Temel_Ekonomi_Bolum_02

1
TEMEL EKONOMİ
2. PİYASA EKONOMİSİNE
GENEL BİR BAKIŞ
www.TemelEkonomi.org
Temel Ekonomi - Prof. Dr. Tümay ERTEK
2. PİYASA EKONOMİSİNE
GENEL BİR BAKIŞ
2
 Piyasa ekonomisinin gelişimi
 Ekonomide karar vericiler
 Piyasalar
 Ekonomik faaliyetlerin döngüsel akımı
 Mikroekonomi ve makroekonomi ayrımı
 Pozitif ekonomi ve normatif ekonomi ayrımı
Temel Ekonomi - Prof. Dr. Tümay ERTEK
2.2. Ekonomide Karar Vericiler
3
 Ev halkı
o Tüketiciler
o Maksimum fayda
 Firmalar
o Üretici
o Maksimum kar
 Devlet
o Merkezi hükümet
o Yerel yönetimler
 Dış dünya
o Ticaret yapılan bütün ülkeler
Temel Ekonomi - Prof. Dr. Tümay ERTEK
2.3. Piyasalar
4
 Piyasa, alıcı ve satıcıları biraraya getiren, onların
bilgi alışverişinde bulunup iş yapmalarını sağlayan
düzenlemedir.
 Faktör (Kaynak) piyasaları
o
o
o
Ev halkı – satıcı
Firmalar - alıcı
Üretim faktörleri




o
Emek – ücret
Sermaye – faiz
Doğal kaynaklar – rant
Girişimcilik – kar
Tam rekabet ortamı
Temel Ekonomi - Prof. Dr. Tümay ERTEK
2.3. Piyasalar
5
 Ürün (Mal ve Hizmet) piyasaları
o Ev halkı – alıcı
o Firmalar – satıcı
o Tam rekabet ortamı
 Döviz piyasaları
o Döviz alım satımı
o Döviz kurlarının belirlenmesi
Temel Ekonomi - Prof. Dr. Tümay ERTEK
2.4. Ekonomik Faaliyetlerin Döngüsel Akımı
6
 Ücret
 Faiz
 Rant
 Kar
Temel Ekonomi - Prof. Dr. Tümay ERTEK
2.4. Ekonomik Faaliyetlerin Döngüsel Akımı
7
 Firmaların üretim ve fiyat ile ilgili kararları, ait
oldukları piyasa yapısına bağlıdır.
o
o
o
o
Tam rekabet piyasası
Monopol (tekel) piyasası
Monopolcü rekabet (tekelci rekabet) piyasası
Oligopol (az sayıda satıcı) piyasası
Temel Ekonomi - Prof. Dr. Tümay ERTEK
2.5. Mikroekonomi ve Makroekonomi Ayrımı
8
 İstihdam, faiz ve paranın genel teorisi – Keynes
Ekonomi
Mikroekonomi
Küçük ekonomik birimler
(Ormanın içindeki ağaçlar)
Makroekonomi
Ekonominin bütünü
(Orman)
Temel Ekonomi - Prof. Dr. Tümay ERTEK
2.5. Mikroekonomi ve Makroekonomi Ayrımı
9
 Mikroekonomi,
o piyasada malın fiyatının
belirlenmesi
o tüketicinin maksimum
fayda elde etmek için
parasını nasıl harcayacağı
o firmaların üretim ve
maliyet yapısı, ürün
piyasasında nasıl
davranacağı
konularıyla ilgilenir.
 Alfred Marshall
 Makroekonomi,
o toplam gelir
o toplam tasarruf
o toplam yatırım
o genel fiyat düzeyi
o tam istihdam
o fiyat istikrarı
o ekonomik büyüme
konularıyla ilgilenir.
 John Maynard Keyness
Temel Ekonomi - Prof. Dr. Tümay ERTEK
2.6. Pozitif Ekonomi ve Normatif Ekonomi
Ayrımı
10
 Pozitif ekonomi
o
o
o
 Normatif ekonomi
“Nedir” sorusuyla ilgilenir
Değer yargılarından uzak
Objektif yaklaşım
o
o
o
“Ne olmalı” sorusuyla
ilgilenir
Değer yargıları içerir
Subjektif yaklaşım
Temel Ekonomi - Prof. Dr. Tümay ERTEK