Yenidoğan Resüsitasyonu

Yenidoğan Resüsitasyonu
Prof. Dr. Filiz Bakar
Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
Yenidoğan Bilim Dalı
• 38. gebelik haftasında annede vajinal kanama
nedeni ile acilen sezeryan ile doğurtulan
bebeğin doğduğunda spontan solunumu yok,
nabız bradikardik, rengi siyanotik.
• Ne yaparsınız????
Tanım
• Solunumu ve dolaşımı bozulmuş bebekte bir
dizi hızlı adımların başlatılarak havayolu,
solunum ve dolaşımı mümkün olduğunca
çabuk en uygun hale getirmek
• Bebeklerin %90’ında doğumda oluşan
fizyolojik değişikliklerle intrauterin yaşamdan
ekstrauterin yaşama başarılı bir geçiş olur
• %10 yardıma gereksinim duyar
• %1’ine agresif canlandırma uygulanır
•
•
•
•
Hazır olmak ilk ve en önemli adım
%60 önceden öngörülebilir
%40 ????
NRP eğitimi
Yüksek riskli gebelikler
• Maternal
– İleri yaş veya çok genç anne, maternal diyabet veya HT,
madde kullanımı, düşük/ölü doğum öyküsü
• Fetal
– Prematürite, postmatürite, konjenital anomali, çoğul
gebelik
• Antepartum komplikasyonlar
– Plasental anomali (previa, dekolman), oligohidramnios,
polihidramnios
• Doğum komplikasyonları
– Makat doğum, koryoamniyonit, forseps veya vakum
kullanımı
Ekipmanlar
•
•
•
•
•
•
•
Radyan ısıtıcı
Oksijen kaynağı
Aspirasyon cihazı
Laringoskop
Balon-maske
Nabız oksimetrisi
Steteskop
• Ekip hazır….
Sorular
• Bebek term mi?
• Soluyor mu veya ağlıyor mu?
• Kas tonusu iyi mi?
EVET
• Canlandırma gereksinimi yok
HAYIR
• Canlandırma basamakları
Temel canlandırma basamakları
ABCD
• Başlangıç basamakları (ısıt, havayolunu
(Airway) temizle, kurula, uyarı ver)
• Solunum (Breathing)
• Göğüs (Chest) kompresyonu
• İlaç (Drug) uygulaması
Başlangıç basamakları
• Bebeği ısıtın
HİPOTERMİ mortaliteyi artırır
– Resusitasyon alanını sıcak tutun
– Bebeği ısıstılmış havluya sarın
– Önceden ısıtılmış radyan ısıtıcı altına yerleştirin
– Bebeği kurulayın, ıslak havluları uzaklaştırın
– Anne ile ten teması
• Hipertermiden kaçının
Havayolu
• Havayolu açık kalacak şekilde pozisyon verin
• Sekresyon varsa önce ağız içi, sonra burun
deliklerini aspire edin
• Bebeğin sırtını sıvazlayarak veya ayağına fiske
vurarak uyarı verin
• Pozisyon, kurulama, aspirasyon, stimülasyon
uygulamaları 30 sn’yi geçmemeli
Nabız oksimetrisi
•
•
•
•
•
•
1. dakika - %60-65
2. dakika - %65-70
3. dakika - %70-75
4. dakika - %75-80
5. dakika - %80-85
10. dakika - %85-95
Solunum
• Bebek apneik veya iç çekme tarzında
solunumu varsa
veya
• Kalp hızı<100/dk ise
• Pozitif basınçlı ventilasyon başla
• Oksijen
– <30 hafta %30
– >30 hafta %21
Göğüs kompresyonu
• 30 sn sonra kalp hızı <100/dk ise ventilasyon
devam
• <60/dk ise göğüs kompresyonu başla
• Entübasyon düşün
• Oksijeni artır
• Kompresyon/ventilasyon: 3/1
• Sternum 1/3 alt kısmı, göğüs ön-arka çapının
1/3 derinliği
İlaçlar
• %100 oksijen ile etkin ventilasyon
• En az 45-60 sn etkin kardiak kompresyona
rağmen kalp hızı <60/dk ise
• Adrenalin 1:10 000, 0.1-0.3 ml/kg
• Volüm genişleticiler; serum fizyolojik
– 10 ml/kg
Resusitasyona yanıt yok
• PBV yanıt yok
– Mekonyum, mukus tıkacı, koanal atrezi, konjenital
diyafragma hernisi, pulmoner hipoplazi, pnömotoraks
• Santral siyanoz
– Konjenital kalp hastalığı
• Persitan bradikardi
– Kalp bloğu
• Persistan apne
– Hipoksik iskemik ensefalopati
– Konjenital beyin anomalisi
– Konjenital nöromuskuler bozukluk
Resusitasyon sonlandırma
• 10 dakika etkin ventilasyon sonrası 10 dakika
boyunca kalp atımı yoksa
Resusitasyona başlamama
• <23 hafta veya <400 gr
• Yaşamla bağdaşmayan kromozomal anomali;
trizomi 13 veya 18
• Anensefali
Hipoksik-iskemik ensefalopati
Tanım
• Plasental veya pulmoner gaz değişiminde
azalma veya kesilme sonucu ortaya çıkan
kardiyopulmoner depresyon
• Hipoksi, hiperkarbi, metabolik asidoz
• Beyin ve diğer organlarda azalmış doku
perfüzyonu
• HİPOKSİK-İSKEMİK ENSEFALOPATİ
SIKLIK
• Term bebeklerde 0.5-1/1000
• 0.3/1000 belirgin nörolojik sekel
• Hemen doğum eylemi öncesinde veya
sırasında belirgin hipoksik olay
• Kordon kan gazında derin asidoz
• Apgar skorunun 5 dk dan uzun süre 0-3
arasında olması
• Nöbet, koma, hipotoni gibi nörolojik
bulguların varlığı
• Multisistem organ disfonksiyonu
Patogenez
• Plasental gaz değişiminin bozulması
– Aşırı veya uzamış uterus kontraksiyonları
– Ablasyo plasenta
– Uterus ruptürü
• Umbilikal kan akımının kesilmesi
– Omuz distozisi
– Kord prolapsusuna bağlı kord basısı
• Maternal plasental perfüzyon bozulması
– Maternal hipotansiyon/hipertansiyon
• Fetüste problem
• Doğumda kardiyopulmoner uyum yetersizliği
Kompansatuar mekanizmalar
• Dalma refleksi
– Vital organlara (beyin, kalp, adrenaller) kan
akımının yeniden düzenlenmesi
• Sempatik deşarj
– Katekolaminler, kortizol, ADH
• Laktat, piruvat ve ketonların alternatif enerji
kaynağı olarak kullanımı
Nöronal ölüm
• Nekroza bağlı primer nöronal ölüm
– Enerji yetmezliği
• Apopitoza bağlı sekonder nöronal ölüm
– Reperfüzyon ve oksijenasyon
Klinik bulgular
• Nörolojik bulgular
– Hiperalert, irritabl, letarjik,
koma
– Nöbetler
• Solunum ve KVS
–
–
–
–
Hipoksemi
Respiratuar /metabolik asidoz
Hipotansiyon
Aritmi
• GİS
– Beslenme intoleransı
– NEK
• Renal
– ATN
– Oligüri/poliüri
• Metabolik
–
–
–
–
–
Hipo/hiperglisemi
Hipokalsemi
Hipomagnezemi
Laktik asidoz
Hiponatremi – uygunsuz ADH
• Hematolojik
– Trombositopeni
– Tromboz
– Kanama
Görüntüleme yöntemleri
• EEG
• Kraniyal USG
• MRG
T1-weighted MR image (550/20; section thickness, 4 mm) at level of basal ganglia shows
abnormally high signal intensity in basal ganglia (long arrow), thalamus (short arrow), and
posterior limb of internal capsule (arrowhead) in infant born at a gestational...
Liauw L et al. Radiology 2008;247:204-212
©2008 by Radiological Society of North America
Tedavi
• Destek tedavisi
• Solunum ve dolaşımın sağlanması
• Hipotansiyon/myokardiyal disfonksiyon için inotrop
tedavi
• Kan şekeri, kalsiyum ve magnezyum normal sınırda
tutulmalı
• Metabolik asidoz tedavisi
• Sıvı kısıtlaması, idrar çıkımı yakından izlenmeli
• Nöbetler kontrol altında tutulmalı
• Doğumdan sonraki ilk 6 saat içinde 72 saat sürecek
hipotermi (33-34 C) tedavisi
Sonuç
• 2 haftalık iken beslenme ve nörolojik muayene
normal – iyi prognoz
• Hafif HİE – sıklıkla normal
• Orta HİE – serabral palsi dahil motor ve
nörokognitif anormallik riski artmış (%15-20)
• Ağır HİE – ölüm oranı %75, sağ kalanlarda
nörolojik sekel %80