ARTERİYEL HİPERTANSİYONDA HEDEF ORGAN HASARI İZLEM VE TEDAVİSİ Dr. Serdar AKALIN Hipertansiyon günümüzde tek başına bir hastalık değil, bir sendrom olarak düşünülmektedir. Hedef Organ Hasarlarının İzlenmesi; Tedavi Etkinliği Hayat Kalitesi Yaşam Süresi Hedef Organ Hasarı Hipertansiyona bağlı olarak çeşitli organlarda görülen subklinik ve klinik değişikliklerdir. En Çok Etkilenen Organlarımız: Kalp Böbrek Beyin Göz Büyük Atardamarlar Hipertansiyonda Kalp Kalp Büyümesi Kalp Yetmezliği Koroner Arter Darlığı Koroner Arter Tıkanması Hipertansiyonda Beyin Beyin Kanaması Beyin Damarlarında Daralma Beyin Damarlarında Tıkanma Felç Hipertansiyonda Böbrek Böbrek İşlev Bozukluğu Kronik Böbrek Yetmezliği Hipertansiyonda Göz Görmede Azalma Körlük Hipertansiyonda Atardamarlar Atardamarlarda Genişleme Atardamar Genişlemelerinin Yırtılması Atardamar Tıkanmaları Hedef Organ Hasarının Araştırılması Kalp EKG Sol Ventrikül Hipertrofisi İskemi Aritmiler Zorlanma Belirtileri Ekokardiyografi Kalp Sintigrafisi Diğer İleri Görüntüleme Yöntemleri Hedef Organ Hasarının Araştırılması Kan Damarları Kan Basıncı Ölçümü Ayakbileği - Brakiyal Kan Basıncı İndeksi (Ankle-Brachial İndex) İntima Media Kalınlığı Ölçülmesi (Karotis Arter Ultrasonografisi) Nabız Dalga Hızı Ölçümü Angiografi Diğer İleri Görüntüleme Yöntemleri Hedef Organ Hasarının Araştırılması Böbrek Albüminüri Serum Kreatinin Düzeyi Glomerüler Filtrasyon Hızı Kreatinin Klirensi Hedef Organ Hasarının Araştırılması Göz Oftalmoskopik Göz Dibi İncelemesi Atardamar Daralmaları Damarsal Işık Yansımalarında Değişiklikler Damarsal Lümen Değişiklikleri Retinada Anevrizmalar Atardamar/Toplardamar Çaprazlaşma Bölgelerinde Değişiklikleri Fundus Floresein Angiografisi Hedef Organ Hasarının Araştırılması Beyin Bilişsel Testler Manyetik Rezonans Bilgisayarlı Tomografi Diğer İleri Görüntüleme Yöntemleri Hedef Organ Hasarının Araştırılmasında Birinci Basamak İyi Anamnez ve Fizik Muayene Basit Laboratuvar Testleri Kan Basıncı Ölçümü EKG Kan Sayımı Tam İdrar Tahlili Açlık Kan Şeker Albüminüri Akciğer Grafisi (?) Göz Dibi Muayenesi Hedef Organ Hasarının Araştırılmasında EKG Sol Ventrikül Hipertrofisi (Sokolow-Lyons İndeksi = SV1+RV5-6 > 38mm) Hedef Organ Hasarının Araştırılmasında Laboratuvar Mikroalbüminüri (< 300 mg/gün) Proteinüri (>300 mg/gün) Serum Kreatinin (>1,4 mg/dl) AKŞ Hedef Organ Hasarının Araştırılmasında Laboratuvar Hedef Organ Hasarının Araştırılmasında Kan Basıncı Ölçümü Standart Kan Basıncı Ölçümü Ayakbileği - Brakiyal Kan Basıncı İndeksi (Ankle-Brachial İndex) Hedef Organ Hasarının Araştırılmasında Kan Basıncı Ölçümü Ayakbileği - Brakiyal Kan Basıncı İndeksi (< 0,9) (Ankle-Brachial İndex) Hedef Organ Hasarının Araştırılmasında Göz Dibi Muayenesi Damar Daralma ve Genişlemeleri (Arter / Ven Oranı: 2/3) Damarsal Işık Yansımaları Damarsal Lümen Değişiklikleri (Bakır ve Gümüş Tel Manzarası) Arter – Ven Çaprazlaşma Bölgelerinde Değişiklikler Retina Anevrizmaları Retina Kanamaları Atılmış Pamuk Tarzında Eksüdalar Hedef Organ Hasarının Araştırılmasında Göz Dibi Muayenesi Hedef Organ Hasarının Araştırılmasında Göz Dibi Muayenesi Hedef Organ Hasarında Takip Arteriyel Kan Basıncı Ölçümü Albüminüri, Serum Kreatinin Düzeyi EKG Göz Dibi İncelemeleri Akciğer Radyografisi (?) … Hedef Organ Hasarında Tedavi Arteriyel Kan Basıncının Etkin Kontrolü Hedef Organ Hasarında Tedavi Avrupa Kardiyoloji Derneği (ESC) ve Avrupa Hipertansiyon Derneği (ESH) Avrupa Hipertansiyon Tedavi Kılavuzu 2007 Hedef Organ Hasarında Tedavi Avrupa Hipertansiyon Tedavi Kılavuzu 2007’na Göre İlaç Tercihi Hastanın daha önce kullandığı ilaçlara ait deneyimler Hastanın taşıdığı diğer risk faktörleri ile ilişkili Subklinik Organ Hasarında diğerlerine göre üstünlük Özel bir sınıf ilacı kullanmaya engel diğer hastalık Hastanın kullandığı diğer ilaçlar ile etkileşim Maliyet etkinlik Hedef Organ Hasarında Tedavi ESH/ESC Arteriyel Hipertansiyon Tedavisi 2007 Kılavuzu Hedef Organ Hasarında Tedavi Bazı Antihipertansif İlaçların Diğerlerine Tercih Edilmesine Neden Olan Durumlar: ESH/ESC Arteriyel Hipertansiyon Tedavisi 2007 Kılavuzu Hedef Organ Hasarında Tedavi Antihipertansif İlaç Kullanımıyla İlgili Zorlayıcı ve Olası Kontrendikasyonlar: ESH/ESC Arteriyel Hipertansiyon Tedavisi 2007 Kılavuzu Kaynaklar 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Türk Kardiyoloji Derneği Resmi Web Sitesi Türk Oftalmoloji Derneği Resmi Web Sitesi ESH/ESC Arteriyel Hipertansiyon Tedavisi 2007 Kılavuzu The Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure 2003 (JNC 7) Gencer G, Güven D, Zıraman İ, Hasıripi H, Koparal S. Hipertansif retinopatide retrobulber hemodinamik değişikliklerin renkli doppler ultrasonografi ile değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Oftalmoloji 2002,11:201-206 Öksüz E. Hipertansiyonda klinik değerlendirme ve ilaç dışı tedavi. Türk Tabipler Birliği Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2004, 13(3);99-104 Izzo JL, Black HR. (2003) Primer Hipertansiyon (3rd Ed.) (G. Kazancı, Çev. Ed.) Nobel Tıp Kitapevi (2004) Oto M.A. (Ed.) Türk Kardiyoloji Seminerleri 2006;6(4)