 
                                ÇEMBERDE UZUNLUK ÇEMBERDE UZUNLUK Teğetler Üçgeni Kiriş: Çemberin merkezi A üçgenin iç açıortayları- a) Çemberin merke- nın kesim noktasıdır. zinden kirişe indirilen dikme hem kirişi hem de O A(ABC) = yayı ortalar. F Çevre(ABC) .r 2 E O D AD  BD B A B AC  BC D C m AC   mBC  Teğetler Dörtgeni b) Merkezden eşit D A uzaklıktaki kirişlerin Çemberin merkezi iç D c C açıortaylarının kesim uzunlukları eşittir. noktasıdır. Karşılıklı ke- AB  CD AB  CD b d narların uzunlukları top- O lamı birbirine eşittir. B C A(ABCD) = c) Merkeze yakın K A B a a+c = b+d A Çevre(ABCD) .r 2 B olan kiriş daha büyüktür. En büyük kiriş çaptır. D O OK  OL ise L AB  CD dir. Kirişler Dörtgeni C A AC = e BD = f a+b+c +d u= ise 2 d) Çemberin A dışındaki bir noktadan çembere çizilen teğetlerin uzunlukla- a d B b D c r C B O rı eşittir. AB  BC  A(ABCD)  (ua)(ub)(uc)(ud)  a.c  b.d  e.f  adbc e  dir. ab cd f r C AO  OC  r den m ABO  = m OBC  m AOB  = mBOC  olur. 11 ÇEMBERDE UZUNLUK İki Çemberin Birbirine Göre Durumu: Çemberler içten teğet ise; Çemberler ayrık ise; r1 r2 C r1 C A B O1 D O1 O2 r2 D O2 O1 O2  r1  r2 r1  r2 < O1 O2 İki Çemberin Ortak Teğetleri: AB  O1 O2  (r1  r2 ) İki çemberin ortak teğetlerinin uzunlukları  CD  O1 O2  (r1  r2 ) eşittir. Çemberler dıştan teğet ise; AB  CD m(BKD)  m(ALC)  C r1 r1 r2 r2 O2 O1 D A B r1  r2  O1 O2 CD  2(r1  r2 ) L K Çemberler iki noktada kesişiyorsa; C C r1 a O1 r2 A b B cO D 2 D  A(CED)  90  EK  CK  KD A O1B  a  b O2A  b  c B O1 O2  a  b  c E r1  r2  O1 O2  r1  r2 Çemberler dik kesişiyorsa; C  A r1 K D AC  BD r2 O2 O1 A D O1A   r12 2 O2 A  r2  O1 O2 2 B 12 12 C ÇEMBERDE UZUNLUK  Örnek 42 AB  DC B A Şekildeki çembere, B  AB  CD  E 6 C A D AE  2 cm O E BE  6 cm 2 ED  3 CE D C Buna göre, ED kaç cm dir?  Teğetlerin değme noktasından geçen ve herhangi bir d doğrusuna dik olan doğrular iki çemberinde merkezinden geçer. d d Örnek 43 K L K A L B, C, D, E çember 9 üzerinde x B AB  9 cm D 16 1. AD  x 2x O A BC  16 cm DE  2x C C E E Yukarıdaki verilere göre, AD  x kaç cm dir? B D AE . BE  CE . DE Örnek 44 B 2 A D 3 B P E C 12 [AD ve [AC A çembere D ve C noktalarında teğet BC   AD DB  3 cm D PA . PB  PC . PD C AB  12 cm 3. Yukarıdaki verilere göre, EC kaç cm dir? A B P C 2 AP  BP . CP 13 13 ÇEMBERDE UZUNLUK Örnek 45 Örnek 48 Şekildeki çemberde B E 6 x 1 O çemberin merkezi B A, C, B doğrusal 15 teğet, AC  7 cm O OC  15 cm AC  4 cm K C 25 7 C AB  6 cm A 4 A [AB, B noktasında 3 D L BC  25 cm KD  3 cm LK  1 cm Yukarıdaki verilere göre, O merkezli çemberin en KE  x uzun kirişi kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm dir? Örnek 49 Örnek 46 A Şekilde d doğrusu K çemberlere, A ve D B noktalarında O E teğettir. M ve O M 12 A B merkezli çember- d lerin yarıçapları sırasıyla 2 cm ve 9 B 16 cm dir. C ABC dik üçgen m(ABC)  90, A ve C merkezli, B AB  24 cm olduğuna göre, çemberler arasındaki noktasından geçen çember yayları K noktasında kesişiyor. en kısa uzaklık kaç cm dir? AB  15 cm, BC  16 cm olduğuna göre, K noktasının [AC] ye olan uzaklığı kaç cm dir? Örnek 50 Şekilde AB; çembere Örnek 47 A O, çemberin merkezi D A AB  16 cm B AB  DC  24 cm O C B teğettir. 16  AB  OE DC  OF F E A ve B noktalarında OE  4x  3 Çemberlerin yarıçapları toplamı 12 cm ise çemberler OF  2x  3 arasındaki uzaklık kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, çemberin yarıçapı kaç cm dir? 14 14 ÇEMBERDE UZUNLUK Örnek 51 Örnek 54 d D d doğrusu, A C ve B merkezli D A 11 E [EC], K noktasında O 10 çemberlere C 5 F Şekilde, merkezli yarım ve D B 2 noktalarında K çembere teğettir. E EK  2 cm teğettir. C KC  10 cm AE  11 cm A O B BF  5 cm ABCD dikdörtgen olduğuna göre, çemberin yarıçapı DC  12 cm kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, EF kaç cm dir? Örnek 55 Örnek 52 A O merkezli çemberde A [CD], D noktasında B 2 C 4 AC  12 cm 10 teğet O ABC bir üçgen D B  AC  CD 12 8 BD  10 cm BE  9 cm 9 E BC  2 cm C DE  8 cm CD  4 cm D Yukarıdaki verilere göre, AD kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, çemberin yarıçapı kaç cm dir? Örnek 53 Örnek 56 Şekildeki A, B, C A Şekildeki çemberde merkezli üç çember m(DAC)  m(BCD) ikişer ikişer birbirine A 12 teğet ve merkezleri B C AC  8 cm 8 BC  10 cm ABC üçgeninin köşeleridir. B Çemberlerin yarıçapları sırasıyla 8 cm, 3 cm, 2 cm olduğuna göre, üçgenin çevresi kaç cm dir? E C AB  12 cm D Yukarıdaki verilere göre, DE kaç cm dir? 15 15 ÇEMBERDE UZUNLUK Örnek 57 Örnek 60 E D O çemberin merkezi F C D A B E m(EAC)  30 30o C O CK  2 cm K noktasında teğet 6 ABCD dik yamuk 2 [AE] çembere D KB  8 cm O 8 DC  6 cm A L B Şekildeki ABCD dik yamuğunun kenarları O merkezli Yukarıdaki verilere göre, AB kaç cm dir? çembere E, F, K ve L noktalarında teğet ise çemberin yarıçapı kaç cm dir? Örnek 58 Örnek 61 ABC bir dik üçgen A A O iç teğet D ABCD dikdörtgen DK  KC çemberin merkezi E D F 12  AB   AC L K AF  12 cm BF  4 cm O FC  5 cm B 4 F 5 B C E C Yukarıdaki şekilde E merkezli yarım çember ile D Yukarıdaki verilere göre, Alan(ABC) kaç cm2 dir? merkezli çember L noktasında teğet olduğuna göre, Alan(ABCD) kaç cm2 dir? Örnek 59 B O merkezli çeyrek Örnek 62 çember O1 merkezli F çembere C C m(AEB)  m(DFC)  180 AB  6 cm noktasında [BO], K K O1 noktasında [OA], L D 12 noktasında teğettir. O L C DC  12 cm A A 6 O merkezli çeyrek çemberin yarıçapı 6 cm ise OL E kaç cm dir? B Yukarıdaki verilere göre, çemberin çapı kaç cm dir? 16 16 ÇEMBERDE UZUNLUK Örnek 63 Örnek 66 A 9 E y O merkezli D A çember yayı C C ve E 8 noktasından T geçiyor. ABCD O 6 C dikdörtgen B OB  6 cm 60o O DC  8 cm 1 x B Koordinat eksenlerine teğet olan A merkezli çember, [BC] ye T noktasında teğet, m(OBC)  60 AE  9 cm Yukarıdaki verilere göre, ED kaç cm dir? OB  1 cm olduğuna göre, çemberin yarıçapı kaç cm dir? Örnek 67 Örnek 64 Yarıçapları 4 cm olan F D A O, merkezli altı eş çember çember yayı E, A, birbirine şekildeki gibi F noktalarından teğettir. geçiyor. ABCD kare Yukarıdaki çemberlerin etrafına sarılan ipin uzunluğu EB  1 cm E 1 B C 7 O en az kaç cm dir? OC  7 cm Yukarıdaki verilere göre, karenin alanı kaç cm2 dir? Örnek 68 A merkezi Örnek 65 A O, çeyrek çemberin OA   OB 8 2 D C ABCD kare, [DC], O BC  7 cm merkezli çembere E O E AC  8 2 cm 7 noktasından teğet Çevre(ABCD) = 16 cm O B Yukarıdaki verilere göre, çemberin yarıçapı kaç cm B C Yukarıdaki verilere göre, çemberin yarıçapı kaç cm dir? dir? 17 17