Taşıma maliyetlerinin üyelerinizin rekabet gücü üzerindeki etkileri
advertisement
asoforum Forum Üretimin küreselleşmesi ve dış pazarlara açılım, taşıma maliyetlerini önemli bir rekabet unsuru olarak karşımıza çıkarmaktadır. Özellikle küresel üretim zincirine ara halkalardan katılan tedarikçi firmalar için taşıma maliyetleri ve lojistik, önemli bir rekabet unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum özellikle denize doğrudan açılımı olmayan Anadolu kentlerinin rekabet gücü açısından büyük bir önem taşımaktadır. Taşıma maliyetlerinin üyelerinizin rekabet gücü üzerindeki etkileri nelerdir? Taşıma maliyetlerindeki farklılıkların üyelerinizin rekabet gücü üzerinde doğurduğu olumsuz etkileri gidermek ve lojistik hizmetleri geliştirmek için ne tür teşvikler uygulanabilir? •Oda isimleri alfabetik olarak sıralanmıştır. •Aydın, Denizli ve Gaziantep Sanayi Odası Başkanları sorumuza yanıt vermemişlerdir. 24 ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 asoforum Karların Çok Düştüğü ve Küçük Karlarla Çalışılmaya Başlandığı Bir Dönemde Ulaşım Maliyetleri de Önemli Bir Faktör Olarak Karşımıza Çıkmaktadır Ümit ÖZGÜMÜŞ ADANA SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI T aşıma maliyetlerinin üyelerinizin rekabet gücü üzerindeki etkileri nelerdir? Üretimin küreselleşmesi ve küresel rekabetin çok ciddi biçimde ve acımasızca artmasından sonra maliyet üzerindeki en küçük unsurlar, en küçük faktörler bile belirleyici olmaya başladı. Her ne kadar taşıma maliyetleri toplam üretim maliyetleri içinde çok fazla yer kaplamasa da, karların çok düştüğü ve küçük karlarla çalışılmaya başlandığı bir dönemde tabii ki ulaşım maliyetleri de önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu anlamda Adana, gerek Türkiye’deki, gerek rekabet ettiği birçok yerdeki illere göre şanslı bir konumdadır. Çünkü Avrupa’yı Asya’ya bağlayan demiryolu ve TEM Otoyolu Adana’nın içinden geçmektedir. İlimizin 80 kilometre doğusunda İskenderun Limanı, 60 kilometre batısında, yakında olduğu için daha sık kullanılan Mersin Limanı ve Adana’nın içinde, acil lojistik sağlama anlamında büyük avantaj sağlayan havalimanına sahibiz. Bu nedenle, taşıma maliyetleri konusunda diğer kentler içinde avantajlı bir konumda bulunmaktayız. Taşıma maliyetlerindeki farklılıkların üyelerimiz üzerinde çok fazla olumsuz etkisi olduğunu söyleyemeyiz. Çünkü yukarıda da belirttiğimiz gibi ilimiz, ulaşım yönünden birçok avantaja sahiptir. Ancak ortaya çıkabilecek rekabet gücü üzerindeki olumsuz etkilerin giderilmesi amacıyla verilecek olan teşviklerin öncelikle piyasa mekanizmasını bozmaması ve ulusAvrupa’yı Asya’ya bağlayan lararası ticaret kurallarına da uymademiryolu ve TEM Otoyolu sı gerekir. Çünkü Türkiye, rekabette Adana’nın içinden geçmektedir. güç kazanmak için kendi sanayicisiİlimizin 80 kilometre doğusunda ne, kendi ihracatçısına lojistik taşıma teşviki verirse; bu hak, rekabet ettiği İskenderun Limanı, 60 ülkeler için de doğar ve bu duruma uluslararası ticaret kurallarının izin kilometre batısında, yakında vereceğini sanmıyorum. Ancak ulusolduğu için daha sık kullanılan lararası ticaret kurallarının; GATT’ın, Mersin Limanı ve Adana’nın Gümrük Birliği Anlaşması’nın da kabul ettiği, bölgeler arasındaki gelişmişlik içinde, acil lojistik sağlama farkının ortadan kaldırılması için bazı anlamında büyük avantaj teşvikler söz konusu olabilir. sağlayan havalimanına sahibiz. Bu nedenle, taşıma maliyetleri konusunda diğer kentler içinde avantajlı bir konumda bulunmaktayız. Özellikle Mersin’den dünyanın her tarafına gerçekleştirilen komple, konteynır ve parsiyel gemi taşımacılığı, Adana sanayisi ve yatırım üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. ANKARA SANAYİ ODASI Taşıma maliyetlerindeki farklılıkların üyelerinizin rekabet gücü üzerinde doğurduğu olumsuz etkileri gidermek ve lojistik hizmetleri geliştirmek için ne tür teşvikler uygulanabilir? OCAK/ŞUBAT 2008 Eğer taşımada ve lojistikte böyle bir teşvik verilecekse, o zaman limana uzak olan kentlerin rekabet koşullarını bozmadan ve piyasa mekanizmasını da etkilemeden, limana kadar olan nakliyesi için bir teşvik verilebilir. Örneğin, Erzurum’da üretim yapan bir sanayici, Mersin Limanı’ndan veya İskenderun Limanı’ndan ürününü ihraç ediyorsa, Erzurum-İskenderun ya da Erzurum-Mersin arasındaki taşıması ile ilgili bir teşvik verilebilir. Onun dışında yapılabilecek çok fazla bir şey olduğunu sanmıyorum. 25 asoforum Taşıma Maliyetlerinin Firmaların Rekabet Gücünü Olumsuz Yönde Etkilememesi ve Lojistik Hizmetlerinin Geliştirilmesi İçin Ülkemizde Çeşitli Teşvikler ve Yatırımlar Yapılabilir Rona YIRCALI BALIKESİR SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI F teşvikler ve yatırımlar yapılabilir. Ülke genelinirmalar ürün ve hizmetlerini yurtiçi ve deki ulaşım ağına baktığımızda, denize doğrudan yurtdışı piyasalara sunarken kuşkuaçılımı olmayan ve sınır ticaretinden de faydalansuz coğrafi konumun bu süreç üzerinde ma imkanı olmayan Anadolu kentlerinde faaliyet önemli etkileri olmaktadır. Ürün ve hizmetlerin gösteren firmaların rekabet gücünü incelemekte yurtiçi ve dış pazarlara sunulduğu yer açısından fayda vardır. Çeşitli teşvik ve lojistik yatırımlaolaya baktığımızda taşıma maliyetlerinde farklırın bu kentlerdeki üretim ve hizmet faaliyetlerine lıklar olduğu göze çarpmaktadır. Ancak coğrafi katkısı oldukça fazla olacaktır. Hükümetikonum aynı zamanda bazı Denize doğrudan açılımı miz hem ülkemizdeki genel ulaşım ağının avantajları da beraberinde getirebilir. Örneğin, göre- olmayan ve sınır ticaretinden iyileştirilmesi hem de ticaret faaliyetlerinin geliştirilmesi amacıyla çeşitli projeler celi olarak ucuz taşımacı- de faydalanma imkanı geliştirmektedir. Bu projelere ve olası etlık maliyetlerini mümkün olmayan Anadolu kentlerine kilerine kısaca bakmakta fayda vardır. kılan deniz (konteyner) çeşitli teşvik ve lojistik taşımacılığı imkanına sayatırımların yapılması bu Karayolu üzerinden sağlanan tahip olan firmalar bu avantajdan faydalanmak ister- kentlerdeki üretim ve hizmet şımacılık hizmetleri açısından karaaltyapısına baktığımızda ken, ülke sınırlarına yakın faaliyetlerine katkısı oldukça yollarımızın 2015 sonuna kadar ülkemizde toplam bölgelerde ürün ve hizmet fazla olacaktır. Hükümetimiz 15.000 kilometre bölünmüş yol ve yaklasunan firmalar da sınır tihem ülkemizdeki genel şık 2.000 kilometre otoyol inşa edilmesi careti yoluyla kara sınırları ulaşım ağının iyileştirilmesi planlanmaktadır. Ayrıca belirli bölgelerüzerinden sağlanan taşımacılık faaliyetlerinden hem de ticaret faaliyetlerinin de demiryolu-karayolu lojistik terminal daha iyi faydalanma imka- geliştirilmesi amacıyla çeşitli yatırımları da gündemdedir. Bu projeler en azından Anadolu şehirlerinden yapılan nına sahip olabilirler. projeler geliştirmektedir. ticaret faaliyetlerinde daha hızlı taşımacılık yapılmasını mümkün kılacaktır. Ülkemizdeİhracata yönelik taşımacılık hizmetlerinin uzak ki demiryolu ağına önümüzdeki yıllarda yaklaşık mesafeli veya okyanus ötesi noktalara gerçek2.000 km uzunluğunda yeni şebeke eklenmesi leştirilmesi gerektiği durumlarda limanlara ve planlanmaktadır. Öte yandan demiryolu–feribot kargo hizmetlerine olanak sağlayan havaalanla(ferry) hatları sayesinde İstanbul, Derince ve rına kolay ulaşım önemli bir avantaj sağlamakSamsun’daki limanlardan Karadeniz’de Odessa tadır. Taşıma maliyetlerinin firmaların rekabet başta olmak üzere çeşitli limanlara ulaşım mümgücünü olumsuz yönde etkilememesi ve lojistik kün kılınmaktadır. Bu hatlarda daha gelişmiş bir hizmetlerinin geliştirilmesi için ülkemizde çeşitli 26 ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 asoforum entegrasyon sayesinde taşıma maliyetlerinde olumlu gelişmeler mümkün olabilir. bu amaçla faaliyete geçirilmesi çok olumlu bir gelişme olacaktır. Böylece Anadolu’daki firmaların kendi şehirlerinden direkt olarak uzak mesafelerdeki ve okyanus ötesi hava ve kargo terminalleriyle bağlantılarının sağlanabilmesi için önemli bir adım atılmış olacaktır. Uzun vadede zaman ve maliyet açısından bu tür projelerin dış ticaretimize olumlu etkilerinin olacağını düşünebiliriz. Ülkemizde en fazla hava kargo taşımacılığı yapılan İstanbul Atatürk Havalimanı yanında yeni bir kargo merkezi kurulması da planlanmıştır. sayesinde Havayolu taşımacılığı ülkemizde hızlı bir büyüme göstermektedir. Her ne kadar havayolu taşıma maliyetleri göreceli olarak daha yüksek ise de, uzak mesafeli taşı- Yeni projeler macılık hizmetlerinde hataşımacılık sektöründe daha Görüldüğü gibi, Türkiye’de taşımavayolu taşımacılığından cılık ve lojistik faaliyetlerine yönelik hızlı hizmet olanakları sağlanmış daha iyi fayda sağlanbirçok yatırım planlanmaktadır. Yeni ması, dış ticaret faaliyet- olacaktır. Ancak firmaların projeler sayesinde taşımacılık seklerimiz açısından önem rekabet güçleri açısından taşımaktadır. Bilindiği demiryolu, karayolu, denizyolu töründe daha hızlı hizmet olanakları sağlanmış olacaktır. Ancak tabii ki gibi ülkemizdeki hava ve havayolunu birleştirebilen firmaların rekabet güçleri açısından taşımacılık şirketleri filodemiryolu, karayolu, denizyolu ve larını düzenli olarak ge- kombine (intermodal) taşıma nişletmektedir ve 2008 sistemlerinin hayata geçirilmesi havayolunu birleştirebilen kombine (intermodal) taşıma sistemlerinin hasonuna kadar ülkemizde sayesinde daha uzak noktalara hava kargo taşımacılığı daha düşük maliyetli taşımacılık yata geçirilmesi sayesinde daha uzak noktalara daha düşük maliyetli taşıgerçekleştiren şirketlerin hizmetlerinin sağlanması da macılık hizmetlerinin sağlanması da filolarına sekiz adet kargo mümkün kılınmalıdır. Bu yönde yeni mümkün kılınmalıdır. uçağı eklenmesi planlanteşvikler uygulanabilirse taşıma malimaktadır. Ayrıca bu alanyetlerinin firmaların rekabet gücü üzerindeki olumsuz etkidaki en önemli projelerden biri leri en aza indirilebilecektir. de, Anadolu şehirlerinde kargo taşımacılığına yönelik havalimanlarının faaliyete geçmesinin planlanmasıdır. Anadolu’da atıl olarak bekleyen havaalanların ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 27 asoforum Lojistik Hizmetleri Bir Yönetim Stratejisi Gerektirir Tamer TAŞKIN EGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI L ojistik hizmetleri, bütün dünyada büyük önem kazanmakta olan sektörlerden biridir. Bu, globalleşen dünyada sınırların kalkmasından ve de ürünlerin tüketicilere ulaştırılmasındaki mesafelerin uzamasından kaynaklanmaktadır. Gelişen teknoloji sayesinde dünyanın bir ucundan diğerine ticaret yapmak mümkündür. Fakat bunun da lojistik yönden bir takım problemler ortaya çıkardığı görülmektedir. Çünkü uzun mesafeler demek, ulaştırma sürelerinin de uzaması demektir. Bu yüzden de iyi bir lojistik sistem büyük önem taşımaktadır. Lojistik hizmetlerinin içeriğinde hammaddenin temini ve tamamlanmış ürünlerin gönderilmesi vardır. Bir yönetim stratejisi gerektirir. Anında ve zamanında bilgi paylaşımı söz konusudur. Tedarik zinciri ile bilişim sistemi oluşturulması ile maliyet ve ölçüm standartlarına ulaşılır. maların çağdaşlaşması ve maliyetlerini azaltması bizlerin de piyasalarda rekabet gücünü arttıracaktır. 1. Müşteri Hizmetleri Lojistik hizmetleri tarafından doğru zamanda, doğru yerde, doğru durumda, doğru fiyatta, doğru bilgiyle hizmet anlayışı sağlanmalıdır. 2. Hız Lojistik hizmetlerinde en önemli değerlendirme kalemlerinden biri de hızdır. Hız, malın ihracatçıdan teslim alınarak ithalatçıya ulaşana kadar geçen süresi ile değerlendirilmektedir. Günümüzün yüksek seviyedeki iletişim ve ulaşım Lojistik; başlangıç teknolojileriyle bu süreler birkaç saatten birkaç hafta ya da aya kadar ulaşabilnoktası tüketici, uç noktası ise hammadde mektedir. Doğal olarak bütün müşteriler siparişin en hızlı şekilde teslim edilmesini tedarikçileri olan bir isterler. Fakat hız aynı zamanda maliyeyığın işletme yerine, ti de birlikte getirir, ki bütün müşteriler maksimum hız istemezler, özellikle de bu bunların tamamını onlara pahalıya mal olacaksa. ifade eden tek bir firma görünümündedir. Şirketlerin iç çalışmalarını en uygun ve basit bir şekle getirir. 3. Uyum Lojistik; başlangıç noktası tüketici, uç noktası ise hammadde tedarikçileri olan bir yığın işletme yerine, bunların tamamını ifade eden tek bir firma görünümündedir. Şirketlerin iç çalışmalarını en uygun ve basit bir şekle getirir. Aynı zamanda tüm tedarik zincirinin çalışmasını inceler ve çalışmaları iyileştirerek şirketlerin tüketiciye karşı yapmaları gerekenleri en uygun duruma getirme olanaklarını da sağlarlar. Hizmetin hızlı olması tabii ki işletmeler için önemlidir fakat birçok firma için uyum hızdan daha önemlidir. Çünkü artık müşteriler siparişlerini verirken teslim edilmesi gereken tarihi de belirlemektedirler. Yani önemli olan tedarikçinin planı değil, müşterinin istekleridir. Müşterinin belirlediği zamanda ürünün eline geçmesi uyumun sağlandığını gösterir; ne daha önce ne daha sonra. Lojistik hizmetlerini geliştirmek için firmamız adına göz önünde bulundurabileceğimiz ve değerlendirebileceğimiz kalemler aşağıdaki gibidir. Dolayısı ile bu kalemler göz önünde bulundurularak tedbirler alınması, bu hizmeti sağlayan fir- Esneklik, firmanın, özel durumlarda ya da beklenmedik müşteri istekleriyle karşılaşıldığında, bu istekleri karşılayabilme yeteneği ile alakalıdır. Mesela teslimat işlemi için standart yol müşterinin istediği bütün ürünü müşterinin deposuna 28 4. Esneklik ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 asoforum Hizmetin hızlı olması işletmeler için önemlidir fakat birçok firma için uyum hızdan daha önemlidir. Müşteriler siparişlerini verirken teslim edilmesi gereken tarihi de belirlemektedirler. Önemli olan tedarikçinin planı değil, müşterinin istekleridir. nakletmektir. Fakat bazen hem işletmeler için hem de müşteriler için sevkiyatta değişiklikler olabilir. Bu durumda işletmeler için esneklik gerektiren bazı tipik operasyonlar ve lojistik hizmetlerinden beklenenler şunlardır: Temel hizmet anlaşmasındaki teslim noktası değişikliklerine uyum sağlayabilmek. Nadir olarak gerçekleştirilen satış ve pazarlama programlarına destek olmak. Tedarikteki aksamalar için hızlı ve doğru çözüm yolları. Özel müşteriler için tek seferlik ısmarlamalar. 5. Gecikme Önleme Bir şirket lojistik organizasyonlarını ne kadar iyi ayarlarsa ayarlasın gecikmeler meydana gelebilir. Burada önemli olan nokta bu aksamanın lojistik hizmetleri tarafından müşterinin haberi olmadan, müşteriye hissettirilmeden çözümlenmesidir. 6. Hizmet Güvenilirliği Güvenilirlik, nakliyelerin hasarsız geçekleşmesi, faturaların hatasız olması, teslimatların doğru yere yapılması ve tam olarak istenen miktarda ürünün müşterinin eline geçmesi demektir. Bunun yanında hizmet güvenilirliği müşteriye sipariş durumunun ve sipariş işleminin ne durumda olduğunu göz önünde bulundurarak sürekli bilgi vermeyi de gerektirir. Müşteriler artık tamamlanmamış siparişler gibi problemlerin bildirilmesinin siparişin tesliminden daha önemli olduğunu düşünüyorlar. Çün- ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 kü eğer böyle bir aksamadan önceden haberleri olursa, müşterilerin de aktivitelerini bu duruma göre yeniden düzenlemeleri mümkün olacaktır. 7. Müşteri Tatmini Müşterinin beklentileri ve tedarikçinin performansı ortak bir noktada buluşursa, müşteri tatmin olmuş demektir. Tam tersi de, eğer müşterinin beklentilerine göre tedarikçinin performansı düşükse, o zaman müşteri tatmin olmamış demektir. Lojistik olarak bu tatmini sağlayabilmek için müşteri beklentilerinin ne olduğu çok iyi anlaşılmalıdır. 8. Müşteri Beklentileri Müşterilerin tedarikçilerle bir iş anlaşması yaptığında elbette ki birçok beklentileri olur. Bu beklentiler tedarikçinin temel lojistik hizmetleri platformu etrafında oluşur, ki bu platform bulunurluk, performans ve güvenilirlikten meydana gelir. Bu kriterler doğru şekilde yerine getirildiğinde müşteri beklentileri karşılanmış olur. 9. Güvenilirlik Güvenilirlik, lojistik hizmetlerindeki en temel konulardan biridir. Eğer tedarikçi ertesi gün için söz verdiği teslimatı iki gün sonra yapıyorsa bu o firmanın güvenilir olmadığını gösterir. Eğer tedarikçi 100 birimlik bir siparişi kabul ediyorsa, teslim edeceği miktar tam olarak 100 birimdir. Müşteri sadece bu kadarlık bir teslimatla tatmin olmuş olur. Burada lojistik hizmetleri tarafından müşterilerin hasar, dokümantasyon, doğruluk gibi konularda da beklentileri karşılanmalıdır. 10. Ulaşabilirlik Güvenilirlik lojistik hizmetlerindeki en temel konulardan biridir. Burada lojistik hizmetleri tarafından müşterilerin hasar, dokümantasyon, doğruluk gibi konularda da beklentileri karşılanmalıdır. Girişten kasıt, tedarikçinin lojistik hizmetlerine rahat ve kolay bir şekilde ulaşabilmesidir. Tedarikçi çabuk cevap verilmesinden önce bilgi alacağı kişilere de kolay ulaşabilmek ister. 11. İletişim İletişim, bilginin sadece müşteri istediğinde verilmesi değil, müşterinin böyle bir talebi olmadan düzenli bir şekilde bilgilendirmek anlamına gelir. İşletmeler sürprizlerden hoşlanmazlar ve de bu yüzden önceden bilgilendirilmek çok önemlidir. 12. Güvenlik Güvenlik, müşterinin bir tedarikçiyle çalışırken oluşabilecek risk ve şüphe duygusuyla ilgilenir. Müşteri, tedarikçinin 29 asoforum performansına göre planlarını yapar. Teslimat zamanlarına göre üretim programını yapar, makineler alır, üretim hattını düzenler. Eğer siparişler zamanında ya da doğru ve tam bir şekilde gelmezse, planlarını değiştirmek zorunda kalırlar. Bu noktada lojistik hizmetlerinin vaat ettikleri ve vaatlerini yerine getirmesi çok önemlidir. 13. Teknoloji Lojistik hizmetlerinin dünyadaki teknolojik yenilikleri takip etmesi ve uygulaması işletmeler için büyük önem taşımaktadır. Günümüzde yükünü lojistik hizmetlerine teslim eden bir işletme gün gün aracın haritadaki yol durumunu gözlemlemeyi talep edebilmektedir. Lojistik hizmetlerinin belirlediğimiz kriterlere göre gerçek anlamda hizmet verebilmesi için; 1- Katma Değer Vergisi Kanununun istisnaları düzenleyen 13. maddesinin; a bendinde “Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere bu amaçla yapılan deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçlarının teslimleri, bu araçların imal ve inşaası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetler ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan hizmetler,” ve b bendinde “Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler” Katma Değer Vergisinden istisna edilmiştir. Ancak, burada liman aktarmalı demiryolu taşımacılığına da tam istisna uygulanması gerekmektedir. 30 2- ÖTV’siz yakıt alma konusunda bakanlığın çok ciddi ve titiz çalışma yapması uygun olacaktır. 3- RORO ile çıkışta ve girişte keyfi zamların ve tekelleşmenin önlenmesi sağlanmalıdır. 4- C-2 yetki belgesi verilmesinin disipline edilmesi için çalışma yapılması ve muvazaalı nakliyecilerin ayıklanması gereklidir. Müşteriler artık tamamlanmamış siparişler gibi problemlerin bildirilmesinin siparişin tesliminden daha önemli olduğunu düşünüyorlar. 5- Yedek parça ve bakım ücretleri için belli firmaların parça ve servis ücretlerinde standardizasyon sağlanmalıdır. 6- Ticaret Odaları gelen yüklerde deniz acenteleri tahmil, tahliye ve boşaltma için 450-600 YTL almaktadır. Bu rakam 200 YTL civarına düşürülmelidir. 7- Nakliyeci ordino ücretleri çok yüksektir. Düşürülmesi gereklidir. 8- Gemilerle gelen boş konteyner gümrükten alınırken çıkışta doldurulan form için 85 $ alınmaktadır. Deniz Taşımacılığı Derneği tarafından tespit edilen bu ücret yüksektir. Bakanlıkça denetlenmelidir. Lojistik hizmetlerini veren firmaların, kadrolarını eğitimlere yollayan, dışarıdan aldığı danışmanlıkla iş süreçlerini planlayan, verdiği hizmeti satın aldığı bilgisayar sistemlerinde takip eden, araç yapılarını değiştiren, araçlarını uydudan takip eden, depo kapasitelerini birkaç kere katlayan, bütçeler yapan, projelerle çalışan, çalışma ortamlarını çağdaşlaştıran, çalışanlarına “insan” gözü ile bakan, yabancı kuruluşlarla iş yapacak yabancı dil bilgisi olan, yönetimini kurumsallaştıran firmalar olması gerekir. Gelecek, bu şirketlerin ve bu şirketler gibi çalışmaya kararlı yeni şirketlerin geleceğidir. ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 asoforum Daha Fazla İhracat İçin Ulaşım Altyapısının İyileştirilmesi ve Çeşitlendirilmesi Gerekli Savaş M. ÖZAYDEMİR ESKİŞEHİR SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI T aşıma giderleri ve maliyetleri, günümüzde uluslararası ticaretin hacmini etkileyen önemli faktörler arasında yer almaktadır. Bu açıdan bakıldığında özellikle taşıma giderleri ihracat yapan birçok ülke için önemli bir rekabet aracı olmaktadır. Son yıllarda dış ticaret rakamları hızla büyüyen ülkemiz açısından da, taşıma maliyetleri giderek daha fazla önem kazanmaya başlamıştır. maliyet düşüşleriyle beraber, özellikle tarife dışı engellerin de ortadan kaldırılması sonucunda ülkelerin döviz gelirlerinde ciddi artışlar meydana gelmesi beklenmektedir. Bu veriler doğrultusunda ülkemizde özellikle Anadolu’daki illerimizde üretim yapan sanayicilerimiz açısından ulaştırma ve taşıma maliyetleri ile taşıma şekilleri her geçen gün daha büyük bir sorun haline gelmektedir. Son yıllarda dış Son 50 yılda Türkiye’de taşımaBu ortamda Eskişehir, coğrafi kocılık hizmetleri talebi önemli ölçüde ticaret rakamları numunun verdiği avantaj, karayolu ve artış göstermiştir. Ortalama olarak hızla büyüyen demiryolu ağlarının kesişim noktasında 1950’den beri ülkemizdeki talep, kiülkemiz açısından bulunması sebebiyle, ulaşım ve taşımalometre başına yolcu ve yük miktarı cılık konusunda diğer Anadolu kentlerine olarak yılda yaklaşık yüzde 8 oranında da, taşıma göre nispeten daha az sorun yaşamakla artmaktadır. Taşıma biçimine göre ka- maliyetleri giderek birlikte, uzun yıllardır çözülemeyen sorayolu taşımacılığına talep yılda yüzde runlarımız da mevcut bulunmaktadır. daha fazla önem 8, demiryolu taşımacılığına yüzde 2, Bu sorunların başında, yıllardır üzerindeniz taşımacılığına yüzde 5 ve hava- kazanmaya de çalışma yapılan, yurtdışından finansyolu taşımacılığına olan talep yüzde 16 başlamıştır. manı sağlanmış ve inşaat çalışmalarına oranında artış göstermektedir. Birçok başlanmış olmasına rağmen bir türlü neticelengelişmekte olan ülkede olduğu gibi Türkiye’de dirilemeyen ve yıllardır ağır aksak devam eden de karayolu taşımacılığı hem yük hem de insan Sakarya-Bozüyük arasındaki karayolunun, getaşımacılığında en önemli paya sahip taşıma binişletme çalışmaları gelmektedir. Mevcut olan çimidir. tek hatlı yolun genişletilerek çift şeritli hale geTürkiye, her geçen yıl artan dış ticareti ve ekotirilmesi hem Eskişehir sanayiinin hem Bilecik nomik potansiyeli ile hızla bölgesel ve küresel ve Bozüyük’teki sanayi kuruluşlarının en büyük bir lojistik üs haline gelmektedir. Bu bakımdan beklentilerinin başında gelmektedir. Ayrıca bu tüm taşıma türlerine yönelik altyapılarının eşit ve güzergah, İstanbul’un güneyde kalan illerimize dengeli şekilde geliştirilmesi de gerekmektedir. ulaşımında da hayati rol oynayan bir yol vazifesi Uluslararası rekabetin çok hızlı arttığı günümüzgörmektedir. Mevcut yolun dar olması ve zorlu de yüksek taşıma maliyetleri, ithalat girdilerinin bir arazi yapısına sahip olması nedeniyle taşımaliyetlerini arttırırken, ihracatçı firmalar artan ma maliyet ve süreleri uzamakta, bu da büyük bu maliyetleri nedeniyle ihraç fiyatlarını düşüroranda ihracata yönelik üretim yapan Eskişehir mek zorunda kalmakta, dolayısıyla ülkenin ve sanayiine ciddi anlamda maliyet olarak yansıfirmanın ihracat gelirleri de ister istemez azalmaktadır. maktadır. Eskişehir sanayii açısından diğer bir sorun Yapılan çalışmalar göstermiştir ki, uluslaraise, ilimize en yakın liman olma özelliğini taşırası taşıma maliyetlerinde yüzde 10 oranındaki yan Bursa-Gemlik Limanına, mevcut karayolu bir artış, uluslararası ticarette yüzde 20 oranınimkanının geliştirilmesinin yanı sıra demiryolu da azalmaya neden olmaktadır. Bu bakımdan bağlantısının kurulamamış olmasıdır. Bu güzerdünya çapında taşıma maliyetlerinde sağlanacak gahta bir demiryolu hattının kurulması bu hat ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 31 asoforum üzerinde üretim yapan sanayi kuruluşlarına önemli oranda fiyat avantajı ve zaman tasarrufu sağlayacaktır. Türkiye’de demiryolu sanayiinin kurulup gelişmesinde en önemli merkez olan Eskişehir’de, sanayimizin demiryolu taşımacılığından daha çok yararlanabilmesi konusunda Odamız tarafından yıllardır önemli projeler yürütülmektedir. Bu kapsamda Eskişehir Orlarak, bu alandaki atıl kapasitenin sürekli olarak kullanılması ganize Sanayi Bölgesi ile TCDD imkanı sağlanacaktır. Demiryollarıyla taşıma hizmetleri yaytarafından OSB yakınında Hagınlaştıkça, karayoluyla taşıma maliyetleri rekabet nedeniyle sanbey mevkiinde kurulma önemli oranda düşeceği için bu durum üreçalışmaları süren tici ve ihracatçılara da diğer büyük bir fırsat “Lojistik Merkez” ara- Eskişehir, coğrafi konumunun olarak zaman içinde ortaya çıkacaktır. sında demiryolu hatverdiği avantaj, karayolu ve tının inşaasına yönelik Demiryolunun sunduğu fiyat avantajının bir anlaşma geçtiğimiz demiryolu ağlarının kesişim tüm illere yaygınlaştırılmasının yanı sıra günlerde imzalanmış- noktasında bulunması mevcut demiryolu ağına ilave güzergahlar tır. Eskişehir sanayii eklenerek, bilhassa Marmara ve Ege bölgeaçısından çok büyük sebebiyle, ulaşım ve taşımacılık sindeki tüm limanlara demiryolu bağlantısıönem taşıyan bu proje konusunda diğer Anadolu nın kurulması da sağlanmalıdır. ile söz konusu hattın kentlerine göre nispeten daha Eskişehir Sanayi Odası, OSB’deki sanayi altyapı ve inşaat çakuruluşlarının lojistik hizmetlerine verdiğilışmaları kısa sürede az sorun yaşamakla birlikte, miz önemin bir göstergesi olarak, firmalatamamlanarak, 2008 uzun yıllardır çözülemeyen rın taşımacılık hizmetlerini mümkün olduğu yılı Eylül ayında hattın kadar tek bir merkezden tedarik edebilmesorunlarımız da mevcut ulaşıma açılması planleri, rekabet ortamı tesis ederek en uygun lanmaktadır. Bu hattın bulunmaktadır. fiyata ürünlerini taşıtabilmeleri amacıyla kurulmasıyla 2007 yıkurduğumuz “Lojistik Merkez”imiz 2003 yılında hizmete girlında yaklaşık 800 milyon dolara miştir. Merkezde nakliyat ofisleri, kargo firmaları, geniş bir ulaşan Eskişehir OSB’nin ihraTIR parkı, akaryakıt istasyonu, tamirhane ve terminal binacatı, demiryolu taşımacılığının sı bulunmaktadır. Lojistik Merkez her yönüyle Türkiye’de bir sağladığı maliyet avantajı ile ilk olup, tüm işlemler on-line olarak açık eksiltme usulüyle önümüzdeki yıllarda daha da arinternet üzerinden gerçekleşmektedir. Bu merkez sayesintacaktır. Ayrıca OSB içine kadar de OSB’deki sanayi kuruluşlarının taşımacılık maliyetlerinde demiryolu hattının kurulmasıyla önemli oranda tasarruf sağlanmış olup, merkezin işlem hacbirlikte, özellikle bu tür taşıma mi her geçen yıl artmaktadır. hizmetlerinden yararlanmak isteyen büyük sanayi kuruluşları Eskişehir sanayii açısından diğer önemli bir proje olan Eskiiçin, Eskişehir OSB yeni yatırımşehir Çevre yolunun 45 km bölümünün üç şeride çıkartılmalar bakımından daha da avantajlı sı ve OSB bağlantısının iyileştirilmesine yönelik çalışmalara bir konuma gelmiş durumdadır. 2007 yılının son aylarında başlanmış olup, bu hattın 2008 yılı içinde tamamlanmasıyla son yıllarda sorun haline gelmeye Demiryollarının sunduğu başlayan karayolu trafiğinde önemli bir rahatlama ve ulaşım avantajlardan daha fazla yararkolaylığı da sağlanacaktır. lanılması bakımından, özellikle İç Anadolu bölgesindeki illerLojistik hizmetleri, ihracatı hızla yükselen Türkiye’de çok de mevcut demiryolu hatlarıyla daha fazla önem kazanmaktadır. Bu bakımdan hükümetimiOSB’ler arasında ara bağlantılar zin özellikle Anadolu kentlerimizin ve özellikle sanayi de belli sağlayarak, sanayi kuruluşlanoktalara gelmiş illerimizin giderek büyük bir sorun haline rının ihracata yönelik ürünlerigelmeye başlayan ulaştırma sorunlarının çözümü konusunnin limanlara ulaştırılmasında da daha gayretli olması ve her ilin ihtiyaçları doğrultusunda önemli oranda maliyet ve yeni pratik ve akılcı çözümler geliştirmesi en önemli beklentimizyatırım çekme avantajı sağlanadir. Ulaştırma hizmetleri konusunda yıllardır sürüncemede caktır. Bu şekilde karayollarının kalan projeler öncelikli olarak tamamlanmak suretiyle, dış üzerindeki giderek ağırlaşan yük ticaretteki fiyat ve zaman avantajımızın daha da gelişmesine taşımacılığı demiryoluna kaydırıönemli oranda katkı sağlanmış olacaktır. 32 ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 asoforum Bulunduğu Coğrafi Konum Dikkate Alındığında Ülkemizin Lojistik Bir Üs Olma Potansiyelinin Ne Kadar Yüksek Olduğu Ortadadır C. Tanıl KÜÇÜK İSTANBUL SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI K üreselleşme ve teknolojideki baş döndürücü gelişme tüm yaşamımızda olduğu gibi iş yapış biçiminde de büyük değişikliklere yol açmıştır. Günümüzün lojistik, nakliye ve iletişim imkanları sayesinde artık dünyanın herhangi bir yerinde üretim yapılabilmektedir. Aynı şekilde üreticiler, en kaliteli ve en uygun fiyatlı girdileri dünyanın herhangi bir yerinden temin edebilmektedirler. Küreselleşmenin getirdiği imkanlarla birlikte son yıllarda dünya ticaret hacminde büyük bir artış gerçekleşmiştir. Ticaret hacminin artması taşımacılık faaliyetlerinin de artması anlamına gelmektedir. Diğer taraftan, küresel rekabet koşullarında hızlı teslimat önemli bir rekabet avantajı haline gelmiştir. Bu çerçevede, lojistik sektörü ve bu sektörün belkemiği diyebileceğimiz taşımacılık, kü- Küreselleşmenin getirdiği resel rekabe- imkanlarla birlikte son yıllarda tin vazgeçilmez dünya ticaret hacminin artması bir parçası ha- taşımacılık faaliyetlerinin de line gelmiştir. artması anlamına gelmektedir. 2007’de ihracaDiğer taraftan, küresel rekabet tımız 107 milyar koşullarında hızlı teslimat önemli doları aşmıştır. İhracat hedefi- bir rekabet avantajı haline miz her geçen gelmiştir. Bu çerçevede, lojistik yıl yükselmekte, ihracat Taşıma maliyetlerini ürünlerimizin ve pazardüşürmede doğru larımızın sayısı her geseçimin çok önemli çen yıl artmaktadır. Bu olduğunu, doğru koşullarda, taşıma maliyetleri, şirketlerimiz için seçimle maliyetlerin ciddi miktarlarda önemli bir gider kalemini düşürülebileceğini oluşturmaya başlamıştır. Türkiye ihracatının biliyoruz. Bu nokta yüzde 40’ından fazlası da gelişmiş bir karayolu, yüzde 49’u da lojistik sektörü denizyolu ile yapılmaktabüyük önem taşıyor. dır. İthalatının ise yüzde 23’ü karayolu, yüzde 59’u denizyolu ile gerçekleştirilmektedir. Pahalı olmasına rağmen ülkemizde karayolu taşımacılığı yaygındır. Deniz taşımacılığımız maalesef yeterince gelişmemiştir. Demiryollarımız da beklentileri karşılamaktan uzaktır. Havayolu taşımacılığı ise yüksek maliyetlidir. Şirketlerimizin taşımacılık maliyetleri, bu dört taşıma şeklinden hangisinin seçildiğine bağlı olarak değişmektedir. Taşıma maliyetlerini düşürmede, doğru seçimin çok önemli olduğunu, doğru seçimle maliyetlerin ciddi miktarlarda düşürülebileceğini biliyoruz. Bu noktada gelişmiş bir lojistik sektörü büyük önem taşıyor. sektörü ve bu sektörün belkemiği diyebileceğimiz taşımacılık, küresel rekabetin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 33 asoforum Bulunduğu coğrafi konum dikkate alındığında ülkemizin lojistik bir üs olma potansiyelinin ne kadar yüksek olduğu ortadadır. Dünya lojistik pazarındaki payımızı büyütmek istiyorsak, bu konuda daha hızlı hareket etmemiz gerekiyor. Bunun için öncelikle, taşımacılık altyapımızı geliştirmek gerekiyor. Dünyadaki örnekler, entegre demiryolu ve denizyolu taşımacılığının daha verimli olduğuna işaret etmektedir. Sanayimizin demiryollarından yeterli faydayı sağlayabilmesi için ana demiryolları ile üretimin yapıldığı yerlere ara demiryolu bağlantıları kurulması özendirilmeli; üretim yerlerinden alınan malların demiryolları ile limanlara ulaşması sağlan- 34 malıdır. Böylece taşınacak yük miktarı artacak, ihracat ve üretim noktaları birbirine bağlanacak, sanayici için daha ucuz bir taşıma sistemi kurulmuş olacaktır. Dünya lojistik pazarındaki payımızı büyütmek istiyorsak, bu konuda daha hızlı hareket etmemiz, bunun için de öncelikle, taşımacılık altyapımızı geliştirmek gerekiyor. Limanlarımızdaki altyapı yetersizlikleri de sorun yaratmaktadır. Özelleştirme faaliyetleri hızlandırılarak bu yetersizlikler azaltılabilir. Gümrük kapıları iyileştirilmelidir. Sektöre yabancı sermayenin girmesi teşvik edilebilir. Böylelikle sektördeki rekabet ortamı daha da gelişecektir. ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 asoforum Öncelikle Altyapı Yatırımlarının Dört Dörtlük Yapılması Özellikle Demiryolu Ağının Genişletilerek Önemli Merkezlere Kadar Getirilmesi Gerekiyor Mustafa BOYDAK KAYSERİ SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI T aşıma maliyetleri kimi sektörlerde çok sinde ise Almanya’nın her şehrine ulaşmamız büyük önem arz ederken, kimi sekmümkün. törlerde ise orta değerde bir önem arz Bu konuda hükümetlerin sanayicimizin ve etmektedir. Bizim kendi bölgemizde sanayinin işadamlarımızın sorunlarına eğiliyor olması çok yapısına baktığımız zaman, yapılan üretimlerönem arz ediyor. Biz bu dönemde bu bilinci göde taşıma maliyetlerinin birim rüyoruz. Öncelikle altyapı yatırımlarımaliyetleri içerisindeki payı Bu konuda hükümetlerin, nın dört dörtlük yapılması gerekiyor. yüksek durumda. Kayseri sanayicimizin ve Özellikle demiryolu ağının genişletibir liman şehri değil ama biz işadamlarımızın sorunlarına lerek önemli merkezlere kadar getiKayseri’deki üyelerimizin işini rilmesi lazım. Biliyorsunuz cumhurieğiliyor olması çok önem kolaylaştırmak adına şehriyetten sonra demiryollarına yatırım arz ediyor. Cumhuriyetten mizde bir konteynır istasyoyapılamadı maalesef. Biz Türkiye’nin nu yaptırdık. Özel sektör ile sonra demiryollarına demir ağlarla kaplanmasını isterbirlikte bu istasyonda dahili yatırım yapılamadı. Biz dik. Demiryolları ihracatçı açısından nakliyeleri bir miktar düşür- Türkiye’nin demir ağlarla önemli bir ulaşım ağı. Diğer taraftan me imkanımız oldu. Dünyanın kaplanmasını isterdik. artık Türkiye’de lojistik imkanlarının çeşitli ülkelerine ulaşılması modern bir firmanın eli ile yapılmakta açısından Kayseri güzel bir merkezde. Demirolması bizi memnun etmekte. Lojistik sektörüyolu için limitler yüksek görülebilir ama diğer nün gelişmesi ile istihdam olanakları her geçen yönden bakıldığı zaman bazı avantajlarımızın gün artarken, iç piyasa dinamiklerinin daha da olduğu görülmektedir. Kayseri’den 48 saat hareketlenmesi anlamına gelmektedir. içerisinde Bağdat ve Tahran’a, 72 saat içeri- ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 35 asoforum Ülkemizin Üç Tarafının Denizler ile Çevrili Olması ve Asya’yı Avrupa’ya Bağlayan Jeopolitik Avantajımız, Lojistik Konusunda Ülkemizin Önemli Bir Noktaya Gelmesine Yetmemiştir Yılmaz KANBAK KOCAELİ SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI D ünyamızda küreselleşme ile birlikte ticaret hacmi de giderek artmaktadır. Dünya pazarları artık ortak pazar haline gelmiştir. Tüm bunlar ile beraber ticaretin en önemli unsurlarından biri olan lojistiğin önemi daha da artmıştır. Kocaeli incelendiğinde, bir Körfezin etrafında ve transit geçiş yollarının üstünde konumlanması ile lojistik konusunda ciddi bir avantaja sahiptir. 1965 yılından günümüze hızlı bir sanayileşmenin yaşanmasının en büyük nedenlerinden biri de kuşkusuz üstün lojistik avantajlarıdır. Ülkemizin üç tarafının denizler ile çevrili olması Kocaeli’nde bulunan firmalar, gerek bölgede ve Asya’yı Avrupa’ya bağlayan jeopolitik avansayıları 40’ı aşmış liman ve özel iskelelerden, tajımız, lojistik konusunda ülkemizin önemli bir gerekse karayolu ve demiryolu avantajları ile noktaya gelmesine üretimlerini dünyanın her yeYapılan araştırmalar firmaların lojistik yetmemiştir. rine ulaştırabilmektedirler. Anmaliyetlerinin, cirolarının yaklaşık yüzde cak gelişmiş yöre kapsamında Lojistik, ülkelerin olduğu için birçok teşvikten dış ticaretlerinde de 6’sını oluşturduğunu gösteriyor. Rekabetin mahrum olan Kocaeli sanayisi, büyük bir öneme sa- bu kadar yoğun olduğu günümüz şartlarında üretim maliyetlerinin bir kısmıhiptir. Lojistik mali- lojistik maliyetlerindeki küçük düşüşlerin nı bu avantaj ile iç bölgelerde yetlerinin azaltılması, rekabet konusunda ne kadar önemli bir hale teşvik kapsamında yer alan ildoğrudan firmanın geldiği bu verilerden açıkça görülmektedir. lere göre düşürebilmektedirler. maliyetlerini düşürmekte ve firmaların rakipleri ile daha rahat rekaKocaeli gibi sanayileşmiş şehirlerde üretim kobet edebilmesine olanak tanımaktadır. nularında ihtisaslaşma, beraberinde lojistik konusunda da ihtisaslaşmayı getirmektedir. Kocaeli Yapılan araştırmalar firmaların lojistik maliyetbugün Türkiye’nin otomotiv üssü haline gelmiştir. lerinin cirolarının yaklaşık yüzde 6’sını oluşturBölgede bulunan Ford, Hyundai, Honda, Askam duğunu, bu oranın sektörler itibari ile incelendive Anadolu Isuzu gibi otomotiv ana sanayi firğinde, otomotiv sanayinde yüzde 4,4, tüketim malarının ihracatları 3 milyar dolara yaklaşmışmallarında yüzde 6,3’ünü, makine sanayinde ise tır. Bunlara yan sanayilerini de eklediğimizde çok yüzde 7,6’sını oluşturduğunu gösteriyor. Rekabebüyük boyutlara gelmektedir. Tüm bu gelişmeler tin bu kadar yoğun olduğu günümüz şartlarında otomotiv sanayine yönelik bir liman ihtiyacı dolojistik maliyetlerindeki küçük düşüşlerin rekabet ğurmuştur ve Türkiye’nin ilk otomotiv limanının, konusunda ne kadar önemli bir hale geldiği bu önümüzdeki Mart ayında Gölcük’te hizmete girverilerden açıkça görülmektedir. mesi planlanmaktadır. 36 ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 asoforum Kocaeli gibi sanayileşmiş şehirlerde üretim konularında ihtisaslaşma, beraberinde lojistik konusunda da ihtisaslaşmayı getirmektedir. Aynı şekilde Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu olan TÜPRAŞ’ın ve çevresinde faaliyet gösteren petro-kimya firmalarının da dış ticaretleri ortak limanlardan gerçekleştirilmektedir. Kocaeli’nde yukarıda belirtildiği gibi doğal kümelenmeler gerçekleşmiştir. TAYSAD Organize Sanayi Bölgesi, Plastikçiler Organize Sanayi Bölgesi, Kimyacılar Organize Sanayi Bölgesi gibi kümelenmelerde, diğer ortak ihtiyaçlarda olduğu gibi lojistik konusunda da gelişmeler sağlanmıştır. Türkiye genelinde de benzer kümelenmeler yaratılarak firmaların lojistik yanında diğer ortak ihtiyaçları da daha kolay bir şekilde karşılanabilir. Tüm bunların yanında Kocaeli’nde üretimin bu kadar yoğun olması lojistik konusunda ciddi altyapı eksikliklerini ortaya çıkarmıştır. 2006 yılında Kocaeli’nde bulunan limanlara 6,966 gemi giriş, 2,006 gemi çıkış yapmıştır. Aynı yıl İzmit Gümrükleri Başmüdürlüğüne bağlı gümrük idarelerine ise 55,058 tır giriş, 22,356 tır çıkış gerçekleştirmiştir. Bu yüklerin hepsi D-100, TEM otoyolu ve demiryolu ile taşınmaktadır. Limanlardan kara ve demir yoluna ciddi tıkanmalar yaşanmaktadır. Yük hacimlerinin artması ile zaten mevcut olan trafik iyice artacaktır. ması gerekmektedir. Firmaların rekabetlerinde büyük önem arz eden lojistik konusunda yeni teşvik enstrümanları ortaya konulmalıdır. Bugün firmaların birçoğu lojistik konusunu dış kaynak kullanımı ile gerçekleştirmekte ve bununla beraber hizmet sağlayan firmaların sayısı da hızla artmakta ve hizmetlerde de farklılaşma yakalanmaktadır. Bu farklılaşmış hizmetlerin firmalara daha az maliyetli olarak yansıması ve firmaların rekabet edebilmeleri için maliyetlerinde büyük bir kalem olan lojistik maliyeti oranlarının düşürülmesi gerekmektedir. Bu konu ile ilgili yukarıda da bahsedildiği gibi kümelenme konusunun üzerinde durulmalı, bu konuda firmalar teşvik edilmelidir. Kümelenme ile birlikte benzer konularda faaliyet gösteren firmaların lojistik ihtiyaçlarının ortak olarak daha düşük maliyet ile karşılanması sağlanacaktır. Lojistik seçimi konusunda ise firmaKocaeli’nde bulunan firmalar, lara çok düşük maligerek bölgede sayıları 40’ı aşmış yetli olan demiryolu liman ve özel iskelelerden, gerekse ve denizyolunu özenkarayolu ve demiryolu avantajları dirilmeli, firmaların ile üretimlerini dünyanın her birbiri ile entegre olmuş ulaşım araçlarını yerine ulaştırabilmektedirler. Ancak gelişmiş yöre kapsamında ve dış ticaretlerinde diğerlerine göre çok olduğu için birçok teşvikten daha ucuz olan deniz mahrum olan Kocaeli sanayisi, ulaşımının bu entegüretim maliyetlerinin bir kısmını re ulaşımın içinde yer bu avantaj ile iç bölgelerde teşvik alması konusunda kapsamında yer alan illere göre çalışmalar yapılmalıdüşürebilmektedirler. dır. Tüm bunların ışığında, lojistiğin ülkenin iç ve dış ticaretinde dolayısı ile ekonomisinde ne kadar önemli bir rol oynadığını görmekteyiz. Öncelikle mevcut altyapı sorunlarının bir an önce çözülüp yeni olanaklar sağlan- ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008 37 asoforum Artan Rekabet Şartları İçerisinde, Karlılıklarını Korumak ve Devamlılığını Sağlamak İsteyen Firmaların Maliyetlerini En Aza İndirmesi Kaçınılmaz Bir Zorunluluktur Tahir BÜYÜKHELVACIGİL KONYA SANAYİ ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI K üresel pazarlara açılma, üretici firmalar açısından lojistik önemli bir rekabet unsurudur. Özellikle günümüzde yerel pazarların daralması ve işletmelerin küresel pazarlara yönelmesi konunun önemini daha çok artırmıştır. Bu da firmaları daha fazla ülke dışı satış ve alıma zorlamıştır. Firmaların lojistik hizmetini birlikte kullanmaları teşvik edilmelidir. Çünkü bölgede birbirine yakın sektörlerdeki işletmelerin bu konuda yapacağı işbirliği lojistik firmalarına yönelik pazarlık güçlerini artıracaktır. Bu da lojistik maliyetlerinin düşmesine sebep olacaktır. Tren yolu ağının genişletilmesi gerekmektedir. Türkiye’de lojistik pazarın büyüklüğü yaklaşık Özellikle limanlara ve Ortadoğu pazarından Avolarak 4 milyar dolardır. Firmaların maliyetlerirupa pazarına kadar ağların genişletilmesi gerekni incelediğimizde ise lojistik maliyetleri, toplam mektedir. Türk Cumhuriyetleriyle tarihten gelen maliyetlerinin yaklabirlikteliğimize dayanarak İpekyolu demiryolu Dünya lojistik şık yüzde 6 ile yüzhattı kurulmalı. Asya-Avrupa’yı birbirine bağlade 20’sine karşılık yan jeostratejik konumumuz enerji hatlarında pazarındaki payımızı gelmektedir. Artan olduğu gibi ihracatımızdaki başarımızı daha çok büyütmek istiyorsak, rekabet şartları içeüst düzeye taşıyacak, her zaman sahip olduğubu konuda daha hızlı risinde, karlılıklarımuz bölge liderliğimiz sürdürülebilir büyüme ile nı korumak ve dedesteklenmelidir. 25 milyon tonluk bir kapasite hareket etmemiz, vamlılığını sağlamak ihmal edilemez. bunun için de öncelikle, isteyen firmaların Ayrıca, özellikli ürünlere yönelik yani zaman taşımacılık altyapımızı maliyetlerini en aza sorunu olan ürünlere yönelik havayolu kargocukaçınılmaz geliştirmek gerekiyor. indirmesi luğunun geliştirilmesi gereklidir. bir zorunluluktur. Sonuç olarak, işletmeler ürünlerini kaliteli bir Firmalar açısından rekabette öncelikli olan doğru şekilde üretmek ve müşterilerine ulaştırmak zomalın, doğru zamanda ve doğru maliyetle müşterundadır. Girdi maliyetlerinin arttığı ve karlılığın rilerinin kullanımına sunmak ve bu sayede müşen alt seviyede olduğu güteri memnuniyetini sağlamaktır. nümüzde, bir de ağır lojistik Çünkü, üretmiş olduğumuz ürünler, Üretmiş olduğumuz ürünler, maliyetlerinin altında sanane kadar kaliteli olursa olsun, doğ- ne kadar kaliteli olursa olsun, yicimizi ezmemek gerekru fiyatta, doğru zamanda, doğru doğru fiyatta, doğru zamanda, mektedir. nitelikte ve doğru mekanda müşterilerinize sunamazsanız rekabet doğru nitelikte ve doğru mekanda Taşımacılıktaki ağırlığın, şansınız kalmayacaktır. Ülkemiz- müşterilerinize sunamazsanız karayollarından yavaş yavaş de lojistik kavramı son 5 yılda bu rekabet şansınız kalmayacaktır. demiryollarına kaydırılması denli konuşulmaya ve tartışılmaya planı doğrultusunda Konbaşlanmıştır. Çünkü, petrol fiyatla- Ülkemizde lojistik kavramı son ya Organize Sanayi Bölgesi rındaki artış ve işletme maliyetle- 5 yılda bu denli konuşulmaya yakınlarında yapılması planrindeki artış, işletmeleri bu konulanan Lojistik Köy Projesi ve tartışılmaya başlanmıştır. ları konuşmaya zorlamıştır. Çünkü, petrol fiyatlarındaki artış de Konyalı sanayicilerimizin maliyetlerinin düşürülmesiÜyelerimizin rekabet gücü üzene büyük katkı sağlayacakrindeki lojistik maliyetlerinin olum- ve işletme maliyetlerindeki tır. suz etkilerini gidermek için şu teş- artış, işletmeleri bu konuları vikler uygulanabilir: konuşmaya zorlamıştır. 38 ANKARA SANAYİ ODASI OCAK/ŞUBAT 2008
