SOSYAL BOYUTLARIYLA SPOR Yrd. Doç. Dr. İhsan Sarı

SOSYAL BOYUTLARIYLA SPOR
Yrd. Doç. Dr. İhsan Sarı
YRD. DOÇ. DR.İHSAN SARI
2
 Bu dersten beklentileriniz nelerdir?
Sosyolojinin Tanımı ve Alanı
 Sosyoloji: Toplumsal yaşamın bir parçası olarak
insanları, insanların oluşturduğu toplumsal grupları,
toplumsal kurumları ve bunlar arasındaki ilişkileri
inceleyen bilim dalıdır.
Bazı Sorular
Bazıları büyük bazıları küçük sorular
1. Küreselleşme ile birlikte göçmenlerin profesyonel spora
katılımı artmış mıdır?
2. Spor haberlerinin sunumunda kadın-erkek eşitsizliği var
mıdır?
3. Toplumumuzda kadınların spora katılımının az olmasının
nedenleri nelerdir?
4. Sporu bir endüstri olarak kabul etmek mümkün müdür?
5. Toplumumuzda futbolun egemen spor dalı olmasının
nedenleri nelerdir?
6. Toplumsallaşma sürecinde sporun rolü nedir?
7. Spor ve siyaset ilişkisi ne boyutlarda tezahür etmektedir?
8. Toplumsal sınıfın spora katılıma etkisi var mıdır?
9. Neden bazıları golf oynarken bazıları futbol oynar?
10. Neden sporda şiddet çok fazla görülür?
Sosyolojinin Tanımı ve Alanı
 Sosyoloji konusu itibarı ile diğer bilim dallarından farklı
bir alandır.
-insan ilişkileri
-toplumları
-sosyal davranışları inceler
Sosyolojinin Tanımı ve Alanı
 İnsanoğlu yaşadığı süre içinde çeşitli gruplar içinde
yaşamını devam ettirir (Aile, şehir, iş,). Çeşitli
beklentiler ve sorumluluklar vardır.
 Tüm bu sosyal kurallar ve güçler sosyolojinin ilgi
alanıdır.
 Sosyoloji, sosyal grupları, sosyal yapı ve
örgütlenmeleri inceleyen ve sosyal örgütlenme ve
kurumlardaki değişmelerin sebep ve sonuçlarını
açıklayan özel bir bilimdir.
 Sosyoloji: Toplumsal yaşamın bir parçası olarak
insanları, insanların oluşturduğu toplumsal grupları,
toplumsal kurumları ve bunlar arasındaki ilişkileri
inceleyen bilim dalıdır.
Sosyolojinin Tanımı ve Alanı
 Sosyoloji sosyal ilişkilerin zorunlu bağlantılarını
keşfetmeye çalışır. İnsanlar, aileler, cemaatler,
dernekler, şirketler, sendikalar, üniversiteler, spor
kulüpleri vb. topluluk ve kuruluşlar oluşturarak gruplar
halinde yaşarlar. İnsanların gruplar halinde beliren
varlıklarını incelemek sosyolojinin konusudur.
Sosyolojinin Tanımı ve Alanı
 Yani sosyoloji; insan gruplarının yapılarını,
fonksiyonlarını, bu yapı ve fonksiyonlarda meydana
gelen değişmeleri, bu değişmeler sonucunda ortaya
çıkan sosyal problemleri, kısaca her türlü sosyal olayı
kendine has methodlarla inceleyerek kanunlara,
prensiplere bağlayan ve sosyal problemlere çözüm
arayan, bir bilim dalıdır.
 (Örnek; fotoğraf çalışması ve Rotich’in çalışması)
Sosyolojinin Tanımı ve Alanı
 Sosyalojiyi bir bilim olarak kabul eden ilk bilim adamı
AUGUSTE COMTE’dir (1798-1857).
Sosyolojinin Tanımı ve Alanı
 Sosyoloji sosyal olayları;
aile
hukuk
din
devlet
spor
millet
ve benzeri olgu ve kuramlarla inceler.
Bu olgular ferdin dışındadır ve ferde kendini zorla kabul
ettirir.
Sosyolojinin Tanımı ve Alanı
İnsanlar aile köy kent devlet vb sosyal organizasyonlar içinde
yaşarlar. Yani insan yalnız biyolojik bir organizma değil aynı
zamanda sosyal bir organizmadır. Bu nedenle, sosyoloji
bireyin toplum içindeki yerini, sosyal grupları, sınıfları,
ekonomik, siyasi, sosyal kurumları, nufusu, yerleşme düzenini,
kültürü ve bütün bunların birbirleriyle ilişkisi, değişimlerini
toplumun bütününü göz önünde bulundurarak inceler.
Örneğin; Coğrafi konum, yöresel müzikler, yöresel yemekler
ilişkisi.
Kalabalık şehirler, insanların tercihleri, kültürel yapıları.
Sosyolojinin Doğuşu ve Gelişimi
 Sosyolojinin doğuşu oldukça yenidir. Fakat eski pek çok
fikir adamı toplumu ilgilendiren görüşler ortaya
koymuşlardır. Çağdaş anlamda sosyolojiye katkısı oldukça
sınırlıdır.






PLATON (Eflatun)
ARİSTO
FARABİ
İBN-İ RÜŞD
GAZALİ
İBN-İ HALDUN
MODERN SOSYOLOJİNİN DOĞUŞU
 19. yüzyılın ilk yarısını kapsayan dönem
 Bugünkü sosyoloji 19. yy hayat şartlarının ortaya koyduğu
sorunlara ilişkin sosyal ve siyasi kararlarına ışık tutabilecek
bir bilim dalı oluşturmak istek ve ihtiyaçlarının bir sonucu
olarak doğmuştur.
 Sosyolojinin gelişmesi toplumun değişmesi (sanayi devrimi
ve fransız ihtilali).
 Değişimlere çare olacak bir disipline ihtiyaç duyulmuştur.
BÖYLECE MODERN SOSYOLOJİ GELİŞMİŞTİR.
MODERN SOSYOLOJİNİN
GELİŞMESİNDE ÖNCÜ ROL
OYNAYANLAR
 Saint Simon (1760-1825)
Fransız düşünürü, ekonomist. Bazı yazarlar çağdaş anlamda
sosyolojinin kurucusu olarak Auguste Comte’yi değil onu
görürler.
Toplumdaki yapılar sürekli bir döngü içindedir der. Bu
hareketliliği inceleyecek bilim dalı ise onun tabirine göre
toplumsal fizyoloji, beşeri bilim yada özgürlük adını verdiği
sosyolojidir.
Hayatın en temel görevinin üretim olduğunu söyler ve üreten
kesimdeki herkesin önemini vurgular.
Auguste Comte 1798-1853)




Sosyolojinin kurucularındandır
Sosyoloji disiplininin ismini o koymuştur
Sosyolojiyi çok önemli görmüştür
Sosyoloji konu ve yönteminin özgüllüğünü belirtmeye
çalışmıştır
 İnsanı duygusal bir varlık olarak belirtmiştir
 Toplumsal gerçeğin doğal olaylardan çok daha
karmaşık bir süreç olduğunu belirtmiştir ve sayısal
açıklamaların tek başına yeterli olmadığını belirtmiştir.
Emile Durkheim
 Toplumu dönüştüren değişimlerle uğraşmaktaydı
 Toplumu bir arada tutan şeyin paylaşılan değerler olduğu
belirtmiştir
 Toplumun iç yapışkanlığının nedeni olarak iş bölümü yavaş yavaş
dinin yerini almaktadır
 Toplumsal düzen sorunu ile ilgilenmiştir. Toplumu bir arada tutan
güçler toplumun üyelerince paylaşılan değerler ve inançlardır.
 Ona göre insan davranışlarını bireysel olarak anlamanın bir
imkanı yoktur.
 Toplumsal iş bölümü, intihar vb konuları incelemiştir.
 Sosyolojide İlk defa istatistiksel veri toplama teknikleri
kullanmıştır.
Herbert Spencer (1820-1903)
 İngiliz düşünür aynı zamanda biyolog
 Bir süre öğretmenlik yaptı ve sonra mühendis oldu.
 Ortama en uygun biçimde uyum sağlayanların hayatlarını sürdürebileceğini
söyler.
 1858'de evrim teorisini biyoloji bilimi ile sınırlamayıp, bu teoriyi bütün
bilimlere uygulamak fikrini uygulamaya koyar. 1862'de dokuz ciltlik Sentetik
Felsefe'yi yazmaya başladı. Sentetik Felsefe, kısaca birçok farklı bilim dalına
evrim teorisini uygulamayı konu alır. Bu kitabın en çok dikkat çeken ve
Spencer'ın da üzerinde en çok çalıştığı bölüm, sosyolojiye evrim teorisinin
uygulanmasını, toplum evrimini inceleyen, "Sosyoloji İlkeleri" adlı 3 cilttir.
 Evrim kuramının gelişiminde ve kabulunde en az Charles Darwin kadar büyük
bir rol oynamış, bugün evrim kuramını açıklarken kullanılan birçok terimi de
ilk kez kullanan kişi, o olmuştur.
Max Weber (1864-1920)
 Almanya doğumlu, siyaset biliminin en önemli temsilcilerinden.
 1882'de Heidelberg Üniversitesi'ne Hukuk öğrencisi olarak girdi. Hukuk
dersleriyle birlikte, ekonomi, Ortaçağ Tarihi ve teoloji derslerine de katıldı.
Aralıklarla, Strasbourg’da Alman ordusuna hizmet verdi.
 1884 Sonbaharında Berlin Üniversitesi’ne çalışmak için girdi.
 Max Weber (21 Nisan 1864-14
Haziran 1920), Alman düşünür, sosyolog ve ekonomi politik uzmanı.
Modern antipozitivistik sosyoloji incelemesinin babası olduğu
düşünülür. Sosyolojiyi metodolojik olgunluğa ulaştırmıştır.
 Weber, siyaset sosyolojisi ve eğitim sosyolojisi alanında yaptığı
araştırmalarıyla da tanınır. Marx'ın sınıf temelli çözümlemelerinin
yerine statü kavramını getirmiştir. Bürokrasi üzerine çalışmalarıyla tanınır.
Türkiye’de Sosyolojinin Gelişimi
 ZİYA GÖKALP (1876-1924)
 PRENS SABAHATTİN (1877-1948)