ÖFKE YAŞAYAN HASTA ile İLETİŞİM

advertisement
9.Sınıf
Sağlık Hizmetlerinde İletişim
4.Ünite Sağlıkta İletişim
ÖFKE ve PANİK YAŞAYAN HASTA ve
YAŞLI HASTA ile İLETİŞİM
23.Hafta ( 03-07 / 03 / 2014 )
ÖFKE YAŞAYAN
HASTA ile
İLETİŞİM
2
3
4
5
○ ÖFKE ; doyurulmamış isteklere, istenmeyen
sonuçlara ve karşılanmayan beklentilere
verilen duygusal tepkidir.
○
○
Öfke ; sadece insanlarda var olan bir
○
duygu değil, her canlı organizmanın
tehdit karşısında, olaylara gösterdiği doğal
bir tepkidir.
6
Öfke Anormal midir ??
Öfke, diğer duygular gibi son derece doğal,
evrensel ve uygun biçimde ifade edildiğinde,
yapıcı ve kişiler arası iletişimi düzeltici olabilen
bir duygudur.
7
8
Öfkenin Sebebleri ,
.Bireysel tehdit hissetme,
.kırgınlık,
.engellenmişlik,
.anksiyete ( kaygı-endişe ),
.kızgınlık,
.kendine saygısında azalma,
9
Öfke karşısında iletişimi bozan tepki ;
. Öfkelendiren kişiye hesap sorma,
. Haddini bildirme,
. Ders verme,
.savunma dır.
Öfke,insanlar arasındaki sürtüşme ve
çatışmaları alevlendirir.
10
Sağlık personeli ;
..öncelikle hastayı tanımalı,
..kabul etmeli,
..anlamalı,
..ve sorularını yanıtlamalıdır.
….Öfkeyi tanımak, hasta kızgın olduğunu ifade
ediyorsa,kolaydır.
11
ANCAK ;
Hastalar genellikle öfkeli olduklarını
söylemezler.
Ses tonu
ve
Ajite davranışları
Hastanın öfkeli olduğunu gösterebilir.
12
‘’ canınız sıkılmış gibi görünüyor ‘’ tarzında bir
cümle, hastanın duygularını, sağlık personeli
ile paylaşmasını sağlar.
Hasta :
..kendisine bakan sağlık personeline kızmış
olabilir,,
..bir başkasına kızmış olabilir.
13
…Hasta kızmakta haklı ise, sağlık personeli
özür dilemelidir.
…Başka birine kızdıysa da, empati yaparak ,
hasta ile konuşmalıdır.
14
Öfke Yaşayan Hastalarla İletişim Kurarken,
Sağlık Personelinin Dikkat Etmesi Gereken
Konular :
Sağlık Personeli ;
Kendi duygularını kontrol altına almalı,
Sakin konuşmalı, gerekirse odadan çıkıp,,daha
sonra tekrar gelmeli,
15
Hastanın davranışlarını ve beden dilini
gözlemlemeli,
Hastanın duygularını göstermesine
fırsat vermeli,
Hastanın öfke kaynağı araştırılmalı,
Hastaya bağırılmamalı, onunla kavga
edilmemeli,
16
Hasata çok öfkeli ise, uzak durulmalıdır
( fiziksel bir saldırı olabilir ),
Hastanın söyledikleri, sabırla
dinlenmelidir,
Hasta zarar verici davranışlarda bulunu
yorsa,güvenli bir alana geçilmelidir,
17
Hasta için zaman ayrılmalı, sabırla
dinlemelidir,
Öfkeli davranışlarından dolayı,
yargılamamalı, öfkesini arttıracak küçümseyen
tavır ve ifadelerden kaçınılmalıdır,
Yapılması gereken tıbbi
uygulamalarda,eğer beklemesi
gerekiyorsa,bunun nedeni açıklanmalıdır,
18
Hasta yakınları, hastanın öfkesinin
artmasına sebeb oluyorsa,bulunduğu
ortamdan uzaklaştırmalıdır.
19
20
PANİK YAŞAYAN
HASTA
İle İLETİŞİM
21
22
..Panik Atak; bir
psikiyatrik bozukluktur.
İnsanların yaşadığı
sıkıntıların, bir nöbet
halinde, dışavurumu
şeklinde de tanımlanabilir.
23
Panik Atak nöbeti geçiren kişi ; kalp atımında
düzensizlik ve ağrı, nefes alamama,
düşüncelerin dağılması, beden işaretleri ile
beraber, endişe ve panik duygusu yaşar.
24
….3-15 dakika arasında değişen bu nöbetler,
Bir ay içinde sık sık tekrarlıyor ve kişi nöbet
yaşayacağı endişesi ile yaşıyorsa, hastalığın
diğer parçaları gelişmeye başlayabilir.
25
26
27
…Panik ataklı geçiren kişilerin büyük
çoğunluğu,soluğu hastanelerin acil
servislerinde alır.
…Kişi ölecek olduğunu düşünüp, herkesi
alarma geçirir.
…Ancak,genelde acil servis doktorları, gerekli
kontrolleri yaptıktan sonra, tıbbi bir sorunun
olmadığını, durumun psikolojik olduğunu
söylerler.
28
…Hastanede, hastaya sakinleştirici bir ilaç
yapılır ve belirtiler yavaş yavaş azalır.
…Gerçekten de, doktorların söylediği gibi,
.kalp krizi
.felç
.beyin kanaması
Yaşanmamıştır. Ama hastalar bunu inandırıcı
bulmaz ve çok sayıda testten geçmek ister.
29
Bazı panik ataklar,
dışsal bir durum
tarafından da
tetiklenebilir.
..kalabalık bir otobüste
olma,
..sıkışık asansöre
binme,
..sınav sırasında,
30
31
32
..evde tek başına kalma
..gece yarısı yatakta
..boğaz köprüsü yada
benzer başka bir
köprüden geçerken
33
34
….Panik Atak geçiren kişi,sağlık kuruluşuna
gelince, o kişiyi rahat edebileceği ve etrafında
kimsenin olmadığı bir yere alınmalıdır.
…Sağlık personeli sakin ve soğukkanlı
davranmalıdır.
…Hastaya,bu durumun 10-20 dakika arasında
geçeceğini,sakinleşmesi gerektiğini ve nefes
ekzersizi yapması gerektiği anlatılmalıdır.
35
YAŞLI HASTA ile İLETİŞİM :
36
Yaşlanma ;
..her canlıda görülen,
..tüm işlevlerde azalmaya neden olan,
..süregelen
ve
..evrensel
Bir süreç olarak tanımlanabilir.
37
Yaşlılık ;
.iç ve dış çevredeki değişikliklere uyum
yeteneğinin azalması sonucu,
.problemlerle başa çıkmanın zorlaştığı,
.pek çok hastalığın karşımıza çıktığı
bir DÖNEM dir.
38
Yaşlı hastalarla iletişim kurarken daha
dikkatli olunmalıdır,
ÇÜNKÜ ;
Bu yaşam döneminde duygusal tepkiler
daha derindir.
Yaş ilerledikçe, yanlış algılamalar
ve kırılganlıklar artar.
39
Yaşlı Hastalarla İletişim Kurarken
Dikkat Edilecek Hususlar :
1.)Yaşlı ( 65 yaş ve üzeri ) hastaların sağır
olduğu ve sizi anlamayacağı varsayımıyla
yaklaşmayın,
40
2.) Yaşlı hastaların çoğunda, sanılanılanın
aksine, duyma ve düşünme sorunları yoktur,
3.) Gençlerin aksine, daha hassas ve
kırılgan olurlar,
4.) Yaşlı hastalara bağırmadan ve daha
sakin yaklaşılmalıdır,
41
5.) Çok iyi öykü alabilirsiniz, ancak ;
sorularınızı cevaplamaları için,zaman tanıyın,
6.) Yaşlılarla, hiçbir zaman , çocuklarla
konuşur gibi konuşmayın,
7.) Kemik ve kas yapıları zayıfladığı için, ani
ve hızlı hareketlerden kaçınmalıdır,aksi halde
kırıklara neden olunabilir,
42
8.) Konfüzyon,anksiyete, görme,duyma,
bunama, yaşlılığa bağlı hafıza bozukluğu
belirtileri olup olmadığı araştırılır,
9.) Unutkanlığın nedeninin yaşlılık mı,
önceden geçirilmiş hastalık mı yoksa çağrılma
nedeni mi olduğunu mutlaka araştırın ki, yanlış
tanı konmasın,
43
10.) Yaşlı hastaların, eşlerinin de yardıma
gereksinimi vardır. Uzun yıllar evli olduğu
eşinin, ambulansla götürülmesi, korkutucu ve
endişe verici olacağından, birkaç dakikanızı
ayırarak, neyi, niçin yaptığınız konusunda,
ailesini bilgilendirin.
44
45
46
47
48
49
Sevgili Öğrencilerim ;
UNUTMAYIN Kİ,
ÖNCE
SONRA
50
HAZIRLAYAN
HARİKA
ATA
( sizden beklentim
büyük )
51
Download