halkadan irise kan
sağlanır
• Sentral arter retinaya kan sağlayan esas
arterdir.Tıkanması daimi körlüğe yol açar
GÖZE YARDIMCI ORGANLAR
1. GÖZ KAPAKLARI
• Gözün koruma görevini üsttlenmiş gevşek ,elastik ve
hareketli deri katlanmalarıdır
• İki yüzeye sahiptir
İÇ YÜZEY
• Palpebral konjonktiva ile örtülüdür
• Çok katlı prizmatik epitel içerir
• Epitel hücreleri arasında cellula caliciformis
bulunmaktadır
• Bunların salgıları iç kapak yüeyinin nemlenmesini
sağlar ve göz yaşlarının buharlaşmasını engeller
•
•
•
•
•
DIŞ YÜZEY
İnce deri ile örtülüdür
Çok katlı keratinleşmiş yassı epitel ile
örtülü olan deri ,küçük kıllar ,ter ve yağ
guddeleri ihtiva eder
Dermis ince olup elastik fibrillerden
zengindir
Kapak hududunda dermis uzunlukları
3-4 sıra oluşturan kirpikler ihtiva eder
Kirpik foliküllerine Zeiss bezleri (küçük
yağ bezleri) ve Moll bezleri (ter bezleri)
açılır
• Stroma içinde kapağın biçiminin korunmasını
sağlıyan,yoğun fibröz ve elastik dokudan oluşan
fleksibil TARSAL PLAK’lar bulunur
• Üst ve alt plak olmak üzere iki tanedir
• Plaklar gözün konvektisitesinden dolayı eğimlidir
• Üst plak 10-12 mm genişlikte,D harfi şeklinde
• Alt plak dar 5 mm genişlikte sentral bölgededir
• Plaklar arasında Meibomian bezleri(basit alveolar yağ
bezleri) bulunur
• Bunlara tarsal bezler de denir
• Göz kapağı kenarına küçük delikle açılır
• Göz yaşının etrafında bir yağlı tabaka oluşturarak göz
yaşının süratle buharlaşmasını önlemeye yardım eder
• Stroma içinde orbikularis okuli kasının palpebral
parçası olan sirküler çizgili kas tabakası ve Müller
kasları (palbebral düz kaslar) bulunur
2- KONJONKTİVA
• Göz kapağı hududunda, deri ile kornea epiteli
arasında kalan sahadır
• 3 bölümden oluşur
• Göz kapağının iç yüzeyini örten palpebral
konjonktiva , göz küresi üzerinde kıvrım yaparak
limbus’a kadar uzanan bulbar konjonktiva , ikisi
arasındaki kıvrım da forniks konjonktivadır
• Epitel ve lamina propriadan oluşur
• Epitel, çok katlı prizmatik olup goblet hücreleri
içerir.Forniks’te kalındır,Bulbusa doğru incelir ve
korneal hudutta (limbus) çok katlı keratinleşmemiş
yassıdır
• Lamina propria gevşek bağ dokusundan oluşmuştur
3-LAKRİMAL APPARATUS
• Lakrimal bezler(göz yaşını üreten) ve bunları nasal
kaviteye boşaltan kanallardan oluşmuştur
• Glandula lakrimalisler orbit içinde,onun superolateral
köşesinde superior forniks konjonktivasının hemen
dışında yerleşmiş olup levator palpebra superioris’in
tendonu ile münasebettedir
• Bileşik tubulo alveolar tipte albuminöz bezlerdir
• Adonomerler (aciniler) myoepitelyal hücrelerle
tamamiyle sarılmıştır
• İntra lobular kanalları tek katlı kübik veya prizmatik
,İnter lobular kanallar tek katlı prizmatik epitele sahiptir
• Loblar salgılarını 10-15 excretory kanallar vasıtasıyla
superior forniks’in lateraline boşaltır
• Excretory lakrimal kanallar çok katlı keratinleşmemiş
yassı epitele sahiptir
• Göz yaşları lakrimal bezlerin steril sekresyonlarıdır
• Bunlar konjonktival ve korneal epiteli nemli tutmak
ve yabancı maddeleri atma fonksiyonu yapar ve göz
kapaklarının kırpılması ile yayılır
• Aşırı göz yaşı konjonktival kesenin medial köşesine
ilerler ve iki göz kapağının birleştiği üçgen sahadaki
lakrimal havuz içinde geçici olarak birikir
• Her bir göz kapağının kenarında lakrimal punkta
(nokta) denilen deliklerle lakrimal kanala geçer
• Onlarda gözün medial köşesine yerleşmiş lakrimal
keseye açılır
• Lakrimal keselere geçen aşırı göz yaşları naso
lakrimal kanal vasıtasıyla burunun inferior
meatusuna boşalır
• Lakrimal kanallar çok katlı keratinleşmemiş yassı ,
lakrimal kese ve naso lakrimal kanal çok sıralı silli
epitele sahiptir