dıabetes mellıtus nedir?

Lilly Deutschland GmbH
Werner-Reimers-Straße 2–4
61352 Bad Homburg
Mümkün olduğunca normal bir yaşam
www.lilly-pharma.de
www.lilly-diabetes.de
DEDBT01944
DIABETES MELLITUS NEDİR?
NEDENLERİ VE SONUÇLARI
Diabetes mellitus nedir?
DIABETES MELLITUS yaşam boyunca devam eden bir hastalıktır.
• Almanya’da en az 6 milyon insan diyabet hastasıdır, buna hasta
olduğunu bilmeyen 2-5 milyon kişi daha ilave edilebilir.
EN BASİT KELİMELERLE, KANINIZDA OLMASI GEREKENDEN
FAZLA ŞEKER (GLİKOZ, YÜKSEK KAN ŞEKERİ) VAR İSE, DİYABET
HASTASISINIZDIR.
• Glikoz, organizma için önemli bir enerji kaynağıdır. Bizim için o
kadar önemlidir ki, çoğu kısmı aldığımız besinlerden oluşsa da,
ihtiyaç halinde vücudumuz onu kendiliğinden üretebilir.
Diyabet durumunda kan damarları, suyu ve besin maddelerini (şeker)
hedefe (bitkiler vs.) taşıyamayan, taşan bir nehre benzetilebilir. Bunun
nedeni tarla girişlerinin kapalı olmasıdır; tıpkı diyabette de glikozun,
insülinin eksik etkisi nedeni ile hücrelere ulaşamaması gibi.
Diabetes mellitus nedir?
KAN ŞEKERİ PANKREAS TARAFINDAN ÜRETİLEN İNSÜLİN HORMONU
İLE DENGELENİR.
• İnsülin; glikozu kas hücreleri, karaciğer ve yağ dokusuna
iletebilmektedir.
• Eğer insülin miktarı yeterli seviyenin altında ise kanda glikoz
seviyesi artar ve diyabet oluşur.
İlaçlar ve en önemlisi doğru yaşam stili kanı “temizler”, metabolizmanın
doğru çalışmasını sağlar ve organlarda oluşabilecek kalıcı
hasarları önler.
Nehirden gelen besin maddeleri olmadan tarlalardaki bitkiler
büyüyemez; ancak su ve besin maddeleri yeniden onlara ulaştığı
takdirde iyileşebilirler. Aynısı bizim organizmamız için de geçerlidir.
Kan şekeri değeri yükseldiği takdirde acı çeker, ancak doğru tedavi
ile iyileştirilebilir.
Diyabet türleri
• TİP-1 DİYABET T1 pankreastaki insülin üreten hücrelerin (beta
hücreler) zarar görmesi sonucunda oluşur. Bunun sonucunda
insülin eksikliği doğar, böylece kan şekeri yeterince işlenemez. Bu
diyabet türü, kan şekerinin en uygun değere getirilebilmesi için
daima insülin enjeksiyonları ile tedavi edilir.
• TİP-2 DİYABET T2 durumunda kombine bir sorun söz konusudur:
İnsülin doğru şekilde etki edemediği gibi (insülin direnci), pankreas
da yeterince insülin üretmez. Bu diyabet türü ilk adımda dengeli
beslenme, spor ve kilo kaybı yöntemleri ile tedavi edilir. Tedavinin
ileriki süreçlerinde ilaç ve gerekirse insülin verilmesi öngörülür.
Ancak daha farklı diyabet türleri de vardır:
• HAMİLELİK DİYABETİ
(hamilelik sırasında ortaya çıkar)
Daha az sıklıkta rastlanan türler:
• GENETİK DİYABET
• İLAÇLAR NEDENİ İLE OLUŞAN DİYABET
(örneğin kortizon tedavisi süresince)
• PANKREASIN BAZI DURUMLARDA HASTALANMASI
SONUCUNDA OLUŞAN DİYABET
Diyabet nasıl fark edilir?
Diyabetin belirtileri glikoz fazlalığı (yükselen kan şekeri) sonucunda
ortaya çıkar. Diyabet hastalarının genel şikayetleri:
SIKLIKLA İDRARA ÇIKMA
YORGUNLUK
AŞIRI SUSAMA
KİLO KAYBI
AZALAN GÖRME YETİSİ
Özellikle tip-1 diyabet hastalarında bu şikayetler aniden ortaya çıkar.
Buna karşılık tip-2 diyabet hastalarında bu şikayetler ya ortaya
çıkmaz ya da çok zayıftır ve hastalık çoğunlukla gizli bir şekilde
yıllar boyunca fark edilmeden süregelir. Tip-2 diyabet genelde
bir kan tahlili sonucunda tesadüfen fark edilir.
Tip-2 diyabette
risk faktörleri
Bazı etkenler tip-2 diyabetin ortaya çıkmasını teşvik eder:
AŞIRI KİLO
HAREKET EKSİKLİĞİ
YAŞLILIK
SOY AĞACI
Tip-2 diyabetin ailede ortaya çıkması
HİPERTANSİYON
GEBELİK
Eğer diyabet gebelik esnasında ortaya çıkmışsa
Başka bir deyişle tip-2 diyabet dış etkenlerden kaynaklanabileceği gibi
(yanlış beslenme, hareket eksikliği) organizmadan da kaynaklanabilir
(genetik yatkınlık).
Alışkanlıkların zamanında değiştirilmesi ile tip-2 diyabet birçok
kişide engellenebilir veya geciktirilebilir.
Neden üst düzey bir diyabet
kontrolü önemlidir?
Diyabet hastalarında kan şekerinin sürekli olarak aşırı yüksek
seyretmesi kalıcı hasarlara neden olabilir. Kalp, böbrekler, özellikle
ayaklardaki sinirler, beynin ve bacakların kan dolaşımı ve gözler bu
durumda hasar görebilir.
Diyabet tedavisinde kan şekerinin en iyi seviyede ayarlanması gereklidir.
Ayrıca kalp, böbrekler, kan damarları ve gözleri etkileyen diğer tüm
risk faktörlerinin de tedavi edilmesi gerekir.
• Kan şekeri tedavisinin yanı sıra kan basıncı ve kolesterol
değerlerinin de en uygun seviyede tutulması önemlidir.
Sigaranın bırakılması büyük önem taşır. Doktorunuz bu
konuda size yardımcı olacaktır.
Kişinin kendine dikkat etmesi diyabet nedeni ile oluşan şikayetleri
azaltabilir. Aynı zamanda örneğin kalp, gözler ve ayakların da düzenli
aralıklarla muayene edilmesi önemlidir.
Diyabetin uygun şekilde
kontrol altına alındığını
nasıl öğrenebilirim?
Diyabet durumunu, doğrudan kan şekerini ölçerek kontrol edebilirsiniz.
Bir başka olanak da “üç aylık kan şekeri” değerinin belirlenmesidir,
HbA1c (glikolize hemoglobin).
HbA1c geçmiş 2-3 ay içerisindeki ortalama kan değerini gösterir
ve doktorunuz tarafından kan tahliliniz neticesinde belirlenir.
Güncel kan şekeri de ölçülebilir. Bunun için KAN ŞEKERİ ÖLÇÜM
CİHAZI yardımı ile parmak ucundan alınan bir damla kandan kan şekeri
değeri ölçülür. Ölçüm evde de yapılabilir ve tedaviyi yönlendirmeye
yardımcı olabilir.
Doktorunuz, evde yapılacak kan şekeri ölçümünün
gerekli olup olmadığı ve nasıl yapılacağı konusunda
size bilgi verecektir.
Birkaç rakam...
...diyabet tanısına dair.
Diyabet hastası olmayanlarda kan şekeri aç karnına 126 mg/dl
(7 mmol/l) altında ve HbA1C de %5,7 altında olmalıdır.
Eğer kan şekeri aç karnına en az iki defa 126 mg/dl
ölçülmüşse, ya da glikolize hemoglobin %6,5 üzerinde
ise diyabet söz konusudur.
AÇ KARNA KAN ŞEKERİ
≥ 126 mg/dl (7 mmol/l)
Değerler uyuyorsa diyabet söz konusudur
mg/dl
mg/dl
100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l)
Bozulmuş glikoz toleransı için başka
kontroller gereklidir
70-100 mg/dl (3,9-5,6 mmol/l)
Normal kan şekeri
mg/dl
mg/dl
< 70 mg/dl (3,9 mmol/l)
Hipoglisemi: Özellikle yaşlı diyabet
hastalarında çok düşük kan şekeri
zararlı olabilir.
TOK KARNA KAN ŞEKERİ
Kan şekeri değeri, gündelik bir ölçümde 200 mg/dl
(11,1 mmol/l) üzerinde ise bu yine diyabete işarettir.
Tekrarlayan yüksek kan değeri ölçüldüğünde (aç
karnına veya anlık kontrolde) veya HbA1c ≥ %6,5 değeri
ile kombine olması halinde diyabet tanısı konur.
Federal Tabipler Odası (BÄK), Sigorta Doktorları Birliği (KBV), Bilimsel Tıp Dernekleri Birliği (AWMF).
Tip-2 diyabet tedavisi için ulusal yönetim kılavuzu – uzun versiyon, 1. baskı. Versiyon 1. 2013.
Birkaç rakam...
...diyabet kontrolüne dair.
GLİKOLİZE HEMOGLOBİN (HbA1C)
Diyabet kontrolü en güvenilir olarak HbA1c değeri ile sağlanır.
İyi kontrol edilen bir diyabet
için hedef değerler:
%6,5-7,5 (48-59 mmol/mol)
Kişisel hedef değer aşağıdaki verilere
bağlıdır:
- Diyabet süresi
- Hastanın yaşı
- Eş tanılar
- Tedavi türü
Lütfen hedef değerleriniz için diyabet
ekibinizle görüşün.
Glikolize hemoglobin değeri (HbA1C) iki şekilde ifade edilebilir: % olarak
veya mmol/mol olarak (aşağıda bir karşılaştırma tablosu mevcuttur).
%
4,0
5,0
6,0
6,5
7,0
7,5
8,0
9,0
10,0
mmol/mol
20
31
42
48
53
59
64
75
86
Diyabet hastalarında genel olarak tavsiye edilen kan
şekeri değerleri: Aç karnına kan şekeri 100 ile 125 mg/dl
(5,6-6,9 mmol/l) arasında; öğünden 2 saat sonraki kan
şekeri 140 ile 199 mg/dl arasında (7,8-11,0 mmol/l).
Federal Tabipler Odası (BÄK), Sigorta Doktorları Birliği (KBV), Bilimsel Tıp Dernekleri Birliği (AWMF).
Tip-2 diyabet tedavisi için ulusal yönetim kılavuzu – uzun versiyon, 1. baskı. Versiyon 1. 2013.