TÜRKÇE TESTİ 1. 5. Sözcüğün akla gelen ilk anlamının dışındaki kullanımlara mecaz anlam denir. Parçaya göre “ruh hâlleri”, “geçen zaman”, “gayret etmek” ifadeleri gerçek anlamında kullanılmıştır. Ancak “yol açmak” gerçek anlamından sıyrılıp “bir olayın sebebi olmak” anlamını kazanarak mecaz olmuştur. “İnce teknik” ifadesinde ise “ince” akla ilk gelen “dar ve kalınlığı az” anlamında değil; başarılı, nitelikli, üstün anlamında kullanıldığı için mecaz anlamlıdır. Cevap B I. cümlede “ne yazık ki” ifadesi yakınma (şikayet) anlamını, II. cümlede yasal düzenlemelerin yapılma ihtimalinin olmaması kaygı anlamını, III. cümlede komisyonun etkili bir çalışma ortaya koyacağının düşünülmesi ancak bunun olmaması gerçekleşmemiş beklentiyi, V. cümlede ise “Hayvan Hakları Yasası’nda gereken düzenlemelerin sürekli ertelenmesinin hayvan katliamlarının artmasına yol açacağı” koşul anlamını sağlamaktadır. IV. cümlede hayvan hakları ile ilgili bazı davaların kazanılması olumlu bir duruma tespittir benzerleri arasından birini seçip ayırmak anlamına gelen “beğenme” ifadesiyle uyum sağlamamaktadır. Cevap D Cümleyi boşluklara dikkat ederek okuduğumuzda “dil biliminin gelişmekte olduğundan” ve “bunun karşılanması gerektiğinden” söz edildiğini görürüz. Cümledeki “terimler” ve “gelişmekte olan teknik” anahtar ifadelerdir. Buna göre cümlenin bütünü değerlendirildiğinde gelişen tekniğin doğurduğu terim ihtiyacının yeni sözcükler üretilerek karşılanması gerektiği sonucuna ulaşılabilir. Onun için parçayı A seçeneğindeki sözler tamamlar. Cevap A 3. 6. HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI 2. “Özgün” taklit olmayan, benzeri bulunmayan, kendine has ifadelerini karşılayan bir sözcüktür, bu nedenle C seçeneği doğrudur. A seçeneğinde “taklit edilmeyen” ifadesi Ahmet Hamdi Tanpınar’ın diğer yazarlar tarafından taklit edilmek istendiği ancak bunun başarılamadığı anlamını taşır, “özgün” kelimesi ile uyum sağlamaz. Kesin yargı sorularında cümlenin anlamının dışına çıkmamalıyız. Konuya ilişkin genel bilgilerimizle cümleyi kesinlikle bağdaştırmamalıyız. Yani cümleden olası sonuçlar değil verilenler kadarıyla sonuç çıkarmalıyız. Cümlede Amerika hükûmetinin Küba’ya yapılacak uçak seferlerini onaylamasıyla Küba’nın Cienfuegos şehrine Amerikan halkının yoğun bir şekilde seyahat ettiği anlamı kesin olarak çıkmaktadır. Cevap E 7. Cevap C I. cümlede sanatla ilgili bir durum belirgin kılınmış, tespit edilmiştir. II. cümlede insanların kaçış için tercih edebilecekleri delilik, keşişlik, ölüm gibi olasılıklardan bahsedilmiştir. IV. cümlede ise yazarın yazma amacı “mutlaka” ifadesiyle kesinlik anlamı kazanmıştır. V. cümlede yazarın yazmasının amacı sadece yazma istediği olarak ifade edilmiştir. III. cümlede bir önceki yargının nedeni verilmemiştir. İnsanların kaçış için niçin sanatı tercih ettiği sorusu sorulmuştur. Cevap C 4. Parçanın anlatımı dikkate alındığında geçmişte olup bitmiş durumların kendi içinde kronolojik sırası ile aktarıldığı anlaşılacaktır. Yazar hikâyesinde depremden, ölümlerden sonraki; yeni geldiği okuldan kovulmadan önceki zaman dilimini anlatmaktadır. Ancak sonuç olarak bütün bunlar bu yazıyı yazdığı zamandan önce olup bitmiştir. Yani yeni okulunda okurken yazılmış olamaz. 8. Verilen cümlede şeftalinin üzerindeki tüylerin cildi kaşındırması uzun süreli ciltle temasına bağlanmış. Bu anlamdan yola çıkarak A seçeneğinde şeftalinin sağlığa zararlı olduğu, C seçeneğinde ciltte yarattığı tahrişin tedavisiyle ilgili bilgi, D seçeneğinde teması hâlinde suyla yıkanması ve E seçeneğinde şeftali satışlarıyla ilgili bilgilere öncülde ulaşılamamaktadır. Cevap B Cevap B 1 9. 12. Tahmin yaklaşık olarak değerlendirmedir. II. cümlede kitapların aydınların dışında okuyucu bulamadığı, III. cümlede kitabın yorucu sayfaları olmasına rağmen okuyucu yoramayacağı, IV. cümlede okuyucunun bazı sürprizlerle karşılaşabileceği, V. cümlede okuyucunun aydınlar tarafından kaliteli kitaplara yönlendirilebileceği gerçekleşmemiş fakat gerçekleşme ihtimali olan bir şekilde değerlendirilmiştir. Doğru cevap olan I. cümlede ise ülkemizdeki okur sayısının düşük olması kesin bir ifadedir, yaklaşık olarak değerlendirme anlamı taşımamaktadır. Bu soru tipinde cümleler arası anlam ilişkilerine dikkat etmeliyiz. Cümlelerdeki zamirlerin, sıfatların, bağlaçların yardımıyla ifadeler arası anlam birliğini sağlamalıyız. Parçada çalışan insanların çocuklarını kreşe bırakabilmesi alternatifinin inekleri olan ve çalışan insanlar içinde geçerli olduğu üzerinde durulmuştur. İkinci cümlede yer alan “... bu mümkün.” ifadesi bir inek kreşinin olduğunu doğrulamaktadır. Üçüncü cümlede “... kurulan bu kreşte” sözündeki “bu” ifadesinin soru kökündeki cümlede sözü edilen Çumra’daki inek kreşini işaret ettiğini görüyoruz. İşte birtakım ifadeleri bağlayarak oluşturduğumuz anlam birliğinde kelimelerin karşılıklarını bu şekilde tespit etmeliyiz. Cevap A Cevap D 10. Cümle analizi sorularında önce seçeneklerdeki cümleler okunmalı. Daha sonra bu cümlelerin ifade ettiği anlamın parçadaki cümle ile sağlaması yapılmalıdır. II. cümlede el sanatları ifadesinin farklı isimlerle karşılanmasının yarattığı karmaşa olumsuz bir durumdur. III. cümlede, terim karmaşasının bilimi gölgelediği belirgin kılınmış, yani saptaması yapılmıştır. IV. cümlede yabancı ülkelerde el sanatlarının halkın ürettiği maddi bir ürün olduğu için bilimsel olarak ele alınması ile bizim ülkemizde bu üretimlerin bilimsel olarak incelenmemesi karşılaştırılmıştır. V. cümledeki “hatta” ifadesi, Batılı ülkelerin el sanatlarıyla ilgili bakanlık kurması mevcut iyi durumun daha da üst noktaya ulaştığını vurgulamıştır. Sorunun I. cümlesinde ise bir çıkarım yapılmadığını görmekteyiz. “Çıkarım” bir olayın sonucundan, başka bir olayın sonucuna ulaşmaktır. Ancak I. cümleye baktığımızda Türk el sanatlarının bilimsel olarak ele alınmadığı anlamını görmekteyiz. Çıkarım olması için cümlede en az iki olay veya durum söz konusu olmalıdır. Örneğin “ İçeriden ses gelmediğine göre uyumuş olmalılar.” cümlesinde bir çıkarım söz konusudur. Uyumuş olmalarına, ses çıkarmamalarından ulaşılmıştır. HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI 13. Yeterlilik birleşik eylemi “–ebilmek” fiilinin başka bir fiille birleşmesiyle oluşur. “yürüyebilir” ifadesi bizi B seçeneğine ulaştırmaktadır. “Yıldız ışığı” ve “ deniz feneri” belirtisiz isim tamlamaları C seçeneğini doğrular. Parçadaki “daralıyor” yüklemi bir fiildir ve “dar” adından “– al” isimden fiil türeten yapım eki ile oluşmuştur. Bu bilgi D seçeneğini karşılamaktadır. Yer yön zarfı fiile sorulan “nereye” sorusunun cevabıdır ve cevap kelimesinin hal eki ( -i –e –de –den) almaması gerekir. İkinci dizede “gitsin” fiiline sorulan nereye sorusunun cevabı “geri”dir ve bu bir yer-yön zarfıdır. (geride, geriye sözcüklerindeki gibi ek alırsa isim olur) Parçadaki “nasıl” sorusu “durmuş” fiiline yönelik kullanıldığı için soru zarfıdır. Durum zarfı ise fiile sorulan “nasıl” sorusunun cevabıdır. Dördüncü dizedeki “durmuş” fiiline yöneltilen “nasıl” sorusunun cevabı “sabırla” olduğundan E seçeneği de doğrudur. Yanlış cevaba baktığımızda şiirde için, kadar, gibi, göre...edat; de, ki, ya da, ve, veya, fakat, ama... vb. bağlaç unsurları yoktur. Cevap A 14. Özne yüklemdeki işi yapan, ortaya çıkaran, gerçek kılan ögedir. Yükleme sorulan “kim” veya “ne” sorularının cevabıdır. A’da “kim” anlamaz, B’de kim tanıdığın eski bir dost gibidir, D’de “ne” örtülür, E’de “ne” bize verilen en büyük armağandır. sorularının cevapları öznedir. C’de “vakit” sözcüğü ek fiil (-dır)alıp yargı kurduğu için “ona ayırdığın vakittir” yüklemdir. Cevap A 11. Tamlamalar YGS’nin önemli konularındandır. Öncüldeki soru kalıbına bakıldığında sıfatın isim tamlamasının her iki unsurunu da nitelemesi gerektiği anlaşılmaktadır. A seçeneğinde “yeşil çadırın eski kapısı” tamlamasında yeşil, çadırın; eski, kapının niteleyicisi olmuştur. Yani sıfatlar isim tamlamasının tamamını değil tamlayan ve tamlananı nitelemiştir. B’de “onların birleşmesi” herhangi bir sıfat almamıştır, C’de “Ayşe’nin sofraya koyduğu” söz öbeği isim tamlaması kalıbı ile kurulmuştur, ancak bir sıfat ile nitelenmemiştir. D seçeneğinde “büyük bir apartmanın ikinci katı” belirtili isim tamlamasıdır. “büyük” sıfatı sadece apartmanı yani tamlayanı, “ikinci” sıfatı ile katı yani tamlananı nitelemiştir. Doğru cevaba baktığımızda E’de “takvim yaprakları” belirtisiz isim tamlamasının “eski” sıfatı ile bir bütün olarak nitelendiğini görürüz. Cevap C 15. Sözcüğün türleri isim, sıfat, zarf, zamir, edat, bağlaç, ünlem ve fiildir. I. cümlede “zevk”, II’de “ruh”, III’te “ütopya” V’te “kültürleri” sözcüğü isimdir. IV. cümledeki “belirgin” sözcüğü ise özellik kelimesinin niteliği olduğu için sıfattır. Cevap D 16. IV. cümledeki “bilimadamı” yazımı yanlıştır. Sözcük “bilim adamı” şeklinde ayrı yazılmalıdır. Cevap E Cevap E 2 17. B seçeneğindeki “şofpen” sözcüğünün doğru yazımı “şofben” şeklinde olmalıdır. 21. Açıklama metinlerinde okuyucuya yeni bir bilgi öğretilir, karşılaştırmanın olduğu metinlerde iki unsurun birbirlerinden farkı üzerinde durulur, betimleme paragraflarında varlıklar okuyucunun gözünde canlandırılarak anlatılır. Yaşanması mümkün veya yaşanmış bir olayın başkalarına sözle ya da yazıyla anlatıldığı anlatım biçimine öyküleme (hikâye etme) denir. Bu metinlerde yer, kişi, zaman kavramları bulunur. Yazarın kendi doğrularına okuyucuyu inandırmak, onu kendi gibi düşündürmek için kullandığı anlatım tekniğine tartışma denir. Bu parçada sanatçıların kişiselliklerinin eseri oluştururken ortaya çıktığı ve bunun zorunlu olduğu üzerinde durulmuştur. Parçada yer alan “Gerek sanatın alıcısı gerekse ait olunan sanat çevresi bu kişiselliğe müdahalelerde bulunacaktır. Sanatçı bunu bilerek hareket etmelidir.” ifadeleri yazarın kendi doğrularıdır ve cevap bu yüzden tartışmadır. Cevap B 18. B,C,D,E seçeneklerinde noktalı virgülden önceki sözcüğün kendisinden sonraki benzer unsurlarla anlam bağı olmadığını göstermek için kullanılmıştır. A seçeneğinde ise ikiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan cümlelerde özneyi ayırmak için kullanılmıştır. Cümlede sanatlı, profesyonel, sarsıcı ifadeleri eş değer unsurdur ve özne olan “Tarkowski filmleri” noktalı virgülle ayrılmıştır. Cevap A Cevap B B seçeneğinde “valilik” sözcüğüne tamlayan eki “–in” getirilerek V. cümle “Valiliğin dün akşam saatlerindeki açıklaması...” şeklinde olmalıdır. D seçeneğinde “en iyi öykü yazarı”, “sorulduğunda” fiilimsisine nesne olarak bağlanabiliyor ancak bu ifade “karar veremiyorum” yükleminin dolaylı tümleç ihtiyacını karşılayamıyor. “karar veremiyorum” yükleminden önce “en iyi öykü yazarının kim olduğuna” ifadesi getirilmelidir. HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI 19. A seçeneğindeki gibi ne ... ne bağlacının olduğu cümlelerde yüklem olumlu olmalıdır. Yani cümle “Sınırların kalktığı bir dünyayı ne şirketler ne de devletler ister.” biçiminde olmalıdır. E seçeneğinde cümlede neden–sonuç anlamı “kalmasından” kelimesine getirilen “–den” ekiyle sağlandığı için “nedeni” sözcüğü gereksiz kullanılmıştır. 22. Parçanın ana düşüncesi lik cümlede ifade edilmiştir. Anekdot ise bu durumu örneklemek içindir. Parçada “adam” biletçiye tren geçiş saatlerini sormaktadır. Ancak biletçi, “adam”ın seyahat yapacağını düşünerek bilet alıp almayacağını sorar. “Adam” sadece trenin geçişini seyretmek istediğini ifade eder. Yani oldukça sıradan bir şey olan trenin geçişini izlemek ister. Bu sıradan davranışı yapma istediği küçük şeylerle mutlu olma isteği olarak yorumlanabilir. Cevap C 23. II. cümlede adaların yan yana olması inci gerdan gibi dizilmesine benzetilmiştir. III. cümlede seçeneğinde ulusal parkın kapladığı alan olan 2.200 km2 sayısal veridir. IV. cümlede dalışın yeri ve mercan türlerinin soyunun kritik derecede olduğu bilgileri kanıtlanabilir olduğu için nesneldir. V. cümlede “...geniş dallar arasında yer edinmeye çalışan mavi balıkları ve mercanları izledik hayranlıkla.” ifadesiyle görüntü okuyucunun gözünde canlandırıldığı için betimleme vardır. Ancak I. cümlede Küba’da yapılan dalışla ilgili bir tarih yoktur. Cevap C 20. Parçada olayların belli bir akış içinde birbirini takip ederek anlatılmış olması A seçeneğini karşılamaktadır. Parçadaki, “pembe silindir yastık, pürüzsüz kerpiç duvar” gibi ifadeler B seçeneğini karşılamaktadır. C seçeneğindeki beş duyunun birden çok algısı “halının üstünde kıvrılmış kediye bakarak geçirdik” cümlesinde görme; “yan odada Astulla Han’ın alçak sesle fokurdattığı nargileden başka tek bir ses duyulmuyordu” ifadesinde ise duyma olarak açıklanabilir. Parça yazarın bakış açısını, hislerini yansıttığı için D seçeneğindeki öznel yaklaşım ifadesi doğrudur. İnandırıcılık içeren bir anlatım söz sanatlarının az olduğu, kelimelerin gerçek anlatımlarının kullanıldığı daha çok makale türündeki eserlerde görülür. Cevap A 24. I, II, III ve V. cümlelerde Rıfat Ilgaz’ın toplumcu anlayışından, halkın sorunlarını yansıtmasından, çevresinde yaşananları ele almasından bahsedilmiştir. IV. cümle bu bütünlüğü bozarak Rıfat Ilgaz’ın dil ve üslubunu konu almıştır. Cevap E Cevap C 3 25. AÇIKLIK: Anlatımın hiçbir tartışmaya yol açmadan, tek bir yargıyı açıkça ifade etmesidir 30. Metinde dizi ve romanların oluşturulma safhaları üzerinde durulmuştur. Diziler açık uçlu bir sonla yazılabilir. Yani dizilerde yazılma süresi devam ederken müdahale etme şansı vardır. Ancak roman, yazarın daha önceden tasarlamış olduğu bir sonla biter. Yani roman oluşturulurken dizideki gibi müdahale etme şansı yoktur. Roman ve dizi senaryosunun oluşturulma aşamasındaki farklılıkların ele alındığı parça, “Roman ve dizilerin kurgulanma aşaması neden farklıdır?” sorusunun karşılığıdır. AKICILIK: anlatımın pürüzsüz olması, hiçbir engele uğramadan akıp gitmesi demektir. DOĞALLIK: Anlatımın zorlamalardan, yapmacıklıktan uzak olarak, içten, samimi bir şekilde yapılmasıdır. ÖZLÜLÜK: Az sözle çok şey anlatmaktır. BİÇEM: Sanatçının görüş, duyuş, anlayış ve anlatıştaki özelliği veya bir türün, bir çağın kendine özgü anlatış biçimi. Cevap A Öncüldeki cümlede yazarın, alaysamalı dil özelliği vurgulandığından biçem seçeneği doğrudur. 31. Metinde Türk sanat müziği ile popüler müzik karşılaştırılmıştır. Aralarındaki fark Türk sanat müziğinin popüler müziğe göre daha kalıcı olmasıdır. Bunun sebebi olarak da Türk sanat müziğinin toplum ve insan duygularını yansıtması; aşk, ihanet, hasret gibi duyguları ele alması gösterilmiştir. Parçada vurgulanmak istenen Türk sanat müziğinin hayatla iç içe olması ve sürekliliğini bununla sağlamasıdır. Cevap E 26. I, II, III ve IV. cümlelerde eğitim için kitabın önemi, her yaştan insan için eğitimin ayrılmaz bir parçası olduğu üzerinde durulmuştur. Bu cümlelerden sonra V ve VI. cümlelerde MEB’in kitaplar ve öğrencilerle ilgili bir projeden bahsedilmiştir. Cevap D 27. Paragrafın bütünü ele alındığında cam işçiliğinin Türk el sanatları içindeki önemi üzerinde durulmuştur. Ancak parçada IV. cümlede camdan yapılmış bazı el sanatlarının kırılmasında söz edilmiş III. cümlede “yine” kelimesi ile camdan el sanatlarının kırılmasına rağmen bazılarının günümüze kadar ulaştığı bilgisi verilerek bu iki cümle arasında bir bağlantı kurulmuştur. Öyleyse III. ve IV. cümleler yer değiştirdiğinde cümleler anlamlı bir bütün oluşturur. HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI Cevap D 32. Parçada yazarın dikkat çekmek istediği nokta farklı bir tarzda ele alınan Tutunamayanlar ve Tehlikeli Oyunlar adlı romanların ön yargıyla karşılanıp olumsuz eleştiri almasıdır. Metinde geçen “Romanın bir seçme düzenleme işi olduğunu hatırlatanlar da bu yazılanlara roman dememek gerektiğini çünkü her şeyi romanına dolduran bu yazarın ayıklamadan haberi olmadığını söylediler.” cümlesi bizi doğru cevap olan C seçeneğine ulaştırmaktadır. Cevap C Cevap C 33. A seçeneğinin karşılığı, “Demir olan mıknatısın bir de manyetik çekim alanı vardır ve bu görülmeyen güç, enerji, 20. yüzyılda Einstein, Tesla, Heisenberg gibi...” cümlesinden çıkarılabilir. 28. Parçada yazar sıradan insanları özellikle de kadınları, onların anlattıklarını yazarlardan, kitapların anlattıklarından daha ilginç bulduğunu vurgulanmıştır. Bunların gerçek hayatın gerçek kahramanları olduğu düşünülürse A seçeneği uygundur. C seçeneğinin karşılığı Einstein, Tesla, Heisenberg gibi bilim insanlarının enerji fiziğinin önemini fark ederek enerji fiziğini elektronik alanlarda, sağlık alanlarında ve ulaşım hizmetleri gibi alanlarda kullanmasıdır. Cevap A D seçeneği parçada ilk cümleden çıkmaktadır. Newton enerji fiziğiyle ilgili değil madde fiziğiyle ilgili çalışmalar yapmıştır. 29. I. öncüle “Batı tarzında tenkitler yazmışlardır.” cümlesinden ulaşılabilir. II. öncüldeki eski-yeni tartışması Tanzimat’a zarar vermiştir yargısının karşılığı parçada yoktur, hatta parçaya göre eski-yeni tartışması eleştiri türünün gelişmesine katkı sağlamıştır. III. öncülün karşılığı paragrafın son cümlesidir. IV. öncüldeki ifadenin karşılığı parçada yer almamaktadır. E seçeneğinin karşılığına ise “insan aklının erişme sınırlarının en ucunda madde değil enerji fiziği kuralları işliyor.” cümlesinden ulaşılabilir. Parçada madde fiziğiyle ilgili çalışmaların enerji fiziğini ortaya çıkardığı bilgisi olmadığından B seçeneğine ulaşılamaz. Cevap D Cevap B 4 34. A seçeneğine metindeki “... itinalı ve yaratıcı bir dil kullanmaktadır.” ifadesinden ulaşılmaktadır. 38. Yönetmen çekmiş olduğu Batman filminin üzerinden zaman geçmişine rağmen filmdeki kostümlerin konuşulmasının olumlu bir durum olduğunu söylüyor. III. cümlede kostümlerin konuşulması, hatta giderek bu durumun artması beklenmeyen bir olaydır. Bu yüzden C seçeneğinde beklenmeyen bir durum söz konusudur. B seçeneğine parçanın birinci cümlesinden ulaşılmaktadır. C seçeneğine metindeki “... hayatın değişim ve dönüşümlerine duyarlı yaklaşımlarıyla dikkat çekti.” ifadesinden ulaşılmaktadır. Cevap C E seçeneğine metindeki “... kendine özgü anlatım biçimleri geliştiren...” ifadesinden ulaşılmaktadır. 39. Metinde Dostoyevski’yi keşfetmek, onu yeniden yaşamamıza ve kendi benliğimizin derinlerinde canlandırmamıza bağlıdır. Bu da bizi Dostoyevski’yi içselleştirerek keşfedeceğimiz anlamını karşılayan E seçeneğine yönlendirir. Metinden farklı türlerdeki eserlerinde toplum sorunlarını işlediği bilgisine ulaşılamaz. Cevap D Cevap E 40. “Dostoyevski ile aramızdaki bağı keşfetmeyi umut edebiliriz.” ve “Onu içimizde duymadığımız, kendi içimizde yeniden yaşamadığımız taktirde Dostoyevski bizim için hiçbir şey ifade etmez.” A seçeneğine; 35. A seçeneğine metindeki “... sosyal bilimler ile irtibatını kurmak ve bu bağlamda gündeme gelen bilimsel sorulara cevaplar aramak...” ifadesinden B seçeneğine metindeki “... bilimsel sorulara cevaplar aramak amacıyla ortaya çıkmıştır.” ifadesinden, D seçeneğine ait bilgi metindeki ilk cümlededir. Ancak parçada E seçeneğindeki “uluslararası ilişkileri şekillendirir” bilgisine ulaşılamamaktadır. Cevap E HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI C seçeneğine metindeki “...Örneğin gündelik hayatta yüzleştiğimiz ve yaşantımızı...” ifadesinden ulaşılabilir. “Empati duyarak anlama gücümüzü önce kendi benliğimizin derinliklerinde denemeli, böylece kuvvetlendirmeli, canlandırmalıyız.” ifadeleri empati duyarak anlama gücünü kişinin kendi belleğinde kuvvetlenmesini tavsiye ettiğinden C seçeneğine, “Onu içimizde duymadığımız, kendi içimizde yeniden yaşamadığımız takdirde Dostoyevski bizim için hiçbir şey ifade etmez.” cümlesinden D seçeneğine, Paragraf var olan bilgileri değiştirmeye yönelik bir tutumla ele alındığı için tartışmacı bir anlatım olduğundan E seçeneğine ulaşılır. Verilen metinde neden-sonuç anlamında cümle yoktur. 36. A seçeneğine metindeki eşkenar geometri bilgisi olmadığı için Meidum Piramidi’nin yıkılması bilgisinden ulaşılabilir. Parçanın ilk cümlesi piramitlerin yapılış amacıyla ilgili kesin bilgilerin olmadığını ifade ettiği için B seçeneğine ulaşılabilir. Meidum Piramidi’nin yıkılmasıyla eşkenar geometri kullanmanın yapılacak piramitlerin yıkılmaması için gerekli olduğu bilgisinden C seçeneğine ulaşılır. Eşkenar geometri bilgisi piramitlerin yapımında geometri bilgisinin kullanıldığını karşıladığından D seçeneğine ulaşılır. Meidum Piramidi’nin sekiz basamak yapılmak istenip yıkılması, bu piramitten önce sekiz basamaklı piramitlerin olup olmadığıyla ilgili herhangi bir bilgi vermez. Bu yüzden E seçeneğine ulaşılamaz. Cevap B Cevap E 37. Batman filminin ticari başarı yakalaması, filmin üzerinden belirli zaman geçmesine rağmen insanların hâlâ filmdeki kostümleri konuşuyor olması yönetmeni devam filmi çekmeye zorlamıştır. Metindeki giriş cümlelerinde verilen örnekler tekrar filminin çekilmesine zemin hazırlanan unsurlardır. Paragraf “Batman filminin devamını çekmeyi düşünüyor musunuz?” sorusunun cevabıdır. Cevap B 5 SOSYAL BİLİMLER TESTİ 1. 8. Palegorafi: Yazı Arkeoloji: Kazı Nümizmatik: Para bilimlerini inceler. Dolayısıyla verilen bilgilerde bu bilim dallarının tamamından faydalanılması söz konusudur. Verilen öncüllerin tamamı Osmanlı Devleti’nde modernleşme hareketlerinin sonucudur. Cevap E Cevap A 9. 2. I ve II. öncüller Sivas Kongresi’nin toplanması ile ilgilidir. Ancak Misak-ı Millî kararları Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde kabul edilmiştir. Cevap C İbraniler, ırkçı bir yaklaşımla, Yahudiliğin sadece kendi dinleri olduğunu benimsemiş, bu yüzden Yahudilik dini İbranilere özgü bir din olarak kabul edilmiştir. Bu durumda İbranilerde ulus-din anlayışını beraberinde getirdiği gibi, Yahudiliğin başka topluluklar tarafından benimsenmesine engel olmuş, Yahudiler arasında toplumsal bir yapının kurulmasına ortam hazırlamıştır. 10. Verilen bilgilerden hareketle Ermenistan’ın toprak bütünlüğünün korunmasına ulaşılamaz. Cevap E Cevap E Büyük Hun Devleti, konar - göçer bir yaşam sürdürdüğünden sulama kanalları ve tapınak kalıntıları gibi materyallere rastlanması söz konusu olamaz. Cevap D 4. Abbasiler Dönemi’nde Türkler etkin bir konuma gelmiş. Ancak Türk-İslam dünyasının lideri hâline Osmanlılar Dönemi’nde (Yavuz Dönemi) gelmişlerdir. Cevap D 5. Cevap C HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI 3. 11. Moskova Antlaşması ile Sovyetler, Büyük Millet Meclisi’ni siyasi yönden tanımış, Sevr Antlaşması’nı da tanımadığını göstermiştir. Ancak Sovyet Rusya’nın Sevr Antlaşması ile bir ilgisi söz konusu değildir. Coğrafi Keşifler sonucu değerli madenlerin Avrupa’ya gitmesi sonucu Osmanlı para birimi akçe değer kaybetmiştir. Atlas Okyanusu’ndaki limanlar önem kazanırken, Akdeniz limanları, İpek ve Baharat Yolu ise önemini kaybetmiştir. Ancak Osmanlı’da burjuva sınıfı olmadığından, bu sınıfın güçlenmesi de söz konusu değildir. Cevap E 13. Erkan-ı Harbiye Umum Vekaleti’nin kaldırılması askeriyenin modernleştirilmesine yönelik bir uygulamadır. Ulusal kimliği güçlendirme ile bir ilgisi yoktur. Cevap D 14. Verilen öncüllerin tamamında laik anlayışın yerleştirilmesi ile ilgili uygulamalar yapılmıştır. Örneğin; Siyasi: Halifeliğin kaldırılması, Hukuk: Medeni Kanun’un kabulü, Eğitim: Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü Cevap E Cevap C 6. 12. Verilen öncüllerin tamamı demokrasinin geliştirilmesine yöneliktir. Kapitülasyonlar sonucu birçok ülke ve azınlıklar, Osmanlı ülkesinde düşük gümrük vergiler ile ticaret yapma hakkı elde etmişlerdir. Osmanlı Devleti’nin güçlü olduğu dönemlerde bu durum sorun yaratmazken; zayıf olduğu dönemlerde Osmanlı Devleti’nin ekonomik bağımsızlığını kaybetmesine yol açmıştır. 15. Mustafa Kemal, bu sözüyle ülke bütünlüğünü koruma ve bağımsızlığı ilke edinmeyi amaçlamıştır. Cevap C Cevap D 7. 16. Yıllık sıcaklık farklarının miktarı karasallık derecesine bağlıdır. Uç noktaları arasındaki çizgisel hız farkı ise bölgenin güney-kuzey genişliğine veya bölgeden geçen paralel sayısına bağlıdır. Bu nedenle bu durumlar bir bölgenin hangi yarımküre’de olduğunu bulmak için yeterli değildir. 19. yüzyılda yapılan ıslahatların amacı genelde devletin dağılmasını önlemeye yönelikti. Fetih hareketlerine yeniden canlılık kazandırmak söz konusu değildir. Cevap C Cevap C 6 17. A - L noktası daha yüksekte olduğu için daha geniş alan görülür. 21. A seçeneğinde çentik vadi, C seçeneğinde boğaz vadi, B ve D seçeneğinde geniş tabanlı vadi verilmiştir. Bu şekillerin oluşumunda epirojenik hareketlerin etkisi bulunmaz. E seçeneğinde ise seki(taraça) gösterilmiştir. Akarsu önce yatağında biriktirme yapmış epirojenez sonucunda kara yükseldiğinde akarsu kendi yatağına tekrar gömülmüştür. Bu durum epirojenez ile deniz seviyesinin değiştiğini gösterir. B - K noktası daha alçakta olduğu için daha dar alan görülür. Bu nedenle dar alanı aynı kâğıda çizdiğimizde küçültme oranı daha az olacağından ölçek büyüktür. C - L noktasından daha geniş alan görüldüğü için kâğıda çizerken daha fazla küçültme yapılmalıdır. Bu nedenle ölçek küçük olur. Cevap E E - K noktasından görülen alan büyük ölçekle kâğıda çizildiği için ayrıntı daha fazladır. Bu nedenle izohips aralığı küçüktür. D - L noktasından bakıldığında görülen alan geniş olduğu için küçük ölçekle kâğıda çizilir. Küçük ölçekli haritada ayrıntı fazla değil, azdır. 22. Meridyenler arasındaki mesafe Ekvator’dan kutuplara doğru azalır. Bu nedenle aynı mesafede Ekvator’da daha az meridyen geçerken kutuplara doğru geçen meridyen sayısı artar. Başlangıç meridyenine meridyen numarası olarak en yakın III. nokta ve sırasıyla II. nokta, IV. nokta ve meridyen numarası aynı olan I ve V. noktalardır. Çünkü I. ve V. noktaların enlem derecesi aynıdır. Cevap D Cevap A Cevap A HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI 18. Bakı etkisi dönenceler arasında kalan bölgede tarihe göre değişirken dönenceler dışında kalan bölgede Kuzey Yarımküre’de güney, Güney Yarımküre’de kuzey yamaç daha sıcaktır. Güney yamaçta yer alan X noktasının yıl boyunca daha sıcak olabilmesi için Kuzey Yarımküre’de ve dönenceler dışındaki bölgede yer alması gerekir. Bu duruma uyan nokta I numaralı noktadır. 23. Nüfus piramitlerine bakılarak ülkelerin gelişmişlik derecesi ve nüfusun yapısal özelliklerine ulaşılabilir. Ancak nüfus yoğunluğu ve kırsal-kentsel nüfus gibi bilgilere ulaşılamaz. Cevap C 19. Sisi oluşturan temel koşul hava kütlesinin yere temas halinde kendisinden daha soğuk bir hava kütlesi veya zemin ile karşılaşarak yoğunlaşmasıdır. Bu nedenle daha soğuk bir ortama giden hava kütlesi sis oluştururken daha sıcak ortama giden hava kütlesi ısınacağı için sisden uzaklaşır. 24. Yerşekilleri özelliklerine göre çizilen bölgelerin sınırları insan faaliyetlerine bağlı olarak değişmez. Ayrıca bu bölgelerin sınırlarının değişimi doğal süreçlerle dahi çok uzun sürelerde değişebilir. Cevap B Cevap A 20. I. şekilde K ve L noktaları Kuzey Yarımküre’de yer almaktadır. Ekvator’a daha yakın olan K noktası Ekvatora daha uzak olan L noktasından daha sıcaktır. Bu durum enlem veya Dünya’nın şekli ile açıklanabilir. 25. Orta kuşakta 0 - 500 metreler arasında insan yaşamı ve ekonomik faaliyetler için uygun olan yükselti basamağı Ekvatoral bölgede aşırı sıcaklar ve aşırı yağışlar nedeniyle yaşama uygun değildir. Buna bağlı olarak Ekvatoral bölgede insanlar sıcaklığın daha düşük ve insan yaşamına uygun olduğu yüksek yerleri tercih eder. II. şekilde yamaç boyunca M noktasından N noktasına gidildikçe (yükseğe çıkıldıkça) sıcaklık düşmektedir. Bu durum yükselti ile açıklanabilir. Çünkü troposfer yerin enerji kaybıyla ve yerden yansıyan ışınlarla alttan ısınır. Cevap B Cevap B 7 26. K L Cebelitarık Süveyş 33. Felsefenin sıfırdan başlamamasının nedeni birikimli olmasıdır (I). Biricik olması ve çağdan çağ değişmesi öznel ve dinamik olduğunu gösterir (II). Dünyayı incelemesi, dünya görüşü oluşturması düşünsel olduğunu gösterir (III). Hürmüz Cevap E Malakka Babülmendep 34. Materyalizm maddecilik demektir. Parçada varlığın maddesel olduğu, düşüncenin beynin ürünü olduğu belirtilmiştir. K limanından yola çıkan bir gemi Atlas Okyanusundan Cebelitarık Boğazından geçerek Akdeniz’e ulaşır. Akdeniz’den Süveyş Kanalını geçerek Kızıldeniz’e ulaşır. Kızıldeniz’den Babülmendep Boğazından geçerek Umman Denizine ( Hint Okyanusu) ulaşır. Cevap A Hint Okyanusu’ndan Hürmüz Boğazından geçerek Basra Körfezi’nde yer alan L limanına ulaşır. Bu nedenle Malakka Boğazı’ndan geçmesine gerek yoktur. 35. Verilen parça Aristotales’in “altın orta” görüşüne uygundur. Ahlak ölçülülüğü gerektirir. Bu da evrensel değerlerin olduğunu gösterir. Erdemin mutluluk için araç olması, nihai hedefin mutluluk olduğuna işaret eder. Cevap C 27. II. Jeolojik devirde tortulanma sahası (Tethis Denizi) olan Türkiye’nin bulunduğu alan III. Jeolojik devirde karaların yan basınçları sonucunda kıvrılarak ve kırılarak yükselmiş ve Türkiye oluşmuştur. Ancak III. Jeolojik devirin sonları ve IV. Jeolojik devirin başlarında Egeit karasının çökerek Anadolu karasının yükselmesi sonucunda Türkiye son yüksek hâlini kazanmıştır. Bu son yükselme epirojenez olarak adlandırılır. Cevap B 28. Rousseau devletin oluşumunu ve uygarlığın başlamasını mülkiyetin başlamasına bağlar. HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI Cevap E 36. İslam Dini, evlilik kurumuyla toplum düzenini sağlama, nesillerin korunmasını sağlama, eşlerin birbirlerine bağlılığını güçlendirme veeşler arasında sevgi ve sadakat duygularını güçlendirme hedefindedir. İnsanların bireyselliğini geliştirme ise bu kurumun ulaşmak istediği sonuçlardan biri değildir. Cevap D 37. Parçada verilen ayette Yüce Allah,Kur’an-ı Kerim’deki estetiğe dikkat çekmiştir. Cevap A Cevap B 38. Verilen bilgilerde Hz. Muhammed’in hüküm koyma özelliğine vurgu yapılmıştır. Yani Hz. Muhammed’inKur’an-ı Kerim’de yer almayan hükümleri de getirmiştir. 29. Parçada sanatın yaşamı anlattığı (I), koşullar değiştikçe sanatın objelerinin de değiştiği (II) anlatılmaktadır. Ancak sanat ürünlerinin toplum üzerindeki etkisinden söz edilmemektedir. Cevap C 39. “İlim, mü’minin yitik malıdır; onu nerede bulursa oradan alır” ,“Güçlü kimse, güreşte galip olan değil, öfke anında kendisine hâkim olandır” ve “Kimilerine bir yüzle, kimilerine de başka bir yüzle yaklaşan ikiyüzlüler insanların en kötülerindendir” Hz. Muhammed’in bu sözleri “ilim öğrenme, öfke kontrolü, ikiyüzlülük” gibi evrensel mesajlar taşımaktadır. “Biriniz sırt üstü uzanıp da ayak ayaküstüne atmasın.” sözüde içeriği itibariyle yerel özellik taşımaktadır. Cevap C 30. Parçada felsefenin gerekliliği, toplum üzerindeki etkileri ve hayatın düzenlenmesine katkıları anlatılmaktadır. Cevap C 31. Agnostizim bilinemezcilik demektir. Protagoras metafizik konularının bilinemeyeceğini savunur. Ancak hakkında bilgimizin olamayacağı bir varlığın evrenle olan ilintisiyle ilgili konuşulamaz. Cevap B 40. Kuran-ı Kerim’de toprağa atılan ve öldü sanılan tohuma can verilmesi, kurumuş toprakların yeniden hayat bulmasını ve kuruyan ağaçların tekrar yeşermesi gibi örnekler, ahiret hayatının “yeniden diriliş” evresini açıklamak içindir. Cevap B 32. Sensüalizm duyumculuk demektir. Doğru bilginin beş duyu organıyla elde edilebileceğini savunur. Cevap E Cevap D 8 TEMEL MATEMATİK TESTİ 1. (0, 2)2 – (0, 02) : 10 = 0,04 – 0,002 = 0,040 – 0,002 = 0,038 4. x! , 1 den x e kadar olan sayıların çarpımından oluştuğundan sadece en küçük 7 asal sayıyı içermelidir. 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17 17! ve 18! Cevap C 17 + 18 = 35 Cevap B ]aag2 − ]bbg2 ]11ag2 − ]11bg2 = ^10a + bh − ^10b + ah ab − ba 5. 121 _a − b i = 9a − 9b 2 = 121^a − bh ^a + bh ^a Y = bh 9^a − bh olmalı = 121 ^a + bh 9 D C 2 16 A 121 ^a + bh 484 = 39 3 4 a + b = 12 9 3 8 4 7 5 6 tane 6 6 5 7 4 8 3 9 28 B (28, 16)ebob = 4 HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI 2. ağaç aralıkları 4 br ya da 4’ün bölenleri kadardır. Ağaç aralıkları 4 br seçilirse bu işlem için 12 ağaç yeterli olmaktadır. Ancak zaten 20 ağaç kullanılacağından aralıklar 2 br alınır. 28 = 14 aralık (15 ağaç) 5AB? " 2 16 = 8 aralık 5AD? ve 5BC? ⇒ 2 (köşeler kapalı olduğundan 7 şer ağaç) 15 + 7 + 7 = 29 ağaç 29 – 20 = 9 ağaç daha gerekir. Cevap D Cevap E 6. 3. (17p + 324)½ = a 17p + 324 = a2 17p = a2 – 324 2 Sadece bir parçası verilen şeklin her satırında 30 ardışık sayı olacağından; 2 17p = a – 18 17p = (a – 18) (a + 18) olmak üzere, x – y = mk – mt = m(k – t) olduğundan iki sayının ortak bölenleri bu iki sayının farklarını da tam böler. a – 18 = 17 a = 35 x=mk y=mt a + 18 = p 35 + 18 = p p = 53 b – a = 28 c – b = 36 c – a = 64 EBOB(a, b, c) = EBOB(28,36,64) = 4 Cevap B Cevap A 9 7. a = b = c = d = e olsaydı 12. 1 1 1 1 1 1 + + + + = a a a a a 12 5 1 = a 12 a = 60 olurdu. 25 < 26 < 36 26 − 25 1 = 5 < 26 < 6 ve , 0, 09 11 36 − 25 olduğundan 26 , 5, 09 ... a + b = 0 + 9 = 9 olur. Cevap A eşit kabul ederek a yı olabileceğinden büyük bir sayı kabul ettik, o hâlde a < 60 13. xa = m olmak üzere Öte yandan, a, b, c, d, e pozitif olduğundan a ya 12 ya da 12 den küçük değerler verilemez. 81 + 1− m 12 < a < 60 aralığında 47 farklı değer vardır. 81 81 81m = + 1 1− m m−1 1− m Cevap D –7 (–x + 2) + (–x – 7) = 9 2 (–x + 2) + (x + 7) = 9 –2x – 5 = 9 –2x = 14 9=9 (aralıktaki tüm x ler sağlar.) x = –7 (x – 2) + (x + 7) = 9 3 2x + 5 = 9 2x = 4 2x+2 = 81 = 3 2x + 2 = 4 x=2 2 a − 5a + 1 > − 3 Mutlak değer bir uzunluk fonksiyonu olduğundan daima pozitif ya da sıfır olacaktır. Bu sebeple tüm R sayılar eşitsizliği sağlar. HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI Cevap D = 81 4 9. 81]1 − mg ^1 − m ! 0 h 1− m (olmalı) = x−2 + x+7 =9 8. 81 81m − 1− m 1− m = x=1 x = 1 için m = 1 olduğundan Ç.K = ∅ Cevap A 14. 4 x= 4 12 x +1 x + 4 x − 12 = 0 Cevap E 4 x =a a2 + a – 12 = 0 (a + 4) (a – 3) = 0 10. 5–a + 4 = 5a – 4 a = – 4 8 = 5a – 5–a 4 ve x = x . x = (5–a + 4) (5a – 4) 2 = 1 – 4 . 5–a + 4 . 5a – 16 = 4(5a – 5–a) – 15 = 4 . 8 – 15 = 17 x=−4 çift dereceli kökler negatif olamaz. 15. a a a x =3 x = 81 x+ 1 =6 x 1 2 1 1 1 2 f x + 1 + 2 p : d x − 1 + n = e d x + n − 1 o : dd x + n − 1 n x x . .. a 4 Cevap C Cevap C 11. a=3 x x = 216 ise a216 = 216 (a216)1/3 = 2161/3 a72 = 6 = _6 − 1 i : ^6 − 1h = 35 : 5 =7 2 Cevap C Cevap C 10 16. x – y = k x . y = 12k x2 – y2 = 7k x2 – y2 = (x – y) (x + y) = 7k k + A1 Otomatik vites (30) 19. (x + y) = 7k x–y=k x$y= 49 − k = 12 k 4 2 0 = k2 + 48k – 49 0 = (k + 49) . (k – 1) k = 1 veya k = –49 Otomatik vites (y) B SINIFI Düz vites (z) (Otomatik) = 2 . (Düz vites) 14 − 2k 7+k 21 − k + = 2y + x = 2 2 2 k = 1 için 2y + x = 10 k = –49 için A2 Otomatik vites (42) SÜRÜCÜ BELGESİ (240) 7+k 7−k = 12k $ 2 2 A1 Düz vites (x) A SINIFI 7+k 7−k x= y= 2 2 x = 2y ve x + y = 240 2y + x = 35 y = 80 x = 160 (A1 Otomatik) + (B otomatik) = 160 10 + 35 = 45 Cevap E 30 + z = 160 z = 130 HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI Cevap D 17. x tane ücretli dondurma alsınlar x x 5 + = 62 x+ 5 5 x = 50 20. 2 düğmeli x tane, 3 düğmeli y tane ceket olsun. Ceket sayısı : –3/ x + y = 210 Düğme sayısı : 2x + 3y = 540 + –x = –90 x = 90 tane Cevap B 50 . 2 = 100 TL 21. Cevap C Aktif Destekçi Erkek 4x y 4x + y Kadın 3y x 3y + x 4x + 3y x+y 86 5x + 4y = 86 4x + y > 3y + x 3x > 2y x = 10 ve y = 9 seçilirse Kadın sayısı : 3y + x = 27 + 10 = 37 kişi Cevap C 18. 2 nin kuvvetleri olacak şekilde poşetlere yerleştirilirse istenilen her sayı elde edilir. 22. 20 + 21 + 22 + 23 + 24 + 25 = 63 6 poşete ihtiyaç vardır. Örneğin; 7 → 22 + 21 + 20 Satış miktarı Birim fiyat 1. Durum x tane 2. Durum 140x 100 6 → 22 + 21 60 → 25 + 24 + 23 + 22 y TL tane 60y 100 TL Ciro x . y TL 140x 100 $ 60y 100 = 84 x y 100 TL % 16 azalır. Cevap C Cevap B 11 23. Merdivenin boyu x m olsun. 28. y Merdivenle aynı yönde; x = (3 + 2) . t y=f(x) 8 Merdivenle ters yönde; x = (3 – 2) . (18 – t) 5t = 18 – t 6t = 18 a t = 3 x = 5t = 15 m. x 4 Cevap E y=g(x) 24. 1 8 7 5 (3) veya (0, 2, 4, 6, 8) = 280 = 728 (f–1 o g)–1 (4) + g–1 (8) = (g–1 o f) (4) + 0 2 8 7 4 (2, 4) + 448 Cevap C = g–1 (f(4)) = g–1 (a) = 4 Cevap A D= 5 dir. 8 Teorik olasılık ise {1, 2, 3, 4, 5, 6} örnek uzayında {2, 3, 5} olmak üzeer 3 asal sayı olduğundan = T 3 = 6 1 dir. 2 5 1 = $ 8 2 = D$T 5 16 HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI 25. İlk 8 deneyde sonuçlardan 5 tanesi asal olduğundan Cevap B 26. Grafikte sağa çarpık bir dağılım olduğundan, öğrencilerin çoğu ortalamanın altında puanlar almış ve Mod < Medyan < Aritmetik < Ortalama sıralaması oluşmuştur. Yani sınav zordur. Bu nedenle I ve II numaralı yargılar doğru, III ise yanlıştır. Cevap D 29. P(x) = x21 + x15 – x8 + x7 – x + 2 polinomunun 27. s ]A , Bg = s ]Ag + s ]Bg − s ]A + Bg olduğundan x6 + x5 + x4 + x3 + x2 + 1 ile bölümünden kalan; ı s ]Ag + s ]Bg = s(C ) (x – 1) (x6 + x5 + x4 + x3 + x2 + 1) ile bölümünden kalan ile aynı olur ya da bölme devam eder. ve (x – 1) (x6 + x5 + x4 + x3 + x2 + 1) = (x7 – 1) s ]Ag + s(A ) = s(E) = 52 dir. ı s(Aı) + s(Bı) + s(Cı) = s(Aı) + s(Bı) + s(A) + s(B) = 2 s(E) = 104 x7 – 1 = 0 , x7 = 1 yerine yazılırsa P(x) = (x7)3 + (x7)2 . x – x7 . x + x7 – x + 2 1+x–x+1–x+2=4–x Cevap C Cevap D 12 2 30. x2 + 18x + 30 = 2 x + 18x + 45 33. A 3 m (DEA) = 45% olur. 2 x + 18x + 30 = a dönüşümü uygulanırsa; a = 2 a + 15 10 D a2 = 4(a + 15) = 4a + 60 8 14 6 45 45 2 a – 4a – 60 = 0 10 (a – 10) (a + 6) = 0 a = 10 veya x2 + 18x + 30 = 10 2 B a = –6 olur. 6 E C 12 Cevap D x2 + 18x + 30 = –6 2 2 x + 18x + 20 = 0 …(I) x + 18x + 36 = 0…(II) Öte yandan, ifadenin tanımlı olabilmesi için 34. x2 + 18x + 30 ≥ 0 … (III) ve x2 + 18x + 45 ≥ 0…(IV) C D E a eşitsizliklerinin sağlanması gerekir. x 2 II numaralı denklemde: x + 18x = –36 olduğundan x+9 F III numaralı eşitsizlik sağlanmaz. O hâlde, x2 + 18x + 20 = 0 denkleminin (∆ > 0) 9 gerçel olan köklerinin çarpımı; x1 = x2 c = a 20 = 20 dir. 1 A Cevap E 3 31. (m – 1)x – 2x + m + 3 = 0 denkleminde β x+9 a B 3 BF = 15 br olur. ABF üçgeninde pisagordan (9 – 12 – 15 üçgeni) AB = 12 br x + 9 = 12 x = 3 br ∆ > 0 ve x1 . x2 < 0 eşitsizliklerinin sağlanması gerekir. II. eşitsizliğin sağlanması, zaten I.nin sağlanması için yeterlidir. Cevap A x1 . x2 < 0 m+3 < 0 ve m−1 –3 + 35. 1 – β ABF , CBE eşliğinden HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI 2 15 a m D A 2 + 180–a E olduğundan m ∈ (–3, 1) olmalıdır. B 2 F a 8 O hâlde 3 tam sayı değeri vardır. 10 C Cevap C Alan (ABC) 1 8$2 10 $ 2 + $ 10 $ 8 sin a = 2 2 2 32. Şekilde verilen bir parabol grafiğidir ve simetri ekseni x = 3 doğrusudur. sin (180 − a) = sin a = f(a) = 15 koşulunu sağlayan a değerleri 1 $ 2 $ 2 $ sin ^180 − ah 2 9 = 2$ 20 9 2 = br 10 Alan (DEF) = x = 3 doğrusuna göre simetrik olacağından; a1 = 3 – b a2 = 3 + b 9 dir. 20 a1 + a2 = 6 Cevap C Cevap C 13 36. 38. (a2 – 5a + 4) y + 3x – 2a + 1 = 0 K y eksenine paralel doğrular 144° C 144+a 144+2a a a D 14 4+ 2a A 144+2a B x=c şeklinde olduğundan E a2 – 5a + 4 = 0 (a – 4) (a – 1) = 0 Bir dış açısı a olsun. a = 4 veya a = 1 olmalıdır. (144 + 2 a) + a = 180° a = 4 için 3x – 8 + 1 = 0 144 + 3a = 180° x = 7 3 a = 1 için 3x – 2 + 1 = 0 a = 12° 360 = 12 n n = 30 kenar x= 1 3 D 37. C 1 O 1 45 r 1 r–1 r A HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI Cevap D 45° E r–1 r B O merkezli çemberde, π . r2 = π ise r = 1 br O r+ 45° 1 r−1 45° A r−1 r + 1 = (r – 1) . r+1=r 2 – 1+ E 2 2 2 = r ^ 2 − 1h 1+ 2 =r 2 −1 ise r = 3 + 2 2 ^ 2 + 1h Çevre (ABCD) = 4r = 12 + 8 2 br Cevap B 14 x = 1/3 doğrular arası uzaklık x = 7/3 7 1 − = 2 br dir. 3 3 Cevap B 39. 40. y B 1 C d 2a 7 2 B DC 2a AC 1 2 a x 2 y=1–2x 2a 2a 2x + y – 1 = 0 doğrusuna paralel olan d doğrusunun denklemi H 2a 2a 36a2 + 20a2 = ^7 2 h 2 2x + y – c = 0 56a2 = 98 şeklinde olmalıdır. 2a = 7 AB = AD olduğundan Bir ayrıtı c 2 c +d n 2 3 Cevap C 14x + 7y − 2 = 0 Cevap B HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI 2 =0 7 7 br olan 6 eş küpten oluşan şeklin hacmi; 3 = ^ 7 h 42 7 br V 6= 2 = 2 2 2 +1 5c 2 1− c = ise c = 2 7 7/2x + y = A a 2 5 2a y = 1 – 2x doğrusunun eksenleri kestiği noktalar ( ½ , 0) ve (0 , 1) dir. 1− c a 15 FEN BİLİMLERİ TESTİ 1. 6. Birikecek toplu iğne sayısı yüzey gerilimi ile doğru orantılıdır. Sıcaklık artışı ve deterjan yüzey gerilimini azaltır. Bu yüzden sıvıların yüzey gerilimi büyükten küçüğe doğru c1 > c3 > c2 şeklinde sıralanır. Biriken toplu iğne sayısıda n1 > n3 > n2 ’dir. 1 dakika = 60s X = 4.60 = 240 m Cevap C ye rd eğ iş tir m e X = 2.90 = 180 m = 30 0 2. Isı enerjisi sıcaklığı yüksek olandan düşük olana doğru akar. Bu yüzden K’den , L’ye enerji akışı olur. L’nin iç enerjisi artar. K’nin iç enerjisi azalır. K katı fazda olduğu için K’nın sıcaklığı kesinlikle azalır. Cevap B Sürat = Hız = m Alınan yol 240 + 180 420 2,8 m/s = = = Zaman 60 + 90 150 yer değiştirme 300 300 2 m/s = = = Zaman 60 + 90 150 3. Yüzen cisimler ağırlıkları kadar sıvı taşıdıkları için buz ve tahta kapların ağırlıklarında değişiklik yaratmazlar. Cevap E 4. Sıvı basıncı HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI Cevap A 7. Etki - Tepki yasasına göre bir cisim ikinci cisme kuvvet uyguladığı anda ikinci cisim de birinci cisme aynı büyüklükte ve zıt yönde kuvvet uygular. I ve II yargıda etki-tepki kuvvetlerinin farklı büyüklükte olduğu söylendiği için bu yargılar yanlıştır. P=hdg kg m = m $ 3 $ 2 m s kg = ile ifade edilir. 2 m$s Cevap B Yani basınç kütle, uzunluk ve zaman temel birimleri kullanılarak oluşturulan türetilmiş bir büyüklüktür. Cevap D 5. 8. Charles Augustin Coulomb: Elektrik yüklerinin birbirini itme ve çekme kuvvetinin nelere bağlı olduğunu açıklamıştır. 405 + 70 + 14 + 11 = 500 kalori 1 cal = 4 joule Luigi Galvani: Kas ve sinir hücrelerinin elektrik ürettiğini keşfetmiştir. 500 cal = 2000 joule 1 saatte x = x 750 joule 2000 = 750 George Simon Ohm: Bir iletkenin uçları arasındaki gerilimin bu iletkenden geçen akımın şiddetine oranı sabittir. Bu sabit oranın iletkenin direncine eşit olduğunu söylemiştir. 2000 joule 8 3 Benjamin Franklin: Yaptığı uçurtma deneyi ile şimşek ve yıldırımın bir elektrik olayı olduğunu açıklayarak elektriğin (+) ve (-) olmak üzere iki cins olduğunu açıkladı. saat Cevap A Cevap E 16 9. Cisim siyah görünüyorsa kırmızıyı yansıtmayan bir renkte olmalıdır. 13. I Çubuk Kırmızı, Beyaz, Magenta, Kırmızıyı, yansıttığı için cisim bu renkleri içeremez. Cevap C gölge (3 birim) Şekil - I 10. K lambası kısa devre olup devre aşağıdaki gibi çizilir. I L Çubuk M gölge (2 birim) N Şekil - II I Çubuk Cevap D gölge (1 birim) 11. Şekil - I ’den yola çıkarak 1’in en az kırılan 3’ün ise en çok kırılan renkte bir ışık ışını olduğu sonucuna varılır. hava cam 1 θ θ 2 3 HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI Şekil - III En az kırılan 1 nolu ışın teğet kırıldığında 2 ve 3 tam yansıma yaparak aynı yolu izleyerek yansımalıdır. I gölge boyu (0) Gölge boyu (birim) Cevap E 3 12. Dünya’nın manyetik alanı yıldız ve Güneş’te ki patlamalardan yayılan yüklü parçacıkları ve yayılan radyasyonu etkileyerek Dünya’nın etrafından dolaşmasını sağlar. Irmak doğru söylemiştir. 2 1 0 t Bir çubuk mıknatıs veya pusula iğnesi, kütle merkezinden serbestçe hareket edecek şekilde asıldığında Dünya’nın kuzey-güney doğrultusunu gösterecek şekilde dengeye geldiği için Duru doğru söylemektedir. 2t 3t Zaman Kaynak engelin hizasına gelinceye kadarki gölge boyunun zamana bağlı grafiği yukarıdaki gibidir. Çubuğun hizasından L’ye kadar bunun simetrisi oluşur. Cevap A Dünya’nın manyetik alanı Dünya’nın içinden geçen uzun bir çubuk mıknatısın alanına benzetilmektedir. Dünya’nın çekirdeğinde oluşan manyetik alan şematik olarak, Güney kutbu yakınlarından çıkar (manyetik kuzeyden) gezegenin etrafını dolaşarak kuzey kutbu (manyetik güneye) yakınlarından tekrar çekirdeğe döner. Coğrafi ve manyetik kutuplar yakın olsada aynı yerde olmayıp coğrafi kuzey-güney doğrultusu ile manyetik güney kuzey doğrultusu arasında 11,5O lik sapma açısı mevcuttur. Bu yüzden Özlem yanlış söylemiştir. 14. Ses kaynağı titreştiğinde ortamdaki gaz molekülleri hareketlenir ve iki nokta arasında bir yoğunluk farkı oluşur. Bu yoğunluk farkı hava ortamındaki iki nokta arasında bir basınç farkı oluşumuna neden olur. Bu basınç farkı akışkanın (hava) bir noktadan bir başka noktaya hareket etmesini sağlayarak sesin havada yayılmasını sağlar. Cevap D Cevap C 17 15. 80°C de X maddesi gaz fazındadır. (I doğru) 19. Bileşiklerdeki elementlerin yükseltgenme basamakları; +2 –2 +4 –2 +5 –2 +4 –2 0 30°C de X maddesi için genleşme katsayısı ayırt edicidir. Bu yüzden X maddesi 30°C de katı ya da sıvı fazda bulunabilir. (II doğru) bu şekildedir. X maddesi 80°C de gaz hâlde olduğuna göre; X’in kaynama noktası 80°C den küçüktür. (III yanlış) N2O5 bileşiğinde; azot elementi maksimum yükseltgenme basamağına ulaşmıştır. Bu yüzden yanmaz. Cevap B Cevap C 16. KCI iyonik bağlı bir bileşiktir. Suda iyonlarına ayrışır. H2O ise polar bir moleküldür. Bu yüzden aralarındaki etkileşim türü iyon-dipol dür. (A doğru) 20. Ham petrolün rafinasyon işlemi sırasında, rafinasyon kulesinin en altında kaynama sıcaklığı yüksek olan asfalt elde edilir. (B yanlış) H2S ve H2O polar moleküllerdir. Bu yüzden aralarındaki etkileşim türü dipol-dipol dür. (B doğru) Cevap B CO SO2 N2O5 NO2 C NH3 ve H2O arasındaki en etkin etkileşim türü hidrojen bağıdır. (C doğru) HCI polar bir moleküldür. CH4 ise apolar bir moleküldür. Bu yüzden aralarındaki etkileşim türü dipol-indüklenmiş dipol dür. (D doğru) Cevap E 17. Başlangıç Tepkime Son X + 14 g –12 g 2 gram arttı 4 Y 4 g –4 g HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI H2O polar bir moleküldür. H2 ise apolar bir moleküldür. Bu yüzden aralarındaki etkileşim türü dipol-indüklenmiş dipol dür. (E yanlış) XY4 – 16 g O O OH bileşikleri hidrokarbondur. aromatik bir bileşiktir. Fakat hidrokarbon değildir. CH3 aromatik hidrokarbondur. Cevap D 22. Aynı sıcaklıktaki buhar basınçları arasındaki ilişki X > Y > Z dir. (I doğru) BİTTİ 16 gram Sıvıların aynı ortamda bulunup bulunmadıkları bilinmediği için kaynama noktaları arasındaki ilişki kurulamaz. (II yanlış) 16 gram birleşikte 12 gram X vardır. (I yanlış) Sıvıların aynı ortamda ve özdeş kaplarda bulunup bulunmadığı bilinmediği için buharlaşma hızları arasındaki ilişki kurulamaz. (III yanlış) Artan madde olmaması için ortalama Y ilave edilmelidir. (II doğru) Elementlerin kütlece birleşme oranı; mX = mY , I 21. C5H10 , Cevap A 12 = 3 tür. (III doğru) 4 Cevap E 23. Basınç artar, hacim azalır. Bu yüzden Y gazının P.V çarpımı değişmez. (I doğru) Mol sayısı değişmez, hacim azalır. Bu yüzden birim hacimdeki mol sayısı artar. (II doğru) 18. Özkütle ve özısı maddenin fiziksel hâllerine bağlı olarak değişir. (I ve II doğru) Kütle değişmez, hacim azalır. Bu yüzden Y gazının özkütlesi artar. (III yanlış) Fiziksel değişimlerde maddenin molekül formülü değişmez. (III yanlış) Cevap B Cevap D 18 24. Mg(k) + 2HNO3(suda) → Mg(NO3)2(suda) + H2(g) 29. Grafik incelendiğinde; A) Osmotik basınçla, turgor basıncı ters orantılıdır dolayısıyla t4 anında Turgor basıncı düşüktür. tepkimesi gerçekleşir. + Çözeltideki H iyonları H2 gazına dönüştüğü için zamanla asitlik azalır, pH artar. (I doğru) B) t2-t3 aralığında çözünmüş madde arttığı için su miktarı azalır. Hidroliz olayında su kullanıldığı için bu aralıkta olmuş olabilir. Tepkime sonucunda H2 açığa çıkar. Çıkan H2 gazı balonun şişmesine neden olur. (II doğru - III yanlış) C) t1-t2 aralığında osmotik basınç azalmış bu aralıkta emme kuvveti de azalır. Cevap C D) t0-t1 aralığında osmotik basınç sabit gitse de vardır. Dolayısıyla çözünmüş madde vardır. E) t3-t4 aralığında çözünmüş madde arttığı için, hücredeki su miktarı azalır. Protein sentezinde su oluşur. Cevap B 25. Piston sabit sıcaklıkta yukarıya doğru çekilirse basınç azalır. Bundan dolayı çözünürlük azalır. (D yanlış) Cevap D 30. Ribozomun yapısında rRNA ve protein vardır. rRNA üretimi çekirdekçikte gerçekleşir. Ribozom organeli ER ve çekirdek zarında bulunabilir, fakat prokaryot hücrelerde ER bulunmaz. 26. Koagülasyon yönteminde; çeşitli kimyasallar kullanılarak sudaki fosfat iyonları çöktürülür. Bu yüzden kimyasal ayırma yöntemidir. (I yanlış) Ekstraksiyon ve ayrımsal damıtma fiziksel ayırma yöntemleridir. (II ve III doğru) Cevap E HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI Cevap A 27. Kireç bazik özellikteki bir maddedir. Bu yüzden kireci çözmek için HCI, H2SO4 gibi kuvvetli asit özellikteki maddeler kullanılır. 31. Nohut tohumunda protein deposu vardır kökünde bulunan nodüllerdeki bakteriler atmosfer azotunu toprağa bağlar. Cevap E 32. Grafik incelendiğinde; I. t1 ve t2 zaman aralıklarında birey sayılarındaki artış farklı olduğu için büyüme hızı aynı olamaz. II. t3 zaman aralığında birey sayısı arttığı için içe göç artmıştır. III. t5 zaman aralığında birey sayısı değişmediği için dengededir. Cevap A Cevap D 33. Deride kıl kökleri kılların köken aldığı yerlerdir beyne uyartı taşımaz. 28. Golgi aygıtında gerçekleşen reaksiyona göre; Beyne uyartıyı taşıyan deride çeşitli reseptörler vardır. A) Yapı taşlarından yağ sentezlendiği için anabolizmadır. Cevap E B) Yağ asitleri yağa dönüştüğü için asitlik azalır pH artar. 34. Golgi aygıtı salgılama olayında görevli organeldir. C) Yapı taşından polimer oluşup su oluştuğu için dehidrasyondur. Cevap D D) Monomer yani çözünmüş madde (yağ asidi ) azaldığı için osmotik basınç azalır. 35. A ve B bölünme şekillerinde kromozom sayısı yarıya indiği için mayozdur. C olayında gametler birleştiği için döllenmedir. E) Sentez tepkimelerinde enerji gerekir onun için endorgoniktir. D olayında hücre sayısı mitozla arttırılmıştır. Cevap B Cevap E 19 36. Prokaryot hücreler çekirdek zarı bulundurmaz ve zarlı organeli yoktur. Sadece zarsız ribozomu vardır. Görevi protein sentezlemektir. Peptidoglikan yapılı hücre duvarı arkebakteriler de bulunmaz. Endospor sadece bakterilere özgüdür. Cevap E 37. Şema incelendiğinde, türden şubeye doğru ortak genler azalmaktadır. Cevap C 38. Pleiotropi; bir genin farklı karakterleri denetlemesidir. Zencilerde bulunan gen hem orak hücre anemisine yol açarken hem de canlıya yararı vardır. Dolayısıyla bu gen seçilime uğramayabilir. Cevap C 39. Çocuğun karşısına köpek çıkınca sırasıyla; 1. Görme korteksinin uyarılması 3. Hipotalamusun hipofiz bezini uyarması 4. Böbrek üstü bezinin kabuk bölümünün uyarılması 5. Adrenalin salgılanması Cevap B 40. Tablo incelendiğinde fosfor minerali hücre içerisinde daha fazladır aktif taşımayla alınır. HARF EĞİTİM YAYINCILIĞI 2. Sempatik sinirlerin uyarılması Sodyum mineralli ise her iki taraf da eşittir yine aktif taşımayla alınır. Cevap B 20