İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü AKILCI İLAÇ KULLANIMI

İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
20.7.2017 10:27
1
NEDİR ?
Akılcı ilaç kullanımı, ilacın imalinden
imhasına kadarki sürecin her aşamasını
kapsayan Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel
özelliklerine göre uygun ilacı, uygun süre ve
dozajda, en düşük fiyata ve kolayca
sağlayabilmeleri.
20.7.2017 10:27
Kaynak İEGM,KSM
2
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
İLKELERİ
 Etkililik
 Güvenlilik
 Uygunluk
 Maliyet
20.7.2017 10:27
Kaynak İEGM
3
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
İLKELERİ
• Tedavi planlarken doğru tanıya dayanmak,
• Doğru ilaç, doğru doz, doğru süre ve doğru
uygulama yolunu belirlemek,
• Tedavi başarısını, yan etkileri ve hastanın
uyuncunu değerlendirmek,
• Çoklu ilaç kullanımlarında etkileşimleri öngörmek,
• Tedavinin;
gerçekleşebilirliğini ve maliyetini değerlendirmek.
20.7.2017 10:27
Kaynak İEGM
4
AKILCI OLMAYAN
KULLANIM ŞEKİLLERİ
•
•
•
•
•
Çoklu İlaç Kullanımı (Polifarmasi)
İlaçların gereksiz ve aşırı kullanımı
Klinik rehberlere uygun olmayan reçeteleme
Uygun olmayan kişisel tedavilere başvurulması
Yeni ilaçların uygun olmayan tercihi
20.7.2017 10:27
Kaynak İEGM
5
İş yükü ve
Personel Sıkıntısı
Var Olan Yetersiz ve
Eksik Bilgiler
Alışkanlıklar
Akademik Bilgi
Tedavi Seçenekleri
İlaç Endüstrisinin Etkileri
(baskıları)
Sosyo-Kültürel Etmenler
Ekonomik ve Yasal Etmenler
20.7.2017 10:27
Kaynak İEGM
6

Refik Saydam Hıfzıssıhha Müdürlüğü tarafından
yapılan saha çalışmalarında;
 İlaç
kutu sayısı açısından bakıldığında tanıya
uygunluk bakımından yaklaşık % 50’sinin akılcı
olmadığı,
 İlaç maliyetlerine bakıldığında ise yine % 50’sinin
akılcı olmadığı ortaya çıkmış.
 Bu çalışmalarda pratisyen hekimlerle uzman
hekimler arasında akılcı reçete yazımı açısından bir
fark olmadığı görülmüştür.
20.7.2017 10:27
Kaynak İEGM,KSM
7
ARAŞTIRMA;
 Refik
Saydam
Hıfzıssıhha
Müdürlüğü
tarafından yapılan saha çalışmalarında;
 İlaç
kutu sayısı açısından bakıldığında tanıya uygunluk
bakımından yaklaşık % 50’sinin akılcı olmadığı,
 İlaç maliyetlerine bakıldığında ise yine
% 50’sinin
akılcı olmadığı ortaya çıkmış.
 Bu çalışmalarda pratisyen hekimlerle uzman
hekimler arasında akılcı reçete yazımı açısından bir
fark olmadığı görülmüştür.
20.7.2017 10:27
Kaynak İEGM,KSM
8
ARAŞTIRMA;
• ABD’de doktorların astım hastası çocuklar için gerekmediği
halde her yıl yaklaşık 1 milyon antibiyotik reçete ettiklerini
ortaya koydu. Gereksiz antibiyotik yazımı ise, en güçlü
ilaçlara bile dirençli “superbug” (birden fazla antibiyotiğe
karşı dirençli bakteri) enfeksiyonlarının artmasına yol açtığı,
• Belçika nüfusunun %40’ına sigorta sağlayan kuruluşun
veritabanının incelenmesi çalışmasında, astım ilacı alan
çocukların yaklaşık %75’inin aynı zamanda antibiyotik de
kullandığını göstermiş bu durumun birçok doktorun “ya
korkudan ya da alışkanlık nedeniyle” astım hastası çocuklara
antibiyotik yazdığını bazı doktorların ise ebeveynlerin ilaç
yazılmadan muayene odasından ayrılmak istemedikleri
tespit edilmiştir.
20.7.2017 10:27
Kaynak TEB
9
Antimikrobiyal Dirençle Mücadele İçin DSÖ’nün
Politika Paketi
•
Dünya Sağlık Örgütü’nün Mayıs Ayı bülteninde DSÖ Dünya Sağlık Günü
Antimikrobiyal Direnç Teknik Çalışma Grubu adına bazı araştırmacılar
tarafından kaleme alınan makalede, ülke yönetimlerinin sağlık sektöründeki
tüm paydaşları harekete geçirecek biçimde davranmaları yönünde politika
önerilerine yer verildi. Antimikrobiyal direnci geliştiren bakteri sayısının giderek
arttığının belirtildiği çalışmada, bu konuda acilen harekete geçilmesi
gerektiğinin altı çizildi. Çalışmada hayata geçirilmesi önerilen politikalar özetle
şöyle sıralanmaktadır:
• • Sivil toplumun da hazırlanma sürecine dâhil edildiği, hesap verebilir kapsamlı
ve bütçelendirilmiş bir ulusal planın hazırlanması ve bu plana bağlı kalınması,
• • Denetleme ve laboratuar kapasitesinin güçlendirilmesi,
• • Kalitesi garanti edilmiş temel ilaçlara kesintisiz erişimin sağlanması,
• • Hayvanlar için kullanılan ilaçlar dâhil akılcı ilaç kullanımının yasal olarak
düzenlenmesi, kitle iletişim araçlarını da kullanarak insanları akılcı ilaç
kullanımına sevk edecek ulusal kampanyaların düzenlenmesi ve uygun hasta
bakımının sağlanması,
• • Enfeksiyon oluşmasını engelleme ve enfeksiyon kontrolü çalışmalarının
ilerletilmesi,
• • Yeniliklerin ve yeni araçlar keşfetmek için yapılan Ar-Ge çalışmalarının
20.7.2017 10:27
Kaynak TEB
10
desteklenmesi.


EİKÖ (OECD) 2006 raporuna göre;
Sağlığa ayrılan pay ABD’de  % 15.3
İngiltere’de  % 8.3
Türkiye’de ise  % 7.7
Ülkemizde toplam sağlık harcamaları içinde
ilacın payı % 42 (2009 yılı SGK) iken,
EİKÖ (OECD) ülkelerinde  %17,
ABD’de  % 11
20.7.2017 10:27
Kaynak İEGM,KSM
11
ABD
Nüfus (milyon)
Toplam Nüfus İçinde 65 Yaş
Üzeri Nüfusun Oranı %
Kişi başı GSYİH (ABD$,
SGP)
GSYİH İçinde Sağlık
Harcama Oranı %
Kişi başı Sağlık Harcaması
(ABD$, SGP)
Japonya
İngiltere
Almanya
Yunanistan
Türkiye
AB
OECD
Ortalaması
Ortalaması
299,4
127,8
60,6
82,4
11,2
71.5
25,9
39,2
12,4
20,8
16,0
19,7
18,5
6,2
16,5
14,6
43 864
32 002
32 961
31 949
27 232
34 099
31 070
15,3
8,1
8,4
10.6
9,1
6,3
9,2
9,0
6 714
2 578
2 760
3 371
2 483
880
2 760
2 915
45,8
81,3
87,3
76,9
61,6
74
77,8
73,1
12,6
19,6
15,8
14,8
17,6
29
16,1
18,4
1,9
1,6
1,1
1,6
1,6
1,8
1,5
1,6
843
506
237
500
438
255
467,6
446,0
13 900
Toplam Sağlık Harcaması
İçinde Kamu Sağlık
Harcama Oranı %
Toplam Sağlık Harcaması
İçinde İlaç Harcama Oranı
%
GSYİH İçinde İlaç Harcama
Oranı %
Kişi başı İlaç Harcaması
(ABD$, SGP)
20.7.2017 10:27
Kaynak SGK İEDB
12

İlaç harcamalarında miktar ve maliyet
açısından bakıldığında;
Dünyada Kalp ve Damar Hastalıkları
ilaçları birinci sırada,
Türkiye’de  Antimikrobiyal ilaçlar birinci
sırada,
20.7.2017 10:27
Kaynak İEGM
13
ÜLKEMİZDE;
KUTU ADEDİ
ATC 1
ATC ADI
2008
KAMU İNDİRİMLİ TUTAR (%)
2009
2008
2009
KARDİYOVASKÜLER
SİSTEM
C
101.906.989
111.128.238 ( % 12)
16,76%
15,90%
133.094.084
147.380.445 ( % 16)
13,99%
14,87%
SİSTEMİK KULLANILAN
ANTİİNFEKTİFLER
J
20.7.2017 10:27
14
ATC-5 SEVİYESİNDE ANTİBİYOTİK HARCAMALARI
KUTU ADEDİ
ATC 5
ATC Adı
KAMU İNDİRİMLİ TUTAR
2008
2009
2008
2009
2008/2009
BÜYÜME
J01DC02
sefuroksim
11.834.533
13.298.842
214.450.420
275.239.948
28%
J01CR02
Amoxicillin and enzyme inhibitor
18.947.574
22.837.483
182.304.953
251.135.248
38%
J01MA12
Levofloxacin (RUHSAT 2001)
2.960.795
3.464.979
101.083.364
113.924.045
13%
J01MA14
Moxifloxacin (RUHSAT 2002)
2.776.994
3.072.740
96.964.001
113.698.842
17%
J01CR04
Sultamicillin
6.404.685
5.859.195
101.152.432
97.867.839
-3%
J01DB04
sefazolin
18.867.533
19.919.015
71.758.101
81.857.398
14%
J01DD13
sefpodoksim
1.463.967
2.771.157
49.050.546
98.874.935
102%
J01DC04
sefaklor
2.511.572
3.534.151
65.163.182
96.714.268
48%
J01DD16
sefditoren
975.396
1.528.073
38.845.105
57.742.121
49%
J01DD15
sefdinir
606.414
1.264.075
15.352.309
36.858.942
140%
J01FA09
Clarithromycin
4.661.054
4.694.971
87.887.863
73.337.034
-17%
J01DD04
seftriakson
4.802.264
6.564.762
31.274.930
45.659.865
46%
J01MA15
Gemifloxacin (RUHSAT 2007)
74.038
554.637
3.347.632
28.068.979
738%
J01DC10
sefprozil
1.559.737
2.364.297
34.914.767
62.912.769
80%
J01DD08
sefiksim
3.010.175
3.646.226
36.315.433
47.303.707
30%
J01MA02
Ciprofloxacin ( RUHSAT 1990)
5.103.798
4.639.101
38.642.239
35.491.097
-8%
J01FA10
Azithromycin
2.279.379
2.289.717
25.752.519
25.155.365
-2%
Kaynak SGK İEDB
3.637.557
3.577.749
21.371.741
21.662.497
151%
20.7.2017 10:27
J01CA04
Amoxicillin
İLİMİZDE HASTANELERDE İLAÇ
KULLANIMI (2011 TAHMİNİ)
TÜR
ANTİBİYOTİK
DOZ ORANI
P.S.F. ORANI
% 15
% 33,000
SEFTRİAKSON
KVC
20.7.2017 10:27
% 26,000
MOKSİFLOKSASİN
% 9,000
CİPROFLOKSASİN
% 7,000
% 10
Kaynak KSM
% 16,300
16
SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE YER ALAN AŞAĞIDAKİ HÜKÜMLERE KARŞI
CERRAHİ PROFİLAKSİDE ANTİBİYOTİK KULLANIMININ YÜKSEK OLUŞU DİKKAT
ÇEKİCİDİR.
SUT EK-2/A
AÇIKLAMA 5. A–72: Reçete edilme için EHU onayı gerekmeyen, ancak, aynı ilaç 72 saatten daha uzun süre
kullanılacak ise (en geç ilk 72 saat içinde ) EHU’nun onayının alınması gereken antibiyotikler.
Bu antibiyotikler için enfeksiyon hastalıkları uzmanının olmadığı hastanelerde
pnömoni, bronşektazi, KOAH akut alevlenme ve invaziv pulmoner aspergillozis endikasyonları ile ilgili olarak
göğüs hastalıkları veya iç hastalıkları veya çocuk hastalıkları uzman hekimlerinin onayı; bu endikasyonlar dışında
kalan endikasyonlar için ise enfeksiyon hastalıkları uzmanı olmayan hastanelerde iç hastalıkları veya çocuk
hastalıkları uzmanının onayı yeterlidir
7.
Cerrahi proflakside KULLANILMAYACAK antibiyotikler:
1-A) PENİSİLİNLER 9–12,
1-B) SEFALOSPORİNLER
3. Kuşak Sefalosporinler 1,2,
2-A) MAKROLİDLER 1-9,
4-AMİNOGLİKOZİD GRUBU ANTİBİYOTİKLER 1-8,
5-KİNOLON GRUBU ANTİBİYOTİKLER 1,2,11,12,
6-B) GLİKOPEPTİD ANTİBİYOTİKLER 1,2
(Bu antibiyotikler cerrahi proflaksi amacıyla ancak “Açıklama 5” şartları dahilinde kullanılabilir)
20.7.2017 10:27
Kaynak SGK SUT
17
Overuse and misuse of antimicrobials contributes
to antimicrobial resistance
 Malarya
– 92 ülkenin 81’inde klorokin direnci
 Tüberküloz
– % 2 - 40 primer çoklu ilaç direnci
 Gonore
– N. Gonore için % 5-98 penisilin direnci
 Pnömoni ve bakteriyel menenjit
– S. Pnömoni için % 12-55 penisilin direnci
 Diare: Şigelloz
– Ampisilin için %10-90+; % 5-95 TMP-SMX
direnci
20.7.2017 10:27
Kaynak İEGM
DSÖ Gerekli İlaç Politikaları
Departmanı
18
ADVERS (TERS) ETKİLER
• ABD’de 4. ölüm nedeni
• Tahmin edilen, ilaçlara bağlı morbidite ve
mortalite giderleri ABD’de 30 milyon- 130
milyar dolar
• ABD ve Avustralya’da hastaneye yatışların
%4-6
• En sıklıkla ve en masraflı advers olaylar;
kanama, aritmi, hipotansiyon, ateş, diare,
kaşıntı, kusma, böbrek yetmezliği
Review
by White et al, Pharmacoeconomics, 1999,
20.7.2017
10:27
Kaynak15(5):445-458
İEGM
19
• Avrupa Komisyonu Rekabet Genel Müdürlüğü
tarafından hazırlanan ilaç Sektörü
Soruşturması Ön Raporu Yönetici Özetinde
(Kasım 2008) Bu Ön Rapor, pazara giren yeni
moleküllerdeki azalmayı ve eşdeğer ilaçların
pazara girişindeki gecikmeyi teyit etmektedir.
Yani yeni ilaç geliştirilmesi azalmaktadır.
20.7.2017 10:27
Kaynak İEİS
20
• Referans ilaç üreten firmalar ve Ar-Ge: 2000-2007 dönemi boyunca,
referans ilaç üreten firmalar, reçeteli ilaçlardan elde ettikleri cironun
ortalama olarak %17’sini Ar-Ge çalışmalarına(cironun yaklaşık %1,5’i temel
araştırmaya – potansiyel yeni ilaçları belirlenmesine yönelik
araştırmalara,kalan kısmı da büyük ölçüde klinik ve klinik öncesi deney ve
testlere)harcanmıştır. Pazarlama ve tanıtım faaliyetleri için yapılan
harcamalar cirolarının %23’üne denk olup söz konusu harcamalar, Ar-Ge
için harcadıkları tutardan üçte bir daha fazladır.
20.7.2017 10:27
Kaynak İEİS
21
HASTANE HİZMET KALİTE STANDARTLARI (ÖZEL VE KAMU
HASTANELERİ İÇİN TEMMUZ 2011 TARİHİNDEN İTİBAREN
UYGULAMA BAŞLAYACAKTIR.
Akılcı ilaç kullanımının sağlanmasına yönelik düzenleme bulunmalıdır.
Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili sorumlu bir ekip oluşturulmalıdır.
Ekipte; yönetimden bir temsilci, hekim ve eczacı yer almalıdır.
Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili olarak;
o Hastane politikası belirlenmeli,
o Faaliyetler planlanmalı ve uygulanmalıdır.
Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili hastalarda farkındalık oluşturulmasına yönelik düzenlemeler bulunmalıdır.
Hastalar ilaçların kullanımı hakkında bilgilendirilmelidir.
Hastaların sıklıkla kullandığı alanlarda akılcı ilaç kullanımına yönelik broşür, poster, video görüntüleri gibi düzenlemeler
bulunmalıdır.
Yatan hasta eğitimlerinde, akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgilendirme yapılmalıdır.
Akılcı ilaç kullanımının sağlanmasına yönelik düzenleme bulunmalıdır.
20.7.2017 10:27
Kaynak HKS
22
ÖNERİ;
• YATAN HASTALARDA KULLANILACAK İLAÇLAR;
HASTANELERİN ANTİBİYOTİK / ENFEKSİYON
KONTROL KOMİTELERİNİN DE DAHİL OLDUĞU BİR
SÜREÇ İLE LİSTELER HALİNDE ATC İNDEKS DİKKATE
ALINARAK TESPİT EDİLEBİLİR.
20.7.2017 10:27
23
PENİSİLİNDEN ÖNCEKİ DÖNEME ÇOK AZ KALDI…
TEŞEKKÜRLER
20.7.2017 10:27
24