27 Şubat-10 Mart 2006 Tarihleri Arasında New York`da

27 Şubat-10 Mart 2006 Tarihleri Arasında New York’da Gerçekleştirilen
BM Kadının Statüsü Komisyonu 50 Dönem Toplantısına İlişkin
RAPOR
Tarih: 27 Şubat – 10 Mart 2006
Yer:
Birleşmiş Milletler
New York, ABD
Türkiye Delegasyonu:
Daimi Temsilcilik:
1. Baki İLKİN (Büyükelçi)
2. Serhat AKSEN (Başkatip)
T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü:
3. Esengül Civelek (T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürü)
4. Şengül ALTAN ARSLAN
5. Serap Ercan
Konu Uzmanları:
6. Prof. Dr Ayşe AKIN (Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk
Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Hacettepe Üniversitesi Kadın
Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (HÜKSAM) Müdürü)
7. Prof. Dr. Gülay TOKSÖZ (Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler
Fakültesi, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü
Öğretim Üyesi)
8. Prof. Dr. Nilüfer NARLI (Bahçeşehir Üniversitesi Rektör
Yardımcısı)
1
Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 50 Dönem Toplantısına katılan Kadının
Statüsü Genel Müdürü Esengül CİVELEK başkanlığındaki resmi heyette Hacettepe
Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Ayşe AKIN, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler
Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr.Gülay TOKSÖZ, Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi
Prof. Dr. Nilüfer NARLI, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler Daire Başkanı
Şengül ALTAN ARSLAN ve Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Kadının Sosyal Statüsünü
Geliştirme Dairesi personeli Serap ERCAN yer almışlardır.
Kadının Statüsü Komisyonun 50 dönem toplantısının ana temaları “Kadının kalkınmaya
katılımının artırılması: eğitim, sağlık ve çalışma alanları da dikkate alınarak toplumsal
cinsiyet eşitliğinin ve kadının ilerlemesinin başarılması için uygun bir çevre oluşturulması" ve
"Karar alma süreçlerinin tüm düzeylerine kadınların ve erkeklerin eşit katılımı" olarak
belirlenmiştir.
İzlenen Yöntem ve Çalışma Programı
Toplantıda çalışmalar, genel tartışmalar, yüksek düzeyli yuvarlak masa toplantıları, paneller
ve gayrı resmi paralel toplantılar şeklinde yürütülmüştür. Ayrıca, uluslararası kuruluşlar ve
sivil toplum örgütlerinde birçok paralel toplantı gerçekleştirmiştir.
Genel Tartışmalardaki Önemli Konular
Komisyonun 50. Dönem toplantısı 27 Şubat 2006 tarihinde; Komisyonun 2 yıllığına yeni büro
üyelerinin seçimi ve gündemin kabulü ile başlamış, ardından toplantı bitimine kadar olan
süreçte temalar Birleşmiş Milletler’ in ilgili bölüm ve organlarından uzmanların
açıklamalarını yaptıkları panellerle katılımcılara tanıtılmıştır. Katılımcı ülkeler konuya ilişkin
sunumlarını yapmış; Komisyonun ve üye ülkelerin önerileri ve ana temalar delegasyonların
tartışmasına açılmıştır.
Oturum, Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu (KSK) Başkanı Carmen Maria
Gallardo'nun açılış konuşması ile başlamış, ardından; BM Genel sekreter yardımcısı Louise
Fréchette, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyin (ECOSOC) başkanı Ali Hachani
(Tunus), BM Genel Sekreterinin toplumsal cinsiyet ve kadın konuları özel danışmanı Rachel
N. Mayanja, UNIFEM Başkanı Noeleen Heyzer, BM Kadının İlerlemesi Bölümü Başkanı
Carolyn Hannan, CEDAW Başkanı Rosario Manalo, AB adına Avusturya temsilcisi, G77'ler
ve Çin adına Güney Afrika temsilcisi ile birçok ülkenin temsilcilerinin kısa sunumları ile
devam etmiştir.
2
Sunumlarda genel olarak, komisyonun kadınlar için olan kritik rolü vurgulanmış, 1946’da
kurulduğundan beri kadınlarla ilgili yasal düzenlemeler, farkındalık yaratma ve savunuculuk
fonksiyonlarının kadınlarla ilgili olan ilerlemelerde son derece etkili olduğu belirtilmiştir.
Komisyonun çalışmalarına halen 181 ülke tarafından onaylanmış olan CEDAW Sözleşmesi
ve 2000 yılında oluşturulan “İhtiyari Protokol” örnek olarak verilmiştir. 1995 yılında yapılan
4. Dünya Kadın Konferansının ve ülkelerin konferansta verdikleri taahhütlerin üzerinden 10
yıl geçmesine rağmen henüz bu taahhütleri tümünü uygulayan ülkenin olmadığı, alınacak
mesafenin çok uzun olduğu, bütün dünya parlamentolarında toplumsal cinsiyet eşitliğinin
sağlanamamış durumda olduğu, toplumsal cinsiyet eşitliği ile kadın sağlığı konusunda da
ilerlemelerin yavaş olduğu ve pek çok ülkede kadın sağlığının kabul edilemez düzeyde
bulunduğu vurgulanmıştır. Ayrıca Komisyonun 50. oturumunun bir kilometre taşı, yeni bir
uyanış olmasının umulduğu belirtilmiştir.
Ülkelerin yaptıkları kısa süreli sunumlar kapsamında Türk Delegasyonu adına heyet başkanı
Kadının Statüsü Genel Müdürü Esengül CİVELEK, 2 Mart 2006 tarihinde yaptığı
konuşmasında; bu yılın önemli konularından olan toplumsal cinsiyet eşitliği, kadının
güçlendirilmesi, kadına karşı şiddetin önlenmesi, üreme sağlığı konularına değinerek 21.
yüzyılın gündemini şekillendirmede kadınların rolünün önemini vurgulamıştır.
KSK 50.oturumu süresince, sunumların yanı sıra çeşitli paneller düzenlenmiştir. Paneller,
“Gelişme Sürecine Kadınların Katılımının Artırılması: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve
Kadınların İlerlemesi için Uygun Ortamın Yaratılması, Eğitim, Sağlık ve Çalışma”, “Bütün
Düzeylerde Kadın ve Erkeğin Karar Verme Sürecine Eşit Katılımı”, “Uluslararası Göçün
Toplumsal Cinsiyet Boyutu” ve “Kadınlara Karşı Şiddet”konularında gerçekleştirilmiştir. Bu
panellerde, çeşitli ülkelerden daha önce belirlenmiş olan panelistlerin sunumlarından sonra
panel konuları ülkelerin tartışmasına açılmıştır.
Her yıl olduğu gibi 50.oturumda da gündem maddelerinden birini “8 Mart Dünya Kadınlar
Günü”nün kutlanması oluşturmuştur. Kutlama çerçevesinde gerçekleştirilen panelde BM
Genel Sekreteri Kofi Annan, kadının rolünün toplumların ilerleme ve gelişmesinde yaşamsal
önemde olduğunu belirterek, kadının karar verici mekanizmalarda hala yeterince temsil
edilemediğini, bunu başarmanın da kendiliğinden olmayacağını, kota sistemi, siyasi partilerin
kararlılığı gibi faktörlerin önemini vurgulamış, kendisinin görev süresi dolduğunda yapılacak
BM Genel sekreterliği seçimlerine ilişkin olarak “dünya BM’de bir kadın genel sekretere
hazır” demiş ve bu yaklaşım büyük ilgi görmüştür. Panelistler ise cinsiyet eşitliği, Binyıl
3
Zirvesi kalkınma hedefleri, kız çocuklarının eğitimi, kadınların toplumun her kademesinde
söz sahibi olması gibi konularda sunumlar yapmışlardır.
KSK 50.dönem toplantısında;

Kadının kalkınmaya katılımının artırılması: eğitim, sağlık ve çalışma alanları da dikkate
alınarak toplumsal cinsiyet eşitliğinin ve kadının ilerlemesinin başarılması için uygun bir
çevre oluşturulması (Ana Tema),

Karar alma süreçlerinin tüm düzeylerine kadınların ve erkeklerin eşit katılımı (Ana
Tema),

Filistinli kadınların durumu,

Kadın ve kız çocukları ve HIV/AIDS (Türkiye karara ortak sunucu olmuştur),

Afganistan'daki kadın ve kız çocuklarının durumu (Türkiye karara ortak sunucu
olmuştur),

Yasalarda Kadına Karşı Ayrımcılık Özel Raportörü Atanması,

Askeri çatışmalarda hapiste olanlarda dahil olmak üzere rehin alınan kadın ve çocukların
kurtarılması (Türkiye karara ortak sunucu olmuştur),

Kadının Statüsü Komisyonunun Gelecekteki Organizasyonları ve Çalışma Metotları,
konularında sekiz karar tasarısı kabul edilmiştir.
ABD'nin isteği üzerine sadece Filistinli kadınlara ilişkin karar tasarısı oylanmış, tasarı 41
kabul, 2 red (Kadana, ABD) ve 1 çekimser (Nikaragua) oy kullanılarak kabul edilmiştir.
Diğer tasarılar ise oylamasız olarak kabul edilmiştir.
50.Oturum çerçevesinde ana temalar olan “Kadının kalkınmaya katılımının artırılması:
eğitim, sağlık ve çalışma alanları da dikkate alınarak toplumsal cinsiyet eşitliğinin ve kadının
ilerlemesinin başarılması için uygun bir çevre oluşturulması" ve "Karar alma süreçlerinin
tüm düzeylerine kadınların ve erkeklerin eşit katılımı" " konularında iki panel ve paralel
toplantılar gerçekleşmiştir. Oturumlara ülkelerin resmi delegasyonlarının yanı sıra uluslararası
kuruluşların ve sivil toplum örgütlerinin temsilcileri katılmıştır. Ayrıca sivil toplum örgütleri
yoğun bir biçimde paralel toplantılar düzenlemişlerdir. Gerek resmi delegasyonların gerekse
uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum örgütlerinin katılımı ile gerçekleşen toplantı,
delegasyonların ülkelerinin durumlarını anlatmaları, mevcut politikaların gözden geçirilmesi
ve tartışılması için önemli bir zemin yaratmıştır.
4
Toplantılar boyunca ortaya çıkan öneriler üzerinde katılımcı ülkelerin müzakereleri yoğun bir
biçimde sürmüştür. Bu müzakereler sonucunda ana temalara ilişkin sonuç belgeleri son güne
kadar süren tartışmaların olumlu sonuç vermemesi ve uzlaşmaya varılamaması üzerine daha
sonra ilan edilecek bir tarihte tartışmalara devam edilmek üzere kabul edilemeden toplantı
bitmiştir. Ülkelerin resmi delegasyonlarını temsil etmek üzere müzakereler BM Daimi
Temsilcilikleri tarafından sürdürülmüş ve metinler kabul edilmiştir.
KSK 50. Dönem toplantısında, 2007-2009 Çalışma Programını da belirlemiştir. Buna göre;
2007 yılında,
KSK 48.Oturumunda kabul edilen;

"Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında erkeklerin ve erkek çocuklarının rolü"
başlıklı karar tasarısının uygulaması kapsamında değerlendirilmesi;

Kız çocuklarına karşı her türlü şiddet ve ayrımcılığın ortadan kaldırılması,
2008 yılında,
KSK 48.Oturumunda kabul edilen ;

"Kadınların barışın inşasında, silahlı çatışmaların önlenmesi, yönetimi ve çözüm
önerilerine
eşit
katılımı"
başlıklı
karar
tasarısının
uygulaması
kapsamında
değerlendirilmesi;

Kadının ilerlemesi ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin finansmanı ve kadının güçlendirilmesi
2009 yılında,
KSK 50.Oturumunda kabul edilen;

""Karar alma süreçlerinin tüm düzeylerine kadınların ve erkeklerin eşit katılımı" karar
tasarısının uygulaması kapsamında değerlendirilmesi;

HIV/AIDS kapsamında bakım verilmesi de dahil olmak üzere sorumlulukların kadın ve
erkek arasında eşit paylaşılması,
konuları ana temalar olarak belirlenmiştir.
5
Ana Temaların Tartışmaları
Tema 1:
"Kadının kalkınmaya katılımının artırılması: eğitim, sağlık ve çalışma alanları da dikkate
alınarak toplumsal cinsiyet eşitliğinin ve kadının ilerlemesinin başarılması için uygun bir
çevre oluşturulması"
Tema 1'in tartışmalarında özetle;
-
Kadına ilişkin sağlık, çalışma ve eğitim alanlarının kadının “insan hakları” olduğu,
-
Bu konuların BM'nin üst düzey mercilerinde tartışılıyor olmasının çok olumlu olduğu
ancak ülkeler düzeyindeki gerçek ilerlemelerin izlenmesinin ve gereksinimi olan
ülkelere bu konularda yardımcı olunması için Kadının Statüsü Komisyonun bir
mekanizması olması gerektiği,
-
Dünyada özellikle gelişmiş ülkelerin yararına olan “küreselleşme” akımının ülkelere
dayattığı “sağlığın özelleştirilmesi” uygulamalarının özellikle kadın sağlığına olumsuz
bir etki yapacağı, sağlıklı olmanın bir insan hakkı olduğu ve sağlık hizmetlerinin,
özellikle temel sağlık hizmetlerinin devletin – hükümetlerin görevi olduğu, dolayısı ile
küreselleşmenin kadın sağlığını olumsuz etkileyeceği, ayrıca ülke içerisinde de
eşitsizlikleri derinleştireceği,
-
Daha önceki uluslararası benzer toplantılarda olduğu gibi isteyerek düşükler ve cinsel
sağlık,
konuları vurgulanmıştır.
Ancak tartışmalarda bazı ülkeler (Pakistan, Mısır, Costa Rica, Sudan, Vatikan, ABD), isteyerek
düşük, aile planlaması, gençler, üreme sağlığı, cinsel sağlık, kondom gibi kelimelerin ve bunları
vurgulayan cümlelerin dokümanda yer almasını istemediklerini belirtmişler, örneğin CYBH
(Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar) ile HIV/AIDS önerilerinde bile “cinsel sağlık, kondom
vs.”den bahsedilmemesini talep etmişlerdir. Bu ülkelerin çoğu kadını doğurganlığı ile
tanımladıkları halde, kadının üreme sağlığından söz edilmesi yerine “kadının genel sağlığı”
denilmesinde ısrar etmişlerdir. Bu kapsamdaki tartışmalarda Türkiye, isteyerek düşüklerin anne
ölümlerinin %13’ünü oluşturduğunu ve Türkiye örneğinde olduğu gibi düşüğün yasallaşması ile
6
bu tür ölümlerin neredeyse tümünün önlendiği, dünyada her bir dakikada meydana gelen bir
anne ölümünün kadının üreme sağlığı riski nedeni ile meydana geldiğini ve kadının genel
sağlığından önce “üreme ve cinsel sağlığının” ele alınmasının gerektiğini vurgulamıştır.
Tartışmalarda Türkiye’nin görüşleri genel olarak AB grubu, Kanada ve Norveç tarafından açık
olarak desteklenmiş ve bu ülkelerle zaman zaman ortak çalışmalar yapılmıştır.
Tema 1’in karar metni Ek 2’de yer almaktadır.
Tema 2
“Kadınların ve Erkeklerin Her Düzeyde Karar Alma Süreçlerine Eşit Katılımı”
“Kadınların ve Erkeklerin Her Düzeyde Karar Alma Süreçlerine Eşit Katılımı” başlıklı temanın
tartışmalarında ağırlıklı olarak, hemen hemen tüm ülkelerde kadınların karar alma
mekanizmalarına ve siyasete katılım düzeylerinin çok yetersiz olduğu ve katılım düzeylerinin
artırılması için kota sisteminin gerekliliği tartışılmıştır. Kota sisteminin, uygulama biçimi olarak
“her düzeyde kota” uygulaması ve %50-%50 hedefi pek çok ülke tarafından desteklenmiştir.
Kota olmaksızın kadınların sayısının özellikle parlamentoda artmasının güç olacağı,
parlamentodan önce siyasi partilerde kadın katılımının desteklenmesine başlanması gerektiği,
bunun için de kadınların bu konuda eğitimlerinin, hazırlanmalarının sistemli olarak yapılması
gereği belirtilmiştir.
Küba delegesi panelist olarak yaptığı konuşmasında, kadınların eğitim düzeylerinin artırılarak
ücretli iş bulmaları sağlanırsa, her tür ayrımcılığın önleneceği, kadınların toplumsal statüleri
yükselir, erkeklerde toplumsal cinsiyet konusunda duyarlı olmaları için eğitilir, kadınlara üreme
sağlığı konusunda sosyal destekler verilirse, kadınların yaşamın her alanında artan oranda
temsil edilme olanağını elde edeceklerini vurgulamıştır. Bu durumda kota sistemi uygulanmasa
da parlamentodaki sayılarının/oranlarının artacağını belirten Delegenin konuşması oldukça ilgi
çekmiştir.
Genel tartışmalarda vurgulanan önemli bir kavram da “toplumsal cinsiyet dengesinin bir
demokrasi gereği/göstergesi” olduğu konusuydu. Kota sistemine karşı çıkan ülkeler diğer
ülkelerce “toplumsal cinsiyet dengesini sağlamak için eğer 50-100 yıl beklemeyi göze
alıyorsanız tabi ki kotaya ihtiyaç yok" denilerek eleştirilmiştir.
Toplantıda, Kadının Statüsü Komisyonu tarafından hazırlanan “Kadınların ve Erkeklerin Her
Düzeyde Karar Alma Süreçlerine Eşit Katılımı” başlıklı taslak karar metni üye ülkelerin
7
temsilcilerinin tartışmalarına açılmıştır. İki hafta süresince söz konusu taslak metin madde
madde ayrıntılarıyla tartışılmıştır. 10 Marttaki kapanış oturumunun son dakikalarında ortak bir
karar metni üzerinde uzlaşmaya varıldığı açıklanmış, ancak süre tamamlandığı için metnin
resmi kabulü yapılamamıştır.
Karar metni, kadının katılımını artırmaya yönelik daha önceki sözleşme hükümlerine ve diğer
dokümanlara atıfta bulunarak, varılan noktanın yeterli olmaktan çok uzak olduğunu belirtmekte
ve eşit katılımı sağlamak üzere başta hükümetler olmak üzere Birleşmiş Milletlere, uluslararası
mali kuruluşları da kapsamak üzere uluslararası ve bölgesel kuruluşlar, ulusal parlamentolar,
politik partiler, özel sektör, sendikalar, akademi, medya, STÖ’leri de kapsayacak biçimde sivil
topluma çağrıda bulunmaktadır (EK 2).
Türkiye karar metnindeki bütün maddelerin görüşülmesi sırasında toplumsal cinsiyet eşitliği
perspektifinden müdahalelerde bulunmuş ve taslağın nihai hale kavuşmasında aktif katkı
sağlamıştır.
Tartışılan Diğer Konular
İki hafta süren 50.oturumun bir diğer çalışma başlığı da "Kadının Statüsü Komisyonunun
Gelecekteki Organizasyonları ve Çalışma Metotları" olmuştur (Bu çalışma bağlığında ele alınan
hususlara ilişkin özet rapor için Bkz. Ek III).
Çalışma Metotları ile ilgili tartışmada, Pekin Deklarasyonu ve Eylem Planının uygulamaya
geçmesi için Kadının Statüsü Komisyonunun nasıl çalışması gerektiğinin üzerinde durulmuştur.
Müzakereler sonunda tartışmaya açılan taslak karar metni kabul edilmiştir. Komisyon
çalışmalarında; politika ve programlarda bütüncül toplumsal cinsiyet bakış açısı ilkesinin
benimseyeceği taahhüdü yenilenmiş, sivil toplum örgütlerinin Pekin Deklarasyonu ve Eylem
Planının uygulamaya geçmesi için katkılarının önemli olduğu ilkesini benimsenmiştir.
Komsiyonun çalışma metodlarına ilişkin tartışmalarda, her ülkenin Pekin Deklarasyonu ve
Eylem Planının uygulamaya geçirilmesi için çaba göstermesi, öncelikli konuya ilişkin
uygulamaların raporlaştırılması ve bu raporların ülke içinde ve dışında yayınlanması ve
EKOSOK'un çalışmasını güçlendirmesi üzerinde durulan hususlar olmuştur.
Çalışma metodlarına ilişkin bölümde;
-
Komisyonun 51 inci oturumunda her bir oturum için tek bir tema seçilmesi,
8
-
Her yıl üst düzey yuvarlak masa toplantısı yapılarak, öncelikli tema ile ilgili verilen
sözlerin uygulamaya geçirilmesine ilişkin, verilerle desteklenen raporların tartışılması,
-
Uygulamaların hızlandırılması için, Komisiyon’un araç ve yöntem önermesi,
-
Komsiyon’un her yıl uygulamalardaki ilerlemeyi öncelikli temaya ilişkin taahütler
çerçevesinde değerlendirmesi ve bu değerlendirmenin Başkan’ın raporu olarak
sunulması
benimsenmiştir.
Kadının
Statüsü
Komisyonunun
50.
oturumunda
birçok
NGO
toplantısı
da
gerçekleştirilmiştir. NGO toplantılarında; hükümet delegasyonlarının katıldığı resmi
toplantılarda tartışılan ana temalara ilişkin olarak, kadınların siyasi karar alma
mekanizmalarında yer alabilmeleri için acil yeni açılımlara ve tedbirlere gerek duyulduğu
vurgulanmıştır. İskandinav deneyimleri anlatılmış, İskandinav ülkelerinde uygulanan kota
uygulamasının olumlu sonuçları üzerinde durulmuş, siyasi parti toplantı programlarının
kadınlara uygun bir şekilde düzenlenmesi ve her kurumun cinsiyete duyarlı politikalara önem
vermesi gerektiği vurgulanmıştır.
NGO oturumlarında öne çıkan diğer iki konuda, cinsiyete duyarlı eğitim ve öğretimin
kadınların karar alma mekanizmalarına girebilmesi için ne kadar önemli olduğu, politika ve
programların toplumsal cinsiyet bakış açısından yoksun olmasının yarattığı sorunlar üzerinde
durulmuştur.
Türk Delegasyonu 50. oturumda aktif katılım sağlamıştır. Özellikle “sağlık alanı” ile ilgili
karar metninde yer alan konuların insan hakları yönünden vurgulanması, kadın sağlığı lehine,
kadının üreme/cinsel sağlık yükünü hafifletici, gereken önlemlerin alınmasını, müdahalelerin
yapılmasını vurgulayan cümlelerin yer almasında önemli katkıları olmuştur.
9
EK I
EKONOMİK SOSYAL KONSEY
(Gayri resmi tercümedir)
Kadının Statüsü Komisyonu
50. Oturum
27 Şubat-10 Mart 2006
Gündem Madde 3 (c) (ii)
Kadının Statüsü Komisyonu Başkanı Tarafından Sunulan üzerinde uzlaşılan Kararlar
Kadının kalkınmaya katılımının artırılması: eğitim, sağlık ve çalışma alanları da dikkate
alınarak toplumsal cinsiyet eşitliğinin ve kadının ilerlemesinin başarılması için uygun bir
çevre oluşturulması
Kadının Statüsü Komitesi;
1. Pekin Deklarasyonu ve Eylem Planı’nı1, “Kadın 2000: yirmi birinci yüzyıl için toplumsal
cinsiyet eşitliği, kalkınma ve barış” başlıklı Genel Kurul 23. özel oturumunun çıktısını2,
Birleşmiş Milletler Binyıl Deklarasyonu’nu3, 4. Dünya Kadın Konferansı’nın 10.
yıldönümü dolayısıyla Kadının Statüsü Komisyonunun kabul ettiği Deklarasyonu4, 2005
Dünya Zirvesi çıktısını5, ilgili Genel Kurul kararlarını ve Birleşmiş Milletler kongrelerinin
sonuçlarını teyit eder ve eşitlik, kalkınma, barış ve güvenliğe ulaşmada toplumun tüm
evrelerinde eşitlik temelinde kadınların güçlendirilmesi ve karar verme süreçlerine
katılımları ve güç sahibi olma da dahil tam katılımlarının temel etkenler olduğunu
tekrarlar. Komisyon, kadınların kalkınma sürecine ve bu sürecin ulusal ve uluslararası
etkinleştirilmiş bir çevreyi güçlendirme ve koruma taahhüdüne hem temsilci hem de
faydalanan kişi olarak tam entegrasyonu ve tam katılımının sağlanması gerektiğini ve
bunu da diğerlerinin yanında tüm insan hakları ve temel özgürlükleri destekleyip
koruyarak, toplumsal cinsiyet bakış açısını tüm politika ve programlara dahil ederek ve
kadınların güçlendirilmesi ve tam katılımı ve geliştirilmiş uluslararası işbirliğini
ilerleterek yapılabileceğini vurgular.
2. Pekin Deklarasyonu ve Eylem Planının tam ve eksiksiz gerçekleştirilmesinin, Binyıl
Deklarasyonunun içerdiği amaçları ve uluslararası kabul edilmiş kalkınma amaçlarını
başarmaya çok önemli bir katkı olduğunu teyit eder. Toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadının
güçlendirilmesinin sağlanması sürdürülebilir kalkınma, sürekli ekonomik büyümenin
başarılması, yoksulluk ve açlığın ortadan kaldırılması ve hastalıklarla mücadele de temel
öneme sahip olduğunu teyit eder. Komisyon aynı zamanda, kadın ve kız çocuklarının
kalkınmasına yatırım yapmanın, tarım, sanayi ve hizmet gibi ana alanlar da dahil
4. Dünya Kadın Konferansı Raporu, Pekin, 4-15 Eylül 1995 (BM yayını, Satış No.E.96.IV.13), bölüm I, ekler I
ve II.
2
Genel Kurul karar S-23/2, ek, ve karar S-23/3, ek
3
Genel Kurul karar 55/2.
4
Ekonomik ve Sosyal Konseyin Resmi Kayıtları, 2005, ek No.27 ve düzeltme (E/2005/27 and Corr.1),
bölüm.I.A
5
Genel Kurul karar 60/1
1
10
ekonominin tüm sektörlerde, özellikle verimlilik, etkinlik ve devamlı ekonomik büyüme
de etkileri olduğunu teyit eder.
3. Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi’nde (CEDAW) belirtildiği
üzere, bir ülkede tam bir ilerlemenin, dünya refahının ve barışın her alanda kadınların
erkeklerle eşit oranda katılımını gerektirdiğinin altı çizilmiştir.
4.
Kadınlara ve kız çocuklarına karşı her türlü şiddetin onların insan haklarına bir tecavüz
olduğunu, kadınların ve kız çocuklarının kapasitelerini kullanma yeteneklerine yönelik
tehdit oluşturduğunu, Binyılın Kalkınma Hedefleri ve uluslararası kabul edilmiş kalkınma
hedeflerinin başarılması da dahil olmak üzere kalkınmaya katılımlarını ve temsil
yetkilerini kısıtlayıcı bir engel teşkil ettiğini kabul eder.
5.
Kadınların kalkınma süreçlerine katılımının ve bu süreçlerden yararlanmasının arttırılması
için tüm seviyelerde uygun çevre yaratılmasının gerektiğini kabul eder ve uygun çevrenin
yaratılmasındaki zorluklar şunları içerir:
(a) kalkınma politikaları ve toplumsal cinsiyet eşitliği politika ve stratejileri arasında
yetersiz tutarlılık ve koordinasyon,
(b) toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları ve stratejilerini gerçekleştirmek için yetersiz
zamanla sınırlanmış hedefler,
(c) karar mekanizmalarında kadınların az sayıda temsili,
(d) kadınların tüm insan haklarından tam olarak yararlanmaları için yetersiz teşvik ve
koruma,
(e) kadınlara karşı devamlı ve çeşitli şekillerde şiddet, ayrımcı uygulamalar ve tavırlar,
(f) ekonomi ve kamu hayatının tüm alanlarında kadınların katkılarına yetersiz tanıma,
(g) eğitim, sağlık bakımı ve insan onuruna uygun işe eşit olmayan erişim,
(h) fırsatlara eşit olmayan erişim, arazi, kredi, sermaye, ekonomik varlıklar, bilgi ve
iletişim teknolojileri gibi kaynaklara eşit olmayan erişim ve onlar üzerinde eşit
olmayan kontrol,
(i) yetersiz siyasi irade ve kaynaklar,
(j) toplumsal cinsiyet eşitliğinin tüm plan, politika ve programlara girmesini eksik olarak
gerçekleştirmek,
(k) denetleme, değerlendirme ve sorumluluk için yetersiz ulusal mekanizmalar,
(l) HIV/AIDS, sıtma, tüberküloz ve diğer bulaşıcı hastalıkların kadınlar üzerindeki etkisi,
(m) Silahlı çatışma, güvenliğin olmayışı ve doğal afetler,
(n) Binyılın Kalkınma Hedefleri de dahil uluslararası olarak kabul edilmiş kalkınmaya
yönelik hedef taahhütlerinin yavaş ve düzensiz olarak gerçekleştirilmesi,
(o) kalkınmakta olan bir çok ülkede var olan ve fakirliğin kadınlaştırılmasının
çabuklaştırılmasıyla sonuçlanan zor sosyoekonomik koşulların sürmesi,
(p) kalkınma için finansmanı da göz önünde bulundurarak, fakirliği yok etme ve sağlık
kapsamında toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadının güçlendirilmesi alanında yetersiz
uluslararası işbirliği,
(q) hüküm sürmekte olan zararlı kültürel ve geleneksel uygulamalar,
(r) yetersiz bilgi ve cinsiyet bazında ayrıştırılmış veri ve istatistikler,
(s) toplumsal cinsiyet eşitliğiyle uyumlu yasaların yürürlüğe konulmasında yetersiz
ilerleme,
11
6. Tüm seviyelerdeki belirtilen bu zorlukların, politik, yasal ve programatik müdahaleler ile
sistematik, kapsamlı, bütünleşik, çok disiplinli ve çok sektörlü yaklaşım gerektirdiğinin
altını çizer.
7.
Komisyon, hükümetleri ve/veya uygun olduğu durumda Birleşmiş Milletler sisteminin
ilgili varlıklarını, uluslararası finansal kuruluşlarını, ulusal parlamentoları, siyasi partileri,
sivil toplumu, özel sektörü, sendikaları, akademiyi, medyayı ve sivil toplum kuruluşlarını
da içine alan diğer uluslararası ve bölgesel örgütleri şu eylemleri yapmaya zorlar:
(a) Toplumsal cinsiyet bakış açısını, Binyılın Kalkınma Hedeflerini içeren olarak kabul
edilmiş uluslararası kalkınma hedeflerini gerçekleştirmeye odaklanan stratejiler de
dahil ulusal kalkınma stratejileriyle ilgili tüm yerel ve ulusal planlama, bütçeleme,
denetleme, değerlendirme, raporlama süreçleri ve mekanizmalarına dahil edilmeli,
varolan toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları ve stratejilerinden sonuna kadar
yararlanılmalı,
(b) Sosyal, yapısal ve makro ekonomik sorunlara yönelik kapsamlı toplumsal cinsiyete
duyarlı yoksulluğun ortadan kaldırılması stratejileri dikkatle hazırlanmalı ve
gerçekleştirilmeli,
(c) Yaş ve cinsiyet bazında ayrıştırılmış veri ve toplumsal cinsiyet istatistikleri toplama,
derleme, analiz etme ve kullanma yolunu kapsayan toplumsal cinsiyete yönelik süreci
değerlendirmek için tüm seviyelerde etkin ulusal denetleme ve değerlendirme
mekanizmaları geliştirilmeli ve gerçekleştirilmeli,
(d) Kadınlara ve kız çocuklarına eşit fırsatlar sağlayacak toplumsal cinsiyet eşitliğini
başarmayı amaçlayan programlar geliştirmek için merkez otoriteler ve yerel
yönetimler arasında sıkı işbirliğini teşvik etmeli ve arttırmalı,
(e) Kadınlara ve kız çocuklarına karşı her türlü şiddetin önlenmesi için stratejiler ve
politikalar ayrıntılı olarak geliştirilmeli ve uygulanmalı, kurbanlar korunmalı, şiddetin
faili tetkik edilmeli, kovuşturulmalı ve cezalandırılmalı; kadınlara ve kız çocuklarına
karşı şiddetin eşitlik, kalkınma ve barış amaçlarının başarılmasında büyük bir engel
olduğu ve toplumların ve devletlerin sosyal ve ekonomik kalkınmasına olumsuz bir
etkisi olduğu kabul edilmeli,
(f) Genel Kurulun silahlı çatışmayı önleme hakkındaki 3 Temmuz 2003 tarih ve 57/337
sayılı kararının ve kadınların çatışma önleme, yönetme, çözme ve çatışma sonrası
barış inşa etme süreçlerine eşit katılımları hakkındaki kabul edilmiş kararların tam ve
etkili olarak gerçekleştirilmesine yönelik çabalar sürdürmeli6,
(g) Güvenlik Konseyinin toplumsal cinsiyet eşitliği, barış, güvenlik ve kalkınma
arasındaki bağlarını kabul eden, kadın, barış ve güvenlik hakkındaki 31 Ekim 2000
tarih ve 1325(2000) sayılı kararının tam ve etkili olarak gerçekleştirilmesine yönelik
çabaları sürdürmeli,
(h) Kadınların, miras yolu da dahil kendi toprak ve diğer mülklere sahip olma haklarıyla
tam ve eşit olarak mutabık olmalarını sağlamak için gerekli tedbirler alınmalı,
6
Ekonomik ve Sosyal Konsey karar 2004/12.
12
(i) Kadınların, karar mekanizmalarının tüm seviyelerine ve günlük hayatlarının tüm
taraflarına tam olarak katılmalarını sağlayacak tüm uygun tedbirler alınmalı,
(j) Uluslararası göçmenlikle ilgili tüm politika ve programlara toplumsal cinsiyet bakış
açısı yerleştirilmeli, kadın göçmenlerin insan hakları ve temel özgürlüklerden tam
olarak yararlanmaları sağlanmalı, cinsel şiddet ve insan ticareti de dahil şiddet,
emniyetsiz çalışma şartları, kötü muamele, istismar ve ayrımcılık ile mücadele
edilmeli ve göçmenler üzerinde olumlu etkisi olan yeniden birleştirme gibi
uygulanabilir yasaların ailelerin yeniden birleştirilmesini hızlı ve etkin şekilde
gerçekleştirmesi kolaylaştırılmalı,
(k) Kadın mültecilere, sığınmacılara ve ülkesinden uzaklaştırılmış kadınlara yönelik her
türlü ayrımcılık, cinsel istismar ve şiddet ortadan kaldırılmalı; ilgili uluslararası insan
hakları yasası, uluslararası insani yasa ve uluslararası sığınmacı yasası hazırlanırken,
bu kişilerin kendi yaşamlarını ve içinde bulundukları toplumları ilgilendiren konularda
alınan kararlara aktif katılımları teşvik edilmeli,
(l) Toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadının güçlendirilmesinin başarılması için bir strateji
olarak toplumsal cinsiyet eşitliğinin tüm plan, politika ve programlara girmesi anlayışı
özellikle sağlık, eğitim ve istihdam alanlarındaki tüm politika ve programların
geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesinde temel olarak gereken
toplumsal cinsiyet analizinin kullanımı sağlanmalı ve uygulanma kapasitesi
arttırılmalı,
(m) Toplumsal cinsiyet bakış açısının kalkınma, sosyoekonomik politikalar ve bütçeye ait
süreçlerin tasarımına ve uygulanmasına girmesi için stratejiler geliştirilmeli ve
arttırılmalı, toplumsal cinsiyet eşitliğinin tüm plan, politika ve programlara girmesi
yaklaşımları konusunda en iyi uygulamalar paylaşılmalı ve yenilikler teşvik edilmeli,
(n) Toplumsal cinsiyete duyarlı kalkınma politikaları ve programları ve toplumsal cinsiyet
eşitliği için olan ulusal mekanizmalara, tüm sektörlerde ulusal, yerel ve uluslararası
kaynak seferberliği ve toplumsal cinsiyet eşitliğiyle uyumlu bütçeye ait süreçler
yoluyla elverişli finansman sağlamalı ve kadına özel tedbirler için uygun finansman
dağılımı yapılmalı,
(o) Kadınları ve kız çocuklarını güçlendirmek ve onların yaşam koşullarını iyileştirmek
için çalışan kadın kuruluşları desteklenmeli,
(p) Tüm seviyelerde kadının güçlendirilmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliği için kadın
bakanlıkları, toplumsal cinsiyet eşitliği komisyonları, ilgili parlamenter komiteler,
ombusmanlar ve cinsiyet odak noktaları ve bakanlıklar içindeki çalışma grupları gibi
tüm mekanizmalar arasında geliştirilmiş koordinasyon ve işbirliği teşvik edilmeli,
(q) Ayrımcılığın, toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının, zararlı geleneksel, kültürel ve
örflere dayalı uygulamaların ortadan kaldırılması için etkili tedbirler alınmalı,
(r) Erkeklerin ve erkek çocuklarının toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınlar ve kız
çocuklarının güçlendirilmesi konusuna katılımlarının arttırılması, kadınlara ve kız
çocuklarına karşı her türlü şiddetin ortadan kaldırılması, ev işlerinin ve aile bakımının
paylaşılması, barış ve tolerans kültürünün desteklenmesi, kadın ve erkeğin cinsel ve
13
üreme davranışları konusunda sorumluluk almaları ve toplumsal cinsiyet eşitliğini
gerçekleştirmek üzere gerekli tutum değişikleri yaratılması için stratejiler geliştirilmeli
ve gerçekleştirilmeli,
(s) Kadınların ve kız çocukların, uygulamalı teknoloji yanında bilgi kullanımı ve iletişim
teknolojilerine eşit ve etkin erişimleri, karşılıklı olarak kabul edilmişse bilgi ve
teknolojinin özel, öncelikli ve uygun olarak gelişmekte olan ülkelere transferi, eğitim
ve altyapı sağlama, içeriğin planlanması, geliştirilmesi ve üretimine dahil olma ve
bilgi ve iletişim teknolojileri için yapılanan düzenleyici ve politika yapıcı organlardaki
yönetim, idare ve karar alma konumlarına katılım gibi yollarla arttırılmalı,
(t) Kadınların ve kız çocuklarının çok zaman alan günlük işlerin ağırlığını, okula
gidebilmeleri ve gelir getiren işlerde çalışabilmeleri açısından hafifletmeye yönelik
için uygun altyapı yatırımı yapılmalı ve ekonomik güçlenme için fırsatlar yaratılmalı,
(u) Engelli kadınların ve kız çocuklarının güçlendirilmesi ve desteklenmesi için program,
yöntem ve süreçlerde sunulan olanakların eşit hale gelmesini arttıran ilkelerin
birleştirilmesine özel önem verilmeli,
(v) Uluslararası topluluk, kadınlar üzerinde olumsuz tesiri olan ekonomik düzensizlik ve
aşırı kararsızlığın etkilerini hafifletme çabaları göstermeye ve kadının ekonomik
durumunu geliştirmek için gelişmekte olan ülkelere yönelik ticaret fırsatlarını
arttırmaya davet edilmeli,
(w) Taraf ülkelerden, CEDAW ve İhtiyari Protokolünün yükümlülüklerine tamamen
uymaları ve Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığı Önleme Komitesinin genel
tavsiyeleri yanında sonuçlandırıcı açıklamalarını da göz önüne almaları talep edilmeli,
CEDAW’ a henüz taraf olmayan ülkeler bunu imzalamaya, onaylamaya ve İhtiyari
Protokole katılmayı düşünmeye ve Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı Eylem
Programı7’nı ve ilerideki uygulamaları yanında Pekin Deklarasyonu Eylem Planı ve
Genel Kurul 23. özel oturumunun sonuçlarını gerçekleştirmeye yönelik ile
bağlantılarını desteklemeye davet edilmeli,
8. Komisyon, sürdürülebilir kalkınmanın ve yoksulluğun ortadan kaldırılmasının her ülkenin
kendi birincil sorumluluğu olduğunu, ulusal politikaların ve kalkınma stratejilerinin aşırı
vurgulanamayacağının ve gelişmekte olan ülkelerin yoksulluğu ortadan kaldırabilmek ve
sürdürülebilir kalkınma sağlayabilmek için tüm düzeylerde birlikte yapılmış ve somut
tedbirler gerektirdiğinin altını çizer.
9. Komisyon, hükümetleri, resmi kalkınma yardımı ve borç silme seçeneği de dahil,
gelişmekte olan ülkelerin dış borç ve borç faizi ödeme sorunlarına etkin, tarafsız,
kalkınma odaklı ve sürekli çözümler aranmasından kadınların, özellikle gelişmekte olan
ülkelerdeki fakir kadınların faydalanmalarını sağlamaya teşvik eder.
10. Komisyon, uluslararası topluluğu, Birleşmiş Milletler sistemini, ilgili bölgesel ve
uluslararası kuruluşları, özel sektörü ve sivil toplumu şunlara teşvik eder;
Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferans Raporu, Kahire,5-13 Eylül 1994 (Birleşmiş Milletler yayını, Satış
No. E.95.XIII.18), bölüm 1, karar 1, ek.
7
14
(a) İsteklerine göre, hükümetlere Pekin Eylem Planının gerçekleştirmeleri için kurumsal
kapasiteyi oluşturmak ve ulusal eylem planları geliştirmek veya daha ileri eylem planları
uygulamak için yardım etmek,
(b) Sosyal Kalkınma Dünya Zirvesi, 4. Dünya Kadın Konferansı, Uluslararası Nüfus ve
Kalkınma Konferansı, Binyıl Zirvesi, Uluslararası Kalkınma Finansmanı Konferansı,
Sürdürülebilir Kalkınma Dünya Zirvesi, 2. Dünya Yaşlanma Kurulu ve Genel Kurulun 23.
ve 24. özel oturumları da dahil, Birleşmiş Milletlerin zirve ve konferanslarında anlaşma
sağlanan karşılaştırmalı değerlendirmeleri ve kalkınma hedeflerini karşılama çabalarında,
ulusal hükümetlere yardım etmek için gerekli finansal kaynakları sağlamak,
(c) Gelişmekte olan ülkelerin, kadınların kalkınma stratejilerine karar verme ve bu
stratejilerin uygulanmasına, ulusal programlara toplumsal cinsiyetin tam ve etkin
katılımına yardımcı olmaya ve kadınların karar mekanizmalarına tam ve eşit katılımı
yanında sağlık hizmetleri, sermaye, eğitim ve teknolojiye tam ve eşit erişimini sağlayacak
hükümet çabalarını destekleyecek kalkınma için işlemsel faaliyetlere uygun kaynak
sağlanması da dahil, toplumsal cinsiyetin ulusal programlara entegre edilmesine öncelik
verilmeli,
11. Komisyon, çok taraflı maddi kaynak sağlayan destekleyici kurumları ve uluslararası
finans kuruluşlarını ve bölgesel kalkınma bankalarını, özellikle kırsal ve ücra alanlarda
kaynakların daha büyük oranda kadınlara ulaşmasının sağlanması için gösterilen ulusal
çabaların desteklenmesi, politikaların gözden geçirilmesi ve uygulanması konusunda
teşvik etmektedir.
12. Komisyon, eğitim, sağlık ve çalışma ile ilgili tüm politikalara toplumsal cinsiyet, insan
hakları ve sosyoekonomik bakış açısının dahil edilmesinin ve toplumsal cinsiyet
eşitliğinin ve kadının güçlendirilmesinin başarılması için uygun çevre yaratılmasının
önemini vurgulamakta ve hükümetlerden şunları yapmaları için talepte bulunmaktadır:
(a) Eşit fırsatlar temeline dayanarak; kademeli olarak temel eğitimin zorunlu, ulaşılabilir ve
ücretsiz olmasını sağlarken kadınların ve kız çocuklarının her nitelikteki eğitime tam ve
eşit ulaşabilmelerinin sağlanması,
(b) Sağlık sektöründeki politika ve programlara toplumsal cinsiyet bakış açısı ve insan hakları
dahil edilmeli, kadınların özel gereksinimlerine ve önceliklerine dikkat edilmeli, kadınlara
en yüksek standartta uygulanabilir fiziksel ve ruhsal sağlığı ve ICPD Eylem Planında da
belirtildiği şekilde cinsel ve üreme sağlığı, anne sağlığı ve hayat kurtarıcı doğum bakım
hizmetlerini içeren uygun sağlık hizmetlerine ulaşma hakkı sağlanmalı ayrıca ekonomik
güç ve özgürlük yoksunluğunun, HIV/AIDS hastalığına yakalanma riskini, malarya,
tüberküloz ve yoksulluğun neden olduğu diğer hastalıklar gibi olumsuz sonuçlara karşı
savunmasızlığı arttırdığının kabul edilmesi,
(c) Kadınların ve kız çocuklarının daha kolay enfekte olmaları ve yoksulluğa karşı daha
çaresiz olmaları nedeniyle, toplumsal cinsiyet eşitsizliğini körükleyen HIV/AIDS’ den
korunma konusunda gerekli önlemlerin alınması,
(d) İş ve İşin Takibinde Temel İlkeler ve Haklar konusundaki ILO Deklarasyonunun8 içerdiği
ilkelerin gerçekleştirilmesi ve bu ilkelere saygı duyulması teşvik edilmeli, ILO
8
Uluslar arası Çalışma Konferansı’nın 18 Haziran 1998 tarihindeki 86. oturumunda kabul edilmiştir.
15
Anlaşmalarının onaylanması ve tam olarak gerçekleştirilmesi göz önünde bulundurulmalı,
özellikle kadınların verimli istihdam ve insana yakışır işe eşit erişimlerini sağlamakla ilgili
politikalar ve programlar tasarlanmalı, iş yerindeki toplumsal cinsiyet eşitliğine karşı
basmakalıp tutumların yanında yapısal ve yasal engeller ortadan kaldırılmalı, eşit işe veya
eşit değerde işe eşit ücret prensibi geliştirilmeli, kadının para getirmeyen emeği ortaya
çıkarılmalı, istihdam ve aile sorumluluklarını uzlaştıran politikalar geliştirilmeli ve engelli
kadınların istihdamı sağlanmalıdır.
16
EK II
EKONOMİK SOSYAL KONSEY
(Gayri resmi tercümedir)
Kadının Statüsü Komisyonu
50. Oturum
27 Şubat-10 Mart 2006
Gündem Madde 3 (c) (ii)
Kadının Statüsü Komisyonu Başkanı Tarafından Sunulan Üzerinde Uzlaşılan Kararlar
Kadın ve Erkeğin Tüm Seviyelerdeki Karar Alma Süreçlerine Eşit
Katılımı
1. Komisyon, kadının aktif katılımı ve karar alma süreçlerinin tüm seviyelerinde kadınların
bakış açılarıyla işbirliği olmaksızın eşitlik, kalkınma ve barışa ulaşılamayacağını ve
kadınların eşit katılımının kadınların ve kız çocuklarının menfaatlerinin göz önünde
bulundurulması için gerekli koşul olduğunu ve demokrasiyi güçlendirmek ve düzgün
işlemesini sağlamak için gerekli olduğunu vurgulayan Pekin Deklarasyonu ve Eylem
Planını9 tekrar teyit etmiştir.
2. Komisyon, karar alma organlarının her seviyesinde toplumsal cinsiyet dengesinin olması
gerektiğini belirtmesine rağmen, yasalar önünde ve fiili eşitlik arasında önemli bir farkın
hala devam ettiğini, kadınların tüzel sektörün ve diğer ekonomik ve sosyal kuruluşların
yanı sıra yasama organlarında, bakanlık seviyelerinde de yetersiz düzeyde olduğunu
belirten ve kadınların karar alma mevkilerine girişini engelleyen manilere dikkat çeken
23. Genel Kurul10 özel oturumunun 23. paragrafında kabul edilen çıktısını tekrar teyit
etmiştir.
3. Komisyon, kadına, erkekle eşit koşullarda ve herhangi bir ayrımcılık olmaksızın tüm
seçimlerde oy verme yetkisini, ulusal yasayla saptanmış halk tarafından seçilen organlarda
ve kamu kuruluşlarında yer alma ve kamu fonksiyonlarını uygulama yetkisine sahip
olduğunu belirten İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Medeni ve Siyasi Haklar
Uluslararası Sözleşmesi ve Kadınların Siyasi Hakları Sözleşmesi’nin11 kadın ve erkeğin
kamu hayatına eşit katılımı taahhüdünü tekrar teyit etmiştir.
4. Komisyon, taraf devletlerin, ülkenin siyasi ve kamu hayatında kadınlara ve kızlara karşı
her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması için, olumlu ve geçici özel tedbirler de dahil
olmak üzere tüm uygun tedbirleri almaları gerektiğini belirten Kadına Karşı Her Türlü
Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW)’ni vurgulamıştır.12
4. Dünya Kadın Konferansı Raporu, Pekin 4-15 Eylül 1995, para. 181.
Karar S-23/3, ek.
11
Karar 217 A (III), karar 2200 A (XXI), ek, ve karar 640 (VII),ek 11 Karar 34/180, ek.
9
10
12
Karar 34/180, ek
17
5. Komisyon, taraf ülkeleri, CEDAW ve İhtiyari Protokol hükmündeki yükümlülüklere
uymaları ve Kadına Karşı Ayrımcılığı Önleme Komitesi’nin genel tavsiyeleri kadar sonuç
eleştirilerini de dikkate almaları konusunda uyarmaktadır.13
6. Komisyon, bazı taraf ülkelerin sözleşmeye çekince koyduklarını belirtir, bazı çekincelerin
kaldırılmasından duyduğu memnuniyeti ifade eder, taraf devletlere sözleşmeye koydukları
bu tür çekinceleri mümkün olduğunca kesin ve dar bir biçimde formüle etmeleri ve
çekincelerinin kapsamını sınırlandırmaları konusunda ısrar eder, hiçbir çekincenin
Sözleşmenin amaçlarına ve hedeflerine aykırı olmamasının sağlanması, düzenli zaman
aralıkları ile çekincelerin kaldırılmasının mümkün olup olmadığının gözden geçirilmesi ve
Sözleşmenin amaçlarına ve hedeflerine aykırı olan çekincelerin kaldırılmasının
sağlanması gerektiğini belirtir.14
7. Komisyon, Genel Kurulun kadınların özellikle siyasi karar mekanizmalarına katılımını
artırıcı kapsamlı programlar ve politikalar konusunda ilgili tarafları zorladığı, 22 Ararlık
2003 tarih ve 58/142 sayılı kadınlar ve siyasi katılım hakkındaki kararının birinci
paragrafını hatırlatır.
8. Komisyon, siyasi karar almada, toplumsal cinsiyet dengesini destekleyici stratejilerin
uygulanmasının hızlandırılması ihtiyacını ve toplumsal cinsiyet bakış açısının politika
oluşumu ve karar almanın tüm aşamalarına yerleştirilmesini benimseyen 1997/2 sayılı
iktidarda ve karar alma mekanizmalarında kadın konulu kararını hatırlatır.
9. Komisyon, Binyıl Kalkınma Hedefleri dahil olmak üzere kabul edilen uluslararası
kalkınma hedeflerine ulaşmanın temel katkısı, Pekin Deklarasyonu ve Eylem Planının tüm
amaç ve hedeflerinin tam ve etkili olarak uygulanmasını ve kadınların siyasi süreçlere eşit
imkanlarda tam katılımının sağlanması da dahil olmak üzere hükümet karar alma
organlarındaki temsilciliklerinin artırılmasını destekleyen 2005 Dünya Zirvesini
memnuniyetle karşılamaktadır.15
10. Komisyon, 4. Dünya Kadın Konferansı’ndan beri kadınların tüm seviyelerde karar
almalara katılımında bazı ilerlemeler olduğunu kabul etmektedir. Yerel, ulusal ve
uluslararası düzeylerde olumlu tedbirleri içeren politikaların ve programların başlatılması
kadınların karar alma süreçlerine katılımını arttırmakla sonuçlanmıştır.
11. Komisyon, sürüp gitmekte olan yoksulluğun kadınlaşması, sağlık, eğitim, istihdam
alanlarına kadınların ve erkeklerin eşit erişiminin olmaması, silahlı çatışma, güvenliğin
olmaması ve doğal felaketler de dahil olmak üzere kadının gelişimini ve bununla birlikte
karar verme sürecine katılımını engelleyen doğada bulunan farklı çeşitlerdeki önemli ve
sürekli engeller ile ilgili kaygılarını dile getirmektedir.
12. Komisyon, kadınların güçlendirilmesini ve kadınların karar alma ve politika yapma
süreçlerine etkin katılımını toplumsal cinsiyet temelli şiddeti önlemek ve ortadan
kaldırmak için kritik araçlar olarak nitelendirmekte ve bunun da kadınlara ve kızlara karşı
13
Genel Kurul karar 60/230, para.4.
14
Ibid., para.6.
Karar 60/1, para.58.
15
18
her türlü şiddetin ortadan kaldırılmasını ve onların karar alma mekanizmalarına eşit
katılımını getireceğinin altını çizmektedir.
13. Komisyon, kadınların ve erkeklerin ekonomi, kamu sektörü ve özel sektör, adli sistem,
uluslararası ilişkiler, akademi, sendikalar, medya, sivil toplum örgütleri ve diğerlerini
içeren tüm alanlardaki karar alma süreçlerine katılımları hakkında yerel, ulusal ve
uluslararası düzeyde yeterli bilgi ve cinsiyet bazında ayrıştırılmış verilerin olmayışı ile
ilgilenmektedir.
14. Komisyon, çatışmaların önlenmesi, çözülmesi ve barışın sağlanmasında kadının rolünün
önemini teyit eder ve barış ve güvenliği sağlayan ve destekleyen tüm çabalara eşit
katılımlarının önemi ve çatışmayı önleme, çözme ve çatışma sonrası toplumu yeniden inşa
etme konusunda 31 Ekim 2000 tarihli 1325 (2000) sayılı Güvenlik Konseyi kararı ve
Genel Kurulun ilgili kararlarına uygun olarak kadınların karar almadaki rollerini arttırmak
gerektiğini vurgular.
15. Komisyon, toplumsal cinsiyet eşitliği, kalkınma ve barışın, kadınların desteklenmesi için
anahtar konular olduğunu ve karar alma mekanizmalarında etkinleştirilmiş bir çevre
yaratmak için tüm aktörler tarafından geliştirilecek yeni çabalara gereksinim duyulduğunu
onaylamaktadır.
16. Komisyon, Birleşmiş Milletler Sisteminin içinde bulunan tüm kategorilerdeki görev
dağılımının Birleşmiş Milletler Anlaşmasının 101. maddesi 3. paragrafı ile teyit edilen
adil coğrafi dağılım prensibini göz önünde bulundurarak, 50/50 toplumsal cinsiyete
ulaşma hedefini onaylamakta ve gelişmekte olan, ekonomisi geçiş sürecinde olan ve
kadınların yeterince temsil edilmediği belli üye devletlerden gelen kadınların temsil
edilememe durumunun devam etmesini göz önünde tutarak, Birleşmiş Milletler
sistemindeki tüm mevki kategorilerinde, özellikle kıdemli ve politika oluşturma
seviyelerinde, dağılıma ulaşma amacını tekrar teyit eder.
17. Komisyon, hükümetleri ve/veya Birleşmiş Milletler sistemi ile ilgili kuruluşlarını,
uluslararası finans kuruluşlarını, ulusal parlamentoları, siyasi partileri, özel sektörde dahil
sivil toplumu, sendikalar, akademiler, medya, hükümet dışı kuruluşlar dahil olmak üzere
diğer uluslararası ve bölgesel örgütleri ve diğer aktörleri aşağıda belirtilen konularda
harekete geçmeleri konusunda zorlamaktadır:
(a) Kadınlara oy verme hakkı sağlamak ve bu hakkı ikrah, kandırma ve zorlama olmadan
uygulamak,
(b) Seçim yasası dahil olmak üzere mevcut yasanın uygunluğunu gözden geçirmek,
kadınların karar alma mekanizmalarına eşit katılımlarını engelleyen hükümleri uygun
şekilde çıkarmak veya değiştirmek ve tüm seviyelerde kadınların karar alma sürecinde
eşit katılımını artıracak uygun olumlu eylemleri ve geçici özel tedbirleri benimsemek,
(c) Karar verme mekanizmalarına kadın ve erkeğin tüm seviyelerde ve tüm alanlarda,
özellikle makro ekonomik politika, ticaret, emek, bütçeler, savunma ve dışişleri,
medya, adalet sistemi alanlarında eşit katılımını sağlamak için, uygun olumlu eylemler
ve geçici özel tedbirler de dahil edilerek somut hedefler, amaçlar ve kıstaslar
oluşturmak,
19
(d) Tüm seviyelerde ve tüm alanlarda, özellikle stratejik ekonomi, sosyal ve siyasi karar
alma konumlarında, toplumsal cinsiyet dengesini elde etmeyi amaçlayarak kadın
liderler, idareci ve yöneticiler kitlesi oluşturmak için yenilikçi tedbirleri de içeren
politika ve programlar geliştirmek ve bunlara sermaye bulmak,
(e) Tüm seviyelerde yönetim ve kamu atamalarındaki karar alma süreçlerinde toplumsal
cinsiyet dengesi amacını kurmak, diğerleri arasından mevzuat ve kamu politikalarında
toplumsal cinsiyet eşitliği amacını geliştirme stratejisi olarak toplumsal cinsiyetin
tutarlı biçimde tüm plan, politika ve programlara girmesini başarmak için somut
stratejiler ve bütçeler kuran toplumsal cinsiyet eylem planları da dahil, kurumsal
yapılarda ve uygulamalarda alternatif yaklaşımlar ve değişimler geliştirmek
(f) Kadınların barış, çatışma sonrası barışın sağlanması, yeniden yapılanma,
rehabilitasyon ve uzlaşma süreçlerinin tüm aşamalarında, her düzeydeki karar verme
mekanizmalarına tam ve eşit olarak katılımını ve bu mekanizmalarda temsilini
sağlamak,
(g) Tüm dışlanmış (marjinalize) kadınların, tüm seviyelerdeki karar alma
mekanizmalarına daha fazla dahil edilmelerini teşvik etmek ve dışlanmış kadınların
siyasete ve karar alma mekanizmalarına girişlerinde ve katılımlarında karşılaştıkları
engelleri ortadan kaldırmak,16
(h) Kalkınma politikaları ve programlarının toplumsal cinsiyet bakış açısı ile
oluşturulduğunu ve Bin Yılın Kalkınma Hedeflerinin yürütülmesi sürecinde,
kadınların ve toplumun diğer üyelerinin kalkınmadan yararlandığını ve kadınların
liderlik konumunu üstlenebilmeleri için güçlendirilmelerini garantilemek,
(i) Kadının anahtar rol oynadığı ve eşit yararlanıcı olması gerektiği kalkınma sürecini
hızlandırmak için uluslararası işbirliğini desteklemek ve güçlendirmek,
(j) Kadınların karar alma mekanizmalarına eşit katılımı ve ilerlemelerini sağlayacak tüm
insani potansiyellerini fark etmelerini yaygınlaştırmak için kadınların fakirliğini
ortadan kaldırmak ve hayat şartlarını iyileştirmeye yönelik daha etkin tedbirler ortaya
çıkarmak,
(k) Kadınların ve kızların her türlü eğitime eşit erişimlerini sağlamak ve eğitimin
toplumsal cinsiyete duyarlı olmasını sağlamak; bunların yanında kadınların ve kızların
gerekli bilgi ile donatılmalarına ve hayatın tüm aşamalarında ve tüm seviyelerinde
karar alma süreçlerine eşit katılabilmeleri için hazırlanmalarına yönelik eğitim
programlarını desteklemek,
(l) Toplumdaki mevcut iktidar farklılıkları göz önüne alınarak ve farklı pozitif liderlik
modellerine saygılı olarak, kadınların ve kız çocuklarının, liderlik konusunda beceri,
kapasite ve yeteneklerini geliştirecek eğitime erişmelerini, diğer konuların yanı sıra
politikanın en üst düzeyi de dahil olmak üzere politikaya girmelerine imkan
sağlayacak araçları, eğitimi ve özel programları sağlamak,
16
Genel Kurul karar 58/142, para. 1 (k)
20
(m) Tüm düzeylerdeki karar alma süreçlerine tam ve eşit katılımları kolaylaştırmak için
kadınların, makul bir iş, tam ve verimli istihdam, verimli ve finansal kaynaklara ve
bilgiye eşit erişimlerini sağlamak,
(n) Kadınların bir kariyerde ilerlemesine set çeken görünmez engeli kırmak tüm
düzeylerde ve tüm alanlardaki karar alma mevkilerinde yetkili kılmak için objektif ve
saydam toplumsal cinsiyete duyarlı kariyer planlama ve işe alım süreçleri başlatmak17,
(o) İşgücü piyasasında, dışlanan kadınlar dahil olmak üzere, kadına karşı ayrımcılığı,
mesleki ayrımı ve ücrette toplumsal cinsiyet farklılıklarını, geleneksel olmayan
sektörlerde erkek ve erkek çocukları kadar kadın ve kız çocukları içinde fırsatları
arttırmayı da amaçlayarak, yasal ve politik tedbirler yoluyla ortadan kaldırmak,
(p) Kadınların güçlenmesi için etkili bir araç olduğu ve kadınların karar mekanizmalarının
tüm seviyelerine özellikle tabandan eşit katılımlarını destekleyici bir ortam
oluşturduğu kanıtlanmış olan mikro kredi ve mikro finans projelerine kadınların
erişimini sağlamak,
(q) Aile ve iş sorumluluklarının uzlaştırılmasını hedefleyen tedbirler almak, ücretli ve
ücretsiz işlerin kadınlar ve erkekler arasında daha iyi paylaşılmasını sağlayacak
tedbirlerin alınması da dahil olmak üzere tüm seviyelerde karar verme süreçlerinde
yaptırım sağlamak,
(r) Kamu ve siyasi hayata tam ve eşit katılımlarını geliştirmek için kadınlara ve kızlara
yönelik her türlü şiddeti önleyici ve ortadan kaldırıcı tedbirler almak,
(s) Her alanda ve her düzeyde kadınların liderliğini geliştirmek, karar alma süreçlerinde
kadınların görünürlüğünü ve etkisini arttırmak için kadınların katılımını doğrudan
veya dolaylı olarak engelleyen manileri ortadan kaldırmak,
(t) Siyaset, akademi, sendikalar, medya, özellikle kadın grupları ve bilgi iletişim ağları da
dahil olmak üzere sivil toplum örgütlerinde, tüm alanlarda ve tüm seviyelerde
enformasyon ve iletişim teknolojilerinin kullanılması da dahil olmak üzere kadın
liderler ve kız çocukları arasında bilgi iletişim ağlarının ve usta çırak ilişkisinin
oluşmasına yardımcı olmak,
(u) Karar alma mevkilerindeki kadınların yanı sıra özellikle erkekler arasında toplumsal
cinsiyet eşitliğini, kadınların güçlendirilmesinin geliştirilmesini ve kadınların karar
alma süreçlerinin tüm seviyelerine katılımını, temsilini ve liderliğini, en iyi uygulama
ve bilinçlendirme yöntemleri ile desteklemek,
(v) Ev içi çalışma ve bakımın paylaşılmasını teşvik ederek, erkeklerin ve erkek
çocuklarının, toplumsal cinsiyet eşitliğinin gelişmesine ve kadınların
güçlendirilmesine dahil edilmelerini arttıracak stratejiler geliştirmek,
(w) Hayatın her alanında, özellikle de medyada toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını ortadan
kaldıracak stratejiler geliştirmek, kadınların ve kızların, tüm seviyelerde ve tüm
alanlarda liderler ve karar vericiler olarak olumlu bir model olarak canlandırmak,
17
Kadının Statüsü Komisyonu kabul edilmiş sonuçlar 1997/3, para.10.
21
(x) Politik karar süreçleri de dahil olmak üzere tüm alanlarda karar mekanizmalarına
kadınların katılımının, kadın ve erkek adaylara adil ve dengeli dağılımına imkan
sağlanmasının, kadın siyasi örgütlerinin katılımı ve kadınlar üzerinde özel etkileri olan
konuların göz önüne alınmasını sağlamanın önemini kabul etmek18,
(y) Seçilmiş mevkilerde kadın adayların eşit biçimde temsil edilmesi için parti
içerisindeki aday seçimlerinde, somut amaçların, hedeflerin, kriterlerin uygulanması
ve gerektiği hallerde kota gibi geçici özel önlemlerin alınması konularında açık
kurallar benimsemek,
(z) Kadınların seçimlerdeki adaylıklarını, eğitim programları, istihdam kampanyaları gibi
özel tedbirler ve geçici özel tedbirler yoluyla desteklemek ve kadın adaylara
finansman sağlanmasını göz önünde bulundurmak,
(aa) Seçim kampanyaları süresince, medya, mali ve diğer kaynaklara eşit erişim de dahil
olmak üzere, eşit fırsatlar sağlamak için çaba harcamak,
(bb) Seçime ait yönetim organlarında ve gözlemci komisyonlarında karar alma
mevkilerine kadınların dahil edilmelerini kolaylaştırmak ve bu organların yapılarında,
faaliyetlerinde toplumsal cinsiyet eşitliğine ve kadınların güçlendirilmesine önem
vermek,
(cc) Toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadının güçlendirilmesi konularında parlamentoya ait
daimi veya geçici komiteler veya diğer kanuni organlar kurmayı göz önünde
bulundurmak, CEDAW, Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesinin
tavsiyeleri, Pekin Eylem Planı’nın gerçekleştirilmesine dair taahhütler ve Genel
Kurulun 23. özel oturumu belgesi doğrultusunda uygun olduğu şekilde var olan
yasaların ve anayasal hükümlerin izlenmesine ve gözden geçirilmesini dikkate almak,
(dd) Kadınlar ve kız çocukları için tüm siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel haklara ilişkin
ilgili araçların, özellikle CEDAW, Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi,
Ekonomik, Uluslararası Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi ve Çocuk Hakları
Sözleşmesi’nin onaylanmasını ve uygulanmasını dikkate almak,
(ee) İnsan Hakları Evrensel Beyannamesini kadınların ilerlemesi için hayati bir belge
olarak tekrar teyit etmek ve bu bakımdan Binyıl Kalkınma Hedefleri ve diğer
uluslararası kabul edilmiş kalkınma hedeflerine ulaşmayı başarmak için önlemler
almak,
(ff) Komite tarafından sağlanan sonuçlandırıcı açıklamaların yanında CEDAW’ a sunulan
dönemsel ulusal raporların kamuda yaygınlaştırılmasını teşvik etmek,
(gg) Toplumsal cinsiyet eşitliğinin ve kadınların güçlendirilmesinin ilerletilmesi için, ilgili
tüm aktörler (parlamento, kadınların ilerlemesi için ulusal mekanizmalar gibi) ve diğer
ilgili ulusal mekanizmalar, kadın grupları ve ağları arasındaki işbirliğini geliştirmek,
(hh) Toplumsal cinsiyet bakış açısının, bütçesel sürecin tüm seviye ve aşamalarına
girmesini, uygun olduğu şekilde bilinçlendirme ve eğitim de dahil olmak üzere
desteklemek,
18
Genel Kurul karar 58/142, para. 2 (m).
22
(ii) Kadınların, her düzeydeki karar alma süreçlerine katılımlarıyla ilgili gelişmeleri içeren
araştırma, izleme ve değerlendirmeleri, özellikle bilgi kıtlığı olan alanlarda, toplumsal
cinsiyete özgü veri ve istatistiklerin, cinsiyet bazında ayrıştırılmış ve diğer ilgili
faktörlerin sistematik olarak toplanması için uygun standartlaştırılmış bir metodoloji
geliştirerek, öğrenilen dersleri ve tüm uygulamaları yayarak güçlendirmek,
(jj) Hayatın tüm evrelerindeki gelişimde kadının rolünü kabul etmek, toplumsal cinsiyet
eşitliğini yaygınlaştırmak ve kadınların karar alma mevkilerine katılımlarını teşvik
edici siyasi istek sağlamak,
23
EK III
Kadının Statüsü Komisyonu tarafından “Kadınların ve Erkeklerin Her Düzeyde Karar
Alma Süreçlerine Eşit Katılımı” başlığı kapsamında hazırlanan RAPOR
“Kadınların ve Erkeklerin Her Düzeyde Karar Alma Süreçlerine Eşit Katılımı” başlığını taşıyan
rapor 1995’de Pekin’ de yapılan Dördüncü Dünya Kadın Konferansına atıfta bulunarak, bu
konferansta karar alma süreçlerinde kadın ve erkek arasındaki sürekli eşitsizliğe dikkat
çekildiğini belirtmektedir. Pekin Eylem Platformu kadının karar alma süreçlerinden
dışlanmasının demokratik dönüşümlerin gerçekleştirilmesi ve kadının güçlendirilmesi açısından
sorun yarattığının altını çizmektedir. Kadınların aktif katılımı olmadan ve her düzeyde karar
alma sürecine kadın perspektifi katılmadan eşitlik, kalkınma ve barış hedeflerine
ulaşılamayacaktır. Platform iki stratejik hedef belirlemiştir: İlki kadınların iktidar yapılarına ve
karar almaya eşit erişimi ve tam katılımını sağlayacak önlemlerin alınması, ikincisi bu amaçla
kadınların kapasitesinin artırılmasıdır.
Eylem Platformu hükümet organlarında, kamu yönetiminde ve yargı organlarında toplumsal
cinsiyet dengeli bir bileşimin sağlanması için özel hedefler konmasını ve gerekirse olumlu
eylem politikası uygulanmasını; kadınların siyasi partilerin seçilebilir pozisyonlarına
getirilmesini, kadınların politik haklarının korunup geliştirilmesini, aile ve çalışma
sorumluluklarının kadın ve erkekler için uzlaştırılmasını tavsiye etmiştir.
Bu alanlardaki uygulamaların hızlandırılması için Kadının Statüsü Komisyonu 1997’deki 44.
oturumunda kadınların ve erkeklerin karar almaya eşit katılımlarının demokrasi ve
sürdürülebilir kalkınmayı güçlendirme
açısından önemini vurgulayan ve kadınların düşük
temsilini ortadan kaldıracak önlemlerin alınmasının gereğine yeniden dikkat çeken bir
uzlaşılmış sonuç belgesini kabul etmiştir.
Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi’nin 7. maddesi devletleri
ülkelerinde kadınları politik ve kamusal yaşama katılmaktan alıkoyan ayrımcılıkları ortadan
kaldırmak için her türlü önlemi almakta yükümlü kılmaktadır. Kadınlara Karşı Her Türlü
Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi de 1997’de benimsediği 23 sayılı tavsiye kararıyla devletleri
anayasaları ve yasalarını Sözleşmenin hükümleriyle uyumlu hale getirmek için gerekli
önlemleri almaya çağırmıştır.
24
Güvenlik Konseyi 2000’de kabul ettiği kadınlar, barış ve güvenlik üzerine 1325 sayılı
sözleşmeyle çatışmaların önlenmesi, çözümlenmesi ve barışın sağlanmasında kadınların önemli
rolünü tekrar teyit etmiş, bunun için karar almada kadınların rollerini artırmanın gereğinin altını
çizmiştir.
BM Genel Kurulu 58/142 sayılı kararında hükümetlere, BM sistemine, hükümet dışı örgütlere
ve diğer aktörlere kadınların çelişki çözme ve barış süreçleri de dahil olmak üzere karar almaya
katılımlarını artırmak için kapsamlı politika ve programlar geliştirmeleri için ısrarla çağrıda
bulunmuştur. Kararda bu doğrultuda bir politik iradenin varlığının önemi vurgulanmış ve
hükümetlerden bilinç yükseltici kampanyalar örgütleyerek toplumsal cinsiyet eşitliği hedefine
dair taahhütlerini göstermeleri istenmiştir.
2005’de Kadının Statüsü Komisyonu’nun 49.oturumunda Pekin Eylem Platformu’nun
uygulamalarının 10. yılı nedeniyle gözden geçirme ve değerlendirme yapılmış, üye ülkeler
kadınların pozitif eylem önlemleri de dahil olmak üzere alınan çeşitli önlemler sonucu karar
almaya değişik düzeylerde artan katılımlarına dair bilgi vermişlerdir. Komisyon kabul ettiği
deklarasyonla üye ülkeleri sağlanan ilerlemeden ötürü kutlamış, mevcut engellere dikkat
çekerek yeni adımlar atılması çağrısında bulunmuştur.
Binyıl için Kalkınma Hedeflerinde toplumsal cinsiyet eşitliğini ve kadının güçlenmesini
sağlamaya dair 3. hedefin dört göstergesinden biri ulusal parlamentolardaki kadın üye sayısıdır.
2005’de yapılan Dünya Zirvesinde üye ülkeler hükümet organlarında kadın temsilini artırmaya
ve kadın ve erkeklerin karar almaya eşit katılımlarına taahhütlerini bir kez daha teyit
etmişlerdir.
25