mımarlık hızmetlerı sartnamesı
advertisement
Ekim 2001 TMMOB MİMARLAR ODASI MİMARLIK HİZMETLERİ ŞARTNAMESİ VE EN AZ BEDEL TARİFESİ Bu Şartname, İşveren ile Mimar arasında ilişkileri, tarafların görev, hak, sorumluluk ve yetkilerini mimarlık hizmetlerinin kapsamını ve uygulama esaslarını ve bu hizmetleri karşılığında mimara yapılacak ödemeleri belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Bölüm 1 Tarafların Hakları ve Yükümlülükleri Madde 1-1: Tanımlar: Bu Şartnamede geççen sözcüklerden; İşveren: Mimarlık hizmetlerinin etüt edildiği ve gerçekleştirildiği, bir yatırım çerçevesinde bir yapının inşaatını yaptırmak isteyen ve bunun için bir MİMAR'la sözleşme yaparak onu görevlendiren özel ve tüzel kişiler; Mimar: Mimarlar Odasına kayıtlı ve "Serbest Mimarlık Hizmetleri Belgesi" sahibi mimar ve mimarlık ortaklığı olarak, İŞVEREN'in sözleşmeyle görevlendirmesi üzerine mimarlık hizmetlerini yapan kişi; olarak anlaşılmalıdır. MİMAR, bir yapıyı "eser sahibi" olarak tasarlar ve yapımını denetler. Eserinin tam ve mükemmel olarak gerçekleştirilmesini gözetir, eksiksiz ve kusursuz olarak İŞVEREN'e tesliminden sorumludur. Çalışmalarını bürosunda yürütür; başka bir yerde çalışma yürütmeye hiç bir şekilde zorlanamaz. mimardan, Mimarlar Odası'nın koyduğu mesleği uygulama kurallarına aykırı davranışta bulunmasını isteyemez, mimarlık hizmetlerini Mimarlar Odası'nın mesleki denetimine sunulmasından alıkoyamaz. 1-2-2: Sözleşmenin uygulanması : İŞVEREN, mimarlık hizmetlerinin bir bütün olduğunu, yapının MİMAR tarafından en az zorunlu mimarlık hizmetlerin tümünün gerçekleştirilmesi ile meydana geleceğini kabul eder ve mimarlık hizmetlerinin tam olarak gerçekleştirilmesi için mimarla yaptığı sözleşmenin hükümlerine uyar. İŞVEREN, yapının gerçekleştirilmesine tasarım ve uygulama aşamalarında katılan tüm kişilerinde mimarla yaptığı sözleşmenin hükümlerine uymalarını sağlar. İŞVEREN, MİMAR'ın oluru olmadan mimarlık hizmetlerini bir başkasına devredemeyeceğini ve yaptıramayacağını kabul eder. İŞVEREN, yapının gerçekleştirilmesine ilişkin tüm mimarlık,mühendislik ve diğer uzmanlık hizmetlerinin MİMAR'ın sorumluluğu ve koordinasyonu altında yapılacağını kabul eder. Madde 1-2: İşverenin hakları ve yükümlülükleri: İŞVEREN, yapacağı yatırım kapsamında yer alan yapı/yapıların tasarımını ve uygulama denetimini sağlamak üzere görevlendireceği MİMAR'a karşı aşağıdaki yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır. 1-2-3: İŞVEREN'in sağlayacağı bilgi ve belgeler : İŞVEREN, aşağıda yazılı belge ve bilgileri MİMAR'a vermekle yükümlüdür: Hukuki belge ve bilgiler: Tapu, irtifak, ortaklık, şuyu, hisse, tapu şerhi, ipotek vb. İmar belge ve bilgileri: İmar planı, imar durumu belgesi, yol istikamet krokisi vb. Teknik belge ve bilgiler : Halihazır harita, plankote,ağaç-yapı rölövesi,ölçülü kroki,çap, çevre planı, zemin etütleri, sondaj raporları, iklim ve coğrafi veriler gibi teknik belgeler, 1-2-1: Yasa ve yönetmeliklere uyulması: İŞVEREN mimarlıkla ve mimarlık hizmetleri ile ilgili yasalara, yönetmeliklere, özellikle "Mesleki Davranış ve Ahlak İlkeleri"ne uyar ve uyulmasını sağlar. Sözleşme yaptığı İhtiyaç programı: Yapının kompozisyonunda yer alacak tüm elemanların ve bunların önem dereceleri ile özellikleri yapının işlevleri ve kullanma amaçları,ihtiyaçların belirlenmesi, tasarım aşamasında değerlendirile- cek özel istekler, Yapının kullanıcıları ile ilgili bilgiler, gerçekleştirilecek yapı özel normlara göre yapılacaksa bunlar belirtilmelidir. Yatırım bütçesi bilgileri : İşin gerçekleşmesi için ayıracağı bütçe ile ilgili bilgiler, İŞVEREN tarafından MİMAR'a verilecek yukarıdaki bilgi ve belgelerin tam, doğru ve geçerli olması zorunludur. İŞVEREN, sözleşme yaptığı MİMAR'a, sözleşme konusu yapı ile ilgili olarak başka mimar ya da mimarlar tarafından daha önce yapılmış çalışmalar hakkında bilgi vermelidir. bilgi vermek, bunların görüşlerini ve çalışmalarla ilgili olarak belirttikleri hususları MİMAR'a iletmek ve verdiği dilekçelerin ve aldığı cevap ya da onayların ve eklerinin birer suretini MİMAR'a vermek ile yükümlüdür. Teknik danışmanlarla ilişkiler: İŞVEREN, MİMAR'la yaptığı sözleşmede belirtilen işle ilgili olarak mühendis, teknik danışman ve başka uzmanlarla, onların MİMAR'ın bilgisi ve onayı dahilinde bunlarla ayrı sözleşmeler imzalamakta serbesttir. MİMAR kabul ederse bu danışman ve uzmanları kendi sözleşmesi kapsamına alabilir ya da taşaron olarak çalıştırabilir. İŞVEREN, yukarıda gruplanmış bilgi ve belgeleri MİMAR'ın çalışmalarını aksatmayacak şekilde ve zamanlarda temin etmek yükümlülüğündedir. Bu belge ve bilgilerin eksik olması durumunda, işveren ücretini yevmiye esasına göre ödemek koşulu ile teminini MİMAR'dan isteyebilir. Yüklenicilerle ilişkiler: İŞVEREN yüklenici/yapımcıların rekabetine başvurup vurmayacağına karar verir. İnşaatını yaptıracağı yüklenici ya da yüklenicileri kendi özgür iradesi ile seçer. 1-2-4: İnceleme ve onaylar : İŞVEREN, MİMAR tarafından kendisine verilen çizili ve yazılı belgeleri onaylamak üzere inceler. Sözleşmede aksi belirtilmedikçe ve başkaca bir hüküm bulunmuyorsa, İŞVEREN kendisine verilen çizili ve yazılı belgeleri en çok bir ay içerisinde incelemek ve onaylamak zorundadır. Onaylamaktan kaçınırsa, bunu nedenlerini MİMAR'a yazılı olarak bildirmek durumundadır. Bu sürenin sonunda MİMAR'a yazılı bildirimde bulunulmamışsa bu belgeler onaylanmış sayılır ve bu iş aşaması karşılığı ücret MİMAR'a ödenir. Müdahaleler: İŞVEREN uygulama aşamasında, MİMAR’ın bilgisi olmadan inşaatla ilgili yüklenicilere, taşaronlara ve imalatçı yada montajcılara doğrudan emir yada talimat veremez. Ancak, bunlarla ilgili yasal yollara başvurmak ve işlem yapmak hakkına sahiptir. Ödemeler: İŞVEREN, uygulama sürecinde, yüklenicilere, yapımcılara ya da anlaşma yaptığı diğer inşaatla ilgili 3.şahıslara hakedişlerini sözleşmelerinde belirlenmiş sürelerinde ödemek ve bu ödemelerden MİMAR'a bilgi vermek zorundadır. MİMAR'ın eksik ya da kusuru olmaksızın bir iş aşamasına ait çalışmalar sonucu hazırlanan belgelerin onaylanmasından kaçınması ve bu iş aşamasına ilişkin hakedişlerini MİMAR'a ödememesi durumunda, işveren sözleşme hükümlerine aykırı davranmış sayılır ve MİMAR'ın sözleşmeyi fesih ve bakiye işlerden dolayı alacaklarının % 30'unu tazmin hakkı doğacaktır. Kabul ve teslim alma: İŞVEREN proje ve şartnamelere uygun olarak tamamlanan yapıyı kabul etmek ve teslim almak durumundadır. Proje ile ilgili diğer kişilerle ilişkiler: Projeden etkilenen ya da inşaatla ilişkili diğer kişilerle uzlaşmak ve anlaşma yapmak yada anlaşmazlıkları çözümlemek yükümlülüğü İŞVEREN'e aittir. 1-2-5: Diğer kişilerle ilişkiler: 1-2-6: Telif hakları : İŞVEREN, MİMAR'ın "Fikir ve Sanat Eserleri Yasası"na göre sahip olduğu telif haklarına uymak zorundadır. Resmi mercilerle ve kamu kuruluşları ile ilişkiler: İŞVEREN, MİMAR tarafından hazırlanan çizili ve yazılı belgeleri inceledikten sonra onaylar, bunları imzalar ve ilgili mercilere başvuruda bulunur. Aynı şekilde İŞVEREN, kamu ve kent yönetim örgütleri nezdinde yapacağı girişimlerden MİMAR'a İŞVEREN, inşaatın tamamlanarak kabulünün yapılmasına kadar, MİMAR tarafından hazırlanan projeler üzerinde, MİMAR'ın olurunu almadığı hiç bir değişiklik yapamaz, 2 bunları değiştiremez, devredemez, uygulayamaz, çoğaltamaz, dağıtamaz ve üzerinde hak iddia edemez. 1-2-8: İşverenin MİMAR’ın çalışmalarını kontrol hakkı : İŞVEREN, çalışmalarının her aşamasında tüm masrafları kendisine ait olmak üzere, tayin edeceği kişi ya da kontrol bürosu aracılığı ile MİMAR'ın çalışmalarını kontrol etme hakkına sahiptir. İŞVEREN, görevlendirdiği kontrolü ya da kontrol bürosunu, görüşlerini doğrudan MİMAR'a bildirmekle yetkilendirecektir. Madde 1-3: Mimarın hakları ve yükümlülükleri : MİMAR, gerçekleştireceği mimarlık hizmetleri kapsamında İŞVEREN'e karşı aşağıdaki yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır. İŞVEREN, kabulünün yapılmasından sonra yapıda yapılmak istenen değişiklikler ya da ilaveler ile ilgili olarak MİMAR'ın telif haklarını korumakla yükümlüdür İŞVEREN,eserini kullanacağı her durumda MİMAR'ın adını belirtmek ve eseri ile ilgili yayınlayacağı her belgenin içeriği ve şekli konusunda MİMAR'a bilgi vermek ve onu çoğaltmak, dağıtmak, yayınlamak için MİMAR'ın olurunu almak zorundadır. 1-2-7: İşverenin MİMAR'a karşı sorumluluğu : İŞVEREN, MİMAR'la yapmış olduğu "Mimarlık Hizmetleri Sözleşmesi" uygulanmasından üçüncü şahıslara karşı sorumludur. İŞVEREN 3.şahıslara karşı kendi ve MİMAR'ın hak ve menfaatlerini korumak ve onların şikayetlerine cevap vermek durumundadır. 1-3-1: Yasa ve yönetmeliklere uyulması : MİMAR, mimarlıkla ve mimarlık hizmetleri ile ilgili yasalara, yönetmeliklere, özellikle "Mesleki Davranış ve Ahlak İlkeleri"ne uymak zorundadır. MİMAR, İŞVEREN'e, yasa, yönetmelik, imar planı, tüzüklerde gösterilenlerden ve bu şartname ile belirlenmiş hususlardan başka özel haklar alacağını ve imtiyazlar elde edeceğini vaat edemez. İŞVEREN, MİMAR'ın üstlendiği mimarlık hizmetlerinin kapsamını, onun hak, görev ve sorumluluklarını, proje ve uygulama çalışmalarına katılan diğer mühendis, uzman ve 3.şahıslar ile yüklenici ve yapımcılara bildirmek ve tanıtmak durumundadır. MİMAR, “Mimarlar Listesi”ne kayıtlı olduğunu belgelemek durumundadır. Bir yapının mimarlık hizmetlerini üstlenmiş MİMAR, çalışmalarını Mimarlar Odası'nın mesleki denetimine sunmak zorundadır. Mimarlar Odası'nın koyduğu mesleği uygulama kurallarına aykırı davranışta bulunamaz, İŞVEREN'i bunlardan haberdar etmekle yükümlüdür. İŞVEREN, MİMAR tarafından tayin edilen ve görevlendirilen, tasar çalışmalarına katılacak mühendis ve diğer uzmanlara itiraz edemez. Ön proje çalışmalarını(B iş aşaması) onaylamış olan İŞVEREN, MİMAR'ın proje müellifliği hakkını tanır ve bu hakkı korur. Bu şartname ile belirlenmemiş mimarlık hizmetleri ya da ücretleri, Mimarlar Odası hakemliğinde, MİMAR ile İŞVEREN arasında özel anlaşmalarla belirlenir. İŞVEREN, MİMAR'dan imar yasası, imar planı kararları, imar yönetmelikleri, imar durumu verileri ile diğer ilgili yasa, yönetmelik ve kararnamelere aykırı iş ve işlem yapmasını isteyemez. 1-3-2: Sözleşmenin uygulanması : MİMAR, yasalara, toplum yararına ve meslek kurallarına aykırı olmadığı sürece İŞVEREN'in yararları doğrultusunda hareket eder. İşvereninin ihtiyaçlarını belirler ve değerlendirir, ona tavsiyelerde bulunur ve ona danışmanlık yapar. MİMAR, projenin Türk Standart ve normlarına, Proje Çizim ve Sunuş Standartlarına, yürürlükteki şartnamelere, yönetmeliklere, yasalarla ön görülmüş hususlara uygun olarak yapılmasını ve yürütülmesini sağlar. İŞVEREN, müelliflik hakkını kazanmış MİMAR’ın C, D, E ve F1 iş aşamalarını, sorumluluğunu taşımak koşulu ile bir başka MİMAR a devretmesine ya da vekil tayin ettiği MİMAR'a yaptırmasına itiraz edemez. İŞVEREN, bu Mimarlık Hizmetleri Şartnamesi'ni imzalamış olmakla, MİMAR'ı uymakla yükümlü bulunduğu bu şartname ile belirlenmiş olan MİMAR'ın görev, hak, sorumluluklarını ve yetkilerini kabul etmiş ve bunlara uygun davranmayı taahhüt etmiştir. 3 MİMAR, tasar çalışmaları için gerekli tüm hazırlık ve bilgilenme çalışmalarını yapar, yürütür, değerlendirir, bunları tasa rım ile tasarım çalışmalarında görev alanlara aktarır. MİMAR, kabul ettiği ve üstlendiği mimarlık hizmetlerini eksiksiz ve kusursuz olarak gerçekleştirmek için gerekli tüm olanaklarını seferber edecektir. MİMAR, kendi sorumluluğunda yürüttüğü mesleki çalışmalarını görevlendireceği bir başka mimara yaptırabilir. MİMAR, tasarımı ve uygulama denetimini yapmak üzere yardımcı mimarları, mühendisleri ve diğer uzmanları tayin etmek ve görevlendirmek yetkisine sahiptir ve bunların çalışmalarında sorumludur. MİMAR, işverenin bilgisi ve oluru olmadan onaylanmış projesinde ya da yapının bünyesinde herhangi bir arttırma ya da eksiltme yapamaz. Öngörülmemiş bir harcamayı geçrektiren her türlü kararında İŞVEREN'nin olurunu almak zorundadır. MİMAR, inşaat sürecinde ortaya çıkacak, daha önce projede öngörülmemiş inşaat zorunlulukları ya da teknik zorluklar karşısında gerekli değişiklikleri yapar ve İŞVEREN'ni bunlardan haberdar eder. Acz durumu: MİMAR, ağır bir hastalık ve ölüm ya da bir başka nedenle mesleki çalışmalarını yürütemeyecek duruma kalırsa, bu hizmetleri kendisinin ya da mirasçılarının belirleyeceği bir başka MİMAR'a devretmek hakkına sahiptir. Gerektiğinde bu hak ve yetkiyi İŞVEREN'ine iade edebilir. Teknik elemanlarla ilişkiler: Standart mimarlık hizmetlerinin tam olarak gerçekleştirilebilmesi için diğer teknik elemanların katkıları gereklidir. 1-3-5: Başka kişilerle ilişkiler: Resmi mercilerle ve kamu kuruluşları ile ilişkiler: MİMAR resmi merciler ve kamu kuruluşları ile ilişkilerinde İŞVEREN'e yardımcı olacaktır. İŞVEREN, MİMAR'la yaptığı sözleşme konusu işle ilgili teknik danışmanların ve başka uzmanların hizmetlerinden de yararlanmak üzere ayrı sözleşmeler yapmışsa, MİMAR bunların arasında mesleki bakımdan yeterli ve güvenilir bulmadıklarını İŞVEREN'e bildirmek ve onu uyarmak durumundadır. Birden fazla mimar olması: Bir işi birden fazla mimar üstlenmişse, bunlar mimarlık hizmetlerini ve ücretleri aralarında diledikleri şekilde paylaşmakta serbesttirler. Aralarından birisinin aczi ya da ölümü nedeniyle, Mimarlık Hizmetleri Sözleşmesi feshedilemez; diğerleri çalışmaları tamamlar. MİMAR, yapının tasar çalışmalarına katılacak mühendisler ile diğer uzmanları tayin eder, görevlendirir, çalışmalarını koordine eder ve bu çalışmalarının mimari proje ile uyumunu sağlar. Mühendis ve diğer uzmanlar kendi çalışmalarının sorumluluğunu taşırlar. MİMAR, bir ortaklık ya da mimarlık bürosu ise ya da özel-tüzel kişiliğe sahip şirket ise bu şartname ile belirlenmiş bütün hükümler bu ortaklık ya da şirket tarafından üstlenir. MİMAR, proje çalışmalarında her iş aşamasının, proje yapımına katılan tüm mimar, mühendis ve diğer uzmanlar tarafından tam olarak tamamlanıp tamamlanmadığını denetleyecek ve bir sonraki iş aşamasına geçilip geçilmeyeceğine karar verecektir. 1-3-3: MİMAR'ın sağlayacağı bilgi ve belgeler : MİMAR, sözleşme ile üstlendiği mimarlık hizmetleri, İŞVEREN tarafından yeterince anlaşılabilmesi ve onun onayına esas olabilmesi için gerekli her türlü bilgiyi içermelidir. MİMAR iş sahibini yanıltacak bilgileri vermekten kaçınacaktır. Yüklenicilerle ilişkiler: MİMAR, İŞVEREN'in yüklenici/yapımcılarla yaptığı anlaşmalarda taraf olamaz ve bu anlaşmalardan ve sonuçlarından sorumlu tutulamaz. İŞVEREN tarafından yapının gerçekleştirilmesi için ayrılan bütçe yetersiz ise, MİMAR İŞVEREN'ini uyarmalıdır. MİMAR, yüklenici ve üstencilerin seçimine katılır ve işverenine tavsiyelerde bulunur. 1-3-4: İnceleme ve onaylar : MİMAR, üstlendiği proje ile ilgili her iş aşamasına ait çizili ve yazılı belgeleri İŞVEREN'nin onayına sunmakla yükümlüdür. Yeterli mesleki deneyim ve bilgi birikimi olmayan, güven vermeyen ve üstlendiği işi tam 4 olarak yapacağına dair güvence vermeyen yüklenicileri seçmemesini İŞVEREN'e tavsiye etmek MİMAR'ın görevidir. MİMAR, iş sahibini yüklenicilerin yaptığı işlerden sürekli haberdar eder, hakedişlerini kontrol eder, gerektiğinde karşılaştırmalı keşif ile bütçe kontrolü yapar, yüklenicilere tam olarak yapılmamış hakediş ödemelerinden dolayı doğabilecek sorunlar konusunda İŞVEREN'i uyarır, işlerin kabulünde ve teslim alınmasında hazır bulunur. Diğer kişilerle ilişkiler: MİMAR, anlaşmalarında ya da anlaşmazlıklarında İŞVEREN'e danışmanlık yapar. 1-3-6: Telif hakları : MİMAR, 5846 Sayılı "Fikir ve Sanat Eserleri Yasası" hükümlerine göre ve mimarlık mesleğinin genel tanımı ve uygulaması çerçevesinde gerçekleştirdiği plan, proje, resim, her türlü tasarım ve maketin ve bunlara dayanılarak gerçekleştirilen yapıların telif haklarına sahiptir ve bunların ne şekilde çoğaltılacağına ve yayınlanacağına kendisi karar verir. 1-3-7: MİMAR'ın İŞVEREN'ine karşı görevleri ve sorumlulukları : MİMAR, üstlenmiş olduğu mimarlık hizmetlerinin eksiksiz ve kusursuz olarak yapılması ve tamamlanmasından sorumludur. Tasarımı ve denetimi altında gerçekleştirilen yapının sahiplerine ve kullanıcılarına tam ve mükemmel olarak teslim edilmesinden sorumlu tutulur. MİMAR, kendi icatlarının sahibidir ve bunları patent ve bröve ile koruyabilir. Telif hakkı, MİMAR'ın hazırladığı ön projenin İŞVEREN tarafından kabul edilmesi ve bu anlamda imzalanması ve bunun M.O.'nca tescil edilmesi ile kazanılır. MİMAR'ın gerçekleştirdiği ön proje işvereni tarafından onaylamadan müelliflik hakkı doğmaz. ması MİMAR'ı bu çalışmalarla ilgili mesleki sorumluluklarından kurtarmaz. Bir iş aşamasını başkasına devreden MİMAR, İŞVEREN'ine ve M.O.'na bilgi vermek zorundadır. İş aşamalarının bir kısmını ya da tamamını devralan MİMAR, devreden MİMAR'ın talimatlarına uymak zorundadır. MİMAR, müellifi olduğu yapıyı imzalamaya hak kazanır. Bir yapıyı müellifinden başkası imzalayamaz Eser bir kaç MİMAR tarafından gerçekleştiriliyorsa, telif hakkı ortaktır. Ortak mimarlardan her biri yukarıdaki haklardan yararlanır. Ancak, ortak çalışan mimarların herbirinin ayrı ayrı oluru ile telif hakkı ortaklardan birisine verilebilir. MİMAR tarafından yapılmış tasarım, çizim, yazılı belgelerin orijinalleri MİMAR’da kalır. MİMAR uygun görmediği taktirde bunları teslim etmez. Telif hakkı her ne koşulda olursa olsun, MİMAR'ın kendisi tarafından dahi bir başkasına devredilemez. MİMAR’ın meydana getirdiği eserin koruma süresi MİMAR'ın yaşadığı sürece ve ölümünden sonra 70 yıl devam eder. Bu hak ölümünden sonra 1. derece akrabalarınca korunur. Telif hakkını kazanmış olan MİMAR, geri kalan tüm iş aşamalarını yapmaya hak kazanır. MİMAR, telif hakkını kazandıktan sonra, dilerse sözleşmede belirtilmiş standart mimarlık hizmetleri iş aşamalarının bir kısmını ya da tamamını ve diğer mimarlık hizmetlerini yetkilendireceği yada vekili tayin edeceği bir MİMAR'a yaptırabilir. Bunları başkasına yaptırmış ol- MİMAR, İŞVEREN ile yaptığı görüşmelerde, ona bile bile yanıltıcı bilgiler veremez ya da yapacağı işi olduğundan farklı gösteremez, onun bu konudaki bilgi eksikliğini kötüye kullanamaz. MİMAR, yapı üretiminde kullanılacak yapı sistemini seçer teknikleri tayin eder. Kullanılacak malzemeye karar verir. MİMAR, kendisinden istenmişse, inşaatın yönetimini üstlenir. 1-3-8 : Mimarın sorumlu tutulamayacağı durumlar : 1-3-8-1 : MİMAR, işvereni tarafından kendisine verilen bilgi ve belgelerin hatalı, eksik ve kusurlu olmasından dolayı ve İŞVEREN'in hatalarından sorumlu tutulamaz. 1-3-8-2 : İşverenin, proje ve uygulama aşamalarında, MİMAR’ın oluru ve talebi olmadan görevlendirdiği mühendis, uzman ve teknik elemanların çalışmalarından, hataların- 5 dan ve bunların sonuçlarından MİMAR sorumlu tutulamaz. ana kadar gerçekleştirdiği işleri İŞVEREN'e teslim eder. Yarım kalmış iş aşamalarının bedelleri tam olarak ödenir. İŞVEREN, zorunlu bir neden olmaksızın sözleşmeyi fesheder ya da işten vazgeçerse, henüz tamamlamadığı iş aşamalarının toplam bedelinin % 30'u MİMAR'a tazminat olarak ödenir. MİMAR zorunlu haller dışında, geçerli bir neden olmaksızın, sözleşmesinde yazılı mimarlık hizmetlerini yapmadığı ya da sözleşme hükümlerinde belirtilen hususlara uymadığı taktirde, İŞVEREN, MİMAR'a 15 gün süreli bir bildirim göndererek sözleşme ve eklerinin hükümlerine uymasını ister. MİMAR, bu bildirimde verilen süre içinde ve istenilen hususlara uymamakta ısrar ederse, başkaca bir ihtara ve karar almaya gerek kalmaksızın İŞVEREN'in sözleşmeyi fesih hakkı doğar. Sözleşme bu şekilde feshedildiği taktirde, MİMAR'ın hakedişleri ödenmez ve durum MİMAR'ın Listesi'ne kayıtlı olduğu Mimarlar Odası'na bildirilir. 1-3-8-3 : MİMAR, proje ve uygulama çalışmalarına katılmak üzere görevlendirdiği mühendis ve diğer uzmanların, çalışmalarını eşgüdüm içerisinde yürütmelerinden dolayı iş verenine karşı sorumlu olsa dahi, bunların kendi ihtisas konuları ile ilgili çalışmalarında yapacakları hata ve kusurlardan sorumlu tutulamaz. 1-3-8-4 : MİMAR, İŞVEREN tarafından görevlendirilmiş, yüklenici/yapımcı, taşaron (üstenci), imalatçı vb.den, uyarısına rağmen, İŞVEREN bunları değiştirmemekte ısrar ederse, bunların hatalarından ve bu hatalardan ortaya çıkan zararlardan dolayı sorumlu tutulamaz. 1-3-9 : Kontrol : MİMAR tarafından gerçekleştirilen çalışmalar İŞVEREN tarafından kontrol ettirilirse, MİMAR çalışmalarının her aşamasında hazırladığı çizili ve yazılı belgelerin bir nüshasını kontrole vermekle yükümlüdür. Zorunlu bir nedenle sözleşme durdurulursa, MİMAR, o ana kadar gerçekleştirdiği işleri İŞVEREN'e teslim eder. Bu işler, İŞVEREN ve MİMAR arasında değerlendirilerek, bunların değeri MİMAR'a o ana kadar yapılan ödemelerin üzerinde ise, aradaki fark MİMAR'a defaten ödenir. Eksik ise,aradaki fark MİMAR tarafından İŞVEREN'e ödenir. Madde 1-4 : Diğer Hükümler 1-4-1: Anlaşmazlıklar : Mimarlık hizmetlerinin yapılmasından dolayı taraflar arasında doğabilecek anlaşmazlıkların çözümü uzlaşma yoluyla sağlanamadığı taktirde, taraflardan birinin isteği üzerine, mimarın "Mimarlar Listesi"ne kayıtlı olduğu ya da inşaatın yapıldığı yerdeki Mimarlar Odası'nın hakemliğine ve uzlaştırmacılığına başvurulacaktır. İş geçici bir süre durdurulmuşsa, mimarın tamamladığı iş aşamalarının bedelleri tamamlandığı yılın tariflerine göre hesaplanarak ödenir. Mimarlar Odası'nın belirlemiş olduğu Uzlaşma Kurulu'nun kararı kesindir. Hakem ücretini aleyhinde karar verilen taraf öder. Bu ücret “TMMOB Bilirkişilik Ücret Tarifesi”ne göre belirlenir ve davacı tarafından peşinen M.O. veznesine yatırılır. Herhangi bir nedenle, MİMAR'ın işi yapmasına ya da mesleğini icradan menine Mimarlar Odası'nca ya da mahkemece karar verildiği taktirde, sözleşme feshedilmiş sayılır ve İŞVEREN'in alacak ve diğer hakları saklı kalmak koşuluyla, hüküm alınmasına ya da bildirimde bulunulmasına gerek kalmaksızın İŞVEREN'in kayıpları Mimar'ın varlığından karşılanır. 1-4-2: Sözleşmenin feshi ya da işten vazgeçilmesi : Taraflar aşağıdaki durumlarda sözleşmeyi feshedebilirler. 1-4-2-1: İşverenin sözleşmeyi feshetmesi ya da işten vazgeçmesi : Sözleşmenin uygulanmasından İŞVEREN tarafından zorunlu bir nedene dayanılarak vazgeçilirse ya da sözleşme tek taraflı olarak feshedilirse, MİMAR'ın o ana kadar tamamlamış olduğu iş aşamalarının bedelleri MİMAR'a ödenir. Ödemenin yapılması durumunda, MİMAR, o 1-4-2-2: Mimarın sözleşmeyi feshetmesi ya da işten vazgeçmesi : MİMAR'ın işi yapmaktan vazgeçmesi ya da sözleşmeyi feshetmesi için geçerli bir nedeni olmalıdır. Örneğin; Mimar'ın mesleğinin kurallarına, Mesleki Davranış ve Ahlak İlkeleri'ne, yasa6 lara, yönetmeliklere uyması olanaksız duruma gelmişse, İş sahibi tarafından işini gerekli kalitede yapma güvencesi vermeyen bir yüklenicinin seçilmesi ve sözleşmeye bağlanması durumunda, İŞVEREN'in güveni ortadan kalkmışsa, Mimarı çıkar çatışmasına zorlayan ya da bağımsız davranmasını engelleyen bir durum ortaya çıkmışsa, Mimarlık hizmetleri sözleşmesinin bir ya da bir kaç maddesine İŞVEREN tarafından uyulmaması durumunda, Bu şartnamenin 1-2-4. maddesinin 3. paragrafına göre, larını Mimarlar Odası'nın mesleki denetiminde yapmak zorundadır. 2-1-2: Bir yapının vücut bulması için MİMAR tarafından yapılan çalışmalar, 1-4-3: Zorunlu nedenler : Aşağıda yazılı durumlar zorunlu neden sayılmıştır. Bunların işe tesirleri oranında süre uzatımı yapılır ya da sözleşme durdurulur ya da feshedilir. Hazırlık ve Ön Etüt Çalışmaları (bilgilenme, belgelenme, araştırma, yorumlama) Tasarlama, Tasarım Koordinasyonu (yapı, müştemilatları ve çevresi) İhale ve/veya yüklenici ve imalatçılarla anlaşma yapılmasında İŞVEREN'ine danışmanlık Uygulama denetimi ve/veya inşaat yönetimi Tamamlama ile teslim alma, kesin hesapların çıkarılmasında İŞVEREN'ine yardımcılık aşamalarını kapsayan bir bütündür. Bu bütünlük içinde standart mimarlık hizmetleri İŞ AŞAMALARI'na göre tanımlanmıştır. İş aşamaları birbirini takip eden, birbirini bütünleyen mimarlık hizmetleridir. Memlekette genel ya da kısmi seferberlik ilanı. MİMAR'ın çalışma yerlerini etkileyen, yangın, sel, deprem gibi doğal afetler meydana gelmesi ya da bulaşıcı hastalık olması. İş sahibi'nin ya da mimarın iflası ve acz içerisine düşmesi. İŞVEREN'in MİMAR'a vereceği belge ve bilgilerin ve ödemelerin tesliminde gecikme olması. 2-1-3: Mimarlar Odası tarafından mesleki denetim yapılırken,bu iş aşamalarından yapı sınıflarına göre hangilerinin ZORUNLU olarak yapılacağı "Serbest Mimarlık Hizmetleri Uygulama ve Mesleki Denetim Yönetmeliği"nde ve aşağıdaki tabloda belirlenmiştir. 2-1-4: MİMAR, proje çalışmalarını "Mimari Proje Çizim ve Sunuş Standartları"na uygun olarak düzenleyecektir. 1-4-4: Mimarın çalışmalarının teslimi : MİMAR, işvereni ile yapacağı sözleşmede özel bir hüküm bulunmadıkça, hazırladığı yazılı ve çizili evrakı İŞVEREN'e 2 nüsha olarak teslim eder. İşverenin bu belgelerden ve projelerden daha fazla nüsha istemesi durumunda, MİMAR bunları masrafları karşılanması koşuluyla çoğaltarak İŞVEREN'e verir. 2-1-5: Mesleki Kontrolluk hizmeti proje müellifi mimarın sorumluluğunda yürütülür. 2-1-6: Aşağıda özet olarak belirlenen Mimarlık Hizmetleri "Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri Genel Şartnamesi"nde ayrıntılı olarak tanımlanmıştır. MİMAR aşağıdaki çalışmaları bu şartnamede belirtilen esaslar dahilinde yapmakla yükümlüdür. Bölüm 2 Mimarlık Hizmetlerinin Tanımları Madde 2-1: Genel Olarak : İŞVEREN'in mimarlık hizmetlerinin kapsamından ve sunuluş biçiminden bilgi sahibi olmaması MİMAR ile arasında anlaşmazlık nedeni olamaz. 2-1-1: Mimarlık mesleğinin uygulanmasında MİMAR toplum içinde meslek topluluğunun temsilcisi durumundadır ve yürürlükteki mimarlıkla ilgili tüm yasa, tüzük, yönetmelik, şartname ve standartlar ile Mimarlar Odası'nın mimarlık mesleğin uygulanmasına ilişkin kararlarına uymak ve mesleki çalışma- 2-1-7: MİMAR'ın çalışmaları İŞVEREN'i ile Sözleşme imzalanması ile başlar, yapının kabulünün yapılması ve Mimarlar Odasından 7 "İş Bitimi Belgesi" alınması ile son bulur. MİMAR'dan istenebilir. Bu durumun sözleşmede belirtilmiş olması gerekir. 2-1-8 : "Diğer Mimarlık Hizmetleri"nin bazılarının yapılması İŞVEREN tarafından Madde 2-2: STANDART MİMARLIK HİZMETLERİ 1.sınıf 2.sınıf 3.sınıf 4.sınıf 5.sınıf A iş aşaması : HAZIRLIK ve ÖN ETÜD ÇALIŞMALARI B iş aşaması : ÖN PROJE ÇALIŞMALARI C iş aşaması : KESİN PROJE ÇALIŞMALARI D iş aşaması : UYGULAMA PROJE ÇALIŞMALARI D-1 : Uygulama Projesi D-2 : Sistem ve Montaj Detayları D-3 : İmalat Detayları D-4 : Teknik Şartnameler D-5 : Metraj, Keşif, Maliyet Analizi E iş aşaması : İHALE ÇALIŞMALARI E-1 : İhale Belgelerinin Hazırlanması E-2 : İhale Yapılması F iş aşaması : UYGULAMA DENETİMİ ÇALIŞMALARI F-1 iş aşaması : Mesleki Kontrolluk F-1.1 : Yapıldı Projesi - Orijinallerin Teslimi F-1.2 : Kesin Hesaplar F-2 iş aşaması : Fenni Mesuliyet (TUS) G iş aşaması : KABUL – TESLİM H iş aşaması : GERİ BESLEME ÇALIŞMALARI + X + + X + 0 X + 0 X 0 0 X X X + + + + X + + + + X 0 + 0 + X 0 0 X + X X 0 X + + + + + + + + + + + X + + 0 X + X + + 0 X + X 0 + 0 X + X 0 + 0 X + X 0 + 0 X + X = MİMAR tarafından yapılması ZORUNLU olan ve mesleki denetim uygulanan iş aşamaları 0 = Sözleşme ile MİMAR tarafından üstlenildiği taktirde mesleki denetim uygulanan iş aşamaları + = Mesleki denetim uygulanmayan iş aşamaları Zorunlu iş aşamaları MİMAR'ın oluru olmadan bir başkasına devredilemez, yaptırılamaz. Zorunlu olmayan iş aşamaları sözleşmede belirtilmemişse MİMAR tarafından üstlenilmeyebilir, sözleşmede belirtilmişse bu işler MİMAR'ın sorumluluğunda yürütülür. İŞVEREN tarafından temin edilen idari,hukuki ve teknik belge ve bilgilerin incelenmesi İnşaat yapılacak yerin görülmesi ve incelenmesi (toprak altı ve alt yapı hariç) Mevcut yapılardaki tadilat işlerinde basit ve şematik rölöve çıkarılması ya da İŞVEREN'in verdiği projelerin incelenmesi, İŞVEREN'in karar vermesine yardımcı olacak açıklıkta eskiz çalışmalarının yapılması, MİMAR, yukarıdaki inceleme ve etütlerini FİKİR PROJESİ (basit ön proje) şeklinde somutlar ve sunar. Bu dosyada: - Vaziyet planı - Yerleşim planı 2-2-1:"A"iş aşaması: HAZIRLIK VE ÖN ETÜD ÇALIŞMALARI : Hazırlık çalışmaları, işverenin olanaklarının, ihtiyaçlarının ve taleplerinin belirlenmesi, imar durumu,kadastro,altyapı-enerji, arsanın doğal ve zemin özelliklerinin saptanması ve gerekli belgelerinin derlenmesi,tasarım ve uygulama aşamalarında izlenecek yol ve uygulanacak çalışma yönteminin kararlaştırılması, tasarım ve uygulama çalışmalarına MİMAR'ın yardımcısı olarak katılacak mühendisler ve diğer uzmanların yapacağı çalışmaların ve bunların koordinasyon şeklinin saptanması amacı ile MİMAR tarafından yapılan çalışmalardır. İş dosyası açılması ve İŞVEREN tarafından verilen ihtiyaç programının irdelenmesi 8 Kat planları ve prensip kesiti Mimari açıklama raporu Alan hesapları (gerekirse hacım hesapları) - Genel maliyet hesabı (ilan edilen B.B. m2 B.F.'na dayanarak) yer alır ve dosya İŞVEREN'e 2 nüsha olarak sunulur. MİMAR, bu aşamada iş sürelerini, sözleşmenin kapsayacağı iş aşamalarını, birlikte çalışılacak mühendis ve diğer uzmanlık alanlarını belirlemiş ve İŞVEREN'ine önermiş olmalıdır. - 2-2-2: "B" iş aşaması : ÖN PROJE ÇALIŞMALARI : Bu aşamada yapılan tasarlama çalışmaları, kesin veya uygulama projelerinin hazırlanmasına geçilmeden önce, hazırlık ön etüt çalışmalarında (A iş aşaması) belirlenmiş, yorumlanmış ve değerlendirilmiş bilgilerin projede yansıtılması amacını taşır. Kaynak kaybının önlenmesi, ekonomik, sağlam, güvenli, kullanışlı, çevresi ile uyumlu yapıların gerçekleştirilmesi amacıyla, uygulama projelerinin hazırlanmasına geçilmeden önce hazırlık çalışmaları sırasında belirlenmiş ihtiyaç programının, işlev şemasının, arsa, alt yapı, iklim, kadastro, imar durumu doğal yapı, çevre düzeni, işveren istekleri vb. verilerin ve MİMAR'ın aldığı kararların kesinleşmiş olması gerekir. Ön proje çalışmaları, aynı zamanda MİMAR ile İŞVEREN’i arasında tasarıma yönelik mutabakatların sağlandığı, onaylanması durumunda MİMAR'ın telif hakkını kazandığı iş aşmasıdır. Yeni yapılara ait ön projelerde : - Vaziyet planının hazırlanması Yapı/yapıların yerleşme planının hazırlanması Yerleşme planının kadastro sınırları ve imar durumu ilişkisinin ve uygunluğunun sağlanması Arazi doğal-fiziki yapısı ve yol kotu ile yapı ilişkisinin sağlanması Otopark, sığınak, kapıcı-teknisyen bölümleri bilgilerinin tasara yansıtılması İklim verilerinin değerlendirilmesi, iklim özelliklerine göre alınan önlemlerin saptanması Çevre yapıların ve doğa özelliklerinin - - - - - belirlenmesi ve alınan önlemlerin tasara yansıtılması Çevre (bahçe) düzenleme ile ilgili bilgilerin tasara yansıtılması Yapıda genel olarak kullanılacak malzemelerin belirlenmesi ve özet mahal listesinin hazırlanması Ön proje çalışmaları ile ilgili buraya kadar yazılı bilgileri içeren açıklama raporunun hazırlanması Yapının tüm birbirinden farklı planları, 2 adet kesit ve birbirinden farklı görünüşleri çizilir. Birbirini tekrarlayan mahallerin (otel tip odaları gibi) daha ayrıntılı çizimleri yapılır. Farklı mahallerin tefrişleri gösterilir. Mevcut yapı tadilatlarında: - Rölöveler. (Rölöve çizimleri İŞVEREN tarafından sağlanmamışsa MİMAR ücretinin ayrıca ödenmesi karşılığında bunları hazırlar) (Korunması gereken kültür varlıkları rölöveleri “korunması gerekli kültür varlıklarının rölöve-restitüsyon–restorasyon hizmetleri şartnamesi ve en az bedeli” tarifesine göre hazırlanır) Teknik inceleme raporları. (Gerektiğinde sondaj yapılması ve uzmanlara inceleme raporları hazırlatılmasını İŞVEREN sağlar) Yapının ve çevresindeki yapıların yerinde incelenmesi ve tadilat durumlarının saptanması Rölöve planları üzerine öneri tadilat projesinin hazırlanması Hazırlanan ön proje dosyası İŞVEREN'e 3 nüsha olarak sunulur. İŞVEREN'in onayı alınır. - - 2-2-3: "C" iş aşaması : KESİN PROJE ÇALIŞMALARI : Esasen "B" iş aşaması sonunda, bir yapının ön projelerinin tamamlanması ve İŞVEREN tarafından kabul edilmesinden sonra uygulama projelerinin hazırlanmasına başlamak için gerekli araştırma, bilgilenme ve etütlerin tamamlanmış olduğu ve bunların ön projelere yansıtıldığı kabul edilmektedir. Ancak, bazı durumlarda ön proje çalışmaları aşamasında meydana gelen değişiklikler İŞVEREN'in gerekli görmesi ya da talep etmesi, ya da ön projeler aşamasında prensipleri belirlenmiş ba- zı teknik özelliklerin, uygulama projeleri çalışmalarına başlanmadan kesinleştirilmek istenmesi durumunda, MİMAR yapının kesin projelerini hazırlar. 5. sınıf yapılar için kesin proje hazırlanması zorunludur. - Kesin projeler, onaylanmış ön projelere uygun olarak hazırlanır ve gerçekleştirilecek yapının mimarisi ve yapım tekniği konularında daha ayrıntılı ve kesinleşmiş bilgiler ve etütleri içerir, ön proje çalışmaları sırasında yeterince değerlendirilemeyen ya da tasara yansıtılamayan veriler (iklim, coğrafya, hidroloji, jeoloji, geoteknik, alt yapı, çevre düzeni vb.) kesin proje aşamasında değerlendirilir, aynı zamanda,YYM belirlenmesinde kullanılır. - - - - - - - - - Yeni yapılara ait ön projelerde : Vaziyet planının kesinleştirilmesi Yapı/yapıların yerleşme planının kesinleştirilmesi Yerleşme planının kadastro sınırları ve imar durumu ilişkisinin ve uygunluğunun kesinleştirilmesi Arazi doğal-fiziki yapısı ile yol kotu ile yapı ilişkisinin kesinleştirilmesi Arsa/arazi zemin bilgilerinin tasara yansıtılması, alınan önlemlerin belirtilmesi Otopark, sığınak, kapıcı-teknisyen vb. bölümlere ait bilgilerin tasarda kesinleştirilmesi Elektrik, su, havagazı, doğal gaz, PTT temini ile ilgili bilgilerin temini ve tasara yansıtılması Mekanik ulaşım donatımı ile ilgili ön bilgilerin temini ve tasara yansıtılması Güvenlik donatımı (paratoner, alarm vb.) ile ilgili bilgilerin temini ve tasara yansıtılması İklim verilerinin değerlendirilmesi, iklim özelliklerine göre alınan önlemlerin kesinleştirilmesi Su, ısı ve ses yalıtımları özelliklerinin belirlenmesi Isıtma, soğutma, iklimlendirme, havalandırma prensiplerinin belirlenmesi ve tasara yansıtılması Yangına karşı önlemlerin tasara yansıtılması Deprem, rüzgar, özel yük ve sarsıntı etkilerine karşı önlemlerin tasara yansıtılması - - Çevre yapıların ve doğa özelliklerinin belirlenmesi ve alınan önlemlerin tasarda kesinleştirilmesi, Çevre (bahçe) düzenleme ile ilgili bilgilerin tasarda kesinleştirilmesi Yapıda kullanılacak malzemelerin belirlenmesi ve mahal listesinin hazırlanması Kesin proje çalışmaları ile ilgili buraya kadar yazılı bilgileri içeren açıklama raporunun hazırlanması Yapının tüm birbirinden farklı planları, 2 adet kesit ve birbirinden farklı görünüşleri çizilir. Birbirini tekrarlayan mahallerin (otel tip odaları gibi) daha ayrıntılı çizimleri yapılır. Farklı mahallerin tefrişleri gösterilir. Hazırlanan Kesin Proje dosyası İŞVEREN'e 3 nüsha olarak sunulur. İŞVEREN'in onayı alınır. 2-2-4: "D-1" iş aşaması : UYGULAMA PROJE ÇALIŞMALARI : Yapının inşa edilebilmesi için, statik B.A. projesinin ya da strüktür projesinin tüm yapım özelliklerini ve ölçülerini, yapıda yer alan tüm donatım sistemlerinin yapıyı etkileyen bütün elemanlarını, sistem detaylarının ve imalatlarla ilgili tüm bilgileri ve referansları, montaj özelliklerini içeren, gerekli tüm ölçülerin ve malzemelerin yazıldığı, büro ve şantiyede her türlü imalat aşamasında kullanılabilecek nitelikte ve yeterlilikte, kolayca anlaşılabilir çizim tekniği ile onaylanmış ön proje ya da kesin projeye uygun olarak hazırlanmış projelerdir. Mimari uygulama projesi, aynı zamanda koordinasyon projesidir. Yapıda yer alan tüm malzemeler, imalatlar, bileşenler, donatımlarla ilgili bilgilerin referans ya da kodlarını içerir. İnşaat, tesisat, elektrik mühendisleri ya da diğer teknik uzmanlar tarafından hazırlanmış projelerde yapıyı etkileyen kısımların bilgileri mimari uygulama projesinde şematik olarak gösterilir. Mimari uygulama projesi, yapıda kullanılan tüm imalat ve malzemelerin kullanıldığı yerleri, birleşme şekillerini, biçimlerini ve özelliklerini yansıtır, ilgili sistem ve montaj detaylarıyla, imalat detaylarının referanslarını içerir, imalat pozlarını belirler. Mimari uygulama projesi, yapıda yer alan değişik işçiliklerin birbirleri ile sorumluluk sınırlarını belirleyen belgedir. Uygulama projesi, yapının maliyet tavanının belirlenmesi amacıyla yapılan metraj ve keşiflerinin esasını teşkil eder. Yüklenici-yapımcıların hiç bir şekilde tereddüt etmeden ve hataya düşmeden yapım (inşaat) tekliflerini hazırlayabilecekleri bilgileri, açıklamaları ve ayrıntıları içermelidir. Kesin Mahal Listeleri uygulama projesinin ekidir. Mimari uygulama projesi, "D-2" sistem ve montaj detayları ve "D-3" imalat detayları iş aşamaları ile birlikte yürütülür ve bir bütündür. 2-2-5:"D-2" iş aşaması: SİSTEM VE MONTAJ DETAYLARI:"D-1" uygulama projesi çalışmaları ile birlikte yürütülen, uygulama projelerine uygun olarak hazırlanan, kolayca inşa edilebilmesi için yapının özellik gösteren ve özen gösterilerek yapılması istenen bölümlerinin, bu bölümlerde kullanılan malzeme ve imalatların açılımları, özellikleri ve birleşme detaylarını, ayrıntılı ölçülerini, detaylarla ilgili tüm referanslarını içeren, büroda ve şantiyede kullanılabilecek nitelikte ve kolayca anlaşılabilir çizim tekniği ile standartlara uygun olarak hazırlanmış ve çizilmiş resimledir. Sistem ve montaj detayları, (cephe, çatı, temel, merdiven, kapı, pencere, ıslak hacimler vb) en az plan, kesit ve görünüş olarak ifade edilir. 2-2-6: "D-3" iş aşaması : İMALAT DETAYLARI : Uygulama projeleri ile birlikte yürütülen, uygulama projelerine ve sistem ve montaj detaylarına uygun olarak hazırlanan, yapının, şantiye dışında, atölyelerde, fabrikalarda imal edilerek yerine montajı yapılan, kapılar, pencereler, camekanlar, korkuluklar, prefabrik yapı elemanları, doğrama madeni aksamı, asma tavanlar, duvar kaplama ve lambri detayları, yapının döşemi (tefrişi ve mobilyaları) ile ilgili malzeme ve imalatlar, sağlık döşemi (lavabo, duş teknesi, klozet vb.) ya da bunlara benzer yapı elemanlarının, imalatlarının yapılabilmesi için hazırlanan ayrıntılı çizimleridir. Genellikle imalatçı firmalar tarafından hazırlanan imalat detayları MİMAR'ın olu- rundan sonra uygulanır. Bu durumda, MİMAR bu bileşenlerin montaj ve koordinasyon detaylarının hazırlanmasından ve bunların diğer yerinde imalatlarla ya da bileşen şeklindeki imalatlarla uyumunu sağlamakla yükümlüdür. MİMAR kendi buluşu olan yapı elemanları ya da bileşenlerinin imalatlarının yapılabilmesi için imalata yönelik detaylarını kendisi hazırlar. İmalat detayları standartlara uygun olarak hazırlanır. İmalatı ilgilendiren malzemelerin değişik noktalardaki şekilleri ve birleşme biçimleri ayrı ayrı gösterilir. Tüm imalat boyutları verilir, malzemeleri yazılır, malzeme açılımları gösterir, kullanılan malzemelere ait referans numaraları ya da poz no'ları verilir. 2-2-7: "D-4" iş aşaması : TEKNİK ŞARTNAME ÇALIŞMALARI : MİMAR tarafından hazırlanan projelerin uygulama için her türlü bilgiyi içermesi gerekir. Çizili belgelerde yer alamayacak imalat ve inşaatla ilgili teknik bilgiler, yazılı belgelerle "Teknik Şartnameler"le verilir. Teknik şartnameler, yapıda kullanılan her imalatın bünyesinde yer alan malzemelerin özellikleri, üretim şekli, imalata sokuluş koşulları, imalatında ve montajında özen gösterilecek hususları, işçiliklerin nasıl yapılacağı, hangi toleranslarla hareket edileceği, zayiat miktarları, ölçüm ve deney şekli, söz konusu imalatın diğer imalatlarla ayrılma ve birleşme biçimi, taşıma, yükleme boşaltma, istifleme koşulları, imalatta kullanılacak değişik malzemelerin miktarları vb. gibi hususları belirleyen yazılı belgelerdir. 2-2-8: "D-1" iş aşaması : METRAJ-KEŞİF VE MALİYET ANALİZİ ÇALIŞMALARI : MİMAR, yapının işvereni ile mutabık kaldığı Yapı Maliyet Tavanı (YMT) sınırları içerisinde tamamlanmasına dikkat etmelidir. Bu nedenle, yapının metrajının özenli ve dikkatli bir şekilde yapılması ve keşfinin sağlıklı hazırlanması gereklidir. Ayrıca, yapının inşaatında yer alacak tüm imalatların miktarlarının eksiksiz olarak ve doğru biçimde belirlenmiş olması, uygulamada yapının yeterli şekilde denetlenmesini kolaylaştıracaktır. MİMAR, hazırladığı uygulama ve detay projeleri ile teknik şartnamelerine dayanarak ve yapının nicelik dökümünü metrajını hazırlar ya da hazırlatır. Yapının uygulama projelerinin hazırlanmasına katılan inşaat, tesisat ve elektrik mühendisleri ile diğer uzmanların yaptığı kendi işleri ile ilgili metrajların uyumunu sağlar. Hazırlanan metrajlar esas alınarak yapının ya da yapıların her biri için ayrı ayrılmak üzere keşifler hazırlanır. Metrajlar ve keşifler yapı bölümleri ve yapı elemanları guruplarına göre ayrı ayrı yapılır. Gerekli görüldüğünde keşiflerin hazırlanmasında Bayındırlık Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü'nün yürürlükte olan birim fiyatları kullanılır. Fiyatları B.B.B.F. ya da rayiç bedelleri ile belirlenmemiş imalatların maliyet analizleri ve birim fiyat tarifleri yapılır. Bu şekilde MİMAR tarafından belirlenen YMT işverenin onayına sunulur. YMT işveren tarafından onaylandıktan sonra projelerin uygulamasına ve inşaatın ihalesine geçilebilir. 2-2-9:"E-1"iş aşaması:İHALE BELGELERİNİN HAZIRLANMASI : MİMAR, İŞVEREN'i ile mutabık kaldığı ihale şekline uygun olarak,projelerini hazırladığı yapının inşaatının yüklenici/yapımcılara topyekün yada kısım kısım ihale edilmesini sağlayacak şekilde ihale belgelerini hazırlar. MİMAR, yukarıdaki belgelerin tümünü düzgün dosyalar içerisinde 2 nüsha olarak işverenine teslim eder. İŞVEREN daha fazla nüsha isterse, dosya masrafları + % 30 düzenleme karşılığı ödenmesi koşuluyla ihale dosyası istenildiği kadar çoğaltılır. 2-2-10: "E-2" iş aşaması : İHALE YAPILMASI ÇALIŞMALARI : D-2 iş aşamasını yapmış olsun ya da olmasın, iş sahibi tarafından ihale yapılması sürecinde kendisine yardımcı olunması, danışmanlık yapılması istenirse MİMAR; Teklif vermek isteyen yapımcılara ihale belgeleri ve projeler üzerinde diledikleri gerekli açıklamaları yapar. Mutabık kalınan ya da işverenin uygun gördüğü ihale şekline göre "E-2" iş aşamasında hazırlanan ihale belgelerine ve ihale şartnamesine uygun olarak, ihaleyi ilan eder ya da teklif alınacak yapımcıları ihaleye davet eder. Yeterlilik durumları sınanmasına karar verilmişse, teklif verecek olan ya da veren yapımcıların belgelerini inceleyerek ve gerekli istihbaratı yaparak yeterliliklerini inceler ya da bu çalışmayı yapan komisyona katılır. Herhangi bir teklif alma ya da eksiltme işlemi sonucunda uygun teklifin saptanabilmesi için çeşitli yönlerden incelemelerde bulunur. Teklifleri,önerilen birim fiyatlar,toplam fiyat,toplam indirim süre,yapım teknolojisi, teknik yeterlilik (kadro, makine-ekipman vb)teminatlar vb. karşılaştırmalar yapılarak irdeler. İŞVERENİ ile inşaatın ve ihalesinin nasıl yapılacağına karar verir. Özel şartnameyi [Özel İdari Şartname] hazırlar. (projelerle birlikte teklif almak üzere kullanılır) İhaleye katılan teklif sahiplerinin tekliflerinin ekonomik ve teknik yönden değerlendirmesini yapar. İnceleme ve irdeleme sonuçlarını bir rapor ile işsahibine bildirir. İŞVEREN'in yüklenici/yapımcılarla yapacağı sözleşmeleri hazırlar ve imza lanmasında danışmanlık yapar. Teklif sahiplerinin tekliflerini nasıl hazırlayacaklarını açıklayan "Teklif Alma Şartnamesi"ni hazırlar. İŞVEREN'in yüklenici/yapımcılarla imzalayacağı "Sözleşme Taslağı"nı hazırlar. İhale dosyası, yukarıdaki belgelere ilave olarak uygulama projeleri ve teknik şartnameleri içerir. Kiminle sözleşme yapacağına İŞVEREN kendisi karar verir ve bunun sorumluluğunu taşır. MİMAR'ın İŞVEREN'ine yüklenici/yapımcı önermesi onun yapacağı işlerin sorumluluğunu MİMAR'a yüklemez. 2-2-11: "F-1" iş aşaması : MESLEKİ KONTROLLUK HİZMETLERİ : "İnşaat Ruhsatı" alındıktan sonra, İŞVEREN tarafından ihalesi yapılarak inşaat sözleşmesine bağlanan ya da imalat bölümleri ayrı ayrı üstencilere yaptırılarak inşa edilen yapının/yapıların proje ve şartnamelerine uygun olarak inşa edilmesi mimar tarafından mesleki yönden kontrol edilir. MİMAR, mesleki kontrolluğunu üstlendiği işlerin, sözleşme eklerine, şartnamelere, fen ve sanat kurallarına uygun olarak ve iş programı gereğince iyi bir şekilde yapılıp süresinde bitirilmesini sağlamakla görevli ve sonuçlarından sorumludur. Yapı üretim sürecinin bütünlüğü ilkesi ile bir yapının uygulama denetimi müellif MİMAR'dan başkasına verilemez. Ancak, MiMAR’ın oluru, aczi ya da mesleğini uygulayamaz duruma düşmesi durumunda işveren uygulama denetimini müellif MİMAR'ın tavsiye ettiği bir başka MİMAR'a verebilir. MİMAR, mesleki kontrolluk hizmetleri kapsamında; İnşaatın İŞVEREN adına mesleki kontrolluk hizmetlerini yürütürken, inşaat süresince, işle ilgili her türlü teknik ve mimari konuda İŞVERENİ'ne yardımcı olur. İş, hizmet ve yapım talimatlarını hazırlar, işe başlama izinlerini verir. (İşe başlama talimatı ile proje, ihale ve yapım sözleşmesi kapsamında olmayan ve İŞVEREN'e ilave harcama gerektiren iş talimatları İŞVEREN tarafından da imzalanmalıdır) Şantiye toplantıları düzenler ve bunları yönetir, inşaat ile ilgili olarak yapılan imalatların niteliklerinin belirlendiği şantiye tutanakları ve diğer kayıtları hazırlar ve yüklenici/yapımcı ve İŞVEREN ile karşılıklı imzalar. İnşaat sürecinde yüklenici/yapımcıların ya da imalatçıların, malzemelerin seçiminde İŞVEREN’ine yardımcı olur, işin seyrine paralel olarak düzenlenmesi gereken tutanak ve protokolleri, İŞVEREN'in onayından geçmek kaydı ile imzalar. Yeterli bilgiyi ya da gerekli açıklamayı sağlamayan projelerin uygulamasını ko- laylaştıracak ek proje ve detaylarını hazırlar ya da hazırlattırır. Yüklenici tarafından meydana getirilen her türlü imalat ve ameliyatı yapacağı düzenli ya da habersiz şantiye ziyaretleri ile yerinde inceler, projesine ve şartnamelere uygun olup olmadığını kontrol eder, uygunluğunu sağlamak üzere yüklenici/yapımcılara gerekli talimatları verir. Bu talimatlar yüklenici/yapımcıları işlerini projelerine, şartnamelere, standartlara, fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılması yükümlülüğünden kurtarmaz. Her türlü inşaat, imalat, tesisat ve montajı, boyut ve şekillerine uygun olarak, proje ve detaylarına göre eksiksiz yaptırır, onaylı projesi olmayan ve proje müellifinin mührünü taşımayan hiçbir işi yaptırmaz. Uygun olmayan durumlarda yıktırıp yeniden yaptırır; yıkılıp yeniden yapılmasında yarar sağlanmayan ve bu şekli ile kalmasında sakınca görülmeyen eksiklikleri, kesin hesapta gereğini yapmak üzere İŞVEREN'ine bildirerek "Şantiye Talimat Defteri"ne kaydeder. MİMAR, yüklenici firma ya da firmalar ile İŞVEREN arasında herhangi bir anlaşmazlık halinde gerekli teknik verileri istendiği taktirde İŞVEREN'ine sunar. İşlerin ilerlemesine paralel olarak ödemelerin yapılmasını İŞ SAHİBİ'ne önerir. 2-2-12 : "F-1.1" iş aşaması : YAPILDI PROJELERİ–ORİJİNALLERİN TESLİMİ : MİMAR, kendisinden istenmişse ve sözleşmede belirtilmişse, inşaatın tamamlanmasından sonra, tüm imalatların fiilen gerçekleşme durumları ile yapıda tesis edilen elektrik ve tesisat donanımı bilgilerini proje orijinalleri üzerine işler ve gerekli açıklamaları yapar. MİMAR, kendisinden istenmişse ve sözleşmede belirtilmişse, "YAPILDI PROJESİ"nin, 1 takım şeffaf kopyasını, istenildiğinde gerektiğince çoğaltılabilmesi amacıyla üzerine "Yapıldı Projesi" yazıp, imzalayıp, mühürledikten sonra İŞVEREN'ine teslim eder. Projelerin orijinalleri MİMAR ta- rafından muhafaza edilir. Muhafaza süresi en az 10 yıldır. 2-2-13 : "F-1.2"iş aşaması : KESİN HESAP ÇALIŞMALARI (Yapı Kesin Maliyetinin Belirlenmesi : Yapının kabulünün yapılmasından önce (sözleşmenin yürürlükten kalkması ya da kaldırılması durumunda), MİMAR yapının kesin hesaplarını hazırlar ya da başkası tarafından hazırlanmışsa bunları inceler ve onaylar. Kesin hesapların yapılmasında, uygulama sürecinde yapılan kesin metraja dayanan hakedişler ile tamamlanan kesin metrajlar, tutanaklar, ataşmanlar ve rölöveler esas alınır. Yapılmışsa, "Yapıldı Projeleri" kesin hesaplara dayanak alınır. Hazırlanan kesin hesaplar yüklenici/yapımcı ve MİMAR tarafından imzalanır ve İŞVEREN'ine verilir. 2-2-14 : "F-2" iş aşaması : FENNİ MESULİYET (TUS) : Fenni Mesuliyet (TUS) hizmetleri proje müellifi MİMAR tarafından üstlenilmişse, "Fenni Mesuliyet (TUS) Hizmetleri Şartnamesi"ne göre yürütülür. Bu iş aşaması, Mesleki kontrolluğu üstlenmiş mimar tarafından üstlenilebileceği gibi, müellif mimarın olurunu alan bir başka mimar tarafından da üstlenilebilir. İŞVEREN, Fenni Mesuliyet (TUS) hizmetlerini, MİMAR'ın olurunu almak ve ayrı bir sözleşme düzenlemek koşulu ile bir başka MİMAR'a yaptırabilir. Bir yapının Fenni Mesuliyeti'ni (TUS) üstlenen MİMAR'ın yapının inşa edildiği belde sınırları içerisinde ikamet ediyor olması ve sürekli çalıştığı etkinlik bölgesindeki yetkili ve görevli Şubeye kaydolması gerekir. 2-2-15 : "G" iş aşaması : KABUL-TESLİM ALMA : MİMAR, yüklenici/yapımcının müracaatı üzerine yapıyı inceler ve ilgili kısımlarını inşaat, tesisat ve elektrik mühendislerine incelettirerek, kabulün yapılmasına engel bulunmadığına dair İŞVEREN'ine rapor verir. Yapının bu ilk muayenesinde kabulü engelleyen durumlar varsa, bunları be- lirler ve yüklenici ya da yapımcılardan bu eksik ve kusurların tayin ettiği süre içerisinde giderilmesini ister. İŞVEREN tarafından yapılacak kabul işlem ve incelemelerinde hazır bulunur ve İŞVEREN'ine yardımcı olur. Yerinde yapılan inceleme sonucu yapının sözleşme ve eklerine, projelerine, şartnamelerine ve genel olarak bilinen fen ve sanat kurallarına uygun yapıldığı belirlenirse, yapının kabulü yapılır ve durum bir tutanağa bağlanır. Bu"Kabul Tutanağı" yüklenici/yapımcı, MİMAR ve İŞVEREN tarafından imzalanır. Proje ve şartnamelere uygun olmayan inşaat ve imalatların uygun duruma getirilip getirilemeyeceğine, uygun duruma getirilemeyeceklerin yapı niteliğini bozanlarının parasal karşılığını MİMAR belirler ve İŞVEREN'ine bildirir. Kabul işlemlerinin tamamlanmasından sonra imzalanan "Kabul Tutanağı" ile Mimarlar Odası'na başvurularak "İş Bitimi Belgesi" alınır. İş bitimi belgesi olmadan ilgili Belediyesi'ne ya da Valiliğe "Kullanma İzni" almak üzere başvuruda bulunulamaz. 2-2-16 : "H" iş aşaması : GERİ BESLEME ÇALIŞMALARI : MİMAR, yapının tamamlanıp kullanılma açılmasından sonra kullanıcıların tamamlanmış yapı ile ilişkili tepkilerini ve düşüncelerini derler, değerlendirir, bir sonraki işi için gerekli dersleri çıkarır, sonuçları bir rapor ile İŞVEREN'e ve Mimarlar Odası'na sunar. Mimarlar Odası, mimarlık hizmetlerinin geliştirilmesi amacıyla, MİMAR'a ve İŞVEREN'ine herhangi bir yükümlülük getirmeyen bu çalışmaların MİMAR tarafından yapılmasını yararlı bulmaktadır. Madde 2-3 : Diğer Mimarlık Hizmetleri 2-3-1: Program hazırlığına katılmak : MİMAR, kendinden istenmişse ve sözleşme ile belirlenmişse, bir yapının ya da yatırımın programının hazırlanması çalışmalarına İŞVEREN ile birlikte katılır ya da bu programın hazırlanmasını tek başına üstlenebilir. MİMAR'ın bu hizmeti, basit bir hizmet ise "YEVMİYE" esasına göre, önemli çalışmayı gerektiriyorsa "Asgari Ücret Tarifesi"nde yazılı esaslar dahilinde, yapı maliyetine oranlanarak ödenir. 2-3-2: Özel araştırma ve çalışmalar, dosya hazırlanması, iş ve işlem takibi gerektiren işlerin yapılması : Ülkemizde çok sık rastlandığı şekilde MİMAR,İŞVEREN çeşitli resmi kurumlar ya da yapı inşaat ve kullanma izni veren merciler tarafından istenen özel çalışmalar yapmakta, özellik arzeden ve STANDART MİMARLIK HİZMETLERİ kapsamında yer almayan yazılı ya da çizili belgeler düzenlemekte, dosyalar hazırlamakta, gerektiğinde bunlarla ilgili iş ve işlemleri takip ederek sonuçlandır-maktadır. MİMAR bu işleri kabul ederse yapar. Örneğin, 2-1: Takdim, tanıtım ve pazarlama ile ilgili plan ve diğer çizimlerin hazırlanması, 2-2:Özel perspektifler hazırlanması, 2-3: Tanıtım çalışmalarına (toplantı, konferans, panel vb) katılmak, 2-4: Özel açıklama raporları hazırlanması, 2-5:Başvuru dosyaları hazırlanması, 2-5-1: Kredi başvuru dosyası 2-5-2: Tabiat varlıkları ve tarihi eserler koruma kuruluna başvuru dosyası 2-5-3: Turizm Bakanlığı'ndan "Yatırımcı Belgesi" başvuru dosyası 2-5-4: Planlama "ön olur" başvuru dosyaları ve iş ve işlemlerin takibi, 2-6: İş takibi sonucu izin-olur-onay alınması iş ve işlemleri, 2-6-1: Koruma kurulundan "ön olur" "onay" alınması çalışmaları, 2-6-2: Özel Çevre Koruma Kurulu Başkanlığı'ndan "ön olur", "yapı izni" alınması 2-6-3: Turizm Bakanlığı'ndan "Yatırımcı Belgesi" alınması 2-6-4: Sanayi Bakanlığı'ndan "Ön İzin" alınması 2-6-5: Yapı yıkım izni başvuru dosyası hazırlanması ve izin alınması 2-6-6: Ağaç kesim izni alınması, 2-6-7: Kazı izni alınması, 2-6-8: Yapı inşaat izni alınması 2-6-9: Yapı kullanma-işletme izni alınması 2-7: Yapı bakım şartnameleri ve anlaşmalarının hazırlanması, 2-8: Kat mülkiyeti Kanunu'na göre çok kullanıcılı yapı ya da sitelere ait "Yönetim Planı" hazırlanması, 2-9: Mahkemelere savunma dosyası ve belgeleri hazırlanması, 2-10: Yer seçimi çalışmaları, 2-11: İmar uyarlama çalışmaları, 2-12: Geliştirme etütleri ve programları, MİMAR'ın üstlendiği bu hizmetlerin bedelleri İŞVERENİ ile anlaşma aşamasında hesaplandığı taktirde MİMAR'a bu işleri karşılığında ücreti sözleşmede yazılı olan bedel üzerinden ödenir. Bu işlerin yapılması sözleşme sürecinde MİMAR'dan istenirse ücreti "YEVMİYE" esasına göre ödenir. 2-3-3 : Yapılabilirlik (fizibilite) çalışmaları : Yapılabilirlik (fizibilite) araştırmaları, gerçekleştirilecek yapının zorluk ve önem derecesi arttıkça yapılması zorunlu hale gelir. İşverene gerçekleştireceği yatırımın işlevleri, işlemleri, teknikleri, süreleri, maliyetleri ve rantabilitesi bakımından yapılabilir ya da yapılamaz olduğunun gösterilmesi yatırımın ne tür bir organizasyon ile yürütüleceğinin belirlenmesi amacı ile yapılan araştırma ve çalışmalardır. Fizibilite araştırmaları ve çalışmaları karşılığında MİMAR'a tarifesine göre ücret ödenir. 2-3-4 : Genel yüklenicisi olmayan yapılarda şantiye koordinasyonu ve planlaması : İŞVEREN, inşaatı genel yüklenici yerine her imalat grubunu (Kaba yapı, tuğla duvar, sıva, çatı, seramik-fayans, boya, doğrama, cam işleri, ahşap işleri, elektrik, ısıtma, sağlık donanımı vb) ayrı ayrı ihale ederek yaptırmayı tercih ettiği taktirde, MİMAR'ı bu imalat gruplarının işlerinin planlanması ve koordinasyonu ile görevlendirebilir. Bu durumda, MİMAR; Yapının bünyesine giren değişik imalat grupları arasında teknik koordinasyonu sağlar. İmalat ve ihzaratları zamanlama ve programlamasını yapar ve üstencilerin buna uymasını sağlar. İş programına, iş düzenine, koordinas- yon esaslarına, işi teknik gereklerine uymayanları uyarır ve düzelttirir. Şantiyeyi organize eder ve yönetir. 2-3-5: İnşaat yönetimi : "İnşaat Yönetimi ve Müşavirlik Hizmetleri Şartnamesi" esaslarına göre yapılır. 2-3-6:Karşılaştırmalı keşif hazırlanması : MİMAR,kendisindenistenirse,STANDART MİMARLIKHİZMETLERİ kapsamında tanımlanmış yapı yaklaşık maliyetini (YYM) ve yapı tavan maliyetini (YTM) belirlemek üzere yapacağı metraj ve keşifler dışında, Karşılaştırmalı metraj, keşif ve maliyet analizi çalışmaları yapar.Bu çalışmalar,farklı yapım sistemlerinin ya da yapıda kullanılabilecek değişik malzeme, imalat ve ürünlerin maliyet yönünden karşılaştırılması amacıyla yapılır. Bu çalışma kapsamında MİMAR, piyasa etüt ve araştırmaları, imalatçı-satıcı tekliflerinin karşılaştırmasını ve bunların değişik miktarlarda kullanılmasının karşılaştırmalarını yapar ve seçenekleri hazırlar. Mimar'dan STANDART hizmetleri dışında ayrıntılı metrajlara, birim fiyatlara ve fiyat analizlerine dayanılarak "Karşılaştırmalı Keşif" yapılması istenirse, bu çalışmasının karşılığı ayrıca ödenir. 2-3-7 : Röleve, Restitüsyon ve Restorasyon Çalışmaları : Rölöve çalışmaları, “Korunması Gerekli Rölöve-Restitüsyon-Restorasyon Hizmetleri Şartnamesi ve En Az Bedel Tarifesi” esaslarına göre yapılır. 2-3-8 : Sanat Eseri Seçimi : İşverenin özel isteği ya da MİMAR’ın talebi ve işverenin oluru ile MİMAR’ın tasarladığı ve gerçekleştirdiği yapının bir yada birkaç yerine ya da yapının çevre düzenlemesi içinde kullanılmak üzere sanatçıların yaptığı/yapacağı heykel, tablo, seramik pano, fresk, kabartma ya da buna benzer sanat eserlerinin seçimi MİMAR tarafından yapılır. Mimari eserler bünyesinde yer alacak sanat eseri seçimi için bir jüri teşkil edilmişse, müellif MİMAR bu jüride yer alır. MİMAR, sanat eseri seçiminde, yapının özelliklerini de göz önünde tutarak yapının sanat eseri ile değer kazanması, sanat eserinin de yapıda yer aldığı mekan içerisinde değer kazanmasını gözetir. MİMAR tarafından yapılan bu çalışma özel tarifesine göre ödenir. 2-3-9 : İç Mekan Düzenlemesi ve Mobilya Tasarımı : “İç Mekan Düzenleme ve Mobilya Tasarımı Hizmetleri Şartnamesi” esaslarına göre yapılır. 2-3-10 : Çevre Düzenleme : İşverenin isteği üzerine MİMAR tasarladığı ve uygulamasını denetlediği bir yapının ya da normal mimarlık hizmetlerini yapmadığı bir yapının çevre düzenleme tasarımını yapabilir ve bunun uygulanmasını denetleyebilir. MİMAR’ın ihtisası ve iştigal konusu içinde yer alan bu hizmetin ücreti MİMAR’a yevmiye esasına göre ödenir. 2-3-11 : Kentsel Tasarım Hizmetleri: "Kentsel Tasarım Hizmetleri ve Ücret Şartnamesi" esaslarına göre yapılır. 2-3-12 : Maket Çalışmaları : MİMAR, normal mimarlık hizmetleri sürecinde gerçekleştireceği yapının tasarım çalışmaları aşamasında çeşitli etüt maketleri kütle maketleri yapar, bu tarz yapılan maketler MİMAR’ın özel çalışma araçlarıdır. Ancak, işveren MİMAR’dan tasarladığı yapı ile ilgili takdim ve tanıtma maketleri yapmasını isteyebilir. MİMAR, işverenin isteği üzerine hazırlayacağı arazi maketleri, yapıların kütle maketleri, tefriş maketleri, çevre düzeni maketleri ya da diğer biçimde ve amaçta maketlerin bedelleri MİMAR'a özel tarifesine göre ödenir. 2-3-13 : Bilirkişilik – Hakemlik: MİMAR, ihtisas ve iştigal konusu ile ilgili olarak uzmanlığına danışılmak üzere yargı organlarınca, yürütme organlarınca ya da bazı özel ya da tüzel kişilerce BİLİRKİŞİ'liğine başvurulan kimsedir. Teknik bir konunun aydınlığa kavuşturulması ya da iki taraf arasında doğmuş bir anlaşmazlıktan dolayı yada bir başka nedenle ihtisası ile ilgili bir konuda bir belirleme çalışması ya da açıklama yapmak üzere ya da ihtisas ve iştigal konusu gereği yargı organlarınca, Meslek Odalarınca, özel ya da tüzel kişilerce, iki taraf arasında çıkmış bir anlaşmazlığın çözümlenmesinde hakem ve objektif bir yargıya varmak üzere BİLİRKİŞİ ya da HAKEM olarak görevlendirilebilir. Bölüm 3 Mimara Yapılacak Ödemeler Madde 3-1: Genel Olarak : MİMAR'a mimarlık hizmetleri karşılığında yapılacak ödemeler yalnızca İŞVEREN tarafından yapılır. MİMAR'a yapılacak ödemeler "hizmet karşılığı bedel" şeklindedir ve hiç bir koşulda aşağıdaki şekilde belirlenen bedelin altında olamaz. 3-1-1: Mimara Yapılacak Ödemeler : Mimara yapılan hizmet karşılığı ödemeler; - Yapının birim maliyeti - Yapının önemi ve niteliğini belirleyen hizmet sınıfı - Hizmetlerin sunuluşundaki zorluklar gözönünde tutularak hesaplanır. Koşullar ne olursa olsun, MİMAR'a yapılan ödeme: a. MİMAR'ın beceri, yetenek ve deneyimi gözönünde tutularak hesaplanan kendi ücretini, b- MİMAR'ın yardımcıları ve birlikte çalıştığı mimar ve teknik elemanların brüt ücretlerini, c- MİMAR'ın bürosu'nun genel giderleri (kira, kırtasiye, haberleşme, temizlik, enerji vb) d- İşle ilgili özel giderleri (işte kullanılan uzmanlara yapılan brüt ödemeler) e- Finansman giderlerini (alınan kredi mas-rafları vb) f- MİMAR'ın işle ilgili yaptığı (30 km'ye kadar) yolculuk ve ikame masraflarını, g- İşle ilgili vergi (mimarın ödediği vergi hariç) harç, rüsum, damga pulu vb masraflarını, h- MİMAR'ın veya bürosunun karını, karşılamaya yetecek kadar olmalıdır. MİMAR bir yapının gerçekleşmesi için hizmet vermektedir. İŞVEREN ile yapmış olduğu sözleşme ile kendisinden istenen ve gerçekleştirilen çalışmaların karşılığı MİMAR’a ödenir. 3-1-2:MİMAR'a yapılan ödeme şekilleri : MİMAR'a yapılan ödemelerin belirlenme şekli mimarlık hizmetlerinin kapsamı, yapının programı ve maliyetinin belirli olma derecesine bağlıdır. 3-1-2-1: Sabit Bedel Olarak : MİMAR'ın gerçekleştireceği hizmetlerin kapsamı, yapının programı ve niteliği (sınıfı) sözleşme aşamasında teknik, hukuki ve idari işlemler bakımından tam ve değişmeyecek şekilde belirlenmiş ise ve iş aynı yıl içerisinde yapılıyorsa mimarlık hizmetlerinin karşılığı MİMAR'a "Sabit Bedel" olarak ödenir. Bu durumda MİMAR'ın yapacağı iş aşamalarının parasal karşılığı hesaplanarak sözleşmeye yazılır. MİMAR'a yapılacak ödemelerin "Sabit Bedel" olarak yapılması sözleşme ile belirlenmiş ise, işin yapılması koşullarında değişiklik olması durumunda MİMAR'ın hizmet bedeli de aşağıdaki maddelere ve 3-1-4. madde hükmüne göre değiştirilir. 3-1-2-2: Yapının maliyetine orantılı olarak : Yalnızca MİMAR'ın gerçekleştirileceği hizmetlerin belirli olması ve yapacağı işin programının belirsiz olması durumunda MİMAR'ın hizmetlerinin karşılığı "YaPı Maliyetine Oranla" belirlenerek ödenir. Bu durumda; a- MİMAR'ın her iş aşaması karşılığı hakedişi YMT belirleninceye kadar, işin başında hesaplanan YYM üzerinden ödenir. b- YMT'nın belirlenmesi ile o ana kadar MİMAR'a her iş aşaması karşılığı yapılan ödemelerin tutarları hesaplanır ve farkları MİMAR'a hemen ödenir ya da müteakip hakedişinden düşülür. c- MİMAR ile İŞVEREN, MİMAR'a ödenecek hizmet bedellerinin inşaatın tamamlanmasından sonra belirlenebilecek "YAPI KESİN MALİYETİ"ne göre hesaplanmasında anlaşma yapabilirler. 3-1-2-3: Masraf Karşılığı + Kar olarak : MİMAR'ın gerçekleştirileceği hizmetlerin ve yapacağı işin programının belirli olmaması durumunda MİMAR'ın hizmetleri "Masraf Karşılığı + Kar" olarak ödenir. Ayrıca, MİMAR tarafından yapılacak çalışmaların yapılan işin maliyeti ile kıyaslanamayacak durumlarda örneğin; Mimarın ö- nemli ve uzun süre çalışma yapmasını gerektiren düşük maliyetle yapılan bir tadilatta MİMAR'a hakedişi "masraf karşılığı+ kar" olarak hesaplanarak ödenir. Bu durumda; a- MİMAR'ın kendisinin ve beraber çalıştığı diğer mimar ve teknik elemanların, uzmanların ücretleri çalışılan süre boyunca, b- "a" maddesinde yazılı olanların sosyal hakları, vergileri vb. çalışılan süre boyunca, c- MİMAR'ın veya bürosunun genel giderlerinin bu işe düşen payı, d- Bu işle ilgili yolculuk ve ikame masrafları, e- MİMAR'ın veya bürosunun karı, f- Bu işle ilgili yapılan diğer çalışmalar 3-1-2-4. ve 3-1-2-5. maddelerde yazılı esaslara göre ödenir. Bu şekilde bedelin hesaplanmasında zorluk çıkarsa ilk 5 sıradaki bedellerin toplam karşılığı ilk 2 sıradaki bedellerin toplamının 5 katı olarak belirlenir. 3-1-2-4: MİMAR'a yapılacak ödemeler yukarıda yazılı şekillerden birkaçının birlikte uygulanması ile olabilir. MİMAR'ın, üstlendiği mimarlık hizmetlerinin tam olarak yerine getirilmesi için yaptığı masrafları talep etme hakkı saklıdır. 3-1-2-5: Yevmiye esasına göre ödemeler: İŞVEREN, MİMAR'dan sözleşme dışında bazı çalışmalar yapmasını ya da iş ve işlemleri yerine getirmesini isteyebilir. MİMAR bu çalışmaları yapmayı kabul ederse bu hizmetlerin karşılığı MİMAR'a "Yevmiye" esasına göre ödenir. 3-1-3: Hizmetlerin artması : MİMAR'ın sözleşme ve şartname ile belirlenmiş hizmetlerinde ya da üstlendiği sorumluluklarında, iş programının şartnamenin 1-2-3. maddesinde yazılı belgelerin, İŞVEREN'in ya da onay ve izin veren mercilerin isteği üzerine, zorunlu nedenlerle ya da yönetmelik değişikliği nedeniyle kısmen ya da tamamen değişiklik olması durumunda, bu hizmet ve sorumluluk artışı karşılığı bedel hesaplanarak sözleşme bedeline ilave edilir. 3-1-4: Hizmet bedellerinin güncelleştirilmesi : MİMAR'ın hakedişleri hizmetin yapıldığı yılda geçerli ücret tarifesi üzerinden hesaplanır. 3-1-5: K.D.V. Yasası'na uymak : Serbest meslek hizmeti olan mimarlık hizmetleri K.D.V. Yasasına tabidir. MİMAR’a yapılan her türlü ödemeye bu yasanın öngördüğü K.D.V. bedeli ilave edilir. Madde 3-2: Mimar'a yapılacak hizmet bedelinin hesaplanması : Standart mimarlık hizmetleri karşılığı MİMAR'a yapılacak ödemeler aşağıdaki formüle uygun olarak hesaplanır : Mimarlık Yapı Yapı Yapı Alanı Hizmet Hizmeti =Birim x Alanı x Sınıf Ücret x Bölüm xdxkxz Bedeli Maliy. Oranı Oranı 3-2-1: Yapı birim maliyetinin hesaplanması : Mimara yapılacak ödemelerin hesaplanmasında esas alınan yapı birim maliyeti 2 aşamada belirlenir. - Yapı Yaklaşık Birim Maliyeti (YYBM) (Sözleşme aşamasında) -Yapının Maliyet Tavanı (YMT)(D İş aşamasının sonunda) 3-2-1-1: Yapı yaklaşık maliyeti (YYM) nin belirlenmesi : a- Yapı yaklaşık maliyeti (YYM) A iş aşamasının (Hazırlık ve Ön Etüt) başında, sürecinde ya da sonunda İŞVEREN ile MİMAR arasında yapılan sözleşmeye yazılır. b- YYM'nin belirlenmesinde her yıl Bayındırlık Bakanlığı’nca saptanarak Resmi Gazete’de yayınlanan “Yapı m2 Birim Maliyetleri ve Mimarlık Hizmet Sınıfları Tablosu” esas alınır. c- Her yıl Mimarlar Odası’nca ilan edilen m2 inşaat bedelleri aynı dönem için geçerlidir. d- YYM’nin hesaplanmasında, yapının “İnşaat Alanı”“Mimari Proje Çizim ve Sunuş Standartları”nın 15.maddesinde yazılı esaslara göre belirlenir. e- Yapı/yapıların ya da değişik işlevlerdeki yapı bölümlerinin hesaplanmış inşaat alanları sınıfına uygun olarak bu- lunmuş metrekare inşaat maliyetleri ile çarpılarak YAPI YAKLAŞIK MALİYET (YYM) bulunur. 2 f- Yapı m maliyetleri cetveldeki bedellerden ve yapı/yapıların alanları olduğundan az ya da fazla gösterilemez. g- Yapı sınıfı ve hizmet sınıfı “Yapı m2 Birim Maliyetleri ve Mimarlık Hizmet Sınıfları Tablosu” esas alınarak belirlenir. 3-2-1-2 : Yapı Maliyet Tavanı (YMT) belirlenmesi: a-Yapı maliyet tavanı (YMT) “D iş aşaması” (Uygulama Proje Çalışmaları) sonunda belirlenir. b-YMT konusunda işveren ile MİMAR arasında mutabakat sağlanması zorunludur. 3-2-2: Yapı alanı sınıf ücret oranı : Mimarlık hizmetlerinin yapı toplam maliyetine oranı “Yapı Alanı/Hizmet Oranı Tablosu”ndan bulunur. Ara değerler enterpolasyonla hesaplanır. 3-2-3:Mimarlık hizmetleri bölüm oranı: Mimarlık hizmetleri bir bütündür. Standart mimarlık hizmetlerinin tamamının MİMAR tarafından gerçekleştirilmesi durumunda yapı eksiksiz ve kusursuz olarak tamamlanabilir. 3-2-3-1: Hizmet bölüm oranları tablosu A: HAZIRLIK VE ETÜD ÇALIŞMALARI (%5) B: ÖN PROJE ÇALIŞMALARI (%15) C: KESİN PROJE ÇALIŞMALARI (%20) D: UYGULAMA PROJE ÇALIŞMALARI D1 : Uygulama Projesi (%30) D2: Sistem ve Montaj Detayları (%10) D3: İmalat Detayları (%10) D4: Teknik Şartnameler (%2) D5: Metraj, Keşif, Maliyet Analizi (%5) E : İHALE ÇALIŞMALARI E-1: İhale Belgelerinin Hazırlanması (%1.5) E-2: İhale Yapılması (%1.5) F: UYGULAMA DENETİMİ ÇALIŞMALARI F-1: Mesleki Kontrolluk (%48) F-1.1 : Yapıldı ProjesiOrijinallerin Teslimi (%3) F-1.2 : Kesin Hesaplar (%6) F-2: Fenni Mesuliyet (TUS) Mimarlar Odası, bir yapının türü, sınıfı, büyüklüğüne göre farklılaşan şekilde tasarlanması, inşa edilmesi ve tamamlanarak mal sahibine ya da kullanıcısına teslimi için MİMAR tarafından yapılması gereken asgari çalışmaları belirlemiştir. G: KABUL – TESLİM Bu iş aşamalarının yapılması ZORUNLU’dur. Mimarlık hizmetleri iş aşamalarının hangi sınıf için zorunlu olduğu “Standart Mimarlık Hizmetleri Tablosu”nda (bakınız madde2-2) gösterilmiştir. Hizmetin niteliğini ve yoğunluğuna göre hizmet bölüm oranları mimarca belirlenir. Bu oranlar, zorunlu iş aşamaları hizmet bölüm oranlarının altında olamaz. 3-2-3-2 : Zorunlu İş Aşamaları (%24) (%3) H: GERİ BESLEME ÇALIŞMALARI TOPLAM (%184) a. MİMAR, işvereni ile yaptığı sözleşmede hangi iş aşamalarını gerçekleştireceğini belirlemek zorundadır. b. Zorunlu olmayan iş aşamalarının MİMAR tarafından, sözleşmede belirtilmemişse, yapılması zorunlu değildir. c. Zorunlu iş aşamaları MİMAR'ın oluru olmadan başkasına devredilemez, yaptırılamaz. Yapı Sınıfları Hizmet Aşamaları A B C D1 D2 D3 D4 D5 E1 E2 F1 F1.1 F1.2 F2 G H (C) B GRUBU YAPILAR 1 2 3 4 5 X X X X X X X X X X X X X X X X - III. SINIF YAPILAR X X X A GRUBU YAPILAR - X X X X X (X) Zorunlu hizmet aşamaları 3.2.4. Mimarlık Hizmetlerine Esas Yapı Birim Maliyet Sınıfları: Yapının Mimarlık Hizmetlerine Esas Olan Sınıfı - I. SINIF YAPILAR A GRUBU YAPILAR - 3m yüksekliğe kadar kagir ve betonarme istinat ve bahçe duvarları Su depoları Basit kümes ve tarım yapıları Mevcut yapılar arası bağlantı-geçiş yolları Baraka veya geçici kullanımı olan küçük yapılar Yardımcı yapılar (müştemilat) Gölgelikler-çardaklar Üstü kapalı yanları açık teneffüs, oyun gösteri alanları, ve benzeri yapılar. B GRUBU YAPILAR - Basit padok, büyük ve küçük baş hayvan ağılları İşyeri depoları ve benzeri yapılar. II. SINIF YAPILAR A GRUBU YAPILAR - Garaj yapıları Seralar Kayıkhane Basit atölyeler (Tek kat ve tek üniteden oluşan) Pnömatik ve şişirme yapılar Hangar yapıları Tek katlı dükkan ve ofisler Semt sahaları, ve benzeri yapılar. Kuleler, ayaklı su depoları Palplanj ve ankrajlı perde ve istinat duvarları, ve benzeri yapılar. Trafo binaları - - Tarım ve endüstri yapıları (tek katlı prefabrik fabrika binaları, tesisat ağırlıklı ağıllar, kümes, tahıl ve patates depoları, fidan yetiştirme ve bekletme tesisleri v.b.) Çiftlik binaları ve depoları Otel ve moteller (1 ve 2 yıldızlı oteller, 2. sınıf moteller) Gençlik merkezleri Okul ve mahalle ölçeği spor tesisleri (temel eğitim okullarının veya işletme ve tesislerin spor salonları, jimnastik salonları, semt salonları vb.) Hobi ve oyun salonları Ticari bürolar(Üç kata kadar asansörsüz ve/veya kalorifersiz büro ve dükkanlar) Alışveriş merkezleri(2000 m2 ye kadar) Basımevleri, matbaalar Arşiv ve depolar Soğuk hava depoları Konutlar (Dört kata kadar asansörsüz ve/veya kalorifersiz konutlar) Manej sahaları Tatil köyleri, kampingler v.b. Metal işleri atölyeleri, dökümhaneler Semt pazarları, küçük ve büyük hal binaları Küçük sanayi siteleri (Atölye, ticarethane, depo), ve benzeri yapılar. B GRUBU YAPILAR - - Entegre tarım ve endüstri yapıları İdari binalar (İlçe tipi hükümet konakları, vergi daireleri, Belediyeler ve çeşitli amaçlı kamu binaları) Lokanta, kafeterya ve yemekhaneler Temel eğitim okulları - - Küçük kitaplık ve benzeri kültür tesisleri Jandarma ve emniyet binaları Sağlık tesisleri (sağlık ocakları, kamu sağlık dispanserleri, sağlık evleri, sağlık merkezleri v.b.) Semt postaneleri Ticari bürolar (asansörlü ve/veya kaloriferli) Halk evleri Yurtlar Katlı garajlar Mezbahalar 150 kişiye kadar cezaevleri Fuarlar Sergi salonları Konutlar (asansörlü ve/veya kaloriferli, 150 m2’ye kadar) Marinalar Yat bakım ve onarım atölyeleri, çekek yerleri Jeoloji, botanik ve tema parkları Gece kulübü, diskotekler İtfaiye kurtarma istasyonları Benzin istasyonları, ve benzeri yapılar. IV.SINIF YAPILAR - B GRUBU YAPILAR - A GRUBU YAPILAR - - - - Özelliği olan büyük okul yapıları (spor salonu, konferans salonu v.b ek tesisleri olan eğitim yapıları) Poliklinikler ve benzeri sağlık yapıları (hastahaneler hariç) Liman binaları İl tipi hükümet konakları ve büyük idari binalar ve büyükşehir belediye binaları Misafirhaneler 150 kişiyi geçen cezaevleri Hamam ve banyolar Organize sanayi bölgeleri ve Serbest bölgeler (çevre düzenlemesi gerektiren nitelikli sanayi tesisleri) Fabrika ve imalathaneler Aqua parklar Müstakil spor köyleri (Olimpik yüzme havuzları, spor salonları ve statlar) Villalar, teras evleri ve dağ evleri, kaymakam evi kaloriferli müstakil yönetici evleri veya müstakil konutlar (150 m2 – 450 m2 arası) Büyük çiftlik yapıları Lüks konutlar(çevre düzenlemesi ge- rektiren siteler)(150 m2 ve üzeri) Tarihi ve eski eserler niteliğinde olup yıkılarak orijinaline uygun olarak yeniden yapılan yapılar, ve benzeri yapılar. (Mimarlık Hizmetleri bedeli “Korunması gerekli kültür varlıklarının Rölöve-restitüsyon-restorasyon hizmetleri şartnamesi ve en az bedel tarifesi” esaslarına göre hesaplanacaktır.) - Kaplıca ve şifa evleri Rehabilitasyon ve tedavi merkezleri Yaşlılar huzur evi kreş ve gündüz bakım evleri İş hanları Laboratuvarlar Metro istasyonları Stadyum ve spor salonları Yüksek okullar ve eğitim enstitüleri Araştırma binaları Büyük mağazalar Büyük postaneler (merkez postaneleri) Otobüs terminalleri Satış ve sergi binaları (showroomlar) Eğitim ve eğlence amaçlı yapılar (çok amaçlı spor salonları, toplantı eğlence ve düğün amaçlı) Büyük alışveriş merkezleri, ve benzeri yapılar. Banka binaları. C GRUBU YAPILAR - Otel ve moteller (3 ve 4 yıldızlı oteller ile 1. sınıf moteller) Hastaneler (250 yatağa kadar) Büyük kütüphaneler ve kültür yapıları Arşiv binaları Normal radyo ve televizyon binaları Kapalı yüzme havuzları Büyük yurtlar(Yüksek öğrenim yurtları) Büyük adliye sarayları Dini yapılar, ve benzeri yapılar. V.SINIF YAPILAR A GRUBU YAPILAR - - Radyo-TV istasyonları Özelliği olan askeri yapılar Hastahaneler (250 yatağın üstündeki hastahaneler ve özelliği olan ihtisas hastahaneleri) Büyükelçilik yapıları, vali konakları ve - 450 m2 üzerindeki özel konutlar Borsa binaları Üniversite kampüsleri, ve benzeri yapılar. binaları, kule v.b. III. SINIF - B GRUBU YAPILAR - - Kongre merkezleri Alışveriş kompleksleri (İçerisinde sinema, tiyatro, sergi salonu, kafe, restoran, market vb. bulunan) Müze, sergi, kütüphane kompleksleri Olimpik spor tesisleri-hipodromlar Bilgi işlem merkezi Bilimsel araştırma binaları Havaalanları, ve benzeri yapılar. C GRUBU YAPILAR - Üst donanımlı kompleks oteller ve tatil köyleri (5 yıldızlı) Ordu evleri Büyük radyo ve televizyon binaları Özelliği olan sığınaklar - - D GRUBU YAPILAR Opera, tiyatro, bale yapıları ve konser salonları ve kompleksleri - Restore edilecek yapılar, ve benzeri yapılar. * Bu yapı sınıf ve gruplarına göre, yapıların birim maliyetleri, her dönem için ayrıca yayınlanır. Sanat, teknik ve ekonomi yönlerinden orta derecede araştırma gerektiren mimarlık hizmetleri, Brüt alanı 150 m2’yi aşmayan münferit konut, En çok 5 katlı, bağımsız bölüm alanları 150 m2’yi aşmayan konut yapıları (apartmanlar), Brüt alanı 2000 m2’yi aşan atölye, garaj, depo, arşiv yapıları, Brüt alanı 3000 m2’yi aşmayan; Otel, motel, lokanta, ticari bürolar, küçük postaneler, Sağlık yapıları, idari yapılar, Okul, spor tesisleri, kitaplık v.b. kültür tesisleri, yurtlar, misafirhaneler, Manej sahaları, tatil köyleri(sınıfsız), kampingler, balıkçı barınakları, akaryakıt istasyonları, küçük sanayi siteleri, ceza evleri, yat bakım-onarım, çekek yerleri, - 3.2.5. Mimarlık Hizmetine Esas Sınıflar; IV. SINIF - - I. SINIF - - Brüt alanı 1000 m2’yi aşmayan, tek üniteden oluşan ve tekrarlanmayan, tek katlı depo, garaj, atölye, tarım yapıları v.b. Ağıl,samanlık gibi çok basit tarım binaları, basit barakalar ve diğer yardımcı binalar ile daha ziyade mühendislik hizmetlerine yardımcı olarak çalışmayı gerektiren istinad duvarları, sahil tahkimatı, trafo ve benzeri yapılardaki mimarlık hizmetleri. II. SINIF - Brüt alanı 2000 m2’yi aşmayan, tek üniteden oluşan ve tekrarlanmayan, bir veya iki katlı depo, garaj, atölye, tarım yapıları, ticaret ve endüstri hizmet - - - - Sanat, teknik ve ekonomi yönlerinden önemli araştırma gerektiren mimarlık hizmetleri, Brüt alanı 200 m2’yi aşmayan münferit konut, Beşten fazla katlı veya blokta 30’tan fazla bağımsız bölümlü 150-200 m2 arasında olan konut yapıları (apartman), Brüt alanı 6000 m2’yi aşmayan; Otel, motel, lokanta, dükkan, ticari bürolar, iş hanları, iş merkezleri, özelliği olan büyük mağazalar, banka ve borsa binaları, büyük postaneler, fabrika yapıları, Sağlık yapıları, idari yapılar, kaplıca ve şifa evleri, hastaneler, hamamlar, Okul yapıları, üniversiteler, spor tesisleri, kitaplık v.b. kültür tesisleri, yurtlar, misafirhaneler, Radyo ve televizyon binaları, otobüs terminalleri, gar binaları, yaşlılar huzur evleri, kreş ve gündüz bakım evleri, fuar yapıları, gece kulüpleri, diskotekler, soğuk hava depoları, Sosyal tesisler, vb yapılar V. SINIF - - Çok önemli sanat yapıları ile dördüncü sınıfta belirtilen yapıların sanat ve araştırma yönünden çok önemli olanlarının mimarlık hizmetleri, Brüt alanı 200 m2’yi aşan münferit konut, Bağımsız bölüm alanları 200 m2’yi aşan konut yapıları (apartman) Brüt alanı 6000 m2’yi aşan; Otel, motel, lokanta, ticari bürolar, iş hanları, iş merkezleri, özelliği olan büyük mağazalar, banka ve borsa binaları, büyük postaneler, fabrika yapıları, Sağlık yapıları, idari yapılar, kaplıca ve - - - şifa evleri, hastaneler, hamamlar, Okul yapıları, üniversiteler, spor tesisleri, kitaplık v.b. kültür tesisleri, yurtlar, misafirhaneler, Sinemalar, bilgi işlem merkezleri, dini yapılar, marinalar, tersaneler, hava alanı terminal yapıları, sığınaklar (özelliği olan), metro istasyonları İş merkezleri, vb. yapılar Not : Her türlü eski eserlere dair mimarlık hizmetleri Korunması Gerekli Kültür Varlıklarının Rölöve-Restitüsyon-Restorasyon Hizmetleri Şartnamesi ve En Az Bedel Tarifesine göre hesaplanır. 3.2.6 YAPI ALANI SINIF ÜCRET ORAN TABLOSU Yapı Alanı Mimarlık Hizmetleri Oranı Yapı Alanı (m2) 1(%) 2(%) 3(%) 4(%) 5(%) (m2) 1(%) 2(%) 3(%) 4(%) 5(%) 500 550 600 650 700 750 800 850 900 950 1000 1050 1100 1150 1200 1250 1300 1350 1400 1450 1500 1550 1600 1650 1700 1750 1800 1850 1900 1950 2000 2100 2200 2300 2400 2500 2600 2700 2800 2900 3000 3100 3200 3300 3400 3500 3600 3700 3800 3900 4000 4100 4200 4300 3.92 3.83 3.74 3.65 3.56 3.47 3.38 3.29 3.20 3.71 3.02 3.00 2.98 2.96 2.94 2.92 2.90 2.88 2.86 2.84 2.82 2.80 2.78 2.76 2.74 2.72 2.70 2.68 2.66 2.64 2.62 2.60 2.55 2.50 2.46 2.42 2.40 2.38 2.37 2.35 2.33 2.32 2.30 2.28 2.26 2.25 2.23 2.21 2.20 2.18 2.16 2.15 2.13 2.12 4.48 4.39 4.30 4.21 4.12 4.03 3.94 3.85 3.78 3.67 3.58 3.56 3.54 3.61 3.49 3.46 3.44 3.41 3.39 3.36 3.34 3.31 3.29 3.26 3.24 3.22 3.19 3.17 3.14 3.12 3.09 3.04 2.99 2.94 2.89 2.84 2.82 2.80 2.78 2.76 2.74 2.72 2.70 2.68 2.65 2.63 2.61 2.59 2.57 2.55 2.53 2.51 2.48 2.46 5.04 4.95 4.86 4.77 4.68 4.59 4.50 4.41 4.32 4.23 4.14 4.11 4.08 4.05 4.02 3.99 3.96 3.93 3.90 3.87 3.85 3.82 3.79 3.76 3.73 3.70 3.67 3.64 3.61 3.58 3.56 3.50 3.44 3.38 3.32 3.27 3.25 3.22 3.20 3.17 3.14 3.12 3.09 3.07 3.04 3.01 2.99 2.96 2.94 2.91 2.88 2.86 2.83 2.81 5.60 5.51 5.42 5.33 5.24 5.15 5.06 4.97 4.88 4.79 4.70 4.66 4.63 4.60 4.56 4.63 4.50 4.46 4.43 4.40 4.37 4.34 4.31 4.27 4.24 4.21 4.17 4.14 4.11 4.07 4.04 3.97 3.91 3.84 3.77 3.70 3.67 3.64 3.61 3.58 3.55 3.52 3.49 3.46 3.43 3.40 3.37 3.34 3.30 3.27 3..24 3.21 3.18 3.15 6.16 6.07 5.98 5.89 5.80 5.71 5.62 5.53 5.44 5.35 5.26 5.22 5.18 5.14 5.10 5.07 5.04 4.99 4.96 4.92 4.88 4.85 4.81 4.77 4.73 4.69 4.66 4.62 4.58 4.54 4.50 4.43 4.35 4.28 4.20 4.12 4.09 4.05 4.02 3.98 3.95 3.91 3.88 3.84 3.81 3.77 3.74 3.70 3.67 3.63 3.60 3.56 3.53 3.49 4400 4500 4600 4700 4800 4900 5000 5200 5400 5600 5800 6000 6500 7000 7500 8000 8500 9000 9500 10000 10500 11000 11500 12000 12500 13000 14000 14500 15000 17500 20000 22500 25000 27500 30000 35000 37500 40000 42500 45000 47500 50000 52500 55000 57500 60000 62500 65000 67500 70000 72500 75000 77500 80000 2.11 2.09 2.07 2.06 2.04 2.02 2.00 1.98 1.96 1.95 1.93 1.92 1.88 1.84 1.80 1.77 1.75 1.73 1.71 1.69 1.66 1.64 1.61 1.59 1.57 1.55 1.52 1.50 1.49 1.41 1.34 1.28 1.22 1.16 1.10 1.01 0.98 0.95 0.92 0.89 0.87 0.85 0.83 0.81 0.79 0.77 0.78 0.74 0.73 0.72 0.70 0.69 0.68 0.67 2.44 2.42 2.40 2.38 2.36 2.34 2.31 2.29 2.27 2.25 2.23 2.21 2.16 2.11 2.07 2.03 2.00 1.97 2.94 1.91 1.88 1.86 1.83 1.81 1.79 1.76 1.72 1.70 1.68 1.58 1.51 1.43 1.35 1.29 1.22 1.14 1.10 1.07 1.04 1.01 0.98 0.96 0.93 0.91 0.89 0.87 0.85 0.84 0.82 0.81 0.79 0.78 0.77 0.75 2.78 2.75 2.73 2.70 2.68 2.65 2.62 2.59 2.57 2.54 2.52 2.50 2.44 2.38 2.32 2.28 2.25 2.21 2.18 2.15 2.12 2.09 2.06 2.03 2.00 1.97 1.92 1.89 1.87 1.76 1.67 1.57 1.50 1.42 1.35 1.26 1.22 1.18 1.15 1.11 1.08 1.05 1.03 1.00 0.98 0.96 0.94 0.93 0.91 0.89 0.88 0.86 0.85 0.83 3.12 3.09 3.06 3.03 3.00 2.96 2.93 2.90 2.87 2.84 2.82 2.79 2.72 2.65 2.59 2.54 2.50 2.46 2.42 2.38 2.34 2.31 2.27 2.24 2.21 2.18 2.12 2.09 2.07 1.94 1.84 1.73 1.64 1.55 1.47 1.39 1.34 1.30 1.26 1.23 1.19 1.16 1.14 1.11 1.09 1.06 1.04 1.02 1.00 0.98 0.97 0.95 0.93 0.92 3.46 3.42 3.39 3.35 3.32 3.28 3.24 3.20 3.17 3.14 3.11 3.08 3.00 2.92 2.84 2.79 2.74 2.70 2.65 2.61 2.57 2.53 2.49 2.45 2.42 2.39 2.33 2.30 2.27 2.12 2.00 1.88 1.79 1.68 1.61 1.51 1.46 1.41 1.37 1.33 1.30 1.28 1.23 1.20 1.18 1.15 1.13 1.11 1.09 1.07 1.05 1.03 1.02 1.00 80000’den fazlası için 0.67 - 0.75 - 0.83 - 0.92 - 1.00 alınır. Mimarlık Hizmetleri Oranı Not : Ara değerler enterpolasyonla bulunur. 3.2.7. En Az Bedel Hesaplama Formülleri 3.2.7.1. Mimari Proje Hizmetleri Asgari Ücret Formülü Yapı Birim Sınıf Şube Tem. Hizmet En Az Alanı x Maliyet x Ücret x MDG x Bölüm = Bedel Oranı Katsayısı Oranı 3.2.7.2. Fenni Mesuliyet (TUS) Asgari Ücret Formulü (3194 sayılı İmar Kanununun 28.maddesi uyarınca) Yapı Birim Sınıf Şube Tem. En Az Alanı x Maliyet x Ücret x MDG x%27 = Bedel Oranı Katsayısı 3.2.7.3. Mesleki Kontrolluk Hizmetleri Asgari Ücret Formülü (Bayındırlık ve İskan Bakanlığı 85/87 no’lu Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri Şartnamesi 9.4. maddesi uyarınca) Yapı Birim Sınıf Şube Tem. En Az Alanı x Maliyet x Ücret x MDG x%51 = Bedel Oranı Oranı Katsayısı Formülde geçen terimlerin açılımı ise şöyledir; Sınıf Ücret Oranı Yapı alanı, ücret tablosundan bulunan orandır. Yapı Alanı Mimarlık hizmeti yapılacak yapının brüt alanıdır. Birim Maliyet Sözkonusu yapının maliyet grubuna göre her yıl Mimarlar Odası’nca açıklanan rakamdır. Şube Temsilcilik ve Mesleki Denetim Görevliliği Katsayısı Yörelerin sosyal ve ekonomik açıdan gözlenen çok yönlü farklılıkların yapı sektöründeki yansımaları gözönüne alınarak tespit edilecek katsayıdır. Bu katsayı her yıl % 40 dan az olmamak üzere Şubelerce belirlenir. Hizmet Bölüm Oranı Yapılan Hizmetin oranıdır. Hazırlık ve Etüt Çalışmaları Ön proje çalışmaları Kesin proje çalışmaları Uygulama proje çalışmaları Sistem ve montaj detayları İmalat detayları Teknik Şartnameler Metraj Keşif Maliyet Analizi İhale Belgelerinin Hazırlanması İhalenin yapılması Mesleki Kontrollük Hizmeti YapıldıProjesi-Orijinallerin Teslimi Kesin Hesaplar Fenni Mesuliyet Hizmeti (TUS) Kabul Teslim Geri Besleme Çalışmaları : %5 : %15 : %20 : %30 : %10 : %10 : %2 : %5 : %1.5 : %1.5 : %48 : %3 : %6 : %24 : %3 3-2-8: Mimarlık Hizmetleri Zorluk Kriterleri [ z ] Aşağıda tanımlanan zorluk kriterleri mimarın işvereni ile yaptığı sözleşmede belirtilmiş ise dikkate alınır. Mimarlık hizmetleri, gerçekleştirilecek yapının bulunduğu yer, coğrafi koşulların etkileri, yapının türü ve niteliği, bağlı olduğu yasa ve yönetmelikler, MİMAR'ın çalışma koşulları bakımından farklı koşullarda uygulanma durumundadır. Mimarlık hizmetlerinin yapılmasını zorlaştıran faktörlerin MİMAR'ın hizmetleri karşılığı alacağı ücretlere yansıtılması kaçınılmazdır. Bu nedenle, mimarlık hizmetleri karşılığında MİMAR’a ödenecek ücretlerin belirlenmesinde "HİZMET ZORLUĞU KRİTERLERİ" birer etken olarak kabul edilmektedir. MİMAR'ın İŞVEREN'e yapmayı taahhüt ettiği mimarlık hizmetleri karşılığında İŞVEREN'in yapacağı ödemeleri belirlerken, hizmet zorluklarını da dikkate alması tavsiye edilmektedir. MİMAR'a bu yönde yardımcı olmak amacıyla "Hizmet Zorluğu Kriterleri Tablosu" hazırlanmış ve uygulama esasları aşağıda belirlenmiştir : 1. Mimarlık hizmetleri zorluk kriterlerinin belirlenmesi MİMAR'ın sunduğu hizmetleri doğrudan etkileyen ve gerçekleşme koşullarını zorlaştıran faktörler üç grup altında, aşağıdaki "HİZMET ZORLUĞU KRİTERLERİ TABLOSU"nda belirlenmiştir . 2. Zorluk kriterleri tablosunda yer alan katsayılar toplam mimarlık hizmet bedeli ile çarpılarak kullanılır. B- YAPININ TÜRÜ, NİTELİĞİ VE PROGRAMI İLE İLİŞKİLİ KRİTERLER B-1 : Yapının niteliği açısından B-1-a: Yapıda geniş açıklıklar bulunması B-1-b: Karmaşık ve zor strüktürde olması 3. MİMAR ile işvereninin kullanılacak zorluk kriterleri üzerinde tam bir mutabakat sağlamaları ve bu kriterleri sözleşmede belirtmeleri tavsiye olunur. B-2 : Program açısından B-2-a: Değişik ve alternatifli işlev şeması etütleri gerekliliği B-2-b: İhtiyaçların yeni olması 4. Gerçekleştirilecek mimarlık hizmetleri için birden çok zorluk kriteri belirlenmişse, MİMAR'ın ücreti zorluk kriterlerinin katsayılarının toplamı kadar artırılmalıdır. 5. MİMAR, sözleşme aşamasında belirlenmemiş olsa ve sözleşmeye yazılmamış olsa dahi, yapı üretim sürecinde ortaya çıkan zorluk kriterleri bu zorluğun doğduğu andan itibaren, geri kalan hizmetlerin karşılığı İŞVEREN'i ile tartışmalıdır. Hizmet Zorluğu Kriterleri Tablosu A- YAPININ YERİ İLE İLİŞKİLİ KRİTERLER A-1 : Yasa ve Yönetmelikler açısından A-1-a: Yönetmelikler ve maddeleri arasında çelişme olması A-2 : Çevre uyumu açısından A-2-a: Doğal ya da tarihi sit alanında yer alması A-2-b: Özel koruma alanlarında yer alması A-2-c: Tarihi yapı-anıt yakınında yer alması A-3 : Coğrafi koşullar açısından A-3-a: Çok eğimli ve arızalı arazi yapısı içinde yer alması A-3-b: Zayıf ve heterojen zemin yapısı A-3-c: Çevre kirliliğine neden olan yapıların yakınında yer alması A-3-d: Gürültü kaynaklarının yakınında yer alması A-4 : Teknik açıdan A-4-a: Korunacak yapının yıkılma tehlikesi arzetmesi A-4-b: Alt yapı eksikliği ve alt yapıya bağlanma zorluklarının bulunması A-4-c: Parsel içinde korunması gerekli ağaç ya da unsur bulunması (1.03) (1.05) (1.04) (1.06) (1.04) (1.03) (1.03) (1.03) (1.04) (1.03) (1.06) B-3 : Teknik açıdan B-3-a: Yapıda çok sayıda yapım tekniği kullanılması B-3-b: Denenmemiş, tescil edilmemiş yapı tekniklerinin kullanılması B-3-c: Yapının zor ve tehlikeli koşullarda yapılması B-3-d: Düşük maliyetli yapılar olmasına karşın önemli etüt gerektiren programlara sahip olması B-3-e: Yapı denetiminin kullanıcıları içinde olan yapılarda yapılması B-3-f: Mevcut yapılarda yapılan işler, büyük tadilatlar, yenileştirmeler (1.03) (1.04) (1.03) (1.04) (1.04) (1.40) (1.05) (1.25) (1.03) (1.10) C- MİMARLIK HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİNDEN DOĞAN ZORLUKLAR C-1 : İhtiyaçların belirlenmesinde ye(1.04) tersizlik ya da tereddüt bulunması C-2 : Çok sayıda kullanıcının ihtiyaç ve (1.06) taleplerinin belirlenmesi gereği C-3 : Birlikte çalışma alışkanlığı bulun(1.03) mayan mimar ve mühendislerin birlikte çalışma zorunluluğu C-4 : Yapı denetiminin çok uzun süre(1.08) de ya da kesintilerle yapılması zorunluluğu C-5 : Yapının bir genel müteahhitlik (1.05) firmasına değil, parçalar halinde ayrı ayrı firmalara, taşaronlara ihale edilmiş olması C-6 : Projeyi bilinen ve alışılmış norm (1.25) ve standartların dışındaki norm ve standartlara uygun olarak hazırlama zorunluluğu bulunması C-7 : Projeyi normalin dışında çok kı(1.10) sa sürede hazırlama zorunluluğu C-8 : Projenin Belediye yanısıra [1.10) T.V.E-.E.K.K., gibi kurumlardan da onaylatılması zorunluluğu C-9: MİMAR a verilen işin çalışma ko(1.40) şulları gayri müsait sağlığa aykırı ve zararlı, tehlikeli, zor atmosfer koşullarında olması 3-2.9 : Bölge Geçim Endeksi Kat Sayısı [d] Mimarlık hizmetleri karşılığında yapılacak ödemelerin hesaplanmasında, mimarın mesleki faaliyetini sürdürdüğü bölgeye, kente, ilçeye ya da semte göre değişen “Bölge Geçim Endeksi Katsayısı” dikkate alınacaktır. Bölge geçim endeksi katsayıları, M.O. Şubelerinin önerileri dikkate alınarak MYK tarafından belirlenir ve ilan edilir. 3-2.10 : Hizmet Maliyet Artış Katsayısı [k] Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca 81/13181 Sayılı Fiyat Farkı Hesabı Kararnamesinin (4.5) maddesi uyarınca her dönem belirli periyotlarla Resmi Gazete’de, Proje kontrolluk işlerinde ve uygulama denetimi çalışmalarında uygulanmak üzere yayınlanan katsayılardır. Kamu Kurum ve Kuruluşları ile her türlü kurumsallaşmış özel kurumlara verilen hizmetlerde, yapı yaklaşık maliyeti hesaplarında bu katsayılar dikkate alınır. (Tanımlanan bu kuruluşlar dışında sözleşmede belirtilmiş ise uygulanır.) Madde 3-3: Mimara Yapılacak Ödemelerin Hesaplanmasında Uyulacak Esaslar 3-3-1: Yapının özelliklerinin dikkate alınması : 3-3-1-1:İşlevleri bakımından birbirinden farklı olmayan, tek bir ihtiyaç programı içinde yer alan yapı ya da yapı bloklarının YYBM'i bunların toplamı olarak kabul edilir. YBMT bunların toplamı olarak hesaplanır. Mimarlık hizmetlerine ait hizmet bedelleri bu toplam tutar üzerinden belirlenir. 3-3-1-2: İşlevleri bakımından birbirinden ayrı tasarlanan yapı sınıfları farklı olan, ayrı yapı bloklarından oluşan ve ihtiyaç programları ayrı belirlenen yapı gruplarında, mimarlık hizmetlerine ait hizmet bedelleri her yapı blokunun kendi maliyet ve sınıfı üzerinden hesaplanır. 3-3-1-3 : İşlevleri ve sınıfları bakımından birbirinden ayrı olan çeşitli ihtiyaç programlarının tek yapı kütlesi içinde tasarlanması durumunda mimarlık hizmetleri karşılığı MİMAR'a yapılacak ödemeler her fonksiyon için kendi alanı üzerinden hesaplanır ve %30 oranında arttırılır. 3-3-1-4: Yapının bir bölümüne ait olarak yapılan mimarlık hizmetleri karşılığı Mİ- MAR'a yapılacak ödeme, bu bölümün yaklaşık maliyetinin tüm yapı yaklaşık maliyetine oranı ile bulunur. 3-3-1-5: Kat yüksekliği 5,5 m’yi geçen yapıların alanı hesaplanırken taban alanının 1,5 katı, kat yüksekliği 9 m. yi geçen yapıların alanı hesaplanırken ise, taban alanının 2,25 katı olarak alınır. 3-3-1-6:Yüksekliği 50 m’yi geçen kule vb. Yapıların mimarlık hizmetleri bedeli 5-b maliyet grubuna göre hesaplanır. 3-3-1-7: Bina inşaat alanı hesaplanırken zemine oturan açık alanların % 25’i toplam inşaat alanına dahil edilir. 3-3-2: Hizmet süresinde koşulların değişmesi : 3-3-2-1: Koşulların değişmesi ya da işverenin isteği üzerine MİMAR'ın hazırladığı projede değişiklik yapılması durumunda, bu değişiklik için MİMAR tarafından gerçekleştirilecek iş aşamalarının karşılığı hizmet bedelleri MİMAR'a ayrıca ödenir. 3-3-2-2: Herhangi bir iş aşamasında, işverenin isteği üzerine projenin bir kısmında değişiklik yapılırsa, yapılan değişikliğin maliyetine oranla hesaplanan ücretler, bu değişikliğin etkilediği tüm iş aşamaları için ödenir. 3-3-2-3: Yapılan değişiklik, yapının büyümesine ya da küçülmesine, dolayısıyla yapı maliyetinin artmasına ya da azalmasına neden oluyorsa, bu değişiklikten ötürü yeniden yapılan iş aşamalarının ücretleri de dahil olmak üzere, geriye kalan iş aşamalarının ücretleri yeni yapı maliyetine göre hesaplanarak MİMAR'a ödenir. Proje değişikliği iş aşamalarının herhangi bir aşamasında yapılmış ise, MİMAR'ın tamamladığı iş aşamalarının ücretlerinin tamamı MİMAR'a ödenmiş olması aranır. 3-3-2-4: Bir yapının gerçekleştirilmesi için MİMAR’dan çeşitli projeler yapması istenirse, her proje için gerçekleştirilen iş aşamalarının ücretleri MİMAR'a ayrı ayrı ödenir. 3-3-3: Birbirini tekrar eden yapılarda uygulama : Aynı işverene yapılan projenin birden çok tekrarlanarak uygulanması durumunda, (kat planlarında, cephelerinde ve çatısında herhangi bir değişiklik olmaması ko- şuluyla) yineleme katsayısı uygulanır ve mimarlık hizmetlerinin bedelleri aşağıdaki şekilde hesaplanır : 3-3-3-1: A iş aşaması karşılığı ücret ilk uygulama için ödenir, takip eden uygulamalar için ödenmez. 3-3-3-2: B iş aşaması karşılığı ücret her uygulama için ayrı ayrı olmak üzere MİMAR'a ödenir. 3-3-3-3: B, C ve D grubu uygulama projeleri hizmet bedelleri ; - İlk uygulama için - İkinci tekrar için - Üçüncü tekrar için - Dördüncü ile 99. tekrar için % 100 % 50 % 25 % 12,5 hesaplanarak ödenir. ( 100’den fazla tekrarın olamayacağı öngörülmüştür.) 3-3-3-4: E grubu (İhale Çalışmaları) iş aşamalarının karşılığı her uygulama için ayrı ayrı ödenir. 3-3-3-5 : F-1: Mesleki kontrolluk ve F-2: Fenni mesuliyet (TUS) iş aşamaları karşılığında mimara ödenecek bedel ; - İlk uygulama için 2. uygulama için 3. uygulama için 4. uygulama için %100 % 80 % 60 % 40 3-3-3-6 :Aynı projenin birden fazla yapıda uygulanması durumunda,yapılar aynı olmakla birlikte, arazi yapısı, zemin vb. gereği temel,bodrum zemin kat planları ile çatılarında ve donatımlarda meydana gelecek proje değişikliklerinin hizmet bedeli 3-3-4maddeye göre hesaplanarak MİMAR'a ayrıca ödenir. 3-3-4 : Tadilat projelerinde hizmet bedeli: Tadilat projesi hizmet bedeline esas olacak yapı alanı; konutlarda bağımsız bölüm alanı, diğer yapılarda ise tadil gören alandır. Tadilatlarda hizmet sınıfı ve maliyet grubu yeni fonksiyonuna göre belirlenir. Kat ilavesi şeklindeki tadilatlarda yapı maliyetinin hesaplanmasında ilave edilen kat alanı esas alınır. Hizmet sınıfı mevcut yapıya göre tespit edilir. Tadilat F iş aşaması sürecinde işverenin değişen istekleri dışında uygulama sorunları nedeniyle zorunlu olarak yapılıyorsa ayrı bedel hesaplanmaz. Tadilat tamamlanmış yapı ile ilgili ise B, D ve F iş aşamalarının toplam hizmet bedeli hesaplanır. Tadilat kapsamında A, C, E gibi diğer iş aşamaları da yer alıyorsa bunların hizmet bedelleri ayrıca hesaplanır. Bağımsız bölüm alanı tadilattan etkilenmeyen birden fazla kattan oluşuyorsa tadilattan etkilenmeyen katlar tadilat alanına katılmaz. Yapı iskan edildikten sonra, cephe değişikliği(varolan cepheye giydirme yapılması vb.) tadilatlarında D1 iş aşaması bedeli alınır. Tadilat projesine esas olan, tadilattan etkilenen bağımsız bölüm alanları toplamıdır. 3-3-4-1: Yapıda kullanım amacı değişikliği ve yeni fonksiyon çözümü olan tadilatlarda, bu tadilat proje aşamasında yapılıyorsa B ve D iş aşamalarının hesaplanan hizmet bedelinin [% 100]'ü (tamamı) alınır. 3-3-4-2 : Yapıda fonksiyon değişikliği olmayan plan çözümü, cephe etütü gibi tadilatlarda hesaplanan hizmet bedelini [%50]’ si alınır. 3-3-4-3: Yapıda kullanım şekli ve fonksiyon değişikliği olmayan, duvar yerinin değiştirilmesi, yeni duvar ilave edilmesi şeklindeki basit tadilatlarda hesaplanan hizmet bedelinin [% 25]'i alınır. 3-3-5 : Rölöve-Restitüsyon-Restorasyon Projeleri Bedelleri : Korunması Gerekli Kültür Varlıkları Rölöve-Restitüsyon-Restorasyon Hizmetleri Şartnamesi ve En Az Bedel Tarifesi’ne göre hesaplanır. 3-3-6 :İçmekan Düzenleme ve Mobilya Tasarımı Hizmetleri Bedeli : İç Mekan Düzenleme ve Mobilya Tasarımı Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret Tarifesine göre hesaplanır. 3-3-7: Çevre Düzenleme Hizmetleri Bedeli Çevre Düzenleme Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret Tarifesine göre hesaplanır. Bu tarife yürürlüğe girinceye kadar Yapı Maliyet Grubu I.B sınıfından, Mimarlık Hizmetleri Sınıfı ise III. sınıftan alınarak hesaplanır. 3-3-8 : Kentsel Tasarım Hizmetleri Bedeli Kentsel Tasarım Hizmetleri Şartnamesi ve Ücret Tarifesine göre hesaplanır. 3-3-9 : Yevmiye Esasına Göre Yapılacak Ödemeler : Mimara yevmiye esasına göre yapılacak ödemeler aşağıdaki şekilde hesaplanır. Süre (saat olarak) x Saat Bedeli 3-3-9-1 : Süre, mimarın kendisinden istenen işi yapmak üzere geçirdiği süredir. İş mimarın bürosu dışında yapılıyorsa, bu süreye o işi yapmak üzere işin yapıldığı yere ulaşım süresi ilave edilir. Geçirilen saatler tama tamamlanır. 3-3-9-2 : Yevmiye bedeli, Mimarlar Odasının yürürlükteki en az bedel tarifesindeki “Yapı Birim Maliyetleri Tablosundan” 4-C grubu m2 bedelinin 1/10’u olarak hesaplanacaktır. 3-3-10: Kontrolluk hizmet bedellerinin ödenmesi : 3-3-10-1 : F-1: Mesleki kontrolluk ve F-2: Fenni mesuliyet (TUS) iş aşamalarına ait hizmet bedelleri MİMAR'a sözleşmede belirlenmiş inşaat süresine bölünerek bulunan eşit aylıklar şeklinde ödenir. 3-3-10-2 : Kontrolluk ya da TUS hizmeti karşılığı bedel yapıldığı dönemin tarifesine göre hesaplanarak ödenir. Bu durumda, yeniden hesaplanan hizmet bedelinin sözleşmede yazılı bedelle farkı, o dönemde sürdürülen inşaat süresine bölünerek bulunacak aylık miktarı bir önceki dönemin aylık bedeline ilave edilir. 3-3-11 : Diğer hükümler 3-3-11-1 : Bir iş aşaması tamamlanmadan diğer iş aşamasına geçilmez. Bir iş aşaması tamamlandığında o iş aşamasına ait hakedişin tamamının MİMAR’a ödenmiş olması gerekir. 3-3-11-2 : Telif hakkını kazandıktan sonra C,D,E ve F iş aşamalarının tamamını ya da bir kısmını bir başka MİMAR’a devretmiş olan MİMAR, devrettiği iş aşamaların ücretlerinin %20’sini koordinasyon ve sorumluluk ücreti olarak tahsil eder. Bu işleri devralan MİMAR’a ücretlerinin %20 eksiği ödenir. 3-3-11-3 : MİMAR, iş aşamalarının hepsini ya da bir kısmını vekil tayin ettiği MİMAR’a yaptırabilir. Bu durumda tayin ettiği vekilin ücretini MİMAR öder. 3-3-11-4 : MİMAR, kendisi, anne, baba ve çocuklarının, gerçek kişi İŞVEREN konumunda olduğu durumlarda ve kendi kullanımları için (ticari amacı olmayan yapılar için) yaptıracakları binalarda, bu durumu belgelemek ve bir defaya mahsus olmak üzere bu şartname hükümlerine uyma koşulu ve fatura aranmaksızın en az bedeller üzerinden kayıt ve onay ücreti ödeyerek yapabilir. 3-3-11-5 : Halkın ve gönüllü kuruluşların katılımı ve Mimarlar Odasının desteği ile uygulanacak tarihsel çevrenin korunması ve restorasyon uygulamalarında rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri için mimarlık hizmetleri en az bedel tarifesinde Şube Yönetim Kurullarının kararıyla indirimli özel hizmet bedeli tarifi yapılır. 3-3-11-6 : Mimarlık hizmetlerinin esas sınıfı V olan yapılarda bölge kat sayısı 1 olarak alınır. 3-3-11-7 : Mimarlar Odası en az bedel tarifesine göre hesaplanacak mimarlık hizmetlerinin bedeli, MYK’nun her dönem açıklayacağı bedelin bölge geçim endeksi katsayıları ile çarpımından elde edilecek değerin altında olamaz. Madde 3-4 : Mimarlık Hizmetleri Süreleri 3-4-1: Proje hizmetleri süreleri : 3-4-1-1: Mimarlık hizmetlerinin süreleri, yapının sınıfı ve büyüklüğü gözönünde tutularak İŞVEREN ile mutabakat içinde MİMAR tarafından belirlenir ve sözleşmeye yazılır. 3-4-1-2: Sözleşmeye yazılı süreler zorunlu nedenler dışında bir nedenle değiştirilemez. İŞVEREN, MİMAR'ın gerçekleştireceği hizmetleri sözleşmede yazılı sürelerden daha kısa bir sürede yapmasını isteyemez. 3-4-1-3: İş süresi, işverenin isteği üzerine uzatılması durumunda, süresi uzatılan iş aşamasının hizmet bedeli sözleşmede yazılı süreye bölünerek bulunacak günlük, haftalık ya da aylık bedel, uzatılan süre ile çarpılarak MİMAR'ın o iş aşaması karşılığı hizmet bedeline ilave edilir. 3-4-2: Mesleki Kontrolluk ve TUS süreleri 3-4-2-1: F-1:Mesleki kontrolluk ve F-2:Fenni mesuliyet (TUS) iş aşamalarına ait hizmet süreleri aşağıdaki tablo esas alınarak belirlenir. 3-4-2-2: Yapı inşaat azami süre tablosu KatAd. KatAl.m2 1-100 101-200 201-300 301-400 401-500 501-600 601-700 701-800 801-900 901-1000 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 5 6 7 9 10 11 12 13 14 15 7 9 11 12 13 14 15 16 16 17 8 10 12 13 14 15 16 17 18 19 9 11 13 15 16 17 18 19 20 21 10 12 15 17 18 19 20 21 22 23 11 13 16 19 20 21 22 23 24 25 12 14 17 20 22 23 24 25 26 27 13 15 18 21 23 25 26 27 28 29 14 16 19 22 24 26 28 29 30 31 15 17 20 23 25 27 29 31 32 33 16 18 21 24 26 28 30 32 34 35 17 19 22 25 27 29 31 33 35 37 3-4-2-3: Bu tablodaki süreler tavan sürelerdir. Sözleşme süreleri tablodaki süreleri aşamaz. 3-4-2-4: İnşaat süresi kış mevsimlerini kapsarsa, her kış için cetveldeki sürelere en çok ikişer ay eklenir. 3-4-2-5: İnşaat, tabloda belirtilen azami süre içinde bitirilmediği taktirde, uzayan her ay için, bu hizmet o yılın tarifesinden hesaplanan toplam bedelin azami süreye bölünmesi ile bulunan aylık ücret, uzayan sürede MİMAR'a aylık olarak ödenir. 3-4-2-6: Sözleşmede asgari süre olarak tabloda belirtilen azami süre aylarının 2/3'ü alınır. 3-4-2-7: İnşaat ihale edilmişse, yüklenicinin sözleşmesinde yazılı inşaat süresi esas alınır. 3-4-2-8: Yapının inşaatı ihale edilmişse, işveren ile yüklenici arasında yapılan sözleşmede belirtilen süre inşaat süresi ve MİMAR'ın F-1 ve F-2 iş aşamaları süresi olarak kabul edilir. MİMAR, inşaat süresinin uzamasında sorumlu tutulamaz. 3-4-2-9: Kat alanı 1000 m2'den ve kat adedi 12 kattan fazla yapılarda her 100 m2 ya da her kat için 2 ay ilave edilir. 3-4-2-10: Birbirini tekrarlayan bloklardan oluşan inşaatlarda birinci bina için tabloda belirlenen süre esas alınır ve tekrar eden her bina için bu süre [% 5] oranında arttırılır. 3-4-2-11: İnşaatın, MİMAR’ın koordinasyonu ve denetim altında üstenciler eliyle yürütüleceği MİMAR’ın sözleşmesinde belirtilmişse, MİMAR ile işvereni arasında inşaat süresi üzerinde anlaşma yapılır. Bu durumda, F-1: Mesleki kontrollük ve F-2: Fenni mesuliyet (TUS) iş aşamalarının hizmet be-deli [%10] oranında artırılır. EK : Mimarlık Hizmetleri Süreleri : Mimarlık hizmetlerinin bu tarife esaslarında yürütülebilmesi ve MİMAR'ın işverenine karşı ile yükümlülüklerinin belirlenebilmesi için mimarlık hizmetleri yaklaşık süreleri MİMAR'a yardımcı olmak üzere aşağıda gösterilmiştir. Bu süreler, ülkemizden en çok inşa edilen yapı türleri, büyüklükleri ve nitelikleri göz önünde tutularak hesaplanmıştır. Ülkemizde bu sürelere uymayacak çalışmaları gerektiren yapıların da tasarlanmasının yanısıra, değişik tasarım yöntemleri ve teknolojileri de uygulanmaktadır. Bunların tasarım süreleri ayrıca belirlenmektedir. Aşağıdaki tablodaki süreler, mimarlık hizmetleri iş aşamalarının en az sürelerini göstermektedir. MİMAR'dan sözleşme ile istenen mimarlık hizmetleri iş aşamalarının bu sürelerden daha kısa sürede yapılmasının istenmesi bir hizmet zorluğu nedenidir. 1: En Az Hizmet Süreleri Tablosu A:Hazırlık ve Ön Etüt Çalışmaları 3 hafta B:Ön Proje Çalışmaları 2 hafta C:Kesin Proje Çalışmaları 4 hafta D:UYGULAMA PROJE ÇALIŞMALARI D-1:Uygulama Proje Çalışmaları 8 hafta D-2:Sistem Detayları 4 hafta D-3:İmalat Detayları 5 hafta D-4:Teknik Şartnameler 2 hafta D-5: Metraj, Keşif, Maliyet Etüdü 3 hafta E : İHALE ÇALIŞMALARI E-1: İhale Belgelerinin hazırlanması 3 hafta E-2: İhalenin yapılması 3 hafta F: UYGULAMA DENETİMİ F-1: Mesleki Kontrolluk Hizmeti İnşaat süresi F1.1:Yapıldı Projesi-Orijinallerin Teslimi 4 hafta F1.2: Kesin Hesaplar 6 hafta F-2: Fenni Mesuliyet Hizmeti (TUS) İnşaat süresi G: Kabul – Teslim 2 hafta H: Geri Besleme Çalışmaları ( - ) 2 : İŞVEREN, MİMAR'ın gerçekleştireceği hizmetleri ve yapacağı çalışmaları, işin eksiksiz ve kusursuz tamamlanmasını gözeterek, yukarıdaki tabloda görülen sürelerden daha kısa bir sürede yapmasını istememelidir. MİMARLIK HİZMETLERİ İŞ AŞAMALARI İŞ AŞAMALARI % ORANI HAZIRLIK VE ETÜD AŞALAMALARI ÖN PROJE ÇALIŞMALARI KESİN PROJE ÇALIŞMALARI UYGULAMA PROJE ÇALIŞMALARI SİSTEM DETAYLARI İMALAT DETAYLARI TEKNİK ŞARTNAMELER METRAJ KEŞİF MALİYET ETÜDÜ İHALE BELGELERİNİN HAZIRLANMASI İHALENİN YAPILMASI MESLEKİ KONTROLLUK HİZMETİ YAPILDI PROJESİ-ORJİNALLERİN TESLİMİ KESİN HESAPLAR FENNİ MESULİYET HİZMETİ A B C D1 D2 D3 D4 D5 E1 5 15 20 30 10 10 2 5 1.5 E2 F1 F1.1 1.5 48 3 F1.2 F2 6 24 KABUL TESLİM GERİ BESLEME ÇALIŞMALARI TOPLAM G H 3 5 15 20 57 3 81 3 %184 MİMARLIK HİZMETLERİ TİP SÖZLEŞMESİ Madde 1 : Sözleşme konusu işin tanımı ve yeri : İşin ismi : ................................................................................................................................... İşin tanımı : .................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... Kullanım amacı : ...........................................................İnşaat yaklaşık alanı : ......................m2 İli :............................İlçesi :.........................Mahallesi :...........................Mevkii :........................ Pafta :..................…Ada :......................…..Parsel :.............................. Yüz ölçümü :.............m2 Adresi :............................................................................................................................................. Madde 2 : Taraflar: Bir taraftan:..................................................adına hareket eden :................................................ Adres:............................................................................................................................................... Tel : ( ) Faks : ( ) Vergi dairesi :.....................................................V.d. no :....................…...................................... İle; diğer taraftan, MİMARLAR ODASI ....................................Şubesine.............................sicil no ile kayıtlı, .....................no.lu Serbest Mimarlık Hizmetleri Belgesine sahip MİMAR.................................................................... Adres :.................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Tel : ( ) Faks : ( ) Vergi dairesi :..................................................V.d. no :................................................................ arasında,aşağıda ve diğer sayfalarda yazılı koşulları içeren iş bu “MİMARLIK HİZMETLERİ SÖZLEŞMESİ” bağıtlanmıştır. Bu sözleşmede taraflar kısaca İŞVEREN ve MİMAR sözcükleri ile anılmışlardır. Taraflar, yukarıda yazılı adreslerini yasal adres olarak beyan etmişlerdir. Bu adreslere yazılı olarak her türlü bildirim, aynı gün tarafların kendisine yapılmış sayılacaktır. İŞVEREN adına, MİMAR’a bildirimde bulunmaya yetkili kişi:..................................................... MİMAR’ın yokluğunda adına bildirimde bulunmaya yetkilendirilmiş kişi:................................... Madde 3 : Sözleşmenin esası: İŞVEREN, bu sözleşme ile yukarıda yazılı işe ait mimarlık hizmetlerinin 5. madde de işaret edilmiş olanlarının tamamını MİMAR’ın sorumluluğu ve koordinasyonu altında yapılmasını, MİMAR’da bu çalışmaları eksiksiz ve kusursuz olarak ve süresi içerisinde yapmayı, TARAFLAR yükümlülüklerini bu sözleşmenin eki olan “Mimarlık Hizmetleri Şartnamesi ve En Az Bedel Tarifesi” hükümlerine uygun olarak yerine getirmeyi karşılıklı olarak kabul ve taahhüt etmişlerdir. Sözleşme eklerinin hükümlerine ilave edilecek uygulama koşulları 6. madde de belirlenmiştir. Madde 4 : İŞVEREN’in sağlayacağı bilgi ve belgeler İŞVEREN, sözleşmenin imzalanmasıyla birlikte ve sözleşme tarihinden en çok (.................) gün içerisinde aşağıda yazılı belge ve bilgileri MİMAR’a verecektir. 4-1 : Hukuki belgeler:............................................................................................................. 4-2 : İmar belgeleri:................................................................................................................ 4-3 : Teknik belgeler:.............................................................................................................. 4-4 : İhtiyaç programı:............................................................................................................. 4-5 : Yatırım bütçesi bilgileri : :.............................................................................................. İŞVEREN tarafından MİMAR’a verilecek yukarıdaki bilgi ve belgelerin doğru ve geçerli olması esastır. Bu belge ve bilgilerin MİMAR’a tesliminde gecikme olması durumunda ya da temini görev MİMAR’a verilmesi durumunda, temininde geçecek süreler,sözleşme süresine ilave edilir. Bu süre (...............) ayı geçemez. Madde 5 : Mimar tarafından yapılacak mimarlık hizmetleri, hizmet bedelleri ve iş süreleri, bu sözleşme uyarınca İŞVEREN tarafından istenen ve MİMAR tarafından yapılması kabul ve taahhüt edilen işlerin kapsamı, aşağıda, karşılığında hizmet bedeli yazılı olanlardır. İŞVEREN, mimarlık hizmetleri iş aşamaları karşılığında yazılı bedelleri MİMAR’a ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir. Bu süreler MİMAR tarafından yapılan çalışmalarla ilgili sürelerdir. İş sahibinin inceleme ve onay süreleri, mesleki denetim, ruhsat, ön izin vb. işlemlerin, ihalenin yapılması ve diğer hizmetlere ait gerçekleşme süreleri MİMAR’ın çalışma sürelerine dahil değildir. İŞVEREN’in proje inceleme süreleri karşılığında yazılı değilse, her iş aşaması süresinin % 20’sini aşamaz. Süreler “işgünü” olarak belirlenmiştir. 5-1: STANDART MİMARLIK HİZMETLERİ A: Hazırlık ve ön etüt çalışmaları Hizmet bedeli Süre (% 5) .........................TL ..................gün B: Ön proje çalışmaları (% 15) .........................TL ..................gün C: Kesin proje çalışmaları (% 20) .........................TL ..................gün D: Uygulama proje çalışmaları D1 : Uygulama projeleri D2 : Sistem detayları D3 : İmalat detayları D4 : Teknik şartnameler D5 : Metraj,Keşif Maliyet etüdü (% 30) (% 10) (% 10) (% 2) (% 5) .........................TL .........................TL .........................TL .........................TL .........................TL ..................gün ..................gün ..................gün ..................gün ..................gün E: İhale çalışmaları E1 :İhale dosyasının hazırlanması E2 : İhalenin yapılması (% 1.5) ..........................TL (% 1.5) ..........................TL ..................gün ..................gün PROJECİLİK HİZMETLERİ TOPLAM BEDELİ :................................................................TL 5-2: UYGULAMA DENETİMİ ÇALIŞMALARI F : Uygulama denetimi .........................TL .........................TL .........................TL .........................TL .................ay .................ay ...............gün ...............gün G: Kabul Teslim (% 3) ..........................TL ...............gün H: Geri Besleme Çalışmaları (% ) ..........................TL ...............gün F1 : Mesleki Kontrolluk Hizmeti F1-1 : Yapıldı projesi-Orijinallerin teslimi F1-2 : Kesin hesaplar F2 : Fenni Mesuliyet Hizmeti (TUS) (% 48) (% 3) (% 6) (% 24) UYGULAMA DENETİMİ HİZMETLERİ TOPLAM BEDELİ :..............................................TL Uygulama denetim hizmetlerinin bedelleri, sözleşme tarihinde hesaplanmış bedellerdir. İşin yapıldığı tarihlerde geçerli olan tarifelerine göre güncelleştirilecektir. 5-3: Diğer mimarlık hizmetleri karşılığında MİMAR’a ödenecek ücretler : -....................................................................................................................................................TL -....................................................................................................................................................TL -....................................................................................................................................................TL -....................................................................................................................................................TL -....................................................................................................................................................TL DİĞER MİMARLIK HİZMETLERİ TOPLAM BEDELİ :........................................................TL 5-4: Yevmiye esasına göre ödenecek ücretler : İŞVEREN’in istemesi ve MİMAR’ın kabul etmesi üzerine MİMAR tarafından yapılan,yukarıda 5. madde de belirlenmiş mimarlık hizmetlerinin dışındaki çalışmalar karşılığında MİMAR’a (............................................TL/saat) üzerinden ödeme yapılacaktır. MİMAR’ın bu çalışmalarda geçireceği süre puantajla belirlenecektir. İşe başlama tarihi İnşaat süresi :......................................................... :......................................................... Madde 6 : İlave koşullar : Taraflar bu sözleşmenin eki olan “Mimarlık Hizmetleri Şartnamesi ve En Az Bedel Tarifesi” hükümleri dışında aşağıda yazılı koşulları yerine getirmeyi karşılıklı olarak kabul ve taahhüt etmişlerdir. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... Madde 7 : Ödeme şekli İş sahibi 5.madde de yazılı bedelleri MİMAR’a aşağıdaki şekilde ödeyecektir. 7-1 : Sözleşmenin imzalanmasıyla birlikte 5-1 madde de yazılı olan “Standart Mimarlık Hizmetleri” toplam bedelinin (%...................................) ödenecektir. 7-2 : 5-11. madde de yazılı standart mimarlık hizmetlerinin her iş aşamasının tamamlanarak İŞVEREN’e teslimi ya da İŞVEREN’in kabulünü gerektiren iş aşamalarının onaylanması ile MİMAR’a ödenir. Ödemelerde MİMAR’a 5-1 madde de yapılan ödeme oranlanarak düşülür. 7-3 : 5-3 ve 5-4 maddelerde yazılı hizmetlerin bedelleri, bu çalışmalar MİMAR tarafından tamamlanarak, İŞVEREN’e teslimi ile birlikte defaten ödenir. 7-4 : 5-2.madde de yazılı F-1 Mesleki kontrolluk ve/veya F-2 Fenni mesuliyet (TUS) bedelleri bu iş aşamalarının toplam bedelinin iş süresine bölünmesi ile aylık olarak ve hizmetin yapıldığı dönemin tarifesine göre hesaplanarak ödenir. 7-5 : Ödemeler,sözleşmede başkaca bir hüküm yoksa nakit olarak veya MİMAR’ın .....................................Bankası ............................Şubesindeki..........................no.lu hesabına havale edilerek yada yatırılarak yapılır. 7-6 : MİMAR, sözleşmede başkaca bir hüküm yoksa,her ödeme karşılığında ödemenin hangi iş aşaması karşılığında yapıldığını belirten açıklama ile serbest meslek makbuzu ya da kapalı fatura düzenleyecektir. Her ödemeye KDV ilave edilecektir. Madde 8 : Anlaşmazlıklar : Taraflar arasında çıkacak anlaşmazlıklar barış yoluyla çözülemediği takdirde,taraflardan birinin isteği üzerine, Mimarlar Odasının atayacağı hakem tarafından çözümlenir. Hakem ücretini aleyhinde karar veren taraf öder. Bu ücret, TMMOB Bilirkişilik Ücret Tarifesine göre ödenir ve davacı tarafından peşinen Mimarlar Odası veznesine yatırılır. Taraflar aralarındaki anlaşmazlığı yukarıdaki şekilde hakem aracılığıyla çözümleyemezlerse, çözümünde (.................................................) mahkeme ve icra daireleri yetkilidir. Madde 9 : Sözleşmenin feshi . Bu sözleşme, “Mimarlık Hizmetleri Şartnamesi ve En Az Bedel Tarifesinin” 1-4 maddesi hükümlerine göre feshedilebilir. Madde 10 : Sözleşmenin ekleri : Mimarlık Hizmetleri Şartnamesi bu sözleşmenin ekidir. İş bu sözleşme (3) sahifeye yazılı (10) maddeden ibaret (3) nüsha olarak düzenlenmiş ve taraflarca (....../......./............) tarihinde imzalanarak yürürlüğe girmiştir. Bu sözleşmenin 1 nüshası Mimarlar Odası tarafından onaylandıktan sonra alıkonulacak,1 nüshası MİMAR, diğer nüshası İŞVEREN tarafından saklanacaktır. MİMAR Adı-soyadı-imzası-mühürü İŞVEREN adı-soyadı-imzası MİMARLAR ODASI MİMARİ PROJE ÇİZİM VE SUNUŞ STANDARTLARI MIMAR, mesleğini uygularken, çalışmalarında tasarımını çizili belgelerle ifade eder. Tasarladığı binanın eksiksiz ve kusursuz uygulanmasını sağlamak için çizili olarak oluşturduğu belgelerin yanı sıra yazılı belgelerle de bunu destekler. Bu çizili ve yazılı belgeler MİMAR'ın tasarımını ifade etme araçlarıdır. MİMAR tarafından kullanılan bu araçların aynı norm ve standartlarda olması, hem mimardan hizmet bekleyenlerin onu daha kolay kavramalarına ve ortaya koyduğu tasarımı daha iyi algılamalarına ve dolayısıyla mimara karşı yükümlülüklerinde doğru olarak yerine getirmelerine olanak sağlar, hem de mimarın bu hizmetlerine onay verenlerin işlerini kolaylaştırır ve mimarlar arasında dil birliğini sağlar. MİMAR'ın hizmetlerini tam ve mükemmel olarak sunması esastır. Bu esasa uygun olarak MiMAR'ın çalışmalarını ifade ettiği belgelerde aranacak asgari koşullar bu "STANDART" ile belirlenmiştir. 1. BELGELERIN ÇOĞALTILMASI VE SUNULMASI : MIMAR, hazırladığı çizili ve yazılı belgeleri özenle düzenler ve düzgün, dayanıklı ve içindekilerin yıpranmasını ve dağılmasını önleyecek dosyalar içerisinde İŞ SAHİBİ'ne sunar. I- MİMAR'ın hazırladığı yazılı ve çizili belgelerinin çoğaltılması: MİMAR, hazırladığı çizili ve yazılı belgeleri en az; A : Hazırlık ve teklif çalışmaları aşamasında: A-1 : Hazırlık etütleri raporunu 2 nüsha A-2 : Mimarlık hizmetleri sözleşmesini 3 nüsha A-3 : Fikir projesi belgelerini 2 nüsha B : Ön proje belgelerini: 2 nüsha C : Kesin proje belgelerini 2 nüsha : Uygulama projeleri çalışmaları aşamasında: D-1 : Uygulama projesi belgelerini D-2 : Sistem ve montaj detayı belgelerini D-3 : İmalat detayları belgelerini D-4 : Teknik şartname belgelerini D 3 nüsha 2 nüsha 2 nüsha 3 nüsha D-5 : Metraj- Keşif- Maliyet analizi belgelerini 2 nüsha E : İhale aşamasında E- : İhale dosyası belgelerini E-2 : İhale yapılması belgelerini 2 nüsha F : Uygulama denetimi aşamasında F-1 : Mesleki kontrolluk talimat belgelerini 3 nüsha F1.1 : Yapıldı projelerini 2 nüsha F1.2 : Kesin hesapları 3 nüsha F-2 : Fenni mesuliyet talimat belgelerini 3 nüsha G : Kabul ve teslim aşamasındaki belgeleri 3 nüsha olarak çoğaltarak İŞ SAHİBİ`ne teslim etmek yükümlülüğündedir. II- Belgelerin daha fazla sayıda çoğaltılması: İŞ SAHİBİ, herhangi bir nedenle MİMAR'dan yükümlü olduğu nüshadan fazla çoğaltma isterse, bunun karşılığı bedelin %30 fazlasını MİMAR'a ödemesi durumunda, MİMAR bu belgeleri çoğaltarak İŞ SAHİBİ'ne teslim etmek zorundadır. III- MIMAR, hazırladığı çoğalttığı belgeleri düzgün ve dayanıklı dosyalar içerisinde teslim eder. Sunuş dosyaları, kapağında, sırtlığında ve üzerinde; İşin (projenin) ismi Proje numarası İŞ SAHİBİ'nin ismi ve adresi MİMAR'ın ismi ve adresi belirtilmelidir. 2. PAFTA BOYUTLARI : Mesleki denetim ve uygulama vizesi için M.D.B.’na verilen projeler ve yazılı belgelerin tümü A-4 normu veya katlarının boyutlarında olacaktır. Bilgi için: A0: 84.0 cm A1: 59.4 cm A2: 42.0 cm A3: 29.7 cm A4: 21.0 cm 119.2 cm 84.0 cm 59.4 cm 42.0 cm 29.7 cm Pafta boyut standardının sağlanabilmesi için B normu boyutlarında ya da diğer boyutlarda kağıt kullanılmaması tercih edilmelidir. 1-2: Onay başlığı (ikinci sahife olarak) Projenin başında Belediye ya da ilgili kuruluşun onayı için sahife düzenlenir. 3. PROJENİN SUNULUŞ ESASLARI : Proje sunuluşunda çizili belgeler aşağıdaki şekilde sıralanır. 1. Genel bilgi paftaları 1-3: Mimarlar Odası M.D.B. onay sahifesi (Üçüncü sahife olarak) M.O.M.D.B.'nun yapacağı denetim ile ilgili bilgilerin yazılacağı sahifeler düzenlenir. 1-1: Proje başlığı, (Birinci sahife olarak) Proje Başlığında şu bilgiler yer alır; (bkz. Örnek no:1) 1-4: Numerotaj krokisi - İşin İsmi - Mimarın veya mimarlık bürosunun, ortaklığının şirketinin; İsmi Soyadı, Ünvanı, Sicil no’su, Serbest mimarlık hizmetleri (SMH) belge no'su Adresi Vergi dairesi ve vergi no’su - İŞ SAHİBİ'nin - - İsmi Soyadı, Ünvanı, Adresi, Vergi dairesi ve vergi no’su Proje bedelini hesaplamaya ilişkin bilgiler, İnşaat alanı İnşaat türü Kullanma amacı 2 m maliyet bedeli Yapı yaklaşık maliyeti , Yapı sınıfı Mimari hizmet sınıfı Zorluk kriterleri katsayısı Şube tarife katsayısı İş numarası, M harfi, (Mimari proje çizimi olduğunu belirlemek üzere) Copyright bilgileri, (Mimarın izni olmadan çoğaltılamayacağı) Ortak müellif olan mimarların bilgileri ve imzaları, Müellif mimara ait bilgiler ve tadilat iznine dair olur imzası, Müellifi belli olmayan yapılara ait İŞ SAHİBİ'nin verdiği taahhütname noter onay tarih ve no’su, 2- Vaziyet planı Bu. paftada, belirtilen standartlara uygun ve üzerinde gerekli bilgileri içeren vaziyet planı yer alır. 3- Yerleşim planı Bu paftada,belirtilen standartlara uygun ve üzerinde .gerekli bilgileri içeren yerleşim planı ve aynı ölçekte kesitler yer alır. 4- Planlar (en alt kattan en üst kata doğru) 5-Kesitler (A-A Kesiti, B-B Kesiti,. n-n Kesiti olarak) 6- Cepheler (ön cephe, arka cephe ve yan cepheler) 7- Sistem Detayları (Proje dizinine girmesi isteniyorsa) 8- Mahal listesi Gerektiğinde ya da MİMAR uygun görürse, mahal listeleri her paftanın sağ üst köşelerinde verilebilir. 9- Otopark hesabı 10- Teknik Bilgiler (Isı yalıtım hesapları ve detayları, şantiye tabelası, şantiye koruma iskele ve perdesi vb.) 4- PAFTA BAŞLIĞI : Pafta başlığında şu bilgiler yer alır: - Mimarın ismi soyadı, ünvanı, sicil no’su, SMH belge no’su, adresi İşin ismi Proje numarası Pafta adı Çizim ölçeği Çizim tarihi Pafta nosu Blok no - Tasarlayanın adı Çizenin adı Paftayı kontrol edenin adı M harfi (Mimari proje çizimi olduğunu belirlemek üzere) 5- PAFTA DÜZENİ : Pafta düzeni aşağıdaki şekilde yapılır. - - - "Pafta başlığı" paftanın sağ alt köşesinde yer alır. Hakim rüzgar, manzara ve Kuzey yönü aynı yerde toplu olarak, paftanın sağ üst köşesinde gösterilir. Paftanın revizyon durumları pafta başlığı üzerine yazılır. Revizyon notlarında şu bilgiler yer alır; Revizyon sıra no"su Revizyon nedeni Revizyonun açıklanması Revizyonu yapanın ismi- soyadı Revizyonu yapanın imzası Pafta üzerindeki çizimle ilgili açıklayıcı bilgiler verilecekse, bu bilgiler paftanın sağ tarafına, Başlık + Revizyon notları üzerinde ve Kuzey işareti altında kalan bölümde yer alır. Planlar paftaları üzerinde aynı bakış yönünde yer alır. 6- PROJEYE NUMARA VERİLMESİ: Mimar her yaptığı işe ve hazırladığı projeye bir numara vermelidir. Proje no: 023 veya 94- 023 veya B- 024 gibi bu numaralama, Birinciden sonuncuya sıra numarası olarak Sözleşme dönemi ve tüm işlerin birinciden sonuncuya sıra numarası olarak Sözleşme dönemi ve o dönemde yapılan işlerin birinciden sonuncuya sıra numarası olarak İş grubu/ yapı türü ve tüm işlerin birinciden sonuncuya sıra numarası olarak İş grubu/ yapı türü ve grubun/ yapı türünün birinciden sonuncuya sıra numarası olarak veya diğer bir şekilde verilebilir. Mimarın hazırladığı çizili ve yazılı belgeler ile yazışmalarının aynı işe ait olanları mutlaka o işin /projenin numarasını taşımalıdır. 7- PAFTALARA NUMARA VERILMESI 1- Paftalar ya da diğer çizili ve yazılı belge- ler numaralanırken iş aşamaları belirtilmelidir. İş aşamalarının pafta numaralarında kullanılacak kısaltılmış şekilleri şöyledir; Fikir projesi Ön proje Kesin proje Uygulama projesi Sistem detayı İmalat detayı Keşif- Metraj İhale dosyası Mesleki kontrollük Kabul teslim : FP : ÖP : KP : UP : SD : ID : KM : IH : MK : TM 2- Paftalar aşağıdaki şekilde numaralanır : Fikir projesi iş aş. Ön proje iş aş. Kesin proje iş aş. Uygulama projesi iş aşaması : FP-01, FP-02, ....FP-n : ÖP-01, ÖP-02, ...ÖP-n : KP-01, KP-02, ...KP-n : UP-01, UP-02, ....UP-n Sistem detayları iş aşamasında paftalara numara verilirken “Yapı bölümleri ve yapı elemanlarına göre gruplarına” yapılır ve grup harfi ilave edilir. SD-A-01, SD-B-01, SD-Z-01, SD-A-02,........ SD-A-n SD-B-02, ........SD-B-n SD-Z-02, ........SD-Z-n İmalat detayları iş aşamasında sistem detaylarındaki prensip uygulanır. ID-A-01, ID-A-02, ............ID-A-n ID-B-01, ID-B-02, .............ID-B-n ID-Z-01, ID-Z-02, .............ID-Z-n 3- Proje ayrı ayrı bloklardan oluşuyorsa Blok numarası ya da harfi paftanın adına ve bunun için ayrılmış yere yazılır. Pafta numarasına blok numara ya da harfi verilmez. Bina tek bir blok ise blok numarası ya da harfi verilmez. 8- YAPI BÖLÜMLERİ VE YAPI ELEMANLARINA GRUPLAMA : MİMAR'ın tasarladığı binayı çizimleri ile en anlaşılır şekilde ifade etmesi gerekir. Tasarladığı binayı bölümlerine (Temeller, karkas, çatı vb.) ya da yapı elemanlarına (Kapı, pencere, sağlık donatımı vb.) göre ayırarak tanımlaması projesini kolay anlaşılabilir olmasını ve kolay bulunup, tasnif edilmesini sağlayacaktır. Bu kodlama, uluslararası Sbf sisteminden yararlanılarak Y.A.E. (Yapı Araştırma Enstitüsü-TÜBITAK) tarafından hazırlanmış ve kabul edilmiş bir sistemdir. Vaziyet Planları: 1/2000 Yerleşim Planları: 1/1000 Fikir Projeleri: 1/500 Ön projeler: 1/200 Uygulama Projeleri:1/100 Sistem Detayları: 1/20 İmalat Detayları: 1/5 : Alt yapı-çevre düzenleme : Temeller : Strüktür, karkas : Çatı konstüksiyonu : Döşemeler, merdivenler, rampalar : Dış ve iç duvarlar : Duvar dış kaplamaları : İç duvar kaplamaları : Döşeme ve merdiven kaplamaları : Tavan kaplamaları- Asma tavanları : Yalıtımlar, (su, ısı, ses) : Çatı örtüleri : Kapılar : Pencereler : Parmaklık- Korkuluklar : Stor, panjur, kepenk, güneş kırıcıları : Çatıda açıklıklar, çatı fenerleri : Bacalar : (Boş) :Sağlık donatım,pis-temiz su,çöp,atık-gaz : Isıtma, havalandırma : Soğutma- iklimlendirme : Elektrik donatımı : Mekanik ulaşım (asansör, monşarj, yürüyen merdiven) V : Döşeme (sabit tefriş, mobilya) Y : Hareketli tefriş Z : Prefabrikasyon (ön yapımlı yapı elemanları) Vaziyet planları: Tasarlanan binanın üzerinde inşa edileceği imar parselinde ya da imar adasındaki konumunu ve imar parselinin çevresine ait bilgileri içeren bu belge genellikle 1/1000 ölçeğinde imar planı paftalarından yararlanılarak çizilir. Projenin büyüklüğüne ve elde edilen bilgi paftalarının ölçeğine göre 1/2000 ve 1/500 ölçekleri kullanılabilir. Yerleşim planları: Tasarlanan binanın üzerinde inşa edileceği imar parselinde ya da imar adasındaki konumunu gösteren bu belge genellikle 1/200 ölçeğinde çizilir. Projenin büyüklüğüne ve elde edilen bilgi paftalarının ölçeğine göre 1/100 ve 1/500 ölçekleri kullanılabilir. Fikir projeleri: Bir binanın fikir projeleri genellikle 1/200 ölçeğinde çizilir. Ancak, MIMAR isterse 1/100 ya da 1/50 ölçeklerini ya da diğer uygun gördüğü ölçeği kullanabilir. Ön projeler: Bir binanın ön projeleri genellikle 1/100 ölçeğinde çizilir. Ancak, içerdiği bilgiler ve çizim tekniği aynı kalmak koşulu ile MİMAR 1/200 ya da 1/50 ölçeklerini ya da diğer uygun gördüğü ölçeği kullanabilir. 9- PROJELERDE KULLANILACAK ÖLÇEKLER : MİMAR projelerini düzen-lerken aşağıdaki ölçeklerden birisini kullanır. Projesinin tereddüt uyandırmayacak şekilde kolay anlaşılmasını sağlayacak ölçeği Mİ-MAR kendisi seçer. Projenin plan kesit ve görünüşlerinin; anlaşılma kolaylığı sağlaması bakımından, aynı ölçekte olması tercih edilmelidir. Kesin projeler: Bir binanın kesin projeleri genellikle 1/100 ölçeğinde çizilir. Ancak, içerdiği bilgiler ve çizim tekniği aynı kalmak koşulu ile MİMAR 1/50 ölçeğini kullanabilir. Uygulama projeleri: Bir binanın uygulama projeleri genellikle 1/50 ölçeğinde çizilir. Ancak, içerdiği bilgiler ve çizim tekniği aynı kalmak koşulu ile MİMAR 1/100 ölçeğini kullanabilir. Aşağıda projenin iyi ifade edilebilmesi için plan ve projelerde kullanılan ölçekler verilmiştir. Koyu yazılı olanlar en çok kullanılan ölçeklerdir. Sistem detayları: Sistem Detayları genellikle 1/20 ölçeğinde çizilir. Ancak, verilmek istenen bilgiler gerektiriyorsa 1/10 ya da 1/5 ölçekleri kullanabilir. A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S T U Ü 1/1000 1/500 1/200 1/100 1/50 1/10 1/2 1/500 1/200 1/50 1/5 1/1 İmalat detayları: İmalat Detayları genellikle 1/1 ölçeğinde çizilir. Ancak, içerdiği bilgiler ve çizim tekniği aynı kalmak, koşulu ile MİMAR 1/2 ya da 1/5 ölçeklerini ya da diğer uygun görüldüğü ölçeği kullanabilir. 10- PROJELERE ÖLÇÜ VERİLMESİ : Projelerde yer alması gereken en az ölçüler aşağıda belirlenmiştir. MİMAR, gerekli görürse projesini daha iyi tanımlayabilmek üzere daha fazla ölçü verebilir. Projelerde verilen ölçülerin doğru; birbirleri ile tutarlı olması esastır. ölçü yanlışlıklarından doğacak inşaat ve imalat hatalarından MİMAR sorumludur. Bu nedenle; projelere ölçü verildikten sonra birbiri ile (her mahalde, toplam ve alt eleman ölçülerinin, plan, kesit ve görünüşler arasında) tutarlı olması kontrol edilmelidir. Vaziyet planlarında: Vaziyet planlarına ölçü verilmez. Yerleşım planlarında: Yerleşim planında, binanın ya da blokların parsel içindeki yerleşimini gösteren tüm ölçekler verilir. Binanın ya da blokların parsel sınırlarına uzaklıkları ölçülendirilir. Binanın ya da blokların dış ölçüleri verilir. Binanın ya da blokların korunacak binalara uzaklıkları gerekiyorsa konum açıları, uygulamaya esas, olacak şekilde verilir. Korunması istenen ve öneri yapıların, yol, yeşil alan vb. bir röpere bağlanır ve uzaklıkları gösterilir. Fikir projelerinde : Fikir projelerinde ölçü verilmesi zorunluluğu yoktur. MİMAR, fikrini tam olarak ifade etmesi için gerekli görürse projesini ölçülendirilir. Ön projelerde: Planlarda: - Dış ölçüler, dıştan bina cephesine doğru,1. çizgide blok ölçüsü, 2. çizgide bina hareketleri, 3. çizgide taşıyıcı akslar olmak üzere gösterilir. Bu ölçüler binanın tüm cephelerinde verilir. - İç ölçüler tüm mahallerin alanlarının ko- - - layca hesaplanacağı şekilde 2 yönde verilir. İnşai elemanların (pencere, duvar vb.) kalınlıkları hareketleri ölçülendirilir. Doluluk ve boşlukların (pencere,kapı vb.) ölçüleri ile bunların duvarlardan uzaklıkları verilir. İç ölçüler, her hacimde enine ve boyuna birer ölçü çizgisi üzerinde gösterilir. 1. çizgilerde, hacmin net en ve boyu kaba yapı (duvar gövdesinden, duvar gövdesine) verilir. 2. çizgi üzerinde kapı, pencere, kolon vb. elemanların genişlikleri ile duvar üzerindeki yerlerinin komşu duvara uzunlukları yazılır, duvar kaplaması (sıva dahil) kalınlıkları verilir. Kesitlerde: - Bina dışında üç ölçü çizgisi üzerinde dıştan bina cephesine doğru 1. çizgide bina toplam yüksekliği, 2. çizgide bina kat yükseklikleri, 3. çizgide doluluk ve boşluklar olmak üzere verilir, yanlarına döşeme üzeri kotlar yazılır. Bu ölçüler binanın tüm cephelerine verilir. - Bina içinde 1 ölçü çizgisi üzerinde döşeme üzerinden döşeme üzerine kaba inşaat kat yükseklikleri verilir. - - Görünüşlerde: Ölçü verilmez, bina yükseklikleri, kat yükseklikleri, pencere, kapı, parapet yükseklikleri ile ilgili kotlar yazılır. 2. ölçü çizgisi üzerinde döşeme kalınlıkları, döşeme ve tavan kaplamalarının kalınlıkları katın net kullanma yüksekliği, 3. ölçü çizgisi üzerinde doluluk ve boşlukların (kapı, pencere vb) ile ankastre imalatların (mutfak dolapları vb.) ile farklı duvar kaplamalarının (fayans, mermer, lambri) bölme duvarı yükseklikleri ile lento tavan mesafesi taşıyıcı sistem kalınlıkları ve yükseklikleri yer alır. MİMAR, tasarımını uygulamaya yönelik olarak tam olarak ifade etmesi için geçrekli görürse görüntülere ölçü verir. Sistem detaylarında: Sistem detaylarındaki ölçülerin uygulama projelerindeki ölçülerle aynı olması gerekir. Sistem detayında gösterilen farklı imalatların her biri ayrı ayrı ölçülendirilir. Detayı verilen imalatların yerine kolayca monte edilebilmesi için tüm ölçüler eksiksiz verilir. İmalat detaylarında: Detayı verilen imalatın kolayca imal edilebilmesi için tüm ölçüler eksiksiz verilir. 11- PROJELERE KOT VERİLMESİ Genel olarak; - Yapının esas girişi önündeki tretuvar kotu; 0.00 olarak kabul edilir. - Plan, kesit ve görünüşler bu kota göre kotlandırılır. - Ayrıca 0.00 kotu altına plankote veya yol kırmızı kotuna göre değeri yazılarak bina kotları düzenlenecek zemin kotu ile ilişkilendirilir. - Yapılar birden fazla ise, her bina girişi önündeki tretuvar kotu 0.00 olarak kabul edilir. Bu kotlar yol kotu ve plankote röper kotuna göre değerlendirilerek altına yazılır. Birbirine bağlı binalar bir bina olarak kabul edilir. - - - Ön projelerde: Esas giriş önü tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek, bütün kat döşemelerinin kaba yapı kotları verilir. Kotlar planlarda merdiven, rampa başlangıç ve bitiş yerlerine, kesitlerde bina içine, görünüşlerde bina dışına yazılır. Çatı saçağı ve mahyası ile baca şapkalarının üstlerine kotları yazılır. Uygulama projelerinde: Esas giriş önü tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek, bütün kat döşemelerinin kaba yapı kotları verilir. - Kotlar planlarda merdiven; rampa başlangıç ve bitiş yerlerine, kesitlerde bina içine, görünüşlerde bina dışına yazılır. - Kesitlerde kaba yapı ve ince yapı kotları ayrı ayrı verilir. Tüm farklı yüksekliklere (parapet, düşük döşeme, basamak vb) kot yazılır. - Çatı saçağı ve mahyası ile baca şapkalarının üstlerine kotları yazılır. - Birbirini tekrar eden ve planı çizilmemiş katların kotları çizili olan plana yanyana yazılır. Kot işaretleri: Planda kullanılacak kot işareti: Kesit ve görünüşlerde kullanılacak kot işareti çizgi üzerine proje düzenleme kotu yazılır. Çizgi altına doğal kot yazılır. 12- PROJE BİLGİLERİNİN EŞGÜDÜMÜ: MIMAR, çizili tüm belgeleri arasında gerekli açıklamaları yazarak eşgüdümü sağlamalıdır. Uygulama projesi şu eşgüdüm bilgilerine sahip olmalıdır. Uygulama projelerinde çizilmiş sistem detayları pafta numaraları, sistem detayı ile ilgili kısma planda ve kesitte yazılmalıdır. Örnek: Merdiven sistem detayı için uygulama projesi plan ve kesitine (Bak: SD-D-06) yazılmalıdır. Çizilen sistem detayı paftalarına, sistem detayının görüldüğü uygulama projesi pafta numaraları yazılmalıdır. Örnek: Merdiven sistem detayı paftasının sağ kenarına, (Bak pafta: UP-01: Zemin Kat Planı UP-02: Normal Kat Planı UP-08: A-A Kesiti.... gibi) 13-YAPI ELEMANLARINA REFERANS NUMARASI VERİLMESİ : Binada kullanılan, aynı türde olup farklı boyut ve özelliklere sahip yapı elemanlarına (örneğin; kapılar, pencereler, sabit tefriş elemanları hareketli tefriş elemanları merdivenler vb) özellik ve boyutlarını ayırt edici şekilde referans numaraları verilir. Merdivenler : Ml, M2.....................Mn Kapılar : Kl, K2,.....................Kn Camlı kapılar : CKl, CK2,............. CKn Camekanlar : CMKl, CMK2,....CMKn Pencereler : Pl,P2,.........................Pn Giriş kapıları : GKl, GK2,..............GKn Gömme Dolaplar : GDl, GD2,..............GDn şeklinde numaralandırılır. Boyutları belirtilecek yapı elemanları şu şekilde gösterilir. Çizgi üzerinde yükseklik yazılır. Çizgi altında genişlik yazılır. 14-MAHAL NUMARALARI VERİLMESİ : Tasarlanan binanın tüm mahallerine numara verilir. Mahal numaraları bu mahalle ilişkili her türlü çizili ve yazılı belge ve bilgilendirmede kullanılır. Bodrum kattaki mahaller Zemin kattaki mahaller Birinci kattaki mahaller n'ci kattaki mahaller : B-01, B-02,.B-n : Z-01, Z-02,...Zn : 101, 102,.......1n : n01,n02,........nn Mahal numaraları elips içerisine alınarak yazılır. 15-ALAN HESAPLARI : Binaların alanlarının hesaplanmasında farklı yaklaşımlar vardır. Farklı yaklaşımlar dil birliğini ortadan kaldırmakta ve yanlış anlaşmalara yol açmaktadır. Bu kargaşayı ortadan kaldırmak için alan hesapları aşağıdaki şekilde yapılmalı ve anlaşılmalıdır. Bina inşaat alanı = brüt alan = yapı alanı Bina perde ve duvarlarının dışından varsa duvar sıvalarının ve çıkmaların dış konturu esas alınarak bina kat alanlarının tamamının alanı hesaplanır. 1 m2'den küçük boşluklar düşülmez. Zemine oturan açık alan düzenlemelerinde (akaryakıt istasyonu, spor tesisleri, manej, marina v.b.) düzenlenen alanın %25'i hesaplanır, yapı alanı olarak kabul edilir. Emsale dahil ve emsal harici alanların tümü bina inşaat alanı olarak kabul edilir. Bina net alanı = Net alan = Net kul. alanı Bina içindeki kullanılan mahallerin her birinin bitmiş duvar kaplamasından ölçülerek bulunan alanlarının toplamıdır. 1 m2'den küçük boşluklar düşülmez. Zemine oturan üstü açık teraslar hesaplanmaz. Balkonlar ayrıca hesaplanır ve tamamı alana dahil edilir. Kapı açıklıkları alana dahil edilir. Gömme dolapların düşey düzlemdeki alanları ayrıca hesaplanır ve gösterilir. Emsale dahil alan : İmar planı hükümlerine göre (e=Emsal) ya da (K.A.K.S.=Kat alanı katsayısı) uygula- ması olan imar parsellerinde, parsel alanına göre (e) ya da (K.A.K.S) değerinin çarpılması ile bulunan bina brüt inşaat alanı. Bitişik düzen, blok düzen ya da gabari belirtilerek hükme bağlanmış imar durumlarında inşa edilmiş tüm alanlar emsale dahil alanlardır. Emsale harici alan : Emsale dahil alan dışında inşa edilmesine ve kullanılmasına izin verilen (sığınak, depo, ısıtma ya da tesisat merkezi, otopark v.b. gibi) alanlar. 16-PROJELERİN İÇERECEĞİ BİLGİLER VE ÇİZİM STANDARTLARI : Mimar ön projelerini en az aşağıda yazılı çizim ve çizili ifade standartlarına uygun olarak hazırlar. VAZİYET PLANI Üzerinde bina inşaatı yapılacak imar parselinin kent içerisindeki ya da imar planı sınırları içerisindeki yerini gösteren plandır. Tasarlanan bina kütlesi dış konturlarıyla ve yerleşme planındaki konumuna uygun olarak gösterilir. Vaziyet planı'nda yaya ve taşıt ulaşım aksları, sokak ve cadde isimleri, toplu taşınım durak ve istasyon yerleri işaretlenir. Mevcut durum: (yapılar, sınırlar, yollar, yeşil örtü) imar sınırları önerilen yapı konumları ve çevre düzenlemeye ait çizgiler farklı teknikle çizilir. Binanın en gayri müsait duruma göre çevresini gölgeleme durumu ölçekli olarak işaretlenir. Vaziyet planı bütün iş aşamaları için aynı standartta hazırlanır. Vaziyet planı ÖN PROJE aşamasında düzenlenir. YERLEŞME PLANI ÖN PROJE AŞAMASINDA: Mevcut durum: (Yapılar, sınırlar, yollar, yeşil örtü) imar sınırları önerilen yapı konumları ve çevre düzenlemeye ait çizgiler farklı teknikle çizilir. Kadastro ve imar sınırları çaplarına uygun olarak yerleşme planı üzerine işlenir. Bloklar kodlanır(isimlendirilir)Blok kod- ları içi A;B;.n şeklinde harfler,aynı blokların tekrarlarında A-1,A-2,A-n şeklinde harf ve rakam tercih edilmelidir. Yüksek bloklar yükseldikçe kalınlaşan çizgilerle belirtilir. Blokların içine kat adetleri, dışına blok dış boyutları yazılı, zemine oturma alanları işaretlenir. Paftanın uygun yerine, blokların kat adetleri, gabarileri, her kat alanı, toplam inşaat alanları yazılır. Blokların, yol ve komşu binalara, parsel sınırlarına röper noktalarına, korunacak yapılara uzaklıklara, gerekiyorsa konum açıları, eksiksiz ölçülendirilir. Blok köşeleri, arsa içi servis yolları, istinat duvarları,meyil rampa ve merdivenlerin başlangıç ve bitiş noktaları, servis avluları, zemin altındaki tesisler ve gerekli başka noktalar plankote röper kotuna göre kotlandırılır ve bu kotların altına ayırt edilebilecek şekilde hali hazır duruma ait kot yazılır. Kanal belgesine ya da fen işlerinde alınan kanal bilgilerine uygun olarak kanal yeri, kotu ve ölçüleri yerleşme planına işlenir, öneri bağlantı yeri belirtilir. Otopark yönetmeliğine uygun olarak parsel içinde düzenlenen otopark yerleri belirtilir, ölçülendirilir ve m2'leri yazılır. Paftanın bir köşesine otopark alanı ihtiyacı hesabı yazılır. Elektrik, su havagazı, PTT girişleri, kofre, braşman kutu yerleri yerleşme planında gösterilir ve yanlarına kapasiteleri yazılır. Yerleşme planı paftasının bir köşesine yapı yaklaşık maliyeti hesabı, yapı zorluk sınıfı, yapı türü/ türleri cetvel şeklide yazılır. UYGULAMA PROJESI AŞAMASINDA: Ön proje aşamasında düzenlenen yerleşim planı üzerindeki bilgilere ilave olarak aşağıdaki bilgilerin de gösterilmesi gerekir. Mevcut durum (bina, sınır, yol yeşil örtü vb) imar sınırları, önerilen yapı konumları ve saha düzenlenmesine ait çizgiler vaziyet planına işlenir. Korunması istenen ve korunmayan kısımları farklı çizimlerle gösterilir. Korunmayan binaların yıkılma sınırları bloklar üzerinde belirlenir. Mevcuda bitişik ilaveler yeni blok çizgileri ile çizilerek vaziyet planında gösterilir. Korunması istenen ve öneri yapıların, yol, yeşil alan vb: bir röpere bağlanır ve uzaklıkları gösterilir. Mevcut sınırları ve yollara göre büyük farklılık getiren imar planı uygulaması söz konusu ise, girişlerin, mevcut yollara göre geçici olarak kullanılma olanakları vaziyet planında belirtilir. Binanın önemi gerektiriyorsa çevreyi de içeren, gerektirmiyorsa parsel sınırlarına kadar iki kesit ya da siluet çizilir. (Aynı ölçekte) Siluet ya da kesitlerin yanına ya da altına doğal ve önerilen zemin kotları belirtilir ve hafriyat miktarı hesaplanarak m3 olarak yazılır. Fosseptik yapılacaksa yeri ve ölçüleri belirlenir. Vaziyet planında su şebekesi ile su bağlantı yeri belirlenir. Vaziyet planında, elektrik temin yeri ve şekli belirlenir. Drenaj kanalları vaziyet planına işlenir ve kotlanıp, ölçülendirilir. PLANLAR ÖN PROJE AŞAMASINDA: - İhtiyaç programının tam olarak gerçekleştirildiği benzer katların biri ile diğer katların tümü çizilir. Tekrar eden katlar için açıklama yazılır. - Bloklar kodlanır, içerdikleri üniteler yazılır. - Her kat planında kesit geçirilen yerlerden kesit çizgisi ve bakış yönü gösterilir. - Dilatasyonlar her katta gösterilir. - Her mahallin içine mahal no'su mahal ismi ve net m² alanı yazılır. - Modüller ve inşai akslar belirtilir. - İnşai elemanlar, kolon, perde duvar pano vb. ayrı ,çizim tekniği ile çizilir. - Pano, camlı, bölme gibi mahal ya da bina ayırım elemanları eksiksiz gösterilir, gerekli açıklamalar yazılır. Bütün hacimler, birbirini tekrarlayan hacimlerin biri, ihtiyaç programına ve ölçekli olarak tefriş edilir. - - - - Merdiven ve rampaların çıkış yönleri işaretlenir, başlangıç ve bitiş kotları yazılır. Asansör ve monşarjlar kapasitelerine uygun olarak ve m2 alanı olarak belirlenir. Zemin kat planlarında çevre düzenlemesi, (tretuvar, bağlantı yolları, giriş platoları vb.) gerektiği kadar işlenir, kuranglez görünüşleri çizilir, çiçeklikler, bordürler gösterilir. Asma tavan yapılacak mahallere işaretlenir. Bacalar ait oldukları ve devam ettikleri katlarda eksiksiz gösterilir. Kapıların açılış yönleri belirtilir. Plan paftalarının köşelerine, maliyet tavanına ve bundan sonraki, iş aşamalarındaki kararlara esas olmak üzere yapıdaki ana malzemeleri gösterir mahal listesi düzenlenir. Yapının donatımları ile ilgili tüm özellikler planlarda şematik olarak gösterilir ve gerekli açıklama notları yazılır. UYGULAMA PROJESI AŞAMASINDA - Bütün kat planları ile benzer kat planları bir çizilir, tekrar eden katlar için açıklama yazılır yığma inşaatlarda temel planı ilave edilir. - Taşıyıcı,aks sistemi, statik projeye uygun harf ve sayılarla (koordinat sistemi esaslarına göre X ekseni üzerinde, harfler, Y ekseni üzerinde sayılar olmak üzere) belirtilir. - Bloklar, katlar ve katlardaki her mahal kodlandırılır ve mahal isimleri yazılır. - Kat planlarının kesit geçirilen yerlerinde kesit çizgisinin tümü ve akış yönü gösterilir. - Dilatasyonlar ve bacalar her katta gösterilir ve ölçülendirilir. - Modüller, inşai akslar ve kesişme noktaları belirtilir. - Taşıyıcı elemanlar (kolon, perde, duvar, pano vb.) ayrı çizim tekniği ve gerçek boyutları gösterilir, içleri koyulaştırılır. - Pano camlı bölme, alçak duvar vb. gibi mahal ve bina ayırım elemanları eksiksiz gösterilir şematik açıklamalar yapılır, yükseklikleri yazılır. - Mutfak, ofis, laboratuar, çamaşırhane, banyo, WC vb. gibi hacimlerde bütün tezgahlar, lavabo, eviye, banyo ve duş - - - - - - - - - - tekneleri, pisuvar ve WC taşları sağlık donatımı ile doğalgaz kullanımına açık bölgelerde (Kombinin yeri) mekanda ısıtma amaçlı soba kullanılıyor ise doğalgaz sobasının yeri ve bunların olduğu mekanlarda bacanın projelerine ve imalat tariflerine uygun çizilir. Düşey donatımla ilgili borular, kanallar yerlerinde ve ölçülerinde ve tam adetlerinde çizilir, şematik olarak kapladıkları alan ölçülendirilerek verilir. Donatımların, yapının mimarisini ilgilendiren ısıtıcı soğutucu, iklimlendirici, aydınlatıcı, kanal ağzı gibi cihazları donatım projelerindeki gerçek boyutlarına uygun olarak ve şematik olarak çizilir. Varsa döşemelerdeki desenler,eğimler süzgeç yerleri, döşeme kaplaması malzemelerinin derz yerleri belirtilir. Bütün doğramalar detayına uygun ve şematik olarak çizilir, açılan kanatları belirtilir, aksları gösteren çizgiler üzerinde en ve yükseklik (kaba yapı boşluğu K790/220 gibi) gösterilir. Tavandaki kirişlerin sarkıntıları, nervür ve kasetler nokta nokta (ifade edecek kadar) gösterilir. Betonarme projesindeki ölçüleri yazılır, kolon isimleri ve ölçüleri yazılır. Esas giriş önü tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek, döşemelerdeki bütün kot farklarına ait değerler bitmiş ve kaba yapı kotu olarak ayrı ayrı gösterilir. Merdivenler konstrüksiyonlarına uygun olarak çizilir, merdiven numarası, basamak adedi, genişlik ve rıht yüksekliği yazılır. Merdiven ve sahanlık aksını gösteren çizginin basamakları kestiği noktalar çıkış yönünde numaralanır ve bu çizgi en son basamakta ok ucu olarak bitirilir, korkuluklar çizilir, merdiven genişliği ölçüleri verilir. Başlangıç ve bitiş noktalarında ve sahanlıklarda kaba ve bitmiş döşeme kotları verilir. Rampaların çıkış yönü okları, eğimleri, korkulukları, başlangıç ve bitiş noktalarının kaba ve bitmiş döşeme kotları yazılır ve tüm ölçüleri verilir. Asansör, yürüyen merdiven, monşarjlar kapasitelerine ve donatım projelerine uygun olarak çizilir. Zemin kat planları da çevre tanzimi, - - - - - (tretuvar, bağlantı yolları, giriş platoları, çiçeklikler vb.) gerektiği kadar işlenir. Kaba ve bitmiş kotları verilir, yapı ile ilişkili olarak ölçülendirilir. Asma tavan yapılması gerekli mahaller belirtilir. Malzemesi mahal listesinde gösterilir. Asma tavan kaplaması alt yüzü kotu yazılır. Planın geçtiği düzlem ile tavan arasında kalan imalat nokta nokta işlenir. (Saçak ara kat çıkma vb.) Çarpık eğri imalatların gerçek ölçüleri hesaplanarak üzerlerine yazılır. Çatı planı çizilir. Meyiller su toplama yerleri, dereler tesisat ve asansör çıkıntıları, bacalar çatı çıkış delikleri gösterilir ve' gerekli kotlar verilir. Yağmur iniş boruları gerçek boyutlarında çizilir ve ölçüleri yazılır. Zemin kat planlarında kuranglezlerin görünüşleri konstrüksiyonlarına uygun çizilir, ölçülendirilir. Sabit röpere göre tüm kotlamalar bağlanır. KESİTLER ÖN PROJE AŞAMASINDA: - En az iki kesit çizilir. Biri merdivenden, diğeri yapının konstrüktif özelliği olan yerlerde en çok bilgi verecek şekilde geçirilir. - Kesitin geçtiği yerdeki mahallerin kodları ve isimleri yazılır. - Yapının inşai ve dekoratif elemanları net ve şematik çizgilerle belirtilir. - Düşük döşemeler, asma tavan, alçak bölmeler ayrıca ölçülendirilir. - Pencere altları, parapetler belirtilir. - Giriş saçakları, meyilli çatılar, çatı örtüleri kaplamaları belirtilir. Çatı yalıtım sistemi yazılır. - Bodrum duvarlarında ve temelde yalıtım gerekiyorsa sistem açıklanır. - Zemin suyu minimum ve maksimum kotları yazılır. - Kuranglezler çizilir. - Doğal zemin nokta nokta öneri zemin devamlı çizgi ile gösterilir ve her ikisine ait gerekli kodlandırma eksiksiz yapılır. - Cephe elemanlarının malzeme açıkla maları yapılır. - - Çatı meyili ve örtü malzemeleri , dereler, yağmur inişleri belirtilir. Malzeme açılımları yazılır. Dere mahya, saçak kuleler kodlandırılır. Kesit düzlemi arkasında kalan bina görünüşleri çizilir. Yapının donatımları ile ilgili tüm özellikler kesitte şematik olarak gösterilir ve gerekli açıklamalar yapılır. UYGULAMA PROJESİ AŞAMASINDA: - Her bloktan en az iki kesit çizilir. Biri merdivenden, diğeri yapıda konstrüktif özelliği olan yerlerden en çok bilgi verecek şekilde geçirilir. Gerektiği durumlarda kesit sayısı çoğaltılır. - Kesitin geçtiği yerdeki mahallerin kodları ve isimleri yazılır. - Yapının strüktürü ile ilgili ve dekoratif elemanları detaylarına uygun ve şematik olarak çizilir. Malzeme açılımları yapılır. - Asma tavan yapılan mahallerde, asma tavan içindeki tesisat gerçek boyutları ile gösterilir. Asma tavan alt yüzü ile bitmiş döşeme arasındaki net kat yüksekliği ayrı bir ölçü çizgisi ile verilir. - Pencere altı dolu kısımlarının yapım şekli açık olarak belirtilir. Kiriş bitişi, duvar dolgusu ayrı ayrı kodlandırılır, radyatör yüksekliği gösterilir. Parapet- Denizlik detaylarına uygun çizilir. Su toplama şekli gösterilir. - Giriş saçakları ve balkonlar eğimleri, örtü ve yalıtım, malzeme açılımları yazılarak sistem ve imalat detaylarına uygun çizilir. Malzeme isimleri yazılır. - Bodrum döşeme ve duvarlarında yalıtım gerekiyorsa, sistemi hakkında açıklama yapılır. - Zemin suyunun minimum ve maksimum kotları gösterilir. - Kuranglezler konstrüksiyonlarına ve detaylarına uygun olarak çizilir. Su toplama şekli ve yatılım hususları ile diğer malzeme açılımları verilir, kot ve ölçüleri yazılır. - Drenaj sistemi gösterilir, malzeme açılım yapılır, kotlandırılır. Yol ve tretuvarlar çizilir. - Açılımları ve kotları yazılır, ölçülendirilir. - Doğal zemin nokta nokta önerilen zemin devamlı çizgi ile gösterilir ve her ikisine - - - - - ait gerekli kotlandırma eksiksiz yapılır. Bütün kotlar, sabit röper kotu ile bağlantılandırılır. Cephelerdeki elemanlar güneş kırıcılar detaylarına uygun olarak çizilir, malzemeleri ve kotları yazılıp ölçülendirilir. Cephelerdeki hareketler işlenir, gerekirse not yazılır. (Pencere altlarında sıva 3 cm içeridedir gibi.) Çatı konstrüksiyonu gerçek şekil ve ölçüleri ile detaylarına uygun olarak çizilir. Kullanılan bütün malzemelerin isim ve ölçüleri ile derelerin, mahyaların, asansör ve diğer çıkıntıların, bacaların kotları ile çatı eğimi yazılır. Kesit düzleminin arkasında kalan ve görünen kısımları, görünüşlerde istenen hususlara uygun çizilir. Planlarda görülmeyen ölçüler verilir. GÖRÜNÜŞLER ÖN PROJE AŞAMASINDA: - Yapı tek blok ise dört görünüşü de çizilir. Birbirinin aynı olan görünüşler çizilmez. Bitişik düzendeki yapıların görünen cepheleri çizilir. Yapı birkaç bloktan meydana geliyorsa yapının mimarisini açıklayan tüm görünüşler çizilir. - Doğal zemin çizgi çizgi, önerilen zemin ise devamlı çizgi ile gösterilir ve kotlandırılır. - Zemin çizgisi altında kalan yapı kısmının dış hatları, kesik çizgilerle belirtilir. - Kullanılan dış duvar kaplama malzemeleri yazılır. - Yağmur olukları inişleri, paratoner inişleri gösterilir. - Çevre düzenleme unsurlarından cepheleri etkileyenler görünüş olarak gösterilir. - Cephe paftasının bir köşesine dış duvar açıklıklarının ısı yönetmeliğine uygun hesabı gösterilir. UYGULAMA PROJESI AŞAMASINDA: - Bütün görünüşler çizilir. Bulundukları düşey düzlemelere göre farklı çizim tekniği ile gösterilir. - Mimari ile ilgilisi olmayan çizgilere yer verilmez. - Doğal zemin nokta nokta, önerilen zemin devamlı çizgi ile gösterilir ve kotlandırılır. - - - - - Zemin altında kalan yapı kısımlarının dış hatları kesik çizgilerle belirtilir ve kotlandırılır. Cepheye arkadan bağlanan bütün duvar ve döşemeler nokta nokta (ifade edecek kadar) işlenir. Cephe kaplama malzemesi ve renkler yazılır. Cephelerdeki hareketler belirtilir, gerekiyorsa not yazılır. Yağmur inişleri ve olukları, paratoner inişleri gösterilir. Kapı ve pencere görünüşleri, korkulukları detaylarına uygun olarak çizilir, açılan kanatlar işaretlenir. Saçaklar, balkonlar, döşeme denizlik altı, lento altı, kalkan duvarları, oluk, mahya, baca ve çıkıntılarına kot verilir. Plan ve kesitlerde gösterilemeyen ölçüler yazılır. (Saçak kalınlığı, balkon korkuluğu yüksekliği, konsollar vb.) KESİN PROJE ÇİZİM STANDARTLARI Kesin projelerin düzenlenmesi, ön projeler düzenleme esaslarına uygun olarak yapılır. Ancak, bu aşamada kesinleştirilmiş ve ön projede belirlenmeyen hususların tümü kesin projelerde gösterilir. Ön projeleri tamamlanmış statik, B.A. strüktür ve donatım projelerinin tüm bilgileri mimari kesin projelere yansıtılır. ön projelerde gösterilmemiş yapının inşai sistemi ile ilgili özellikleri olan kısımların açıklama detayları bu aşamada verilir. SİSTEM DETAYLARI ÇİZİM STANDARTLARI - Her projenin uygulama projesi iş aşamasına geçildiği zaman ilgili sistem detayları listesi hazırlanır. - Sistem Detayı'nın planı, kesiti ve görünüşü aynı ölçekte, olanaklı ise aynı paftaya çizilir. - Değişik malzeme, imalat ya da yapı elemanlarının tüm birleşme özellikleri şematik olarak gösterilir, ayrıntı imalat detayında verilir. - Tüm malzeme isimleri yazılır, malzeme açılımları yapılır. - Malzeme isimlerinin yanlarına, gerekiyorsa poz no'ları ya da referans no'ları yazılır. - İmalat detaylarını referans numaraları ve - bulundukları pafta numaraları yazılır. Sistem detayının yer aldığı mahal no'ları ve uygulama projesi pafta no'ları yazılır. İMALAT DETAYLARI ÇİZİM STANDARTLARI İmalat detayları mimar tarafından hazırlanacak ise: Bir imalat detayının hazırlanmasın da, herhangi bir yapıda ve herhangi bir sistem içerisinde kullanılma olanağı göz önünde tutulur. Detayın ilgili olduğu imalat dışında başka bir malzeme ya da imalat ile birleşme şekilleri gösterilmez ya da şematik olarak gösterilir. - Her projenin sistem detayları iş aşamasında geçildiği zaman ilgili imalat detayları listesi hazırlanır. - İmalat detayının planı, kesiti ve görünüşü aynı ölçekte, olanaklı ise aynı paftaya çizilir. - Değişik malzeme, imalat ya da yapı elemanlarının tüm birleşme özellikleri şematik olarak gösterilir, ayrıntı imalat detayında verilir. - Tüm malzeme isimleri yazılır, malzeme açılımları yazılır. - Malzeme isimlerinin yanlarına, gerekiyorsa poz no'ları ya da referans no'ları yazılır. - Özelliği olan imalatlar için açıklama notları yazılır. - İmalat detaylarının referans numaraları ve bulundukları pafta numaraları yazılır. - Paftanın köşesine imalatta dikkat edilecek hususlar yazılır. MIMARI RAPOR Mimari rapor, işverence verilen kesin ihtiyaç programı arsa ve doğa verilerinin, konunun tasarlanmasında ele alınış ve değerlendirilişi belirtilir. B iş aşaması, ön proje çalışmaları sırasında araştırılarak belirlenen tüm özellikler, koşullar kısıtlamalar ve olanakların değerlendirilmesi ve tasara yansıtılma şekli mimari raporda ayrı ayrı belirtilir. Yapının ekonomisi, maliyet tavanı, seçilen yapım sistemi ve kullanılacak yapım teknikleri hakkında bilgi verilir, seçilen malzeme ve özellikleri belirtilir. Genel mimari planlama ile maliyet tavanına uyum yönünde çözüm hakkında geniş bilgi verilir. Isı, ses, su yalıtımları güneş önlemleri, özellik gösteren donatımlar ve ekipman için açıklamalar yapılır, tercihlerin nedenleri açıklanır. Mimari raporun hazırlanmasında kolaylık ve eşgüdüm sağlanması amacı ile düzenlenen "Mimari Açıklama Raporu Planı" aşağıdaki şekildedir. - Tasarıma genel yaklaşım Hazırlık ve ön etüt aşamasında elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi İmar durumu ve yönetmelik yorumları İmar durumu ve yönetmelik bilgileri ve diğer verilerin tasara yansıtılma şekli Tasara yansıtılan mimari özellikler İşlevlerin ilişkileri ve kurgusu, ihtiyaçların tasara yansıtılması İnşai özellikler, kullanılabilecek inşaat teknikleri ve ekipmanları Tasarı ile sağlanan ekonomi Yakı yaklaşık maliyeti İnşaat için sağlanan kolaylıklar Kullanılması düşünülen malzemeler MAHAL LİSTESİ Örneğine uygun olarak mahal listesi düzenlenir. Ön proje (yapılmamışsa kesin proje) aşamasında belirlenen mahal listesinde değişiklik yapılmışsa mahal listesi yeniden düzenlenir. Mahal listesinde şu bilgiler yer alır: - Dış duvar kaplamaları İç duvar kaplamaları Döşeme kaplamaları Tavan kaplamaları Asma tavanlar Kapılar Pencereler Kasalar Süpürgelikler Denizlikler, Harpuştalar Çatı kaplama malzemeleri Camlar. ÖRNEK NO: 1 FİRMA ADI ARSANIN M İLİ İLÇESİ MAHALLESİ SOKAĞI PAFTA ADA PARSEL İMAR D.TAR. BU PROJE AŞAĞIDA İMZASI VE MÜHÜRÜ BULUNAN MİMAR/MİMARLAR TARAFINDAN HAZIRLANMIŞTIR. PROJENİN ORJİNALİNİ İMZALAMIŞ MİMARLAR ORTAK MÜELLİFLİK HAKLARININ SAHİBİDİRLER MİMARİ PROJE MÜELLİFİNİN İŞİN ADI ADI SOYADI UNVANI ODA SİC.NO SER.MİM.HİZ. BEL.NO. ADRES-TEL TADİLAT OLURU VEREN MİMARIN ADI SOYADI ODA SİC.NO. UNVANI SER.MİM.HİZ. BEL.NO. Vergi D. ve No ADRES-TEL İMZAMÜHÜR ADRES-TEL İMZAMÜHÜR TEKNİK UYGULAMA SORUMLUSUNUN ADI SOYADI YAPININ ODA SİC.NO. UNVANI SER.MİM.HİZ. BEL.NO. ADI SOYADI Vergi D. ve No İMZA ADRES-TEL MAL SAHİBİ MÜTEAHHİDİ MH İş Aşaması Kullanma Amacı Yapı Türü İnşaat Alanı Zemin üstü Kat Adedi Taban Alanı Katlar Alanı MHS YMS Böl.Kat. BU MÜELLİFİN OLURU OLMADAN YAYINLANAMAZ-ÇOĞALTILAMAZ-KULLANILAMAZ-DEĞİŞTİRİLEMEZ. BU PROJEDEKİ TAŞIYICI SİSTEM MİMARİ TASARIMLA BİR BÜTÜNDÜR. 5846 SAYILI FİKİR VE SANAT ESERLERİ YASASI GEREĞİNCE PROJE MÜELLİFİ MİMARIN HABERİ VE ONAYI OLMADAN PROJEDE VE PROJEDEKİ TAŞIYICI SİSTEMDE DEĞİŞİKLİK YAPILAMAZ
