Arter Kan Basıncı

MONİTORİZASYON
Hem.Hiz.Müd.Yard.
Naciye SAYGI
Sağlık Slaytları
http://hastaneciyiz.blogspot.com
1
Monitorizasyon
‘Monitor’ kelimesi Latince ‘uyarı’ anlamına gelen
‘monere’ kelimesinden türetilmiştir.
İngilizce’de ‘monitoring’ kelimesi kullanılıyor.
Monitorizasyon; Hastanın önemli değişikliklerini belli
aralıklarla tekrarlayarak/devamlı şekilde
duyularımız/elektronik aygıtlar aracılığıyla ölçme
işlemine denir.
2
Monitorizasyonun amacı;
•
•
•
•
Değişkenleri incelemek
Sorunları tanımak
Sorunların ciddiyet derecesini belirlemek
Tedaviye cevabın değerlendirmesini yapmak
3
S
a
ğ
l
ı
k
S
l
a
İdeal Monitörün Özellikleri
• Noninvaziv olmalı
• Hastada fizyolojik veya psikolojik değişiklik
•
•
•
•
yapmamalı
Güvenilir,kolay anlaşılabilir
Kullanımı ve kalibrasyonu kolay
Taşınabilir,ucuz,bakımı kolay
Hasta üzerinde yapılacak işlemleri güçleştirmeyen
özelliklerde olmalı.
4
5
6
7
Monitorizasyon
• Non-invaziv monitorizasyon
• Invaziv monitörizasyon
8
Sistemlerin Monitorizasyonu
•
•
•
•
•
•
Kardiyak fonksiyon
Solunum sistemi
Sinir sistemi
Termoregülasyon
İntravasküler volüm
Renal fonksiyon
monitorizasyonlarını içerir.
9
Non-invaziv monitorizasyon
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gözlem
Puls oksimetre
Stetoskop
Kan basıncı ölçümü
EKG
Serebral kan akımı ölçümü
EEG
Transkranial dopler
Vücut ısısı ölçümü
Prekardial dopler
SSEP: samoto sensorial uyarılar alınan yanıtlar
NMEP:nöromüsküler uyarılara alınan yanıtlar
10
Invaziv monitörizasyon
•
•
•
•
•
•
•
•
Arter kateteri
Santral ven kateterizasyonu
Pulmoner arter kateterizasyonu
Kardiyak output ölçümü
Karışık(miks)venöz oksimetre
İntrakraniyal basınç(İKB) monitörü
Juguler venöz O2 monitörizasyonu
Mesane kateterizasyonu
gibi yöntemleri kapsar.
11
Noninvaziv yöntemin avantajları
• Kolay uygulanabilir
• Kolay otomatikleşir
• Genellikle doğru sonuç alınır
• Çok düşük infeksiyon riski vardır
12
Noninvaziv yöntemin Dezavantajları
- Uzamış/çok sık kaf şişirilmesi ile doku
-
iskemisi,sinir hasarı oluşabilir.
Yanlış/geç okuma riski vardır.
Sağlıklı ölçüm için kaf uzunluğunun ekstiremiteyi
1.5 kez kuşatacak kadar uzun ,eninin
ekstiremiteden %20-50 oranında kalın olması
gerekir.
13
Kardiyak Monitörizasyon-1
Arter Kan Basıncı : sol ventrikülün ritmik
kontraksiyonu pulsatil arter basıncını oluşturur.
Sistolik kontraksiyon; sistolik arter basıncını(SAB),
Diastolik gevşeme; diastolik arter basıncını(DAB),
ikisi arasındaki fark Nabız Basıncını belirler.
Ortalama Arter Basıncı: SAB+2DAB/3
14
Kardiyak Monitörizasyon-2
• İnvaziv ölçüm sırasında kan transducere sıvı sistemi
aracılığıyla basınç yapar
• Arter içine bir kanül yerleştirilir.Kanüle bağlı içi sıvı dolu
bir uzatma aracılığıyla ‘transducer’e iletilen
dalgalanma,monitöre dijital olarak arter basıncı ve bir
trase olarak izlenir.
• Trantransducerde elektrik sinyaline çevrilen basınç
değişiklikleri,cihazda değerlendirilerek sistolik, diastolik
ve ortalama basınçlar elde edilir.
• Transducerin konumu kalbin düzeyiyle yaklaşık aynı
olacak şekilde ayarlanır.
15
Kardiyak Monitörizasyon-3
• NIBP=Kan basıncı kan damarlarının duvarlarına
•
•
uygulanan basınçtır.
Kan basınç ölçümü hastanın dolaşım sistemi
hakkında bilgi verir ve bu ölçüm atardamarlarla
yapılır
Bu ölçüm temel olarak atar damarın bir manşetle
sıkılması ve bu sıkılmanın kan akımı üzerindeki
etkilerinin gözlenmesiyle elde edilir.
16
İnvaziv arter basınç ölçüm teknikleri
• Radial arter yüzeyel kolleteral dolaşımın yeterli olması
•
•
•
•
•
nedeniyle en sık kullanılır.Ancak kolleteral dolaşımın kontrol
edilmesi gerekir.(Allen testi,tercihen doppler,pulsoksimetre
probu ile)
Ulnar arter derin ve trasesi düzgün olmadığından tercih
edilmez.
Brakial arter kateterizasyonu kolaydır.Ancak lokalizasyonu
nedeniyle kolaylıkla king yapabilir.
Aksiller arter komşulukları nedeniyle sinir travmasına yol
açabilir.Sol aksiller arterde flaş yapılırken hava veya tombus
serebral dolaşıma geçebilir.
Femoral arter psödoanevrizma ve arterom plağına,nadiren de
femur başı aseptik neden olabileceğinden en son seçenek
Dorsalis pedis ve tibialis posterior kanülüzasyonu mesafe
nedeniyle basınç eğrisi farklı.
17
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Elektrokardiyografi
Kalbin elektriksel aktivitesinin izlenmesi
Kalp hızı
Kalp ritmi
Myokardın oksijenlenmesi ile ilgili bilgiler verir.
İlaç etkisi
Elektrolit değişiklikleri
Hipoksi
Hiperkapni
Refleks uyarılar gibi olayların etkilerini de izleme olanağı verir.
Bütün hastalara uygulanabilir,kontrendikasyonu yoktur.
18
GÖĞÜS DERİVASYONLARI
• ÇOCUKLARDA EK
OLARAK V4R DA
ÇEKİLİR.
• V4R, SAĞ VENTRİKÜLÜ
İYİ GÖRÜR.
• V6 YERİNE V7 TERCİH
EDİLİR.
• V7, SOL VENTRİKÜLÜ
İYİ GÖRÜR
19
EKG KALİBRASYONU
• 1 Mv = 10 mm standarttır. (1 Mv = 5 mm / 1 Mv = 20 mm)
• 25 mm / sn hız standarttır. (12.5 mm / sn / 50 mm / sn )
•
20
EKG’de Ritim Bozuklukları (Aritmiler)-1
Anormal Sinüs Ritimleri
• Taşikardi (Kalp hızı >100 atım/dk)
•
Normal ritim
Sinüs taşikardisi
21
EKG’de Ritim Bozuklukları (Aritmiler)-2
• Anormal Sinüs Ritimleri
• Bradikardi (Kalp hızı <60 atım/dk)
Normal
ritim
Sinüs bradikardisi
22
EKG’de Ritim Bozuklukları (Aritmiler)-3
• Anormal Sinüs Ritimleri
• Sinüs aritmisi (fizyolojik/patolojik)
Normal ritim
Sinüs aritmisi
23
EKG’de Ritim Bozuklukları (Aritmiler)-4
• Fibrilasyon
• Atrial fibrilasyon
• Ventriküler fibrilasyon (!)
24
Santral ven kateterizasyonu
Sağ atrium ve kalbe giren büyük venlerin birleştiği
yere bir kateter yerleştirilmesi ve bu kateter vasıtası
ile ölçüm yapılması işlemidir.
kullanılan venler;
vena jugularis interna,
subklavian ven,
Antekübital venler ve femoral ven)
25
Solunum sistemi monitorizasyonu-1
-
Solunum fonksiyonları izleminde;
Klinik gözlem
Akciğerlerin oskültasyonu
Hava yolu basıncı takibi
Mekanik ventilasyon takibi
Gaz değişimi takibi yapılır.
26
Solunum sistemi monitorizasyonu-2
 Klinik gözlemde; cilt rengi,tırnak yatakları,muköz
membranlar,ameliyat sahası,konjuktiva ve pupiller
izlenebilir.
 Hastanın göğüs-batın hareketleri izlenmelidir.
 Spontan soluyan bir hastada solunumun
frekansı,derinliği,düzenli olup olmadığı izlenmelidir.
27
• Nabız Oksimetresi(Pulse
oxymetry,pulsoksimetre):
• Ayak parmağı,el parmağı veya kulak memesi gibi ışığı
•
•
geçirebilecek bir organa yerleştirilen,bir kızıl ötesi ışık
kaynağı,bir de gönderilecek ışığı alacak dedektörlü prob
ile çalışan bir cihazdır
Hastanın parmak ucu probun iç duvarına değecek şekilde
yerleşmelidir, böylece ışık kaynaklarının tırnağın üzerine
gelmesi sağlanacak ve monitör daha iyi ölçüm yapacaktır.
Saturasyon probuen az iki saat arayla parmak
değiştirilmelidir.
28
Santral sinir sistemi monitörizasyonu
• Serebral fonksiyonun izlenmesi,beyne ve spinal korda hasar riskinin en aza
indirgenmesi yönünden önemlidir.
• Yoğun bakımda bilinci kapalı hastanın takip ve bakımında iyileşme
sağlayacaktır
• Elektroensefalografi(EEG): Serebral korteks elektriksel deşarjlarının
kaydedilmesidir.
• Serebral perfüzyon yetersizliğinin belirlenmesi açısından önemlidir.
• Serebral oksijen yetersizliği konusunda bilgi verebilir.
29
Vücut Isısı
Vücut ısısı,vücudun değişik yerlerinde birbirinden
farklıdır.
- Merkez(iç,core)ısı :
- Çevre(kabuk) ısısı :
30
İdrar miktarı
Mesane kateterizasyonu,idrar çıkışını göstermenin tek
güvenilir metodudur.
İdrar miktarının izlenmesi,böbrek perfüzyonu ve
fonksiyonları hakkında bilgi verir.
Hipovolemide ve böbrek yetmezliği beklenen
olgularda idrar izlenmelidir.
O.5 ml /kg/saat miktarının altında oligüridir.
31
Sonuçta bütün teknolojilerin arasında en önemli
monitör klinik gözlemdir.
En mükemmel monitör bile klinik gözlemin yerini
tutamaz.
Ayrıca monitörlerin sorumluluk almadığı da
unutulmamalıdır.
32
TEŞEKKÜRLER…
33