Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Dersin Adı: Bireylerle Sosyal Hizmet Sorumlu Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Veli DUYAN Konu:Bireyle sosyal hizmet müdahalesi ve sorun çözme süreci Müracaatçılar ve sosyal hizmet uzmanları amaçlarını gerçekleştirmek için birlikte hazırladıkları planı yaşama geçirir. Uygulama sürecinde meydana gelen gelişme sürekli olarak izlenmeli ve mikro, mezzo ve makro düzeyde değerlendirilmelidir. Yöntemlerin Kullanımı teşvik etme duygusal boşalma rahatlatma destekleme öneride bulunma rehberlik etme yönlendirme yeni deneyimler yaşatma açıklık getirme yorumlama Vb. TANISAL EKOL İŞEVSEL EKOL Freud’un geliştirdiği Kişilik Teorisini kullanır. Otto Rank’ın geliştirdiği İrade Teorisini kullanır. Kişiliğin birçok gücün etkileşim halinde olduğu bir toplam olduğuna ve sosyal çevreyi etkilediğine inanmaktadır. Bu faktörlerin arasındaki denge ve güç, kişinin ailesi ve diğer insanlarla olan bireysel deneyimlerinin temel sonucudur. Kişilik gelişimi sürecinin kişinin içsel ihtiyaçlar ile çevresinin etkileşime girmesinden kaynaklandığını düşünür ama bu etkileşim insanların doğuştan gelen bireysel gelişim ve özerklik iradesi tarafından gerçekleştirildiğine inanır. Ego temel ruhsal enerjidir ve onun gücü; isteyerek veya istemeyerek kişinin psikososyal çevresi tarafından belirlenir. Ego (kendilik), içsel ve dışsal deneyimlerin “irade” ile yaratıcı bir şekilde kullanılması sonucunda ortaya çıkar. Ego, iç ve dış güçlerin etkileşiminin bir sonucu değildir. Tedavinin amacı, kişinin ego kapasitesini yükseltmektir. Kişinin içsel duygu, organizasyon ve eylem kapasitesini serbest bırakmasına yardımcı olmaya çalışır. TANISAL EKOL İŞEVSEL EKOL Bireyin terapötik ilişkide rol almasını sağlamak için müracaatçının ego işlevselliği, kişiliği, motivasyonları, baskılar ve şuan ki duyguları hakkında tam bilgiye sahip olmak gerekir. Hem sorun ile hem de bireyle çalışma ilişkisi ile ilgili kişinin sorunlarını çözmesine yardımcı olacak o anki hisleri önemlidir, diğer tüm bilgiler ikincildir. Hem psikolojik hem sosyal olarak planlanmış ve amaç odaklı bir yaklaşımı uygular. Müracaatçıya kendi değişim sürecini yönlendirmesi için tamamen özgürlük verir. Aracı hizmetler sağlar. Müracaatçının kapasitesi ve güçsüzlüklerini değerlendirmek ve kişisel gelişim için yapılacakları düzenlemek konularında sorumluluk kabul eder. İşlevsel Ekol ise kendi kararlarını vermesinin yapıcı etkisi nedeniyle müracaatçının seçim ve hedef belirlemesi yapmasına hak tanır. Bazı önemli rehberlik yöntemleri şunlardır: yansıtıcı tartışma tavsiye verme motivasyon sağlama açıklık getirme algıları düzeltme model olma ileriye dönük rehberlik rol yapma gerçeğe odaklanma parçalama yorumlama evrenselleştirme yüzleştirme Sosyal hizmet uzmanları müracaatçıların karşılaştığı sorunların çözümü için; beden hareketleri (jimnastik) kas gevşetme düşünce yapısını değiştirme kendine emir verme model olma strese karşı bağışıklık kazandırma empati yorumlama gerçekle yüz yüze getirme oyun tedavisi takdir etme görüşme sonuna doğru kısa ara verme genelleştirme seçme imkanı tanıma kalıplaşmış tutum ve davranışları değiştirme hayal kurma tekniklerinden yararlanabilir.