FRANSA

FRANSA
TARĐH: Fransa Avrupa’da insanlığın geçirdiği evrimleri yansıtan en kapsamlı
Taş
kalıntıları içeren nadir birkaç ülkeden
biridir.Arkeolojik çalışmalarda 100 bin yıl
öncesine
tarihlenen
aletler
bulunmuştur.Tarihsel bakımdan bu aletleri
izleyen buluntular,ülkede Paleolitik(Eski
Devri) çağdan bu yana yerleşme olduğunu
göstermektedir.
1960’lı yıllara kadar süren
Galyalıların, Fransızların ataları olduğu
inancı
günümüzde
büyük
oranda
doğruluğunu kaybetmiştir.Galyalı Keltler de,
Romalılar, Vizigotlar, Burgundlar, Franklar,
Britanni veya Bretonlar, Normanlar, VIII.
yy’dan sonra ise Narbounne veya Toulun’da
kalan bazı Arap ve Berberi toplulukları
bugünkü Fransız ulusunu yaratan etnik
gruplardır.
Keltler:
Britanya
adalarının
sakinlerine verilen ad. Đrlandalılar’ın kökeni
oluştururlar.Fakat Đngilizler Germen(Sakson kavmi) , Đskoçyalılar ise Đskandinav kökenlidir.
Vizigotlar:Batı Gotları ya da Đyi Gotlar manasına gelir.Bazı yerlerde “vizi” batı diye
geçer bazı yerlerde “wesu” kökenli olup iyi anlamında olduğu geçer.Germen
kavmidir.Kavimler göçü diye bildiğimiz olaydan sonra ortaya çıkan bir topluluk.Daha sonra
Đtalya’ya yerleşmişlerdir.Đtalyan ırkının temelini oluştururlar.Ostrogotlardan (doğu Gotları)
sonra Roma üzerine bir çok akın yapmışlardır.Galya ve ispanyada büyük krallıklar
kurmuşlardır.
Burgundlar(Burgondlar): 4. ve 6. yy ler arasında yaşamış Germen kavmidir.4.yy de
krallık kurmuşlardır. 437 yılında Hun Türkleri tarafından büyük bir bozguna
uğratılmışlardır.534 yılında Fransa ya katılarak siyası bir güç olmaktan çıkmışlardır.
Bretonlar(Britonlar): Büyük Britanya adasında yaşayan Kelt kökenli topluluktur. M.Ö.
VII. Yy de geldiler .450 yılına dek Batı Roma Đmparatorluğuna bağlı kaldılar.Kavimler
göçünden sonra adaya gelen Saksonlarca yönetildiler.1066 yılındaki Norman istilası sonrası
Norman egemenliğine girdiler.
Normanlar( Vikingler):8.yy den 10. yy nin sonlarına kadar Avrupa kasıp kavurmuş ,
uzun süreli işgallerde bullunmuş, kendilerine Vikingler diyen Đskandinav kavmi.Đskandinav
adalarında süren uzun süreli sert kışlar nedeniyle güneye akınlar düzenledikleri
sanılmaktadır.Batıda Đzlanda,Faroe Adaları,Shetland Adaları,bu günkü Hollanda’nın bir
kısmı,Doğu Britanya(York’a kadar),Fransa’nın Normandiya ve Britange(Briton) bölgelerini
uzun süre işgal etmişlerdir.Amerika kıtasına kadar seferler düzenleyip,koloniler
Novgorod
ve
Kiev’
işgal
edip
Dinyeper
üzerinden
kurmuşlar.Doğuda
Konstantinopolis(Đstanbul) e kadar ulaşıp bol miktarda haraç toplamışlardır. siyasi ve kültürel
anlamdaki en büyük etkileri feodal dönemi yaşayan Đngiltere ve Fransa üzerinde olmuştur.
Đngiltere’nin siyasi yapısını değiştirmişler, Đngilizcenin büyük ölçüde değişmesine neden
olmuşlar, Paris’i ve Rouen’i yağmalamışlar, Fransa’mın kuzeybatı kıyılarında uzun süre
boyunca egemenliklerini korumuşlardır. o dönemde güçlü deniz filoları nedeniyle deniz
ticaretini ele geçirmişlerdir. 11. yüzyıl ile yerli halk içinde asimile olmuşlarsa da etkiledikleri
kültürlerde(özellikle batı tarafında) önemli etkileri kalıcı olmuştur.
GALYA(Buradaki
Romalıların Galli olarak
adlandırdığı Kelt kökenli(Kelt: Britanya adalarının ilk sakinlerine denir. Đrlandalıları’nda
kökeni buradan gelir.Ama Đngilizler, Germen; Đskoçlar, Đskandinav kökenlidir.Yani oraların
yerlisi değildirler.) halklar MÖ XV. yüzyıllar da Ren(Rhein) Vadisi’nden güneye ve batıya
doğru göç ederek bugünkü Fransa ve Kuzey Đtalya topraklarına girmeye başladılar.Đlerleyen
yüzyıllarda Akdeniz kıyılarına ve Po Vadisi’ne kadar ulaştılar.Burada bulunan çeşitli
kolonilerle ticari ilişkiye girdiler.Romalılar, Galya kabilelerini Kuzey Đtalya’daki ilerleyişini
bir dizi savaş sonunda MÖ II. yy başlarında durdurarak, bunları denetim altına almayı
başardılar.MS II. yy başlarında Hristiyanlığın yayılmasıyla, Galya bu dinin Batı Avrupa’daki
en önemli merkezlerinden biri konumunu aldı.235’lerden sonra Orta Ren’in doğusundaki
Alamanlar ile Franklar Galya içlerine akın ederek Roma ile Galya’nın bağlarının bir
süreliğine kopmasına neden oldu.
Galyanın,Galya kuyusuyla bir alakası yoktur.):
Franklar ülkesi anlamına da gelen Latince Francia adı MS IV. Yüzyılda kullanılmaya
başlandı.Franklar Batı Germanya’da, Ren’in doğu yakasında yaşayan ve tarımla uğraşan
küçük savaşçı gruplardı.Doğu Germenler’den kaçarak MS III. Yüzyılda bir savaş birliği
kurarak karadan ve denizden yaptıkları saldırılarla, sınırında bulundukları Roma
Đmparatorluğu’na büyük zararlar verdiler.
Aynı dönemlerde Barbarların istilalarına karşı Galya, Đspanya ve Britanya’yı içine alan
bağımsız bir devlet kuruldu.Roma’nın 273 yılında denetimi sağlamasından sonra alınan
önlemler Germen istilalarını durdurdu.Ancak 350’de çıkan iç savaş yeni saldırılara uygun
ortam hazırladı.Meuse ve Schelde nehirlerinin arasına yerleşen Franklar Roma’yla yaptıkları
antlaşma yoluyla müttefik konumuna geldiler.412de Roma Frankların ve Vizigotların
desteğini de alarak Hun ordularını yenilgiye uğrattı.Romalılar, Frankları kendi krallarının
kontrolünde, imparatorluk ordularına hizmet ve haraç karşılığında Galya’nın kuzeyine
yerleştirdiler.IV. yüzyıldan itibaren Franklar, Roma ordusunda en üst kademelere kadar
yükseldiler.
MEROVENJLER(Merovingian): Franklar, V. Yüzyılın ikinci yarısında Loire
Irmağının kuzeyindeki Galya topraklarını ele geçirdiler.Bu sıralarda Vizigotlar, Akitanya ve
Provence, Burgonlar da Rhỏne(Ren) Vadisi’ne yerleşmiş bulunmaktaydılar.Armorika
Yarımadası’nda Britanya’dan gelen Bretonlar, Alsace’de Alamanlar yaşıyorlardı.Đdari
kurumlarının pek çoğunun çökmüş olmasına rağmen ayakta kalan Roma Uygarlığı, bu
toplulukların kendi içinde özümsemeyi başardı.
Kuzey kıyılarında bulunan çok sayıdaki Frank Krallıklarından birinin başında olan I.
Clovıs topraklarını genişletip diğer Frank Krallıklarını egemenliği altına aldı.496’da
Hrıstiyanlığı kabul ederek diğer Germen halklarına karşı Katolik kilisesinin desteğini
sağladı.Vizigotları yenerek Akitanya’nın büyük bir bölümünü ele geçirdi.Ancak Ostrogotların
müdahalesiyle karşılaşınca Akdeniz kıyışlarına inemediler.Bunun üzerine I.Clovıs Paris’e
yerleşerek yönetimi güçlendirmeye çalıştı.
Clovıs’ın ölümünden sonra krallığın dört oğlu arasında paylaştırılmasıyla Reims,
Soissons, Paris ve Orléans krallıkları ortaya çıktı.Bu bölünmeye karşın Frankların güneye ve
doğuya yönelik fetih hareketleri devam etti.Burgonya Krallığını’nın yıkılmasıyla Septimania
dışındaki Akdeniz kıyıları Frank egemenliğine geçti.I. Clotaire tarafından sağlanan birlik
onun ölümüyle (561) yeniden bozuldu.
Neustria Kralı II. Clotaire, Austrasia ve Burgonya tahtlarının boşalmasıyla 613 yılında
bütün Frank topraklarına egemen oldu.Clotaire’nin yerine geçen I. Dagobert, dış saldırılara
karşı ülkesinin birliğini korumaya önem verdi.631’de Vizigotları vergiye bağlayıp, 638’de de
Bretonları ve Gaskonları egemenlik altına aldı.Dagobert’in ölümünden sonra oğullarının başa
geçtiği Neustria ve Austrasia Krallıklarının yönetimi naiplik görevini üstlenen saray
nazırlarının eline geçti.Austrasia naibi II. Pépin 687’de Tertry’de Neustria ordusunu malup
ederek iki krallığın yeniden birleşmesini sağladı.Buna karşın Akitanya ve Provence’nin özerk
bir düklük olması ve Burgonya’nın bölünmesi güneydeki Frank egemenliğinin zayıflamasına
yol açtı.
KAROLENJLER: II. Pépin’in ölümünden (714) sonra Austrasia bazı iç ve dış
saldırılarla karşı karşıya kaldı.Yönetime egemen olan Pépin’in oğlu Charles Martel,
Neustrialıları bir dizi savaş sonunda sindirmeyi başardı.Đspanya’dan gelen Müslümanların
akınlarını durdurdu.(732) Papanın desteğiyle güney ve doğu sınırındaki Germenleri kontrol
altına alarak buralarda misyonerlik çalışmaları başlattılar.741 yılında ölen Charles Martel’in
yerine oğlu III. Pépin geçti.Onun krallığı döneminde Septimania’daki Müslüman
egemenliğine son verildi.Papanın isteği üzerine, Đtalya’ya yaptığı seferler sırasında papalığın
siyasal düzeyde örgütlenmesinin temeli atıldı.
Septimania( Şu andaki Đspanyanın doğusunda bulunan Narbona,Barcelona gibi önemli
kentleri olan bir bölge.20.yy nin son çeyreğinde ETA adında ortaya çıkan bir terör örgütü bu
bölgenin bağımsızlığını almaya çalıştı.Bask bölgesi olarak da bilinir.)
III. Pépin’in oğullarından Charlemagne,774’te Pavia’yı ele geçirerek kendisini
Lombard kralı ilan etti.Babasının düşüncesini gerçekleştirerek bir papalık devleti
kurdu.778’de Đspanya’ya yaptığı seferden sonuç alamayınca, doğuya ağırlık vererek
Saksonları(bugünkü Almanya’nın kuzey batısı ile,Hollanda’nın doğusu arasında yaşayan
tarihi Cermen(Germen) kavmi.Đngilizce Sakson dilinde türemiştir.), Bavyeralıları ve
Thürigenlileri egemenlik altına aldı.Ancak bu halkların Hrıstiyanlığı kabullenmeleri için zor
kullandı.800’de Papanın elinden taç giymesi nedeniyle Bizansla aralarında yaşanan çatışma
812’de uzlaşmayla sonuçlandı.
Charlemagne’nin ölümüyle yerine geçen oğlu I. Ludwing, imparatorluğun
bölünmesini önlemek için, Ordinatio Imparii (imparatorluk yetkilerinin düzenlenmesi) olarak
adlandırılan bir düzenleme yaptı.Bu düzenlemeye göre, imparatorluk unvanı en büyük oğlu
Lothar’da kalmak üzere topraklar üç oğlu (diğerleri Pépin ve Ludwing) arasında
paylaştırılacaktı.Ancak daha sonraki bir evliliğinden doğan çocuğuna da topraklardan pay
vermek istemesi, diğer oğullarıyla arasının açılmasına yol açtı.Bu durum, iç savaşa ve bunun
sonucu olarak da imparatorluğun zayıflamasına yol açtı.
I. Ludwing’in ölümünden sonra, ilk üç oğlu arasında 843’de Verdun Antlaşması
yapılarak imparatorluk toprakları paylaşıldı, böylece krallık üç yeni devlete ayrıldı.Bunlar
Frankları Ülkesi) doğu sınırı Escaut, Meuse, Saône ve Rhône nehirleriyle
sınırlandırılıyordu.X. yüzyıla gelindiğinde Batı Frankları ülkesinin temelleri henüz sağlam
olarak atılmış değildi.Ülke toprakları küçülmüş, Normandia Normanlara arasında yer alan ve
Fransa’nın beşiği kabul edilen Francia Occidentalis’in (Batı bırakılmıştı.(911) Otoritenin
zayıflamasıyla Frank Kontluklarının elindeki topraklarda büyük prenslikler ortaya
çıktı:Flanre’de I. Baudouin (863-879), Paris Kontu Eudes (888-898) ve Hugues Capet’nin
büyük babası I. Robert .Karolenjler artı yönetime egemen olmaktan uzaklaşmışlardı.
FRANKLAR: Germen halklarının Galya’ya girişi, iki ayrı uygarlıktan da izler
taşıyan ve Hrıstiyanlıktan çok güçlü bir şekilde etkilenen yeni bir topluluğun doğmasına yol
açtı.Eski toprak sahibi Roma aristokrasisi Germenlerin askeri aristokrasisi ile kısa sürede
kaynaştı.Saray görevlilerinin ve büyük din adamlarının da bu çevrelere katılmasıyla oluşan
feodal sınıf, siyasal ve toplumsal konumunu giderek güçlendirdi.Kölelik büyük ölçüde
ortadan kalktığından, toprak ve hizmete dayalı kişisel bağımlılık biçimleri oluştu.Feodalite
zaman içerisinde babadan oğula geçen bir nitelik kazandı.Kral adına kullandıkları yetkileri
doğrudan kendi adlarına kullanmaya başlayan feodal beyleri, kraliyet otoritesini zayıflatarak
yerel bir güç halini aldılar.
Frank kralları mutlak yetkiler taşıdığından Germenlerin seçim geleneğine son verip,
krallığa bir hanedan yapısı kazandırdılar.Kralların piskoposlar tarafından kutsanması,
otoritelerinin kaynağını Tanrı’ya bağlama anlayışının doğmasına yol açtı.Bu uygulama kralın
belirlenmesinde papanın güçlü bir konuma yükselmesine de yol açtı.Devlet işlerinin yönetimi
Germen geleneği olan meclislerin yerini dar bir mahiyet aldı.Yerel yönetimde de askeri, mali
ve hukuki yetkiler kentlerde oturan kontlara verildi.Zamanla da kontların üzerinde düklükler
oluşturuldu.
Franklarda ekonominin temelini tarım oluşturuyordu.Büyük malikanelerin çevresini
kiracı çiftçiler işliyordu.Frank krallarının başlıca gelir kaynakları; kraliyet mülkleri, yağma,
haraç ve ticaretten alınan vergilerdi.
Kilise kurumlarının temeli geniş topraklara ve etkiye sahip piskoposluklardı.VII.
yüzyılda piskoposların krallar tarafından atanmaya başlaması, papalıkla piskoposluklar
arasındaki bağların zayıflamasına yol açtı.Karolenj döneminde başpiskopostan bölge
kiliselerine kadar uzanan bir hiyerarşi oluşturuldu.
FRANSA’NIN DOĞUŞU:Batı Frankların ayrı bir krallık olarak ortaya çıkma
sürecinde, feodalite doğrultusunda siyasal parçalanma da yaşandı.Viking ve Müslüman
akınlarının yarattığı karışıklık dönemi, IX. yy. ortalarından güçlü bir krallığın doğduğu XII.
yüzyılın sonlarına kadar devam etti.Böyle bir şiddet ve karışıklık döneminde radikal
değişiklikler de meydana geldi.Böyle bir ortamda tek birleştirici öğe olarak öne çıkan
Hrıstiyanlık, gelişen disiplinli manastırlar aracılığıyla toplumun her tabakasında güçlü bir
dayanışmanın yaşanmasına yol açtı.Dolayısıyla büyük feodaller arasındaki çekişmelerinde
durulması sağlanmış oldu ve bunun sonucu olarak da istikrarlı bir ortam oluştu.Skolastik
düşünce ve yeni eğitim kurumları gelişti.
Tarım ekonomisi, ortaçağ başlarındaki koşullar nedeniyle kapalı ve kendine yeterli
birimler halinde örgütlenmişti.Buda, feodal beylerin kiracılar üzerinde her alanda egemenlik
kurması için gerekli ortamı sağladı.Nüfus artışıyla birlikte yeni toprakların tarıma açılmasına
karşın ticaretin gelişmesi feodal beylerin gücünü kırmaya başladı.Merkezi otoritenin zayıflığı,
feodalitenin güçlenmesini sağlayan etkenlerden biriydi.IX. yy. sonlarında Sen nehrinin
aşağılarına yerleşen Normanların akınlarının krallar tarafından durdurulamaması, büyük
feodallerin şatolar inşa ettirerek özerk bir yönetim oluşturmalarına yol açtı.XII. yy. başlarında
ise, yaşanan ekonomik ve toplumsal sorunlar, feodalitenin zayıflamasına ve kralların bu
parçalanmış yapıya büyük ölçüde son vermelerini sağladı.
SĐYASĐ YAPI ve GELĐŞMELER;Ortaçağ başlarında krallığa ait topraklar Paris’i
çevreleyen küçük bir bölgeyle sınırlıydı.Buranın dışındaki topraklar dük ve kontların
elindeydi.
Doğu Frankların 887’de tahttan indirdiği Karolenj hükümdarı III.. Karl’ın ölümünden
(888) sonra, Fransa’daki feodal beyler Anjou ve Blois Kontu Robert’in soyundan gelen
Eudes’i kral seçtiler.Onun ölümü üzerine de iç savaşta mağlup olan, Karolenj kökenli III.
Charles tahta geçti.(898) Charles’ın, krallığı döneminde Normanlara yerleşme izni vermesi,
kendisine karşı yeni bir ayaklanmanın çıkmasına yol açtı.Bu ayaklanma sonucunda 922’de
tahta Eudes’in kardeşi I. Robert geçti.Onun ölümüyle (923) de yerini damadı Radolphe
aldı.936’da Radophe’nin ardından taht yeniden Karolenj hanedanına geçti.Ancak 987’de
Hugues Capet’in kral seçilmesiyle taht bir kere daha el değiştirmiş oldu.
Hugues Capet’in kral seçilmesinin asıl nedeni,sahip olduğu toprakların azlığından
dolayı güçsüz olmasıydı.Ancak onu takip eden ilk Capet kralları, yetkilerini kullanarak
cezalandırma, el koyma ve veraset gibi yollarla topraklarını sürekli genişlettiler.Büyük
feodaller arasında yaşanan çekişmelerden yararlanarak konumlarını sağlamlaştırdılar.Ayrıca,
saray hizmetinde birtakım makamlar oluşturarak merkezi yönetimin temellerini atmış oldular.
CAPET HANEDANI: Đlk büyük Capet kralı olan II. Philippe (1179-1223) Frank
kralı yerine Fransa kralı unvanını aldı.Akitanya ve birkaç kıyı bölgesi dışında Đngiltere’nin
bütün topraklarını ele geçirdi.Kuzeyde krallığın sınırlarını Flandre’ye kadar genişletti.Sarayda
düzenli bir resmi kayıt sistemi oluşturdu.Krallığa ait topraklarda baillis adındaki yerel
görevliler aracılığı ile güçlü bir denetim mekanizması kuruldu.
VIII. Louis (1223-1226) geniş toprakların hanedanlığın denetimine girmesini sağlayan
appanage sistemini kurdu.Onun yerine geçen IX. Louis (1226-1270) koyu bir Hrıstiyan
olduğundan daha çok haçlı seferleri ile uğraştı.Bu nedenle de krallığın konumunu pekiştirmek
için büyük çapta müdahalelere girişmedi.Saray yönetimi bürokratik bir yapı kazandırdı.Yazılı
kararnamelerle toplumsal ve ekonomik alanlara düzenlemeler getirdi.
IX. Louis’den sonraki krallar ülke topraklarını genişlettiler.Son büyük Capet kralı olan
IV. Philippe (1285-1314) merkezi yönetimi fonksiyonel birimlere ayırarak daha etkin bir yapı
oluşturdu.Savaşların ve devlet giderlerinin yol açtığı ağır mali yükü hafifletmek için yeni
vergiler getirerek askeri hizmet yükümlülüğünü arttırdı.Siyasal desteğini arttırmak için kilise,
aristokrasi ve yerel birimlerin temsilcilerini zaman zaman toplantıya çağırmasıyla ÉtatsGénéraux Meclisi’nin temellerini atmış oldu.Ayrıca vergi ödemeyi reddeden kilisenin direnişi
sert bir biçimde bastırıldı.IV. Philippe’den sonra gelen krallarda onun gibi ülkenin
kaynaklarını ve toplumun dayanma sınırını zorlayacak kadar sert politikalar izlemeyi
sürdürdüler,ama bir takım baskılarla karşılaşınca yetkilerini sınırlandırmak zorunda kaldılar.
Capet Hanedanlığı Fransa’nın Hristiyan-Avrupası’nda güçlü bir yer edinmesine
öncülük ettiler.Bu hanedanlık döneminde XIII. yüzyılın en önemli özelliklerinden biri sürekli
nüfus artışıydı.Bununla birlikte geleneksel bağların yerini sınıfsal ve bölgesel bütünleşmeler
ile bu uygun yeni kurumlar aldı.Gelişen kentler tarıma bağlılıktan kurtularak güçlü bir
ekonomiye dayanmaya başladılar.Giderek genişleyen ticarete bağlı olarak para dolaşımı
yaygınlaştı.Toplumsal tabakaların belirginleşmeye başladığı kentlerde ortaya çıkan yeni
zenginler yönetimde belirli bir güç kazandılar.Değişimin daha yavaş olduğu kırsal kesimlerde
üretim fazlasını pazarlama olanağı bulan toprak sahibi soyluların zenginliği genel olarak
artmasına karşın, toprakların bölünmesi ve ağır borç yükü bir çok soyluyu yıkıma
uğrattı.Tarımda kiracılık ve ücretli işçilikler ortaya çıktı.Bunlara rağmen feodalite sistemi
diğer Avrupa ülkelerine göre hâlâ güçlüydü.
Dinsel alanda kilisenin ve manastırların halk üzerindeki gücü gerilemeye
başladı.Papalığın, özellikle güneyde giderek güçlenen heretik akınlara karşı başlattığı savaş
büyük kıyımlara yol açtı.Enkizisyon mahkemeleri heretikleri ortadan kaldırabilmek için
acımasız bir biçimde davrandı.
XIV. ve XV. YÜZYILLAR: YÜZYIL SAVAŞ.LARI (1337-1429); Valois
hanedanının kurucusu olan VI. Philippe (1328-1350) tahta geçtiğinde Fransa, Avrupa’nın en
güçlü krallığıydı.Philippe krallığının ilk yıllarında Đngiltere ile iyi ilişkiler kurmaya
çalıştı.Ancak bir süre sonra bu iyi ilişkiler bozulmaya başladı.Gaskonya ve Bretanya ile ilgili
anlaşmazlıklar, Flandre’daki karışıklıklar ve Đngiliz kralı III. Edward ‘ın Fransa tahtı
üzerindeki hak iddiası 1337 yılında Yüzyıl Savaşları’nın başlamasına yol açtı.Edward
Fransa’da giriştiği iki seferden de sonuç alamadı.Ancak savaşın getirdiği mali yükler
Philippe’nin siyasi gücünü büyük ölçüde sarstı.Onun yerine geçen II. Jean (1350-1364)
Fransa tahtı üzerinde hak iddia eden Navarre kralı II. Charles’ın kışkırttığı ayaklanma ile zor
duruma düştü.Bu durumdan yararlanan Đngiliz kuvvetleri, Fransa içlerine ilerleyerek II. Jean’ı
esir aldı.Bunun üzerine Naipliği veliaht Charles aldı.II. Jean kurtarmak için imzalanan
Brétigny ve Calais anlaşmaları (Mayıs ve Ekim 1360) États-Généraux’da onaylanmadığından
uygulanmadı.II.Jean’ın ölümü üzerine doğrudan tahta V. Charles (1364-1380) geçti.1369’da
Đngiltere ile yeniden başlayan savaşta Kastilya’nın denizdeki desteği ile Đngiliz egemenliği
birkaç kıyı kenti ile sınırlı tutuldu.Orduyu ve vergi sistemini düzenledi.Ayrıca Avignon’da
rakip bir papa seçtirmesi Büyük Bölünmeye yol açtı.
VI. Charles (1380-1422) küçük yaşta tahta çıktığından, yönetimi ancak 1382de
devralabildi.Bu dönemde naipliği yürüten amcası Burgonya dükü II. Fhilippe, Fladre’deki
konumunu güçlendirebilmek için baskıcı bir politika izliyordu.VI. Charles tahtı devraldığında
karışıklıklara son verebilmek için idari reformlara girişti ve Đngiltere ile ateşkes
sağladı.1407’de Orléans dükünü öldürterek üstünlük kuran Burgonya dükü Jean Paris halkının
1413’te ayaklanması sonucunda yönetimi soylular grubuna kaptırdı.Bu yüzden Đngiltere kralı
V. Henry’den yardım istemek zorunda kaldı.1415’te Henry’nin Fransa’da kazandığı askeri
zaferlerden sonra, Burgonya grubu 1418’de yönetimi yeniden ele geçirdi.Armagnac grubunun
önderi veliaht prens Charles, Güney Fransa’da naipliğini ilan etti.Burgonya grubunun
etkisindeki VI. Charles, Troyes anlaşmasıyla (1420) Henry’i Fransa tahtının varisi ilan
etti.1422’de iki kralında kısa zaman aralıklarıyla ölmesi VI. Henry’i hem Đngiltere hem de
Fransa kralı durumuna getirdi.
Kendisini kral ilan eden VII. Charles (1422-1461) yaşadığı askeri başarısızlıklar
nedeniyle Burgonya dükü ile uzlaşmaya çalışsa da görüşmelerden bir sonuç
alınamadı.1428’de Đngiliz güçleri Orléans’ı kuşattı.Jeanne d’Arce’nin önderliğindeki Fransız
direnişi savaşın gidişatının değişmesine yol açtı.VII. Charles 1429’da Reims’de taç giydi.
BĐRLĐĞĐN YENĐDEN KURULMASI; Jean d’Arce’nin yakalanarak 1431’de
yakılmasına karşın Đngilizlerin Fransa’daki gücü giderek sarsıldı.VII. Charles 1435’de yaptığı
Arras anlaşması ile Burgonya dükü Philippe ile ilişkilerini düzelterek 1437’de Paris’e
döndü.Ülkede karışıklık yaşanmasına neden olan aristokratlarla haydut çetelerini denetim
altına aldı.1444’te Đngiliz kuvvetleriyle sağlanan ateşkesten yararlanarak askeri gücünü
sağlamlaştırdı.1449’da savaş yeniden başlayınca Normandiya ve Guyenne’deki Đngiliz
işgaline son verdi.1453’teki Castillon Çarpışmasından sonra Yüzyıl Savaşları fiilen sona
erdi.Fransa’da Đngilizlerin elinde yalnızca Calais kaldı.
VII. Charles, çatışmaların aralıklarla devam ettiği 1435-49 yılları arasında yönetime yeni
düzenlemeler getirdi.Vergi koyma yetkisini kurumsallaştırarak ekonomik açıdan tam bir
bağımsızlık sağladı.Taşrada yaygın bir bürokrasi ağı oluşturdu.Askeri işleri kurallara
bağlayarak, düzenli bir ordu kurdu.Papalığın, Fransız kilisesi üzerindeki yetkilerini
kısıtlayarak kilise üzerinde güçlü bir denetim sağladı
XI. Louis (1461-1483) büyük soylu ailelerin savaş içinde giderek artan gücüne son
verebilmek ve şehirlerdeki ticareti geliştirmek için sert politikalar izledi.Ancak bu politikalar
ters teperek, 1465’te bu ailelerin birleşmesini sağladı.Normandiya,Bretanya ve Gaskonya’da
denetimi sağlayarak, 1477’de Burgonya’yı Fransa tahtına bağladı.I. René’nin ölümüyle de
Burgonya kontluğunun elindeki tüm topraklar ve haklar krallığa geçti.
Đngiltere’yle yapılan uzun ve yıpratıcı savaş, nüfusun neredeyse üçte birini yok eden
Büyük Veba Salgını (1348-50) ve paralı askerlerin oluşturduğu haydut çeteleri tarımsal
üretimi büyük ölçüde baltalamıştı.Bu dönemde serflikten kiracılığa geçiş sürecide hız
kazanarak feodal bağımlılığın gücü azaldı.Konan ağır vergiler sık sık ayaklanmalara yol
açtı.Avignon, Paris ve Bordeaux dışındaki eski ticaret merkezleri geriledi.
Kilise diğer kesimlere göre eoknomik gücünü büyük ölçüde arttırdı.Buna karşın
kilisenin nüfuzunu güçlendirme çabaları sonuçsuz kaldı.