Atom Modelleri ve Atom Modellerinin Tarihsel Gelişimi 1.Atom Nedir? 2.Atomu Oluşturan atom altı parçacıklar 3.GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ATOM MODELLERİ 1.Atom Nedir? Atom, maddenin en küçük temel yapı taşıdır. Gözle görülemeyecek kadar küçüktür. Atomu yap-bozun bir parçasına benzetebiliriz. Atom Su element değil, bir bileşiktir. Oksijen ve hidrojen atomlarından meydana gelmiştir. Su, toprak, ateş, etrafımızdaki bütün maddeler, bu 105 çeşit elementin, yani bunların yapı taşı olan atomların muhtelif şekillerde bir araya gelmesi ile meydana gelmiştir. Mesela hidrojen ve demir birer elementtir. Çünkü yapılarında birer çeşit atom vardır. 2) Atomu Oluşturan atom altı parçacıklar • 1-Proton:Çekirdek adı verilen orta kısımda bulunur.Pozitif(+) yüklüdür. • 2-Netron:Çekirdekte bulunur.Yüksüzdür. • 3-Elektron:Çekirdek etrafındaki katmanlarda bulunur.Negatif (-) yüklüdür. • Proton ve Netronun ağırlıkları çok yakındır . elektronun ise azdır.Bu yüzden ağırlıkları ölçülürken çekirdeğe bakılır. Elektronların hareketini,Lunapark’taki ahtapotun yaptığı dönme hareketine benzetebiliriz. 2) GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ATOM MODELLERİ 1-) Demokritos(mö.400) Atomun ilk varsayımını yapmıştır. Maddenin taneciklerden oluştuğunu ileri sürmüş ve bu taneciklere atom adını vermiştir. 2-John Dalton Atom ile ilgili ilk bilimsel çalışmayı yaptı. John Dalton atomu içi dolu berk kürelere benzetti. Maddeleri oluşturan en küçük temel atomdur. Atomlar daha küçük parçacıklara ayrılamaz. Dalton atom modelinin eksik ve yanlışları Atomlar içi dolu küreler değildir. Atomun büyük bir kısmı elektronların içinde dolaştığı boşluktan oluşur. Atomlar parçalanamaz yenide oluşturulamaz fikri yanlıştır. Atom altı parçacıkların (elektron,proton,nötron) varlığından hiç bahsetmemesi önemli bir eksikliktir. 3-John Joseph Thomson Atomun bazı parçacıklardan oluştuğunu ileri sürmüş ve yüklerinin olduğunu söylemiştir. Bunların atom içinde dağınık halde olduğunu söylemiş ve üzümlü keke benzetmiştir. Atomda pozitif yük içerisinde negatif yükler homojen olarak dağılmıştır. Thomson atom modelinin hataları ve eksiklikleri ATOM KARPUZ GİBİMİYDİ ACABA ELEKTRON ATOMUN POZİTİF YÜKLÜ KISMI Atomdaki proton (pozitif yük) ve elektronlar (negatif yükler) rastgele dağılmamışlardır. Atomun yapısında proton ve elektronlardan başka, yüksüz bir tanecik olan kütlesi proton kütlesine eşit nötronlar da vardır. Bu nedenle atom kütlesinin çok büyük bir kısmını protonlar oluşturmaz. 4-) Ernest Rutherford Atomun çekirdeğinden bahsetmiştir. Elektronların belirli yörüngelerde bulunduklarını söylemiştir. Rutherford atom modelinin açıklayamadığı özellikler: Elektronların çekirdek etrafındaki dağılımını açıklayamamıştır. Çekirdeğin kütlesini protonların kütlesine eşit kabul etmiştir. Çekirdekte yüksüz taneciklerin olabileceğini ifade etmiş fakat nötronun varlığını açıklayamamıştır. 4- Niels Bohr Elektronların etraf ta dönmediklerini,belli katmanlarda döndüğünü öne sürdü. Atomdaki elektronlar çekirdek etrafında belirli uzaklıkta (yörünge) bulunur. Her yörüngenin enerjisi farklıdır. Çekirdeğin etrafında çekirdekten uzaklaştıkça enerjisi artan 7 enerji düzeyi vardır. En düşük enerji düzeyi 1 olmak üzere enerji düzeyleri tam sayı ile numaralanır. Yörüngeler K, L, M, N, O, P, Q harfleri ile veya 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7gibi rakamlar ile gösterilebilir. Bohr atom modelinin açıklayamadığı özellikler Manyetik alanın emüsyon spektrumuna etkisini açıklayamamıştır. Hidrojen ve hidrojen gibi tek elektronlu iyonların spektrumlarını açıklayabilmişken, çok elektronlu atomların spektrumlarını açıklayamamıştır Atom oluşturma https://phet.colorado.edu/sims/html/build-anatom/latest/build-an-atom_en.html 5-Modern Atom Modeli Elektronlar bulunma ihtimalinin yüksek olduğu elektron bulutlarında yer alırlar. Netron ve Proton çekirdeği oluşturur Bir elektronun yeri ve hızı aynı anda belirlenemediğinden, elektronun çekirdek etrafında bulunma olasılığından bahsedilir. Elektronlar dalga özelliği gösterir. Orbitaller elektronların çekirdek etrafında bulunma olasılığının en fazla olduğu bölgelerdir. 1) Konu anlatım animasyonlu video https://www.youtube.com/watch?v=bTkNmyRn7l4