Yerel Finansal Raporlama Çerçevesi

Murat Yünlü
Kamu Gözetimi Kurumu
Standartlar I Dairesi Başkanı
Sunum Planı
→TMS uygulama kapsamı
→Yerel Finansal Raporlama Çerçevesi (YFRÇ) İhtiyacı/Türkiye Genel
Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri (Türkiye GKGMİ)
→Yerel Finansal Raporlama Çerçevesi/Türkiye GKGMİ
2
TMS uygulama kapsamı
6102 sayılı Türk Ticaret
Kanunu (TTK) Madde 88
ve Geçici 1 inci Madde
o KGK,
- değişik büyüklükteki işletme
ve sektörler,
- Kâr amacı gütmeyen
kuruluşlar
için özel standartlar ve farklı
düzenlemeler belirlemeye
yetkilidir.
o Söz konusu düzenlemeler
TMS’lerin cüz’ü olarak
kabul edilir.
TTK kapsamındaki işletmelerin bireysel ve
konsolide finansal tablolarının
hazırlanmasında, Kamu Gözetimi
Kurumu tarafından belirlenen Türkiye
Finansal Raporlama Standartları
uygulanır.
Türkiye Muhasebe Standartları
Uluslararası Finansal
Raporlama
Standartlarıyla
(UFRS’ler) uyumlu
Türkiye Finansal
Raporlama Standartları
(TFRS’ler)
Yerel Finansal
Raporlama
Çerçevesi
(YFRÇ)
İlave
Hususlar
3
TMS uygulama kapsamı-2013 yılı
KGK, 88 inci ve Geçici 1 inci Maddeler çerçevesindeki yetkilerini şu şekilde kullanmıştır:
2013 yılı hesap dönemi ve sonrası için
TMS/TFRS’leri uygulayacaklar
- TTK’nın 1534 üncü Maddesinde sayılan
şirketler
2013 yılı Bağımsız Denetim Kapsamı
- Tek başına, iştirak ve bağlı ortaklıklarıyla
birlikte aşağıdaki üç ölçütten en az ikisini
sağlayan işletmeler:
- 660 sayılı Kanun Hakkında
Kararnamede (KHK) belirtilen
KAYİK’ler
2013 yılı Bağımsız Denetim Alt Sınırı
Aktif toplamı
150 Milyon TL
- TTK’nın 397 nci Maddesi çerçevesinde
Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) ile
bağımsız denetime tabi olacak
işletmeler
Yıllık Net
Satış Hasılatı
200 Milyon TL
Çalışan Sayısı
≥ 500 kişi
- Yukarıdaki kapsama dahil olmayan
işletmeler yürürlükteki
düzenlemeleri uygulamaya devam
ederler.
+
BKK’nın Ekli I ve II sayılı listelerindeki
işletmeler
4
TMS uygulama kapsamı-2014 yılı
2014 yılı hesap dönemi ve sonrası için
TMS/TFRS’leri uygulayacaklar
2014 yılı Bağımsız Denetim
Aktif
toplamı
2014 yılı
2015 yılı
75 Milyon
TL
50 Milyon TL
Yıllık Net
150 Milyon
Satış
TL
Hasılatı
Çalışan
Sayısı
≥ 250 kişi
100 milyon
TL
≥ 200 kişi
Kurul Kararında değişikliğe
gidilmeseydi bağımsız kapsamı
genişledikçe TMS/TFRS
uygulama kapsamı da
genişlemeye devam edecekti.
TMS/TFRS
Genel olarak
KAYİK’lerden
oluşan
işletmeler
Zorunlu
Bağımsız
Denetime Tabi
İşletmeler
(KAYİK
kapsamında
olmayanlar)
Tercihe Bağlı
Yürürlükteki
mevzuat
(MSUGT)
Zorunlu
(TMS/TFRS
uygulamıyorsa)
5
TMS uygulama kapsamı – 2014 yılı
Uygulamadaki
eksikliklerin
giderilmesi amacıyla
2014 yılı hesap dönemi
için Geçici Çözüm
2014 yılı için Geçerli
Finansal Raporlama
Çerçeveleri
Bağımsız Denetime Tabi Olup
TMS’leri Uygulamayan
Şirketlerin Finansal
Tablolarının Hazırlanmasında
ve Sunulmasında Uygulanacak
İlave Hususlar
TFRS’ler
MSUGT + İlave
Hususlar
 Genel ilke şeklinde
belirlenmiş ancak ayrıntıya
ilişkin düzenlemeler
yapılmamıştır.
 Kıdem tazminatı karşılığı,
amortisman ayrılması
zorunlu hale getirilmiştir.
zorunlu
isteğe bağlı
Genel olarak
KAYİK’ler
Bağımsız
Denetime Tabi
Olanlar
(KAYİK’ler
dışında)
6
TMS uygulama kapsamı – 2015 ve sonrası
HEDEF
2013/34 sayılı AB
Muhasebe Direktifiyle
uyumlu YFRÇ/Türkiye
GKGMİ
Uluslararası standartlarla
tam uyumlu TFRS’ler
YFRÇ/Türkiye GKGMİ
Bağımsız Denetime Tabi
Olup TMS’leri
Uygulamayan Şirketler
için
«Geçerli Finansal
Raporlama
Çerçeveleri»
TÜRKİYE MUHASEBE
STANDARTLARI
7
Yerel Finansal Raporlama Çerçevesi
(YFRÇ)/Türkiye GKGMİ İhtiyacı
8
YFRÇ/Türkiye GKGMİ İhtiyacı
Karşılaştırılabilir, Gerçeğe ve İhtiyaca Uygun Sunum Sağlamayan Finansal Tablolar
MSUGT’ların 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun 175 ve mükerrer 257.
Maddelerine dayanılarak hazırlanmış
olduğundan
o İleri tarihli çeklerin reeskonta tabi
tutulması
o Alacak ve borç senetlerinin reeskonta
tabi tutulması
o Kıdem tazminatı karşılığı ayrılması
o Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar
için değer düşüklüğü hesaplanmasına
ilişkin bir hüküm bulunmaması
o Değer düşüklüğü hesaplanması
öngörülen kalemler için hesaplamanın
nasıl yapılacağına ilişkin bir hüküm
bulunmaması
Finansal raporlamanın vergi
kanunlarına uygun olarak yapılması
gerektiği algısına yol açmıştır.
6 Seri No’lu
MSUGT’ta
ihtiyari
bırakılmıştır.
o Vergi kanunlarında öngörülen
değerleme hükümlerinin
dikkate alınmasına (ör
amortisman ayrılmaması)
o Vergi muhasebesi ile finansal
raporlamanın birleşmesine
yol açmıştır.
9
YFRÇ/Türkiye GKGMİ İhtiyacı
Karşılaştırılabilir, Gerçeğe ve İhtiyaca Uygun Sunum Sağlamayan Finansal Tablolar
Konsolide finansal tabloların
hazırlanmasına ilişkin bir hüküm
bulunmaması
 Grup niteliğini taşıdığı halde işletmelerin
konsolide finansal tablo hazırlayamamaları grup
hakkında gerçeğe ve ihtiyaca uygun sunum
sağlanması amacından uzaklaşılmasına sebep
olmaktadır.
 Bu da finansal tablo kullanıcılarının grup
hakkındaki bilgilere ulaşmasını engellemektedir.
MSUGT’ta yetersiz sayıda
bilanço ve gelir tablosu
dipnotunun öngörülmüş
olması
Finansal tabloların anlaşılması ve gerçeğe uygun
sunum açısından önem arz eden bilgilerin yer
almamasına yol açmıştır.
10
YFRÇ/Türkiye GKGMİ İhtiyacı
Bağımsız Denetimin Kalitesine Etkisi
200 No’lu Bağımsız Denetim Standardı
Denetimin
(BDS) Bağımsız Denetçinin Genel
amacı
Amaçları ve Bağımsız Denetimin
Bağımsız Denetim Standartlarına
Uygun Olarak Yürütülmesi
Denetimin
kalitesi
Hedef kullanıcıların finansal
tablolara duyduğu güvenin
artırılması
Finansal tabloların tüm önemli
yönleriyle geçerli finansal
raporlama çerçevesine uygun
olarak hazırlanıp
hazırlanmadığına ilişkin denetçi
görüşü.
Kullanıcıların
güveni
11
YFRÇ/Türkiye GKGMİ İhtiyacı
Bağımsız Denetimin Kalitesine Etkisi
220 No’lu BDS Finansal Tabloların
Bağımsız Denetiminde Kalite Kontrol’de
denetimin kalitesinin sağlanmasına ilişkin
şartlardan biri
Müşteri ilişkisinin ve denetim sözleşmesinin kabulü
ve devam ettirilmesiyle ilgili uygun prosedürlerin
uygulanmış olması.
Kabul Edilebilir Finansal Raporlama Çerçevesi
210 No’lu BDS Bağımsız Denetim
Sözleşmesinin Şartları Üzerinde
Anlaşmaya Varılması standardı uyarınca
denetimin kabulü ve devamı için gereken
en önemli şartlardan biri
o Denetçinin, finansal tabloların denetimini uygun
bir kıstasa göre yapmasını sağlayan finansal
raporlama çerçevesi.
o Finansal tabloların hazırlanmasında işletmelere
uygun bir dayanak sağlayan ve
Örnekler:
Finansal raporlama çerçevesinin
kabul edilebilir olması
o IASB tarafından yayımlanan IFRS’ler (TMS/TFRS’ler)
o Standart koyucu otorite tarafından
 geniş bir paydaş kitlesinin görüşü alınarak ve
değerlendirilerek
 prosedüre bağlı
 şeffaf bir süreç izlenerek
oluşturulan muhasebe ilkeleri.
12
YFRÇ/Türkiye GKGMİ İhtiyacı
Avrupa Birliği (AB) Düzenlemelerine Uyum ve Diğer Sebepler
1606/2002 sayılı AB Tüzüğü
UMS/UFRS uygulamak
zorunda olmayan veya
tercih etmeyen işletmeler
AB UMS/UFRS
UYGULAMA
KAPSAMI
Bireysel Finansal
Tablolar
Konsolide
Finansal Tablolar
Borsaya Kote
İşletmeler
Üye Ülke Tercihi
UMS/UFRS
Borsaya Kote
Olmayan
İşletmeler
Üye Ülke Tercihi
Üye Ülke tercihi
o Bireysel Finansal Tablolar için 78/660 sayılı
Avrupa Topluluğu Konseyi Direktifi (4’üncü
Direktif)
o Konsolide Finansal Tablolar için 83/349 sayılı
Avrupa Topluluğu Konseyi Direktifi (7’nci
Direktif)
uygulamak zorundaydılar.
13
YFRÇ/Türkiye GKGMİ İhtiyacı
Avrupa Birliği (AB) Düzenlemelerine Uyum ve Diğer Sebepler
o 4 ve 7 nci Direktiflerin eksik
yanlarının giderilmesi amacıyla
o Finansal bilgilerin kalitesinin ve
karşılaştırılabilirliğinin
artırılması amacıyla
o Küçük işletmeler üzerindeki
yüklerin hafifletilmesi amacıyla
«önce küçükleri
düşün» yaklaşımı
 2013 yılında AB tarafından
2013/34 sayılı AB Direktifi (AB
Muhasebe Direktifi)
yayımlanmıştır.
 Muhasebe Direktifi 2016 yılı
hesap dönemi itibarıyla
yürürlüğe girecektir.
AB’ye üyelik süreci çerçevesinde AB
Muhasebe Direktifine uygun bir
raporlama çerçevesinin oluşturulması
önem arz etmektedir.
14
YFRÇ/Türkiye GKGMİ İhtiyacı
Avrupa Birliği (AB) Düzenlemelerine Uyum ve Diğer Sebepler
Ayrıca,
o KOBİ’ler için TFRS’lerin gerektirdiği muhasebe
tahminlerinde kullanılacak verilerin yetersizliği
o İşletmelerin tahminlere dayanak oluşturacak
muhakemelerindeki bilgi ve tecrübe eksikliği
o KOBİ’lerde TMS/TFRS’lerin uygulanması
konusundaki insan kaynağı yetersizliği
YRFÇ /Türkiye
GKGMİ’ye ihtiyaç
duyulmaktadır.
o TMS/TFRS kapsamında olmayan işletmeler için
TMS/TFRS’lerin maliyetinin > faydası olması
15
Yerel Finansal Raporlama Çerçevesi/Türkiye
Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri
YFRÇ/Türkiye GKGMİ
Hazırlanma Aşaması
o Temel referans finansal raporlama çerçevesi olarak AB Muhasebe Direktifi esas alınmıştır.
o Bu amaçla AB’ye üye ülkelerde UFRS’leri uygulamayan işletmeler için hazırlanmış yerel finansal
raporlama çerçeveleri araştırılmıştır.
⁻
Bu kapsamda İspanya, İtalya, İngiltere, Norveç, Hollanda, Almanya, Belçika, Fransa ve Polonya örnek
uygulamaları referans alınmak amacıyla incelenmiştir.
⁻
İncelenen ülkeler arasından İngiltere’de hazırlanan ve 1 Ocak 2015 tarihinde yürürlüğe giren 102 No’lu Finansal
Raporlama Standardı (FRS 102) «Birleşik Krallık ve İrlanda Cumhuriyetinde Geçerli Finansal Raporlama
Standardı» referans finansal raporlama çerçevesi olarak seçilmiştir.
17
YFRÇ/Türkiye GKGMİ
Hazırlanma Aşaması
Neden İngiltere ve FRS 102?
Çünkü: → UFRS kapsamında olmayan işletmelerin bireysel ve konsolide finansal tablolarını
UFRS’lere göre hazırlamalarına izin verilmektedir.
→ UFRS uygulamayan işletmelerin ölçeklerine göre farklı standart setleri
belirlenmiştir.
→ FRS 102 büyük ve orta ölçekli işletmeler için hazırlanmış olduğundan ülkemizdeki
bağımsız denetime tabi olan ancak TMS uygulamayan işletmeler açısından uygun
görülmüştür.
→ IFRS for SMEs’i esas alarak hazırlanmış; ancak bazı hususlarda IFRS for SMEs’den
farklı hükümler öngörülmüştür.
(maddi ve maddi olmayan duran varlıklarda yeniden değerleme, özellikli varlıklara ilişkin
borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesi vb.)
→ AB Muhasebe Direktifiyle tam uyumludur.
18
YFRÇ/Türkiye GKGMİ
Hazırlanma Aşaması
Yararlanılan diğer düzenlemeler
→ SPK Seri XI/1 sayılı Sermaye Piyasasında Mali Tablo ve Raporlara İlişkin İlke ve Esaslar
Hakkında Tebliğinden
→ İngiltere’de yayımlanan «Küçük İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı»ndan
→ Diğer AB üyesi ülkelerin finansal raporlama çerçevelerinden
→ MSUGT’lardan
→ 213 Sayılı Vergi Usul Kanunundan
faydalanılmıştır.
19
YFRÇ/Türkiye GKGMİ
Hazırlanma Aşaması
YFRÇ/Türkiye GKGMİ’ye ilişkin taslak metinlerin oluşturma
aşamaları:
Uzman Çalışması
Gözden Geçirme
Komisyon
Görüşü
20
YFRÇ/Türkiye GKGMİ
Hazırlanma Aşaması
Komisyon
o Hazırlanacak YFRÇ’nin
kabul edilebilir bir çerçeve
olmasının sağlanmasın
gereği olarak
o Şeffaf ve prosedüre bağlı bir
süreç oluşturmak amacıyla
o İlgili paydaşlarla görüş
alışverişinde bulunulması
amacıyla
 Akademisyenlerden,
 İlgili kamu kurum ve
kuruluşu uzmanlarından
 Bağımsız denetçilerden
 Meslek örgütleri
temsilcilerinden
 Özel sektör
temsilcilerinden
Çalışma ve
Danışma
Komisyonu
21
YFRÇ/Türkiye GKGMİ
Önümüzdeki Takvim
Ekim
Ekim
Kasım
Aralık
sonu
2016
• Komisyonla nihai toplantının yapılması
• Taslak Metne son hali verilerek Kurul gündemine alınması
• Kamuoyu görüşüne açılması
• Metne nihai hali verilerek Resmi Gazete’de yayımlanması
• Uygulayıcılara ve işletmelere YFRÇ/Türkiye GKGMİ hakkında bilgilendirmeler yapılması
yılı
• 2015 yılı hesap dönemi için ihtiyari; 2016 yılı hesap dönemi için zorunu uygulamanın başlaması
22
YFRÇ/Türkiye GKGMİ
Genel Bilgiler
o Bu düzenlemenin hazırlanmasındaki esas amaç gerçeğe uygun sunumun sağlanmasıdır.
o AB Muhasebe Direktifine tam uyum sağlanmaktadır.
o Gelişmiş ülkelerdeki finansal raporlama çerçevelerine benzerlik göstermektedir.
o «önce küçükleri düşün» yaklaşımı muhafaza edilerek orta büyüklükteki işletmeler için
genel olarak maliyet esaslı bir finansal raporlama öngörülmüş; büyük işletmelere yönelik
ise ilave yükümlülükler getirilmiştir.
o Oluşturulan bölümler, ele alınan hususların bir bütün olarak değerlendirilmesine imkân
verecek şekilde hazırlanmıştır.
o Sade ve açık bir dille anlatım sağlanmıştır.
o Finansal tablo kullanıcılarının bilgi ihtiyacını sağlayacak düzeydedir.
23
YFRÇ/Türkiye GKGMİ’nin yayımlanmasıyla…
TFRS
 GERÇEĞE UYGUNLUK
 İHTİYACA UYGUNLUK
 KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK
YFRÇ/Türkiye
GKGMİ
KALİTELİ
DENETİM
MSUGT
24
YFRÇ/Türkiye GKGMİ
Bölümler
25
BÖLÜM 1
KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE FİNANSAL TABLOLAR
o Bu Bölümde, finansal tablolarının dönemler itibarıyla ve diğer işletmelerin finansal
tablolarıyla karşılaştırılabilirliğini sağlamak amacıyla finansal tabloların hazırlanmasına ve
sunulmasına ilişkin esaslar düzenlenmektedir.
o Bu kapsamda, finansal tabloların sunumuna ilişkin genel kurallar belirlenmiş ve finansal
tablolarda yer alan bilgilerin taşıması gereken özellikler ile finansal tabloların asgari içeriğine
ilişkin genel ilkeler öngörülmüştür.
o AB Muhasebe Direktifinde asgari olarak finansal durum tablosu ve kar veya zarar tablosu
öngörülmekle birlikte, ülkemizdeki mevcut uygulamadan geriye gidilmemesi amacıyla nakit akış
tablosu, kar dağıtım tablosu ile özkaynaklar değişim tablosunun sunulması öngörülmüştür.
o AB Direktifine uygun olarak, finansal tablolarda yer alması gereken asgari kalemleri gösteren
finansal durum tablosu ve kar veya zarar tablosu formatlarına yer verilmiştir.
o Diğer tablolara ilişkin ise örnek finansal tablo formatları geliştirilmiştir.
26
BÖLÜM 1
KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE FİNANSAL TABLOLAR
o Finansal tablolar, işletmelerin varlıklarını, yükümlülüklerini,
özkaynaklarını, faaliyet sonuçlarını ve nakit akışlarını doğru ve gerçeğe
uygun bir biçimde yansıtacak şekilde sunulur.
o Gerçeğe uygun değer üzerinden değerleme öngörülmedikçe,
değerlemeler maliyet bedel üzerinden yapılır.
o Yıllık finansal tabloların açık ve anlaşılır şekilde ve YFRÇ/Türkiye
GKGMİ hükümlerine uygun olarak hazırlanıp sunulması esastır.
27
BÖLÜM 1
KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE FİNANSAL TABLOLAR
o AB Muhasebe Direktifindeki «genel finansal raporlama ilkeleri» esas alınmıştır.
o Genel Finansal Raporlama İlkeleri;








İşletmenin Sürekliliği
Tahakkuk Esası (Nakit akış tablosu hariç)
Finansal Tabloların Sunumunda İhtiyatlılık İlkesi
Finansal Tabloların Sunumunda Önemlilik
Netleştirme yasağı
En az on iki aylık raporlama dönemi
Karşılaştırmalı Bilgi
Sunumda Tutarlılık
28
BÖLÜM 2
NAKİT AKIŞ TABLOSU
o Nakit Akış Tablosunun hazırlanması zorunlu kılınmıştır.
o «işletme»,
«yatırım» ve «finansman» faaliyetlerinden kaynaklanan nakit
akışlarının ayrı ayrı sunulması öngörülmüştür.
o İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarının doğrudan veya dolaylı yöntem
kullanılarak gösterilmesine izin verilmiştir.
o İşletme faaliyetleri, bir işletmenin hasılat yaratan esas faaliyetleri olarak; yatırım
faaliyetleri, uzun vadeli varlıkların ve nakit benzerlerine dâhil edilmeyen diğer
yatırımların edinimi ve elden çıkarılması olarak; finansman faaliyetleri, işletmenin
özkaynaklarının ve borçlarının tutarında ve içeriğinde değişikliğe neden olan
faaliyetler olarak tanımlanmıştır.
29
BÖLÜM 3
MUHASEBE POLİTİKALARI, TAHMİNLER VE HATALAR
o Bu Bölümde, muhasebe politikalarının seçimine ve değiştirilmesine, tahminlerinde meydana
gelen değişikliklere ve hataların düzeltilmesine ilişkin muhasebe ilkeleri düzenlenmektedir.
o Muhasebe politikaları, finansal tabloların hazırlanması ve sunulmasında işletmeler tarafından
kullanılan belirli ilkeler, esaslar, gelenekler, kurallar ve uygulamaları ifade eder.
o YRFÇ/Türkiye GKGMİ’de ele alınan işlem ve olaylar için YRFÇ/Türkiye GKGMİ’de belirlenen
muhasebe politikalarının uygulanması esastır.
o Muhasebe politikaları arasında seçimlik hakkın tanındığı durumlarda işletme, Kavramsal
Çerçeve ve Finansal Tablolar Bölümü uyarınca faydalı finansal bilginin özelliklerini dikkate alır
ve doğru ve gerçeğe uygun sunum sağlama amacıyla kendi koşullarına en uygun muhasebe
politikasını seçer.
o YRFÇ/Türkiye GKGMİ’de ele alınmayan hususlara ilişkin muhasebe politikaları seçilirken
 Benzer veya ilişkili konularla ilgili bu düzenlemede yer alan hükümler ve
 Kavramsal Çerçeve ve Finansal Tablolar Bölümündeki varlık, borç, gelir ve giderlere ilişkin
tanımlar, kayda alma kriterleri ve ölçüm esasları
dikkate alınır.
30
BÖLÜM 3
MUHASEBE POLİTİKALARI, TAHMİNLER VE HATALAR
o Benzer işlem ve olaylar için seçilen ve uygulanan muhasebe politikaları tutarlı
olması ve uygulanan muhasebe politikalarının dönemler itibarıyla da tutarlılık
arz etmesi esastır.
o Finansal tabloların, gerçeğe ve ihtiyaca daha uygun bilgi sağlayacak olması
durumunda, işletmelerin politika değişikliğine gitmesi gerektiği öngörülmüştür
o Muhasebe politikasında bir değişikliğe gidilmesi durumunda politika değişikliği
geriye dönük olarak uygulanır.
o Muhasebe tahminlerindeki değişiklik, varlık veya borçların mevcut durumunun
saptanması ile gelecekte beklenen fayda ve yükümlülüklerinin değerlendirilmesi
sonucu ilgili varlık veya borcun defter değerinde veya varlığın dönemsel tüketiminde
yapılan değişikliktir.
o Muhasebe tahminlerinde yapılan değişikliğin etkileri, ileriye yönelik olarak kayda
alınır.
31
BÖLÜM 3
MUHASEBE POLİTİKALARI, TAHMİNLER VE HATALAR
o Hatalar, finansal tablo kalemlerinin kayda alınmasında, ölçümünde, sunumunda veya
açıklanmasında yapılan yanlışlıklardan ortaya çıkar ve matematiksel hataları, muhasebe
politikalarının uygulanmasındaki yanlışlıkları, bilgilerin gözden kaçırılması veya yanlış
yorumlanmasını ve hileleri içerir.
o Cari dönemde yapılan hataların finansal tablolar onaylanmadan önce tespit edilmesi
durumunda cari dönemde düzeltilmesi öngörülmüştür.
o Yapıldığı dönemde farkedilmeyen hatalar ise «geçmiş dönem hataları» olarak tanımlanmış ve
bu tür hatalar için geriye dönük düzeltme öngörülmüştür.
o Bir muhasebe politikası değişikliği geriye dönük olarak uygulandığında veya hata düzeltmesi
sonucu geriye dönük düzeltme yapıldığında, karşılaştırmalı olarak sunulan bir önceki dönemin
başlangıcına ait üçüncü bir finansal durum tablosu sunulması zorunludur.
32
BÖLÜM 4
RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR
o Bu Bölümde raporlama döneminden sonraki olaylar tanımlanarak, bu olaylara ilişkin
muhasebe ilkeleri düzenlenmektedir.
o Raporlama döneminden sonraki olaylar, raporlama tarihi ile finansal tabloların
yayımlanması için onaylandığı tarih arasında işletme lehine veya aleyhine ortaya çıkan olayları
ifade eder.
 Raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren olaylar, raporlama tarihi
itibarıyla mevcut olan koşullara ilişkin kanıt sağlayan olaylardır.
–
–
İşletmenin raporlama tarihi itibarıyla bir borcunun bulunduğunu teyit edecek şekilde
bir davanın raporlama döneminden sonra sonuçlanması.
Finansal tabloların gerçeği yansıtmadığını gösteren hata veya hilelerin ortaya
çıkarılması.
o Bu olayların, finansal tablolarda yer alan tutarları etkilemesi durumunda finansal
tablolarda; sadece açıklamalarda bir değişiklik yapılmasını gerektirmesi durumunda da ilgili
açıklamalarda gerekli değişikliklerin yapılması öngörülmüştür.
33
BÖLÜM 4
RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR
 Raporlama Döneminden Sonraki Düzeltme Gerektirmeyen
Olaylar raporlama tarihinden sonra ortaya çıkan koşullara ilişkin
gösterge niteliğindeki olaylardır.
– Yatırımların piyasa değerlerinde meydana gelen düşüşler.
– Raporlama tarihi itibarıyla koşullu varlık olarak değerlendirilen
bir alacağın raporlama tarihinden sonra davanın lehte
sonuçlanması neticesinde kesinleşmesi.
o Raporlama Döneminden Sonraki Düzeltme Gerektirmeyen
Olaylar için finansal tablolarda yer alan tutarlarda herhangi bir
değişiklik yapılmaması esastır.
o Raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektirmeyen önemli
nitelikteki olayların niteliği ve finansal etkisi dipnotlarda açıklanır.
34
BÖLÜM 5
HASILAT
o Bu Bölümde, hasılatın kayda alma zamanının belirlenmesi ve ölçümüne ilişkin muhasebe
ilkeleri düzenlenmektedir.
o Mal satışına, hizmet sunumuna, işletmenin yüklenici olduğu inşaat sözleşmeleri ile faiz,
isim hakkı ve temettülere ilişkin hasılatın bu Bölüm hükümlerine göre kayda alınması
öngörülmektedir.
o Hasılatın temel kayda alma kriterleri; ekonomik faydaların işletmeye girmesi muhtemel
olması ve söz konusu faydaların güvenilir biçimde ölçülebilmesi şeklinde belirlenmiştir.
o Hasılatın alınan veya alınması beklenen tutar üzerinden (yani faturada kayıtlı bedel
üzerinden) ölçülmesi esastır.
o Mal satışına ilişkin hasılat, malların mülkiyetine ilişkin önemli risk ve getirilerin alıcıya
devredilmiş olması şartıyla kayda alınır.
o Hizmet sunumu ve inşaat sözleşmelerine ilişkin hasılat, tamamlanma yüzdesi yöntemi
kullanılarak, raporlama dönemi sonu itibarıyla işlemin tamamlanma düzeyi dikkate alınarak
ölçülür ve kayda alınır.
o Faiz, «Finansal Araçlar ve Özkaynaklar Bölümü»nde yer alan etkin faiz yöntemi
kullanılarak kayda alınır.
35
BÖLÜM 6
STOKLAR
o Bu Bölümde stokların aktifleştirilmesi, stokların değer düşüklüğüne
uğraması ve ilgili hasılat elde edildiğinde stokların giderleştirilmesine
ilişkin muhasebe ilkeleri düzenlenmiştir.
o Canlı varlıklar hariç olmak üzere tüm stoklar bu Bölümde ele
alınmıştır.
o Stokların ilk kayda alınmasında maliyet bedeli üzerinden
değerlenmesi öngörülmüştür.
o Dönem sonlarında ise, maliyet ya da net gerçekleşebilir değerden düşük
olanı üzerinden değerlenmesi öngörülmüştür.
36
BÖLÜM 7
FİNANSAL ARAÇLAR VE ÖZKAYNAKLAR
o Bu bölümde finansal araçlara ilişkin tanımlara yer verilmekte ve bu kapsamda finansal araçların finansal
varlık, finansal yükümlülük ya da özkaynak olarak sınıflandırılmasına ilişkin ilkeler düzenlenmektedir.
Ayrıca finansal varlık ve yükümlülüklere ilişkin muhasebe ilkeleri ile işletmenin ihraç ettiği özkaynak
araçlarının muhasebeleştirme esasları ele alınmaktadır.
o Finansal Araçların Sınıflandırması




Ticari ve Diğer Alacaklar ile Ticari ve Diğer Borçlar
Borçlanma Araçları
Özkaynağa Dayalı Finansal Varlıklar
Diğer Finansal Araçlar
o Özkaynakların Kayda Alınmasına İlişkin İlkeler

Payların veya Diğer Özkaynağa Dayalı Finansal Araçların İlk İhracı

Dönüştürülebilir Yükümlülük veya Benzeri Bileşik Finansal Araçlar

Ortaklara Yapılan Dağıtımlar

İşletmenin Geri Satın Alınan Kendi Payları
37
BÖLÜM 7
FİNANSAL ARAÇLAR VE ÖZKAYNAKLAR
o Ticari ve Diğer Alacaklar ile Ticari ve Diğer Borçlar:
Ticari ve ticari olmayan işlemlerden kaynaklanan senetli ve senetsiz alacaklar ve borçlar bu sınıfta
değerlendirilir. Bunlar finansal durum tablosunda mukayyet değerleri üzerinden gösterilir ve dönem
sonlarında reeskont işlemine tabi tutulur.
o Borçlanma Araçları:
Bu kapsamda değerlendirilecek finansal varlıklara örnek olarak, bankalardaki vadeli mevduatlar, devlet tahvili,
hazine bonosu veya özel sektör tahvil ve bonoları; finansal yükümlülüklere örnek olarak ise alınan krediler,
ihraç edilen tahvil ve bonolar gösterilebilir. Bunlar itfa edilmiş maliyeti üzerinden ölçülür.
o Özkaynağa Dayalı Finansal Varlıklar:
Halka açık bir piyasada işlem görenler, ilk kayda almada işlem fiyatından, değerleme gününde ise
piyasada oluşan değerinden ölçülür.
Halka açık bir piyasada işlem görmeyenler ise maliyet değerleri üzerinden değerlenir
o Diğer Finansal Araçlar:
Varlığa dayalı menkul kıymetler, türev finansal araçlar ve kredi verilmesine ve kredi alınmasına ilişkin
taahhütler gibi finansal araçlar bu sınıf kapsamında değerlendirilir.
Bu kapsamda yer alan kredi alınmasına ilişkin taahhütler maliyet bedeliyle, bu sınıftaki diğer tüm finansal
araçlar gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür.
38
BÖLÜM 8
İŞTİRAKLERDEKİ YATIRIMLAR
o Bu Bölümde iştirak tanımı yapılarak bu yatırımlara ilişkin muhasebe ilkeleri
düzenlenmiştir.
o Bir yatırımın iştirak olarak tanımlanabilmesi için işletmenin yatırım yapılan
işletme üzerinde önemli etkisinin bulunması (oy hakkının %20’sine sahip
olunması) ve iş ortaklığı veya bağlı ortaklık niteliğinde olmaması gerektiği
öngörülmüştür.
o İştiraklerin büyük işletmeler tarafından özkaynak yöntemiyle, diğer işletmeler
tarafından maliyet yöntemiyle değerlenmesi öngörülmüştür.
39
BÖLÜM 9
İŞ ORTAKLIKLARINDAKİ YATIRIMLAR
o Bu Bölümde iş ortaklığı tanımı yapılarak bu yatırımlara ilişkin muhasebe ilkeleri düzenlenmiştir.
o İş ortaklığı, iki veya daha fazla tarafın, müşterek kontrole tabi bir ekonomik faaliyeti
gerçekleştirmesini sağlayan sözleşmeye bağlı düzenlemedir.
o Bu Bölümde oluşum biçimlerine göre iş ortaklıkları; müştereken kontrol edilen faaliyetler,
müştereken kontrol edilen varlıklar veya müştereken kontrol edilen işletmeler şeklinde
sınıflandırılmış ve her bir iş ortaklığı türü için muhasebe ilkeleri belirlenmiştir.
o Müştereken kontrol edilen işletmelerin, büyük işletmeler tarafından özkaynak yöntemiyle, diğer
işletmeler tarafından maliyet yöntemiyle değerlenmesi öngörülmüştür.
o Diğer iş ortaklıklarının varlık, yükümlülük, gelir ve giderlerinin sahip olunan katılım payı oranınca
finansal tablolara dahil edilmesi öngörülmüştür.
40
BÖLÜM 10
MADDİ DURAN VARLIKLAR
o Bu Bölümde, maddi duran varlıkların aktifleştirilmesine ve bu varlıklarla ilgili
amortisman ayrılması ve değer düşüklüğüne ilişkin muhasebe ilkeleri
düzenlenmektedir.
o Maddi duran varlıklarının, ilk kayda alınmasında maliyet bedeli üzerinden
değerlenmesi öngörülmüştür.
o Bir maddi duran varlığın maliyeti, ilk kayda alma tarihi itibarıyla ödenen veya
ödenmesi beklenen nakit tutardan ölçülür. (iskonto edilmeden)
o Maddi duran varlıklar için amortisman ayrılması zorunlu kılınmış olup kıst
amortisman uygulaması tüm maddi duran varlık kalemleri için geçerlidir.
o Kalıntı değer önemsiz olmadığı sürece amortismana tabi tutarın
hesaplanmasında dikkate alınır.
o Varsa değer düşüklüğü zararı «Varlıklarda Değer Düşüklüğü Bölümü» uyarınca
kayda alınır.
41
BÖLÜM 10
MADDİ DURAN VARLIKLAR
o Sonraki ölçümlerde, maddi duran varlıklar iki şekilde değerlenebilir:
 Maddi duran varlığın birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklüğü
zararları düşülmek suretiyle maliyet yöntemine göre veya;
 Varlığın değerleme tarihindeki gerçeğe uygun değerinden bu tarihten
sonraki birikmiş amortisman tutarı ile birikmiş değer düşüklüğü zararı
tutarının indirilmesi suretiyle yeniden değerleme modeline göre.
o Maddi duran varlıklar, elden çıkarıldığında veya varlıktan gelecekte
herhangi bir ekonomik yarar beklenmediği durumda finansal tablo dışı
bırakılır.
42
BÖLÜM 11
YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER
o Bu Bölümde yatırım amaçlı gayrimenkullerin aktifleştirilmesi, sonraki
değerlemesi ve sunumuna ilişkin muhasebe ilkeleri düzenlenmektedir.
o Yatırım amaçlı bir gayri menkulün ilk kayda alınmasında maliyet bedeliyle
değerlenmesi öngörülmüştür.
o Yatırım amaçlı gayrimenkuller, Finansal Yatırımlar kaleminden sonra gelen
“Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller” kaleminde ayrı olarak sunulur.
o Dönem sonu ölçümlerde, politika tercihi olarak gerçeğe uygun değerin veya
maliyet yönteminin uygulanmasına izin verilmiştir.
43
BÖLÜM 12
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
o İlk kayda alma ve sonraki ölçüm
o
o
o
o
 MODV’ler ilk kayda almada maliyet bedeliyle değerlenir. Maddi olmayan duran varlıklar, ilk
kayda almadan sonra birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklüğü zararları düşülmek
suretiyle maliyeti üzerinden değerlenir.
Kuruluş ve örgütlenme giderleri aktifleştirilmez.
Araştırma giderleri aktifleştirilmez.
Belirli şartları taşıyan geliştirme giderleri aktifleştirilir
MDOV’lerin İtfası
 Yararlı ömrü belirlebilen MODV’ler için itfa payı ayrılması zorunludur. MODV’nin itfaya tabi tutarı yararlı
ömrü süresince sistematik bir şekilde dağıtılır.
 Yararlı ömrü belirlenemeyen MODV’ler için itfa payı ayrılmaz. Ancak geliştirme giderlerinin yararlı
ömrünün belirsiz olması durumunda bu giderler 5 yılda itfa edilir.
 Şerefiyenin yaralı ömrü belirlenemiyorsa 10 yılda itfa edilir.
44
BÖLÜM 13
KİRALAMA İŞLEMLERİ
o Kiralama, kiraya verenin bir varlığın kullanım hakkını, bir ödeme veya ödeme
planı karşılığında, taraflarca kararlaştırılmış bir zaman süresince kiracıya
devrettiği sözleşmedir.
o Faaliyet kiralaması
 Varlığın mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan risk ve yararların tamamına
yakınının kiracıya devredilmediği kiralamalar faaliyet kiralaması olarak
sınıflandırılır.
 Kiracı, faaliyet kiralaması çerçevesinde yapılan kira ödemelerini doğrusal
olarak kiralama süresi boyunca gider olarak kâr veya zarara yansıtır.
 Kiraya veren, faaliyet kiralaması çerçevesinde yapılan kira ödemelerini
doğrusal olarak kiralama süresi boyunca gelir olarak kâr veya zarara yansıtır.
45
BÖLÜM 13
KİRALAMA İŞLEMLERİ
o Finansal kiralama
 Kira süresi sonunda mülkiyet hakkının kiracıya devredilip devredilmediğine bakılmaksızın, bir varlığın
mülkiyetine sahip olmaktan kaynaklanan risk ve yararların tamamının veya tamamına yakınının devredildiği
kiralamalardır.

Kiracı, kiralama süresinin başlangıcında, finansal kiralamaya konu varlığı ve sözleşmeden kaynaklanan
yükümlülüğünü, kiralanan varlığın gerçeğe uygun değeri veya kira ödemelerinin bugünkü
değerinden düşük olanı üzerinden kayda alır. İlk kayda almadan sonra finansman giderleri ve borç
anapara ödemesi olarak ayrıştırılır. Finansman giderleri kalan borç tutarına, sabit bir faiz oranı
uygulanmasını sağlayacak şekilde kiralama süresi boyunca her bir döneme dağıtılır.

Finansal kiralamaya konu varlık, türüne göre finansal durum tablosunda ilgili kalem içerisinde gösterilir.
Örneğin kiralamaya konu varlığın bina olması durumunda söz konusu varlık finansal durum tablosunda
binalar kalemi içinde yer alır.

Kiraya veren finansal kiralamaya konu varlığını finansal tablo dışı bırakır. Alınan kira ödemeleri ilk kayda
almadan sonra finansman gelirleri ve anapara geri ödemesi olarak ayrıştırılır. Finansman gelirleri kalan
alacak tutarına sabit bir dönemsel getiri oranını (diğer bir ifadeyle kiralama sözleşmesi zımni faiz oranını)
46
yansıtan bir esasa göre kayda alınır.
BÖLÜM 14
TEŞVİK VE YARDIMLAR
o Devlet teşvikleri, faaliyet konularıyla ilgili belirli koşulların karşılanması durumunda, kaynak
transferi şeklinde işletmelere yapılan devlet yardımlarıdır.
o Kayda alma
 İşletmenin gelecekte herhangi bir performans koşulunu yerine getirmesini gerektirmeyen ya
da performans koşulunu önceden yerine getirdiği teşvikler, alındıkları anda kâr veya zarara
yansıtılır.
 İşletmenin gelecekte belirli performans koşullarını yerine getirmesini gerektiren teşvikler,
performans koşulları karşılandığı anda kâr veya zarara yansıtılır. Bu teşvikler alındıkları
andan kâr veya zarara yansıtılıncaya ya da performans koşulları karşılanamadığı için iade
edilene kadar finansal durum tablosunda Ertelenmiş Gelirler ve Gider Tahakkukları kalemi
içerisinde gösterilir.
o Ölçüm
 Teşvik, alınan ya da alınacak olan varlığın gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülür.
47
BÖLÜM 15
VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ
o Bu Bölümde varlıklara ilişkin değer düşüklüğü zararlarının belirlenmesi ve hesaplanması ile bu
zararların iptal edilmesine ilişkin muhasebe ilkeleri düzenlenmektedir.
o Stoklar ve finansal varlıklar ile diğer Bölümlerin özel olarak değer düşüklüğü hükümlerine yer verdiği
varlıklar dışında kalan tüm varlıklar (şerefiye dahil) için değer düşüklüğü bu Bölümde ele alınmıştır.
o Varlıkların, geri kazanılabilir tutarından daha yüksek bir tutarla finansal durum tablosunda
izlenemeyeceği öngörülmüştür.
o Her raporlama tarihinde varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin bir göstergenin mevcut olup
olmadığı değerlendirilmesi gerekir.
o Bu tür bir göstergenin mevcut olması durumunda ilgili varlığın geri kazanılabilir tutarı belirlenir.
o Varlığın bireysel olarak bir varlığın geri kazanılabilir tutarının belirlenemediği durumlarda, varlığın ait
olduğu nakit yaratan birimin geri kazanılabilir tutarı hesaplanır.
48
BÖLÜM 15
VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ
o Bireysel olarak değer düşüklüğü testine tabi tutulan varlıklara ilişkin değer
düşüklüğü zararları kâr veya zarara yansıtılır.
o Yeniden değerleme modeli kullanılarak değerlenen maddi duran varlıklara
ilişkin değer düşüklüğü zararları Maddi Duran Varlıklar Bölümü’ne göre
yeniden değerleme değer azalışı olarak dikkate alınır.
o Her raporlama tarihinde şerefiye dışındaki diğer varlıklara ilişkin kaydedilen
değer düşüklüğü zararının ortadan kalktığına ya da azaldığına ilişkin bir
gösterge bulunup bulunmadığı değerlendirilir.
o Bu tür bir göstergenin bulunması durumunda, daha önce kaydedilen değer
düşüklüğü zararının bir kısmı veya tamamı iptal edilir.
49
BÖLÜM 16
KARŞILIKLAR, KOŞULLU YÜKÜMLÜLÜKLER VE KOŞULLU VARLIKLAR
o Karşılık, gerçekleşme zamanı veya tutarı belli olmayan yükümlülüktür. Karşılıklara örnek olarak garantiler,
davalar, müşteri iadeleri ile bir tesisin kapatılmasına ve yeniden yapılandırılmasına ilişkin yükümlülükler
gösterilebilir.
o Karşılıkların finansal durum tablosuna yansıtılması zorunludur.
o Karşılıkların ölçümü ve kayda alınması

Karşılık, raporlama tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılması gereken
harcamaya ilişkin en gerçekçi tahmin üzerinden ölçülür. Karşılıkların bugünkü değer üzerinden
ölçülmesi isteğe bağlıdır.
o Kıdem Tazminatı Karşılığı

Dönem sonu itibarıyla kıdem tazminatı yükümlülükleri tahmin edilir ve cari dönemde ortaya çıkan
kıdem tazminatı yükümlülük artışları hesaplanarak giderleştirilir. Kıdem tazminatı yükümlülükleri
iş gücü devir hızı, önceki yıllara ilişkin kıdem tazminatı gerçekleşmeleri gibi etkenler de dikkate
alınarak, çalışanların ilgili döneme ilişkin kıdeme esas ücreti üzerinden hesaplanır.
o Koşullu Yükümlülük ve Varlıklar

Bunlar finansal durum tablosunda gösterilmez. Önemli tutarlar için dipnotlarda açıklama yapılır.
50
BÖLÜM 17
YABANCI PARA ÇEVRİM İŞLEMLERİ
o Bu Bölümde aşağıdaki işlemlere ilişkin muhasebe ilkeleri düzenlenmektedir:
 işletmelerin yabancı para cinsinden yaptıkları işlemler.
 işletmelerin finansal tablolarını fonksiyonel para birimi dışındaki başka bir para
birimi cinsinden sunmaları durumunda yapılması gerekli çevrim işlemleri.
 konsolide finansal tablo hazırlayan işletmeler açısından; fonksiyonel para birimi
konsolide finansal tabloların sunulduğu para biriminden farklı olan bağlı
ortaklıkların, iştiraklerin ve iş ortaklıklarının finansal durumu ve faaliyet
sonuçlarının konsolide finansal tablolara dahil edilmesi.
o Yabancı para cinsinden işlemler ilk kayda alınmasında, yabancı para birimindeki
tutarın işlem tarihindeki spot kur kullanılarak fonksiyonel para birimine çevrilmesi
öngörülmüştür.
51
BÖLÜM 17
YABANCI PARA ÇEVRİM İŞLEMLERİ
o Yabancı para cinsinden işlemlerin dönem sonundaki değerlemeleri, parasal
ve parasal olmayan kalemlere göre farklılık gösterir.
o Yabancı para cinsinden parasal kalemler, dönem sonundaki spot kur
kullanılarak fonksiyonel para birimine çevrilir (örneğin hazır değerler gibi).
o Yabancı para cinsinden parasal olmayan kalemler ise, maliyet bedelleri
üzerinden ölçülüyorsa işlem tarihindeki kurdan; gerçeğe uygun değerleri
üzerinden ölçülüyorsa gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki kurdan
fonksiyonel para birimine çevrilir. (örneğin stoklar, maddi duran varlıklar)
o Parasal ve parasal olmayan kalemlere ilişkin ortaya çıkan kur farkı kazanç veya
kayıpları kâr veya zarara yansıtılır.
52
BÖLÜM 17
YABANCI PARA ÇEVRİM İŞLEMLERİ
o Finansal Tabloların Fonksiyonel Para Birimi Dışındaki Para Birimi
Cinsinden Sunulurken
 Varlık ve yükümlülükler finansal durum tablosunun düzenlendiği tarihteki
kapanış kurundan çevrilir.
 Gelir ve giderler işlem tarihlerindeki döviz kurlarından çevrilir. Ortalama
kurun kullanımı da mümkündür.
 Ortaya çıkan tüm kur farkları ise özkaynaklarda “Yabancı Para Çevrim
Farkları” kalemi içerisinde gösterilir.
53
BÖLÜM 18
İŞLETME BİRLEŞMELERİ
o Bu Bölümde, işletme birleşmelerine ilişkin muhasebe ilkeleri düzenlemektedir.
o Bu kapsamda işletme birleşmelerinde ortaya çıkan şerefiyenin ve negatif
şerefiyenin kayda alınması ile ölçümünde bu Bölümün hükümleri uygulanır.
o Bu Bölüm tüm işletme birleşmelerine uygulanır. Ancak konsolide finansal tablo
hazırlamayan işletmelerin bağlı ortaklık edinimlerinde bu Bölüm hükümlerini
uygulamaz.
o Konsolide finansal tablo hazırlamayan işletmelerin edinen işletme oldukları ve
ana ortaklık bağlı ortaklık ilişkisinin oluşmadığı işletme birleşmelerine bu
Bölüm hükümlerini uygular.
o İşletme birleşmeleri, satın alma yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilir.
o Birleşme tarihinde edinilen varlık ve üstlenilen yükümlülüklerin gerçeğe
uygun değer üzerinden kayda alınması öngörülmüştür.
54
BÖLÜM 18
İŞLETME BİRLEŞMELERİ
o Kayda alınan varlık ve yükümlülükler, birleşme tarihinden sonra kapsamı dâhilinde oldukları Bölüm
hükümlerine göre ölçülür.
o Şerefiyenin değeri, işletme birleşmesinde ödenen bedelden, edinilen tanımlanabilir varlıkların ve
üstlenilen yükümlülüklerin net gerçeğe uygun değerindeki edinen işletmenin payı çıkarılarak
bulunur.
o Sonraki ölçümde şerefiyenin maliyet değerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklüğü
zararları düşülerek değerlenmesi öngörülmüştür.
o Şerefiyenin yararlı ömrünün güvenilir bir şekilde tahmin edilemediği durumlarda şerefiye 10 yılda
itfa edilir.
o Şerefiyeye ilişkin değer düşüklüğü zararının kayda alınması ve ölçümünde ise “Varlıklarda Değer
Düşüklüğü Bölümü”nde yer alan hükümler uygulanır.
55
BÖLÜM 19
KONSOLİDE VE BİREYSEL FİNANSAL TABLOLAR
o Sadece büyük işletmelerin konsolide finansal tablo hazırlaması öngörülmüştür.
o Bu bölümde, bağlı ortaklık yatırımlarına ilişkin muhasebe ilkeleri düzenlenmekte ve konsolide finansal tabloların
hazırlanması durumunda uygulanacak konsolidasyon işlemleri belirlenmektedir.
o Bağlı ortaklık, adi ortaklık gibi tüzel kişiliği bulunmayan işletmeler de dâhil olmak üzere, başka bir işletme (bir ana
ortaklık) tarafından kontrol edilen işletmedir.
o Konsolide Finansal Tablolar

Büyük işletmeler, bağlı ortaklıklarını konsolidasyon işlemlerini uygulayarak (tam konsolidasyon yöntemine göre)
konsolide eder ve konsolide finansal tablolarını düzenler.

Büyük işletmeler dışındaki işletmeler bağlı ortaklıklarındaki yatırımlarını maliyet yöntemi kullanarak kayda alır.

Büyük işletmeler dışındaki işletmeler isteğe bağlı olarak konsolide finansal tablo hazırlayabilir. Bu durumda büyük
işletmelere özgü hükümler bu işletmeler tarafından da uygulanır.
o Bireysel Finansal Tablolar

Konsolide finansal tablo hazırlayan ana ortaklıkların bireysel finansal tablolarını da hazırlamaları zorunludur.
Bireysel finansal tablolarda bağlı ortaklıklar maliyet yöntemi uygulanarak ölçülür.
56
BÖLÜM 20
KURUM KAZANCI ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER
o Büyük işletmelerin ertelenmiş vergi tutarlarını hesaplaması zorunludur. Diğer
işletmelerin böyle bir sorumluluğu yoktur.
o Muhasebeleştirilecek vergi tutarlar dönem vergisi ve ertelenmiş vergiden oluşur.
o Dönem vergisi, cari veya geçmiş dönemlerin vergiye tabi kârı üzerinden ödenecek
olan kurum kazancı vergisini ifade eder.
57
BÖLÜM 20
KURUM KAZANCI ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER
o Ertelenmiş vergi, geçmiş işlem ve olayların sonucunda ortaya çıkan ve gelecek
dönemlerin vergiye tabi kârı (mali zarar) üzerinden ödenecek (geri kazanılacak)
olan kurum kazancı üzerinden alınan vergiyi ifade eder.
o Ertelenmiş vergi zamanlama farklarından ortaya çıkar.
o Zamanlama farkları, vergi mevzuatı açısından gelir ve giderlerin YFRÇ’ye göre kâr
veya zarar tablosuna ya da özkaynaklara yansıtıldığı dönemden farklı bir dönemde
vergiye konu edilmesi nedeniyle ortaya çıkan farklardır.
o Ertelenmiş vergi yükümlülüğü veya varlığı, finansal durum tablosunun duran
varlıklar sınıfında ayrı olarak gösterilir.
o Ertelenmiş vergi yükümlülüğü ve varlığı iskonto edilmez.
58