Enzim ve işlevleri Enzim ve katalizörler Enzimler, “yaşayan hücrelerde oluşan organik katalizörlerdir”, katalizörler ise “ yapılarında bir değişme veya parçalanma göstermeksizin kimyasal reaksiyonların hızı üzerine etki yapan bileşiklerdir”. Enzimler, etki yaptıkları maddelerin sonlarına “as” eki getirilerek adlandırılırlar. Örneğin selülozu parçalayan enzim “selülas”, lipidleri parçalan enzim “lipas” enzimi şeklinde adlandırılır. Bazen enzim adları, yaptıkları işi gösterir. Örneğin bir maddeden diğerine hidrojen atomlarının taşınmasına yardım eden enzimlere “dehidrogenas” enzimi denir. Enzimlerin etkisiyle ortaya çıkan ürünlere “tepkime ürünleri” denir. Sakkaras enziminin sakkaroz üzerindeki etkisi sonucunda eşit sayıda ortaya çıkan glikoz ve fruktoza tepkime ürünleri denir. Sakkaras C12H22O11 + H2O Sakkaroz C6H12O6 + C6H12O6 Glikoz Fruktoz Enzimlerin sınıflandırması 1-Oksidoredüktas: Bir kimyasal reaksiyonda yükseltgenme ve indirgenmeyi sağlar. 2-Transferas: Atom guruplarını bir molekülden diğerine aktaran enzimlerdir. 3-Hidrolas: Selüloz ve nişastanın uzun zincirlerini parçalayan enzimlerdir. 4-Liyas: Kimyasal bağları parçalayan enzimlerdir. 5-İzomeras: Molekül içerisindeki atomların yerlerini değiştiren enzimlerdir. Örnek: Fruktozun Glukoza dönüşmesi 6-Ligas: İki molekül arasındaki bağlantıyı sağlayan enzimlerdir. Enzimlerin etki mekanizması Enzimlerin bulundukları yerler Yapılan çalışmalar, enzimlerin bileşimlerinin, hücrelerde bulunan kromozomlardaki genler tarafından kontrol edildiğini kesin olarak göstermektedir. Kloroplastlarda enzim yoğunluğunun yüksek olduğu saptanmıştır. Ancak, hücre çekirdeğinde deoksiribonükleas enziminin bulunduğu ve bu enzimin DNA’nın parçalanması anında katalizör görevi yaptığı belirlenmiştir. Enzimler, hücrelere eşit dağılmamışlardır. Örneğin solunumla ilgili olanlar, sadece canlı hücrelerde bulunmaktadır. Enzimlerin miktarı bakımından çimlenen bir tohum, bitkinin öteki organlarına oranla daha zengindir. Bu nedenle enzimler üzerindeki araştırmalarda çoğunlukla çimlenen tohumlar kullanılır. Bakteri ve mantar hücreleri de enzimler yönünden çok zengindir. Bu yüzdendir ki, bakteri ve mantarlar sahip oldukları enzimlerle üzerinde bulundukları maddeleri parçalarlar. Enzimlerin etkenliği üzerine etkili faktörler Enzim ve Madde miktarı Enzimlerin etkenliği üzerine etkili faktörler Tepkime ürünleri miktarı Hidratasyon Sıcaklık Enzimlerin etkenliği üzerine etkili faktörler Hidrojen iyonları yoğunluğu (Ph) Aktivatörler Önleyiciler