Bulten-Ocak2009_Tr

İSPANYA
“
ÜLKE BÜLTENİ
Ocak 2009
GENEL BİLGİLER
Resmi adı:
Yönetim şekli:
Yasama:
Başkent:
Önemli şehirler:
İdari yapı:
Komşuları:
Yüzölçümü:
Nüfus:
Resmi Dili:
Etnik Yapı:
Etnik Gruplar:
İspanya Krallığı
Parlamenter Monarşi
İki Kamaralı Ulusal Meclis (Temsilciler Meclisi, Senato)
Madrid
Barselona, Valensiya, Sevilla, Zaragoza, Bilbao
17 özerk bölge altında toplam 50 bölge; ayrıca 2 özerk kent
(Septe ve Melilla)
Portekiz, Fransa, Fas, Andorra
504.782 km²
44,7 milyon (Ocak 2006 resmi tahmin)
İspanyolca, Katalanca, Galiçyaca ve Baskça
İspanyol % 90,7, Diğer % 9,3
Kastilyanlar (%73), Katalanlar (% 17), Galiçyalılar (% 8),
Basklar (% 2)
1
SİYASİ GÖRÜNÜM
Kentler, Eyaletler ve 17 özerk bölgeden (Andalucia [Endülüs], Aragon, Asturias,
Baleares [Balear Adaları], Canarias [Kanarya Adaları], Cantabria, Castilla-La Mancha,
Castilla y Leon, Cataluna [Katalunya], Communidad Valencian [Katalunya],
Extremadura, Galicia [Galiçya], La Rioja, Madrid, Murcia, Navarra, Pais Vasco [Bask
Bölgesi]) oluşan İspanya, Parlamenter Monarşi ile yönetilir. Yasal sistem 1978
Anayasası’na dayanmaktadır. Devlet, her özerk bölgenin temel kurumsal normları ile
oluşturduğu yasalarını tanımak ve asal düzenlemesinin bir parçası olarak korumakla
yükümlüdür. Her dört yılda bir yapılan seçimlerle Meclis oluşturulur. En son 9 Mart
2008 tarihinde yapılan seçimlerde iktidara tekrar Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) (162
Kongre, 97 Senato üyeliği) gelmiştir ve ana muhalefet Halk Partisi (PP) (147 Kongre,
124 Senato üyeliği) ile toplam 350 milletvekili ve 259 senatör mecliste görev
almaktadır. 17 Nisan 2004 tarihinden beri Başbakanlık görevini José Luis Rodriguez
Zapatero yürütmektedir. Devlet Başkanı ise Kral 1. Juan Carlos’dur.
İspanya Hükümeti
Başbakan:
José Luis Rodriguez Zapatero
Başbakan 1. Yardımcısı ve
Devlet Bakanı:
María Teresa Fernández de la Vega
Başbakan 2. Yardımcısı
Ekonomi Bakanı:
Pedro Solbes
Dışişleri Bakanı:
Miguel Ángel Moratinos
Sanayi, Ticaret, Turizm Bakanı:
Miguel Sebastian
Adalet Bakanı :
Mariano Fernández Bermejo
Bayındırlık Bakanı:
Magdelena Álvarez
Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı :
Celestino Corbacho
Eğitim, Sosyal İşler ve Spor Bakanı:
Mercedes Cabrera Calvo-Sotelo
İçişleri Bakanı :
Alfredo Pérez Rubalcaba
Kamu Yönetimi Bakanı :
Elena Salgado
Konut Bakanı:
Beatriz Corredor
Kültür Bakanı:
César Antonio Molina
Sağlık Bakanı:
Bernat Soria
Savunma Bakanı:
Carme Chacón
Tarım ve Çevre Bakanı:
Elena Espinosa
Bilim ve Gelişme Bakanı:
Cristina Garmendia
Eşitlik Bakanı:
Bibiana Aido
2
İSPANYA EKONOMİSİ
1986 yılında Avrupa Birliği’ne üye olmasıyla İspanya ekonomisinde önemli atılımlar
başlamıştır. 1 Ocak 1999 tarihinde Avrupa Parasal Birliği’ne dahil olması ve dönem
hükümetinin özelleştirme, yabancı sermaye ve vergi reformlarındaki uygulamaları
İspanya ekonomisinin gelişmesine büyük katkıda bulunmuştur.
Son üç yılda büyüme hedeflerini gerçekleştiren İspanya, GSYİH bakımından 2007
yılında 798.1 milyar Avro ile dünyanın en büyük 8. ekonomisi olmuş ve kişi başına
düşen gelir 2006 senesinde 21.941 Avro iken, 2007 yılında 23.486 Avro’ya ulaşmıştır.
İspanyol ekonomisi 2006 yılında % 3,9 ile son 6 yılın en yüksek büyüme hızını
yakalamış, büyüme hızını 2007 yılında da %3,8 ile devam ettirmiştir. 2008 yılının ilk
çeyreğindeki büyüme oranı ise %2,7 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyon oranlarında ve
işsizlik oranlarında artış gözlenmektedir.
Ayrıca, 2006 yılında Avrupa’nın en çok dış yatırım alan 6. ülkesi, dünyanın ise 9. ülkesi
olmuştur. İspanya, dünyanın en çok yatırım yapan 8. ülkesi olmuş, Latin Amerika’da ise
2. en büyük yatırımcı konumundadır.
Ekonomik Göstergeler
2005
905,4
% 3,5
20.838
981,0
% 3,9
21.941
1.049.848
% 3,8
23.486
2008
Ocak-Mart
271.598
%2,7
24.142
% 3,4
% 4,9
% 3,5
% 5,3
%4,3
%6,6
%4,2
%7,2
İşsizlik Oranı
% 9,2
% 8,6
8,6
Dış Ticaret (milyar
Euro)
384,9
429,4
461,9
Hacim
153,6
169,9
181,5
İhracat
231,4
259,6
280,4
İthalat
(-)77,8
(-)89,7
(-)98,9
Denge
Kaynak: T.C. Madrid Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği Aylık Raporu, Ekim 2007
9,63
GSMH (milyon Euro)
Reel GSMH Artış Oranı
Kişi Başına GSMH
(Euro)
Enflasyon Oranı
Tüketici Fiyat Endeksi
Üretici Fiyat Endeksi
2006
2007
121.7
47.4
74.3
(-)26.82
2007 verilerine göre İspanya, dünyanın en büyük 17. ihracatçısı ve 11. ithalatçısı
olmuştur. 2008 yılı ilk çeyreğinde İspanya’nın en büyük dış ticaret ortağı toplam
ihracatının %72,6’sı ve toplam ithalatının %55,4’ü ile AB ülkeleri olmuştur. İspanya’nın
dünya ticareti içindeki payı,ihracatta % 1,7, ithalatta ise %2,5’dir.
İspanya’nın ana ihracat partnerlerin sırası ile AB (27), ABD, Meksika,Türkiye ve İsviçre
olarak sıralanırken ithalatındaki partnerleri AB (27), Çin, ABD, Rusya ve Japonya’dır.
İspanya’nın 2007 yılındaki ilk beş ihracat kalemi motorlu taşıtlar ve yedek parçaları,
makinalar ve yedek parçaları, elektrikli aletler ve parçaları, yanıcı mineraller ve mineral
yağlar ve plastik ve plastikten ürünler olarak yer alırken, ithalatındaki ilk beş ürün ise
3
yanıcı mineraller ve mineral yağlar, motorlu taşıtlar ve yedek parçaları, makinalar ve
yedek parçaları, elektrikli aletler ve parçaları, demir ve çelik olarak sıralanmıştır.
Sektörlere Göre Dış Ticaret
İHRACAT (MİLYON EURO)
TOPLAM
1996
78.212,1
2000
124.177,3
2005
155.004,7
2006
169.872,0
Gıda
12.014,8
16.972,9
21.861,7
23.053,9
5.674,1
1.089,6
7.593,6
1.805,4
9.439,6
2.068,2
9.816,8
2.257,0
Enerji Ürünleri
Petrol ve Petrol Ürünleri
1.914,0
1.815,6
4.573,0
4.291,4
6.736,8
5.965,2
7.880,7
7.312,4
Ana Maddeler
Hayvanlar ve Bitkiler
Mineraller
Yarı İşlenmiş Kimyasal Olmayan Ürünler
1.301,2
752,8
548,4
9.358,5
2.461,6
1.390,6
1.071,0
13.968,4
2.892,9
1.504,5
1.388,4
17.727,3
3.413,2
1.725,7
1.687,5
21.103,5
Demir ve Çelik
Kimyasal Ürünler
2.844,3
6.862,0
3.925,4
12.933,1
5.664,6
20.106,8
6.610,3
21.708,0
2.175,3
16.593,7
4.194,5
27.072,6
5.727,4
33.659,4
6.343,8
37.460,2
4.604,0
4.047,2
6.907,4
6.665,1
7.994,7
10.298,4
8.849,1
12.459,1
17.499,3
12.458,6
5.040,8
2.840,2
27.078,2
19.028,9
8.049,3
4.329,7
30.774,7
20.051,6
10.723,0
5.045,2
31.885,2
20.348,9
11.536,3
5.672,6
Tüketim Ürünleri
Tekstil
8.359,4
3.464,7
12.727,9
5.738,1
13.743,6
6.882,3
14.525,1
7.588,7
Diğer Mallar
1.469,0
2.059,8
2.456,4
3.169,7
1996
94.179,5
11.551,1
1.388,8
2.377,6
8.762,4
7.183,8
3.790,4
1.907,0
1.883,4
8.458,7
2.805,6
2.117,1
11.869,6
2.652,4
3.127,2
23.346,9
6.936,1
6.062,4
13.627,1
5.896,1
7.731,0
2.664,5
2000
169.468,1
15.445,4
1.876,5
3.735,5
20.433,2
16.240,3
5.651,7
2.793,1
2.858,7
14.199,9
4.822,8
3.285,6
19.809,1
4.267,5
5.228,9
44.971,6
12.671,5
12.737,9
26.838,8
12.892,4
13.946,4
4.705,8
2005
232.954,5
21.493,8
2.807,4
4.581,5
32.716,8
25.115,7
7.352,5
2.844,8
4.507,7
19.198,5
7.757,4
3.550,4
29.094,8
6.346,6
7.429,7
57.159,8
15.891,0
14.033,3
35.012,2
19.810,7
15.201,5
7.179,7
2006
259.559,0
21.738,7
2.841,8
5.071,1
40.507,9
31.017,1
9.519,6
3.131,5
6.388,2
23.229,0
9.574,6
3.650,0
30.751,5
6.541,1
8.182,6
61.284,5
16.364,1
15.632,5
37.857,0
20.757,0
17.100,0
8.099,9
Meyveler ve Sebzeler
Balık
Plastik
Makinalar
Sanayi Makinaları
Ulaşım Ekipmanları
Otomotiv Sektörü
Otomobiller ve Motorsikletler
Otomotiv Yedek Parça
Uzun Süreli Tüketim Ürünleri
İTHALAT (MİLYON EURO)
TOPLAM
Gıda
Meyveler ve Sebzeler
Balık
Enerji Ürünleri
Petrol ve Petrol Ürünleri
Ana Maddeler
Hayvanlar ve Bitkiler
Mineraller
Yarı İşlenmiş Kimyasal Olmayan Ürünler
Demir ve Çelik
Kağıt
Kimyasal Ürünler
Organik Kimyasal Ürünler
Plastik
Makinalar
Sanayi Makinalar
Telekomünikasyon ve Ofis Aparatları
Otomotiv Sektörü
Otomobiller ve Motorsikletler
Otomotiv Yedek Parça
Uzun Süreli Tüketim Ürünleri
4
Tüketim icin Elektronikler
Tüketim Ürünleri
Tekstil
Diğer Mallar
1.006,4
9.385,1
4.959,4
723,8
1.633,8
15.802,6
8.330,3
1.610,0
2.538,5
22.301,4
11.660,5
1.445,0
3.126,2
25.141,8
13.677,3
1.429,1
Başlıca Sektörler
Tarım ve Balıkçılık:
İspanya Avrupa Birliği’nin en büyük tarım sektörüne sahip ve AB tarım fonlarından en
fazla yararlanan ülkelerinden biridir. Sektörün GSMH içindeki payı % 3 civarındadır.
Tarımsal gıda toplam ihracatın %20’sini (22,8 milyar Euro), toplam ithalatın ise %10’nu
(23,5 milyar Euro) oluşturmaktadır. Tarımsal ürün ihracatının %70’ini sebze (domates
ve soğan), meyve (üzüm, zeytin, portakal, badem) ve zeytinyağı ihracatı
oluşturmaktadır.
Balıkçılık ve ormancılık da İspanya ekonomisi içinde önemli bir yer tutmaktadır.
İspanya Avrupa’nın en büyük balıkçı filosuna sahiptir. Ülkede 60,000 balıkçı olup,
ayrıca 350,000 ilgili çalışan da bulunmaktadır.
Sanayi:
Ülkedeki başlıca sanayi kolları arasında tekstil ve konfeksiyon, gıda, otomotiv ve yedek
parçaları, demir ve çelik, kimya ve eczacılık, makina ve parçaları, motor, tıbbi
malzemeler, gemi inşa, petrokimya ve çimento yer almaktadır. İspanya şarap
üretiminde dünya üçüncüsü ve zeytinyağı üretiminde ise dünyanın en önde gelen
ülkesidir. 2007 yılında sanayinin GSMH içersinde ki payı %13.6 olurken, 3 milyon
istihdam sağlamıştır.
Tekstil ve konfeksiyon İspanyol endüstrisinin ihracata yönelik öncüsü konumundadır.
İspanya ev tekstili sektöründe de dünya pazarında da önemli bir yere sahiptir.
Otomotiv İspanya’nın yükselen sektörlerinden birisidir ve toplam istihdamın %11’ini
sağlamaktadır. Dünyanın 6., Avrupa’nın ise Almanya ve Fransa’nın ardından 3. büyük
otomotiv üreticisi konumundadır.
Bankacılık:
İspanya bankacılık sisteminde 3 tür banka vardır: Ticari Bankalar, Tasarruf Bankaları,
Resmi Kredi Kuruluşları.
İspanya’nın Merkez Bankası olan Banco de España dışında yurtiçi şube ağları ya da
yurtdışı temsilci ofisleri ile faaliyet gösteren başlıca finans kuruluşları Banco Bilbao
Vizcaya Argentaria (BBVA), Banco Santander Central Hispano (BSCH), Banco
Español de Crédito, Banco Popular Español, Banco Sabadell ve Banco Pastor olarak
sayılabilir. BBVA ile BSCH bankaları İspanya’daki ticari banka varlıklarının yüzde 80’ini
oluşturmaktadır.
İspanya’nın önemli sigorta şirketlerinden Mapfre ve İspanyol bankaları sigorta
pazarının ana yönlendiricileridir. Latin Amerika başta olmak üzere bir çok ülkede
faaliyet gösteren Mapfre Türkiye’de Genel Sigorta’yı satın almıştır.
Turizm:
5
2006 yılında 58,190,500 turist sayısı ile dünyada Fransa’dan sonra en çok turist alan 2.
ülke olan İspanya, turizm gelirlerinde de ABD’den sonra 51,1 milyar dolar ile 2. sırada
yer almaktadır. Turizm sektörünün 2006 yılında GSYİH’na katkısı 106,374 milyon Avro
olarak gerçekleşmiştir. Turizm sektöründeki firmaların yüzde 94,7’s mikro düzeyde,
yüzde 4,6 küçük ölçekli, yüzde 0,6 orta ölçekli, kalan yüzde 0,1 ise büyük ölçekli olarak
faaliyet göstermektedir.
İngiltere, Almanya, Fransa İspanya’ya en çok turist gönderen ülkeler olurken, toplam
turist sayısının yaklaşık % 61’i bu ülkelerden gelmektedir. İspanya’ya turist göndere
diğer ülkeler ise sırasıyla İtalya, İskandinav ülkeleri, Hollanda, Portekiz, Belçika,
İrlanda, İsviçre, diğer Avrupa Birliği ülkeleri, ABD ve diğer dünya ülkeleridir.
İspanya’nın en fazla turist çeken bölgeleri ise Katalonya (25,8%), Balearic Adaları
(17,5%), Kanarya Adaları (16,5%), Endülüs(13,7%), Valencia (9,4), Madrid (6,8) ve
diğer bölgeler (9,8%) olarak sıralanmaktadır.
Ulaştırma:
İspanya’da ulaşım ağı oldukça etkin bir şekilde kurulmuştur.
Kara taşımacılığı: Dünyadaki en gelişmiş otoban ağlarından biri olan İspanya’da
yaklaşık 11.000 km uzunluğunda otobanlar mevcuttur. Karayolu ağı 666.698 km.
uzunluğunda olup, bunun 538.518 kilometrelik bölümünü şehirlerarası yollar, 128.180
kilometrelik bölümünü de şehir içi yollardan oluşmaktadır.
Deniz taşımacılığı: İspanya, AB içerisinde en uzun kıyı şeridine sahip olan ülkelerden
birisidir. AB üyesi 15 ülkenin, toplam 26.000 km olan kıyı şeridi uzunluğunun 1/3’üne
(8.000 km) sahiptir. Faaliyet gösteren 53 limandan en önemlileri Bahia de Algeciras,
Valensiya, Vigo, Barselona, Tarrogona ve Bilbao’dur. İspanya’nın toplam ithalatının
%78’inin ve ihracatının %51’inin limanlar üzerinden gerçekleşmektedir.
Hava taşımacılığı: Avrupa ile Güney Amerika ve Afrika arasında önemli bir transfer
noktası olan İspanya’da 250 havayolu şirketinin faaliyet gösterdiği 47 ticari havalimanı
bulunmaktadır. En önemli yolcu havalimanları arasında Madrid, Barselona, Palma de
Mallorca, Malaga, Gran Canaria, Alicante ve Tenerife Sur yer almaktadır.
Demiryolu taşımacılığı: 15.015 km’lik demiryolu ağ uzunluğu ile Avrupa’daki en modern
demiryolu taşımacılığına ve hızlı tren hatlarına sahip ülkelerden birisidir. 2010 yılına
kadar 2,230 km hızlı tren hattı oluşturulması planlanmaktadır.
Enerji:
2005-2010 yenilenebilir enerji planına göre, 2010 yılı itibariyle İspanya’da, tüketilen
toplam enerjinin 7,26%’sının bioenerji olması beklenmektedir. Bioenerji tüketiminin
mevcut oranı yüzde 3.5’dir. Fotovoltaik güneş enerjisi kapasitesinin 400 MW’a
ulaşması öngörülüyor. Mevcut oran ise 100 MW olarak iletilmektedir. Düşük dereceli
6
termal güneş enerjisinin %45 oranında artması hedefleniyor. Ayrıca, rüzgar enerjisinin
kapasitesinin 20.155 MW’a ulaşması öngörülüyor. Mevcut rüzgar enerjisi kapasitesi
11.615 MW’dir.
İspanya’da Yabancı Yatırımlar
İspanya Yabancı Sermaye Stoku (Brüt-Kümülatif/1993-2007 Mayıs)
1
2
3
4
5
Ülke
ABD
İngiltere
Hollanda
Fransa
Portekiz
Türkiye
Milyon Euro
70.324
33.544
22.356
21.192
16.278
43.091
Toplam
263.725
Kaynak: T.C. Madrid Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği/ İspanya Sanayi, Ticaret ve Turizm BakanlığıDataInvex
Toplam GSMH’nın yaklaşık %30’u yabancı sermaye stoğundan oluşmaktadır.
2007 Aralık ayında DYY 43,35 milyar Avro, portföy yatırımları 95,59 milyar Avro,
toplam yatırımlar ise 138,94 milyar Avro olarak kaydedilmiştir. Portföy yatırımları
GSYİH’nın yüzde 13’ünü oluşturmaktadır.
2006 yılı itibariyle İspanya’da 1.2 milyon kişiye istihdam sağlamış olan ve büyük dünya
markalarının da aralarında bulunduğu 11.000’nin üzerinde yabancı firma faaliyet
göstermektedir.
Yabancı Sermayenin Sektörel Dağılımı (2006)
Sektör
1 Sanayi
2 Ticaret
3 Bankacılık ve Finans
%
22,4
10,0
5,4
7
4
5
6
7
8
9
Emlak
Turizm
Enerji
Ulaştırma-İletişim
İnşaat
Tarım
23,7
7,4
1,9
23,1
1,3
0,7
Kaynak: İspanya Sanayi Ticaret ve Turizm Bakanlığı
Bazı Avrupa Ülkelerinde DYY (milyar $)
Almanya
Fransa
Birleşik Krallık
İtalya
İspanya
Macaristan
Polonya
Türkiye
2001
26.4
50.5
52.7
14.9
28.3
3.9
5.7
3.4
2002
53.6
49.1
24.1
14.6
39.2
3.0
4.1
1.1
2003
32.4
42.5
16.8
16.4
25.8
2.1
4.9
1.8
2004
-9.2
32.6
56.0
16.8
24.8
4.5
12.5
2.9
2005
35.8
81.0
193.7
20.0
25.0
7.6
9.5
9.8
2006
42.9
81.1
139.6
16.6
20.0
6.1
13.9
20.2
Kaynak: OECD
Kümülatif DYY Girişleri, İlk 10 OECD Ülkesi, 1997-2006
Ülke
1. Amerika
2. Belçika/Lüksemburg
3. Birleşik Krallık
4. Fransa
5. Almanya
6. Hollanda
7. Kanada
8. İspanya
9. İsveç
10. Meksika
Milyar $
1,637.2
1,188.7
797.2
480.8
473.2
299.1
285.3
239.8
192.9
178.4
Kaynak: OECD
8
Türkiye-İspanya Ekonomik İlişkileri
İspanya, 2007 yılında dış ticaret ve yatırım stratejisi çerçevesinde 10 ülkeyi hedef ülke
beliryerek açılım planları hazırlamıştır. Bu ülkeler, Meksika, Japonya, Fas, Cezayir,
Çin, Rusya, Hindistan, ABD, Brezilya, Güney Kore ve Türkiye olarak belirlenmiştir. Bu
kapsamda Türkiye ile İspanya arasında yatırım ve ticari ilişkiler beklendiği gibi
yoğunlaşmıştır.
Ticari ve Ekonomik Nitelikli Anlaşmalar






Yatırımların Teşviki ve Korunması Anlaşması (15 Şubat 1995)
Ekonomik ve Sınai İşbirliği Anlaşması (20 Haziran 1997)
Türkiye-İspanya Ekonomik ve Mali İşbirliği Protokolü (13 Ocak 1998)
Karayolu Taşımacılığı Anlaşması (4 Mart 1998)
Ortak Eylem Planı (23 Temmuz 1998)
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması (Yürürlük:18 Aralık 2003)
Dış Ticaret
İspanya, 2007 yılında Türkiye’nin ithalatında % 2.6 payla 8., ihracatında ise %4.3’lük
payla 6. sırada yer almıştır. 2008 yılı Kasım ayı itibariyle Türkiye’nin ihracatında
%3.1’lik pay ile 11., ithalatında ise %2.3’lük pay ile 10. sıradadır.
Türkiye-İspanya Dış Ticareti (Milyon $)
YILLAR
1991
1995
1996
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2007/11
2008/11
İHRACAT (X)
238
354
363
713
950
1,125
1,789
2,620
3,011
3,679
4,580
4,193
3,835
İTHALAT (M)
320
591
1,034
1,678
1,066
1,419
2,004
3,254
3,555
3,789
4,342
3,859
4,312
X/M
0.74
0.60
0.35
0.42
0.89
0.79
0.89
0.81
0.85
0.97
1.05
1.09
0.89
DENGE
-82
-237
-671
-964
-116
-294
-215
-634
-544
-110
238
334
-477
HACİM
558
945
1,397
2,392
2,016
2,544
3,793
5,874
6,566
7,468
8,922
8,052
8,147
Kaynak: TUIK
2007 yılında İspanya’ya yapılan ihracat 2006 yılına oranla yüzde 24,5, bu ülkeden
yapılmakta olan ithalat yüzde 14,6, ticaret hacmi ise yüzde 19,5 oranında artmıştır.
İspanya’ya İhracatımızda Başlıca Maddeler: motorlu kara taşıtları (binek otomobil, eşya
taşımaya mahsus motorlu araçlar), demir ve çelik, elektrikli makina ve cihazları, giyim eşyası,
kara taşıtları için aksam ve parçaları, mineral yakıtları, çimento, kauçuk ve kauçuktan eşya,
sentetik ve suni lifler, pamuklu dokumalar, plastik ve plastikten mamul eşyalar.
9
İspanya’dan İthalatımızda Başlıca Maddeler: motorlu kara taşıtları (binek otomobili, eşya
taşımaya mahsus motorlu araçlar, otomobil yedek parçaları), makina ve cihazları, plastik ve
plastikten mamul eşyalar, demir ve çelik, elektrikli makina ve cihazları, organik kimyasallar,
doğal port ve deriler, giyim eşyası, boyalar, kağıt ve kağıt ürünleri, eczacılık ürünleri, çinko ve
mamul ürünler, mineral yakıtları, kauçuk ve kauçuktan eşya.
Türkiye’nin İspanya’ya İhracatı (Milyon Avro)
Madde Adı
Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
Televizyon, monitör ve projektörler
Otomobil
Demir/çelik çubuklar
Örme iç giyim eşyası
Kadın/kız çocuk için takım, takım elbise, ceket vs.
Demir/çelik filmaşin
Petrol yağları ve bitümenli minerallerden yağlar
Erkek/erkek çocuk için takım elbise, ceket vs.
Buzdolapları, dondurucular, soğutucular
Kadın/kız çocuk için takım elbise, ceket vs. (örme)
Çamaşır yıkama makineleri
Kara taşıtları için aksam ve yedek parçalar
Kauçuktan yeni dış lastikler
Mücevher
Hidrokarbonlar
Demir/çelikten diğer tüpler, borular, içi boş profiller
Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar
Helikopter, uçak (boş haldeki ağırlıkları <2000 kg)
Kazak, süveter, hırka, yelek vb. eşya (örme)
Demir/çelik döküntü ve hurdaları
Erkek/erkek çocuk için gömlek
Çimento
Feldispat; lösit; nefelin ve siyenit nefelin; florspat
LİSTE TOPLAMI
GENEL TOPLAM
2005
2006
221,8
180,0
209,6
132,0
88,4
84,6
68,0
55,7
76,9
61,4
24,5
16,1
27,9
29,7
35,3
32,3
27,5
26,8
0,2
23,2
17,8
23,5
45,1
19,5
1.528,0
2.422,8
274,0
245,8
244,4
199,4
126,5
118,6
91,7
91,7
74,3
65,9
38,9
37,7
38,0
36,2
35,0
31,1
30,8
29,1
29,0
28,3
26,2
25,7
25,3
25,0
1.966,9
2.957,7
2005
649,1
110,0
172,8
128,9
22,3
49,6
54,9
76,7
51,8
47,8
49,7
28,6
28,0
43,1
14,0
30,6
2006
591,5
197,0
182,4
88,8
75,9
73,2
69,2
64,4
60,3
54,5
49,5
36,1
32,4
30,6
28,3
26,8
Türkiye’nin İspanya’dan İthalatı (Milyon Avro)
Madde Adı
Otomobil
Dizel, yarı dizel motorlar
Kara taşıtları için aksam ve yedek parçalar
Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
Çinko
Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri
İlaçlar
Polikarboksilik asitler, anhidritleri, halojenürleri ve türevleri
Koyun ve kuzuların ham derileri
Demir/alaşımsız çelikten profil
Demir/çelik filmaşin
Poliasetaller, diğer polieterler, epoksit-alkid reçineler vb.
Hidrokarbonlar
İçten yanmalı motorlar
Paslanmaz çelikten yassı hadde mamulü
Stiren polimerleri
10
Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı
Dabaklanmış, aprelenmiş kürkler
Demiryolu, tramvay hatlarına ait tertibatlar, aksam-parçalar
İçten yanmalı ve pistonlu motorların aksam ve parçaları
LİSTE TOPLAMI
GENEL TOPLAM
23,3
21,0
9,6
28,8
1.641,0
2.869,6
26,3
26,1
26,1
25,6
1.765,1
3.049,3
Türkiye’de İspanyol Yatırımları
Türkiye’de Faaliyette Olan İspanyol Firmaları
(Yıl sonu itibariyle)
Yıllar
Firma
Adedi
Mevcut Yab. Ser.
( Milyar TL )
1985
1990
8
1995
14
1996
16
1997
19
1998
23
1999
28
2000
38
2001
43
2002
52
2003*
57
* 17 Haziran 2003 itibariyle
41,0
243,9
252,2
415,5
497,9
8.721,1
27.933,6
42.156,2
127.299,1
98,548.3
Toplam Yab. Ser.
İçinde Payı ( % )
0,3
0,4
0,2
0,1
0,1
1,0
1,69
1,08
1,98
1.21
Toplam Sermaye
( Milyar TL )
70,6
333,3
346,0
513,5
610,2
9.334,5
30.239,2
45.072,4
159.294,6
130.661,9
Yab. Ser. Payı
(%)
58,1
73,2
72,9
80,9
81,6
93,4
92,3
93,5
79,9
75,4
2006 yıl sonu verilerine göre Türkiye’de yerleşik 14,955 yabancı sermayeli şirketin 208
adedinde baskın ortak İspanyol menşelidir. 1999 yılı sonunda Türkiye’deki İspanyol
sermayeli şirketlerin sayısı 42 iken, sadece 2005 yılında 43 ve 2006 yılında 33 İspanyol
firma Türkiye’de yatırım yapmıştır. Türkiye’de yerleşik İspanyol firmalarından 66
adedinin sermayesi 50 bin doların altında, yine 66 adedinin sermayesi ise 500 bin
doların üzerindedir.
Türkiye’de 2005 yılında 66 milyon dolar, 2006 yılında 53 milyon dolar ve 2007 yılı
Ocak-Ekim döneminde 106 milyon dolarlık İspanyol yatırımı yapılmıştır. Türkiye’deki
toplam İspanyol yatırımları 380 milyon dolar civarındadır ve doğrudan yabancı
yatırımlar içinde payı düşüktür.
Türkiye’de yatırım yapan başlıca İspanyol firmalar Ormazabal, Bamesa, Roca, Antolin,
Eliop, Seat, Fagor, Miralbueno, OHL, Barcelo Hotels, Mapfre, Dia SA, Teka, Mango,
Zara ve Bermarmol olarak sıralanabilir. Ayrıca, İspanya’nın dördüncü büyük finansal
grubu olan Banco Sabadell, Türkiye`deki ilk İspanyol bankası olarak bir temsilcilik
açmıştır.
İspanya’daki Türk Yatırımları
1999 yılı sonunda Türkiye’den İspanya’ya kümülatif kayıtlı sermaye ihracı 12.800 dolar,
İspanya’da yerleşik Türk firma sayısı 3 iken, 2008 yılı Eylül ayı sonu itibariyle sermaye
ihracı 8.2 milyon dolara, İspanya’da yerleşik Türk firma sayısı ise 13’e yükselmiştir.
Sermaye miktarı açısından Türk yatırımlarının % 59,1’i ticaret, % 22.7’si imalat ve %
18,2’si ulaştırma sektöründe gerçekleştirilmiştir.
11
İspanya’daki Türk yatırımları ağırlıklı olarak ticaret ofisleridir. Üretime yönelik en önemli
yatırım geçtiğimiz yıl Borusan Mannesman tarafından yapılan spiral boru fabrikası
yatırımıdır. İspanya’da yerleşik Türk firmaları Borusan, Nuh Çimento, Sabancı Holding,
Arçelik, Vestel, Sarar, Hidromek, Poseidon, Atateks ve Entes’dir.
Turizm
İspanya’dan ülkemize gelen turist sayısına ilişkin rakamlar aşağıda yer almaktadır.
Yıllar
2003
2004
2005
2006
İspanyol Turist
Sayısı
92,301
115,079
198,596
234,334
Yabancı
Toplam
13,956,405
17,548,384
21,124,886
19,819,833
Türkiye-İspanya Ekonomik İlişkilerinde Öncelikli Sektörler
- Başta altyapı / ulaştırma projeleri olmak üzere inşaat, mühendislik ve bu alanlara
bağlı danışmanlık hizmetleri
- İnşaat malzemeleri ve ekipmanları
- Başta yenilenebilir enerji olmak üzere enerji projeleri
- Çevre teknolojileri
- Finans
- Turizm
- Gayrımenkul geliştirme
- Bilişim (ICT)
- Elektrikli ve elektronik makina ve ekipmanlar (ev aletleri dahil)
- Otomotiv ve yan sanayi
- Tekstil ve giyim
- Metalurji (özellikle çelik ürünleri)
- Gıda
- Ambalaj
- Sağlık
12
Türk – İspanyol İş Konseyi
DEİK bünyesinde 1989 yılında kurulan Türk-İspanyol İş Konseyi iki ülke iş çevreleri
arasında ticaret, sınai ve teknolojik işbirliği, ortak yatırımlar, hizmet sektörlerinde
üçüncü ülkelerde işbirliği gibi çok yönlü ekonomik faaliyetlerin geliştirilmesini ve henüz
işbirliği yapılmamış, ancak iki ülke girişimcileri tarafından ele alınmasında yarar görülen
alanların saptanarak ilgili çevrelerin bilgilendirilmesini amaçlamaktadır.
İş Konseyi Türkiye’yi ziyaret eden İspanyol heyetleri ve İspanya’yı ziyaret eden Türk
heyetleri ile bölgesel ve sektörel işbirliği çerçevesinde toplantılar düzenlemekte ve
çeşitli etkinliklere destek vermektedir.
Muhatap kuruluşu İspanya İşverenler ve Sanayiciler Konfederasyonu (CEOE) olan İş
Konseyi İspanya Dış Ticaret Enstitüsü (ICEX) ve çeşitli bölgesel kuruluşlarla da yakın
işbirliği yapmaktadır.
İş Konseyi, Türkiye-İspanya ekonomik ilişkilerine ve iki ülke iş çevrelerinin işbirliği
olanakları daha yakından tanımasına önemli katkıda bulunan ve 1999 yılında
İstanbul’da düzenlenen Expotecnia etkinliklerini ICEX ile birlikte düzenlemiştir.
Son dönem faaliyetler kapsamında, İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero
ve beraberindeki heyetin ülkemize gerçekleştirdiği resmi ziyaret vesilesiyle 13 Kasım
2006 tarihinde Türk-İspanyol İş Konseyi tarafından İstanbul’da bir çalışma kahvaltısı ve
bilgilendirme toplantısı düzenlenmiştir. İspanyol firmalarına Türkiye’de yatırım ve
işbirliği olanaklarının tanıtılması amacıyla 25-27 Nisan 2006 tarihlerinde Madrid,
Zaragoza ve Valensiya’da Türkiye’de Yatırım ve İşbirliği Seminerleri gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca, ICEX ve İspanya Odalar Birliği tarafından İstanbul’da düzenlenen İş
Forumlarına etkin destek verilmiştir.
T.C. Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın İspanya’yı ziyareti vesilesi ile DEİK/ Türkİspanyol İş Konseyi ve İspanya Odalar Birliği işbirliği ile 14 Ocak 2008 tarihinde
Madrid’de, iki ülke Başbakanlarının katılımıyla Türk-İspanyol İş Forumu düzenlenmiştir.
İspanya Ankara Büyükelçisi Luis Felipe Fernandez De La Pena’nın görev süresinin
dolması sebebiyle 25 Haziran 2008 tarihinde bir veda yemeği düzenlenmiştir.
İspanya Ankara Büyükelçisi Joan Clos i Matheu ile 20 Kasım 2008 tarihinde bir çalışma
yemeği düzenlenmiştir. Toplantıya Türk-İspanyol İş Konseyi Yürütme Kurulu Üyeleri’nin
yanı sıra Ispanya Buyukelciligi Ekonomi ve Ticaret Mustesari Isaac Martín-Barbero,
İspanya Buyukelçiliği Ticaret Ateşesi Francisco José Alfonso Aguirre, Istanbul'daki
Ispanya Ticaret Ateşeliği'nden Ergun Amasyalı katılmıştır.
İspanya Büyükelçiliği İstanbul Ticaret Ataşeliği tarafından İspanya Ticaret ve Sanayi
Odaları Yüksek Konseyi işbirliği ve DEİK/ Türk-İspanyol İş Konseyi desteğiyle
düzenlenen Türk-İspanyol Yatırım ve İşbirliği Forumu 2 Aralık 2008 tarihinde
İstanbul’da gerçekleştirilmiştir.
13