ÜNİTE: 17. VE 18. YÜZYILLARDA OSMANLI DEVLETİ KONU: 17

ÜNİTE: 17. VE 18. YÜZYILLARDA OSMANLI DEVLETİ
KONU: 17. Yüzyılda Osmanlı Devleti
ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ
1.
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların IV. Murat Dönemi’nde İran ile yaptığı antlaşmadır?
A)
B)
C)
D)
Kasr-ı Şirin Antlaşması
Ferhat Paşa Antlaşması
Amasya Antlaşması
Serav Antlaşması
Çözüm:
Amasya Antlaşması ve Ferhat Paşa Antlaşması Kanuni döneminde yapılmıştır. 1590’da yapılan Ferhat Paşa
(İstanbul) Antlaşması ile İran’da büyük topraklar alan Osmanlı Devleti, Hazar kıyılarına kadar ulaşmıştı.
Ancak bu durum uzun sürmedi. İranlılar Osmanlıların Avusturya ile, içeride de Anadolu’daki Celali isyanları
ile uğraşmasını fırsat bilerek 1603’te saldırıya geçtiler. İranlılar başlangıçta önemli başarılar kazandılar. Bu
durum IV. Murat dönemine kadar sürdü. İran üzerine iki sefer yapan IV. Murat Revan ve Bağdat’ı aldı. Zor
durumda olan İran’ın barış istemesi üzerine, 1639 da Kasr’ı Şirin Antlaşması yapıldı. Bu antlaşma ile;
–
Bağdat ve Musul Osmanlılara kaldı.
–
Revan ve Azerbaycan İran’a bırakıldı.
Dolayısıyla IV. Murat zamanında Kasr- Şirin Antlaşması imzalanarak bugünkü Türkiye – İran sınırları
yaklaşık olarak çizilmiştir.
2.
Osmanlı Devleti’nin batıda son kez toprak kazandığı antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Hotin Antlaşması
Bucaş Antlaşması
Zitvatoruk Antlaşması
Vasvar Antlaşması
Çözüm:
IV. Mehmet zamanında Lehlerin Ukrayna Kazaklarına saldırması savaşa neden oldu. IV. Mehmet ordunun
başında sefere çıktı. Yapılan savaşlarda yenilen Leh kralı barış istedi. Lehistan’la Bucaş Antlaşması yapıldı.
Buna göre;
–
Lehistan, Ukrayna’nın Osmanlı himayesinde olmasını kabul edecekti
–
Podolya Osmanlı Devleti’ne verilecekti.
–
Lehistan Kırım Hanlığı’na verilecekti.
Osmanlı devleti Bucaş Antlaşması ile batıda son kez toprak kazanmış, Avrupa’da en geniş sınırlarına
ulaşmıştır.
3.
Aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle Osmanlı Devleti Batıya karşı üstünlüğünü kaybetmiş ve
ilk kez toprak kaybına uğramıştır?
A)
B)
C)
D)
Bucaş Antlaşması
Vasvar Antlaşması
Zitvatoruk Antlaşması
Karlofça Antlaşması
SOSYAL BİLGİLER
7
İLKÖĞRETİM 7
Çözüm:
Osmanlı Devleti’nin II. Viyana kuşatması’nda başarısızlığı Avrupa’da büyük heyecan yarattı. Türkleri Avrupa
ve Balkanlardan atmak isteyen Avusturya, Venedik, Lehistan, Malta ve daha sonra Rusya’nın katılımıyla
(1683) “Kutsal ittifak” kuruldu. Onaltı yıl süren savaşlar sonucunda Karlofça Antlaşması imzalandı. (1699) Bu
antlaşmayla;
– Osmanlı Devleti, Batıya karşı üstünlüğünü kaybetti ve ilk kez toprak kaybına uğradı.
– Osmanlı Devleti, Avrupa’daki askeri bütünlüğünü kaybetti.
– Kaybedilen toprakların alınması Gerileme Dönemi’nin ana politikası oldu.
4.
17. yüzyılda, İstanbul, Anadolu ve uzak eyaletlerde pek çok isyan çıktı.
Bu isyanların çıkmasında;
l. Merkezi otoritenin ve taşra yönetiminin bozulması
II. Başkentte ve eyaletlerde görev yapan bazı devlet adamlarının tutumu
lll. Adam kayırmalar, haksızlıklar ve uzun süren savaşlar
yukarıdaki nedenlerden hangisinin ya da hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
A) Yalnız l
B) Yalnız ll
C) l ve lll
D) l, ll ve lll
Çözüm:
17. yüzyılda İstanbul, Anadolu ve uzak eyaletlerde pek çok isyan çıktı.
Bu isyanların çıkmasında;
– Merkezi otoritenin ve taşra yönetiminin bozulması
– Başkent ve eyaletlerde görev yapan bazı devlet adamlarının tutumu
– Adam kayırmalar, haksızlıklar ve uzun süren savaşlar
– Ekonominin bozulması etkili olmuştur. Dolayısıyla doğru seçenek D’dir.
5.
Osmanlı Devleti 17. yüzyılda çıkan isyanları güçlükle bastırdı.
Aşağıdakilerden hangisi 17. yüzyılda çıkan isyanların sonuçlarından değildir?
A)
B)
C)
D)
Devlet merkezinde otorite ve güven sarsıldı.
Anadolu ve merkezde ekonomik hayat canlandı.
Üretim azaldı, gıda maddelerinin fiyatları arttı.
Köylülerin bir bölümü topraklarını terk ederek kent merkezlerine göç etti.
Çözüm:
Osmanlı Devleti 17. yüzyılda çıkan isyanları güçlükle bastırdı. Bu isyanların sonucunda;
– Devlet otoritesi ve güven sarsıldı.
– Üretim azaldı, gıda maddelerini, fiyatlarları arttı.
– Köylülerin bir bölümü toprakların terk ederek kent merkezlerine göç etti.
– Anadolu ve merkezde ekonomik hayat durgunlaştı.
Bu dönemde Anadolu ve merkezde ekonomik hayatın canlandığı söylenemez. Dolayısıyla doğru seçenek
B’dir.
6.
Osmanlı tarihinde ilk köklü ıslahat girişimleri ll. Osman döneminde (1618 - 1622) başlamıştır.
Aşağıdakilerden hangisi ll. Osman dönemi yapılan yeniliklerden biri değildir?
A)
B)
C)
D)
İlmiye sınıfının yetkisini azalttı.
Saray dışından evlenerek sarayı halka açtı.
Yeniçeri Ocağını kaldırıp yerine yeni bir ocak kurdu.
Gereksiz harcamaları kısarak maliyeyi düzeltti.
İLKÖĞRETİM 7
8
SOSYAL BİLGİLER
Çözüm:
Osmanlı tarihinde ilk köklü ıslahat girişimleri ll. Osman döneminde (1618 – 1622) başlamıştır. ll. Osman
dönemi yenilikleri şunlardır:
– ll. Osman saray dışından evlenerek sarayı halka açtı.
– Şeyhülislamın fetva vermek dışındaki yetkileri elinden alındı böylece İlmiye sınıfının yetkisini azalttı.
– Zamanın ihtiyaçlarına göre yeni kanunların yapılması planlandı.
Gereksiz harcamaları kısarak maliyeyi düzeltti.
– ll. Osman, Hotin Seferi’nde yeniçerilerin durumunu görünce Yeniçeri Ocağını kaldırmak istedi. Ancak
Genç Osman düşüncelerini zamansız açığa vurduğundan ve ıslahat sırasında kendisine yardımcı olacak
tecrübeli devlet adamı olmadığından ıslahat planını gerçekleştirememiştir. Yani Yeniçeri Ocağını kaldırıp
yerine yeni bir ocak kuramamıştır. Bu olay ancak ll. Mahmut döneminde gerçekleşmiştir.
7.
Aşağıdakilerden hangisi IV. Murat döneminde yapılan işlerden biri değildir?
A)
B)
C)
D)
İstanbul’da asayiş ve güvenliğin sağlanması
Anadolu’da çıkan isyanların bastırılması
Koçi Bey’e rapor hazırlatarak bu doğrultuda ıslahatlar yapılması
İlk kez modern anlamda bütçenin yapılması
Çözüm :
IV. Murat;
– İstanbul ve Anadolu’da huzur ve güvenliği sağladı
– İçki ve sigara içmeyi yasakladı. Kahvehaneleri kapattı.
– Yeniçerileri düzene soktu.
– Uzun zamandır devleti zora sokan İran üzerine iki sefer yaparak Revan ve Bağdat’ı aldı. Devletin iç ve dış
durumunu düzeltti.
– IV. Murat devletin duraklamasının nedenlerini araştırıp sorunlara kesin çözümler bulmak istiyordu. Bu
amaçla devlet adamlarına raporlar hazırlattı. Bunlardan Koçi Bey’in raporları doğrultusunda ıslahatlar
yapmaya çalıştı. Ancak ilk kez modern anlamda bütçenin yapılması IV. Murat döneminde değil,
IV Mehmet zamanında gerçekleşmiştir. Bu işi de Tarhuncu Ahmet Paşa yapmıştır.
8.
Bazı şartlar sürerek sadrazamlık görevini kabul eden, Osmanlı devlet adamı aşağıdakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Köprülü Mehmet Paşa
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa
Fazıl Mustafa Paşa
Çözüm:
Tarhuncu Ahmet Paşa’dan sonra birçok sadrazam değişti. Ancak hiçbiri devleti içine düştüğü durumdan
kurtaramadı. Sonunda kararlılığı ve dürüstlüğüyle bilinen Köprülü Mehmet Paşa’ya sadrazamlık teklif edildi.
Köprülü Mehmet Paşa devleti içine düştüğü zor durumdan kurtarabileceğini ancak bazı şartları olduğunu
söyledi. Bunlar;
– Saray devlet işlerine karışmayacaktır.
– Saraya sunacağı bütün teklifler kabul edilecektir.
– Atamalara hiç kimse karışmayacaktır.
– Hakkında bir dedikodu çıkarsa hemen karar verilmeyecek önce kendine sorulacaktır.
İleri sürdüğü şartlar kabul edilince Köprülü Mehmet Paşa göreve başlamıştır. Köprülü Mehmet Paşa bu
şartları ileri sürmekle serbestçe çalışabileceği bir ortam oluşturmayı ve hayatını güvence altına almayı
amaçlamıştır.
SOSYAL BİLGİLER
9
İLKÖĞRETİM 7
1.
Bugünkü Türkiye – İran sınırı aşağıdaki
antlaşmalardan hangisiyle çizilmiştir?
A)
B)
C)
D)
2.
5.
İstanbul Antlaşması
Bucaş Antlaşması
Amasya Antlaşması
Kasr-ı Şirin Antlaşması
Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında
1606 da Zitvatorok Antlaşması imzalandı.
Aşağıdakilerden hangisi bu antlaşmanın
şartlarından biri değildir?
A) Eğri, Kanije, Estergon kaleleri
Osmanlılara kalacak
B) Avusturya’nın her yıl verdiği vergi
kaldırılacak
C) Avusturya imparatoru, Osmanlı
sadrazamına eşit sayılacak
D) Avusturya, savaş tazminatı ödeyecek.
– Bağdat Osmanlılara bırakılacak
– Revan ve Azerbeycan İranlılara
bırakılacak
Yukarıdaki şartlar aşağıdaki
antlaşmalardan hangisine aittir?
O
6.
K
A)
B)
C)
D)
Kasr-ı Şirin Antlaşması’na
Amasya Antlaşması’na
İstanbul Antlaşması’na
Bucaş Antlaşması’na
U
L
İ
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından
Venediklilerden alınan Akdeniz’deki ada
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kıbrıs
B) Girit
C) Rodos
D) Cerbe
S
T
İ
K
7.
3.
Kasr-ı Şirin Antlaşması hangi Osmanlı
hükümdarı zamanında yapılmıştır?
A)
B)
C)
D)
4.
A)
B)
C)
D)
IV. Mehmet
IV. Murat
ll. Osman
l. İbrahim
8.
Kanije Kalesi’ni Avusturyalılara karşı
kahramanca savunan komutan kimdir?
A)
B)
C)
D)
10
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa
Köprülü Mehmet Paşa
Tiryaki Hasan Paşa
Sokulu Mehmet Paşa
Osmanlı Devleti’nin duraklama devri
hangi olayla başlar?
A)
B)
C)
D)
Merzifonlu Kara Mustafa Paşa
Köprülü Mehmet Paşa
Tiryaki Hasan Paşa
Sokulu Mehmet Paşa
İLKÖĞRETİM 7
“Uyvar karşısında bir Türk kadar güçlü”
sözünün söylenmesine neden olan
Uyvar Kalesi kim tarafından alınmıştır?
Purut Savaşı’yla
Zitvatorok Antlaşması’yla
Sokulu Mehmet Paşa’nın ölümüyle
Pasarofça Antlaşması’yla
SOSYAL BİLGİLER
9.
A)
B)
C)
D)
10.
14.
Aşağıdakilerden hangisi Köprülü Fazıl
Ahmet Paşa dönemi olaylarındandır?
17. yüzyıl ıslahatçıları arasında
aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A)
B)
C)
D)
Rodos’un fethi
Girit’in fethi
Patrona Halil isyanı
Kabakçı Mustafa İsyanı
Osmanlıların en son toprak kazandığı
Bucaş Antlaşması hangi padişah
döneminde imzalanmıştır?
A)
B)
C)
D)
IV. Murat
IV. Mehmet
ll. Osman
l. Süleyman
15.
Lehistan 1672 Bucaş Antlaşması’yla
kaybettiği yerleri aşağıdaki
antlaşmalardan hangisiyle geri almıştır?
A)
B)
C)
D)
11.
Sokulu Mehmet Paşa
Tarhuncu Ahmet Paşa
Köprülü Mehmet Paşa
ll. Osman
Osmanlı Devleti, 17. yüzyılda aşağıdaki
devletlerden hangisiyle savaşmamıştır?
O
A)
B)
C)
D)
U
Avusturya
Fransa
Venedik
Lehistan
İstanbul Antlaşması’yla
Hotin Antlaşması’yla
Karlofça Antlaşması’yla
Zitvatorok Antlaşması’yla
K
L
İ
S
T
16.
İ
12.
Osmanlı Devleti’nin batıda en geniş
sınırlarına ulaşmasını sağlayan antlaşma
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
K
Hotin Antlaşması
Zitvatorok Antlaşması
Vasvar Antlaşması
Bucaş Antlaşması
17.
13.
Avusturya imparatoru ile Osmanlı
padişahı hangi antlaşmayla birbirine
denk sayılmaya başlanmıştır?
A)
B)
C)
D)
A) l. Mahmut
B) IV. Murat
C) lll. Selim
D) ll. Osman
Osmanlı Devleti ile İran arasında
imzalanan aşağıdaki antlaşmalardan
hangisi diğerlerine göre daha uzun
ömürlü olmuştur?
A)
B)
C)
D)
Vasvar Antlaşması’yla
Purut Antlaşması’yla
Zitvatoruk Antlaşması’yla
Karlofça Antlaşması’yla
SOSYAL BİLGİLER
17. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde, ilk
defa askeri teşkilatta reform yapmayı
düşünen padişah aşağıdakilerden
hangisidir?
11
Kasr-ı Şirin Antlaşması
Ferhat Paşa Antlaşması
Amasya Antlaşması
Nasuh Paşa Antlaşması
İLKÖĞRETİM 7
18.
Aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle
Osmanlı Devleti ilk kez toprak
kaybetmiştir?
A)
B)
C)
D)
19.
22.
Bucaş Antlaşması
Karlofça Antlaşması
Vasvar Antlaşması
Hotin Antlaşması
17. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin
duraklamasını önlemek, bozulan
yönetimi güçlendirmek için yapılan
etkinlik aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
17. yüzyıl yenilik hareketleriyle ilgili olarak;
l. Gelişme imkanı bulamamış düşünce
aşamasında kalmıştır.
ll. Kuvvet ve şiddet yoluyla ülkede asayişin
sağlanması amaçlanmıştır.
Ill. Olayların nedenlerine inilemediğinden
duraklamaya çözüm getirilememiştir.
23.
A)Yalnız l
B) Yalnız ll
C) l ve lll
D) l, ll ve lll
Osmanlı Devleti’nin duraklama devrinde
maliye alanında ıslahat çalışmalarıyla
tanınan ve ilk devlet bütçesini hazırlayan
devlet adamı aşağıdakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Yukarıda verilen yargılardan hangisi ya
da hangileri doğrudur?
Batılılaşma
Halkı yönetimde söz sahibi yapma
Batı ile ilişkileri güçlendirme
Şiddet ve otoriteyle yönetimi
güçlendirme
Köprülü Mehmet Paşa
Fazıl Ahmet Paşa
Tarhuncu Ahmet Paşa
Sokulu Mehmet Paşa
O
K
U
L
24.
20.
– Devlet merkezindeki otorite ve güvenin
sarsılması
– Köylülerin bir bölümünün topraklarını
terk ederek kent merkezlerine göç
etmesi
– Anadolu’da ve merkezde ekonomik
hayatın durgunlaşması
İ
S
T
İ
Aşağıdaki devletlerden hangisi Karlofça
Antlaşması öncesi kurulan Kutsal ittifak
içinde yer almamıştır?
K
Yukarıdaki gelişmeler aşağıdakilerden
hangisinin sonucudur?
A)
B)
C)
D)
Osmanlı Devleti’nin II. Viyana
kuşatmasında bozguna uğraması üzerine
Avrupa devletleri Türkleri Avrupa’dan
çıkarmak için papanın desteği ile bir kutsal
ittifak oluşturdular.
A)
B)
C)
D)
İç isyanların
Karlofça Antlaşmasının
Hint Seferleri’nin
Yenilik hareketlerinin
25.
Fransa
Avusturya
Lehistan
Venedik
Aşağıda, Osmanlı hükümdarları ile
dönemlerinde meydana gelen olaylar
verilmiştir.
Bunlardan hangisi yanlıştır?
21.
A) ll. Osman – Yeniçeri Ocağı’nın
kaldırılması
B) IV. Murat – Bağdat Seferi
C) lll. Mehmet – Zitvatorok Antlaşması
D) IV. Mehmet – Köprülü Mehmet Paşa’nın
sadrazam olması
Maliye alanında yaptığı yenilik
çalışmalarıyla tanınan Tarhuncu Ahmet
Paşa hangi padişah döneminde
sadrazamlık görevine getirilmiştir?
A)
B)
C)
D)
IV. Mehmet
IV. Murat
II. Osman
III. Mehmet
İLKÖĞRETİM 7
12
SOSYAL BİLGİLER
ÜNİTE: 17. VE 18. YÜZYILLARDA OSMANLI DEVLETİ
KONU: 18. Yüzyılda Osmanlı Devleti
ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ
1.
18. yüzyılda Osmanlı – Rus ilişkileri dikkate alındığında Rusya’nın ilk gerçekleştirmeye çalıştığı
düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Balkan yarımadasını Slavlaştırma
Boğazları ele geçirme
Açık ve sıcak denizlere çıkma
Osmanlı Devleti’ndeki Ortodoksların haklarını koruma
Çözüm:
Osmanlı Devleti 18. yüzyılda en çok Rusya ile mücadele etmiştir. Osmanlı Rus ilişkilerinde Çar I. Petro’nun
önemli bir yeri vardır. Rus Çarı I. Petro, 18. yüzyılın başından itibaren Rusya’yı kuvvetli bir devlet haline
getirmeye başladı. Ordusunu ve donanmasını, Avrupa devletlerini örnek alarak, yeniden düzenledi. Eğitim ve
öğretim kurumlarında da birçok yenilikler yaptı. Ancak, bir kara devleti olan Rusya’nın güçlenmesi için açık
denizlere bir çıkış yolu bulması gerekiyordu. Bunun için Baltık Denizi’ne ve Karadeniz’e egemen olmak
istedi. O zamanlar Karadeniz Osmanlıların, Baltık Denizi ise İsveçlilerin elindeydi. Rusya, İstanbul
Antlaşması’yla Azak Kalesi’ni alarak Karadeniz’e ilk adımını atmış oldu. Dolayısıyla Rusların ilk olarak
gerçekleştirmeye çalıştıkları düşünce (açık ve sıcak denizlere çıkma) eyleme geçirilmiş oldu.
2.
–
–
–
–
Petervaradin’deki Osmanlı ordusunun Avusturya’ya yenilmesinden sonra imzalanmıştır.
Bu antlaşmayla Belgrat Osmanlının elinden çıkmıştır.
Mora Yarımadası Osmanlılar kalmıştır.
Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti batıda, tarihinde uzun sayılabilecek bir barış dönemi yaşamıştır.
Yukarıda özellikleri verilen antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Karlofça Antlaşması
Pasarofça Antlaşması
Bucaş Antlaşması
Prut Antlaşması
Çözüm:
Soruda özellikleri verilen antlaşma Pasarofça Antlaşması’dır. Pasarofça Antlaşması’na göre;
– Kuzey Sırbistan, Belgrat, Banat ve Eflâk eyaletlerinin batısı Avusturya’ya verildi.
– Mora yarımadası Osmanlılara kaldı.
– Arnavutluk ve Hersek kıyılarındaki bazı kaleler Venediklilere bırakıldı.
Böylece Venedik Ege ve Osmanlı sınırlarından uzaklaştırılmıştır.
Pasarofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti, batıda, tarihinde uzun sayılabilecek bir barış dönemi yaşamıştır.
Bu antlaşma ile Avrupa’da güçler dengesi Avusturya’nın lehine değişmiştir. Osmanlılar fetih savaşlarından
vazgeçerek elindeki topraklarını savunma politikasını uygulamaya başlamıştır.
3.
Aşağıdakilerden hangisi Küçük Kaynarca Antlaşması’nın şartlarından biri değildir?
A)
B)
C)
D)
Rusya, Osmanlı idaresindeki Ortodoksları himaye edebilecek
Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek
Rusya İstanbul’da devamlı elçi bulunduramayacak
Kırım Hanlığı’na bağımsızlık verilecek
SOSYAL BİLGİLER
13
İLKÖĞRETİM 7
Çözüm:
Küçük Kaynarca Antlaşması’nın şartları şunlardır:
– Sadece dini bakımdan halifeliğe bağlı kalacak olan Kırım Hanlığı bağımsız olacak ve hanların tayininde
Osmanlıların onayı alınacak
– Kılburun, Yenikale, Kerç ve Azak, Rusya’ya bırakılacak,
– Rusya’nın işgal ettiği Besarabya, Eflâk, Boğdan ve Gürcistan ile Ege adaları Osmanlılara bırakılacak,
– Rusya, Osmanlı idaresindeki Ortodoksları himaye edebilecek
– Rusya, Osmanlı topraklarında istediği her yerde konsolosluk açabilecek
– Rus ticaret gemileri, Karadeniz ve Akdeniz’de serbestçe dolaşabilecek,
– Rusya kapitülasyonlardan yararlanabilecek
– Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek
– Rusya İstanbul’da devamlı elçi bulundurabilecek
Dolayısıyla Rusya İstanbul’da devamlı elçi bulunduramayacak, şeklindeki şart Küçük Kaynarca
Antlaşması’nın şartlarından biri değildir.
4.
18. yüzyıl ıslahatlarının genel özellikleri ile ilgili olarak;
l. Islahatlar padişah ve devlet adamları tarafından yapılmıştır.
II. Islahatlar gösterilen tepkiler yüzünden (özellikle yeniçerilerin) devamlı olmamıştır.
lll. Osmanlı Devleti’nin Avrupa’nın gerisinde kaldığı anlaşılmış ve ilk kez Avrupa örnek alınarak yenilikler yapılmıştır.
yukarıdaki yargılardan hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız l
B) Yalnız ll
C) l ve ll
D) l, ll ve lll
Çözüm:
18. yüzyıl ıslahatlarının genel özellikleri şunlardır:
– Osmanlı Devleti, Avrupa’nın gerisinde kaldığını anlamış ve Avrupa’yı örnek alarak yenilikler yapmıştır.
– Islahatlar padişah ve devlet adamları tarafından yapılmış, halkın ıslahatlar konusunda isteği ve desteği
olmamıştır.
– Savaşların yenilgiyle sonuçlanması ve toprak kayıplarının devam etmesi, ıslahatların askeri alanda
yapılmasına neden olmuştur.
– 17. yüzyıl ıslahatlarına göre daha esaslı ıslahatlar yapılmıştır. ancak ıslahatlarda amaçlanan hedefler
gerçekleştirilememiş ve devlet çöküntüden kurtarılamamıştır.
– Islahatlar gösterilen tepkiler yüzünden (özellikle yeniçerilerin) devamlı olmamıştır.
5.
Osmanlı tarihinde 1718 Pasarofça Antlaşması’ndan 1730 Patrona Halil isyanı’na kadar olan
döneme ne ad verilir?
A)
B)
C)
D)
Yükselme Devri
Gerileme devri
Lâle Devri
Dağılma Devri
Çözüm:
Osmanlı tarihinde, 1718 Pasarofça Antlaşması’ndan 1730 Patrona Halil İsyanı’na kadar olan döneme Lâle
Devri denir. 18. yüzyıl ıslahat hareketleri Lâle Devri ile başlar. Lâle Devri’nde ilk defa Avrupa ile yakın
ilişkilerde bulunuldu. Bunun sonucunda da bir takım yenilikler yapıldı. Lâle Devri’nin en önemli yeniliği
matbaanın Osmanlı Devleti’ne getirilmesidir. Lâle Devri, Patrona Halil İsyanı ile sona erdi. Bu isyanın
çıkmasında, Lâle Devri’nde yapılan yeniliklerle zevk ve eğlenceye duyulan tepki etkili oldu.
İLKÖĞRETİM 7
14
SOSYAL BİLGİLER
6.
Aşağıdakilerden hangisi Lâle Devri’nde yapılan yeniliklerden biri değildir?
A)
B)
C)
D)
İlk kez çiçek aşısının uygulanması
Doğu ve Batı klâsiklerinden ilk defa Türkçeye çeviriler yapılması
Viyana, Paris gibi Avrupa başkentlerine elçiler gönderilmesi
Nizam-ı Cedit adıyla yeni bir ordu kurulması
Çözüm:
Lâle Devri’nde yapılan yenilikler şunlardır:
– Avrupa’daki gelişmeleri izlemek amacıyla Avrupa başkentlerine ilk defa geçici olarak elçilikler açıldı.
– İstanbul’daki yangınları söndürmek için yeniçerilerden ilk kez bir itfaiye bölüğü oluşturuldu.
– Sağlık alanında ilk kez çiçek aşısı uygulandı.
– Bu dönemin sivil mimarisi batı mimarisinin etkisi altında gelişti.
– Doğu ve Batı klâsiklerinden ilk defa Türkçeye çeviriler yapıldı.
Nizam-ı Cedit adıyla yeni bir ordu kurulması ise Lâle Devri’nde değil lll. selim döneminde yapılan
yeniliklerden biridir.
7.
Aşağıdakilerden hangisi lll. Mustafa Dönemi ıslahat hareketlerinden değildir?
A)
B)
C)
D)
Hızlı hareket edebilen ve çabuk ateş edebilen Sürat Topçuları Ocağı’nın kurulması
Donanmaya subay yetiştirmek amacıyla Deniz Mühendishanesi’nin açılması
Maliye alanında yenilikler yapılması
Bazı Avrupa başkentlerinde sürekli elçilikler kurulması
Çözüm :
Yenilik taraftarı bir hükümdar olan lll. Mustafa ordu ve maliyeye önem verdi. Islahatlar konusunda Koca
Ragıp Paşa ve Baron Dö Tot’u görevlendirdi. Bu dönemde;
– Hızlı hareket edebilen ve çabuk ateş edebilen Sürat Topçuları Ocağı kuruldu.
– Taşınması zor ve ağır toplar yerine hafif ve hızlı ateş edebilen toplar yapıldı.
– Donanmaya subay yetiştirmek amacıyla Deniz Mühendishanesi açıldı. Tershane ıslah edilerek yeni
gemilerin yapımına başlandı.
– Maliye alanında yenilikler yapıldı.
Ancak, bazı Avrupa devletlerinde sürekli elçilikler kurulması lll. Mustafa döneminde değil lll. Selim döneminde
gerçekleşti.
8.
lll. Selim, idâri, mâlî ve askerî alanlarda yenilikler yaptı.
Aşağıdakilerden hangisi lll. Selim’in askerî alanda yaptığı yeniliklerden biri değildir?
A)
B)
C)
D)
Nizam-ı Cedit adıyla yeni bir ordu kurulması
Yeniçeri Ocağı’nın düzene sokulmaya çalışılması
Topçu, Humbaracı ve Arabacı ocaklarının yenilenmesi
Devlet parasının değerinin korunması için önlemler alınması
Çözüm:
lll. Selim Döneminde idarî, mâlî ve askerî alanlarda yenilikler yapıldı. Bu yeniliklerden askerî alanda
yapılanlar şunlardır:
– Yeniçeri Ocağı düzene sokulmaya çalışıldı. Yeniçerilere belli günlerde eğitim yapma zorunluluğu getirildi.
– Topçu, Humbaracı ve Arabacı ocakları yenilendi.
– Nizam-ı Cedit adıyla yeni bir ordu kuruldu.
– Orduyu modern silâhlarla donatmak amacıyla top döküm haneleri ve silâh yapım yerleri yenilendi.
Devlet parasının değerinin korunması için önlemler alındı. Ancak yapılan bu çalışma askerî değil, mâlî
alanda yapılan yeniliklerdendir.
SOSYAL BİLGİLER
15
İLKÖĞRETİM 7
1.
Aşağıdakilerden hangisi Lâle Devri
yeniliklerinden değildir?
A)
B)
C)
D)
2.
5.
Matbaanın kurulması
İlk çiçek aşsının yapılması
İtfaiye örgütünün kurulması
Kara mühendishanesinin kurulması
A) Bazı Avrupa başkentlerinde geçici
elçiliklerin açılması
B) Yeniçeri Ocağı’nın kapatılması
C) Kara Mühendishanesi’nin kurulması
D) İstihkâm Okulu’nun açılması
6.
lll. Selim zamanında yapılan ıslahatların
amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdakilerden hangisi Lâle Devi’nde
yapılan yeniliklerden biridir?
Yeni topraklar kazanmak
Gayri Müslimlere yeni haklar tanımak
Bozulan devlet düzenini yeniden kurmak
Yabancılara verilen ayrıcalıklara son
vermek
Osmanlı tarihinde Lâle Devri olarak
bilinen dönem hangi olayla sona
ermiştir?
A)
B)
C)
D)
Kabakçı İsyanı’yla
Tanzimatın ilanıyla
lll. Selim’în tahta geçmesiyle
Patrona Halil İsyanı’yla
O
K
U
L
İ
3.
Aşağıdakilerden hangisi lll. Selim
döneminde yapılan ıslahatlardan biri
değildir?
A) Bazı Avrupa başkentlerinde sürekli
elçilikler kurulması
B) Nizam-ı Cedit adıyla yeni bir ordu
kurulması
C) Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması
D) İrad-ı Cedit adıyla yeni bir hazine
oluşturulması
4.
S
T
K
Osmanlılar uzun yıllar yabancı devletlerde
sürekli elçilikler kurmayı düşünmemişlerdir.
Bu düşünce ilk defa hangi dönemde
değişmiştir?
A)
B)
C)
D)
8.
Lâle Devri’nde
Ill. Selim Devri’nde
ll. Mahmut Devri’nde
Kanunî Devri’nde
İLKÖĞRETİM 7
7.
İ
Lâle Devri’nde yapılan yeniliklerden bazıları
şunlardır;
l. Yalova’da kâğıt fabrikası açıldı.
ll. Doğu ve Batı klâsikleri ilk defa Türkçeye
çevrildi.
Ill. İlk kez çiçek aşısı uygulandı.
Bunlardan hangisi ya da hangileri sağlık
alanında yapılan yeniliklerdendir?
A) Yalnız l
B) Yalnız llI
C) l ve ll
D) l, ll ve lll
Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi
Avusturya ile imzalanmıştır?
A) Ferhat Paşa Antlaşması
B) Serav Antlaşması
C) Zitvatorok Antlaşması
16
SOSYAL BİLGİLER
9.
10.
A) Paris
D) Bucaç Antlaşması
Aşağıdakilerden hangisi ll. Viyana
bozgunu sonrası, Osmanlı Devleti’ne
karşı oluşturulan Kutsal İttifak içinde yer
almamıştır?
A) Malta
B) İngiltere
C) Avusturya
D) Rusya
14.
C) Bağdat
D) Viyana
Hangi antlaşma ile Kırım Hanlığı
Osmanlı Devleti’nden ayrılarak bağımsız
olmuştur?
A)
B)
C)
D)
Prut Antlaşması
Küçük Kaynarca Antlaşması
Ziştovi Antlaşması
Bucaş Antlaşması
Kanunî Döneminde Osmanlı topraklarına
katılan Belgrad şehri hangi antlaşmayla
elimizden çıkmıştır?
15.
A)
B)
C)
D)
11.
B) Londra
Zitvatorok Antlaşması
Karlofça Antlaşması
Pasarofça Antlaşması
İstanbul Antlaşması
Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi Rusya
ile Osmanlı Devleti arasında
imzalanmıştır?
A)
B)
C)
D)
Aşağıdakilerden hangisi 18. yüzyılda
Osmanlı Devleti’nde ıslahat yapmaya
çalışan hükümdarlardan biri değildir?
A) lll. Mustafa
B) l. Abdülhamit
C) lll. Selim
D) l. Süleyman
Zitvatorok Antlaşması
Ziştovi Antlaşması
Bucaş Antlaşması
Prut Antlaşması
O
K
U
L
16.
İ
Ruslar Karadeniz’de donanma
bulundurma hakkını hangi antlaşma ile
elde etmişlerdir?
S
A)
B)
C)
D)
T
İ
12.
lll. Selim Dönemi ıslâhat hareketlerinin
sona ermesine neden olan olay
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
13.
K
Kabakçı Mustafa İsyanı
Patrona Halil İsyanı
ll. Osman’ın tahta geçmesi
Tanzimat Fermanı
17.
lll. Selim döneminde Avrupa’daki
gelişmeleri takip etmek ve Osmanlı Devleti
hakkındaki düşüncelerini öğrenmek
amacıyla Avrupa’nın önemli merkezlerine
sürekli elçilikler kurulmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi ilk açılan
sürekli ekçilik merkezleri arasında yer
almaz?
SOSYAL BİLGİLER
18.
17
Prut Antlaşması’yla
Küçük Kaynarca Antlaşması’yla
İstanbul Antlaşması’yla
Belgrat Antlaşması’yla
lll. Selim döneminde askerî alanda
yapılan yenilik hareketleri için hangi
Avrupa ülkesinden uzmanlar
getirtilmiştir?
A) İngiltere
B) Avusturya
C) Venedik
D) Fransa
Aşağıdakilerden hangisi Duraklama
Dönemi padişahlarından değildir?
İLKÖĞRETİM 7
A) IV. Mehmet
19.
B) IV. Murat
C) l. Selim
D) lll. Mehmet
– İlk Türk matbaası kuruldu.
– Yalova’da kağıt fabrikası açıldı.
– İtfaiye teşkilatı kuruldu.
23.
Yukarıdaki gelişmeler aşağıdaki
dönemlerden hangisinde meydana
gelmiştir?
A)
B)
C)
D)
20.
B) Rusya’nın İran’ı işgal etmesi
C) Avusturya ile Rusya’nın Osmanlılara
karşı ittifak yapması
D) Rusya’nın sıcak denizlere ulaşmak
istemesi
Aşağıdakilerden hangisi Küçük
Kaynarca Antlaşması’nın önemli
sonuçları arasında gösterilemez?
A) Karadeniz bir Türk gölü olmaktan
çıkmıştır.
B) Kırım’ın Rusya’ya ait olduğu
onaylanmıştır.
C) Ruslar, Osmanlıların iç işlerine
karışmaya başlamışlardır.
D) Rusya’ya kapitülasyonlar verilmiştir.
Tanzimat Dönemi’nde
Lâle Devri’nde
Meşrutiyet Döneminde
lll. Selim döneminde
Lâle Devri, 1718 Pasarofça Antlaşması ile
başlar, 1730 Patrona Halil isyanı’na kadar
devam eder.
Bu devrin padişahı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) ll. Mahmut
B) ll. Osman
C) lll. Ahmet
D) lll. Mehmet
24.
O
Küçük Kaynarca Antlaşması’nın
aşağıdaki şartlarından hangisi Rusya’nın
Osmanlı ülkesine yaşayan azınlıkların
üzerinde hakimiyet kurmasında daha
etkili olmuştur?
K
A) Ruslara kapitülasyon hakkının tanınması
B) Kırım’a bağımsızlık verilmesi
C) Ruslara, Ortodoksların koruyuculuk
hakkının verilmesi
D) Ruslara elçilik kurma hakkının verilmesi
U
L
İ
S
21.
Küçük Kaynarca Antlaşması’nın
aşağıdaki şartlarından hangisiyle Rusya,
Osmanlı Devleti’nin iç işlerine doğrudan
karışmaya başlamıştır?
T
İ
K
A) Karadeniz’de donanma
bulundurmalarıyla
B) İstanbul’da sürekli elçi bulundurmalarıyla
C) Rusya’ya savaş tazminatı verilecek
olmasıyla
D) Ruslara, Ortodoksların himaye hakkının
verilmesiyle
22.
25.
Osmanlı Devleti’nin Gerileme
Dönemi’nin başlarında izlediği dış
politika aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Sınırlarını daha da genişletme
Fetih hareketlerini hızlandırma
Mevcut sınırları koruma
Karlofça ve İstanbul antlaşmalarıyla
kaybedilen yerleri geri alma
18. yüzyıl başlarında Osmanlı – Rus
savaşlarının temel sebebi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rusya’nın Osmanlı – İsveç ittifakını
bozmak istemesi
İLKÖĞRETİM 7
18
SOSYAL BİLGİLER
1.
Aşağıdakilerden hangisi Lâle Devri
yeniliklerinden biri değildir?
A)
B)
C)
D)
2.
5.
Yalova’da kağıt fabrikasının açılması
İlk defa çiçek aşısı uygulanması
Tanzimat Fermanı’nın ilân edilmesi
İtfaiye teşkilatının kurulması
Yukarıda şartları verilen antlaşma
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Osmanlı Devleti Zitvatorok Antlaşması ile;
- Avusturya’dan yıllık vergi almaktan
vazgeçmiştir.
- Önemli bir toprak kazancı
sağlayamamıştır.
- Avusturya hükümdarının Osmanlı
padişahıyla denk sayılmasını kabul
etmiştir.
6.
Yukarıdaki bilgiler dikkate alındığında
Osmanlı Devleti için aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir?
Prut Antlaşması
Belgrad Antlaşması
Vasvar Antlaşması
Ziştovi Antlaşması
- Rusya Ortodoksların haklarını koruma
bahanesiyle Osmanlı Devleti’nin iç işlerine
karışma hakkını kazandı.
- Balkanlar Rus tehlikesine açık hale geldi.
- Karadeniz’de yüzyıllardan beri devam
eden Türk egemenliği sona erdi.
Yukarıda önemi ve sonuçları verilen
antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
O
A) Ekonomik yönden gücünü artırmıştır.
B) Avusturya karşısındaki siyasal
üstünlüğünü kaybetmiştir.
C) Protokol bakımından üstünlüğü devam
etmiştir.
D) Gerileme Devri’ne girmiştir.
- Azak Kalesi yıkılmak şartıyla Ruslara
bırakılacak
- Rusya Karadeniz’de savaş ve ticaret
gemisi bulundurmayacak
K
U
A)
B)
C)
D)
L
İ
Küçük Kaynarca Antlaşması
Belgrat Antlaşması
Prut Antlaşması
Yaş Antlaşması
S
T
3.
Aşağıdakilerden hangisi II.Viyana
kuşatmasından sonra ortaya çıkan
gelişmelerden biri değildir?
İ
K
7.
A) Azak kalesinin Ruslara verilmesi
B) Mora ve Dalmaçya’nın Venedik’e
verilmesi
C) Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın
öldürülmesi
D) Osmanlı Devleti’ne karşı Fransa ve
İngiltere’nin ittifak kurması
4.
A) Avrupa’daki teknik gelişmelerden
yararlanma
B) Islahatları Avrupa’dan getirilen
uzmanlarla yürütme
C) Avrupa’daki gelişmeleri izleme
D) 17.yüzyıl ıslahatlarını taklit etme
18.yüzyılda Osmanlı Devleti’nin Rusya
ile imzaladığı Belgrad Antlaşması’nın
Osmanlı Devleti’ne sağladığı kazanç
aşağıdakilerden hangisidir?
8.
Karlofça Antlaşması’nın Osmanlı tarihi
açısından önemi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Birden çok devletle imzalanması
B) Osmanlı Devleti’nde büyük toprak
kayıplarını başlatması
C) Kutsal İttifak’ın bozulması
D) Avrupalılara yeni kapitülasyonlar
verilmesi
A) Rusya’nın sıcak denizlere inme
politikasından vazgeçmesi
B) Azak Kalesi’nin Rusya’ya verilmesi
C) Karadeniz’in Osmanlı denizi olduğunun
Rusya tarafından kabul edilmesi
D) Avusturya Rusya İttifakının sona ermesi
SOSYAL BİLGİLER
18.yüzyılda yapılan ıslahat hareketleriyle
aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı
söylenemez?
19
İLKÖĞRETİM 7
9.
Osmanlı Devleti 18 yüzyılda aşağıdaki
devletlerden hangisiyle savaşmamıştır?
A) Avusturya
B) Rusya
C) İran
D) Lehistan
13.
18.yüzyılda Osmanlı Devleti’nde hem
Batı ile bir süre yaşanan barış
döneminin hem de Batılılaşma
çalışmalarının başlangıcı sayılan
antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
10.
Karlofça Antlaşması
Ziştovi Antlaşması
Prut Antlaşması
Pasarofça Antlaşması
Osmanlı Devleti’ne karşı Rusya ile birlikte
savaşan Avusturya 1791’de Ziştovi
Antlaşması’nı imzalayarak savaştan çekildi.
Avusturya’nın savaştan çekilmesinin
nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
14.
A) Fransız İhtilali’nin ülkesindeki
eklilerinden çekinmesi
B) Savaşta başarısız olması
C) Ekonomik durumunun kötüye gitmesi
D) Halkının artık savaş istememesi
I. Humbaracı sınıfının kurulması
II. Hendesehanenin açılması
III. Kapitülasyonların sürekli hâle getirilmesi
Yukarıdaki gelişmeler hangi Osmanlı
padişahı döneminde gerçekleşmiştir?
O
A) I.Mahmut
B) III.Ahmet
C) I.Abdülhamit
D) III.Mustafa
K
U
11.
Osmanlı Devleti’ndeki ıslahat
çalışmalarından bazıları şunlardır:
I. Yeniçeri sayısının azaltılması
II. Rüşvetin önlenmeye çalışılması
III. Nizam-ı Cedit ordusunun kurulması
Bu çalışmaların hangisi ya da hangileri
batının üstünlüğünden yararlanma
amacına yöneliktir?
12.
A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I, II ve III
L
İ
S
T
K
A)
B)
C)
D)
16.
Bu gelişme Osmanlı Devleti’nin,
aşağıdaki durumlardan hangisiyle
karşılaştığını gösterir?
20
Avrupa ile iyi ilişkiler kurmak
Batılı devletlerin desteğini sağlamak
Batıdaki gelişmeleri takip etmek
Avrupa ülkeleriyle ticareti geliştirmek
1736 – 1739 Osmanlı – Rus, Osmanlı –
Avusturya savaşlarının sona ermesinde
Fransa’nın arabuluculuk yapmakla
sağladığı kazanç aşağıdakilerden
hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Egemenlik haklarının zedelendiğini
Egemenlik alanının genişlediğini
Avrupa’da etkin bir duruma geldiğini
Ortodoksların tek koruyucusu olduğunu
İLKÖĞRETİM 7
III.Selim döneminde; Londra, Viyana, Berlin
ve Paris gibi merkezlerde sürekli elçilikler
açılmıştır.
Bu gelişmeyle ulaşılmak istenilen
öncelikli amaç aşağıdakilerden
hangisidir?
İ
Osmanlı Devleti, Küçük Kaynarca
Antlaşması ile kendi ülkesinde yaşayan
Ortodoksların haklarının koruyuculuğunu
Rusya’ya vermiştir.
A)
B)
C)
D)
15.
Avrupa’da üstünlük sağlamak
Rusya – Avusturya ittifakını bozmak
Yeni sömürgeler elde etmek
Kapitülasyonları sürekli hale getirmek
SOSYAL BİLGİLER
17.
A)
B)
C)
D)
18.
22.
Osmanlı Devleti ile Rusya aracında, İran
topraklarının paylaşılması amacıyla
yapılan antlaşma aşağıdakilerden
hangisidir?
1711 Prut Antlaşması
1739 Belgrat Antlaşması
1724 İstanbul Antlaşması
1699 Karlofça Antlaşması
Yukarıdaki gelişmeler hangi padişah
dönemine aittir?
23.
C) I.Abdülhamit
D) III.Ahmet
A) Londra
B) Berlin
C) Paris
D) Belgrat
B) Ziştovi
Avusturya
C) Prut
İran
D) İstanbul
Rusya
Lehistan, 1672 Bucaş Antlaşması ile
kaybettiği yerleri aşağıdaki
antlaşmalardan hangisiyle geri almıştır?
A)
B)
C)
D)
Hotin Antlaşması’yla
Ziştovi Antlaşması’yla
Karlofça Antlaşması’yla
İstanbul Antlaşması’yla
K
U
L
24.
İ
S
T
18.yüzyılda yapılan yenilik hareketlerini
17.yüzyılda yapılan yenilik
hareketlerinden ayıran en önemli özellik
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
İ
K
21.
B) III.Selim
Aşağıdaki antlaşma ve imzaladığı
devletler eşlemelerinden hangisi
yanlıştır?
Devlet
Antlaşma
A) Bucaş
Lehistan
O
20.
A) I. Mahmut
III.Selim döneminde ilk kez Avrupa’nın
önemli şehirlerine sürekli elçilikler
kurulmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri
değildir?
19.
- İlk defa Avrupa başkentlerinde sürekli
elçilikler açıldı.
- Askeri yenilikler için İrad-ı Cedit adında bir
hazine kuruldu.
Baskı ve şiddete dayanması
Halkın isteğiyle yapılması
Yöneticiler tarafından yapılması
Avrupa’nın örnek alınması
Osmanlı Devleti’nde, ilk defa askeri
alanda reform yapmayı düşünen padişah
kimdir?
A) II.Osman
B) IV.Murat
C) I.Mahmut
D) IV.Mehmet
25.
- İlk kez toprak kaybedilmiştir.
- Osmanlıların batı yönündeki ilerleyişi
durmuştur.
Antlaşmanın bu özellikleri dikkate
alındığında aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
Yukarıdakiler hangi antlaşmanın önemini
vurgulamaktadır?
A)
B)
C)
D)
A) Bir çok devletin imzaladığı
B) Osmanlı sınırlarının daraldığı
C) Diğer devletlerin Osmanlı lehine
topraklarını genişlettiği
D) Avrupa ile Osmanlı Devleti arasında
savaşların sona erdiği
Pasarofça Antlaşması’nın
Karlofça Antlaşması’nın
Bucaş Antlaşması’nın
Zitvatorok Antlaşması’nın
SOSYAL BİLGİLER
Karlofça Antlaşması’nın bazı özellikleri
şunlardır:
- Çok uluslu bir antlaşmadır.
- Osmanlı Devleti ilk kez toprak
kaybetmiştir.
21
İLKÖĞRETİM 7
1.
6.
Ruslarla imzalanan 1774 Küçük
Kaynarca Antlaşması’nın hangi şartı
Osmanlı egemenlik haklarını zedeler
niteliktedir?
A) Rusya’nın İstanbul’da elçi bulundurması
B) Kırım’a bağımsızlık verilmesi
C) Osmanlı ülkesindeki Ortodoksların
koruyuculuğunu Rusya’nın üstlenmesi
D) Eflâk ve Boğdan’ın Osmanlı Devleti’ne
verilmesi
2.
yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri
etkili olmuştur?
Osmanlı Girit Adasını aşağıdaki
devletlerden hangisinden almıştır?
A) Lehistan
B) Ceneviz
C) Venedik
D) Avusturya
7.
O
3.
Osmanlı Devleti Ferhat Paşa Antlaşması ile
doğuda en geniş sınırlarına ulaşmıştır.
Bu antlaşma aşağıdaki devletlerden
hangisi ile imzalanmıştır?
Lâle Devri, Patrona Halil İsyanı ile sonra
erdi.
Bu isyanın çıkmasında;
I. Lâle Devri’nde yapılan yeniliklerle zevk
ve eğlenceye duyunlan tepki,
II. Padişahın yenilik hareketlerini
desteklememesi
III. Avrupa ülkelerinin kışkırtmaları
K
U
İ
A) Rusya
B) İran
C) Lehistan
D) Venedik
T
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I, II ve III
- İlk defa Avrupa ile yakın ilişkilerde
bulunulmuştur.
- Dönemin padişahı III.Ahmet, sadrazamı
da Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’dır.
- İlk Türk matbaası kurulmuştur.
Yukarıda özellikleri, verilen dönem
aşağıdakilerden hangisidir?
L
S
A) Yalnız I
A)
B)
C)
D)
III.Selim devri
Lâle Devri
Tanzimat Dönemi
Yükselme Devri
İ
K
4.
Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi İran
ile Osmanlı Devleti arasında
imzalanmamıştır?
A)
B)
C)
D)
5.
8.
Prut Antlaşması
Ferhat Paşa Antlaşması
Nasuh Paşa Antlaşması
Kasr-ı Şirin Antlaşması
Köprülü Mehmet Paşa bu şartları ileri
sürmekle aşağıdakilerden hangisini
amaçlamıştır?
Aşağıdakilerden hangisi Patrona Halil
Ayaklanması’nın nedenlerinden biri
değildir?
A)
B)
C)
D)
A) Serbestçe çalışabileceği bir ortam
oluşturmayı
B) Yenilikler için halktan taraftar toplamı
C) Kendisine karşı bir grup oluşturmayı
D) Yabancı ülkelere göz dağı vermeyi
Halkın zevk ve eğlence dönemine tepkisi
İran savaşlarındaki başarısızlık
III.Ahmet’in tahttan indirilmesi
Yapılan yeniliklere duyulan tepki
İLKÖĞRETİM 7
Köprülü Mehmet Paşa devleti içine düştüğü
zor durumdan kurtarabileceğini ancak bazı
şartları olduğunu söylemiştir.
Bunlar;
- Saray devlet işlerine karışmayacaktır.
- Atamalara kimse karışmayacaktır.
- Hakkında bir dedikodu çıkarsa hemen
karar verilmeyecek, önce kendine
sorulacaktır.
22
SOSYAL BİLGİLER
9.
I. Girit’in fethinin tamamlanması
II. Avusturya ve Lehistan’ın yenilgiye
uğratılması
III.Nizam-ı Cedit adında yeni bir ordu
kurulması
13.
Yukarıdaki gelişmelerden hangisi ya da
hangileri Köprülü Fazıl Ahmet Paşa
döneminde meydana gelmiştir?
10.
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I, II ve II
14.
A)
B)
C)
D)
İlk Türk matbaasının kurulması
İstihkâm okulunun açılması
Topçu ve humbaracı okullarının açılması
Kapitülasyonların sürekli hale getirilmesi
A) Avusturya’ya
B) Lehistan’a
C) Rusya’ya
D) İngiltere’ye
Osmanlı Devleti’nin 17.yüzyılda
Duraklama Devri’nde izlediği genel
politika aşağıdakilerden hangisidir?
A) Avrupa’nın bilim ve tekniğinden
yararlanmak
B) Kaybedilen toprakları geri almak
C) Komşu ülkelerle ticareti geliştirmek
D) Devletin topraklarını korumak
Osmanlı Devleti’nde 18.yüzyıldan itibaren
yapılan ıslahat hareketlerinde Avrupa
devletleri örnek alınarak çalışmalar
yapılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı
Devleti’ne bu yenileşme hareketine
uygun olarak yapılan ıslahatlardan biri
olamaz?
1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’ndan
sonra Osmanlı sınırları içinde yaşayan
Ortodoks Hristiyanlarını himaye hakkı
hangi ülkeye geçmiştir?
O
K
15.
U
L
18.yüzyılda Rusya, “Ortodoksların
koruyuculuğu” rolünü aşağıdaki
antlaşmalardan hangisiyle almıştır?
A)
B)
C)
D)
İ
S
Belgrad Antlaşması’yla
Küçük Kaynarca Antlaşması’yla
İstanbul Antlaşması’yla
Prut Antlaşması
T
İ
11.
Lâle Devri Osmanlı Devleti’nde eğlence ve
zevk dönemi olarak adından söz ettirmiştir.
Ancak bu dönemde devletin idari kültürel,
sağlık ve sosyal alanlarda önemli
gelişmelere de sahne olduğu görülmektedir.
K
16.
A) Nizam-ı Cedit ordusunun kurulması
B) İlk kez yabancı uzmanlardan
yararlanılması
C) Divan teşkilatının kaldırılması
D) İtfaiye teşkilatının kurulması
Aşağıdakilerden hangisi bu
gelişmelerden biri değildir?
A)
B)
C)
D)
Avrupa’da geçici elçilikler açılması
İlk çiçek aşısı uygulamasının yapılması
İrad-ı Cedit hazinesinin kurulması
İstanbul’da kütüphaneler açılması
17.
12.
Aşağıdakilerden hangisi III.Selim’in
yaptığı yeniliklerden biridir?
Yakın Çağ’ın ilk Osmanlı sultanı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) II.Osman
B) III.Selim
C) I.Abdülhamit
D) I.Mahmut
SOSYAL BİLGİLER
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı
Devleti’nin duraklamaya başladığı
zamanda, duraklamayı durdurup
ilerlemeyi yeniden sağlamak amacıyla
çalışan sadrazamlar içinde yer almaz?
A)
B)
C)
D)
23
Köprülü Mehmet Paşa
Sokulu Mehmet Paşa
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa
Fazıl Mustafa Paşa
İLKÖĞRETİM 7
18.
Aşağıdakilerden hangisi Duraklama
Devrinde yapılan antlaşmalardan biridir?
A)
B)
C)
D)
19.
23.
A) Azak kalesi Osmanlılara verilecek
B) Ruslar aldıkları yerleri geri verecek
C) Azak kalesi yıkılmak şartıyla Ruslara
bırakılacak
D) Rusya, Karadeniz’de ticaret ve savaş
gemisi bulunduramayacak
Prut Antlaşması
Küçük Kaynarca Antlaşması
Pasarofça Antlaşması
Zitvatorok Antlaşması
Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlı
Devleti’nin Duraklama Devri olaylarından
biri değildir?
A) İran’la Kasr-ı Şirin Antlaşması’nın
yapılması
B) Avusturya ile Zitvatorok Antlaşması’nın
imzalanması
C) Nizam-ı Cedit ordusunun kurulması
D) Girit’in Osmanlı topraklarına katılması
24.
O
K
Aşağıdaki devletlerden hangisi Osmanlı
Devleti’ne karşı oluşturulan Kutsal
İttifak’ta yer almamıştır?
L
İ
S
A) Rusya
B) Avusturya
T
C) Malta
D) Almanya
İ
IV.Mehmet Dönemi’nde yapılan Lehistan
seferinin sonunda imzalanan Bucaş
Antlaşması’nın Osmanlı tarihindeki
önemi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Lehistan’la bir daha savaşılmamıştır.
B) Osmanlı Devleti’nin gerilemesini
başlatmıştır.
C) Lehistan’ın paylaşımını sağlamıştır.
D) Osmanlı Devleti’ne son kez yeni toprak
kazandırmıştır.
U
20.
Aşağıdakilerden hangisi 1739 Belgrad
Antlaşması’nın şartlarından biri değildir?
K
21.
Prut savaşı hangi devletler arasında
olmuştur?
A)
B)
C)
D)
22.
Osmanlı – Avusturya
Osmanlı – Rusya
Osmanlı – Lehistan
Rusya – Avusturya
25.
A) Rusların Karadeniz’e kesin olarak
açılması
B) Kırım’ın Rusya’ya katılması
C) Rusların Balkanlarda konsolosluk
hakkına sahip olması
D) Osmanlı Devleti’nin toprak kaybetmesi
Fransa, 1535 yılında Kapitülasyonlarla
kazandığı ayrıcalıkları hangi tarihte
sürekli hale getirmiştir?
A) 1798
B) 1801
C) 1740
D) 1720
İLKÖĞRETİM 7
Aşağıdakilerden hangisi Küçük
Kaynarca Antlaşması’nın
imzalanmasıyla meydana gelen bir
gelişme değildir?
24
SOSYAL BİLGİLER
1.
Aşağıdakilerden hangisi, Fatih
Dönemindeki gelişmelerden biri
değildir?
5.
Sokullu Dönemi’nde;
- Karadeniz ticaretini canlandırmak
- Orta Asya’daki Müslüman Türklerle
bağlantı kurmak
- İran tehlikesini zayıflatmak
A) Rumeli Hisarı’nın yaptırılması
B) Arnavutluğun alınması
C) Karadeniz’de Türk egemenliğinin
sağlanması
D) Akdeniz’in bir Türk gölü haline
getirilmesi
amacıyla aşağıdakilerden hangisi
gerçekleştirilmiştir?
A) İran ile barış antlaşması yapıldı
B) Don – Volga Kanalı Projesi uygulamaya
kondu
C) Karadenizdeki Türk donanması
güçlendirildi.
D) İran’a büyük bir sefer yapıldı
2.
Fatih Sultan Mehmet Döneminde meydana
gelen gelişmelerden bazıları şunlardır
I. Otranto Seferi’nin yapılması
II. Ortodoks Kilisesi’ne ayrıcalıklar verilmesi
III. Trabzon Rum imparatorluğuna son
verilmesi
6.
A) Baharat Yolu’nun Osmanlıların eline
geçmesi
B) Devlet gelirinin artması
C) Memlük Devleti’nin sona ermesi
D) Balkanlarda Türk egemenliğinin
güçlenmesi
O
Bunlardan hangisi ya da hangileri
Hristiyan dünyasında birlik oluşmasına
engel olma amacı taşır?
A) Yalnız I
C) I ve III
B) Yalnız II
D) I, II ve III
Aşağıdakilerden hangisi Yavuz Sultan
Selim tarafından gerçekleştirilen Mısır’ın
fethinin sonuçlarından biri değildir?
K
U
L
İ
S
T
İ
7.
K
3.
Yavuz Sultan Selim Döneminde
aşağıdakilerden hangisiyle
savaşılmamıştır?
A)
B)
C)
D)
A) Bu antlaşma ile bugünkü Türkiye-İran
sınırımız çizilmiştir
B) Osmanlı-İran savaşları bu antlaşmayla
sona ermiştir
C) Osmanlılarla İranlılar arasında ilk resmi
antlaşmadır
D) Bu antlaşma ile Osmanlılar duğuda en
geniş sınırlara ulaşmışlardır
Safevi Devleti
Memlükler
Dulkadiroğulları
Akkoyunlu Devleti
8.
4.
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlılar ile
İranlılar arasında yapılan Amasya
Antlaşması’nın özellikleriyle ilgili olarak
söylenebilir?
Aşağıdakilerden hangisi Sokullu Mehmet
Paşa Dönemi olaylarından biridir?
Osmanlı Devleti’nin İslam dünyasının
lideri konumuna gelmesini sağlayan olay
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
A) İstanbul’un Fethi
B) Otlukbeli Savaşı
C) Çaldıran Savaşı
D) Mısır Seferi
Belgrat’ın Fethi
Mohaç Meydan Savaşı
Kıbrıs Adası’nın Fethi
II. Kosova Savaşı
SOSYAL BİLGİLER
25
İLKÖĞRETİM 7
9.
Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi
sırasında yaptığı en son savaş
hangisidir?
13.
A)
B)
C)
D)
A) Otlukbeli Savaşı
B) Mercidabık Savaşı
C) Ridaniye Savaşı
D) Turnadağ Savaşı
10.
Preveze Deniz Savaşı’nın en önemli
sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlı Devleti Süveyş Kanalı
Projesiyle;
14.
I. Hindistan kıyılarını Portekizlilerin
baskısından kutarmak
II. Akdeniz ticaretini canlandırmak
III. Güney Asya’daki Müslümanları
Avrupalılara karşı korumak
Haçlılara karşı kazanılan ilk zaferdir
Karadeniz Türk gölü haline gelmiştir
Akdeniz Türk gölü haline gelmiştir
Türk donanması güçlenmeye başlamıştır
Aşağıdaki savaşlardan hangisinde
Osmanlılar mağlup olmuşlardır?
A)
B)
C)
D)
Preveze Deniz Savaşı
Mohaç Meydan Savaşı
Zigetvar Savaşı
İnebahtı Deniz Savaşı
yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri
amaçlanmıştır?
O
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) I, II ve III
K
U
L
15.
İ
S
A)
B)
C)
D)
T
11.
Kanuni Devri’nde;
İ
- Katoliklerle – Ortodoksların arasını açmak
- Akdeniz ticaretini canlandırmak
Don – Volga ve Süveyş Kanalı projeleri
aşağıdaki Osmanlı devlet adamlarından
hangisi döneminde başlamıştır?
K
Köprülü Mehmet Paşa
Fazıl Ahmet Paşa
Sokullu Mehmet Paşa
Tarhuncu Ahmet Paşa
amacıyla aşağıdaki devletlerden
hangisine kapitülasyonlar verilmiştir?
A)
B)
C)
D)
12.
Venedik’e
İngiltere’ye
Fransa’ya
Rusya’ya
16.
Aşağıdakilerden hangisi bu
başarısızlığın nedenlerinden biri
değildir?
Osmanlı Devleti, Yükselme Devri’nde
aşağıdaki devletlerden hangisiyle
savaşmamıştır?
A) İran
B) Venedik
C) Avusturya
D) Rusya
İLKÖĞRETİM 7
Osmanlılar, 1529’da gerçekleştirdiği
I. Viyana kuşatmasında başarılı olamamış
kuşatma kaldırılarak geri dönülmüştür
A) Götürülen topların yetersiz olması
B) Mevsimin kışa yaklaşması
C) Viyana kalesinin savunmaya elverişli
olması
D) Kırım Hanı’nın ihanet etmesi
26
SOSYAL BİLGİLER
17.
A)
B)
C)
D)
18.
22.
Aşağıdakilerden hangisi Yavuz Sultan
Selim’in İran Seferi’nin sebeplerinden
biri değildir?
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun
nedenlerinden biri değildir?
Cihan hakimiyetini sağlamak
Toprak elde etmek
Şii tehlikesine son vermek
Halifeliği ele geçirmek
A)
B)
C)
D)
Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden
sonra gerçekleşmiştir?
A)
B)
C)
D)
Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı ele
geçirmesinden sonra beklenen
ekonomik kazancın elde edilememesinin
temel nedeni aşağıdakilerden
hangisidir?
A) İran ile sürekli savaşlar yapılması
B) Portekizlilerin Hint denizinde egemenlik
kurmaları
C) Halifeliğin gücünden yeterince
yararlanılamaması
D) Venediklilerle yapılan savaşlar
O
K
21.
Ege
İç Anadolu
Marmara
A)
B)
C)
D)
Tütün
Tütün
Zeytin
Buğday
Ayçiçeği
Buğday
Buğday
Tütün
Zeytin
Ayçiçeği
Tütün
Ayçiçeği
I.
2.
3.
4.
Türkiye’nin en büyük limandır.
Sanayi ve ticaret merkezidir.
Ataş petrol rafinerisi bulunmaktır.
Adana Bölümü’nün nüfus bakımından en
büyük kentidir.
L
İ
S
24.
İ
Avrupa’da 16. yüzyılda şiddetli mezhep
savaşları yaşanmıştır
Aşağıdakilerden hangisinde ürünler
sırasıyla en çok Ege, İç Anadolu ve
Marmara Bölgesi’nde yetiştirilir?
U
T
20.
Tarıma elverişli toprakların azlığı
Önemli yollara sapa olması
Ormanların geniş yer kaplaması
Yeryüzü şekillerinin elverişsizliği
Halifeliğin Türklere geçmesi
Kıbrıs’ın alınması
Otlukbeli Savaşı’nın yapılması
I. Viyana Kuşatması
23.
19.
Antalya Bölümü’nde nüfus dengesiz
dağılmıştır.
K
Bu savaşlara neden olan gelişme
aşağıdakilerden hangisidir?
Yukarıda Mersin kenti ile ilgili verilen
bilgilerden hangileri doğrudur?
A) Rönesans
B) Reform
C) Coğrafi Keşifler
D) Feodalitenin yıkılması
A) I ve II
C) II ve III
Doğu Karadeniz Bölümü’nde kıyı
kesiminde tarım topraklarının küçük
parçalar halinde olmasının nedeni
aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
25.
İkliminin elverişsiz olması
Yer şekillerinin engebeli olması
Bakı
Bitki örtüsünün geniş alan kaplaması
SOSYAL BİLGİLER
Güneydoğu Anadolu Bölgesi kuzeyden
ve batından hangi coğrafi bölgelerle
komşudur?
A)
B)
C)
D)
27
B) I ve III
D) III ve IV
Kuzeyden
Doğu Anadolu
İç Anadolu
Doğu Anadolu
Akdeniz
Batıdan
Akdeniz
Akdeniz
İç Anadolu
Doğu Anadolu
İLKÖĞRETİM 7