SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ GEREKSİNİM YÖNETİMİ EĞİTİMİ

SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ GEREKSİNİM YÖNETİMİ EĞİTİMİ
Sistem Mühendisliği, ABD’nde Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayileri tarafından yıllar süren
deneyimlerin sonucu olarak ortaya çıkmış bir mühendislik disiplinidir; bu ülkenin yanı sıra
birçok gelişmiş ülkede (Avrupa, Asya-Pasifik ve Brezilya, İsrail, Güney Afrika) de yaygın olarak
uygulanmakta ve projelerin başarımında kritik rol oynamaktadır.
Sistem Mühendisliği, Savunma Sanayinin yanı sıra özellikle Ulaştırma ve Enerji projelerinde de
yaygın olarak kullanılmaktadır. Hollanda Su İdaresi yaptığı tüm işleri sistem mühendisliği
usullerine göre yapmakta olup bu kurumca, projelerde sistem mühendisliğinin nasıl
uygulanacağına dair uygulama kılavuzu yayımlanmıştır.
2009 yılında ABD’nde yılın mesleği seçilen Sistem Mühendisliği özellikle büyük sistem
entegrasyon projelerinde anahtar rolü oynamaktadır.
Ülkemizde de Savunma Sanayi projelerinde olmazsa olmaz olarak uygulanması istenen Sistem
Mühendisliği, Ulaştırma ve Enerji sektörlerine de hızla yayılmaktadır.
GÖREV
İHTİYACI
(MNS)
GÖREVE HAZIR
SİSTEM
DOĞRULAMA VE
GEÇERLİLEME
GELİŞTİRME
TO BE
AS IS
HAREKAT İHTİYAÇLARI
ANALİZİ
(HAREKAT İHTİYAÇLARI
DOKÜMANI-ORD)
PERFORMANS ÖLÇÜMLERİ
VE DEĞERLENDİRMELER
ETKİNLİK ÖLÇÜMLERİ (MOE)
KABUL
HAREKAT KONSEPTİ
DOKÜMANI (OCD)
İŞLEVSEL ANALİZ
(İŞLEVSEL
GEREKSİNİMLER
DOKÜMANI-FRD)
HAREKAT TESTLERİ
SİSTEMLER SİSTEMİ (SoS)
ŞARTNAMESİ (Spec)
SİSTEM GEREKSİNİMLERİ
DOKÜMANI (SSS)
SİSTEM TASARIMI (SSDD)
MOP
YAZILIM, DONANIM,
ARAYÜZ GEREKSİNİMLERİ
(SRS, HRS, IRS) VE
TASARIMLARI (SDD, HDD,
IDD)
SİSTEM VASIFLANDIRMA
TESTLERİ
BİLEŞEN VASIFLANDIRMA/
KABUL TESTLERİ
TPM
BİLEŞEN TANIMLAMA
DOKÜMANI (HWCI, CSCI)
YAZILIM, DONANIM
GERÇEKLEŞTİRME
Sistem geliştirme projelerinde, özellikle “sınırsız” işlev tanımlamanın teorik olarak mümkün
olması nedeniyle karmaşıklaşan, elektronik ve yazılım ağırlıklı karmaşık sistem geliştirme
projelerinde yaşanan problemlerin büyük çoğunluğu, ihtiyaçların ve problemin doğru
tanımlanamamasından kaynaklanır. Büyük özverilerle tamamlanan ve teknik olarak doğrulanan
(verify) projelerin harekât ortamında geçerli kılınması (validate), kabul heyetinden öte, son
kullanıcı tarafından kabul görmesi, çoğu zaman öngörülmeyen maliyet ve çabalarla ancak
başarılabilir.
İhtiyaçların ve problemlerin doğru tanımlanması “etkin ve gerçekçi” gereksinim yönetimi ile
mümkün olabilir. Gereksinim yönetimi de, sistem mühendisliğinin diğer bilgi alanları gibi, hem
mühendislik hem de yönetim becerileri ve eforu gerektirir.
Günümüzde uygulanan
(uygulanmaya çalışılan) gereksinim yönetimi çalışmalarında ise çoğunlukla mühendislik
PSConsultech
Proje Yönetimi ve Sistem Mühendisliği
Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri
Sistem Mühendisliği Gereksinim Yönetimi
Eğitimi
Sürüm: 1.1
1
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ GEREKSİNİM YÖNETİMİ EĞİTİMİ
becerileri üzerine yoğunlaşılmış ve ironik bir şekilde sistem mühendisliği usullerinden
(bütüncül bakış, bağlam ve kavram’dan yola çıkma) çok, bileşen mühendisliği usulleri (teknik
olarak doğru yazılmış, izlenebilir gereksinimler) kullanılmıştır.
Bütün bunlardan hareketle, etkin ve verimli sistem çözümlerine temel oluşturacak gereksinim
yönetimi için,




Projenin kapsamı (yetenekler) tanımlı olmalıdır
Projenin bağlamı (harekât ihtiyacı, ortamı, personel, süreçler vb.) tanımlı
olmalıdır
Tüm paydaşlar (iyi ya da kötü yönde etkilenen) dikkate alınmalıdır
Gereksinimlerin değişebileceği (ama kontrollü ve sonlara doğru azalarak) kabul
edilmelidir.
Sistem Mühendisliği Gereksinim Yönetimi Eğitimi
1. Gün: Sistem Mühendisliği Oryantasyonu
a. Giriş ve Tanımlar
i. Sistem Düşüncesi ve Sistem Mühendisliği
ii. Sistem Mühendisliği Süreçleri
iii. Sistem (Mühendisliği) Ömür Devri
b. Sistem Analiz ve Tasarımı
i. Gereksinim Analizi
ii. Sistem Analizi ve Tasarımı
iii. … bilirlik Analizleri
iv. Ödünleşim Analizleri
2. Gün: Sistem Mühendisliği Oryantasyonu
a. Sistem Mühendisliği Yönetimi
i. Sistem Mühendisliği Yönetim Planı
ii. Kapsam, Takvim ve Maliyet Yönetimi
PSConsultech
Sistem Mühendisliği Gereksinim Yönetimi
Proje Yönetimi ve Sistem Mühendisliği
Eğitimi
Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri
Sürüm: 1.1
2
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ GEREKSİNİM YÖNETİMİ EĞİTİMİ
iii. Risk Yönetimi
iv. Konfigürasyon Yönetimi
b. Sistem Test ve Değerlendirme
i. Geliştirme Testleri
ii. Tip Testleri
iii. Kabul Testleri
iv. FCA/PCA
c. Yeni Gelişmeler ve Gidişat
i. Yeni Tanımlar (SoS, Karmaşık Sistemler vb.)
ii. Model Tabanlı Sistem Mühendisliği (SysML)
iii. INCOSE ve CSEP
3. Gün : Gereksinim Yönetimi Uygulaması
a. Gereksinim yönetiminin temellendirilmesi
i. Proje kapsam yönetimi
ii. Paydaş analizi
iii. Sistem Bağlamı
iv. Gereksinimlerin yaşam döngüsü, izlenebilirlik
v. Gereksinim çeşitleri ve şablonlar
b. Harekât İhtiyaçları ve İşletim Konsepti Tanımlama
i. Tanımlar ve Kabuller (ORD, MNS, CONOPS)
ii. Problem ve İhtiyaç Analizi
iii. İşletim Konsepti
iv. İşlevsel Analiz
v. Use Case Analizi
c. Örnek Proje ile Uygulamalı Gereksinim Yönetimi
i. Gereksinimlerin önceliklendirilmesi
ii. Diğer proje süreçleri ile etkileşim
iii. Gereksinimlerin gruplandırılması
iv. Çakışma/destekleme analizleri
v. Yapısal düzenlemeler, bütünlük kontrolleri
vi. Eşdeğer gözden geçirmeler
vii. Gereksinim Metrikleri
viii. Gereksinim Konfigürasyon Yönetimi
PSConsultech, Sistem Düşüncesi çerçevesinde, kaliteli etkin ve verimli sistemler geliştirilmesine katkıda bulunduğuna inandığı, Proje
Yönetimi ve Sistem mühendisliğine gönül vermiş, proje yönetimi ve sistem mühendisliği konularında, ülkemizin önemli projelerinde
ve yurtdışında görev yapmış tecrübeli mühendisler ile hizmet vermektedir.
PSConsultech
Proje Yönetimi ve Sistem Mühendisliği
Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri
Sistem Mühendisliği Gereksinim Yönetimi
Eğitimi
Sürüm: 1.1
3
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ GEREKSİNİM YÖNETİMİ EĞİTİMİ
Eğitimci,
Ömer Ertekin, INCOSE Türkiye Kolu Başkanı, Sertifikalı Proje Yöneticisi (IPMA C)
Ülkemizin Sistem Mühendisliği gönüllülerinden olup, 20 yıla yakın bir süredir, ASELSAN,
HAVELSAN, EADS ve BOEING gibi önemli savunma sanayi firmalarında küçük çaplı (araç takip
sistemleri gibi) projelerden, çok büyük çaplı (Havadan İhbar ve Kontrol Uçağı AEW&C) projelere
kadar farklı projelerde, tasarım mühendisi, sistem mühendisi ve proje yöneticisi olarak görev
yapmıştır. Ertekin, Sistem Mühendisliği ve Proje Yönetimi Eğitim ve Danışmanlık Hizmetlerine
serbest olarak devam etmekte olup, PROYA bünyesinde de eğitim ve danışmanlık hizmetleri
vermektedir.
PSConsultech
Proje Yönetimi ve Sistem Mühendisliği
Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri
Sistem Mühendisliği Gereksinim Yönetimi
Eğitimi
Sürüm: 1.1
4