5.Sınıf fen bilgisi dersi sunusu Besin nedir?

5.Sınıf
fen bilgisi dersi
sunusu
Besin nedir?
Vücudumuzun yaşamını
devam ettirebilmesi ve
büyüyebilmesi için
yediğimiz yiyecek ve
içeceklere besin denir.
Beslenme nedir?
Besinlerin vücuda alınması
işine beslenme denir.
Yeterli ve dengeli
beslenme nedir?
Vücudumuzun yaşamını
devam ettirebilmesi ve
büyüyebilmesi için her
besinden yeteri kadar
alınmasına dengeli
beslenme denir.
Kaynaklarına göre
besinler nelerdir?
Kaynaklarına göre
besinler;
• Hayvansal Besinler
• Bitkisel Besinler
olmak üzere ikiye ayrılır.
Hayvansal
besinler nelerdir?
Bitkisel besinler
nelerdir?
Meyveler
nelerdir?
Sebzeler
nelerdir?
İşlevlerine
göre göre
besinler
nelerdir?
Yapıcı ve onarıcı besinler
Enerji veren besinler
Düzenleyici besinler
Yapıcı ve onarıcı
besinler nelerdir?
Enerji verici
besinler nelerdir?
Düzenleyici
besinler nelerdir?
İşlevlerine göre
göre besinleri
bir arada
inceleyelim.
Vitaminlerin
bulunduğu besinler
ve vücuttaki
fonksiyonları
nelerdir?
D vitamini
eksikliğinde hangi
hastalık görülür?
Raşitizm
Bir besinde
karbonhidrat
olduğunu nasıl
anlarız?
Besinin üzerine
tentürdiyot ya da iyot
çözeltisi dökeriz. Rengi
koyu mavi ya da siyaha
yakın bir renk olursa
karbonhidrat içeriyor
demektir.
Bir besinde protein
olduğunu nasıl
anlarız?
Besinin üzerine
tentürdiyot ya da iyot
çözeltisi dökeriz. Rengi
sarıya dönüşürse
protein içeriyor
demektir.
Bir besinde yağ
olduğunu nasıl
anlarız?
Besini kağıt üzerine
sürteriz. Kağıt ışığa
tutulduğunda şeffaf
gözüküyorsa yağ
içeriyor demektir.
Sağlıklı
Beslenme
Piramidi
Beslenme piramidi 5 ana besin
grubunu içerir. Piramit en altta yer
alan ve sıklıkla tüketilmesi gereken
karbonhidratlarla başlar ve daha az
tüketilmesi gereken gıdalara doğru
gider. Bu besin grupları
karbonhidratlar, mineraller,
proteinler, yağ ve şekerdir.
Beslenme piramidi gıdaların doğru
seçimi için rehberiniz olmalıdır.
Karbonhidratlar:
• Alt grupta yer alan
ve sıklıkla
tüketilmesi
gereken gıdalardır.
Karbonhidratlar
pirinç, bulgur,
makarna gibi
tahıllardır.
Mineraller:
• Sağlıklı yaşam için gereklidir.
Mineraller (kalsiyum, bakır, iyot,
demir, çinko vb.) sebze ve
meyvelerde bulunur, hücre korunması
ve sağlıklı diş, kemik, cilt yapısı için
önemlidir. Mineraller ayrıca kalp
ritmi, kan basıncı, vücuttaki sıvı
dengesi gibi daha birçok düzenleyici
fonksiyonlarda rol oynar.
Proteinler:
• Vücudun en etkili kalori yakıcı
bölümü olan kas dokusunu
güçlendirmek açısından çok
önemlidir. Protein ette, süt
ürünlerinde ve daha az olarak
hububat ürünlerinde
bulunmaktadır.
Yağ-şeker:
• Yağ ve şeker, çok az tüketilmesi
gereken gıdalardır fakat A, D, E
ve K vitaminleri gibi vücudumuz
için önemli vitaminleri taşıma
görevi yaptıklarından dolayı
sağlığımız için yenilmesi de çok
önemlidir. Sıvı ve katı yağlar,
şeker ve tatlılar bu grupta yer alır.
BESİNLERİN
SİNDİRİMİ
Sindirim nedir?
Aldığımız besinlerin
vücudumuza yararlı
hale gelerek kana
karışmasına sindirim
denir.
Sindirim sistemi
nedir?
Aldığımız besinlerin
vücudumuza yararlı
hale gelmesini
sağlayan sisteme
sindirim sistemi
denir.
Sindirim sistemi
kaç bölümdür?
Sindirim sistemi iki
bölümdür.
1. Sindirim borusu
2. Sindirim bezleri
Sindirim borusu
Sindirim borusu
sırasıyla
aşağıdakilerden
oluşur.
Ağız
Yutak
Yemek borusu
Mide
On iki parmak bağırsağı
İnce bağırsak
Kalın bağırsak
Anüs
AĞIZ
Ağızda dil ve
dişler bulunur.
Ağzın yapısı
ve dişler
Dişler
Dişin Yapısı
Dişlerin
görevleri
Kesici Dişler
4 tane üstte 4 tane altta
olmak üzere 8 tanedir.
Besinleri kesip
koparmaya yarar.
Köpek Dişleri
2 tane üstte 2 tane altta
olmak üzere 4 tanedir.
Besinleri koparmaya
yarar.
Azı Dişleri
10 tane üstte 10 tane
altta olmak üzere 20
tanedir.
Besinleri parçalayıp
öğütmeye yarar.
Dil
Dilimiz önden
arkaya doğru
sırasıyla tatlı,
tuzlu, ekşi ve
acıyı hisseder.
Yutak
Ağızdan sonra gelen huni
gibi boşluk yutaktır.
Yemek Borusu
Yutakla mide arasında 25 cm
uzunluğunda bir borudur.
Mide
Çeperlerinde beyaz kaslar bulunan bir
torbadır. Çok yönlü kasılıp gevşeyebilir.
İsteğimiz dışında çalışır.
İnce Bağırsak
7 m. Uzunluğundadır. Mideden sonra gelen
ilk bölümüne onikiparmak bağırsağı
denir. İç yüzeyi kadife gibi tüylüdür. Bu
tüylere tümör denir. Bu tümörler
besinlerin kana geçmesini sağlar.
Kalın Bağırsak
1,5 m. Uzunluğundadır. İnce bağırsak ile
birleştiği yerde parmak gibi bir uzantı
vardır. Buna apandis denir.
Mikroplanınca apandisit hastalığı oluşur.
Anüs
Kalın bağırsağın dışarıya
açıldığı yere anüs denir.
Sindirim bezleri
nelerdir?
Tükürük bezleri
Dil altı, çene altı ve
kulak altında olmak
üzere 3 çifttirler.
Salgıladığı sıvıyı ağız
boşluğuna aktarırlar.
Mide salgı bezleri
Midenin iç
çeperinde
bulunurlar.
Salgılarını mideye
akıtırlar.
Karaciğer
Karın boşluğunun sağ üst
tarafındadır. Karaciğer öd
( safra ) suyunu salgılar.
Safra suyu onikiparmak
bağırsağına akıtılır.
Pankreas
Midenin altında
bulunur. Pankreas
özsuyunu salgılar.
Salgısını onikiparmak
bağırsağına akıtır.
Besinler kana
ince
bağırsakta
karışır.
17. Yüzyılda
Persliler
tarafından
çizilmiş bir
sindirim sistemi