BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II (IV.SUNU - İÇ TESİSAT ELEKTRİK PROJE ÇİZİMİ)

YÜKLEME CETVELİNİN DOLDURULMASI VE
TABLO TALEP GÜCÜNÜN HESABI
1
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Yükleme Cetvelinin Doldurulması ve Tablo Talep Gücünün Hesabı
Yükleme cetveli, kolon şemasından yararlanılarak doldurulur. Yükleme cetvelinde;
•
Tablo özellikleri (gücü, cinsi, sigortası, KAKR. vs.)
•
Linyelerin özellikleri (gücü, kullanılan sigorta cinsi ve akımı, fazı vs.)
•
Sorti özellikleri (aydınlatma yada priz sortilerinin sayısı) gösterilir.
YÜKLEME CETVELİ
SİGORTA
LİNYE
AKIM
NO
SİGORTA KAKR
CİNS
(A)
TABLO
ADI
GÜÇ
SORTİ
IŞIK
PRİZ
FAZ
R
S
T
GÜÇ
(W)
AÇIKLAMA
TABLO TALEP GÜCÜ VE BESLEME ŞEKLİ
TABLO ADI
TABLO GÜCÜ
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
TABLO TALEP GÜCÜ
BESLEME ŞEKLİ
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
2
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Yükleme Cetvelinin doldurulması sırasında dikkat edilecek hususlar
•
Çizimi yapılmış olan Elektrik Tesisat Projesi üzerinde belirtilen Linye (Aydınlatma Linyesi A1 ve
Priz Linyesi P1 şeklinde gösterilebilir) ve Kolon numaralarından (K1) yararlanılarak sırasıyla
cetvele yerleştirilmelidir.
•
Her bir linyede kullanılacak olan Sigorta Cinsi (W oto, K oto) ve Akımı(16A – 3x25A)
hesaplama ile belirlenmelidir.
•
Sorti kısmında linyenin ışık yada priz linyesi oluşuna göre, Işık (Anahtar Sayıları) ve Priz Sorti
(Priz Sayısı) sayıları belirlenerek cetvele yerleştirilmelidir.
•
Elektrik abonelerine üç fazlı besleme yapılğından her bir linyenin hangi faza bağlanacağı da
yükleme cetvelinde gösterilmelidir.
•
Açıklama kısmında linye ile ilgili bilgiler verilmelidir. Örneğin Salon Priz linyesi, Mutfak Ortak
Priz Linyesi gibi…
•
Tablo kısımda bütün linyelere ait güçlerin toplamı, Kurulu Güç kısmına yazılmalıdır.
•
Kullanılacak olan Ana Kolon Sigortası, Kolon Sigortası, Hata Akımı Koruma Anahtarı (KAKR;
kaçak akım koruma rölesi) akım değerleri de cetvelde gösterilmelidir.
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
3
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Bazı Önemli Tanımlar
 Kurulu Güç: Aydınlatma aygıtları ve prizlerin toplam gücüdür.
 Talep Güç: Eşzamanlı güç, bağlantı güç olarak da ifade edilen ve aynı zamanda şebekeden çekilen
güçtür. İletken kesitlerinin belirlenmesi ve akım kontrolünde esas olan güçtür.
 Dairenin talep gücünün hesabı: Konutlarda bir dairenin talep gücünün (eş zamanlı yük)
belirlenmesinde aşağıdaki eş zamanlılık katsayıları esas alınmalıdır.
•
•
Kurulu gücün 8kW’ye kadar olan bölümü için %60’ı
Kurulu güçten geriye kalan güç için %40’ ı alınıp toplanarak dairenin talep gücü bulunur.
 Binanın talep gücünün hesabı: Binanın
eş zamanlı yükünü belirlenmesi için
aşağıdaki eş zamanlılık katsayıları esas
alınmalıdır.
Daire
Sayısı
3-5
5-10
11-15
16-20
21-25
26-30
31-35
Eş Zamanlı
Katsayısı
45
43
41
39
36
34
31
Daire Sayısı
36-40
41-45
46-50
51-55
56-61
62 ve üstü
Eş Zamanlı
Katsayısı
29
28
26
25
24
23
 Köy kasaba ve imar planı bulunmayan alanlarda yapılan tek evlerde ve yazlıklarda bu esaslara
uyulmayabilir. Bütün konutlarda eş zamanlı yük 3kW’tan az olamaz.
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
4
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Aydınlatma projelerinde Tablo talep gücü
Ana Tablo Talep Gücü, apartmanın daire sayısına göre belirlenmiş eşzamanlılık (diversite)
katsayılarına göre belirlenir.
Eş zamanlı güç (aynı zamanda çekilen güç), kurulu güç değeri eş zamanlılık katsayısı ile
çarpılarak bulunur. Konutlarda kurulu güç genel olarak aydınlatma gücü, priz gücü ve biliniyorsa
elektrikli ev aletlerinin gücünden oluşur.
Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan gücün
%40’ı alınarak toplanarak bulunur.
Daire
Sayısı
3-5
5-10
11-15
16-20
21-25
26-30
31-35
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Eş Zamanlı
Katsayısı
45
43
41
39
36
34
31
Daire Sayısı
36-40
41-45
46-50
51-55
56-61
62 ve üstü
Eş Zamanlı
Katsayısı
29
28
26
25
24
23
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
5
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Örnek Tablo Talep Gücü ve Tali Talep Gücü Hesabı
Örnek: Kurulu gücü 112300W olan 8 daireli bir apartmanın talep gücünü bulunuz.
8 daireli bir apartmanın eşzamanlılık katsayısı 5-10 daire için %43 olarak alınır. Buna göre
kurulu gücün %43 binanın talep gücünü verir.
𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒌𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈ü𝒄ü. 𝟎, 𝟒𝟑
𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟏𝟏𝟐𝟑𝟎𝟎. 𝟎, 𝟒𝟑
𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟒𝟖𝟐𝟖𝟗𝑾
Örnek: Kurulu gücü 13234W olan bir dairenin tablo talep gücünü bulunuz.
Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan güç
5234W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = İ𝒍𝒌 𝟖𝒌𝑾′ 𝚤𝒏 %𝟔𝟎′ 𝚤 + 𝑲𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈üç𝒕𝒆𝒏 𝒈𝒆𝒓𝒊𝒚𝒆 𝒌𝒂𝒍𝒂𝒏 𝒈ü𝒄ü𝒏 %𝟒𝟎′ 𝚤
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟓𝟐𝟑𝟒. 𝟎, 𝟒𝟎
6
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟔𝟖𝟗𝟑, 𝟔𝑾
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Elektrik Tesisat Planı Üzerinden Yükleme Cetvelinin Doldurulması
YÜKLEME CETVELI
TABLO
ADI
GÜÇ
KAKR
SÝGORTA
LÝNYE
SÝGORTA NO AMPER CÝNS
SORTÝ
IÞIK
PRÝZ
FAZ
R
S
T
GÜÇ
(W)
AÇIKLAMA
7
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Örnek Tablo Talep Gücü ve Tali Talep Gücü Hesabı
Ders İçi Örnek Uygulama (Yükleme Cetvelinin Oluşturulması)
Ders Örnek Uygulama için verilen müstakil evin Yükleme Cetveli aşağıdaki gibidir.
YÜKLEME CETVELİ
SİGORTA
LİNYE
AKIM
NO
SİGORTA KAKR
CİNS
(A)
P1
W oto
16
SORTİ
TABLO
ADI
AT
GÜÇ
13394W
3x40A
3x40A
(30mA)
FAZ
GÜÇ
(W)
AÇIKLAMA
IŞIK
PRİZ
R
S
T
-
6
1800W
-
-
1800W
Priz
A1
6
W oto
4
-
-
510W
-
510W
Aydınlatma
P2
16
W oto
-
3
900W
-
-
1800W
Priz
P3
16
W oto
-
4
-
-
1200W
1800W
Priz
P4
20
W oto
-
1
-
2500W
-
2500W
Bulaşık Makinesi
P5
20
W oto
-
1
-
-
2500W
2500W
Çamaşır Makinesi
P6
16
W oto
-
1
2000W
-
-
2000W
Fırın
P7
3
W oto
-
1
-
-
100W
100W
Kombi
P8
16
W oto
-
5
-
1500W
-
1500W
Mutfak Priz
A2
6
W oto
4
-
-
-
634W
634W
Aydınlatma
6
W oto
-
-
-
-
50W
50W
Zayıf Akıım Zil
8
22
4700W
4510W
4484W
13694W
TABLO GÜCÜ
40
TABLO TALEP GÜCÜ VE BESLEME ŞEKLİ
TABLO ADI
TABLO GÜCÜ
TABLO TALEP GÜCÜ
BESLEME ŞEKLİ
AT
13694W
8000x0,6+5694x0,4=7078W
3 FAZ
Ders İçi Uygulama1’ e ait Yükleme Cetveli ve Tablo Talep Gücü Hesabı
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
8
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Örnek Tablo Talep Gücü ve Tali Talep Gücü Hesabı
Tablo Talep Gücü Hesabı
AT tablosunun kurulu gücü Yükleme Cetvelinden 13694W olan bir dairenin tablo talep
gücünü bulunuz.
Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan güç
5234W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟓𝟔𝟗𝟒. 𝟎, 𝟒𝟎
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟕𝟎𝟕𝟕, 𝟔𝑾
9
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Örnek Uygulama (Yükleme Cetvelinin Oluşturulması)
Örnek Uygulama için verilen müstakil evin Yükleme Cetveli aşağıdaki gibidir.
YÜKLEME CETVELİ
TABLO
ADI
AT
GÜÇ
16240
SİGOR.
3x40A
KAKR
3x40A
30mA
SİGORTA
SORTİ
FAZ
LİNYE
NO
CİNS
A
IŞIK
PRİZ
R
S
P1
W oto
16
-
1
1000
-
P2
W oto
16
-
2
P3
W oto
20
A1
W oto
6
P4
W oto
16
4
P5
W oto
20
1
P6
W oto
20
1
P7
W oto
16
3
P8
W oto
3
1
P9
W oto
16
4
P10
W oto
16
A2
W oto
6
P11
W oto
20
K1
K oto
3x25A
1000
Jakuzi
600
Banyo ve Hol Priz
2500
Çamaşır Makinesi
342
Aydınlatma Linyesi1
1200
Yatak Odas .Priz
2000
Fırın
2500
Bulaşık Makinesi
900
Mutfak Priz1
150
Kombi
1200
Mutfak Priz2
2500
342
1200
2000
2500
900
150
1200
5
1500
348
4
2000
1
9
-
600
1
5
AÇIKLAMA
T
GÜÇ
(W)
24
5042
6200
4998
1500
Salon Priz
348
Aydınlatma Linyesi2
2000
Klima
16240
TABLO GÜCÜ
TABLO TALEP GÜCÜ VE BESLEME ŞEKLİ
TABLO ADI
TABLO GÜCÜ
TABLO TALEP GÜCÜ
BESLEME ŞEKLİ
AT
16240W
8000x0,6+8240x0,4=8096W
3 FAZ
Örnek Uygulama1’ e ait Yükleme Cetveli ve Tablo Talep Gücü Hesabı
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
10
Elektrik Tesisat Projesi Yükleme Cetvelinin Oluşturulması
Tablo Talep Gücü Hesabı
AT tablosunun kurulu gücü Yükleme Cetvelinden 16240W olan bir dairenin tablo talep gücünü
bulunuz.
Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan güç
7940W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟖𝟐𝟒𝟎. 𝟎, 𝟒𝟎
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟗𝟔𝑾
11
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
GERİLİM DÜŞÜMÜ VE AKIM KONTROLÜ
HESABI
12
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Elektrik Tesisat Projelerinin çiziminde,
• Gerilim düşümü hesabı iletkenler üzerinde gerçekleşecek gerilim düşümünün yönetmeliklerce
belirlenmiş olan değerlere uygunluğunun değerlendirilmesi ve uygun iletken kesitinin tespiti için
yapılır.
• Akım kontrolü hesabı, iletkenler üzerinden geçecek olan akımın iletkeninin üzerinden taşıyabileceği
yönetmeliklerce belirlenmiş olan akım değerlerine uygunluğunun kontrolü için yapılır.
NOT: Gerilim düşümü ve akım kontrolü hesaplamalarında güç olarak Talep Güç
kullanılmalıdır. Devrenin güç katsayısı daire için cosϕ=0,8, ana kolon hattı için kompanzasyon
sonrası güç katsayısı değeri alınmalıdır.
NT
Linye No
Sayaç Dolabı
Ana Kolon Hattı
En az 6mm2 Cu İletken
Kolon Hattı
En az 4mm2 Cu İletken
Ana Tablo Kurulu Güç
Ana Tablo Talep Gücü
%eA
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Linye Hattı
En az 2,5mm2 Cu İletken
Tablo Kurulu Güç
Tablo Talep Gücü
%eK
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
%eL
13
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Gerilim Düşümü Hesabı
İç tesis hatları üzerinde yüzde gerilim düşümü, yapı bağlantı kutusu ile tüketim araçları
arasında,
Aydınlatma ve priz devrelerinde
Motor devrelerinde
%1,5’i
%3’ü
geçmemelidir.
Yapının yada yapı kümesinin beslemesinde transformatör kullanılmışsa transformatör ile yapı
bağlantı kutusu arasındaki gerilim düşümü %5’i geçmemelidir.
Yüzde gerilim düşümü hesabı; ana kolon hattı (%eA), kolon hattı(%eK) ve en uzun ve en güçlü
linye hattı (%eL) için ayrı ayrı yapılır.
NT
Linye No
Sayaç Dolabı
Ana Kolon Hattı
En az 6mm2 Cu İletken
Kolon Hattı
Linye Hattı
En az 4mm2 Cu İletken
Ana Tablo Kurulu Güç
Ana Tablo Talep Gücü
%eA
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
En az 2,5mm2 Cu İletken
Tablo Kurulu Güç
Tablo Talep Gücü
%eK
%eL
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
14
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Toplam yüzde gerilim düşümü, ana kolon, kolon ve en güçlü en uzun linyenin yüzde
gerilim düşümü toplamıdır.
%𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 + %𝒆𝑲 + %𝒆𝑳
Bir fazlı alternatif akım tesisleri için
%𝒆 =
Üç fazlı alternatif akım tesisleri için
%𝒆 =
𝟐𝟎𝟎.𝑳.𝑷
𝒌.𝒔.𝑼𝟐
𝟏𝟎𝟎.𝑳.𝑷
𝒌.𝒔.𝑼𝟐
%𝒆 = 𝟎, 𝟎𝟕𝟒.
𝑳.𝑷(𝒌𝒘 )
%𝒆 = 𝟎, 𝟎𝟏𝟐𝟒.
𝒔
𝑳.𝑷(𝒌𝒘 )
𝒔
 P: Aydınlatma projelerinde Tablo talep gücü
Ana Tablo Talep Gücü, apartmanın daire sayısına göre belirlenmiş eşzamanlılık (diversite)
katsayılarına göre belirlenir.
Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu güçten geri kalan
gücün %40’ı alınarak toplanarak bulunur.
 L: Hattın uzunluğu: Elektrik tesisat proje üzerinden proje ölçeği dikkate alınarak bulunur.
 k: Kullanılan iletkenin iletkenlik katsayısı
Bakır iletken için: 56 ve alüminyum iletken için 35 alınır.
 S: Elektrik sistemlerinde kullanılan standart kablo kesiti
 U: Gerilim: Bir fazlı sistemler için 220V ve üç fazlı sistemler için 380V olarak alınır.
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
15
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Akım Kontrolü Hesabı
Akım kontrolü hesabı için bir faz ve üç fazlı sistemler için aşağıdaki formüller uygulanır.
𝑷
• Bir fazlı alternatif akım tesisleri için
𝑰 = 𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋
• Üç fazlı alternatif akım tesisleri için
𝑰=
NT
Linye No
Sayaç Dolabı
Ana Kolon Hattı
En az 6mm2 Cu İletken
Kolon Hattı
Linye Hattı
En az 4mm2 Cu İletken
Ana Tablo Kurulu Güç
Ana Tablo Talep Gücü
%eA
𝑷
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋
En az 2,5mm2 Cu İletken
Tablo Kurulu Güç
Tablo Talep Gücü
%eK
%eL
16
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Kabloların Akım
Taşıma
Kapasiteleri
17
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek Çok Daireli Apartman
Örnek: Aşağıdaki gibi verilmiş olan 10 daireli apartmana ait olan gerilim düşümü ve akım
kontrolü hesaplarını yapınız.
Ana kolon hattı için 3x25+16mm2 yer altı kablo, en uzun ve en güçlü kolon hattı için
4x10mm2’lik NVV antigron kablo ve en uzun ve en güçlü linye hattında 2,5mm2’lik bakır iletken kablo
kullanımına göre gerilim düşümü ve akım kontrolü hesabı aşağıdaki gibi olur.
NT8
Linye P4
Sayaç Dolabı
3x25+16mm2 YVV
4x10mm2+10mm2 NV
15,5 m
16,9 m
Kurulu Güç: 113112W
Talep Güç: 48638 W
%eA
3x2,5mm2
9,5 m
Kurulu Güç: 13234 W
Talep Güç: 6894 W
%eK
%eL
Ana Kolon, En Uzun ve En Güçlü Kolon ve En Uzun ve En Güçlü
Linye Tek Hat Şeması
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
2500W
18
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Tablo Talep Gücü Hesabı
10 daireli bir apartmanın eşzamanlılık katsayısı 5-10daire için %43 olarak alınır. Buna göre kurulu
gücün %43 binanın talep gücünü verir. Kurulu gücü 113112W olan 10daireli bir apartmanın talep gücü
aşağıdaki gibi hesaplanır.
𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒌𝒖𝒓𝒖𝒍𝒖 𝒈ü𝒄ü. 𝟎, 𝟒𝟑
𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟏𝟏𝟑𝟏𝟏𝟐. 𝟎, 𝟒𝟑
𝑨𝒑𝒂𝒓𝒕𝒎𝒂𝒏ı𝒏 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖𝑾
Kurulu gücü 13234W olan Tali Tablo Talep Gücü, kurulu gücün ilk 8000W’ının %60’ı ile kurulu
güçten geri kalan güç 5234W’ın %40’ı alınarak toplanarak bulunur.
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟖𝟎𝟎𝟎. 𝟎, 𝟔𝟎 + 𝟓𝟐𝟑𝟒. 𝟎, 𝟒𝟎
𝑻𝒂𝒍𝒊 𝒕𝒂𝒃𝒍𝒐 𝒕𝒂𝒍𝒆𝒑 𝒈ü𝒄ü = 𝟔𝟖𝟗𝟑, 𝟔𝑾
19
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Gerilim Düşümü Hesabı
Gerilim Düşümü Hesabı
Ana kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü
%𝒆𝑨 =
𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑨 .𝑷𝑨
𝒌.𝒔𝑨 .𝑼𝟐
𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟓,𝟓.𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖
𝟓𝟔.𝟐𝟓.𝟑𝟖𝟎𝟐
=
⟹ %𝒆𝑨 = 𝟎, 𝟑𝟕𝟑
En uzun ve en güçlü 8 nolu Kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü
%𝒆𝑲 =
𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑲 .𝑷𝑲
𝒌.𝒔𝑲 .𝑼𝟐
=
𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟔,𝟗.𝟔𝟖𝟗𝟒
𝟓𝟔.𝟏𝟎.𝟑𝟖𝟎𝟐
⟹ %𝒆𝑲 = 𝟎, 𝟏𝟒𝟒
En uzun ve en güçlü P4 nolu priz linyesi için yüzde gerilimi düşümü
%𝒆𝑳 =
𝟐𝟎𝟎.𝑳𝑳 .𝑷𝑳
𝒌.𝒔𝑳 .𝑼𝟐
=
𝟐𝟎𝟎.𝟗,𝟓.𝟐𝟓𝟎𝟎
𝟓𝟔.𝟐,𝟓.𝟐𝟐𝟎𝟐
Toplam yüzde gerilim düşümü
⟹ %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟕𝟎𝟏
%𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 + %𝒆𝑲 + %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟑𝟕𝟑 + 𝟎, 𝟏𝟒𝟒 + 𝟎, 𝟕𝟎𝟏
%𝒆𝑻 = 𝟏, 𝟐𝟏𝟖 < %𝟏, 𝟓 olduğundan kesitler gerilim düşüm bakımından uygundur.
Elde edilen yüzde gerilim düşümü %1,5 değerinden küçük olduğundan kesitlerin gerilim düşümü
yönünden uygun olduğu söylenebilir. Eğer sonuç %1,5’ten büyük olsaydı iletken kesitlerinin arttırılması
20
gerekecekti.
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Akım Kontrolü Hesabı
Akım Kontrolü Hesabı
Ana kolon hattı için akım kontrolü
𝑰𝑨 =
𝑷𝑨
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋
=
𝟒𝟖𝟔𝟑𝟖
𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖
= 𝟗𝟐, 𝟑𝟕𝟐𝑨
Ana kolon hattında kullanılacak olan 4x25+16mm2’lik yer altı kablosundan taşınabilecek
maksimum akım 130A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 130A’lik değerden küçük olduğundan
iletken kesiti akım yönünden uygundur.
En uzun ve en güçlü 8 nolu kolon hattı için
𝑰𝑨 =
𝑷𝑲
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋
=
𝟔𝟖𝟗𝟒
𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖
= 𝟏𝟑, 𝟎𝟗𝟑𝑨
Kolon hattında kullanılacak olan 4x6mm2’lik kablodan taşınabilecek maksimum akım 58A’dir.
Hesaplamaya göre çekilecek akım 58A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden
uygundur.
En uzun ve en güçlü P4 linye hattı için akım kontrolü
𝑷
𝟐𝟓𝟎𝟎
𝑳
𝑰𝑳 = 𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋
= 𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟒, 𝟐𝟎𝟒𝑨
Linye hattında kullanılacak olan 2,5mm2’lik NV tipi kablo üzerinden taşınabilecek maksimum akım
21A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 21A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım
yönünden uygundur.
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
21
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Müstakil Ev
Ders İçi Örnek Uygulama (Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı)
Ana kolon hattı için 4x10mm2 yer altı kablo kesiti, kolon hattı için 4x6mm2’lik NVV antigron
kablo ve linye hattında 2,5mm2’lik bakır iletken kablo kullanımına göre gerilim düşümü ve akım
kontrolü hesabı aşağıdaki gibi olur.
AT
Linye P5
Sayaç Dolabı
4x10mm2 YVV
4x6mm2+6mm2 NV
15 m
5m
7078W
%eA
3x2,5mm2
12 m
7078W
%eK
%eL
2500W
Ders İçi Uygulama1’e ait Ana Kolon, Kolon ve En Uzun ve En Güçlü Linye Tek
Hat Şeması
22
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Gerilim Düşümü Hesabı
Gerilim Düşümü Hesabı
Ana kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü
%𝒆𝑨 =
𝟏𝟎𝟎.𝑳.𝑷
𝒌.𝒔.𝑼𝟐
=
𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟓.𝟕𝟎𝟕𝟖
𝟓𝟔.𝟏𝟎.𝟑𝟖𝟎𝟐
⟹ %𝒆𝑨 = 𝟎, 𝟏𝟑𝟏
Kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü
%𝒆𝑲 =
𝟏𝟎𝟎.𝑳.𝑷
𝒌.𝒔.𝑼𝟐
=
𝟏𝟎𝟎.𝟓.𝟕𝟎𝟕𝟖
𝟓𝟔.𝟔.𝟑𝟖𝟎𝟐
⟹ %𝒆𝑲 = 𝟎, 𝟎𝟕𝟑
En uzun ve en güçlü P5 nolu çamaşır makinesi linyesi için yüzde gerilimi düşümü
%𝒆𝑳 =
𝟐𝟎𝟎.𝑳.𝑷
𝒌.𝒔.𝑼𝟐
=
𝟐𝟎𝟎.𝟏𝟐.𝟐𝟓𝟎𝟎
𝟓𝟔.𝟐,𝟓.𝟐𝟐𝟎𝟐
Toplam yüzde gerilim düşümü
⟹ %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟖𝟖𝟓
%𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 + %𝒆𝑲 + %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟏𝟑𝟏 + 𝟎, 𝟎𝟕𝟑 + 𝟎, 𝟖𝟖𝟓
%𝒆𝑻 = 𝟏, 𝟎𝟖𝟗 < %𝟏, 𝟓 olduğundan kesitler gerilim düşüm bakımından uygundur.
Elde edilen yüzde gerilim düşümü %1,5 değerinden küçük olduğundan kesitlerin gerilim
düşümü yönünden uygun olduğu söylenebilir. Eğer sonuç %1,5’ten büyük olsaydı iletken kesitlerinin
arttırılması gerekecekti.
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
23
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Akım Kontrolü Hesabı
Akım Kontrolü Hesabı
Ana kolon hattı için akım kontrolü
𝑰𝑨 =
𝑷
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋
=
𝟕𝟎𝟕𝟖
𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖
= 𝟏𝟑, 𝟒𝟒𝟐𝑨
Ana kolon hattında kullanılacak olan 4x10mm2’lik yer altı kablosundan taşınabilecek
maksimum akım 77A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 77A’lik değerden küçük olduğundan
iletken kesiti akım yönünden uygundur.
En uzun ve en güçlü linye hattı için akım kontrolü
𝑷
𝟐𝟓𝟎𝟎
𝑰𝑳 = 𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋 = 𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟒, 𝟐𝟎𝟒𝑨
Linye hattında kullanılacak olan 2,5mm2’lik NV tipi kablo üzerinden taşınabilecek maksimum
akım 21A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 21A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti
akım yönünden uygundur.
24
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Proje Üzerinde Gerilim Düşüm ve Akım Kontrolü Hesabı
GERİLİM DÜŞÜMÜ HESABI
AT1
Linye 5
Sayaç Dolabý
4x10mm2 YVV
3x6mm2+6mm2 NV
15 m
5m
12 m
6958W
6958W
%eA
%eA=
%eK=
%eL=
%eK
100 x L x P
kxSxU
2
100 x L x P
kxSxU
2
200 x L x P
kxSxU
3x2,5mm2
2
=
=
=
100 x 15 x 6958
100 x 5 x 6958
= 0,072
2
200 x 12 x 2500
56 x 2,5 x 220
2500W
= 0,129
2
56 x 10 x 380
56 x 6 x 380
%eL
2
= 0,885
%eT = %eA + %eK + %eL = 0,129 + 0,072 + 0,885
%eT = %1,086 %1,5 olduğundan kullanılan iletkenler gerilim düşümü bakımından uygundur.
Ders İçi
Uygulamaya ait
Gerilim Düşümü ve
Akım Kontrolü
Hesabı
AKIM KONTROLÜ HESABI
U = 380V
I=
P
3.U.cos
=
6958
= 13,214A
3.380.0,8
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
cos  =0,8
77A olduğundan kullanılan 4x10mm2'lik
kablo akım yönünden uygundur.
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
25
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek – Müstakil Ev
Örnek Uygulama (Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı)
Ana kolon hattı için 4x10mm2 yer altı kablo kesiti, kolon hattı için 4x6mm2’lik NVV antigron
kablo ve linye hattında 2,5mm2’lik bakır iletken kablo kullanımına göre gerilim düşümü ve akım
kontrolü hesabı aşağıdaki gibi olur.
NT
P6 Nolu Linye
Sayaç Dolabı
4x10mm2 YVV
25m
4x6mm2+6mm2 NVV
15m
Kurulu Güç: 7976W
Talep Güç: 7976W
%eA
3x2,5mm2
12,5m
Kurulu Güç: 7976W
Talep Güç: 7976W
%eK
2500W
%eL
Örnek Uygulama1’e ait Ana Kolon, Kolon ve En Uzun ve En Güçlü Linye Tek Hat Şeması
26
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek - Gerilim Düşümü Hesabı
Gerilim Düşümü Hesabı
Ana kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü
%𝒆𝑨 =
𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑨 .𝑷𝑨
𝒌.𝒔𝑨 .𝑼𝟐
𝟏𝟎𝟎.𝟐𝟓.𝟕𝟎𝟕𝟔
𝟓𝟔.𝟏𝟎.𝟑𝟖𝟎𝟐
=
⟹ %𝒆𝑨 = 𝟎, 𝟐𝟒𝟔
Kolon hattı için yüzde gerilimi düşümü
%𝒆𝑲 =
𝟏𝟎𝟎.𝑳𝑲 .𝑷𝑲
𝒌.𝒔𝑲 .𝑼𝟐
=
𝟏𝟎𝟎.𝟏𝟓.𝟕𝟗𝟕𝟔
𝟓𝟔.𝟔.𝟑𝟖𝟎𝟐
⟹ %𝒆𝑲 = 𝟎, 𝟐𝟒𝟕
En uzun ve en güçlü P5 nolu çamaşır makinesi linyesi için yüzde gerilimi düşümü
%𝒆𝑳 =
𝟐𝟎𝟎.𝑳𝑳 .𝑷𝑳
𝒌.𝒔𝑳 .𝑼𝟐
=
𝟐𝟎𝟎.𝟏𝟐,𝟓.𝟐𝟓𝟎𝟎
𝟓𝟔.𝟐,𝟓.𝟐𝟐𝟎𝟐
Toplam yüzde gerilim düşümü
⟹ %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟗𝟐𝟐
%𝒆𝑻 = %𝒆𝑨 + %𝒆𝑲 + %𝒆𝑳 = 𝟎, 𝟐𝟒𝟔 + 𝟎, 𝟐𝟒𝟕 + 𝟎, 𝟗𝟐𝟐
%𝒆𝑻 = 𝟏, 𝟒𝟏𝟓 < %𝟏, 𝟓 olduğundan kesitler gerilim düşüm bakımından uygundur.
Elde edilen yüzde gerilim düşümü %1,5 değerinden küçük olduğundan kesitlerin gerilim
düşümü yönünden uygun olduğu söylenebilir. Eğer sonuç %1,5’ten büyük olsaydı iletken kesitlerinin
arttırılması gerekecekti.
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
27
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek - Akım Kontrolü Hesabı
Akım Kontrolü Hesabı
Ana kolon hattı için akım kontrolü
𝑰𝑨 =
𝑷𝑨
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋
=
𝟕𝟗𝟕𝟔
𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖
= 𝟏𝟓, 𝟏𝟒𝟖𝑨
Ana kolon hattında kullanılacak olan 4x10mm2’lik yer altı kablosundan taşınabilecek maksimum
akım 77A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 77A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım
yönünden uygundur.
En uzun ve en güçlü kolon hattı için
𝑰𝑲 =
𝑷𝑲
𝟑.𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋
=
𝟕𝟗𝟕𝟔
𝟑.𝟑𝟖𝟎.𝟎,𝟖
= 𝟏𝟓, 𝟏𝟒𝟖𝑨
Kolon hattında kullanılacak olan 4x6mm2’lik kablodan taşınabilecek maksimum akım 58A’dir.
Hesaplamaya göre çekilecek akım 58A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım yönünden
uygundur.
En uzun ve en güçlü linye hattı için akım kontrolü
𝑷
𝟐𝟓𝟎𝟎
𝑳
𝑰𝑳 = 𝑼.𝒄𝒐𝒔𝝋
= 𝟐𝟐𝟎.𝟎,𝟖 = 𝟏𝟒, 𝟐𝟎𝟒𝑨
Linye hattında kullanılacak olan 2,5mm2’lik NV tipi kablo üzerinden taşınabilecek maksimum
akım 21A’dir. Hesaplamaya göre çekilecek akım 21A’lik değerden küçük olduğundan iletken kesiti akım
yönünden uygundur.
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
28
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesi Gerilim Düşümü ve Akım Kontrolü Hesabı
Örnek
GERİLİM DÜŞÜMÜ HESABI
Ana Kolon Hattı
%eA=
100 x L x PA
k x S x U²
=
100 x 25 x 7976
= 0,246
56 x 10 x 380²
=
100 x 15 x 7976
= 0,247
56 x 6 x 380²
=
200 x 12,5 x 2500
= 0,922
56 x 2,5 x 220²
Kolon Hattı
%eK=
100 x L x PK
k x S x U²
Linye Hattı
%eL=
200 x L x PL
k x S x U²
Örnek Uygulamaya
ait Gerilim Düşümü
ve Akım Kontrolü
Hesabı
%eT = %eA + %eK + %eL = 0,246+0,247+0,922
%eT = 1,415 < % 1,5 olduğundan kesitler gerilim düşümü bakımından
uygundur.
AKIM KONTROLÜ HESABI
U = 380V
cos  =0,8
Ana Kolon Hattı
IA =
PA
3.U.cos
=
7976
3.380.0,8
= 15,148 A < 77 A olduğundan 4x10mm2'lik
kablo akım yönünden uygundur.
Kolon Hattı
IK =
PK
3.U.I.cos
7976
3.380.0,8
= 15,148 A < 44 A olduğundan 4x6mm2'lik kablo
akım yönünden uygundur.
Linye Hattı
I L=
PL
U.cos
2500
220.0,8
= 14,205 A < 21 A olduğundan 2,5mm2'lik kablo
akım yönünden uygundur.
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
29
KOLON ŞEMASI
30
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesi Kolon Şeması Çizimi
Kolon Şeması Çizimi
Kolon şemaları binaların kat sayıları esas alınarak tek hat şeması olarak çizilir.
Kolon şemalarında;
• Ana kolon hattı kablo kesiti ve uzunluğu (En az 6mm2 bakır veya 10mm’lik
alüminyum iletken kesiti),
•
Kolon hattı kablo kesiti ve uzunluğu (En az 4mm2 bakır iletken kesiti),
•
Ana tablo adı, kurulu gücü ve talep güçleri,
•
Tali tablo adı, kurulu gücü ve talep güçleri,
•
Ana kolon ve kolon sigortalarının akım değerleri,
•
Kaçak akım koruma akım değerleri,
•
Sayaç akım değerleri,
•
Topraklama çubuğu özellikleri ve iletken kesiti,
•
Kullanılacak olan PVC boru çapları gösterilir.
31
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
DersTesisat
İçi Örnek
Uygulama
Elektrik
Projesi
Gerilim (Kolon
DüşümüŞeması
ve AkımÇizimi)
Kontrolü Hesabı
Ders İçi Uygulama 1 için verilen müstakil
Şeması
aşağıdaki gibidir.
Örnek –evin
AkımKolon
Kontrolü
Hesabı
KOLON ŞEMASI
3x40A(30mA)
K.A.K.R.
Dijital Sayaç
3x10(80A)
ZEMİN KAT
5mt
Kurulu Güç: 13694W
Talep Gücü: 6958W
kwh
3x40A
TREDAŞ GİRİŞİ
3x40A(300mA)
K.A.K.R.
4x10mm2 YVV 15mt
4x6mm2 NV
26mm PVC
SAYAÇ TABLOSU
25mm2 bakır iletken
1,5m 18mm Cu
Çubuk
Ders İçi Uygulama1’ e ait Kolon Şeması
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
32
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesi Kolon Şeması Çizimi
Örnek Uygulama (Kolon Şeması Çizimi)
Örnek Uygulama 1 için verilen müstakil evin Kolon Şeması aşağıdaki gibidir.
KOLON ŞEMASI
3x25A(30mA)
K.A.K.R.
Dijital Sayaç
3x5(80A)
ZEMİN KAT
5mt
Kurulu Güç: 15940W
TalepGüç: 7976 W
kwh
3x25A
TREDAŞ GİRİŞİ
3x25A(300mA)
K.A.K.R.
4x10mm2 YVV 15mt
4x6mm2 NV
26mm PVC
SAYAÇ TABLOSU
25mm2 bakır
örgülü iletken
1,5m 20mm Cu
Çubuk
Örnek
e aitVolkan
Kolon ERDEMİR
Şeması
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje
I Uygulama1’
Öğr.Gör.
33
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesi Kolon Şeması Çizimi
KOLON ÞEMASI

Merkezi Uydu
Sistemi
Minimum 12 Çıkışlı
Santral

Kablo Bacasının
En Üst Noktasında
3x25A(30mA)
K.A.K.R.
NT2
Kurulu Güç:15254W
Talep Gücü:7702W
C-75 W
2x0,5 FVV-n
K
T
CAT-6
RG6-U6
K
12,1mt
TEL
TV

4x10+10m2 NYA 24 PVC
3x25A(30mA)
K.A.K.R.
NT1
Kurulu Güç:15254W
Talep Gücü:7702W
C-75 W
2x0,5 FVV-n
K
T
CAT-6
RG6-U6
K
9,4mt
TEL
TV
4x10+10m2 NYA 24 PVC
3x25A(30mA)
K.A.K.R.
ZT1
Kurulu Güç:15254W
Talep Gücü:7702W
C-75 W
6,70mt
2x0,5 FVV-n
K
T
CAT-6
TEL

Kurulu Güç:425W
Talep Gücü:425W
3x16A(30mA)
K.A.K.R.
3x10(80A)
kwh
kwh
kwh
3x25A
3x25A
6A
M.O
6A
B
220/24V
K.O
3x10(80A)
kwh
3x25A
3x16A
Kurulu Güç:46187W
Talep Gücü:20784W
SD
TREDAÞ GÝRÝÞÝ
3x25m+16m2 YVSV 15,5mt NH 3x63A
6A
6A
1mt
3x10(80A)
3x63A(300mA)
K.A.K.R.
TV
GT
4x6+6m2 NYA 18 PVC
3x10(80A)
RG6-U6
K
4x10+10m2 NYA 24 PVC
T
TÜRK TELEKOM
K
BİNA TERMİNAL KUTUSU HESABI
Daire Sayısı x n = 3 x 4 = 12
%20 fazlası
= 1,2 x 12 = 15
Sonuç
= 15/15
Kablo
= 15 çift
TÜRK TELEKOM
15 Çift en az 2x0,5mm2
PVC izoleli kablo
25mm2 bakýr örgülü iletken
34
50x50x5 Galvaniz
Topraklama kazığı
ZeminProje
+ İkiI Katlı bir apartman
Kolon
Şeması
ELP-13207 Bilgisayar Destekli
Öğr.Gör. için
Volkan
ERDEMİR
ELEKTRİK TESİSAT PROJESİNİN ÇİZİLMESİ
(UYULMASI GEREKEN KURALLAR)
35
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
•
Elektrik projesinin çizimine başlamadan önce daire girişine Işık Tali Tablosu yerleştirilir.
•
Daha sonra tefriş planı ve mekanik tesisat (sıhhi, kalorifer tesisatı vb.) yerleşimi dikkate alınarak
anahtar ve prizlerin yerleri belirlenerek çizilir.
•
Çizimdeki semboller, her seferinde tekrar çizilmemesi için oluşturulan sembol kütüphanesinden
kullanılmalıdır.
•
Müstakil evlerde yapı bağlantı kutusu ile tablo gösterilir.
•
Bodrum ve zemin kat dahil en az üç kat veya en az 10 daire bulunduran binalarda yönetmelik
gereği enerji odası ve kablo bacası bulunacağına dikkat edilmelidir. Bu tür binalarda enerji odası ve
kablo bacası mimari plan üzerinde gösterilmiştir.
Elektrik Projelerinde Kablo Bacası ve Enerji Odası Uygulamaları
36
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
Örnek Yerleşim Planları
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
37
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliği
Elektrik hatlarının çiziminde son noktadan (aydınlatma armatürü yada prizler) başlamak ve
diğerlerine göre en uzakta olanı en altta çizerek tabloya doğru çizmek çizim kolaylığıdır. Bunun dışında
çizim sırasında dikkat edilmesi gerekli olan hususlar aşağıdaki gibidir.
•
Anahtarlar kapıların açılış yönünün tersine konulmalıdır.
•
Anahtar yanında mutlaka priz olacaktır.
•
Prizler, tefriş planına uygun şekilde konulmalıdır.
•
Antrede (giriş kısmı) telefon prizi ve topraklı priz olmalıdır.
•
Kombi için balkona yada mutfağa müstakil linye çekilecektir.
•
Her odada en az bir priz konulmalı, salonda en az iki priz, telefon ve anten prizi olmalıdır.
•
Balkonda bir priz mutlaka bırakılmalıdır.
•
Daire girişlerinde mutlaka priz olmalıdır.
•
Balkon ve banyoda kullanılacak olan prizler kapaklı tip (etanş) priz olmalıdır.
38
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
•
Aydınlatma ve priz linyeleri ayrı ayrı olmalıdır.
•
Dairenin büyüklüğüne dikkat edilmeksizin aydınlatma için en az iki linye kullanılmalıdır.
•
Priz linyelerinde en çok 5-6, aydınlatma linyelerinde 9 sorti olmalıdır. Her oda için müstakil
linyeler hariç bir adet priz linyesi çizilmelidir.
•
Müstakil linyeler; elektrikli fırın (ocak), elektrikli şofben, klima, çamaşır makinesi, bulaşık
makinesi, kombi, elektrikli termosifon vb. linyeleridir.
•
Elektrik iç tesisleri yönetmeliğine göre müstakil linye güçlerini; elektrikli fırın için 2000W,
çamaşır makinesi 2500W, bulaşık makinesi 2500W alınız.
•
Mutfakta kullanılacak ev aletleri (müstakil linyeler hariç) için enaz bir linye kullanılmalıdır.
•
Pencere altlarından ve bacalardan linye geçmemelidir.
•
Betonarme kirişlerin yanına zorunlu kalınmadıkça buat ve ek kutusu konulmamalıdır.
•
Bir buata en çok 4 bağlantı ucu gelebilecek, bu sayı aşıldığında kare buat veya ek kutusu
konulmalıdır.
39
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
• Özellikle baca, kolon, şaft ve ışıklık gibi mimari ayrıntılar projede belirtilmeli, baca ve baca
çevresinden tesisat geçirilmemelidir. Banyo ve mutfak gibi bölümlerdeki yerleşim kat
planlarında gösterilmeli ve ıslak hacimlerde kullanılacak buat ve anahtarlar ıslak hacim dışında
olmalıdır. Zorunlu durumlarda, özel sızdırmazlığı sağlanmış buat ve ek kutuları kullanılmalıdır.
• Ek kutuları mümkün olduğunca oda içerisinde olmamalıdır.
• Banyo ve WC’de ek kutusu olmamalıdır. Ek kutusu ve anahtarlar dışarıda olmalıdır.
• Lambadan lambaya geçiş zorunlu olmadıkça yapılmamalıdır.
• Çizim sırasında zorunda olmadıkça kolonlardan geçiş yapılmamalıdır.
• Kat planları üzerinde iletken kesitleri ve sayıları ile boru çapları belirtilmelidir.
40
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
YATAK ODASI
C-60W
A
ite
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Mutfak
•
•
•
•
•
KLİMA
İç Ünite
2500W
Mutfakta kullanılacak ev aletleri (müstakil linyeler hariç) için en az bir linye kullanılmalıdır.
Mutfak - Genel aydınlatma ve tezgah üstü spot aydınlatma (1J1-75W
adet komitatör sortisi);
Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Fırın);YATAK ODASI
Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Bulaşık Makinesi);
Mutfak Priz1 (4 adet priz sortisi - Mutfak Priz1 (Tezgah üstü 1 priz, buzdolabı, aspiratör, davlumbaz,
üstü
ocak vb. )
8W LED SPOTmikrodalga, set 8W
LED SPOT
• Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Kombi);
N-3x60W
• Mutfak
Priz2 (4 adet priz sortisi - Buzdolabı, Tezgah üstü 1 priz, masa önü, masa üstü)
SALON
DAVLUMBAZ
8W LED SPOT
KOMBİ
150W
3x5W Spot
Dolap Ayd.
FIRIN
2000W
BULAŞIK MAKİNESİ
2500W
8W LED SPOT
MUTFAK
MUTFAK
J1-75W
V-32W
HOL
HOL
8W LED SPOT
N-3x60W
41
8W LED SPOT
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
BALKON
C-60W
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Salon
YATAK ODASI
KLİMA
Dış Ünite
J1-75W
YATAK ODASI
8W LED SPOT
SALON
8W LED SPOT
N-3x60W
KLİMA
İç Ünite
2500W
•
SALON
•
8W LED SPOT
8W LED SPOT
•
MUTFAK
Salon (4 adet priz sortisi Anahtar Yanı, TV Ünitesi,
Koltuk Yanı, Yemek Masası
3x5W Spot
Yanı, Balkon Priz)
Dolap Ayd.
DAVLUMBAZ
FIRIN
2000W
Salon (1 adet müstakil priz
sortisi - Klima)
Salon – İki adet avize ve
spot aydınlatma (3 adet
J1-75W
komitatör anahtar sortisi)
BULAŞIK MAKİN
2500W
MUTF
V-32W
HOL
HOL
8W LED SPOT
N-3x60W
8W LED SPOT
42
ANTRE
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
J1-60W
C-40W
C-60
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Yatak Odası
•
•
Yatak Odası – (4 adet priz sortisi - Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için Priz)
Yatak Odası – Genel aydınlatma (1 adet komitatör anahtar sortisi);
BALKON
YATAK ODASI
C-60W
KLİMA
Dış Ünite
J1-75W
YATAK ODASI
8W LED SPOT
8W LED SPOT
N-3x60W
KLİMA
İç Ünite
2500W
SALON
DAVLUMBAZ
8W LED SPOT
ELP-13207 Bilgisayar Destekli
MUTFAKProje I
KOMBİ
150W
3x5W Spot
Dolap Ayd.
FIRIN
2000W
BULAŞIK MAKİNESİ
2500W
8W LED SPOT
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
MUTFAK
43
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Hol – Antre - Koridor
8W LED SPOT
8W LED SPOT
SALON
N-3x60W
KLİMA
İç Ünite
2500W
SALON
•
Antrede (giriş kısmı) telefon prizi ve
topraklı priz olmalıdır.
•
Hol (1 adet priz sortisi)
•
Hol – Genel aydınlatma (1 adet adi
anahtar sortisi).
•
3x5W Spot
Dolap Ayd.
DAVLUMBAZ
FIRIN
2000W
BULAŞIK MAKİNESİ
2500W
8W LED SPOT
8W LED SPOT
MUTFAK
MUTFAK
V-32W
J1-75W
HOL
HOL
Antre – Daire girişi genel aydınlatma (1
adet komitatör anahtar sortisi).
8W LED SPOT
N-3x60W
8W LED SPOT
Ç
C-40W
ANTRE
C-60W
J1-60W
GİRİŞTREDAÞ Enerji Giriþi
ANTRE
Potansiyel Dengeleme
Barasına
AT
BANYO
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
44
BANYO-WC
JAKUZİ
1000W
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Banyo, WC
45
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
SALON
KOMBİ
150W
3x5W Spot
Dolap Ayd.
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
DAVLUMBAZ
Elektrik
Tesisat Projesinin Çizilmesi – Banyo, WC
8W LED SPOT
8W LED SPOT
FIRIN
2000W
MUTFAK
•
•
•
•
•
BULAŞIK MAKİNESİ
2500W
MUTFAK
Banyo ve WC’de ek kutusu olmamalıdır. Ek kutusu ve anahtarlar dışarıda olmalıdır.
Banyo (1 adet müstakil priz linyesi - Jakuzi)
V-32W
Banyo (1 adet priz sortisi)
J1-75W
Banyo (1 adet müstakil priz sortisi - Çamaşır
HOLMakinesi);
Banyo – Genel aydınlatma ve banyo ayna Önü (1 adet komitatör anahtar sortisi)
8W LED SPOT
N-3x60W
8W LED SPOT
C-40W
ANTRE
ÇAMAŞIR MAKİNESİ
2500W
C-60W
J1-60W
Giriþi
E
Potansiyel Dengeleme
Barasına
AT
BANYO
BANYO-WC
JAKUZİ
1000W
46
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Balkon
•
Balkonda bir priz mutlaka bırakılmalıdır.
•
Banyoda kullanılacak olan prizler kapaklı tip (etanş) priz olmalıdır.
•
Balkon – Genel aydınlatma (1 adet adi anahtar sortisi);
BALKON
BALKON
C-60W
YATAK
ODASI
KLİMA
Dış Ünite
8W LED SPOT
SALON
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
KLİMA
İç Ünite
2500W
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
8W LED SPOT
N-3x60W
47
SALON
KOMBİ
150W
3x5W Spot
Dolap Ayd.
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
U-18W
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Bina Girişi Hidrofor
DAVLUMBAZ
8W LED SPOT
U-18W
BULAŞIK MAKİNESİ
2500W
FIRIN
2000W
8W LED SPOT
U-18W
U-18W
MUTFAK
1500W
M
• Bina girişi için
Dış buton
10 adet
V-32W
J1-75W
HOL
 Müstakil evlerde enerjinin girişi belirtilmelidir.
 Üç kat ve üstü yada 10 daireden fazla binalarda enerji odası ve kablo bacası bulunma
N-3x60W
zorunluluğu
olduğundan dağıtımın tamamının enerji odasından yapıldığı gösterilmelidir.
8W LED SPOT
U-18W
8W LED SPOT
U-18W
C-40W
ANTRE
U-18W
ÇAMAŞIR MAKİNESİ
2500W
K.O
GÝRÝÞ
C-60W
J1-60W
TREDAÞ Enerji Giriþi
C-60W
Potansiyel Dengeleme
Barasına
AT
GT
BANYO-WC
JAKUZİ
1000W
SD
U-18W
U-18W
U-18W
C-60W
B
T
K
Kablo Bacasý
Telekom Giriþi
DÜKKAN2
N1 TEL TV
P2
P2
ELP-13207 Bilgisayar TV
Destekli Proje
I
TV
TEL TV
P1
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
TREDAŞ Enerji Girişi
15,5mt Yeraltı Besleme
48
DERS İÇİ ÖRNEK UYGULAMA I UYGULAMA YÖNERGESİ
Aydınlatma Linyeleri
Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği planda en az 2 adet Aydınlatma Linyesi bulunmalıdır.
Bir aydınlatma linyesine bağlanacak sorti sayısı 9’dan fazla olmamalıdır. Aydınlatma linyelerine ait
linye planlaması aşağıdaki tablodaki gibidir.
Aydınlatma
Linyesi
A1 nolu
aydınlatma
linyesi
A2 nolu
aydınlatma
linyesi
Oda Adı
Aydınlık
Düzeyi
(s:96)
Ebeveyn Yatak
Odası
50lüks
Yatak Odası
50lüx
Giriş Holü
50lüks
Giriş Holü
50lüks
Teras
50lüks
Mutfak
125lüks
Salon
Banyo
Banyo Ayna Önü
100lüks
50lüks
50lüks
Kullanılacak
Armatür
Akkor Flamanlı
Lamba
Akkor Flamanlı
Lamba
Akkor Flamanlı
Lamba
Akkor Flamanlı
Lamba
Duvar Glop Armatür
Simit Flüoresan
Armatür
Avize
Tavan Glop Armatür
Duvar Glop Armatür
Tipi
(s:90-91)
Lamba
Gücü
Işık Akısı
(s:97-98)
Lamba
Tesisatı
J1
75W
960lm
Komitatör
J1
75W
960lm
Komitatör
J1
75W
960lm
Vaviyen
J1
75W
960lm
Komitatör
B
40
430lm
V
32W
1400lm
Komitatör
N
C
C
75W
60W
60W
960lm
630lm
630lm
Komitatör
Komitatör
Ders İçi Uygulama1’ e ait Aydınlatma Linye Planlaması
49
BANYO
Y.ODASI
MUTFAK
HOL
E.Y.ODASI
SALON
TERAS
50
Aydınlatma tesisatı için toplam 8 adet sorti kullanılacaktır.
Aydınlatma Linyesi 1:
 Ebeveyn Yatak Odası (1 adet komitatör anahtar sortisi);
 Yatak Odası (1 adet komitatör anahtar sortisi);
 Giriş Holü (1 adet vaviyen anahtar sortisi);
 Teras (1 adet komitatör anahtar sortisi);
Aydınlatma Linyesi 2:
 Mutfak (1 adet komitatör sortisi);
 Salon (2 adet komitatör anahtar sortisi);
 Banyo - Banyo ayna Önü (1 adet komitatör anahtar sortisi).
51
Ders İçi Örnek Uygulama 1 (Gündüz) Aydınlatma ve Priz Tesisatı Planı
Aydınlatma
Linyesi
A1 nolu
aydınlatma
linyesi
A2 nolu
aydınlatma
linyesi
Priz Linyesi
P1 nolu Priz
linyesi
P2 nolu Priz
linyesi
P3 nolu Priz
linyesi
P4 nolu Priz
linyesi
P5 nolu Priz
linyesi
P6 nolu Priz
linyesi
P7 nolu Priz
linyesi
P8 nolu Priz
linyesi
P9 nolu Priz
linyesi
Oda Adı
Aydınlık Düzeyi
(Tablodan)
Mutfak
125lüks
Salon
Salon
Banyo
Banyo Ayna
Önü
Hol
Ebeveyn Yatak
Odası
Yatak Odası
Giriş Holü
Giriş Holü
Kullanılacak Armatür
Tipi
(Tablodan)
Lamba
Gücü
Işık Akısı
(Tablodan)
Lamba Tesisatı
V
32W
1400lm
Komitatör
100lüks
100lüks
50lüks
Simit Flüoresan
Armatür
Avize
Avize
Tavan Glop Armatür
N
N
C
75W
75W
60W
960lm
960lm
630lm
Komitatör
Komitatör
50lüks
Duvar Glop Armatür
C
60W
630lm
50lüks
Akkor Flamanlı Lamba
J1
75W
960lm
Adi
50lüks
Akkor Flamanlı Lamba
J1
75W
960lm
Komitatör
50lüx
50lüks
50lüks
Akkor Flamanlı Lamba
Akkor Flamanlı Lamba
Akkor Flamanlı Lamba
J1
J1
J1
75W
75W
75W
960lm
960lm
960lm
Komitatör
Komitatör
Komitatör
Oda Adı
Hol
Banyo
Priz Gücü
600W
300W
Priz Tesisatı
Ortak Kullanım
Ortak Kullanım
Kullanım Amacı
Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı
Lavabo Önü
Mutfak Priz (Tezgah üstü elektrikli ev aletleri, buzdolabı,
aspiratör, davlumbaz, masa önü vb. )
Mutfak
1500W
Mutfak Prizi
Mutfak
150W
Müstakil Linye
Kombi
Mutfak
2500W
Müstakil Linye
Çamaşır Makinesi
Mutfak
2500W
Müstakil Linye
Bulaşık Makinesi
Mutfak
2000W
Müstakil Linye
Fırın
Salon
1200W
Ortak Kullanım
Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı
Ebeveyn Yatak
Odası
900W
Ortak Kullanım
Anahtar Yanı, Yatak Yanı
Yatak Odası
600W
Ortak Kullanım
Çalışma Masası, Yatak Yanı
52
Ders İçi Örnek Uygulama 1 (Gece) Aydınlatma ve Priz Tesisatı Planı
Aydınlatma
Linyesi
A1 nolu
aydınlatma
linyesi
A2 nolu
aydınlatma
linyesi
Priz Linyesi
P1 nolu Priz
linyesi
P2 nolu Priz
linyesi
P3 nolu Priz
linyesi
P4 nolu Priz
linyesi
P5 nolu Priz
linyesi
P6 nolu Priz
linyesi
P7 nolu Priz
linyesi
P8 nolu Priz
linyesi
P9 nolu Priz
linyesi
Oda Adı
Ebeveyn Yatak
Odası
Yatak Odası
Giriş Holü
Giriş Holü
Teras
Mutfak
Salon
Banyo
Banyo Ayna
Önü
Aydınlık Düzeyi
(Tablodan)
Kullanılacak Armatür
Tipi
(Tablodan)
Lamba
Gücü
Işık Akısı
(Tablodan)
Lamba
Tesisatı
50lüks
Akkor Flamanlı Lamba
J1
75W
960lm
Komitatör
50lüx
50lüks
50lüks
50lüks
125lüks
100lüks
50lüks
Akkor Flamanlı Lamba
Akkor Flamanlı Lamba
Akkor Flamanlı Lamba
Duvar Glop Armatür
Simit Flüoresan Armatür
Avize
Tavan Glop Armatür
J1
J1
J1
B
V
N
C
75W
75W
75W
40W
32W
75W
60W
960lm
960lm
960lm
430lm
1400lm
960lm
630lm
Komitatör
Adi
50lüks
Duvar Glop Armatür
C
60W
630lm
Komitatör
Komitatör
Komitatör
Komitatör
Oda Adı
Banyo
Hol
Priz Gücü
300W
600W
Priz Tesisatı
Ortak Kullanım
Ortak Kullanım
Kullanım Amacı
Banyo Lavabo Önü
Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı
Mutfak
150W
Müstakil Linye
Kombi
Mutfak
1200W
Mutfak Prizi
Mutfak Priz (Tezgah üstü elektrikli ev aletleri,
buzdolabı, aspiratör, davlumbaz, masa önü
vb. )
Mutfak
2500W
Müstakil Linye
Çamaşır Makinesi
Mutfak
2500W
Müstakil Linye
Bulaşık Makinesi
Mutfak
2000W
Müstakil Linye
Fırın
Salon
1200W
Ortak Kullanım
Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek
Masası Yanı
Ebeveyn Yatak
Odası
900W
Ortak Kullanım
Anahtar Yanı, Tuvalet Masası, Yatak Yanı
Yatak Odası
600W
Ortak Kullanım
Çalışma Masası, Yatak Yanı
53
Priz Linyeleri
Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği;
• Müstakil linyelere tek priz sortisi bağlanacaktır. Müstakil linyeler; Çamaşır makinesi, Bulaşık
makinesi, Elektrikli ocak, Elektrikli fırın, Kombi, Elektrikli şofben, Elektrikli termosifon, Klima
vb. alıcılardır.
• Mutfakta kullanılacak olan prizlerin linyesi ayrı olmalıdır.
• Her odada en az 1 priz tesis edilmelidir.
• Alanı 20m2’den büyük odalar için en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.
• Salonlarda en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.
• Bir priz linyesine bağlanacak sorti sayısı 7’den fazla olmamalıdır. Mümkünse sorti sayısı 6’yı
geçmemelidir.
54
• Islak hacim olan yerlerde (banyo, tuvalet) ek kutusu (buat) kesinlikle olmamalıdır.
• Banyo, tuvalet, balkon gibi ev kısımlarında tesis edilecek prizler neme karşı kapak korumalı
(etanj) olmalıdır.
• Balkonu olan evlerde balkon için 1 adet su geçirmez etanj priz konulmalıdır.
• Salonda TV, Telefon ve Elektrik prizi bir arada tefriş planına uygun şekilde tesis edilmelidir.
• Dairede en az 2 adet telefon prizi sortisi olmalıdır.
55
Priz Linyesi
P1 nolu Priz
linyesi
P2 nolu Priz
linyesi
P3 nolu Priz
linyesi
P4 nolu Priz
linyesi
P5 nolu Priz
linyesi
P6 nolu Priz
linyesi
P7 nolu Priz
linyesi
P8 nolu Priz
linyesi
Oda Adı
Ebeveyn
Yatak
Odası
Yatak
Odası
Banyo
Hol
Teras
Priz Gücü
Priz Tesisatı
Kullanım Amacı
900W
Ortak Kullanım
Anahtar Yanı, Tuvalet Masası, Yatak
Yanı
600W
Ortak Kullanım
Çalışma Masası, Yatak Yanı
300W
600W
300W
Ortak Kullanım
Ortak Kullanım
Ortak Kullanım
Salon
1200W
Ortak Kullanım
Lavabo Önü
Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı
Giriş Kapısının Yanı
Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı,
Yemek Masası Yanı
Mutfak
2500W
Müstakil Linye
Bulaşık Makinesi
Mutfak
2500W
Müstakil Linye
Çamaşır Makinesi
Mutfak
2000W
Müstakil Linye
Fırın
Mutfak
150W
Müstakil Linye
Kombi
Mutfak Prizi
Mutfak Priz (Tezgah üstü elektrikli ev
aletleri, buzdolabı, aspiratör, davlumbaz,
masa önü vb. )
Mutfak
1500W
56
Ders İçi Uygulama1’ e ait Priz Linye Planlaması
Priz tesisatı için toplam 22 adet sorti kullanılacaktır.
Priz Linyesi 1: Ebeveyn Yatak Odası - Yatak Odası – Banyo (6 adet priz sortisi)
Priz Linyesi 2: Giriş Holü – Teras (3 adet priz sorti),
Priz Linyesi 3: Salon (4 adet priz)
Priz Linyesi 4: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Bulaşık Makinesi);
Priz Linyesi 5: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Çamaşır Makinesi);
Priz Linyesi 6: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Fırın);
Priz Linyesi 7: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Kombi).
Priz Linyesi 8: Mutfak (5 adet priz sortisi - Tezgah üstü elektrikli ev aletleri, buzdolabı, aspiratör,
balkon prizi, vb.).
57
BANYO
Y.ODASI
MUTFAK
HOL
E.Y.ODASI
SALON
TERAS
58
BANYO
Y.ODASI
FIRIN
2000W
ÇAM.MAK.
2500W
MUTFAK
BUL.MAK.
2500W
HOL
E.Y.ODASI
Sigorta
Kutusu
SALON
TREDAÞ Enerji Giriþi
Potansiyel Dengeleme Barasýna
TERAS
59
BANYO
MUTFAK
Y.ODASI
KOMBİ
FIRIN
2000W
2
1,5mm
1,5
m
m
NV
NV(H
2
C-60W
-U
05V-U
V
05
(H
)
)
2,5mm2 NV(H05V-U)
C-60W
J-75W
5m
1,
m
2
N
V
(H
V
05
-U
)
V-32W
ÇAM.MAK.
2500W
BUL.MAK.
2500W
2,5mm2 NV(H05V-U)
5V
(H0
1,5m
m2 N
-U)
V(H05
V-U)
V-32W
2,5mm2 NV(H05V-U)
1
m
,5m
V
2N
J-75W
2,5mm2 NV(H05V-U)
J-75W
2,5mm2 NV(H05V-U)
HOL
2,5mm2 NV(H05V-U)





H05V-U)
1,5mm2 NV(
m
1,5m

2 NV
(H05
V-U
)
N-3x75W

J-75W

V(
H0
5V
-U
)

2N
1,5
m
m
V-U)
NV(H05
1,5mm2

2,5mm2 NV(H05V-U)
1,5
mm
J-75W
2
NV
(H
05
V
-U
)
N-3x75W
J-75W
SALON
E.Y.ODASI
m2
1,5m

NV
5V-U
(H0
TELEKOM Girişi
)
TREDAŞ Enerji Girişi
potansiyel
dengeleme barası
C-60W
60
TERAS
ZEMİN KAT TEFRİŞLİ PLAN
ÖLÇEK:1/50
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – UYGULAMA YÖNERGESİ
ÖRNEK UYGULAMA I UYGULAMA YÖNERGESİ
Aydınlatma Linyeleri: Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği planda en az 2 adet Aydınlatma
Linyesi bulunmalıdır. Bir aydınlatma linyesine bağlanacak sorti sayısı 9’dan fazla olmamalıdır.
Aydınlatma
Linyesi
A1 nolu
aydınlatma
linyesi
A2 nolu
aydınlatma
linyesi
Oda Adı
Mutfak
Mutfak
Yatak Odası
Banyo
Banyo Ayna
Önü
Hol
Balkon
Salon
Salon
Salon
Antre
Bina Giriş
Aydınlık Düzeyi
(Tablodan)
Kullanılacak
Armatür
Tipi
(Tablodan)
Lamba
Gücü
Işık Akısı
(Tablodan)
Lamba
Tesisatı
125lüks
100lüks
50lüx
50lüks
Simit Flüoresan Armatür
Dolap Spot Aydınlatma
Akkor Flamanlı Lamba
Tavan Glop Armatür
V
1400lm
960lm
630lm
Komitatör
J1
C
32W
3x5W
75W
60W
50lüks
Duvar Glop Armatür
C
40W
430lm
50lüks
100lüks
100lüks
50lüks
50lüks
Akkor Flamanlı Lamba
Tavan Glop Armatür
Avize
Avize
Spot Aydınlatma
Akkor Flamanlı Lamba
Akkor Flamanlı Lamba
J1
C
N
N
75W
60W
3x60W
3x60W
6x8W
60W
75W
960lm
630lm
960lm
960lm
730lm
960lm
960lm
J1
J1
Örnek Uygulama1’ e ait Aydınlatma Linye Planlaması
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Adi
Komitatör
Adi
Adi
Komitatör
Komitatör
Komitatör
Komitatör
61
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
BALKON
280
YATAK ODASI
490
SALON
260
MUTFAK
260
520
350
150
320
HOL
270
GİRİŞ
230
230
200
ANTRE
62
BANYO
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
Aydınlatma tesisatı için toplam 9 adet sorti kullanılacaktır.
Aydınlatma Linyesi 1:
 Mutfak - Genel aydınlatma ve tezgah üstü spot aydınlatma (1 adet komitatör sortisi);
 Yatak Odası – Genel aydınlatma (1 adet komitatör anahtar sortisi);
 Banyo – Genel aydınlatma ve banyo ayna Önü (1 adet komitatör anahtar sortisi);
 Balkon – Genel aydınlatma (1 adet adi anahtar sortisi);
 Hol – Genel aydınlatma (1 adet adi anahtar sortisi).
Aydınlatma Linyesi 2:
 Salon – İki adet avize ve spot aydınlatma (3 adet komitatör anahtar sortisi);
 Antre – Daire girişi genel aydınlatma (1 adet komitatör anahtar sortisi).
63
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
Priz Linyeleri
Elektrik iç tesisleri yönetmeliği gereği;
•
Müstakil linyelere tek priz sortisi bağlanacaktır. Müstakil linyeler; Çamaşır makinesi, Bulaşık
makinesi, Elektrikli ocak, Elektrikli fırın, Kombi, Elektrikli şofben, Elektrikli termosifon, Klima vb.
alıcılardır.
•
Mutfakta kullanılacak olan prizlerin linyesi ayrı olmalıdır.
•
Her odada en az 1 priz tesis edilmelidir.
•
Alanı 20m2’den büyük odalar için en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.
•
Salonlarda en az 2 priz sortisi kullanılmalıdır.
•
Bir priz linyesine bağlanacak sorti sayısı 7’den fazla olmamalıdır. Mümkünse sorti sayısı 6’yı
geçmemelidir.
•
Islak hacim olan yerlerde (banyo, tuvalet) ek kutusu (buat) kesinlikle olmamalıdır.
•
Banyo, tuvalet, balkon gibi ev kısımlarında tesis edilecek prizler neme karşı kapak korumalı
(etanj) olmalıdır.
•
Balkonu olan evlerde balkon için 1 adet su geçirmez etanj priz konulmalıdır.
•
Salonda TV, Telefon ve Elektrik prizi bir arada tefriş planına uygun şekilde tesis edilmelidir.
•
Dairede en az 2 adet telefon prizi sortisi olmalıdır.
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
64
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
Priz Linyesi
Oda Adı
Priz Gücü
Priz Tesisatı
Kullanım Amacı
P1 nolu Priz linyesi
P3 nolu Priz linyesi
Banyo
Hol
Banyo
Banyo
1000W
600W
300W
2500W
Müstakil Linye
Ortak Kullanım
Ortak Kullanım
Müstakil Linye
P4 nolu Priz linyesi
Yatak Odası
1200W
Ortak Kullanım
P5 nolu Priz linyesi
P6 nolu Priz linyesi
Mutfak
Mutfak
2000W
2500W
Müstakil Linye
Müstakil Linye
P7 nolu Priz linyesi
Mutfak1
1200W
Mutfak Prizi
P8 nolu Priz linyesi
Mutfak
150W
Müstakil Linye
P9 nolu Priz linyesi
Mutfak2
1200W
Mutfak Prizi
P10 nolu Priz linyesi
Salon
1200W
Ortak Kullanım
P11 nolu Priz linyesi
Salon
1500W
Müstakil Linye
Jakuzi
Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı
Lavabo Önü
Çamaşır Makinesi
Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için
Priz
Fırın
Bulaşık Makinesi
Mutfak Priz1 (Tezgah üstü priz, aspiratör, davlumbaz,
mikrodalga, set üstü ocak vb. )
Kombi
Mutfak Priz2 (Buzdolabı, Tezgah üstü priz, masa
önü, masa üstü vb.)
Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek
Masası Yanı, Balkon Priz
Klima
P2 nolu Priz linyesi
Örnek Uygulama1’ e ait Priz Linye Planlaması
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
65
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
Priz tesisatı için toplam 24 adet sorti kullanılacaktır.
Priz Linyesi 1: Banyo (1 adet müstakil priz linyesi - Jakuzi)
Priz Linyesi 2: Banyo ve Hol (2 adet priz sortisi)
Priz Linyesi 3: Banyo (1 adet müstakil priz sortisi - Çamaşır Makinesi);
Priz Linyesi 4: Yatak Odası – (4 adet priz sortisi - Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için
Priz)
Priz Linyesi 5: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Fırın);
Priz Linyesi 6: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Bulaşık Makinesi);
Priz Linyesi 7: Mutfak Priz1 (4 adet priz sortisi - Mutfak Priz1 (Tezgah üstü 1 priz, buzdolabı, aspiratör,
davlumbaz, mikrodalga, set üstü ocak vb. )
Priz Linyesi 8: Mutfak (1 adet müstakil priz sortisi - Kombi);
Priz Linyesi 9: Mutfak Priz2 (4 adet priz sortisi - Buzdolabı, Tezgah üstü 1 priz, masa önü, masa üstü)
Priz Linyesi 10: Salon (4 adet priz sortisi - Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı,
Balkon Priz)
Priz Linyesi 11: Salon (1 adet müstakil priz sortisi - Klima)
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
66
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
Aydınlatma
Linyesi
A1 nolu
aydınlatma
linyesi
A2 nolu
aydınlatma
linyesi
Oda Adı
Mutfak
Mutfak
Yatak Odası
Banyo
Banyo Ayna Önü
Hol
Balkon
Salon
Salon
Salon
Antre
Bina Giriş
Aydınlık Düzeyi
(Tablodan)
125lüks
100lüks
50lüx
50lüks
50lüks
50lüks
100lüks
100lüks
50lüks
50lüks
Kullanılacak Armatür
Simit Flüoresan Armatür
Dolap Spot Aydınlatma
Akkor Flamanlı Lamba
Tavan Glop Armatür
Duvar Glop Armatür
Akkor Flamanlı Lamba
Tavan Glop Armatür
Avize
Avize
Spot Aydınlatma
Akkor Flamanlı Lamba
Akkor Flamanlı Lamba
Tipi
(Tablodan)
V
J1
C
C
J1
C
N
N
J1
J1
Lamba Gücü
32W
3x5W
75W
60W
40W
75W
60W
3x60W
3x60W
6x8W
60W
75W
Işık Akısı
(Tablodan)
1400lm
960lm
630lm
430lm
960lm
630lm
960lm
960lm
730lm
960lm
960lm
Lamba
Tesisatı
Komitatör
Adi
Komitatör
Adi
Adi
Komitatör
Komitatör
Komitatör
Komitatör
Priz Linyesi
Oda Adı
Priz Gücü
Priz Tesisatı
Kullanım Amacı
P1 nolu Priz linyesi
P3 nolu Priz linyesi
P4 nolu Priz linyesi
P5 nolu Priz linyesi
P6 nolu Priz linyesi
Banyo
Hol
Banyo
Banyo
Yatak Odası
Mutfak
Mutfak
1000W
600W
300W
2500W
1200W
2000W
2500W
Müstakil Linye
Ortak Kullanım
Ortak Kullanım
Müstakil Linye
Ortak Kullanım
Müstakil Linye
Müstakil Linye
Jakuzi
Giriş Anahtar Yanı, Telefon Prizi Yanı
Lavabo Önü
Çamaşır Makinesi
Tuvalet Masası, Yatak Yanı 2 Priz, Duvarda TV için Priz
Fırın
Bulaşık Makinesi
P7 nolu Priz linyesi
Mutfak1
1200W
Mutfak Prizi
Mutfak Priz1 (Tezgah üstü priz, aspiratör, davlumbaz, mikrodalga, set üstü ocak vb. )
P8 nolu Priz linyesi
Mutfak
150W
Müstakil Linye
Kombi
P9 nolu Priz linyesi
Mutfak2
1200W
Mutfak Prizi
Mutfak Priz2 (Buzdolabı, Tezgah üstü priz, masa önü, masa üstü vb.)
P10 nolu Priz linyesi
Salon
1200W
Ortak Kullanım
Anahtar Yanı, TV Ünitesi, Koltuk Yanı, Yemek Masası Yanı, Balkon Priz
P11 nolu Priz linyesi
Salon
1500W
Müstakil Linye
Klima
P2 nolu Priz linyesi
ELP-13207 Bilgisayar DestekliÖrnek
ProjeUygulama
I
1 Aydınlatma
Öğr.Gör. Volkan
ve PrizERDEMİR
Tesisatı Planı
67
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
BALKON
YATAK ODASI
SALON
MUTFAK
HOL
GİRİŞ
ANTRE
68
BANYO
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
BALKON
280
YATAK ODASI
490
SALON
260
MUTFAK
260
520
350
150
320
HOL
270
GİRİŞ
230
230
200
ANTRE
69
BANYO
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
BİLGİSAYAR DESTEKLİ ELEKTRİK PROJE ÇİZİM KURSU
Elektrik Tesisat Projesinin Çizilmesi – Uyulması Gereken Kurallar
BALKON
C-60W
KLİMA
Dış Ünite
J1-75W
YATAK ODASI
8W LED SPOT
8W LED SPOT
N-3x60W
KLİMA
İç Ünite
2500W
SALON
DAVLUMBAZ
8W LED SPOT
KOMBİ
150W
3x5W Spot
Dolap Ayd.
BULAŞIK MAKİNESİ
2500W
FIRIN
2000W
8W LED SPOT
MUTFAK
V-32W
J1-75W
HOL
8W LED SPOT
N-3x60W
8W LED SPOT
C-40W
ANTRE
ÇAMAŞIR MAKİNESİ
2500W
C-60W
J1-60W
TREDAÞ Enerji Giriþi
70
Potansiyel Dengeleme
Barasına
AT
BANYO-WC
ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I
JAKUZİ
1000W
Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
KAYNAKLAR
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
BAYKAL, Gökalp; AutoCAD2006 Pusula Yayıncılık
BAYKAL, Gökalp, ÖĞÜTLÜ, Murat; Temel AutoCAD2014, Pusula Yayıncılık
Volkan ERDEMİR, Üniversite Ders Notları
MEGEP; Aydınlatma Projeleri; Ankara 2011
MEGEP; Bilgisayar Destekli Proje Çizimi; Ankara 2011
MEGEP; Topraklama Projeleri; Ankara 2011
MEGEP; Yangın Algılama ve İhbar Sistemlerinin Bağlantıları ve Montajı; Ankara 2011
Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri Tasarım ve Uygulama esasları
www.wikipedia.org
www.emo.org
İlgili Şartname ve Yönetmelikler
71