Yanlış vitamin - İstanbul Sağlık Müdürlüğü

UZM. DR. OĞUZ AYHAN
BEYKOZ DEVLET HASTANESİ / BAŞHEKİM YARDIMCISI
Yanlış vitamin
yarardan çok zarar veriyor
Vücudumuzun
büyümesi,
gelişmesinde ve
her türlü enerji
üretim ve tüketim
aşamalarında görev
alan vitaminlerin,
eksikliğinin de
fazlasının da
sağlığımız için
ciddi problemlere
sebep olabileceğini
biliyor musunuz?
İnsan vücudunun
vitaminleri
kendiliğinden
üretemediğini, bu
nedenle de gerekli
olan tüm vitaminleri
ya yediğimiz
yiyeceklerden
ya da vitamin
prepatlarından
sağlamamız
gerektiğini
söyleyen Uzm.
Dr. Oğuz Ayhan,
bu konuda hekim
görüşünün
önemine vurgu
yapıyor. Gelişi
güzel vitamin
desteği almanın
yarardan çok zarar
verebileceğine
dikkat çeken Ayhan,
vitamin desteği
almadan tüm
gerekli kontrollerin
yapılarak sadece
eksik olan
vitamin değerine
yönelik bir tedavi
programı yapılması
gerektiğini
kaydediyor.
Vitamin ihtiyacını
karşılamanın en
doğru yolunun
dengeli beslenmek
olduğunu aktaran
Ayhan, şunları
söylüyor:
Yaşamın devamlılığı
için gerekli
yapıtaşlarından
olan vitaminlerin
eksikliği,
kansızlıktan,
yüksek tansiyona,
sinir sistemi
hastalıklarından,
büyüme
bozukluğuna
kadar birçok
sağlık sorununa
davetiye çıkarabilir.
Bu nedenle
yılda bir kez kan
vererek vitamin
değerlerimizi
kontrol ettirmekte
fayda var.
Vitaminler iki alt
guruba ayrılıyorlar.
Vitaminler yağda eriyen ve suda eriyen
olarak iki alt gruba ayrılırlar. Bunun
klinikte ve pratikte önemi, yağda eriyen
A, D, E ve K vitaminlerinin yağ yapılı
oldukları için, yapımlarında yağ yani
kolesterol gerektirmesi ve vücudumuzda
depolanabilmesi. Suda eriyen B ve C
vitaminleri ise vücutta depolanamadıkları
için, düzenli olarak her gün belirli
miktarlarda alınmaları gerekir.
Yaşamımızın ve sağlığımızın temel taşları
olan vitaminlerin eksikliği, birçok sağlık
sorununa yol açıyor. Şimdi sırasıyla bu
vitaminlerin eksikliklerine ve eksikliklerinde
neler yapmamız gerektiğine bakalım.
A vitamini eksikliği
enfeksiyonlara karşı
direnci azaltılyor.
A vitamini eksikliğinin
sebepleri arasında
yetersiz alım başı
çekmekle beraber,
demir eksikliği de
A vitaminin emilimini
bozabilir. Ayrıca aşırı
alkol tüketimi
A vitaminini
karaciğerde tüketerek
yetmezliğe sebep
olabilir. Destek
tedavisi alınması
halinde, hassas hale
gelmiş karaciğerde
bu sefer A vitamini
zehirlenmesi oluşabilir.
Bu yüzden bu kişilerin
doktor kontrolünde
A vitamini destekleri
almaları önerilir.
Eksikliğinde görme bozuklukları, özellikle
gece körlüğü, saçta ve tırnakta kırılmalar,
ciltte ve gözde kuruma, halsizlik ve
enfeksiyonlara karşı dirençsizlik görülebilir.
B1 vitamini eksikliği,
sindirim ve dolaşım
sistemi bozukluklarına
sebep oluyor.
B1 vitamini diğer adıyla tiamin, sinir
sisteminin sağlığını korumada önemli bir
rol oynuyor. Bütün canlılar biokimyalarında
B1 vitaminini kullanmakla beraber
sadece belirli bakteriler, mantarlar
ve bitkiler bu vitamini üretebiliyor.
Bizler ise yediklerimizden bu vitamini
karşılamak zorundayız. Vücudumuz için
gerekli kategorisinde olan bu vitaminin
eksikliğinde demans gibi sinir sistemi
bozuklukları, görme bozuklukları, sindirim
ve dolaşım sistemi bozuklukları ve
yorgunluk görülmekle birlikte, peynir,
yumurta, balık ve tahıllarda bol miktarda
bulunmaktadır.
B6, kalbi ve böbreği
güçlendiriyor.
B6 vitamini, kan hücrelerinin üretimini
sağlıyor. Özellikle Isoniazid adlı ilacı
alan hastalarda B6 eksikliği anemiye
sebep olabiliyor. Doğuştan eksikliği nadir
görülen bir form olmakla birlikte, yaşamın
ilk 12 ayında birçok metabolik süreçte
gerekli olduğu için belirti verebilir. Kalbi
güçlendiren, böbreğin düzenli çalışmasını
ve kolesterolün düşmesine yardımcı olan,
vücudun bağışıklık sistemini güçlendiren
bu vitamin; yumurta, tavuk, havuç ve
yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda
bulunmaktadır.
B12 eksikliği özellikle
yaşlıları vuruyor.
B12 vitamini eksikliği ise çok olmasa da
görülebilmektedir. Tedavi edilmediği
takdirde sinir sisteminde kalıcı
bozukluklara, Alzheimer’a sebep olabilir.
Özellikle yaşlılarda
gelişen ani hafıza
kayıplarında akla
gelmesi gereken
B12 eksikliği, alım
yetersizliğine bağlı
olarak gelişebilmekle
birlikte vücudun
B12 vitaminlerini
emilmesini engelleyen
antikorların salgılaması
da sebep olabilir.
Sigara içenler, alkol
alanlar ve stres içinde
olanlar daha çok C
vitamini tüketmeli.
C vitamini,
kan dolaşımını
düzenleyen, hücrelerin
yenilenmesini
sağlayan ve kollagen
üretimiyle diş etleri
başta olmak üzere
tüm vücutta görev
yapan bir vitamindir.
C vitamini yeşilbiber, maydanoz, yeşil
sebzeler, domates, kırmızı lahana ve
turunçgillerde bol miktarda bulunmaktadır.
Eksikliğinde iskorbüt denilen, halk
arasında diş eti çekilmesi olarak bilinen
bir rahatsızlığa yol açar. Halsizlik, kolay
kanayan dişetleri, ciltte morluklar,
eklemlerde ağrı belirtileridir. C vitamini
eksikliğinde yorgunluk, iştah kaybı, yara
iyileşmesinde gecikme, deride kuruluk ve
çatlamalar, eklemlerde şişme görülebilir.
Vücut direncinin azalmasından dolayı grip
ve enfeksiyonlara yakalanma riski artar.
Tarihte özellikle uzun süre denizde kalan
denizcilerde görülen bir hastalıktır.
Sigara içenlerin,
alkol alanların ve
stres içinde olanların
C vitaminine olan
ihtiyaçları artar.
Tedavisinde ise
C vitamini preparatları
kullanılabilir.
D vitamini eksikliği
kemik ve diş sağlığını
bozuyor.
D vitamini iskelet sisteminin gelişmesinden
ve güçlenmesinden sorumludur. En çok
yeşil sebzelerde, balıkta ve zeytinyağında
bulunmaktadır. Güneş, D vitamini
kullanımı ve aktifleşmesi için en gerekli
etmenlerden biri. Çok değil, günde 15-20
dakika güneş altında kalmak sizi bir çok
kemik erimesi hastalığından koruyabilir.
D vitamini eksikliğinde raşitizm hastalığı,
büyüme bozuklukları, diş çürümeleri ve
diş eti hastalıkları, ileri yaşlarda ise kemik
deformasyonları ve erimesi görülebilir.
E vitamini hücre
yenilenmesini sağlıyor.
E vitamini, antioksidan
özelliği sayesinde
kansere karşı en
doğal, en güçlü
silahlarımızdan bir
tanesi. Hücrelerin
yenilenmesini
sağlayarak yaşlanmayı
geciktiriyor.
Sağlıklı bir cinsel
yaşam için gerekli olan
E vitamini eksikliğinde,
çeşitli sinir sistemi
rahatsızlıkları,
konuşma bozuklukları
ve duyu kayıpları
gözlenebiliyor.
Çoğunlukla bitkisel
yağlarda, tahıllarda,
badem, ceviz, ay
çekirdeği ve koyu yeşil
yapraklı sebzelerde
bulunan E vitamini,
sağlıklı bir yaşam için
düzenli olarak alınması
gereken vitaminlerden
biri.
K vitamini kansere
karşı koruyor.
K vitamini, yaralanmalarda kan
pıhtılaşmasında görev alarak fazla
miktarda kan kaybını engellemekle
görevli bir vitamin. Ayrıca antioksidan
özelliği gösteren bu madde, vücudu
kansere karşı koruyor ve hücre
yenilenmesini sağlıyor. Kemik yapısını
da güçlendiren K vitamini; karnabahar,
lahana, brokoli ve brüksel lahanası gibi
sebzelerde bulunuyor. Eksikliğinde
vücudun bağışıklık sistemi zayıf düşerek
hastalıklara yakalanması kolaylaşıyor.
Kesikler ve yaralar geç iyileşiyor,
hatta travmalarda büyük miktarlarda
kan kaybına sebep olabiliyor l