İşletim Sistemleri ve Tarihçe

İşletim Sistemleri ve
Tarihçe
Murat Gezer
Before Multics there was chaos, and afterwards, too
İşletim Sistemi Nedir?
Ofis Prog.
Prog. Yaz.
GELENEKSEL
İşletim Sistemi
Oyunlar
….
Servisler
Grafik Arabirimi
/Kabuk
İşletim Sistemi Çekirdeği
DONANIM
İŞLEMCİ
G/Ç kontrolcuları
Grafiksel
Arayüz
İlk bilgisayardan 
1940-1955 1.Kuşak (1)
• Vakum
tüpleri ,
birbirleri
ile
baglanan
kablolar
ENIAC
1940-1955 1.Kuşak (2)

1943 yılında Pennsylvania Üniversitesinden J.
P.Erkert'ın ilk işlevsel bilgisayar olan 30 ton
ağırlığındaki ve saniyede 5.000 işlem yapan
ENIAC [Electronic Numerical Integrator And
Calculator] (Elektronik Sayısal Doğrulayıcı ve
Bilgisayar)'ı yaptı. ENIAC, 30 ton ağırlığında;
9x15 metrelik bir odayı doldurmakta; hesaplama
vurumları 1500 elektromekanik röleden
(yolvericiden) geçip 18.000 den çok radyo
lambasından akmaktaydı. ENIAC'ı çalıştırmak için
150.000 watt enerji gerekliydi. ENIAC, yalnızca
80 karaktere eş veri saklayabiliyordu.
Lambalaların hepsi çalıştığında, mühendis ekibi
bir problemi çözmek için 6000 kabloyu elle fişe
takarak ENIAC'ı kuruyorlardı.
1955-1965 2.Kuşak (1)

Vakumlu tüplerin yerini transistörler
aldı. Bilgisayarların hacimleri
küçüldü, maliyeti düşürüldü ve hızları
yükseldi. Bu tür bilgisayarlar ilk
olarak Burroughs firması tarafından
Amerikan Hava Kuvvetleri için
üretildi. İşte bu dönemlerde ilk
işletim sistemleri ortaya çıkmaya
başladı.
1955-1965 2.Kuşak (2)
Programlama Dilleri:
Fortran veya assembler (Kartlar).
Kullanım alanları:
Bilimsel hesaplamalar
Veri İşleme
1965-1980 3.Kuşak (1)
Entegre devrelerin kullanıldığı
dönemdir
 Bildiğimiz anlamda ilk işletim
sistemleri bu dönemde geliştirilmeye
başlandı Multics (Multiplexed
Information and Computing Service)
1965
 Artık sistemler aynı anda birkaç
problemi çözebiliyordu

1965-1980 3.Kuşak (2)



IBM 360 serisi
Bell
Laboratuvarların
da Thompson ve
Ritchie
tarafından Unix
Geliştirildi
(1973)
1973 yılında C
dili geliştirildi
1965-1980 3.Kuşak (3)
Dennis Ritchie (standing) and Ken Thompson
begin porting UNIX to the PDP-11 via two
Teletype 33 terminals.
1980- 4. Kuşak

Modern Bilgisayarlar
diyecebileceğimiz Bilgisayarlar ortaya
çıktı. Bu bilgisayarlarda Mikrochipler
kullanılıyordu.
IBM 8086
Bilgisayarların Özellikleri
1964
1977
2003
CPU Clock
1 – 5 Mhz
1 Mhz
3 Ghz
Memory
<=.5 MB
<= 1 MB
>= 256 MB
Disk
<= 8 MB
< 100MB
>= 40 GB
Network
None
none
Many - >= 10 Mb
BW
Price (ave.)
$2,000,000
$200,000
< $1000
Users
1 - batch
10s - timesharing
1 - PC
İşletim Sistemleri (1)
1970
 1984
 1990
 1991
 1995
…

lerde Unixler
Apple Macintosh OS
Windows 3.0
Linux
Windows 95
İşletim Sistemleri (2)
Linux v2.6 –yaklaşık. 5.9 milyon satır
kod(128MB RAM)
 Win2000 - yaklaşık 35 milyon satır
kod(64MB RAM)
 WinXP – yaklaşık 40 milyon satır kod 128MB
RAM)
 Win2003 yaklaşık 50 milyon satır kod

UNIX ve Linux

Unix
• Multics sin devamı
• İlk “C” sürümü ile 1973 (DEC PDP-11)
Değişik amaçlar için değişik versiyonları var
 Üniversiteler için kaynak kodu serbest –
BSD

• Posix ( 1981) standart UNIX sistem
cağrılarını düzenlemekte
• AT&T lisanslı
Linux (1)


Açık Kaynaklı – Linux.org
1991, Linus Torvalds, 80386 processor
• v.01,sınırlı aygıt, network desteği
bulunmamakta
• Unix fonksiyonlarına sahip

1994, v1.0
• Network kabiliyeti (Internet)
• Geliştirilmiş dosya yönetim sistemi
• Dinamik çekirdek modülleri
Windows NT/2000/XP (1)




Ana dizayncısı – VAX/VMS geliştiricisiDavid
Cutler
1988, v1 - Win32 API – “microkernel”
1990, v3.1- Sunucu ve Masaüstü sürümü
1996, NT 4
• Win95
• Grafikler Çekirdekte
• UNIX ten fazla lisans var
Windows NT/2000/XP (2)

Windows 2000 – NT5.0
• Çok kullanıcılı (terminal servisleri ile )
• Professional - masaüstü
• Server and Advanced Server – Sunucu
Datacenter Server - 32 işlemci desteği, 64 GB
RAM

Windows XP
• Windows 2000 tabanlı
• Geliştirilmiş arayüz
İşletim sistemleri Pzaraının 80% to
90%civarına sahip
Kaynaklar
Andrew S. Tanenbaum, Modern
Operating Systems, Hardcover - 966
pages 2nd Ed (January 2001)
Prentice Hall ISBN: 0130313580
 D. M. Ritchie and K. Thompson, `The
Unix Time-sharing System, C. ACM
17 No. 7 (July 1974), pp 365-37
 http://www.levenez.com/unix/
 http://www.levenez.com/windows/
