RUSYA FEDERASYONU ÜLKE PROFİLİ Arda OCAK T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü Ülke Masaları II Dairesi [email protected] 1 Coğrafi Yapı ve Dünyadaki Konumu 17 milyon kilometrekarelik yüzölçüm 2 TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER • • • • • Nüfus Resmi dil Yönetim Biçimi Başkent Önemli kentler : 142,5 milyon (2013) : Rusça : Parlamenter Demokrasi : Moskova : St. Petersburg, Novosibirsk, Nizhny Novgorod, Yekaterinburg, Kazan • Başlıca limanlar : St. Petersburg, Kaliningrad, Kavkaz, Nakhodka, Novorossiysk, Primorsk, Vostochnyy • KDV : % 18 • Kurumlar Vergisi: % 20 3 TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER • Ekonomisi büyük ölçüde petrol ve doğal gaz ihracına bağlı • Petrol ve doğal gazın ihracat içindeki payı yaklaşık üçte iki • Zengin doğal gaz ve petrol kaynaklarının yanı sıra, kömür, alüminyum, bakır, demir, elmas, altın, gümüş maden kaynakları ve ormancılık ürünleri ile dünya ham madde ihracatında önde gelen ülkelerden biri • Kanıtlanmış ham petrol rezervleri bakımından dünyada 8. sırada (80 milyar varil) • Günlük ham petrol üretimi bakımından dünyada 1. sırada (10 milyon varil/gün) • Kanıtlanmış doğal gaz rezervleri bakımından dünyada 1. sırada (49 trilyon metreküp) • Doğal gaz üretiminde de dünyada 1. sırada (609 milyar metreküp) • Altın rezervlerinin büyüklüğü bakımından dünyada 7. sırada • Dünyanın en büyük elmas, nikel ve paladyum üreticisi 4 TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER • Doğal Kaynaklar: Petrol, doğal gaz, kömür ve çok sayıda stratejik mineral • Başlıca Tarım Ürünleri: Tahıl, şeker pancarı, ayçiçeği tohumu, sebze ve meyveler, kırmızı et, süt • Başlıca Sanayi Ürünleri: Kömür, petrol, gaz, kimyasallar ve metaller; yüksek performanslı uçak ve uzay araçlarına; radar, füze üretimine ve ileri elektronik parçalara kadar her tür makine üretimi; gemi inşa sanayi; kara ve demiryolu taşımacılığı ekipmanları; iletişim ekipmanları; tarım makineleri; traktörler ve inşaat ekipmanları; elektrik enerjisi üretimi; medikal ve bilimsel araçlar; dayanıklı tüketim malları; tekstil; gıda sanayi malları 5 TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER-2013 GSYİH : 2,1 trilyon Dolar Kişi başına düşen GSYİH (ppp) : 17.884 Dolar GSYİH Büyüme Hızı : % 1,3 Enflasyon : % 6,3 İmalat sanayi artış hızı : % 0,4 İşsizlik : % 5,5 İşsiz sayısı : 4,1 milyon DYY Stoku : 576 milyar Dolar Döviz kuru (ortalama) : 1 Dolar: 51,5 Ruble (02.12.2014 itibarı ile) (Petrol fiyatlarındaki düşüş: 68,27$) 6 DIŞ TİCARETİ Rusya Federasyonu Dış Ticaret Göstergeleri (milyon Dolar) 900,000 800,000 700,000 600,000 500,000 400,000 300,000 200,000 100,000 0 İhracat İthalat Denge Hacim • • 2009 2010 2011 2012 2013 301,796 170,827 130,969 472,623 397,068 228,912 168,156 625,980 516,993 306,091 210,902 823,084 524,766 316,193 208,573 840,959 526,392 317,806 208,586 844,198 2013 (I-VI) 254,627 149,668 104,959 404,295 2014 (I-VI) 254,682 141,604 113,078 396,286 Dünya ithalatından aldığı % 1,7 pay ile 18. sırada Dünya ihracatından aldığı % 2,9 pay ile 9. sırada. 7 Başlıca Ürünler İtibarı ile İhracatı (milyon Dolar, 2013) GTİP ÜRÜN ADI 2013 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 173.668 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 109.168 2701 Taş kömürü; taş kömüründen elde edılen briketler, topak vb. katı yakıtlar 2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 7.407 7207 Demir/alaşımsız çelikten yarı mamuller 6.475 7601 İslenmemiş alüminyum 6.193 7108 Altın (ham, yarı ıslenmıs, pudra halınde) 5.576 7102 Elmaslar 4.969 4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm 3.652 7502 İşlenmemiş nikel 3.626 3105 Azot, fosfor ve potasyum gibi; iki/ucunun karısımları 3.571 1001 Buğday ve mahlut 3.483 3102 Azotlu mineral/kimyasal gübreler 3.356 7408 Bakır teller 2.940 7208 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamullerı-genişlik 600mm. fazla 2.704 2601 Demir cevherleri ve konsantreleri 2.388 4002 Sentetik kauçuk, taklit kauçuk, stiren-butadien kauçugu vb 2.373 3104 Potaslı mıneral/kımyasal gübreler 2.190 0303 Balıklar (dondurulmuş) 2.105 8411 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri 1.992 TOPLAM (diğerleriyle) Kaynak: Trademap 11.821 8 526.392 İhracatında İlk On Ülke ve Payları 9 Başlıca Ürünler İtibarı ile İthalatı (milyon Dolar, 2013) GTİP ÜRÜN ADI 2013 8703 Otomobiller, steyşın vagonlar, yarış arabaları 16.997 3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmıs) 11.629 8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 11.492 8517 Telli telefon için elektrikli cihazlar 7.706 8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 5.036 8707 Karayolunda kullanılan motorlu taşıtlar için karoseriler (şoför mahalleri dahil) 4.060 8502 Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri 3.261 8429 Kendinden hareketli buldozerler, greyderler, ekskavatörler, vb. 3.073 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 2.868 8479 Kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar 2.690 4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 2.676 8407 Kıvılcım ile ateşlemeli içten yanmalı doğrusal veya döner pistonlu motorlar 2.605 8529 Radyo, televizyon, radar cihazları vb cihazların aksam ve parçaları 2.551 8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cıhazlar 2.526 0202 Sığır eti (dondurulmuş) 2.448 9018 Tıp, cerrahi, dişçilik, veterinerlik alet ve cihazları 2.418 8414 Hava-vakum pompası, hava/gaz kompresörü, vantilator, aspirator 2.403 8481 Muslukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, termostatik valf dahil 2.390 8516 Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler 2.281 8413 Sıvılar için pompalar, sıvı elevatörleri TOPLAM (diğerleriyle) Kaynak: Trademap 2.267 317.80 6 10 İthalatında İlk On Ülke ve Payları 2020 yılına kadar dış ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarma hedefi Türkiye, Rusya’nın ithalatında % 2,3 payı ile 13. sıradadır (6,9 milyar dolar) 11 Dış Ticaret Politikası • DTÖ’ye üyelik (2012) • 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren Rusya-Beyaz Rusya-Kazakistan Gümrük Birliği Anlaşması, • Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri ile Serbest Ticaret Anlaşması • AB ile Ortaklık ve İşbirliği Anlaşması • Genel Preferanslar Sistemi (103 ülke) • Rusya ile ticarette yaklaşık 130 ülke MFN statüsünden yararlanmaktadır. 12 İthalatta Uygulanan Vergiler İthal mallar genel olarak 3 çeşit vergiye tabidir: - Gümrük vergileri (http://www.alta.ru/taksa-online/en/) - KDV: Genel olarak % 18’dir. Sınırlı temel gıda malları ile çocuklara yönelik gıda ve giysilerde uygulanan oran ise %10 - Bazı ürünlere uygulanmakta olan özel tüketim vergileri 13 14 Dış Ticarette Standardizasyon Uygulamaları • İthal edilen tüm mallar için Rusya standartlarına uygunluk belgesinin gümrük mercilerine ibrazı gerekmektedir. Standart veya standartlara uygunluk belgesi olmayan malların ithaline izin verilmemektedir. • Söz konusu belgeyi vermeye yetkili merci ise (Standardizasyon, Metroloji ve Sertifikasyon Devlet Komitesi) GOSSTANDART’ tır. Anılan kuruluş tarafından, Rusya içinde veya ülke dışında oluşturduğu test ve ölçüm merkezleri vasıtasıyla sertifika düzenlenmektedir. Rus standartlarına uygunluk belgesi belirli bir ihraç partisi için alınabileceği gibi, belirli bir ürün için de alınabilmektedir. • GOST-R Uygunluk Belgesi olarak anılan söz konusu belge Rusya’nın Kazakistan ve Beyaz Rusya ile olan Gümrük Birliği Anlaşması ve DTÖ yükümlülükleri çerçevesinde «GB Uygunluk Deklarasyonu Sertifikası» olarak değiştirilmiştir. 15 TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER 16 Tarihçe • Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler Çarlık Rusya’sı ile başlamıştır. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Türk sanayisinin gelişiminde Sovyet katkısı önemli rol oynamıştır. Seydişehir Alüminyum Fabrikası ve İskenderun Demir Çelik Fabrikası gibi bir çok yatırım SSCB tarafından desteklenmiştir. • SSCB’de1985 yılında başlayan dışa açılma ve yeniden yapılanma hareketinden en fazla yararlanan ülkelerden biri Türkiye olmuş, Türk yatırımcıları ülkede aktif rol üstlenmiştir. • 1992 yılında SSCB’nin dağılmasının ardından Rusya ve Türkiye arasında öncelikle ticari ilişkiler gelişmiştir. Türk özel sektörü ülkedeki yatırımlarına 1990’ların sonlarına doğru hız vermiştir. 17 TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER Ülkedeki Başlıca Türk Yatırımları Enka, Koç, Zorlu Grubu (Vestel, Taç, Zorlu Enerji), Efes, Şişecam, Kale Grubu, Eczacıbaşı gibi büyük firmaların yanı sıra çok sayıda KOBİ’mizin başta inşaat ve müteahhitlik, tekstil-konfeksiyon olmak üzere bilişimden gıdaya, hukuk-danışmanlıktan lojistik sektörüne hemen her sektörde yatırımları bulunmaktadır. 2013 yılı itibarı ile Türk yatırımlarının toplam tutarı: 9 milyar Dolar Türk Yatırımlarının Yoğunlaştığı Bölgeler • Moskova • Kazan (Tataristan) • Güney Rusya Federal Bölgesi (Rostov, Krasnodar, Soçi, Novorossisk) • Novosibirsk • Yekaterinburg • Samara • St. Petersburg • Astrahan 18 TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER Türk Müteahhitlik Hizmetleri Sektörünün Faaliyetleri (İş Alındı Belgelerine Göre) Yıllar Hacim (milyon $) Proje Sayısı 1989-1999 9.694 587 2000 165 19 2001 343 38 2002 428 40 2003 1.033 70 2004 746 56 2005 2.468 70 2006 2.738 61 2007 5.922 101 2008 2.778 43 2009 1.809 21 2010 1.277 34 2011 2.487 74 2012 2.914 69 2013 (Ocak-Aralık) 2.464 35 TOPLAM 37.266 1.318 19 TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER Türkiye’deki Rus yatırımları Turizm, hizmetler, petrol/gaz işleme ve depolama alanlarında 2013 yılı itibarı ile Rus yatırımlarının toplam tutarı: 9 milyar Dolar • Mersin Akkuyu Nükleer Santrali’nin Rusya tarafından yapılacak olması ilişkileri daha da geliştirecektir. (Türkiye ile Rusya Arasında Akkuyu'da Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşma) 20 Türkiye ile Ticaret (bin $) Yıllar İhracat İthalat Denge Hacim 2002 1.172.039 3.891.722 -2.719.683 5.063.761 2003 1.367.591 5.451.316 -4.083.725 6.818.907 2004 1.859.187 9.033.138 -7.173.951 10.892.325 2005 2.377.050 12.905.620 -10.528.570 15.282.670 2006 3.237.611 17.806.239 -14.568.628 21.043.850 2007 4.726.853 23.508.494 -18.781.641 28.235.347 2008 6.483.004 31.364.477 -24.881.473 37.847.481 2009 3.202.398 19.450.085 -16.247.687 22.652.483 2010 4.628.153 21.600.641 -16.972.488 26.228.794 2011 5.992.633 23.952.914 -17.960.281 29.945.548 2012 6.680.586 26.625.286 -19.944.700 33.305.872 2013 6.966.989 25.063.530 -18.096.541 32.030.519 2013 (Ocak-Temmuz) 3.958.101 14.108.025 -10.149.924 18.066.127 2014 (Ocak-Temmuz) 3.517.133 15.208.316 -11.691.183 18.725.449 Kaynak: TÜİK 21 Rusya’ya İhracatımızda Başlıca Ürünler (milyon Dolar) GTİP Kodu 8703 0805 0702 8708 6006 5407 7113 2710 3917 0806 8707 7210 6403 8408 6004 2523 8544 4303 0810 8474 8536 Ürün Adı Binek otomobilleri ve esas itibarıyla insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar Turunçgiller (taze/kurutulmuş) Domates (taze/soğutulmuş) Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar Diğer örme mensucat Sentetik filament ipliklerinden dokunmuş mensucat Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden) Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Plastikten hortumlar, borular ve bağlantı elemanları (manşon, nipel, dirsek, flanşlar, vb.) Üzümler (taze/kurutulmuş) Karayolunda kullanılan motorlu taşıtlar için karoseriler (şoför mahalleri dahil) Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar (kapla Dış tabanı kauçuktan, plastik maddeden, tabii veya terkip yoluyla elde edilen köseleden ve yüzü deri Sıkıştırmayla ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlar (dizel ve yarı dizel) Diğer örme mensucat (en>30cm, elastomerik/kauçuk iplik=>%5) Çimento İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fibe Kürkten giyim eşyası, aksesuarları ve kürkten diğer eşya Diğer meyveler (taze) Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalı Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, ku GENEL TOPLAM 2011 2012 2013 462 333 258 108 284 149 372 263 255 184 285 189 451 297 275 274 234 190 128 165 182 159 164 129 107 108 11 125 113 84 127 124 108 35 162 108 59 5 95 59 78 61 117 111 92 87 80 71 94 81 37 75 90 44 69 66 64 36 53 62 63 5.993 73 6.681 22 60 6.967 Rusya’dan İthalatımızda Başlıca Ürünler (milyon Dolar) GTİP Kodu 2711 2710 2701 2709 7207 7601 7204 1001 1512 7208 7408 1005 7209 3102 2814 2601 4412 7201 3105 2306 Ürün Adı Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler, topak vb. katı yakıtlar Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) Demir veya alaşımsız çelikten yarı mamuller İşlenmemiş aluminyum Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde dilmiş kü Buğday ve mahlut Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlik >= 600 mm) (sıcak haddelenmiş) (kaplanm Bakır teller Mısır Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri (genişliği > 600 mm, soğuk haddelenmiş, kaplanma Azotlu mineral veya kimyasal gübreler Saf amonyak veya amonyağın sulu çözeltileri Demir cevherleri ve konsantreleri Kontrplaklar, kaplamalı levhalar ve benzeri lamine edilmiş ağaçlar Dökme demir (pik demir) ve aynalı demir (kütle, külçe, blok veya diğer ilk şekillerde) Azot, fosfor ve potasyumun ikisini veya üçünü içeren mineral veya kimyasal gübreler Bitkisel yağların üretiminden (23.04-05' hariç)arta kalan küspe ve katı atıklar 4801 Gazete kağıdı (rulo veya tabaka halinde) GENEL TOPLAM 2011 2012 2013 10.892 2.771 1.401 1.699 388 1.136 12.272 3.438 1.652 1.634 482 949 10.677 3.998 1.247 1.166 948 832 1.058 499 966 726 769 729 101 644 548 589 212 8 335 267 136 474 290 248 196 206 91 52 108 199 170 151 101 140 208 206 181 161 149 262 181 129 128 94 103 45 102 23.953 134 94 26.625 95 89 25.064 23 İHRACATTA POTANSİYEL ARZ EDEN TARIM VE GIDA SANAYİ ÜRÜNLERİ • Türkiye ile Rusya arasındaki yaş meyve-sebze, kuru gıda ve balıkçılık ürünleri ticareti iki ülke arasında imzalanan protokoller aracılığıyla yürütülmektedir. • Bu protokoller kapsamında, iki ülkenin karşılıklı olarak anlaştıkları ihracatçı firma listelerinde bulunan Türk firmaları Rusya’ya ihracat yapabilmektedir. • İhracatçı firma listelerinin güncellenmesi her yıl Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında gerçekleştirilmektedir. Bu aylar dışında listelere firma ilavesi mümkün olmamaktadır. 24 İHRACATTA POTANSİYEL ARZ EDEN TARIM VE GIDA SANAYİ ÜRÜNLERİ Su Ürünleri Kanatlı Eti Yaş Meyve ve Sebze (narenciye ürünleri, domates, elma, üzüm) Kuru meyveler (Kuru üzüm, kuru kayısı) Sert kabuklu meyveler (Fındık, Antep fıstığı) Kesme çiçek Çay Meyve suyu Dondurulmuş meyve-sebze Makarna Bisküvi, gofret Şekerli ve çikolatalı mamuller Zeytin ve zeytinyağı Organik tarım ürünleri 25 İHRACATTA POTANSİYEL ARZ EDEN SANAYİ ÜRÜNLERİ Otomotiv ana ve yan sanayi ürünleri Hazır giyim Ev tekstili Ayakkabı Deri ve kürklü giyim eşyaları İnşaat malzemeleri Mermer İnşaat ve maden makineleri Mobilyalar, aydınlatma cihazları Ambalaj malzemeleri, hijyenik kağıt ürünleri Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri Temizlik maddeleri (sabunlar) Televizyonlar Beyaz eşya Mücevherat Gemi inşa sanayi Tıbbi alet ve cihazlar Takım tezgahları Metal şekillendirme-kesme makine ve presler Isıtma, soğutma ve havalandırma sistemleri (HVAC-R) 26 İZMİR İLİ İHRACAT GÖRÜNÜMÜ GTİP ÜRÜN ADI 2013 RUSYA TOPLAM İTH 2013 0806 ÜZÜMLER (TAZE/KURUTULMUŞ) 34,71 576,8 0702 DOMATES (TAZE/SOĞUTULMUŞ) 29,38 1.102 2401 YAPRAK TÜTÜN VE TÜTÜN DÖKÜNTÜLERİ 22,86 1.152 8708 KARAYOLU TAŞITLARI İÇİN AKSAM, PARÇA VE AKSESUARLAR 16,84 11.492 1206 AYÇİÇEĞİ TOHUMU 13,64 234,3 0302 BALIKLAR (TAZE VEYA SOĞUTULMUŞ) 10,80 975,2 8418 3812 BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR VE DİĞER SOĞUTUCU VE DONDURUCU CİHAZLAR VE ISI POMPALARI VULKANİZASYON ÇABUKLAŞTIRICI, KAUÇUK/PLASTİK İÇİN PLASTİFİYAN BİLEŞİKLER, OKSİDASYONU ÖNLEYİCİ VEYA 8,21 7,41 157,8 BUHAR KAZANLARI, KIZGIN SU KAZANLARI 6,43 162,0 3917 PLASTİKTEN HORTUMLAR, BORULAR VE BAĞLANTI ELEMANLARI (MANŞON, NİPEL, DİRSEK, FLANŞLAR, VB.) 5,90 779,5 2926 NİTRİL GRUPLU BİLEŞİKLER 5,89 12,6 3921 PLASTİKTEN DİĞER PLAKALAR, LEVHALAR, YAPRAKLAR, FİLMLER, FOLYELER VE ŞERİTLER 5,25 655,5 0810 DİĞER MEYVELER (TAZE) 5,09 600,5 3906 AKRİLİK POLİMERLERİ (İLK ŞEKİLLERDE) 4,93 1207 DİĞER YAĞLI TOHUMLAR VE MEYVELER 4,80 6302 2833 KAYISI, KİRAZ, ŞEFTALİ, ERİK VE ÇAKAL ERİĞİ (TAZE) YATAK ÇARŞAFI, MASA ÖRTÜLERİ, TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ SÜLFATLAR; ŞAPLAR; PEROKSİSÜLFATLAR (PERSÜLFATLAR) 2011 İHRACAT 2012 İHRACAT 2013 İHRACAT Firma Firma Firma Dolar Değeri Adet Dolar Değeri Adet Dolar Değeri Adet 8.181.714.885 4.190 8.759.759.110 4.353 9.328.398.892 4.437 İZMİR’İN RUSYA’YA İHRACATI 1.224 8402 0809 İZMİR’İN TOPLAM İHRACATI 2011 İHRACAT 2012 İHRACAT 2013 İHRACAT Dolar Değeri Firma Adet Dolar Değeri Firma Adet Dolar Değeri Firma Adet 201.920.644 278 270.171.826 346 317.408.459 377 Ülke Adı ALMANYA Dolar Değeri 1.088.255.151 A.B.D. 672.103.594 İNGİLTERE 571.062.918 441,4 İSPANYA 464.955.621 40,9 İTALYA 421.279.642 4,33 613,9 HOLLANDA 407.665.148 4,22 458,0 FRANSA 343.146.595 RUSYA F. 317.408.459 IRAK 269.614.774 ÇİN 236.814.191 4,16 30,6 0709 DİĞER SEBZELER (TAZE/SOĞUTULMUŞ) 4,03 486,1 8436 TARLA VE BAHÇE TARIMINA MAHSUS DİĞER MAKİNA VE CİHAZLAR 3,96 637,7 27 PAZARIN GÖRÜNÜMÜ VE İZLENİMLER 28 Pazar Büyüklüğü 2013 2014 Nüfus (milyon) 142,5 142,2 141,8 141,4 141,1 141,0 GSYİH (milyar $) 2.093 2.077 2.286 2.460 2.655 2.830 24.417 25.027 25.889 27.110 28.485 30.079 1.274 1.225 1.245 14.375 15.499 Kişi başına düşen özel tüketim ($) 7.631 Tüketim harcamaları (milyar $) Kişi başına GSYİH (satın alma gücü paritesine göre, $) Harcanabilir Kişisel Gelir (milyar $) Orta sınıf hanehalkı geliri ($) Perakende Satışlar (milyar $) 2015* 2016* 1.428 2017* 2018* 1.610 1.742 16.253 17.410 18.963 20.907 7.888 8.904 9.765 10.779 11.706 1.006 1.087 1.122 1.263 1.381 1.521 709 714 784 848 927 1.002 *: Tahmin Kaynak: The Economist Intelligence Unit 29 Perakende Pazarı 30 Perakende Pazarı 2013 2014* 2015* 2016* 2017* 2018* Gıda dışı perakende satışlar (milyar $) 382 379 411 446 490 534 Gıda perakende satışları (milyar $) 327 334 373 402 437 467 *. Tahmin Kaynak: The Economist Intelligence Unit • Perakende pazarının 2022 yılı itibarı ile yaklaşık 1,5 trilyon Dolar büyüklüğe ulaşması ve Rusya’nın Çin, ABD, Hindistan ve Japonya’dan sonra dünyanın beşinci büyük perakende pazarı olması beklenmektedir. Bu bakımından Çin, Hindistan ve Brezilya ile birlikte geleceğin pazarı olarak değerlendirilmektedir. • Perakende sektöründe başta gıda perakendeciliği olmak üzere pazarda boşluklar bulunmaktadır. Her bin tüketiciye 80,5 metrekare perakende alanı düşmekte olup, bu oran AB ortalamasının üçte biri kadardır. • Doğu Avrupa'da inşaat halindeki AVM sayısı bakımından Moskova ve St.Petersburg lider durumda… • 2013 yılı itibarı ile ülke, 60 milyon internet kullanıcısı ile Avrupa’da birinci…, internet üzerinden alışveriş yapan kullanıcı sayısı 15 milyon... • Elektronik ticarette mevcut büyüme verileri göz önünde bulundurulduğunda Rusya’nın 2019 yılı itibarı ile Avrupa’nın en büyük elektronik ticaret pazarı olması beklenmektedir. 31 Pazar Avantajları/Fırsatlar Tüketiciler tasarruf yerine tüketim eğilimi göstermektedir. Rus tüketicisinin öncelikle dikkate aldığı unsurlar, fiyat ve kalitedir. Zaman içerisinde çok çeşitli ithal tüketim malı ülkeye girdiğinden kalite tercihi ön plana çıkmıştır.Tüketim mallarına olan talep yüksek düzeydedir. Ülkede nüfusun yaklaşık % 21’ine denk gelen ve giderek genişleyen bir orta sınıf mevcuttur. Son yıllarda Yekaterinburg, Kazan, Tomsk, Krasnodar ve Rostov-naDonu ülkede en fazla gelişme kaydeden kentler... 10 milyonluk nüfusa sahip başkent Moskova ülkenin aynı zamanda en önemli ekonomik ve ticari merkezidir. Moskova’yı St. Petersburg takip etmektedir. 2013-2030 yılları arasında en hızlı büyümesi beklenen kentler Kazan, Yekaterinburg ve Moskova’dır. Kırım’ın referandum sonrası katılmasıyla Sivastopol’da özel ekonomi bölgesi ve Kerch Boğaz köprüsü Volga ekonomik bölgesinde yer alan Kazan, halihazırda ülkenin en hızlı büyüyen kenti olup, ülkenin en önemli sanayi ve finans merkezlerinden biridir. Ukrayna krizi nedeni ile yaptırım uygulayan Batılı ülkelerden gıda alımını durduran Rusya’ya 1,3 milyar dolar civarında olan gıda satışını 2015 sonuna kadar iki katına çıkarma hedefi (Süt, peynir, balık, tavuk ve yumurta gibi ürünlere ihracat çeşitliliğinin sağlanması) 32 Pazar Avantajları/Fırsatlar Sovyet dönemi ağır sanayi politikaları neticesinde KOBİ’lerin ülkedeki mevcudiyetleri yok denecek kadar azdır. Çeşitli sanayi kollarının (otomotiv, hafif sanayi, ilaç v.b.) oluşturulması yönünde 2020 yılına kadar uygulanması öngörülen çeşitli stratejiler açıklanmıştır. Rusya’da örtü altı ürünlerin geliştirilmesi hususunda bir strateji belirlenerek uygulamaya konulmuştur. Bu bağlamda önümüzdeki dönemde ülkemiz örtü altı yaş meyve-sebze üreticilerinin örtü altı üreticilik alanında ülkede ortaya çıkan pazar fırsatlarını değerlendirmeleri mümkündür. Son yıllarda artan lüks apartman ve villa talebi nedeniyle Rusya’da planlanan büyük ve küçük çaplı projeler hız kazanmıştır. Rusya’nın artan enerji ihtiyacının giderilmesi için yeni boru hatları inşaatları ve enerji santralleri ihaleleri açılmaktadır. Ulaştırma altyapısı ve endüstriyel alanda çok sayıda proje ihale edilmektedir. Krasnodar’da 2014 yılında Formula-1 Yarışları, FIFA 2018 Dünya Kupası gibi uluslararası organizasyonların Rusya’da düzenlenecek olması yatırım ve ihracat açısından önemli bir potansiyel anlamına gelmektedir. Dünya Kupasına hazırlık için yaklaşık 300 milyar Ruble (10 milyar Dolar) harcaması beklenmektedir. Kupa maçlarına St. Petersburg, Moskova, Kaliningrad, Kazan, Yaroslavl, Krasnodar ve Soçi kentlerinin ev sahipliği yapacak ve bu kentlerde altyapı yatırımları ve ithalat talebinde artış olacaktır. 33 Pazardaki Zorluklar/Tehditler Dil, Rusya ile iş yapmayı düşünen işadamlarımız için önemli bir engel olabilmektedir. Rusça bilen eleman istihdamı şarttır. Bürokrasinin fazlalığı, gümrüklerdeki işlemlerin karmaşık olması beklemelere neden olabilmektedir. Ülkede ticari bağlantıların kurulmasında kişisel ilişkiler önemli rol oynamaktadır. AB’nin koyduğu ticari yaptırımlar ve kara liste uygulaması Başarı için güvenilir ve deneyimli bir ticari partnerle çalışmak ön koşuldur. Bununla birlikte ülkede Ticaret ve Sanayi Odalarına üyelik zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle firma güvenilirliği konusunda büyük firmalar haricinde kişisel görüş ve intiba gerekmektedir. Dünyanın en geniş yüz ölçüme sahip ülkesi olan Rusya’da dağıtım altyapısının yeterince gelişmiş olmaması lojistik bakımdan sorunlar yaratabilmektedir. Rus ithalatçılar yabancı firmaların Rusya Federasyonu’nda temsilcilik veya deposunun olup olmadığı hususuna ağırlık vermekte, küçük ve orta çaplı Rus tüccarlar sermayeleri oranında bu depolardan mal temini yoluna gitmektedir. Doğrudan ithalat ise bu tür tüccarlarca tercih edilmemektedir. İhracatta mal sevkiyatında %60 kara taşımacılığı kullanılmakta, navlun maliyetleri zaman zaman mal bedelleri kadar tutmaktadır. Türkiye’den Rusya’ya girecek TIR sayısı yıllık bazda 9 binle sınırlı. Diğer ülke TIR’ları ile birlikte bu rakam 37 bini buluyor. Diğer ülke kotalarının kullanılması ulaşım maliyetlerini artırıyor. 34 Pazarda Başarı için Bazı İpuçları Pazara uzun vadeli bir bakış açısı ile yaklaşılmalı, sabırlı olunmalı Pazara giriş öncesinde bir ön çalışma yapılmalı, pazar ziyaret edilmeli Ülkedeki önemli sektörel fuarlara katılım sağlanmalı Reklam ülkede satışı etkileyen önemli bir unsurdur. Bu nedenle, tanıtım ve tutundurma çalışmalarına önem verilmeli Uygun fiyat, kaliteli ürün/teslimat hususuna önem verilmeli Güvenilir, kredibilitesi yüksek bir ticari ortak bulunmalı Ofis, depo, mağaza kurmak sureti ile bir dağıtım ağı oluşturulmalı Ülke koşullarına hakim, vasıflı yerel personel istihdam edilmeli Pazara girişten bir süre sonra, gerekiyorsa pazarda yatırıma yönelmeli 35 Yararlı Linkler http://www.ekonomi.gov.tr (T.C. Ekonomi Bakanlığı) http://www.musavirlikler.gov.tr (Ticaret Müşavirliklerimiz) http://www.ibp.gov.tr (İhracat Bilgi Platformu/Ülke Masaları) http://www.trademap.org (Dış ticaret istatistikleri için) http://www.auma.de (Dünya genelindeki uluslararası fuarlar için) http://madb.europa.eu/mkaccdb2/indexPubli.htm (AB Pazara Giriş Veri Tabanı) http://www.alta.ru (Gümrük Vergileri için) 36 İlginiz için teşekkür ederim… Arda OCAK T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü Ülke Masaları II Dairesi [email protected] 37