1. — Projeler gözden geçirilirse görülür ki, köprünün

— 8—
1. — Projeler gözden geçirilirse görülür ki, köprünün Beylerbeyi anaarter yoluna irtibatı
yüksek bir imlâdan geçmektedir. İmlânın şevlerinin etekleri plânda bilâhara trafiğe açılması uy­
gun görülen Beylerbeyi anayol bağlantısının şevlerine kadar uzanmaktadır. Bağlantı yapılmasa
d,a bu sahanın anayol sebebiyle istimlâki zaruridir.
2. — Altunizade - Gümüş yolunun Beylerbeyi'ne irtibatı ianayol inşaatı sebebiyle kesilmiştir.
Büyük bir meskûn sahanın irtibatını sağlıyan bu yolun sahille ve Beylerbeyi ile bağlantısını sağ­
lamak zarureti vardır. Bu sebepten de yolun bu bağlantısının yapılması şarttır.
3. — Köprüden Anadolu yakasma uzanan çevre yolu büyük bir sürat yoludur. 6 şeritlidir.
Yurdumuzda alışılmamış bir işletme standardına haizdir. Beylerbeyi mıntakasında köprüye giriş­
te büyük bir kontrol ve giriş para toplama plâtformu vardır. Bu yol üzerinde arızalanan vasıta­
lara ânında müdahale edecek ve yoldan kaldıracak ekipmanların park sahaları burasıdır. Her
500 - 1 000 metrede arıza ve kazaları bu ekip merkezine bildiren telefonlar mevcuttur. Hız kontro­
lü yapan televizyon ve radar sistemleri mevcuttur. Bütün bu hizmetlerin noksansız yapılabilme­
si için yol inşaatının dışına taşacak geniş bir plâtform tesis edilerek istimlâkler zemin stabilitesi
arazinin topografyası ve yeraltı suyu ile köprü yol irtibatının kot ve sınai imalât durumları na­
zarı dikkate alınarak proje tasdik tavsiyelerine de uyularak mahallen tesbit edilmesinde zaru­
retler vardır. Bu hususlar nazarı dikkate alınarak gerekli tatbikat yapılmıştır.
4. — (Keza köprü ayaklarının inşası para toplama ve işletme emniyet tesisleri için teşkil edi­
len plâtformlarda kurulan beton tesislerinden ayaklara betonun naklini ve inşa makinalarının
indirilmesini sağlamak için de ayrıca bir servis yoluna ihtiyaç hâsıl olmuştur. Bu yol aynı za­
manda bu vazifeyi de inşaat sırasında görecektir. Bu sebepten de çok kısa takriben 150 - 200
metrelik irtibatın yapılması zaruri olmaktadır.
5. — Diğer taraftan işletme esnasında tamir ve diğer büyük kazalarda anayola giriş Doğu­
da - anayola giriş irtibatı inşası düşünülen korniş yolunun dışında mümkün değildir. Kaldı ki, Bo­
ğaz köprüsü ve çevre yolları inşaatı süratle tamamlanmak üzeredir. Ve işletmeye açılması ya­
kındır. Anayola 'giriş irtibatı yukarda arz edilen maksatlar için bu kısa olan irtibat yolundan sağ­
lanacaktır. Zira korniş yolu henüz etad halindedir. İnşaata başlanmamıştır. Çevre yollarının iş­
letmeye açılmasından sonra laıncak inşaatı bitecektir. Kaldı ki, inşaatı bitse dahi bu irtibattan 6 - 7
Kim. Doğudadır. O bakımdan da bağlantı lâzımdır.
6. — Projenin ve istimlâk haritalarının tetkikinden de anlaşıldığı üzere yüksek şev imalarının
eteklerinde kalan meskûn binalardan sırf bu kısa irtibatın yapılması ile istimlâki zaruri olan irti­
bat yolu güzergâhı üzerinde bir tek meskûn bina bulunmaktadır. Bu bina dahi bu bağlantı inşa
edilmemiş olsa bile 8 - 10 metrelik yüksekteki imlâda geçen anayol şevi eteğinin kısmen içinde
çukurda kalacak ve civarla irtibatı çok zor ve hattâ normal olarak mümkün olamıyacaktır. Tıabiatiyle iskânı kalmıyan bu binanın da kamulaştırılması bir zaruret haline gelmiştir.
7.—İddia olunan mahallerde yeni Beylerbeyi Burhaniye Altumızado mıntakasınlda anayol şe­
bekesi de dâhil olmak üzere Karayollarmca çevre yolu inşaatı sebebiyle istimlâk edilen arazi
217 681 İM2 meskûn bina ve gecekondu ise 135 adeddir. Bu da projenin tatbikatı ile ilgili yapı­
labilecek en ekonomik bir istimlâk tatbikatıdır.
'Türkiye'de yapılan en büyük mühendislik eserlerinden birisi olan İstanbul Boğaz köprüsü ve
çevre yolları, inşaatı 20 nci Asrın ikinci yarısında Dünya çapında sayılı eserlerden birisi olacak­
tır. Bu itibarla (sorumlu tatbikatçı bakanlıklar teknik - hukukî, idari ve ekonomik yönden lü­
zumlu ve en mâkul en isabetli tedbirleri alınmak suretiyle millî menfaatlere uygun bir tatbikatın
en güzel örneğini vermiştir. Bu intiba meseleyi detaylarına kadar en ince teferruatiyle inceliyen
komisyonumuzun ekseriyeti tarafından takdirle müşahade edilmiştir.
Netice olarak; önergede ileri sürülen iddiaların raporda ıtafsilen arz edilen açık sebepler mu­
vacehesinde her yönüyle varidolmadığı meydana çıkmış olur, bu sebeplerden dolayı eski Başba­
kan Sayın (Süleyman Demirel'in ve Bayındırlık Bakanı ISaym Turgut Gülez'in sorumluluğunu ge­
rektirir hukukî bir mesnedin bulunmadığı - bu konuda eski Başbakan ve Bayındırlık Bakanının
her hangi bir usulsüz ve kanunsuz fiil ve hareketlerinin de bulunmadığını,
T. B. M. M.
(S. Sayısı : 78)