Çocuk Endokrinolojisi Kliniği 1. Diyabetli çocuklarda glisemik kontrol

Fırat Üniversitesi Hastanesi
Çocuk Endokrinolojisi Kliniği
DİYABETLİ ÇOCUKLARDA HİPERGLİSEMİ YÖNETİMİ
1. Diyabetli çocuklarda glisemik kontrol değerlendirmesi
Suboptimal
Yüksek risk
(müdahale önerilir)
(müdahale gerekir)
90-145
145-160
>160
Tokluk KŞ
90-180
180-250
>250
Uyku öncesi KŞ
120-180
80-200
<80 veya >200
Gece KŞ
80-160
70-200
<70 veya >200
HbA1c (%)
<7,5
7,5-9,0
>9,0
Kontrol düzeyi
Optimal
Sabah açlık veya
öğün öncesi KŞ
Hastalar kendine özgü klinik özellikler gösterebileceğinden tedavi hedefleri her hasta için
bireyselleştirilmelidir. Yukarıdaki tanımlar konu ile ilgili genel bir çerçeve sunmaktadır.
KŞ: Kan şekeri (mg/dl)
2. İnsülin duyarlılığı
İnsülin duyarlılığı bir diyabet hastasında 1 ünite insülin uygulamasında kan şekerini yaklaşık
olarak ne kadar düşüreceğini ifade eder. Aşağıdaki şekilde hesaplanır.
a) Hasta eğer hızlı etkili insülinlerden (Novorapid®, Humalog®, Apidra®)kullanıyor ise
İnsülin duyarlılığı (İD) = 1800 / günlük insülin gereksinimi
Örnek: Lantus 1 x 20 ünite, Novorapid 3 x 15 ünite kullanan bir hastanın günlük insülin
gereksinimi = 65 ünite/gün
İD = 1800 / 65 = 27,7 mg/ünite
Bu rakam bir üst 10’lük tam sayıya yuvarlanır = 30 mg/ünite. Bu hastada 1 ünite
hızlı etkili insülin kan şekerini yaklaşık olarak 30 mg düşürür anlamına gelir.
b) Hasta eğer kısa etkili insülin -regüler insülin- (Actrapid®) kullanıyor ise
İnsülin duyarlılığı = 1500 / günlük insülin gereksinimi
Örnek: Lantus® 1 x 20 ünite, Actrapid® 3 x 15 ünite kullanan bir hastanın günlük insülin
gereksinimi = 65 ünite/gün
İD = 1500 / 65 = 23,1 mg/ünite
Bu rakam bir üst 10’lük tam sayıya yuvarlanır = 30 mg/ünite. Bu hastada 1 ünite
kısa etkili insülin kan şekerini yaklaşık olarak 30 mg düşürür anlamına gelir.
Hazırlayan: Dr. Đ.Esen
Yazılma tarihi: 03.06.2013
Fırat Üniversitesi Hastanesi
Çocuk Endokrinolojisi Kliniği
3. Öğün öncesi (açlık) hiperglisemi
Öğün öncesi insülin dozu = planlamış öğün dozu + düzeltme dozu şeklinde uygulanır.
Düzeltme dozu = (hastanın ölçülen kan şekeri – 200) / insülin duyarlılığı
Örnek: Hastanın öğle yemeği öncesi kan şekeri 355 mg/dl, insülin duyarlılığı 40 mg/ünite ve
planlanmış öğün insülin dozu 12 ünite ise; Hastanın öğle yemeği öncesi yapması gereken insülin
dozu:
= 12 + [(355–200) / 40]
= 12 + 3,8
= 15,8 (en yakın tam rakama yuvarlanır*)
= 16 ünite
* Hasta 0,5 ünite duyarlılığında kalem kullanıyorsa sonuç en yakın 0,5 ‘in katlarına yuvarlanır.
4. Tokluk hiperglisemisi
Düzeltme dozu* ile müdahale edilir.
Örnek:
Hastanın öğle yemeği sonrası tokluk kan şekeri 410 mg/dl, insülin duyarlılığı 80
mg/ünite ise; Hastanın kan şekerini düzeltmek için gerekli insülin dozu:
= (410–200) / 80]
= 2,6 (en yakın tam rakama yuvarlanır*)
= 3 ünite
* Düzeltme dozu tercihen hızlı etkili insülinler (Novorapid®, Humalog®, Apidra®) ile uygulanır.
Hasta 0,5 ünite duyarlılığında kalem kullanıyorsa sonuç en yakın 0,5 ‘in katlarına yuvarlanır.
5. Uyku öncesi hiperglisemi
Düzeltme dozu ile müdahale edilir.
Örnek:
Pubertedeki bir hastanın uyku öncesi kan şekeri 300 mg/dl, insülin duyarlılığı 30
mg/ünite ise; Hastanın kan şekerini düzeltmek için gerekli insülin dozu:
= (300–200) / 30]
= 3,3 (en yakın tam rakama yuvarlanır*)
= 3 ünite** → = 2 ünite
* Hasta 0,5 ünite duyarlılığında kalem kullanıyorsa sonuç en yakın 0,5 ‘in katlarına yuvarlanır.
** Uyku öncesi yapılacak düzeltme dozu, hastanın uykuda olacağı ve hipoglisemi
semptomlarının fark edilemeyebileceği göz önünde bulundurularak hesaplanandan pubertal
hastalarda %30 prepubertal hastalarda %50 daha az yapılmalıdır.**
6. Gece hiperglisemisi
Uyku öncesi hiperglisemisi kurallarına göre müdahale edilir.
NOT: Hesaplamalarda kullanılan 200 mg/dl hedef değeri hastaya göre bireyleştirilebilir.
Hazırlayan: Dr. Đ.Esen
Yazılma tarihi: 03.06.2013