Document 778303

Yanlış Olan :DEHB,
hekimler tarafından zor
çocukları
tanımlamak
için uydurulmuş bir
tanıdır.
Doğrusu: DEHB 50
yıldan daha uzun bir
süredir
bilinen
bir
bozukluktur. Hakkında
çok iyi bilinen pek çok tıbbi bozukluktan daha fazla kanıt
bulunmaktadır. Bu bozukluktaki davranış sorunlarının
temeli, beynin yapısındadır. Okul çağı çocuklarında % 48 oranında oldukça sık görülür. Hekimlerin bu bozukluğu
daha iyi tanımaya ve anlamaya başlaması ile beraber
geçmişe oranla DEHB tanısı konulmasında artış olmuştur.
Yanlış olan: Eğer anne-babaları yeterince terbiye etseler
ve disiplin sağlasalardı bu çocuklar böyle olmazdı, esas
sorun anne-babanın tutumlarındadır.
Doğrusu:
Araştırmalar
DEHB’nin
anne-baba
tutumlarının ve disiplin verme yöntemlerinin doğrudan
bir sonucu olmadığını göstermektedir. Buna rağmen tıpkı
diyabet, böbrek yetmezliği ve diğer bozukluklarda olduğu
gibi tedavinin başarısı ailenin ilgi ve desteği ile yakından
ilişkilidir.
Yanlış olan: Özel diyetler uygulanması ve bazı gıda katkı
maddelerinin (gıda boyaları..vs.) kısıtlanması ile DEHB
belirtileri düzeltilebilir.
Doğrusu: Özel diyetler yaptırmak ya da gıda katkı
maddelerini kısıtlamak DEHB’yi önlemeyecektir. Ancak
tabii ki çocuğun sağlıklı beslenmesi, spor yapması ve
dinlenmesi genel sağlığı açısından faydalı olacağı gibi
DEHB belirtileri ile başa çıkmasını da kolaylaştıracaktır.
Yanlış Olan: “Bu çocukta DEHB olamaz! İsteyerek
yaptığı işlerde, mesela tv seyrederken, bilgisayar
oynarken dikkatini vermekte hiç sorunu yok”.
Doğrusu: Bazı zamanlar yaptığı işe iyi konsantre
olabiliyor bile olsa yine de çocuğunuzda DEHB olabilir.
DEHB olanlar bir çok olayda ve yapmaları gereken
işlerde başından sonuna kadar takip edemezler,
dikkatlerini yaptığı işe veya oyuna vermekte zorlanırlar;
ancak, ilgilendikleri, keyif aldıkları ve (bilgisayar
oyunları gibi) uyarıcı işlere daha iyi odaklanabilirler.
Yanlış olan: DEHB olan çocuklar yaşıtları kadar zeki
olmadıkları için özel sınıflarda ya da okullarda
eğitilirler.
Doğru Olan:DEHB zekayı etkileyen bir bozukluk
değildir. Ancak bu çocuklar DEHB’de yaşanan
güçlüklerden dolayı okulda umulanın altında başarı
gösterebilirler. Bu durum zeka ile ilgili sorunlardan
ziyade davranış sorunları ile ilişkilidir. Ayrıca DEHB’ye
“Özgül Öğrenme Güçlüğü” eşlik edebilir ve bu bozukluğa
yönelik olarak eğitsel yaklaşımlar uygulanması
gerekebilir. Bu çocukların özel bir eğitim alması, özel bir
sınıfa konması gibi bir durum söz konusu değildir
(öğrenme güçlüğü gibi ek bir sorun olmadıkça)
Yanlış olan: Oldukça basit; ilacı alıyorsun, iyileşiyorsun.
Doğrusu: İlaçlar ve yan ısıra bazı davranış düzenleme
teknikleri belirtilerin düzeltilmesine yardımcı olur.
“Stimülan” ilaçların DEHB’de kullanımı ile ilgili 70
yıldan uzun süreli deneyim vardır ve uzun yıllardır
DEHB tedavisinde başarı ile kullanılmaktadırlar. Bu
SUR REHBERLİK VE ARAŞTIRMA
MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ-2012
SUR REHBERLİK VE ARAŞTIRMA
MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ-2012
DİKKAT EKSİKLİĞİ
HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU
NEDİR?
Dikkat eksikliği Hiperaktivite
Bozukluğu (DEHB) okul öncesi dönem ve okul çağı
çocuklarında belirgin hale gelen bir bozukluktur.
Çocuğun davranışlarını kontrol etmesi ve dikkatini
vermesinde sorun vardır. “Bir türlü yerinde durmayan,”
“hayallere dalan”, “düşünmeden davranan”, “dalgın,
unutkan” …vs. gibi pek çok sıfatla nitelendirilen
çocuklardır.Dikkat bozukluğu ve hiperaktivite bozukluğu
% 4-8 gibi bir oranda görülmektedir; bu da 25-30 kişilik
bir sınıfta en az 1-2 DEHB olan çocuk görülebileceği
anlamına gelmektedir.
 Yerinde duramazlar.
 Oturması gerektiği halde oturamazlar.
 Sessiz sakin oyun oynamakta güçlük çekerle.
 Yerli yersiz koşup tırmanırlar.
 Çok konuşurlar.
 Çoğu zaman sorulan soru tamamlanmadan cevabını
yapıştırırlar.
 Her zaman bir şeylerle uğraşırlar.
 Sırasını beklemekte zorlanırlar.
Olaylara veya konuşmalara müdahale edip yarıda keserler
DEHB HAKKINDA YANLIŞLAR -DOĞRULAR
ilaçlar beyin işlevlerini yavaşlatmaz tam tersine beynin
bazı kısımlarını uyarır; odaklanabilme ve davranışlarını
kontrol edebilme becerilerini arttırır. Ancak tedavinin
başarısı tek başına ilacın başarısına bağlı değildir.
Tedavinin başarısında başta öğretmenler olmak üzere söz
konusu çocuğun sağlıklı gelişimine katkıda bulunabilecek
diğer meslek dallarından kişilere (rehber öğretmen,
okulun danışman psikoloğu, pedagog ...gibi) ve aileye de
önemli görevler düşmektedir.
Yanlış olan: Bu sadece bir dönem, çocuğum bunun
üstesinden gelecektir, yaşla beraber düzelecektir.
Doğrusu: İleriye dönük çalışmalara göre, DEHB olan
çocukların yaklaşık %70-85’i ergenlikte ve yetişkinlikte
belirtilerin tamamını göstermektedir. Çocuk büyüdükçe
hiperaktivite ile ilişkili belirtiler azalır ancak dikkat ile
ilişkili sorunlar daha fazla devamlılık gösterir. Yaşla
beraber
bozukluğun
gidişi
daha
olumlu
etkilenebilmektedir. Belirtiler azalabilir, kişi belirtileri ile
daha iyi baş etmeyi öğrenebilir.
DİKKAT EKSİKLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERİN
ÖĞRETMENLERİNE ÖNERİLER
 Her şeyden, önce öğrencinizin yaşadığı sorunun dikkat
eksikliği olduğundan emin olmalısınız. Teşhis koymak
doğal olarak öğretmenlerin işi değildir. Ancak bu konuda
anne-babayı
çocuk
psikiyatri
uzmanına
yönlendirebilirsiniz.
 Dikkat eksikliği olan öğrenciler düzenli ortamlara
ihtiyaç duyarlar. Onların hatırlatılmaya, prova yapmaya,
tekrar yapmaya, yönlendirilmeye, sınırlar konulmasına ve
düzene ihtiyaçları vardır.
 Kuralları yazın ve sürekli görebileceği bir yere asın.
 Yönergeleri sıklıkla tekrar edin.
 Sürekli göz göze gelmeye çalışın. Böylece tekrar
dikkatini
toplamasına
yardımcı olabilirsiniz.
 Dikkat eksikliği olan
öğrencinizi size en yakın
noktaya oturtun. Böylece
dalıp gitmeye meyilli
öğrencinizin dikkatini her
an
üzerinizde
tutabilirsiniz.
SUR REHBERLİK VE ARAŞTIRMA
MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ-2012
 Önceden belirlenmiş bir programa uymalarına ve okul
sonrasında yapması gerekenleri yazmasına yardımcı olun.
Böylece dikkat eksikliği olan çocukların en önemli
özelliklerinden biri olan "erteleme" nin önüne
geçebilirsiniz.

Dikkat eksikliği olan öğrencilere sınav
sürelerinde esnek davranın.
 Ödevleri kontrol ederken, miktardan çok ödevin
kalitesine bakın. Dikkat eksikliği olan çocuklar diğer
çocuklar kadar çok bilgi öğrenebilirler ancak çok ödev
yapamazlar.
 Çocuğun neler öğrendiğini sık sık kontrol edin.
Böylece çalışmaya devam eder, kendinden neler
beklendiğini bilir ve cesaretlenirler.
 Talimatlarınızı basitleştirin. Basit cümleleri kavramak
daha kolaydır. Renkli cümleler kullanın, renkli bir dil
dikkat toplamaya yardımcı olur.
 İşleri
oyun
şekline
getirin.Olanak
buldukça çocuğa
sorumluluk
verin.
 Dikkat
eksikliği
olan
çocukların çoğu
el yazısıyla yazı yazmakta zorlanırlar. Bu nedenle
örneğin; ev ödevlerini yaparken, el yazısı yerine klavye
kullanmasına izin verin, değerlendirmelerini yazılı sınav
yerine, sözlü sınav ile yapın.
 Çocuğun arkadaşları tarafından damgalanmasını
önlemek için, sınıf arkadaşlarına durumu açıklayın ve
normal davranmalarını sağlayın.
 Sportif faaliyetler, enerjinin fazlasını kullanmayı,
dikkati tek bir noktaya yoğunlaştırmayı,hormonların ve
beyin hücrelerinin uyarılmasını sağlar. Basketbol,
voleybol ya da futbol gibi takım sporlarını ya da yüzme,
ip atlama ve koşma gibi kişisel spor faaliyetlerini teşvik
edin.
AİLEYE ÖNERİLER
 Küçük şeyler de olsa, çocuğunuzun olumlu yönlerini
ön plana çıkararak çocuğunuzu cesaretlendirin.
 Çocuğunuza yönerge verirken, ses tonunuzu
yükseltmeyin. Aksi durumda çocuğunuz yönergenin
anlamından çok, sesinizin yüksekliğine odaklanacaktır.
 Dikkatini yoğunlaştıracak oyunlar oynayın. Örneğin
aile albümünüzü birlikte inceleyin. Bir fotoğrafa uzun
süre bakmasını sağlayın. Daha sonra bu fotoğrafı
kapatıp, ona bu fotoğrafla ilgili sorular sorun.
 Çocuğunuzun nelere ilgi duyduğunu araştırın.
Onların bir listesini yapın. İlgi duyduğu konular-la
akademik konuları birleştirmeye çalışın.
 Dikkati çok çabuk dağıldığı için ders çalışma
ortamında ders materyalleri dışında materyal
bulundurmayın.
 Çocuğunuzun hareket etme ihtiyacını karşılayacak
ortamlar oluşturun. Örneğin; sportif aktiviteler, oyunlar
vb.
 Çocuğunuzun TV izleme ve bilgisayar oyunlarını
sınırlayın.
 Kendinize ve çocuğunuza güven duyun, elbette
doğru ve yanlış yaptığınız şeyler olacaktır.
 Çocuğunuzun yaptığı hatalar karşısında daha
anlayışlı olun, ceza vermeyin. Çocuğunuzun bu
davranışları istemeden yaptığını unutmayın.
SUR REHBERLİK
VE ARAŞTIRMA
MERKEZ MÜDÜRLÜĞÜ
Unutmayınız!!!!!!!!!
çocuğunuza yönelik eğitimde yapılan hatalar
hiperaktivite belirtilerinin ağırlaşmasına sebep
olabilir.
Acaba doğru eğitimi
ve kuralları
uygulayabiliyor
musunuz?
 Canlı, açık bir dil kullanın, kısa konuşun her seferinde
tek talimat verin,konuşurken göz teması kurun.
SUR REHBERLİK VE ARAŞTIRMA
MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ-2012
SUR REHBERLİK VE ARAŞTIRMA
MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ-2012
SUR REHBERLİK VE ARAŞTIRMA
MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ-2012