2016 Ekim Ayı Dış Ticaret İstatistikleri Raporu

2016 EKİM AYI DIŞ
TİCARET
İSTATİSTİKLERİ
30 Kasım 2016
Son elli yılda dış ticaret büyümenin lokomotifi olmuştur ve yakın gelecekte bu lokomotif işlevinin
süreceği tahmin edilmektedir. İhracat ekonominin dünya piyasalardaki rekabet gücünün bir
göstergesidir. Yüksek ihracat, daha yüksek büyüme hızı ve daha fazla istihdam anlamına gelmektedir.
İthalat eğilimleri ise iç talebin canlılığına işaret eder. Bununla birlikte artan ithalat, diğer ülkelerde
üretilen mallara talep oluşturduğundan büyümeyi kısa dönemde olumsuz etkiler. Özetle, günümüzde
parçalanan üretim süreci (outsourcing) ile birlikte ithalat olmadan üretim ve ihracat yapmak mümkün
değildir. Bu açıdan ülke ekonomisi için dış ticaret verilerinin incelenmesi oldukça önemlidir.
Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret
verilerine göre; 2016 yılı Ekim ayında ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre %3 azalarak 12 milyar 841
milyon dolar olarak gerçekleşmiştir (Şekil 1).
11750.8
11682.0
13240.0
12840.6
11581.7
10912.8
11022.0
11835.3
11949.6
12879.4
13349.3
11951.8
12519.9
12758.1
11129.4
9827.3
10000.0
11080.4
12101.5
12000.0
12231.9
12367.2
14000.0
9547.0
16000.0
12301.8
Şekil 1: Aylara Göre İhracat, Milyon $ (2015 Ocak-Aralık, 2016 Ocak-Ekim)
8000.0
6000.0
2015
2016
4000.0
2000.0
0.0
Kaynak: TÜİK
Aynı dönem için ithalat %0,5 artarak 17 milyar 4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir (Şekil 2). 2016
yılı Ekim ayında dış ticaret açığı %13,2 artarak 4 milyar 164 milyon dolara yükselmiştir. 2015 Ekim
ayında %78,3 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2016 Ekim ayında %75,5'e düşmüştür.
1
17992.2
15972.8
16917.7
17004.2
15402.9
15296.6
15969.3
16611.9
18199.1
19475.0
17868.8
17196.4
18373.5
16189.4
18225.3
14695.0
15000.0
16940.9
15577.6
20000.0
16645.7
13452.7
25000.0
18726.1
17763.3
Şekil 2: Aylara Göre İthalat, Milyon $ (2015 Ocak-Aralık, 2016 Ocak-Ekim)
2015
10000.0
2016
5000.0
0.0
Kaynak:TÜİK
2016 yılı Ekim ayında Almanya'ya yapılan ihracat 1 milyar 308 milyon dolar ile ilk sırada yer alırken,
bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (1 milyar 49 milyon dolar), Irak (774 milyon dolar) ve İtalya (739 milyon
dolar) takip etmiştir. Aynı dönemde Çin'den yapılan ithalat 2 milyar 214 milyon dolar ile ilk sırada yer
alırken, bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1 milyar 757 milyon dolar), Rusya (1 milyar 204 milyon dolar)
ve İtalya (850 milyon dolar) izlemiştir (Tablo 1).
Tablo 1: Türkiye’nin Dış Ticaretinde İlk 10 Ülke, Bin $ (2016 Ekim)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Almanya
İngiltere
Irak
İtalya
ABD
BAE
Fransa
İran
İspanya
Hollanda
Toplam
İhracat
1 307 611
1 049 248
774 469
738 798
599 635
588 802
509 729
500 830
452 539
287 063
12 840 571
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Çin
Almanya
Rusya Federasyonu
İtalya
Fransa
ABD
BAE
İspanya
Güney Kore
Hindistan
Toplam
İthalat
2 213 954
1 756 623
1 203 655
849 780
790 999
668 335
544 758
538 827
508 579
488 187
17 004 158
Kaynak: TÜİK
Türkiye’nin 2016 yılı Ekim ayı ihracatının sektörel yapısına bakıldığında, 1 milyar 854 milyon dolar
ile motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler vd. imalat sektörünün ilk sırada yer aldığı
görülmektedir. Bu sektörü 1 milyar 163 milyon dolar ile kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli
metaller, vd., 1 milyar 80 milyon dolar ile kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, vd. izlemiştir.
İthalatta ise 2 milyar 339 milyon dolar ile mineral yakıtlar, mineral yağlar vd., ilk sırada yer alırken,
2
bu sektörü 2 milyar 291 milyon dolar ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler vd., 1 milyar
795 milyon dolar ile elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme vd. takip etmiştir (Tablo 2).
Tablo 2: Fasıllara Göre Türkiye’nin Dış Ticareti, Bin $ (2016 Ekim)
Sıra
1 87 Motorlu kara
taşıtları, traktörler,
bisikletler,
motosikletler ve
diğer kara taşıtları,
bunların aksam,
parça, aksesuarı
2 71 Kıymetli veya yarı
kıymetli taşlar,
kıymetli metaller,
inciler, taklit
mücevherci eşyası,
metal paralar
3 84 Kazanlar,
makinalar, mekanik
cihazlar ve aletler,
nükleer reaktörler,
bunların aksam ve
parçaları
4 61 Örme giyim eşyası
ve aksesuarı
5
6
7
8
9
85 Elektrikli makina
ve cihazlar, ses
kaydetme-verme,
televizyon görüntüses kaydetmeverme
cihazları,aksamparça-aksesuarı
72 Demir ve çelik
8 Yenilen meyveler
ve sert kabuklu
meyveler
62 Örülmemiş giyim
eşyası ve aksesuarı
73 Demir veya
çelikten eşya
10 39 Plastikler ve
mamulleri
Toplam
Kaynak:TÜİK
İhracat Sıra
1854054.6 1 27
Mineral yakıtlar, mineral yağlar
ve bunların damıtılmasından elde
edilen ürünler, bitümenli
maddeler, mineral mumlar
İthalat
2338891.3
1162558.9
2
84
Kazanlar, makinalar, mekanik
cihazlar ve aletler, nükleer
reaktörler, bunların aksam ve
parçaları
2291081.7
1080003.4
3
85
Elektrikli makina ve cihazlar, ses
kaydetme-verme, televizyon
görüntü-ses kaydetme-verme
cihazları,aksam-parça-aksesuarı
1794825.6
788694.1
4
87
1635864.6
702055.4
5
71
Motorlu kara taşıtları, traktörler,
bisikletler, motosikletler ve diğer
kara taşıtları, bunların aksam,
parça, aksesuarı
Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar,
kıymetli metaller, inciler, taklit
mücevherci eşyası, metal paralar
537323.0
503950.1
6
7
72
39
Demir ve çelik
Plastikler ve mamulleri
959868.3
914312.9
464068.2
8
90
378446.2
438097.2
9
30
Optik, fotoğraf, sinema, ölçü,
kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve
cihazlar, bunların aksam, parça ve
aksesuarı
Eczacılık ürünleri
424142.5
10
29
Organik kimyasal ürünler
338828.0
12840570.9
Toplam
1034614.7
364708.8
17004158.2
2016 yılı Ekim ayında ISIC Rev.3’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı % 92,9’dur.
Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,7, orta yüksek teknolojili
ürünlerin payı ise %33,1 olmuştur. Aynı dönemde imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı
3
%85,4’tür. Yüksek teknoloji ürünlerinin 2016 yılı Ekim ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki
payı %16,1, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %43,6 olarak kaydedilmiştir.
Şekil 3: Geniş Ekonomik Gruplar Sınıflamasına Göre Dış Ticaretin Dağılımı (Ekim 2016, %)
80.0
66.7
70.0
60.0
50.0
45.2
43.8
İhracat
40.0
İthalat
30.0
18.1
20.0
14.9
10.7
10.0
0.4 0.3
0.0
Yatırım malları
Ara malları
Tüketim malları
Diğerleri
Kaynak: TÜİK
2016 yılı Ekim ayı verilerinin, Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına göre ihracat ve ithalatın alt
bileşenlerinin yer aldığı Şekil 3’te, Türkiye ekonomisi ihracatının %45,2’sini ara-malları ve ham
maddeler, %43,8’ini tüketim malları ve %10,7’sini yatırım mallarının oluşturduğu görülmektedir.
Aynı döneme ait ithalatın %66,7’si ara-malları ve hammaddelerden, %18,1’i yatırım mallarından ve
%14,9’u da tüketim mallarından oluşmaktadır.
Tablo 3: Mersin, Adana ve Adana-Mersin (TR62) Bölgesi Dış Ticareti
İhracat
İthalat
Eylül-2016
Ekim-2016
%Değişim
Adana
121.2
144.8
19.5
Mersin
95.7
158.4
65.5
TR-62
216.9
303.2
39.8
Adana
133.8
132.4
-1.1
Mersin
69.3
99.5
43.5
TR-62
203.1
231.9
14.2
Kaynak: TÜİK
Adana ve Mersin’den oluşan TR62 bölgesinin 2016 yılı Ekim ayı ihracatı %39,8 oranında ve ithalatı
%14,2 oranında artmıştır. Mersin ilinin ihracatı 2016 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %65,5
oranında artarak 158,4 milyon dolara, ithalatı da %43,5 oranında artarak 99,5 milyon dolara çıkmıştır.
Adana İli için aynı dönemde ihracat %19,5 oranında artarken ithalat %1,1 oranında azalmıştır (Tablo
3).
4