BİLGİ TEKNOLOJİLERİ ÜNİTE 4 BİLGİSAYAR KAVRAMI VE GELİŞİMİ Bilgisayar girdi, işlem, çıktı, depolama ve kontrol bileşenlerinin oluşturduğu sistemlerdir. Bilgisayarın fiziksel kısımlarına donanım denilmektedir. Bilgisayar donanımının evrimi bugünün teknolojisinin temellerini atmıştır. İlk mekanik hesaplama aracını 1642’de Fransız matemetikçi Blaise Pascal icat etmiştir. 1674’de Gottfried Wilhelm Von Leibnitz Pascal’ın makinesini geliştirmiş toplama ve çıkarma işlemlerine ilave olarak çarpma ve bölme işlemlerini de yapabilen bir makineye dönüştürmüştür. Endüstrileşmeye bağlı olarak, gelişen teknoloji ile birlikte ilk delikli kart sistemini kullanan dokuma tezgahı Jacquard tarafından icat edilmiştir. 19. yy’ da yaşayan İngiliz matematikçi Charles Babbage bu icadı geliştirerek tüm matematiksel işlemleri yapabilecek, hafızasında işlem sonuçlarını saklayabilecek ve sayısal değerler arasında mantıksal karşılaştırmalar yapabilecek “analitik motor” ismini verdiği makineyi geliştirmiştir. İlk elektronik dijital bilgisayar ise ENIAC isimli makinedir. Milisaniyenin 0,2 si oranında toplama veya saniyede yaklaşık 5000 hesaplama yapabilmekteydi. En önemli eksiği boyutlarıydı. Yaklaşık 140 metrekaredir ve tek seferde bir işlem yapabilmektedir. ENIAC ENIAC ENIAC ENIAC 1957’ de IBM saniyede 100.000 işlem yapabilen bir bilgisayar yapmıştır. Mikrobilgisayar çağı ise 1975 yılında MITS adlı şirketin ALTAIR 8800’ ü piyasaya sürmesiyle başlamıştır. 1982’ de ise IBM PC doğmuş ve bir çok otorite bu gelişmeyi dünyanın değişime girdiği bir kilometre taşı olarak görmüştür. Türkiye’ de ise ilk bilgisayar karayolları tarafından kullanılan IBM 650’dir. Bilgisayarların gelişimi beraberinde pek çok teknolojik icadın ve yazılım teknolojilerinin doğmasına imkan vermiştir. BILGISAYARIN BILEŞENLERI Girdi Birimleri: Bilgisayarlara veri girişi yapmak için kullanılan unsurlardır. Klavye, dokunmatik ekranlar, fare, optik tarayıcılar gibi İşlem Birimleri: Yazılım komutlarını yerine getirmek için gerekli olan aritmetik ve mantık işlemlerini yürüten elektronik devrelerdir. CPU olarak da bilinir. Çıktı Birimleri: Sistem tarafından üretilen elektronik bilgiyi insanların anlayacağı biçime dönüştüren unsurlardır. Video gösterim birimleri, yazıcılar, ses çıktı birimleri birer çıktı birimidir. Depolama Birimleri: İşlem için gerekli veri ve yazılım komutlarını saklayan birimlerdir. RAM, CD ROM hard disk, manyetik şeritler, flash bellekler, harici diskler ve radyo frekans belirleme aygıtları bunlardan bir kaçıdır. Kontrol Birimleri: Bu birim yazılım komutlarını yorumlar ve diğer bileşenlerin faaliyetlerini kontrol eder. Bu işlem CPU yani merkezi işlem birimi tarafından yürütülür. BILGISAYAR SISTEM TÜRLERI Günümüz bilgisayarları çok çeşitli ebatlarda, işlem kapasitelerinde ve amaçlar için kullanılmaktadır. Bilgisayar sistemlerini; Mikro bilgisayarlar Orta Ölçekli Bilgisayarlar Ana bilgisayar sistemleri Şeklinde sınıflandırmak mümkündür. Mikrobilgisayarlar: hem ticari hem de kişisel amaçlı olarak kullanılan küçük boyutlarda üretilmiş bilgisayarlardır. PC olarak da bilinen bu sistemlere masaüstü, dizüstü, tablet, notebook, netbook ve avuç içi bilgisayarlar örnek verilebilir. Orta Ölçekli Bilgisayarlar: Daha çok örgütsel düzeyde kullanılan ağ sunucuları ile bir çok ticari uygulamanın yerine getirilmesini sağlayan işlem kapasiteleri geniş bilgisayarlardır. Günümüzde bu sistemler endüstriyel süreç kontrolünde ve üretim birimlerinde kullanılan sunuculardan oluşur. Bilgisayar destekli tasarım gibi grafiksel uygulamalar için ve telekomünikasyon uygulamaları için kullanılır. ORTA ÖLÇEKLI BILGISAYARLAR Ana bilgisayar sistemleri: Büyük hızlı ve güçlü sistemlerdir. Büyük ve uluslar arası bankalar, havayolları, petrol şirketleri, ve diğer büyük şirketler bu sistemler sayesinde her gün milyonlarca satış işlemi ve satış sorgusu yapabilmektedir. Ayrıca bu sistemler sismik araştırmalarda ve şirketlerin büyük istemcisunucuları olarak da kullanılmaktadır. Bunun dışında hava tahmini, askeri amaçlı ve uzay çalışmalarında kullanılır. ANA BILGISAYAR SISTEMLERI ANA BILGISAYAR SISTEMLERI ANA BILGISAYAR SISTEMLERI ANA BILGISAYAR SISTEMLERI BILGISAYAR YAZILIMLARI Yazılım: Yazılım, bilgisayarları ve çevre birimlerini çalıştırmak ve kontrol etmek çeşitli amaçlar için kullanılan komut dizisidir. Bilgisayar yazılımları; Uygulama yazılımı(uç kullanıcılar için) Sistem yazılımları(uzmanlar için) Uygulama yazılımları : Genel ve özel olarak ikiye ayrılır. Genel amaçlı uygulama yazılımları: Web tarayıcıları, ofis programları (word, excell, powerpoint, access, outlook vs), diğer tüm yazılımlar. Özel amaçlı yazılımlar: İşletme- muhasebe, müşteri ilişkileri yönetimi (CRM), kurumsal kaynak planlaması (ERP), tedarik zinciri yönetimi (SCM),elektronik ticaret, mühendislik, eğlence ve eğitim alanındaki yazılımlar örnektir. SCM YAZILIMI EKRAN GÖRÜNTÜSÜ ERP YAZILIMI EKRAN GÖRÜNTÜSÜ CRM YAZILIMI EKRAN GÖRÜNTÜSÜ Sistem Yazılımları: Sistem yazılımı, bilgisayar sistemini ve bilgi işlem faaliyetlerini yöneten ve destekleyen programlardır. Sistem yönetim programları ve sistem geliştirme programları olarak ikiye ayrılır. Sistem Yönetim Programları: İşletim sistemleri, ağ yönetim programları, veri tabanı yönetim sistemleri, sunucu uygulamaları ve güvenlik denetleyici programlar örnek verilebilir. Unix, Linux, Microsoft Windows Mac OS X gibi Sistem geliştirme programları: Programlama dilleri, bilgisayar destekli mühendislik yazılımları vs. COBOL, BASIC, FORTRAN, VISUAL BASIC, C++, JAVA gibi. Bunların dışında HTML, XML, XBRL gibi web dilleri de mevcuttur. HTML (Hypertext Markup Language): Hiper metin anlamlandırma dili olarak ifade edilir. Web sayfalarındaki dokümanları oluşturmada ve diğer dokümanlar arasında bağlantı kurmada kullanılan bir programdır. XML (Extensible Markup Language): Genişletilebilir işaretleme dili şeklinde ifade edilir. HTML gibi bir web sayfası tanımlama dili değildir. Web içeriklerini tanımlamak için kullanılır. Örneğin bir web sitesinde bulunan ürün stok verisi marka, fiyat ve beden gibi etiketlerle etiketlenir. Verilerin bu şekilde etiketlenmesiyle bilgilerin aranılmasına, sınıflandırılmasına ve analiz edilmesine imkan tanımış olur. XBRL: (Extensible Business Reporting Language): Verilerin yine elektronik ortamda etiketlenmesi için kullanılır. XBRL işletmelere başta finansal verileri olmak üzere tüm verilerin dünya çapında elektronik ortamda iletişimini sağlayan bir dilleme programıdır. JAVA: Java özellikle World Wide Web üzerine uygulama geliştirmek isteyenlerce çok ercih edilen nesne ağırlıklı bir programlama dilidir. JAVA C++