politikart 178

15 GÜNLÜK EDEBİYAT SANAT VE DÜŞÜN DERGİSİ
Politik
21 Kasım 2015 Cumartesi
SAYI: 178
Kasr-ı Şirin’den Lozan’a paramparça edilen Kürdistan’ın itiraz, isyan ve direniş gücü
w
w
w
.a
rs
iv
ak
ur
d
.o
rg
Fis’ten Kobanê’ye PKK
İlk serhildanlardan bir fotoğraf/Botan (Serxwebûn arşivinden)
editörden
“Sonu gelmemiş bir roman, bir şiir, bir
türkü. Gün ışığına çıkan çiçektir, yaşama duruştur, doğanın renge, renkliliğe açılışıdır. Bütün yaşam damarlarına kan verilmesidir. Yaşama yürüyen kanın partisidir. Diriliş için
doğasında bir şey varsa onun yeşillenmeye, çiçekleşmeye açma girişimidir.”
B
.o
rg
öyle anlatıyordu, Kürt Halk Önderi Öcalan... O roman hala bitmedi. Sayfalar ilerledikçe, daha büyük kahramanlık destanları, zafer
hikayeleri ekleniyor üstelik. Fis Köyü’nde 22
gencin tutuşturduğu ateş, bugün eylemi ve
teorisiyle Ortadoğu ve dünya halklarını ısıtan
bir yüceliğe erdi.
27 Kasım 2015’te, tarihin seyrine müdahale
eden o büyük hamlenin, partileşmenin 38. yılı. Bu
sürece hayatının herhangi bir bölümünde, herhangi bir düzeyde tanıklık eden herkes, Fis
Köyü’ndeki o toplantının tarafı, muhatabı oldu,
geçen yıllarda. 22 gencin kafasındaki ateş, mücadele azim ve kararlılıkları, dönüştürme kudretleri,
sarsıcı eylemleri, hepimizin hayatına dokundu.
178. sayımızı, hem toplumsal tarihimizin hem
de ayrı ayrı her birimizin kişisel tarihinin en
önemli anlarından birine ayırdık. Elbette eksik
oldu. Bu kapsam ile tamamlamak mümkün olmadığı için daha çok ilk dönem hikaye ve değerlendirmelerine yoğunlaştık.
Yazılara, bu sarsıcı tarihten kesitler sunan, bazıları ilk defa yayınlanan fotoğraflar ekledik.
179. sayıda görüşmek üzere!
içindekiler...
.a
rs
Tarih yapanlar ve not düşenler/
İbrahim BuIak ...................................................... Sayfa 4’te
iv
ak
ur
d
PKK gerillaları doğayla barışık bir yaşam sürdürüyor.
Filistin günleri/ İsmet KAYHAN ........................ Sayfa 5’te
Abu Leyla: Unutulmaz günlerdi/ .................... Sayfa 6-7’de
w
w
Fotoğraflarla
PKK
w
Sayfa 8-9’da
Apocu hareket ve Tuzluçayır/
Salih DOĞAN ...................................................... Sayfa 10’da
Haşim.../ Bengi HÜSEYİN ................................. Sayfa 11’de
İlk gazi: Heval Hikmet/
Osman OĞUZ ............................................... Sayfa12- 13’te
Işık doğuran bir anaya: Annem Gülizar’a/
Hayati KAYTAN .................................................. Sayfa 14’te
Özgür yoldaşlığın halayı/
Özgür PAZARCIK ............................................... Sayfa 15’te
Herausgeber:
Medya Presse-und Werbeagentur GmbH
Hans-Böckler-Str. 16
63263 Neu-Isenburg
2
Geschäftsführer:
İzzet Akcin
Ver. Redakteur:
Özgür Reçberlik
[email protected]
dosya
rg
27 Kasım Fis köyü
.o
Lice’ye bağlı Fis köyündeki, PKK’nin ilk kongresini gerçekleştirdiği ev
1977
"Nasıl bir parti?" sorusu, "fedai çizgide
bir parti" olarak yanıt bulmuştur. Bu
soruya cevap; savaşçı, eylemci, mücadeleci bir parti olarak verilmiştir. PKK,
böyle bir parti olarak şekillenmiştir.
Hakilerle, Halillerle temelleri atılan;
Salihlerle, Cumalarla, Mazlumlarla,
Kemallerle, Hayrilerle geliştirilen ve
15 Ağustos Atılımı şehitleriyle Diriliş
Devrimi'ni gerçekleştirmiştir.
w
w
w
.a
rs
iv
ak
ur
d
yılının Kasım'ında Diyarbakır'da "Nasıl örgützaafa uğrayabilirdi. Zaten, kongre tamamlandığı gün Hilvan
lenmeli, partileşmeli" sorusunun tartışıldığı
direnişi de başarıyla sona ermişti.
bir kadro toplantısı yaptık. Mazlum Doğan başta olmak üzere
Manifesto ve programın hazırlanıp son şeklinin verilmesi
toplantıya katılan kadrolar artık partileşmeye gidilmesi gede tamamlanmıştı. Bu belgeler bölgelere gönderilerek delgerektiği görüşündeydiler. Toplantıda örgütlenme konusunda
lerden öneriler de istenmişti. Yine dokuz maddelik bir tüzük
herhangi bir karar alınmadı. Ancak, "Nasıl bir örgüt
taslağı da Önder Apo tarafından hazırlandı.
ve parti olmalı" tartışmasını kapsamlı bir biçimde
PKK'nin Kuruluş Kongresi'nin divanında tek bir
gençlik hareketinin gündemine soktu.
arkadaş vardı. O da Hayri Durmuş yoldaştı. Top1978 baharında Elazığ’da da benzer bir toplantıyı Hayri arkadaş yönetti. Önder Apo, toplanlantı yapıldı. "Kürdistan Devriminin Manifestıda daha çok tartışmak istediğini belirterek,
tosu"nun hazırlanması işte bu toplantıda karar
başka bir arkadaşın Kongre'yi yönetmesinin
altına alındı. Hem program hem manifesto basıdaha doğru olacağını söylemişti.
larak, dağıtımı yapıldı. Serxwebûn Dergisi'nin yaToplantıda Önder Apo partileşmenin gerekyını da 1978 Ekimi'nde başlatıldı. Bütün bunlar
liliğini şöyle izah etmişti: "Artık bir halk hareketi
Duran KALKAN
PKK Kuruluş Kongresi'nin hazırlanması için
haline geldik. Geçmişte bir ideolojik gruptuk,
büyük önem arz eden çalışmalardı.
sonra bir gençlik hareketi olduk, böyle bir gru18 Mayıs 1977'de Haki Karer'in katledilmesi PKK açısından
bun ve gençlik örgütünün sorumluluğunu bir kişi yürütebibir dönemeçti. Antep katliamı, Apocu gençlik gruplaşmasının
lirdi ve ben şimdiye kadar yalnız başıma bu görev ve
önüne şu realiteyi koydu: Kürdistan'da ulusal kimlik ve özgürsorumluluğu yürüttüm. Ancak şimdi bir halk hareketiyiz. Parti
lük için propaganda çalışması bile silahlı mücadele ile yürüolmak, kolektif çalışan yönetim haline gelmek, birlikte sorumtülmek zorundaydı.
luluk üstlenmek şarttır."
19 Mayıs 1978’de Halil Çavgun yoldaşın katledilmesi silahlı
Kongre, parti kurmaya bu temelde karar vermiş, ama parmücadeleyi önümüze koymuştu. Bu saldırının intikamını
tiye bir isim koymamıştı. Örgüt olduk kararı çıkmış, parti progalmak üzere Hilvan direnişi örgütlendi. 1978 yazında Hilvan
ram ve tüzüğü kabul edilmiş, ama partinin ismi bile daha
başta olmak üzere, Kürdistan'ın bütün alanlarında silahlı direyoktu. Nisan 1979’da toplanan Merkez Komitesi, "Partiya Karniş konumu içerisinde olduk.
kerên Kurdistan"ın kuruluşuna karar verdi.
PKK Kuruluş Kongresi'ne doğru giderken Apocu hareket
Kuruluş kongresinin önemli bir görevi de bir Merkez Komiartık bir halk hareketi düzeyine ulaşmıştı. Urfa, Mardin, Diyarte'yi seçmekti. Seçim konusunda tartışmalar yapıldı. Çok sabakır, Batman, Bingöl, Dersim ve Serhat'a ulaşılmıştı.
yıda aday ortaya çıkmıştı. Ancak Kongre yedi kişi olarak
PKK’nin Kuruluş Kongresi'nin yerinin hazırlanması için Lice’nin
belirlediği Merkez Komite yerine üç kişilik bir Merkez Yürütme
Fis köyünde Seyfettin Zoğurlu arkadaşın evi uygun görüldü. SeyKurulu seçmeyi öngördü. Önder Apo, Mehmet Karasungur ve
fettin arkadaş, Dersim'deki öğretmen okulundan harekete katılŞahin Dönmez Merkez Yürütme Kurulu üyeleri olarak belirmış, profesyonel çalışma yürüten bir arkadaşımızdı.
lendi. Partinin Genel Sekreteri olarak Önder Apo tespit edildi,
Kasım'ın son günleriydi. Diyarbakır'da yoğun bir yağış ve
iki yardımcısı ise Mehmet Karasungur ile Şahin Dönmez olasis vardı. Kürdistan ve Türkiye'de çalışma yapan kadrolar Dirak belirlendi. Geriye kalan dört Merkez Komite üyesini seçyarbakır'a geldi. Önceden verilen adreslerde toplandılar. 25
mekle Önder Apo görevlendirilmiş ve yetkilendirilmiştir.
Kasım gecesi Fis ovasına grup grup sabaha kadar araçlarla
Önder Apo ise daha sonra Mazlum Doğan, Hayri Durmuş ve
arkadaşlar taşındı.
Cuma (Cemil Bayık) arkadaş ile Baki Karer'i seçmiştir. Böylece
Çok dikkatliydik... Bir sempatizanımız ve aynı zamanda
ilk Merkez Komite bu yedi kişiden oluştu.
asker kaçağı olan Alaattin arkadaş, sürekli nöbet tutuyordu.
Merkez Komite'nin ilk toplantısında Mehmet Karasungur
Kongrenin yapılacağı yer ve çağrılacak kadroların belirarkadaş Askeri Komite'den sorumlu olduğu için Merkez Yülenmesi Önder Apo tarafından organize edilmişti. Yanlış harütme'ye girmesinin uygun olamayacağını belirtti, bunun
tırlamıyorsam, çağrılan delege sayısı 25’ti. Belirlenen
üzerine de değişiklik yapılarak Cuma arkadaş Merkez Yüarkadaşlar içerisinden üç arkadaş toplantıya katılamamış,
rütme'ye dahil edildi.
22 delegenin katılımıyla PKK Kuruluş Kongresi 26 ve 27 KaKadroların örgütlülüğe hazır hale getirilmesi için 1978sım'da Lice’nin Fis köyünde yapıldı.
1979 kış aylarında Diyarbakır'da Önder Apo bir dizi kadro
Kongreye Hilvan-Siverek grubu katılamamıştı. Başlarında
eğitim toplantıları yapar. Bu toplantılardaki konuşmalar
Mehmet Karasungur yoldaş vardı. Hilvan direnişi kritik bir
daha sonra "İdeoloji ve Politikanın Önemi" ve "Maraş Katnoktadaydı. Karasungurlar'ın ayrılmaları durumunda direniş
liamı Üzerine Bir Değerlendirme" gibi başlıklar altında Serx-
webûn özel sayıları olarak kitaplar haline getirilerek yayınlanmış ve tüm kadrolara sunulmuştur.
Kongre'den sonra Siverek direnişinin geliştirilmesine
karar verildi. Esasen Siverek direnişi, PKK kuruluşunu duyurmak ve örgütlenmenin zeminini oluşturmak için geliştirilen
bir direniştir.
30 Temmuz 1979’da kuruluş bildirisi dağıtılarak parti ilanının gerçekleştirilmesine karar verildi. Hazırlanan bildiriler Kürdistan'ın her tarafında olduğu gibi Türkiye'nin önemli
merkezlerinde de dağıtıldı. Partimizi artık ilan etmiştik.
Askeri Komitemiz de parti ilanını desteklemek için Mehmet
Celal Bucak’a karşı bir eylem düzenledi. Ancak Bucak hafif bir
yarayla kurtulurken, Hilvan direnişinin önderlerinden Salih
Kandal yoldaş bu eylemde şehit düşmüştür.
M. Celal Bucak gibi iktidar partisinden milletvekili olan, Siverek’te Tanrı gibi hükümranlık yapan böyle bir kişiye yönelik
eylemin yapılması hem Türkiye siyaseti üzerinde, hem de Kürt
toplumu üzerindeki yankısı, etkisi çok büyük olmuştur.
Parti Kuruluş Kongresi'nin, kuşkusuz özgürlük ve demokrasi
mücadelemiz içerisinde büyük bir anlamı ve yeri vardır. "Nasıl
bir parti?" sorusu, "fedai çizgide bir parti" olarak tanım bulmuştur. Bu soruya cevap; savaşçı, eylemci, mücadeleci bir parti
olarak verilmiştir. PKK, böyle bir parti olarak şekillenmiştir. Hakilerle, Halillerle temelleri atılan; Salihlerle, Cumalarla, Mazlumlarla, Kemallerle, Hayrilerle geliştirilen ve 15 Ağustos Atılımı
şehitleriyle Diriliş Devrimi'ni gerçekleştirmiştir.
Kürdistan'da her türlü ulusal-demokratik gelişmenin altında PKK’nin imzası vardır. PKK’yi PKK yapan da, Apocu çizgide, şehitler çizgisinde oluşan parti bilincidir. Bu baştan
beri oluşmuş, PKK Kuruluş Kongresi'yle sağlam bir kuruluş
gerçekleşmesini yaşamış, sonraki direnişle de yenilmez bir
kuvvet haline gelmiştir.
3
dosya
Tarih yapanlar
ve not düşenler
esmi tarih köşelidir. Sınırları belli, alanı ölçülebilirdir. En
büyük kahramanların ve en büyük kaybedenlerin masallar silsilesidir. "Yapıcıların" ve "yıkıcıların" tarih düzleminde
tersyüz edilebileceği, isteyenin kendisini dev, başkalarını cüce
görebileceği bir aynadır.
Resmi tarihin "yıkıcıları", kimi kez devrimin "yapıcıları" olur.
İlkin "tarihe not düşmek" için yola koyulmuş siyasi hareketlerdir bunlar. Kimileriyse, "not" düşmekle yetinirler yalnız ya
da "yapıcı" olmaya güçleri yetmez.
Devrimin tarihi, resmi tarihinki gibi ayrık kümelerden oluşmaz, kesişen kümeleri çoktur. Kimi kez ideolojik kesişmeyle
yetinilmemiş, isimler bile aynılaşmıştır.
mokrat Partisi) olarak çıkar. Daha sol, modern bir örgütlenmeyi ve büyümeyi önüne koyan Sait ve onun karşısında
sol ve Marksist fikileri bela olarak gören Sait... "Tarihin yapıcıları" olmak üzere çıktıkları yolculukta, "tarihe not
düşen", isimleri ve idealleri aynı iki parti bıraktılar.
w
w
w
.a
rs
iv
ak
ur
d
.o
***
Yıl 1975.
Doktor Şivan'ın ölümünden dört yıl sonra ardılları, Nisan
ayında Van'da 5 gün süren bir dizi toplantı gerçekleştirir. Toplantı sonucunda DDKD (Devrimci Doğu Kültür Dernekleri)
bünyesinde ayrı bir örgütlenme kararı alırlar. DDKD-Şivancılar
olarak anılan bu grup, iki yıl sonra Merkez Komite kararıyla
***
Kürdistan İşçi Partisi (Partiya Karkerî Kürdistan) adını
Tarih 1965'in 11 Temmuz'u.
örgüt içi çalışmalarında kullanmaya başlar. Fakat bu
Musa Anter'in çaldığı ıslığın üzerinden 22
adı kullanmayı güvenlik açısından "uygun" bulyıl geçmiş. Diyarbakır'ın kavurucu sıcağında
mazlar. PKK yerine DDKD adını kullanmayı yeğleGazi Köşkü'nde, içinde memurluk, avukatlık
yen Şivancılar, o dönemki adlandırmalarıyla
yapanların da olduğu altı kişi hararetli bir bi"Apocular"ın PKK adında "tarihe not düşmek" isteçimde tartışıyor.Tartışmalardan çıkan sonuçla
yen bir partinin kuruluşunu ilan ettiğini duyunca,
T-KDP (Türkiye Kürdistan Demokrat Partisi)
bir süre DDKD-KİP (DDKD-Kürdistan İşçi Partisi)
adında bir örgüt kurma kararı alınıyor.
adını kullanırlar. Avrupa'daki ayrışmalardan sonra
İbrahim BULAK
Güney Kürdistan'daki KDP'nin sancılı bir
bir grup ise PPKK (Partiya Pêşeng a Karkerên Kursüreç yaşadığı yıllar... Hem örgüt içi çatışmaların yoğunlaştığı
distan) adında, kendini "Anti-Apocu" olarak konumlandıran
hem de askeri darbeler sonrası oluşan yönetimlerle savaşın
bir parti kurar. PKK ile karıştırılan bu isim, bazen Türk medyaalevlendiği bir dönemden geçiyor KDP.
sında PKK'den kaçanların kurduğu ayrı bir oluşum olarak serKurulan T-KDP'nin gözü kulağı da Irak KDP'sinde; daha
vis edilmiş, bu sebeple de örgüt, sık sık yayın organlarında
doğrusu "sağ ve geleneksel" çizgiyi temsil eden Mustafa Bar"Kamuoyuna" başlıklı açıklamalar yapmak zorunda kalmıştır.
zani'den gelecek bir mesajda...
TKDP'nin genel başkanlığına getirilen Avukat Faik Bucak,
***
partinin kuruluşundan henüz bir yıl sonra, uğradığı silahlı
PKK hareketinin doğuşuyla birlikte, Kürdistan halkı tarihte
saldırı sonucu hayatını kaybeder. Yerine Sait Elçi geçer. Artık
ilk kez devrimci bir teori ve programa dayanan örgütlü bir
parti içinde "sağ ve muhafazakar" çizgi belirginlik kazangüce kavuştu. (Abdullah Öcalan, Tasfiyeciliğin Tasfiyesi,
mıştır. Sol ve yenilikçi fikirleri, Kürt halkının başına bela ediWeşanên Serxwebûn-1993, sayfa 22)
len bir unsur olarak gören bu kliğin karşısına aynı adla bir
Tarih 1978'in 27 Kasım'ı.
başkan ve parti çıkacaktır.
1970 Haziran sonlarında Sait Kırmızıtoprak, halk arasınYakın tarihe damgasını vuracak olan hareketin, o dönemki
daki adıyla Doktor Şivan, adaşının karşısına, aynı isimle ama
adıyla Kürdistan Devrimcileri'nin yıllardır heyecanla beklediği
birkaç imla değişikliğiyle T-KDP (Türkiye'de Kürdistan Detoplantının gelip çattığı gün. Toplantı çok gizli tutuluyor, ev
sahipleri dışında toplantının yerini ve zamanını sadece bir iki
kişi biliyor.
Toplantıya katılacak olanlar, büyük bir dikkatle, birer ikişer
Lice'nin Fis köyüne geliyor. Olası bir polis operasyonunda hareketin "tarihe not düşmekle yetinecek" bir hareket olarak
kalması işten bile değil.
Katılması gereken 25 kişiden 22'si toplantı yerine ulaşabiliyor.Yoğun ve yorucu geçen iki günlük toplantı sonunda partileşme kararı alınıyor.
O güne kadar diğer örgütler tarafından UKO'cular veya
"Apocular" olarak anılan Kürdistan Devrimcileri, artık parti
kurma kararını vermişti. Görev dağılımlarından sonra geriye
kalan şey, bu oluşuma bir isim vermek ve onu kitlelere duyurmaktı. Birçok isim arasından, Mehmet Karasungur'un
önerdiği Kürdistan İşçi Partisi ismi kabul gördü. Daha sonra
önerilen isim, hareket içerisinde Kürtçe konusunda ehil olan
Ferhat Kurtay tarafından "Partiya Karkerên Kurdistan" biçiminde Kürtçe'ye çevrildi.
"Başaramazsak bile tarihe not düşmüş oluruz" denilerek çıkılan tarih yolculuğunda PKK, "tarih yapıcılığına" devam ediyor.
rg
R
Devrimin tarihi, resmi tarihinki gibi
ayrık kümelerden oluşmaz, kesişen
kümeleri çoktur. Kimi kez ideolojik
kesişmeyle yetinilmemiş, isimler bile
aynılaşmıştır. Bu yargının sağlamasına Kürdistan İşçi Partisi'nin isim
hikayesinde de rastlanır. Tarihte, biri
tarihe not düşmekle yetinen, diğeriyse tarih yazan iki PKK vardır.
PKK MK üyesi Mehmet Karasungur ve Kürt Halk Önderi
Abdullah Öcalan...
4
Ferhat Kurtay’ın ilk kez yayımlanan fotoğrafı
dosya
rg
Ülkeye dönüş başlıyor
İsrail ile yaşanan savaşta PKK'nin gösterdiği direniş, o yıllarda, başta Filistinliler olmak üzere Ortadoğu'da bulunan
bütün devrimci örgütlerin takdirini kazanmıştı.
İşte bu koşullarda PKK, ikinci kongresini yaptı, Kuzey Kürdistan'a yeniden dönüş kararı alındı. Adıyaman'dan Botan'a
kadar her bölge için silahlı propaganda birlikleri hazırlandı.
Artık gerilla savaşı, Botan'da başlatılacaktı.
w Filistin halkıyla birlikte sonuna kadar savaşıldı. Bu savaşta PKK'nin
12 militanı hayatını kaybetti, 15
savaşçısı da esir düştü. Beyrut kuşatmasında en büyük direnişi PKK
militanları verdi. Çatışmalar sonucu esir düşen PKK'liler, yapılan
anlaşma gereği serbest bırakıldı.
w
w
w
.a
rs
Temmuz 1979...
PKK lideri Abdullah Öcalan, Ethem Akcan ile birlikte yola
çıktı. Ethem Suruçluydu. Sınırı, geçiş noktalarını iyi biliyordu.
Kaçakçıları tanıyordu. Büyük zorluklar sonucu Kobanê'ye
ulaşıldı.
O günleri Cemil Bayık, "Artık içerdeki gücümüz ezilse de,
Önder Apo'nun yeni bir PKK yaratacağına inandığımız için
rahatlamıştık" sözleriyle anlatacaktı.
Öcalan, Kobanê'de Ethem Akcan'ın akrabalarının evinde
bir müddet kaldı. Gelir gelmez Filistinlilerle ilişki de geliştirdi.
Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi'nin kimliği ile önce
Şam'a ardından Lübnan'a geçti.
Filistinliler, Öcalan'ı tanımıyordu, ciddiye almadılar. Keza
.o
Peki bu nasıl olacaktı?
İşte o zaman Öcalan, Urfa'daki toplantıda, "Ethem arkadaşın Kobanê'de akrabaları var, oraya gidebiliriz. Ancak bizi
kabul ederler mi? O aileye dayanarak Filistin’e ulaşabilir miyiz, imkan yaratabilir miyiz?" sorularını peşi sıra sordu.
Her şeye rağmen risk alınacaktı. Toplantıda hareketin Ortadoğu'ya çıkması kararlaştırıldı. Bu karardan yalnızca 3 kişinin haberi vardı.
Talimat uygulanabilseydi...
Önce küçük bir grup Filistin'e aktarıldı. Grup Bekaa'ya ulaştıktan sonra Öcalan, ülke içine yeni bir talimat daha gönderdi.
Bu kez 250 militanın daha gelmesini istedi ancak bu gerçekleşemedi.
O sırada Siverek'te devlet yanlısı aşiretlerle yaşanan çatışmaları ele almak ve yeni düzenlemeler için ülke içinde toplantı
yapılacaktı. Toplantı yolunda Mazlum Doğan, toplantının hemen ardından ise Hayri Durmuş yakalanmıştı. Mazlum ve Hayri'nin yakalanması, PKK için büyük bir darbeydi.
Aslında Öcalan'ın "Merkez Komite üyeleri başta olmak üzere
250 kişi hemen gelsin" talimatı yerine getirilmiş olsaydı, PKK'nin
hiçbir öncü kadrosu yakalanmayacaktı.
Yurt dışına çıkan kadrolar, Bekaa Vadisi'ndeki Helwe Kampı'na yerleşir. Burada Filistinlilerle birlikte 3 yıl boyunca askeri
eğitim görürler. (Sonraki yıllarda bu kamp, Mahsum Korkmaz
Akademisi ismini alacaktı.)
Helwe Kampı'nda askeri ve siyasi eğitim gören PKK kadroları, bu süreçte Rojava ve Lübnan'daki Kürtlerle ilişki geliştirmeye, Rojava kentlerinde halk içinde örgütlenme çalışmaları yapmaya başlar.
Öcalan ise hazırladığı bir grubu Kuzey Kürdistan'a göndermek için çalışmalara başlar. Bu grubun başında ise PKK'nin efsanevi militanlarından Kemal Pir vardır. Aralarında Mahsum
Korkmaz'ın da olduğu bu grup, Siverek'te yaşanan deneyimden
ur
d
U
rfa, 1979 yaz ayları... Baskı, kitlesel tutuklama ve gözaltıların rutinleştiği bir sırada PKK Yürütme Komitesi,
ülke içindeki son toplantısı için bir araya geliyordu.
PKK lideri Abdullah Öcalan, Kürdistan'da artık kalma koşullarının kalmadığı, hareketin Ortadoğu'ya çıkması gerektiği düşüncesindeydi. Bu görüşünü komite üyeleriyle de paylaştı.
O zamana kadar PKK'nin yurt dışında hiçbir ilişkisi yoktu.
Filistin'deki örgütlerle de o güne kadar hiç teması olmamıştı. Hareketin tasfiye olmaması için Suriye'ye çıkmak
dışında fazla bir seçenek kalmamıştı.
kurumsal bir ilişki üzerinden de ulaşmamıştı. Kuzey Kürdistan'daki kadrolarını Lübnan'da eğitmek istediğini söylediğinde de önce kabul etmediler. Ancak uzun tartışmalar sonucu talep kabul edilebildi. Fakat kadroların sınırdan
geçişine hiçbir yardımda bulunmayacaklardı.
Suriye'nin Müslüman Kardeşler ile yaşadığı çatışmalar nedeniyle o yıllarda sınırda sıkı güvenlik önlemleri alınmıştı.
Öcalan, bir kez daha Kobanê'ye giderek, PKK kadrolarının
Suriye'ye geçişini örgütlemeye başladı.
ak
İsmet KAYHAN
iv
t
Filistin günleri
çıkıp artık gerilla savaşına başlayacaktır.
Kemal Pir'in başında olduğu gerilla birliği ülkeye gönderilir.
Lübnan'dan gelen bu kadrolar, hem savaşı başlatmak hem de
hareketi yeniden toparlamakla görevlidir. Grubun bir kısmı Kuzey Kürdistan'a ulaşır ancak Kemal Pir’in de içinde olduğu grup
yakalanır. Mahsum Korkmaz yaralı olarak kurtulur.
Bu olayın hemen ardından 12 Eylül darbesi patlak verir. Zaten
PKK'nin birçok kadro ve sempatizanı, 12 Eylül darbesinden önceden yakalanmıştır. Dışarıda kalan az sayıda kadro ise Ortadoğu'ya çıkma fırsatı bulmuştur.
Darbeden sonra PKK, artık Ortadoğu'ya iyice yerleşmişti. 2.
Kongre hazırlıkları başlamıştı. Fakat kongrenin başlamasına az
bir zaman kala İsrail-Filistin savaşı patlak verdi. Bu süreçte PKK,
Filistinlilerle birlikte savaşa girme kararı verdi.
O zamanlar İsrail ile yaşanan savaşta yer alan Cemil Bayık, Filistinlilerle birlikte savaşa girme gerekçesini şöyle açıklıyor: "En
zor günlerimizde Filistinlilerin yanına gelmiştik. Bize sağladıkları
olanaklara dayanarak kendimizi hazırlamış, ülkeye yönümüzü
vermiştik. Böyle bir ortamda Filistinlileri yüzüstü bırakamazdık.
Orada olduğumuz müddetçe Filistinlilerle birlikte yaşamayı ve
savaşmayı esas almıştık. Halkımıza karşı görevlerimiz ve Filistin
halkına karşı duyduğumuz sorumluluk bunu gerektiriyordu."
***
PKK, Filistinlilerle birlikte İsrail'e karşı savaşa girer. Birçok
önder kadrosu ve binlerce sempatizanı zindanlarda olan
PKK'nin savaşa katılması demek, büyük bir risk demektir.
Ama Öcalan, "Ne pahasına olursa olsun Filistin halkının yanında olmamız lazım" diyecektir.
Filistin halkıyla birlikte sonuna kadar savaşıldı. Bu savaşta
PKK'nin 12 militanı hayatını kaybetti, 15 savaşçısı da esir
düştü. Beyrut kuşatmasında en büyük direnişi PKK militanları
verdi. Çatışmalar sonucu esir düşen PKK'liler, yapılan anlaşma
gereği serbest bırakıldı.
5
dosya
DFLP Gazze Sorumlusu Abu Layla, PKK'nin Filistin günlerini anlattı:
Unutulmaz günlerdi
.o
rg
w PKK öyle sadece düşünsel olarak bizi
desteklemedi, Filistin mücadelesine bizzat destek verdi. 1982'de Israil'in Lübnan
saldırısında bizimle aynı cephede savaştılar. Çok sayıda PKK militanı ile Filistinli yoldaşımız bu savaşta hayatını kaybetti.
Bunu unutmak mümkün mü?
M
ak
iv
.a
rs
Filistin Kurtuluş Cephesi (DFLP) ile Abdullah Öcalan'ın
ilk teması ne zaman gerçekleşti? Görüşmelerde neler konuşuldu ve hangi kararlar alındı?
1970'lerin ikinci yarısında birçok sol grupla ilişki geliştirmiştik. O zamanlar Türkiye'den birçok Marksist örgüt,
Suriye ve Lübnan'a akın ediyordu. Bu örgütler kendilerini
Türk gerilla grupları veya ulusal Kürt kurtuluş hareketi olarak organize etmeye çalışıyordu. Hemen hepsi silahlı eğitim için Bekaa'ya geliyordu.
Abdullah Öcalan ve onun grubuyla ilk ilişki kurmaya başladığımızda özelikleri pek ön plana çıkmamıştı. Doğrusu
diğer Kürt gruplarından çok farklı görmüyorduk. Ancak zamanla Öcalan ve grubunun sorunlara daha ciddi yaklaştığını
fark ettik. Lübnan ve Suriye sınırına eğitim için gönderilenlerle kıyaslandığında kararlı ve disiplinliydiler. Kürtler üzerinde diğerlerinden daha fazla ikna güçleri vardı.
O zamanlar bütün solcu gruplara destek veriyorduk. Demokrasi ve ulusal kurtuluş için mücadele eden, özellikle silahlı mücadele veren gruplara destek vermek bizim için bir
prensip meselesiydi.
PKK başta olmak üzere ilişkilendiğimiz bu gruplara destek verdik; askeri eğitim, kalacak yer ve günlük ihtiyaçlarını karşıladık.
ur
d
ed TV, Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi'nin (DFLP) Gazze sorumlusu olan, Qais
Abdel Karim adıyla tanınan Abu Layla ile 2004
yılında Ramallah'ta bir söyleşi yaptı. PKK'nin Filistin günlerinin konu edildiği söyleşide Abu Layla, "PKK öyle sadece düşünsel olarak bizi desteklemedi, Filistin
mücadelesine bizzat destek verdi."
Daha önce hiçbir yerde yayımlanmayan o söyleşiyi, tarihsel önemi, belge niteliği nedeniyle okurlarımızla paylaşıyoruz.
w
w
w
ilişki geliştirmedi de DFLP ile bağlantı kurdu? Bu bir tesadüf
müydü yoksa ortak siyasi görüşlerden kaynaklı mıydı?
Öcalan'ın bizimle ilişkilenmesinin sebebi Marksist-Leninist
düşünce yapısından gelmemizdi. Bu Fetih ve PFLP için geçerli değildi. Onlar tümüyle Marksist-Leninist prensipleri uygulamıyorlardı. Bence ideolojik yapımız için DFLP'yi
seçmişlerdi.
Tabii diğer faktörler de vardı. Yani PKK'den önce birçok
Türk ve Kürt grupla da ilişki geliştirmiştik. DFLP, Kürt ve
Türk solu içinde bilinen bir güçtü. O dönem birçok grup,
DFLP ile temas içindeydi. Bu yüzden bizim cephe ile ilişki
kurdu Öcalan.
Hatırlıyorum, Öcalan o geceki konuşmamızda, bize
DFLP'nin diğer Filistin gruplarından daha ciddi olduğunu
söyledi. Özellikle ideolojik açıdan... Ve daha disiplinli olduğumuzu anlattı.
Filistin Kurtuluş Cephesi ile Öcalan arasında nasıl bir anlaşma yapıldı?
Aslında aramızda öyle kağıda dökülmüş bir anlaşma
yoktu. Abdullah Öcalan ile gece geç saatlere kadar konuştuğumuzu hatırlıyorum. O konuşmada, hiçbir hareketin
diğer hareketin iç işlerine karışmaması için anlaştık.
Zaten dünyaya bakışımız, Ortadoğu'yu ele alışımız ve
genel ideolojimiz birbirine uyum sağlıyordu tabii ki. Kürt hareketinin aldığı kararlara karışmamaya karar verdik. Onlar da
Filistin meselesine, yaklaşımımıza karışmayacaklarını ve kararlarımıza saygı duyacaklarını belirttiler. Silahlı güçlerimizin
disiplinine şartsız bir şekilde uyacaklarını da ifade ettiler.
Sayın Öcalan neden diğer popüler cepheler veya Fetih ile
6
Birlikte nasıl bir eğitim yaptınız? Siyasi ve askeri eğitim
iç içe miydi? Bir de dağdaki askeri eğitim, şehir gerilla eğitiminden farklı mıydı?
Hayır, siyasi öğrenimlerine karışmadık. Onlar kendi
ideolojik eğitimlerini yapıyorlardı. Kendi programları
w Birçok örgüt, kişi gelip gidip mücadeleden
vazgeçiyordu ancak PKK farklıydı. Ciddiydi,
disiplinliydi, inançlıydı. Sosyalizme inanıyordu. İdeolojik yapısı daha netti. Ezilen kesimlerle daha yakın ilişki içindeydi. Zaten
eğitime gelenlerin hemen hepsi ezilen ve
yoksul kesimdendi.
vardı, günlük planlamalarını organize ediyorlardı. Ama askeri eğitimde bizim birimlere katılıyorlardı. İlk PKK'lilerin
hepsi tüm askeri eğitimlerimize katıldı.
Askeri eğitimde kendilerine öz bazı şekillenmeler yapıyorlardı ama bu onların kendi iradesine dayalıydı. Bizim
verdiğimiz eğitim, diğer Filistinli gruplara verilenle aynıydı
ve belirli sınırlar çerçevesinde gerçekleşiyordu.
O geceki konuşmanızda Öcalan sizde nasıl bir iz bıraktı?
Doğrusu, ciddi ve inançlı bir kişiliğe sahip olduğunu hatırlıyorum. Bazen kendisini ikna etmek çok zordu. Kendi
düşüncelerine bağlı, sadık ve bazen de inatçı biriydi. Kendi
prensiplerine bağlı bir kişiliğe sahipti.
Diğer gruplara göre sizce PKK neden daha fazla ilgi kazandı?
Türkiye'den diğer Kürt silahlı grupları da bizimle temas
içindeydi ama PKK'nin belirgin özellikleri vardı. Kürdistan davasına inanıyordu. Birçok örgüt, kişi gelip gidip mücadeleden vazgeçiyordu ancak PKK farklıydı. Ciddiydi, disiplinliydi,
inançlıydı. Sosyalizme inanıyordu. İdeolojik yapısı daha netti.
Ezilen kesimlerle daha yakın ilişki içindeydi. Zaten eğitime
gelenlerin hemen hepsi ezilen ve yoksul kesimdendi.
Sayın Öcalan'la hareketin genel stratejisi hakkında konuştunuz mu? Yoksa görüşmeleriniz hareketin genel pratik işleyişi ile sınırlı mıydı?
Tabii ideolojik tartışmalarımız oldu. Dünyanın farklı yerlerindeki siyasi durum değerlendirmeleri, özellikle Ortadoğu ve Filistin mücadelesi hakkında konuştuk. Kendisi
bize Türkiye'deki durumları anlattı. Zaten amacımız ortak
bir strateji belirlemek değildi, sadece düşünsel anlamda
siyasi görüşlerimizi paylaştık.
dosya
Sadece PKK değil, diğer hareketleri de Ortadoğu'ya
çeken neydi?
O dönem orada sadece Kürtler, Araplar, Iraklı veya İranlı
gerilla grupları yoktu. Yunanlı gerillalar da Yunan diktatörlüğüne karşı mücadele veriyordu. Birçoğunu kişi olarak
tanıyorum. Şu an Yunan Sosyalist Partisi'nin başında yer
alıyorlar. O yıllarda gerçek bir enternasyonalizm vardı ve
Filistin Kurtuluş Hareketi de bunun merkezindeydi. Tüm
gruplar Filistin'e her yönden destek vermeye hazırdı.
Zaten Filistin hareketi de elde ettiği esas kazanımlarını bu
enternasyonalist ruha borçlu.
Biz geçmişteki o dayanışmanın gücüyle mücadelemizi
bugünlere kadar getirdik. Kızıl Tugaylar, ETA, IRA, PKK, RAF
gibi birçok örgüte Filistin, askeri eğitim verdi ama onlar da
bizimle yan yana savaşıp can verdiler. Bu enternasyonalist
dayanışma nedeniyle bugün dünyanın her tarafında Filistin
hareketi meşru sayılıyor.
rg
Damour kampından sonra Helwe kampına geçildi. Bu iki
kamp arasındaki fark neydi?
Damour, eğitim kampıydı. Orada sadece askeri eğitim veriliyordu. Ama Helwe, Lübnan'da bulunan DFLP'nin lojistik
cephesinin bulunduğu alandı. Helwe, yönetimsel merkezi
karargahtı. Bu yüzden ilk zamanlarda Kürt yoldaşlarımızın
Helwe'de kalmasını tercih ettik. Çünkü onlar siyasi nedenlerden bizim mücadelemize saygı duysa da ve aktif dayanışma içinde olduklarını söylese de, biz yine de onları Filistin
silahlı mücadelesine dahil edip orada kullanmak istemedik.
Çünkü biliyorduk ki bir çoğunun bir süreliğine güvenli bir
yerde bulunması gerekiyordu.
w Orada İsrail ordusuna karşı görkemli bir
savaş verildi. Büyük bir direniş sergilendi. İsrail'in birkaç dakika veya saatte almayı planladığı Arnon Kalesi için PKK'li yoldaşlar, büyük
bir mücadele verdi. Çok büyük bir çatışmaydı.
Orada gösterilen direniş İsrail'i şaşırmıştı.
Sayın Öcalan şu an cezaevinde. Ona bir mesajınız var mı?
Ben PKK ve Öcalan'ı tanıdım, onlara inanıyorum. Kürtlerin
bu köklü mücadelesinin sonunda zaferle sonuçlanacağına
da inanıyorum. İç siyasi dinamiklere fazla girmeden diyebilirim ki, Kürt sorununun Türkiye'deki tek çözümü, Kürt halkının ayrı nitelikleri olduğunu kabul edip sorunlarını
demokratik ve halkların kendi kaderini tayin etme hakkını
tanıyan prensip çerçevesinde çözmektir. Bu köklü dava, şu
anki zorluklara rağmen başarılı ve zaferle sonuçlanacaktır.
w
w
w
.a
rs
iv
ak
PKK'liler neden Filistinlilerle birlikte İsrail'e karşı savaştı?
Kendini korumak için miydi, yoksa enternasyonalist bir yapıya sahip oldukları için mi?
Söylediğim gibi bizim askeri cephede yer alıyorlardı, nu
yüzden de kendilerini Filistin mücadelesinin bir parçası
olarak görüyorlardı. Askeri anlamda Kürtler ayrı bir cephe
değildi, Filistin askeri cephesinde yer alıyorlardı ve çok ba-
Kandil Dağı'nda bir süre İsrail'de, cezaevinde zaman geçirmiş bir Kürt savaşçısı ile tanıştık. Bu insanlar hakkında bilginiz var mı? Nasıl tutuklanıp içeri alındılar?
Rakamları tam olarak bilmiyorum ama birkaç yoldaşımız
hakkında bilgim var. Birini İsrailliler, Ürdün hükümetine teslim etti. Biz DFLP olarak takip edip Ürdün'de olduğunu öğrendik ve uzun bir zaman sonunda Ürdün hükümetini onu
serbest bırakması için zorladık ve sonunda bırakıldı.
.o
Arnon Kalesi'ndeki meşhur direnişte neler oldu?
Orada İsrail ordusuna karşı görkemli bir savaş verildi.
Büyük bir direniş sergilendi. İsrail'in birkaç dakika veya saatte
almayı planladığı Arnon Kalesi için PKK'li yoldaşlar, büyük bir
mücadele verdi. Çok büyük bir çatışmaydı. Orada gösterilen
direniş İsrail'i şaşırmıştı. Tabii bu çatışmada 150'ye yakın Filistinli de vardı ama büyük bir kısmı PKK'li savaşçılardı. Ve
orada en büyük direnişi Kürt savaşçıları verdi.
1982'de ben Güney Lübnan'da değildim. O zaman Bekaa
Vadisi'ndeydim. Orada Kürt savaşçıların güçlü iradesine birebir şahit olmuş ve çok etkilenmiştim. Ne kadar sabırlı ve
cesaretli bir iradeye sahip olduklarını görmüştüm. Günlerce
yemek yemeden, uyuyacak yerleri olmadan, saatlerce durmadan yürüdüklerine şahit oldum. Orada savaşın gerçek yüzünü görmüştüm. Bu zorluklara karşı canla başla mücadele
etmeleri beni çok etkilemişti.
şarılıydılar.
ur
d
Sayın Öcalan ve ilişki kurduğunuz Kürtler, Filistin mücadelesi hakkında düşünüyordu?
PKK öyle sadece düşünsel olarak bizi desteklemedi, Filistin
mücadelesine bizzat destek verdi. 1982'de Israil'in Lübnan
saldırısında bizimle aynı cephede savaştılar. Çok sayıda PKK
militanı ile Filistinli yoldaşımız bu savaşta hayatını kaybetti.
Bunu unutmak mümkün mü?
7
Fotoğraflarla PKK
ur
d.
or
g
PKK gerillaları Helwe Kampı’nda Filistinlilerle birlikte eğitim görürken...
Seyfettin Zoğurlu ve Mehmet Sevgat
PKK’nin öncü militanlarından Cuma
Tak’ın cenaze töreninden...
PKK’nin ilk kadın
şehidi Besê Anuş
.a
rs
iv
ak
1982’de yapılan PKK ikinci kongresi
Kadın direnişinin sembolü Gülnaz Karataş (ortadaki)
w
w
w
Bekaa Vadisi’nde Mahsum Korkmaz Akademisi
PKK’nin öncü kadrolarından Kemal Pir (solda)
Mehmet Karasungur ve Duran Kalkan
Abdullah Öcalan ve
Ahmet Güler (soldan ikinci)
Xakûrkê’de şehit düşen Çiçek...
Almanya’da PKK sempatizanlarının yürüyüşü
PKK’nin efsanevi
komutanlarından
Ahmet Rapo
dosya
Apocu hareket
ve Tuzluçayır
T
w
w
w
rg
.o
.a
rs
uzluçayır yoğunluklu olarak Alevi, yoksul kesimin ve kısmen de Kürtlerin yaşadığı bir mahalleydi. Bu özelliğinden dolayı da devrimcilerin üslendiği bir mahalle olma
özelliğini taşıyordu. Türk sol örgütlerinin de öncü kadrolarının
çıktığı bir yerdi. İbrahim Kaypakkaya'dan Hüseyin İnan'a kadar
Türk solunun öncü kadroları bu mahalleden çıkmıştı. Polislerin ve faşistlerin giremediği kurtarılmış bölgeydi burası. 12
Eylül 1980 darbesinin üzerinden aylar geçmesine rağmen faşistler bu mahalleyi giremezken, polisler ise konvoylar halinde
giriyordu.
1970'li yılların ortalarından itibaren Apocu hareketin de
kök saldığı yerlerden biri oldu Tuzluçayır. Apocu hareketin
bugünlere gelmesinde çok önemli bir yeri var Tuzluçayır'ın. Apocu hareketin öncü kadrolarından Kemal Pir örgütlemişti bu mahalledeki gençleri. Sonlarında çok sayıda
genç Harekete katılmıştı. Hareketin çekirdek kadrolarının
birçoğu Tuzluçayır'daki gençlerden oluştu. İlk şehidi Ali
Doğan Yıldırım Tuzluçayırlı idi. Yine Şahin Kılavuz, Doğan
Kılıçkaya, Asker Demir, Haydar Altun, Gürcan Özcan, İbrahim Bilgin, Zeynep Erdem, Filiz Yerlikaya, Sinan Altun, Salih
Doğan Yıldırım… Tuzluçayır'dan bu mücadeleye katılıp
şehit düşenlerden bir kaçı.
Apocu hareket ilk katıldığı mitinge "Kahrolsun Sömürgecilik" pankartı altında Tuzluçayırlı gençlerin örgütlediği kalabalık bir grupla katıldı. Mahalledeki kadın, çoluk çocuk hepsi
birden katılmıştı mitinge. İlk halk örgütlenmesi bu mahallede
gerçekleşmişti.
Bizim evde Tuzluçayır'ın hemen üst tarafından Natoyolu
denilen bir mahallede 2 odalık bir gecekonduydu. Bir tepenin
yamacına 1000 metre karelik bir alan kurulmuş, bahçesinde
Nenem Hatice Altun, yaptığı röportajlarda
1970'lerdeki Apocuları ve o günleri şöyle
anlatıyordu: "Bizim evde çok kaldılar.
Hepsi okuyordu ve sonra bıraktı. Seminer
veriyorlardı ve gidiyorlardı. Bizim ev 12 Eylül'e kadar iki günde bir basılırdı ama hiçbir zaman bir şey yakalatmadım. İyi silah
saklardım. Elime aldığımda göremezdin.
Tonla silah sakladım. Hiçbir silahı bugüne
kadar devlete vermedim. Çok cesaretliydim. Ama şimdi kalmadı. Yaşlandım. Bir
şey yapamıyoruz. Böyle işler başımızdan
çok geçti. Neler yaşadık!..."
ur
d
Salih DOĞAN
ak
t
(Apocu Hareketin ilk şehidi Ali Doğan Yıldırım’ın şiiri, 1975)
kavak ve meyve ağaçları dolu. Ankara'da oturuyoruz desek
de, kentin merkezine otobüs veya dolmuş ile gitmek bile bir
saatten fazla alıyordu. Yani Ankara'nın kenarında bir mahalle.
Çoğu insan bilmez ama Apocu Hareketin kuruluşu açısından tarihi öneme sahip bir gecekondu. Apocu gençlerin ilk
eğitimlerini, ilk toplantılarını, ilk eylemlerini planladıkları bir
mekan.
Bu küçük evde neler yaşanmadı ki, kimler gelip geçmedi ki!
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'dan Kemal Pir'e, Mazlum
Doğan'dan Sakine Cansız'a, Haki Karer'den Ali Haydar Kaytan'a kadar PKK'nin önder kadrolarının hemen hemen hepsinin uğrak yeriydi.
8-10 genç evin bir odasına girip günlerce çıkmadan bir şeyler okuyor, bir şeyler taşıyor. Nenem (Hatice Altun) ise onlara
yemek hazırlıyor, çay veriyor, yatmaları için yataklarını seriyor.
Günlerce bir odadan çıkmadan ne yaptıklarını merak edince
de odanın kapısındaki küçük deliklerden içeriye göz atmayı
deniyor, kapıyı dinliyor. Ama ne olduğunu, neden günlerce
çıkmadıklarını, ne okuduklarını çok da kestiremiyor.
Aylar geçtikçe evimiz artık gelenleri karşılamaya yetmeyince, bu sefer bu Apocu gençler harekete geçerek evimizi büyütüyorlar. Evi yıkıp briketlerle yerine 4 odalı
büyük bir ev inşa ettiler. Bu ev yıllarca Ankara'ya gelen
Apocuların uğrak yeri oldu. Hatta bazen Ankara'ya iş için
gelen Apocular bizim eve uğramadığında Nenem, "Onlar
nasıl PKK'li ki bizim eve uğramamışlar, kesin PKK değiller"
demekten kendini alamıyor.
1970'lerin ortalarından itibaren devletin baskıları da giderek arttı. Neredeyse her Allah'ın günü evimiz basılıyor, didik
aranıyor, evde her kim varsa gözaltına alınıyordu. Her olaydan
sonra veya her önemli etkinlikten önce polislerce basılıyordu.
Tüm DAL (Derin Araştırma Laboratuvarı) polisleri ile tanışık
olmuştuk. Ama sadece evdekiler değil komşularımız bile polise gelen gidenler hakkında bilgi vermiyor, yıllarca yanıbaşımızdaki evlerde oturan komşularımız polislere bizi
tanımadığını söylüyordu. Ailenin gözaltına alınmayan, işkence
görmeyen, tutuklanmayan bir tek ferdi bile kalmamıştı. Apoculara destek veren, çocukları katılanlara yönelik de baskılar
giderek artmıştı.
Tüm bu baskılara rağmen Tuzluçayır, Apocu Hareketin bir
kalesi haline dönüşmüştü. Birçok ev kapısını Apoculara açmış,
çok sayıda genç harekete katılmıştı.
Nenem, yaptığı röportajlarda 1970'lerdeki Apocuları ve o
günleri şöyle anlatıyordu:
"Bizim evde çok kaldılar. Hepsi okuyordu ve sonra bıraktı. Seminer veriyorlardı ve gidiyorlardı. Bizim ev 12 Eylül'e kadar iki günde bir basılırdı ama hiçbir zaman bir şey
yakalatmadım. İyi silah saklardım. Elime aldığımda göre-
iv
Tükenmedi umut bizde
Gün oldu katledildik
Ağrı eteklerinde
Kerkük boylarında
Ve Yemen'de
38 de Dersim'de 40 bin ölü
Daha doğmamıştı çocuk o gün
Yuvarlak karınlarda çocuklar
Bir isyan ardından göçüp gittiler
Seni kime demeli tutsak mitralyöz
Hele hele bizleri
Umuda ser verdik
Umuda kavga verdik ve kavgaya ölü verdik
Yeni doğan bebe uğramasın sömürgeye
Şafak loy şafaktan
Gelir sesimiz Ortadoğu'dan Nurhak'tan
Gelir sesimiz Kürdistan'dan şafaktan loy
Yeni doğan bebe uğramasın sömürgeye
mezdin. Tonla silah sakladım. Hiçbir silahı bugüne kadar
devlete vermedim. Çok cesaretliydim. Ama şimdi kalmadı.
Yaşlandım. Bir şey yapamıyoruz. Böyle işler başımızdan
çok geçti. Neler yaşadık!..
Ev herkese gösterilmiyordu. Başkan, Kemal Pir, Cemil Bayık,
Fuat Heval, Muzaffer Ayata, Haki Karer, Mustafa Karasu ve
diğer arkadaşlar geliyordu. Haki arkadaş açık diğerleri gizli gelirdi. Neşelilerdi. O kadar neşelilerdi ki yükümüz çok hafiflerdi.
O grup başkaydı. "Kürdistan'ı kuracağız" diyorlardı. İnanıyordum. Halen inanıyorum.
1975'teki dönüş toplantısı bizim evde oldu. Başkan görev
verdi. Herkes bir yere gitti. Sonra partiyi kurdular. "Kuruluş Bildirgesi" diyorlardı. Elden ele altın gibi saklıyorlardı. Bir komşuya bile söylemiyorduk. İlk gruptakiler çok temiz iş
yaparlardı. Birbirlerini tutuyorlardı. İnsan doğru dürüst iş yaparsa sevilir. Onlar öyleydi. PKK iyiydi. Birbirini çok seviyorlardı.
O günler çok güzeldi."
Birkaç gencin Ankara'da "Apocular" olarak başlattığı, kısa
zamanda milyonları etkisi altına alıp her geçen gün dev gibi
büyüyen bir hareket ortaya çıktı. Bugün bir halkın ölümüne
verdiği özgürlük mücadelesi 1970'lerde zorluklar ve yokluklar
içinde, "iğneyle kuyu kazarak" ortaya çıkarıldı. O günleri bilmeden, tarihi hafızalara kazımadan bugünü anlamak, bu hareketi anlamak imkansız…
Tuzluçayır’da PKK’nin
ilk toplantılarını yaptığı ev
PKK’nin ilk şehidi Ali Doğan Yıldırım
10
dosya
t
Haşim...
Dicle’den geçmek için son seferini yaparken, keleklerden biri patladı.
Lastiklerin havası hızla boşaldı…Kahraman, suların öfkesine kapılmış gidiyordu. Haşim onun ardısıra dalgalara atıldı. Ve bir daha dönmedi.
Bengi HÜSEYİN
ur
d
.o
rg
İ
ak
Kuruluş yıllarında PKK milisleri/Botan
iv
Ancak sınırın bir yanında küçük küçük tepeler vardır. Her tepenin ardında ise bir tehlike. Her an muhtemel bir sınır devriyesi tetiktedir. Sınırı geçtikten altı saat sonra yeniden engebeli arazi başlar. Buraya varıldığında, kış mevsiminde dizlere
kadar çamura bata çıka yürüyüşe devam ederken, dikkat ve
inceliğini kaybetmeyen Haşim, her zamanki gibi iki kişiyi yanına alarak kaçakçıların yanına gitti. Grubun gelişini bildirdi.
Anlaştılar. Keleklerini beraberlerinde getirmişti. Orada, suyun
kıyısında nefes nefese, sırayla birbirlerine devrederek, ciğerlerini bir körük gibi kullanarak şişirdiler. Keleklere en fazla on
kişi binebiliyordu. Sınırın öte yanına bir gerilla grubu geçirdikten sonra, içlerinden biri kanser hastası olan yaralı grubunu
getirmesi gerekti Haşim’in. Kanserli gerilla, uzun süredir yoldaydı, doktora yetişmesi gerekiyordu. Ancak çok geç kalınmıştı. Diğer bir erkek ve iki kadın da yaralanmışlardı. Haşim,
sınırın gerisinde bir tepedeki koordine merkezini aradı.
"Sipan Sipan! Sipan Sipan!"
Sınırın öte yanından cevap geldi.
"Haşim Haşim, dinliyorum!"
“Dört yaralı var. Biri kanser, ağır. Diğer arkadaşlarda mermi
yarası var. İkisi kadın. Kanserli arkadaş dışında hepsi yürüyebiliyor. Yola çıkıyoruz."
Aradan iki saat geçtikten sonra, koordine merkezinin telsizi yeniden bağırdı.
"Sipan Sipan!"
“Dinliyorum, Haşim!”
“Sipan Sipan! Arkadaşlardan biri bizi terketti! Tamam."
Koordine merkezinde kısa bir sessizlik oldu. Haşim şehit
düşmüş gerillanın yüzüne bakıyordu. Telsiz yeniden çaldı.
"Haşim Haşim!"
Haşim gözlerini şehit gerillanın belli belirsiz görünen yüzünden karanlığa kaldırdı.
"Dinliyorum Sipan!"
"Kaç saatlik yol geldiniz?"
"İki saat. Tamam."
"Haşim, geri dön."
Sessizlik yeniden gelip yerleşti. Haşim bir kez daha, önce
hayatını kaybeden gerillaya, ardından da düşüncelerini anlamak ister gibi diğer yaralılara baktı. Sessizlik, sadece dille-
w
w
w
.a
rs
nce, uzun dal boyluydu. Esmer kara yüzünde kendinden emin bir ifadesi olurdu
her zaman. Kuryeydi...Yedi yıl boyunca
sırtında yüzlerce gerillayı taşıdı. Önce Hüseyin’in komutasında bir kuryeydi, yardımcılığını yapıyordu. Hüseyin’in şehit
düşmesiyle Haşim, ustası olduğu bu işin
başına geçti. Okur-yazar değil Haşim.
Ancak sayıları yazmasını biliyor. Hesap
yapmasını ise herkesten çok daha iyi
biliyor. Gerilla silahlarının alımından sorumluydu çünkü. Gerillanın silah ve diğer
erzakını kurnaz tüccarlardan satın aldığında son derece titizdi. Haşim, kendi köyünden, çevresinden en iyi bildiği genç arkadaşlarını seçti, onlara eğildi, nefeslerini dinledi,
umut aldı, bilgi verdi. En son genç bir kız olan yeğeni
gibi, hepsini kendi eliyle donattı, giydirdi, silahlandırdı ve
gerilla mevzilerinde nöbete göndermeyi bekledi.
Dediler, "sınırın öte yanında yaralılar bekliyor." Bunu dediklerinde Haşim, yaralı bir aslan gibi dönüp durdu, duramadı yerinde. Uyuyamadı.
Sınırın öte yanında yaralı olduğu zamanlarda, boş gidip
gelmek olur mu? Gidecek bir grup aradı, sordu, topladı,
kendi bulduklarıyla buluşturdu, donattı. İğneden ipliğe denetledi. Her şeyleri tamamdı. Her şeyi tek tek tarif etti. Komutan kimdir, kurye kimdir, hepsini tanıttı.
Sıraya dizilmiş gerilla adaylarına gece yürümenin, sırat
inceliğinde yol katetmenin ilmini anlattı: "Yürürken Çiyayê
Spî’nin doruğunu gözden yitirmeyeceksiniz. Arkadaşınıza
sahip çıkacaksınız. Hatta yürüyüşte kendiniz değilsiniz, arkadaşınızsınız. Yürüyüş, bir yoldaşlık işidir. Yalnız başınıza
hiçbir anlam ifade etmezsiniz. Önünüzden giden kimdir ve
ardınızdan gelen kimdir bileceksiniz. Çantanızı sırtınıza mükemmel bağlayacaksınız. Arkadaşların herhangi bir nesnesi
düşerse, kaldıracaksınız. Ayaklarınızı yerde sürümeyeceksiniz. Çünkü en düz ovada olsanız bile, esasta bir dağ yokuşu
çıkmaktasınız. Silahınızı, şutüğünüzü sağlam bağlayacaksınız. Hiçbir eşyayı kaybetmeyecek, düşürmeyeceksiniz. Çantanız içindeki eşya sizin değildir. Çantanızda çözümlenmiş
hayatlar vardır. Arkadaşlara gidecek mektuplardır. Canınızı
kaybetmedikçe, bunları kaybetmeyeceksiniz."
Uzun boylu, kara-esmer, ince dal gibi zayıf ve yemek yemeyi fazla sevmiyor olması, belki de O'nun rüzgarla yarışması için gerekli olduğundandır. Bunun için kendisine çoğunlukla "Dirêj" de diyor arkadaşlar. Hevalê Dirêj’in uğradığı
beş-altı ev var. Bunların dışında hiçbir eve uğramaz. Aslında
o kadar büyük bir tehlike olmamasına rağmen, gizliliğin bir
gereğidir. Haşim, bu evlerdeki ailelerin bir bireyi gibidir. Her
şeyiyle onlarla birliktedir. Onlar da Haşim’i böyle düşünürler.
Dağları-taşları sevmek nedir? Ona bir kez kavuşup yetinmek değil, sonsuz bir kavuşma halinde olmaktır. Haşim, Dicle’nin öte yakasındaki savaşa kattığı yüzlerce savaşçıya yenilerini eklemek için yola çıktı. Grup geçerken de, Haşim
sürekli keşif halindedir. Zaman zaman grubu mevziye yatırarak kilometrelerce ileri gidiyor, zaman zaman gelip en arkada yürüyor.
Tehlike hangi taraftaysa, Haşim oradadır. Sınır düzlüktür,
"deşt" denilen tarlalar göz alabildiğine uzayıp gider. Grubun
hedefi olan dağa, yani dokuz saatlik yola kadar dağ yoktur.
rinde değil, yüzlerinde de yer edinmişti. Kararsız değildi Haşim. Yalnızca kederdendi düşünmesi belki de. Yeniden telsizini ağzına yaklaştırdı.
"Sipan Sipan! Geri dönemem. Geri dönmeyeceğim."
“Haşim Haşim, taşıyamazsın. Geri dön!"
Haşim yeniden, ses tonunu hiç değiştirmeksizin dönmemekte ısrar etti. Sonunda
Haşim’in iyi tanıdığı, ona güvenle dolu
bir ses girdi araya.
"Sipan Sipan! Haşim’in üzerine fazla
gitme, boşuna. Geleceğim diyorsa gelir."
Araya giren anakarargahtı. Bunun
üzerine koordine merkezi ısrarını kesti.
Yeniden Haşim’i arayarak neden dönmemekte ısrar ettiğini sordu. Haşim aynı sükunetle cevap verdi.
"Şu anda bir kişi bizi terketti. Eğer dönersem,
bu arkadaşları da kaybedebiliriz. Hepsinin eve yetişmesi gerek. Yoksa bizi terkederler."
Haşim, üstü kapalı biçimde yaralıların acilen hastaneye
yetiştirilmeleri gerektiğini, bunu yapmazlarsa yeni ölümler
yaşanacağını söylüyordu.
“Sipan Sipan! Sorumluluğu üzerime alıyorum. Arkadaşları
getireceğim."
Haşim, Sipan’a hazırlık yapmasını söyledi.
“Anlaşıldı.”
Yeni şehit için mezar kazılacaktı.
Sabaha doğru saat 3-4 sıralarında, koordine merkezi yeniden Haşim’i aradı. Haşim yarım saatlik yoldaydı.
"Arkadaşların durumu nasıl? Taşıyabiliyor musun?"
Haşim işinden alıkonulmak istenen bir usta edasıyla
cevap verdi.
"O benim sorunum. Siz hazırlık yapın. Karşılama yerinde
yarım saat içinde hazır olun."
Sonunda buluşma noktasından grubu alan kamyonet,
şehitliğe ulaştı. Yaralı gerillaların ikisi şehidin yanlarında,
biri de başucunda duruyordu. Şehit, tam ortada, boylu
boyunca uzanmış yatıyordu. Arkadaşları, sırayla şehidi
yüzünden, sanki derin uykusunu bozmamak için özen
gösterircesine, usulca öptüler. Haşim önce şehidi indirdi.
Yorgundu, ancak asla belli etmiyordu. Kazılan mezarı beğenmedi. Kazmayı alıp mezara indi, uzunlamasına ve derinlemesine daha çok kazdı. Yeterli olduğundan emin olduktan sonra da çıktı. Arkadaşlardan biri mezardaki
toprağı atarken, o şehidin saçlarını taradı. Üstünü özenle
düzeltti. Ayakkabılarını çıkarıp sildi, yıkadı. Yeniden giydirerek bağlarını özenle bağladı. Sonra yüzüne baktı.
Eliyle saçlarını yana doğru okşayarak, kendisi de şehidini
öptü. Sonra arkadaşlarıyla birlikte onu gömütün içine indirdi. Toprağını yavaş yavaş örttü. Haşim mezarda hiç
tümsek kalmayacak biçimde toprağı tesfiye ettiğinde,
güneş çoktan öğleye yükselmişti.
Ocak 1997’ydi. Haşim, 4 ay kadar kaldığı cezaevinden
çıkalı fazla olmamıştı. Yine aynı titizlikle, aynı ustalıkla bir
grubu Dicle’ye ulaştırdı. Yardımcı olarak yanına Kahraman’ı almıştı. Dicle’den geçmek için son seferini yaparken,
keleklerden biri patladı. Lastiklerin havası hızla boşaldı.
Haşim, 8 gerillayı teker teker suyun bu kez hayat yerine
öfke ve ölüm saçan kucağından kurtardı. Bir tek kişiyi en
sona bırakmıştı. Bu, yardımcısı Kahraman’dı. Kahraman,
suların öfkesine kapılmış gidiyordu. Haşim, onun ardısıra
dalgalara atıldı. Ve bir daha dönmedi.
11
dosya
İlk gazi: Heval Hikmet
w
w
w
rg
.o
ur
d
.a
rs
iv
O
***
sında, çocukluğundan beri öğretmenlik vardır. İlköğretim ardından hayaline doğru adım atmayı da başarır: 1976'da DiBu sıralarda Heval Hikmet, örgütlü mücadeleyle tanışmaya
yarbakır Öğretmen Lisesi'ne kayıt yapmaya hak kazanır.
başlamıştır fakat henüz çok acemi, eksiktir. Liseliler Derneği'ni
kurmaya girişirler, daha ilk ayda kapatılır. Fakat yine de, öyle ya
Öğretmen Lisesi'nde, Diyarbakır bir Kürt kenti olmasına
da böyle, faşistleri okuldan kovmayı başarırlar. Okul kapanır,
rağmen, faşistler hakimdir. Heval Hikmet, örgütsüz de olsa
Heval Hikmet Siverek'e döner. Sonraki sene, faşistlerin yeniden
Kürtlüğünün ve uğradığı saldırının ayırdındadır. Zaten
okula girmesini engellemek için on beş gün erken gelen gruyurtta saldırıya uğramak için de yalnız Kürtlüğüne sahip
bun içindedir. Sonrasını ondan dinleyelim:
çıkmak yetmektedir. Faşistler bazı gecelerde
seçtikleri bir Kürt'ü yatağından kaldırıp iş"Bekledik, gelen faşistlerin hepsini iyice ‘tertemiz
kence yapmaktadır. Heval Hikmet'in ilk basit
ettik’, okuldan attık. O zaman bu fraksiyonlar yeni
"örgütlü" duruşu, o günlerde başlar. Şöyle
yeni yayılıyordu. Genel olaraksa Maocu ve Leninci
anlatıyor: "Biz üç arkadaş, kendi kendimize
diye bir ayrıma gidiyorlardı. Benim kullandığım
öyle bir terim yoktu. Mao'yu çok seviyordum, bazı
karar almıştık, birbirimizden hiç ayrılmıyorkitaplarını gizli gizli bulup okumuştum, ama
duk. Diyorduk ki, gece gelip birimizi çağırMaocu değildim. Bir gün okulda salondaydık, baksalar hepimiz gideceğiz. O yüzden işte o
tım biri diyor 'Ben Maocuyum', diğer taraftan
okulda herkes dayak yiyordu ama
Osman OĞUZ
DDKD'li diyor 'Ben Leninciyim'. Atışmalar bu şebiz yemedik."
kilde... Mehmet Siğa bana demişti ya, 'Bir kişi de olsalar gelir
Heval Hikmet'in Apocu hareketle tanışması
okulu basarlar.' Ben de ondan etkilenmiştim, dedim, 'Ben
da bugünlere rastlar. Diğer Kürt sol hareketlede Apocuyum ula!' Hepsi dönüp bana baktı.
riyle kısmen tanışmıştır; fakat Apocu hareketi
hiç bilmez. Duvarlarda Haki Karer'in şehadeO sırada arkamda Batmanlı Mehmet Çelik diye bir arkadaş
tine ilişkin afişler görse de, ne fotoğraftakinin
vardı. Meğer, Mazlum Doğan arkadaş filan Batman'da çalışma
kim olduğunu, ne de ne anlatıldığını bilir.
yürütüyor ya, onun ilişkisi varmış. Herkes dağılınca yanıma
Bundan sonrasını ve Apocu hareketle tanışgeldi, dedi, 'Sen Apocu musun?' Dedim, 'Evet, Apo Kürt'tür.
masını Heval Hikmet, şöyle anlatıyor: "1978 yıBiri Rusya'yı tutuyor, öbürü Çin'i tutuyor; ben de Apocuyum!'"
***
lında, okulda yine faşistlerle sorunlar yaşıyorduk.
Okula polis eşliğinde silah sokuyorlardı.Yirmi otuz
Heval Hikmet, o günün ardından partiyle ilişkilenir. Okul
kişilerdi ama o kadar insana işkence ediyorlardı,
bittikten sonraysa ikileme düşer: Mücadeleye mi katılacağım
kimse de ses etmiyordu. Biz ise silah sokamıyoryoksa öğretmenlik yapıp asimilasyonun hizmetkarı mı oladuk, karşı koyamıyorduk. O günlerde DDKD
cağım? Birincisini seçer.
(Devrimci Doğu Kültür Dernekleri) yeni açılPKK, Hilvan ve Siverek'te halka her açıdan zulmeden aşiret
mıştı, oraya gittik. Başkanı Mustafa Kamdüzeniyle, ağalık rejimiyle kavga halindedir. Heval Hikmet
bel'di, Siverekli bir hemşerim. Onlara, 'Siz
de bu kavgaya dahil olur. 1979'da, 13 Ekim'i 14 Ekim'e bağdışarıdan yardıma gelin, zaten yirmi otuz
layan gece, saat dört sıralarında, Mehmet Karasungur'la birkişiler, bunları okuldan atalım' dedik. Muslikte Bucak aşireti mensuplarının kurduğu pusuya düşerler.
tafa Kambel dedi 'Okula dışarıdan gelİşte Heval Hikmet, "ilk gazi" ünvanını almasına neden olan
mek, meskene tecavüz olur, cezası ağırdır.'
yarayı orada alır.
Aynen böyle dedi, çıktık oradan.
Sanki o günü yeniden yaşıyormuş gibi, heyecanla anlatıyor:
Dernekten çıkınca ilkokul arkadaşım Si"14 Ekim 1979'da sabaha karşı dört civarıydı. Pusuya düşverekli Mehmet Siğa'yı gördük. Onu da
tük. Silah sıkıldı, kendimizi yere attık. Kurşunun nerden gelDDKD'li sanıyordum. 'Yahu' dedim, 'Mehdiğini çözmeye çalıştık. O sırada başıma sanki kızgın bir şiş
met, sizin arkadaşlar meskene tecavüz
girmiş zannettim. Meğer kurşun gelmiş. Kimseye hissettirmediyor, desteğe gelmiyor, faşist baskılar südim, kafamı yere bıraktım, dedim kan gitsin. Kan giderek çatrüyor.' Mehmet dedi, 'Burada Apocular
lamış toprakta göl oldu. Sonra kefiyeyle sardım kafamı. Ortalık
yok mu?' 'Apocular kim' dedim, daha
biraz sakinleştikten sonra yerimden kalktım, hiç çaktırmadan
bilmiyordum. Dedi, 'Apocular varsa
yürümeye çalışıyordum. Karasungur gördü, "Gel bu tarafa"
bir kişi de olsalar gelir okulu basardedi. Farkında değilim, 'gêj' (sersemlemiş) olmuş sallanıyolar.' İşte Apocularla ilgili ilk bilgiyi
rum. Şevki kırılmasın diye "Bir şeyim yok" dedim. Gittim sipere
ondan aldım. Sonra Haki Karer afgirdim. Karasungur geldi, ceketini çıkardı, kafama sardı.Tekrar
işlerinin önünden geçerken daha
davrandım, kızdı bana, "Uzan, hareket etme" dedi. Tek elim
dikkatli bakmaya başladım. Afişte,
çalışıyordu, onunla taşları kaldırdım, önündeki siperi kuvvet'Kahrolsun sömürgecilik! Yaşasın
lendirdim, ona mermi hazırladım. Gün doğana kadar sürdü
bağımsızlık ve proletarya ençatışma. Sonra Karasungur bir fişek attı, kaçtılar."
ternasyonalizmi!' yazıHeval Hikmet, bu çatışmayı anlattığı şimdilerde, Karasunyordu."
gur'un fedakarlığını, cesaretini ve başını ceketiyle sarmasını
unutamıyor. Ondan bahsederken diyor ki: "Ben nasıl unutayım? O arkadaşların bendeki etkisi güçtür, güç. Cesaretleri, fedakarlıkları insanı yürütüyor, çok derinden etkiliyor."
***
Yaralandıktan sonra Heval Hikmet, bir süre daha ayakta kalıyor ama bir yerden sonra yıkılıyor. Hastaneye kaldırıyorlar.
Günlerce kendine gelemiyor. Bir yanı felç oluyor. Uyandığında
kendini, giysileri çıkarılmış, cihazlara bağlanmış buluyor. Aklına ilk pantolonunun cebindeki hareketin parası düşüyor,
onu soruyor.
İki kez on beşer günden bir ay hastanede kaldıktan, kısmen
tedavi olduktan sonra yeniden doğruluyor. Eksik de olsa sürdürüyor mücadelesini. Bugün hala, "Bazen kendi
ak
"1958'in ilkbaharında, Siverek'in Bucak nahiyesi, diğer
ismiyle Fak köyünde doğdum."
mevsimde o köyde, başka kaç çocuk doğdu, kimbilir. Ama onlardan kaçı, bir halkın yeniden doğuş
hikayesine böylesine yakın tanık oldu.
Hikmet Tüysüz, Heval Hikmet, o ilkbaharda Fak köyünde
doğdu; ama son doğuşu değildi bu. Halkıyla birlikte yeniden
doğdu; Kürdistan Özgürlük Mücadelesi'nin ilk gazisi olarak
da yazıldı adı tarihe. Bu yazı, onun hikayesinin eksik, acemi ve
kifayetsiz bir özetinden ibarettir.
***
1960'ların Siverek'i, devletin asimilasyon politikası açısından, Kürdistan'ın diğer yerlerinden pek farklı değildir. Burada
da devlet, bir yandan zapturaptını derinleştirmekte, bir yandan aşiretleri politikasına entegre etmeye girişmekte, öbür
yandan ise her evden iki çocuğu Yatılı İlköğretim Bölge
Okulları'na kaydederek "objektif ajana" dönüştürmeye uğraşmaktadır.
Heval Hikmet, Kalender aşiretinin Qosan kabilesinden... Nüfuzlu bir ailenin çocuğu olarak gelir
dünyaya. Okula ancak 10 yaşına ulaştığında
başlar. Önce Bekçeri Köyü İlkokulu’na, ardından Yatılı İlköğretim Bölge Okulu'na kaydedilir.
Türkçe'yi burada öğrenir; devletle ilk bu
okulda tanışır.
Okuma merakıyla dikkat
çeken Heval Hikmet'in kafa-
12
dosya
Hatırası güç verenler...
40
.o
rg
yıllık mücadelede Heval Hikmet, yüzlerce yoldaş
ediniyor elbette. Birçok yoldaşı şehit düşüyor; hepsi güç
olarak, kavga
azmi olarak ekleniyor bedenine, yüreğine. Hepsin
i anlatmasını istemek olmazdı. Ama kuruluş döneminden birkaç
ismi sorduk ona. Şöyle
cevaplar verdi:
Cuma Tak: Çocukluk arkadaşımdı. Aynı köyün
çocuğuyduk. Annemin anlattığına göre aramızda sadece altı ay
vardı. Arazisi, hiçbir şeyi
yoktu ailesinin; başkalarına yarıcılık yaparak
geçiniyorlardı. Ama çok
da onurlu bir aileydi. Cuma Tak, askeri yönleri
güçlü bir arkadaştı. O
açıdan bir dehaydı, komutandı. Teorik olarak
belki çok güçlü değildi
ama kararlılık düzeyi zirvedeydi.
Kemal Pir: Yalnız cezaevinde tanıdım. Hem
morali hem de öngörüsüyle bir örnekti. Mesela Mamak Cezaevi'ndeki
uygulamaların Diyarbakır Cezaevi'ne geleceğini ilk olarak o söylem
işti bize.
Mehmet Karasungur: Çok cesaretliydi. O
da etrafına moral veriyordu. Her işe kendisi girişiyordu. Benim için
yaralandığım gece, her
şeye bedeldir. Bana verdiği değer, ceketini başıma
sarması, kan kaybını engellemeye çalışması, benim için büyük
bir moral, büyük bir
güç oldu.
Mehmet Hayri Durmuş: Mahkemede edindi
ğim izlenim şuydu: O,
düşmana kadar herkesi etkileyebilen bir özelliğ
e sahipti. Hakim Emrullah Kaya'nın onun karşısında küçülmesini
görüyordum. Hayri Abi
konuşmaya başladığında elini çenesine koyup
hayretle izliyordu. Eminim, "Kürtlerden nasıl böyle konuşan biri çıkar"
diyordu, kendi kendine. Tesbih tanelerini çekiyorsun ya, konuştuğu
zaman sanki öyleydi.
Hem ideolojik hem politik, davayı iliklerine
kadar yaşayan bir arkadaştı.
ur
d
tunarak yürüyebiliyordum. Oradan 5. Koğuş’a götürdüler."
5. Koğuş'a giderken koridorda, bir mazgaldan
gür bir ses geliyor: Hoşgeldin! Sesin sahibi, daha
sonra Kürt halkının özgürlük mücadelesinin sembollerinden birine dönüşen Kemal Pir'dir; o da 5.
Koğuş’un komşusu 7. Koğuş’ta kalmaktadır. Heval
Hikmet gülümsüyor: "Senden önce hoşgeldin diyenler oldu valla."
***
Sonrası işkence ve direnişlerle süren 11 yıllık hapislik. 5 Nolu'daki zulüm, çok yazıldı çizildi, o yüzden sınırları belli bu yazıda tekrar etmeyeceğiz. Siz bütün o
zulümleri, başına kurşun yemiş, felç geçirmiş ama direncinden, devrim inancından zerre yitirmemiş bir insanın öyküsüne ekleyin işte...
Heval Hikmet, 1991'in 2 Ekim'inde, cezası Yargıtay
tarafından bozularak hapishaneden çıktıktan sonra
da ara vermiyor mücadelesine. Bu sefer durağı,
önce Adana, sonra İstanbul oluyor. Özgür Gündem
gazetesinin sayfa montajı işlerinde çalışıyor. Kısa
sürede gazetenin sevdiği bir isme dönüşüyor. Ayrıca yarım kalan epilepsi tedavisini de sürdürüyor.
1993'ün Kasım ayında bozulan cezası tekrar veriliyor. Artık yurtiçinde kalmasının yolu kalmıyor.
Önce yoldaşlarının yanına Şam'a, ardından Avrupa'ya çıkıyor.
Sonrası bir sürgün hikayesi işte... Ama sıradan
bir hikaye değil yine. O, Avrupa'da özgürlük mücadelesi yürüten hemen herkesin tanıdığı, saygı
duyduğu, feyz aldığı 40 yıllık bir emektar bugün.
Ve yüzde yüz engelli raporu almasına neden olacak kadar hasta olmasına ve yaşlanmasına rağmen gençleri imrendiren bir heyecanla
sürdürüyor, yaptığı işi.
ak
Ali Çiçek: Onu nasıl izah edeyim, bilmiyorum ki.
Zorlanıyorum. Soruşturmada Ali arkadaşa isnat edilen 96 tane pratik
eylem vardı. Bunlardan
30-35 tanesi yerinde teşhisti. Hiçbirini kabul etmed
i, sadece, "Ben sempatizanım, propaganda yapıyordum, bildiri dağıtıy
ordum" diyordu. Soruşturmaya da öyle geldi. Ali, Kemal Pir'den çok
etkilenmişti. Kemal Pir'in
soruşturma ifadesi mahkemede okunmadı, yoktu.
Herkesinki okunduktan sonra mahkeme heyeti, "Soruşturma ifadesi
okunmayan var mı"
dedi. Önce Kemal Pir elini kaldırdı, sonra Ali Çiçek
de kaldırdı. Kemal Pir
ona baktı, hafifçe mırıldandı, sesi hepimize geldi,
"Zaten olsaydı kendimden şüphelenirdim" dedi. Ali Çiçek, çok gençti
ama militandı.
Yılmaz Uzun: Birlikte en uzun kaldığım arkada
ştır. Cezaevinden çıktıktan sonra da geldi bir hafta kaldı. Kararlılık
düzeyi yüksek, net bir
arkadaştı. Müthiş pratikçiydi, kararlıydı, çok bağlıyd
ı. Militandı.
w
w
w
.a
rs
iv
kendime o kadar erken bu durumla karşılaşmasaydım. Çok zaman kendimi eksik hissettim" diyen bir
devrimci, durur mu hiç?
2 Ekim 1980'de, darbeden yirmi gün sonra, Heval
Hikmet ve Yılmaz Uzun, Mehmet Celal Bucak'ın
evinin kırk elli metre arkasındaki bir eve düzenlenen nokta operasyonunda gözaltına alınıyor.
Asker, evin içinden botlarla tekmeleye tekmeleye
çıkarıyor onları. Gözlerini bağlayıp, önce kendisinin
de okuduğu Siverek YİBO’ya götürüyorlar. Tarihin
cilvesi: Devletin asimilasyon merkezi, işler farklılaşınca bir çırpıda işkence merkezine dönüşüyor.
Heval Hikmet burada ilk defa olarak "insanın
ayakta da uyuyabileceğini" öğreniyor. Zira Yılmaz
Uzun ve onu ranza önlerine ayakta diziyor; ne uyumalarına ne hareket etmelerine izin veriyorlar.
Arada insafa gelen bir asker olduğundaysa, ancak
ayakta durdukları yerde başlarını ranzaya koyup
uyuyabiliyorlar.
Heval Hikmet'in hastalığı, işkencecileri pek ilgilendirmiyor. Her vurduklarında Yılmaz Uzun uyarıyor: Yapmayın, hastadır! Dinlemiyorlar. Elektrikli,
falakalı, kaba dayaklı işkencelerden o da geçiyor
ama hiçbir şey söylemiyor. "Yılmaz'la kirveyiz. Aşiret
kavgasında yaralandım. Kimseyi de tanımam bilmem" diyor da, başka şey çıkmıyor ağzından.
Buradan sonraki durağı, önce Diyarbakır'daki askeriye oluyor; bu sürece "nekahat" diyorlar. İşkence
izlerinin silinmesi için bekletilme dönemi diyelim.
Sonrası, o meşhur 5 Nolu...
Heval Hikmet anlatıyor: "5 Nolu'daki ilk günde
bize, 'Sizi 36. Koğuş'a göndereceğiz' dediler. 36.
Koğuş, hücre demekti. Daha içeri girmeden bir hoşgeldin dayağı çektiler. Kafamızı duvarlara vurdular.
Ben desteksiz yürüyemiyordum, mutlaka birine tu-
w O, Avrupa'da özgürlük mücadelesi yürüten hemen
herkesin tanıdığı, saygı duyduğu, feyz aldığı 40 yıllık bir
emektar bugün. Ve yüzde
yüz engelli raporu almasına
neden olacak kadar hasta
olmasına ve yaşlanmasına
rağmen gençleri imrendiren bir heyecanla
sürdürüyor yaptığı işi.
13
içeri’den
Işık doğuran bir anaya:
rg
.o
.a
rs
w
w
w
14
Dersim’e ülkemin uçurum baharlarına gitmek istiyorum.
38’den kalma ağıtların halen yankılandığı o vadilere, çocukluğumda o vadilere yaktığın ağıtları dinliyorum. Her
ağıtta sen, ayrılığa uğurladığın oğluna gözyaşı döküyorsun. Ben ise acıyan yüreğine ağlıyorum annem. Benim o
çocuk yüreğim halen ağlıyor, senin yüreğinin acıyan yanına. Yüreğimin denizi taşıyor annem. Yüzüme düşen her
gözyaşı damlasını biriktirip ben de yüreğimin çeliğine
gözyaşı veriyorum, daha fazla direnmeyi öğrensin diye…
Ve hep hatırlasın, unutmasın diye…
Toprağım, ülke, hasretim annem
Kına yakılmış kızıla çalan saçların örtüyor üç sürgünün
acısını. Seni yüreğimize alıp, sonsuzluk için Dersim’e, çocukluğunun senden çalındığı o kutsal diyarlara uğurladık.
Özgürlük arayışında bedeni toprakla buluşan çocuklarının yanı başında uyuyorsun. Seni arzuladığın gibi törenle,
zılgıtlar ve sloganlar eşliğinde kadınlar taşıdı annem.
Besê’nin ardılları, Zîlan’ın yüreğinden yıldızlar alıp kendi
yüreğine katan kadınlar.
Bizler için ölüm yoktur annem, son yoktur. Devr-i alem
vardır. Gider ve yeniden döneriz. Bizim annelerimiz ömürlerine sığdırdıkları acılarla, gördükleri işkencelerle yeni
bir hayata doğmayı en çok hak edenlerdir. Çünkü bu
dünya bireyde hep ışık olmayı başaran anaların, kadınların
yüzü suyu hürmetine dönüyor biraz.
Sen şimdi Dersim’desin annem. Ruhun şimdi özgür
bir kuştur dağlarımızda. Senin ruhun da tüm canlarımız
gibi ırmaklarımızın ve tüm kutsallarımızın bir parçasıdır.
Dağlarımız kadar özgürdür ruhun, baharlarımız kadar
güzel. Seni Seyid’imizin, pirimizin ayında yıldızlara uğurladık. Seni Xızır’ın Ana Fatma’nın, Bava Duzgin’ın ve Buyer’in divanına uğurladık. Hayatı ve ruhumuzu aydınlatan, sabahın güneşine her yüzümü döndüğümde
tenime değen her ışık demetinin senin ruhundan da
bir parça taşıdığını bilecek ve hissedeceğim. Yaşadığımız
zamanda özgür bir yaşamı size armağan edemediğimiz
için bağışlayın ,bizi. Bizler ruhu ve yüreği ışık olan siz
annelerimize özgür bir yaşamı armağan etmekle soylu
direnişinize, hep önümüzde yürümenize, havamız, suyumuz, toprağımız ve yaşam gerçekliğimize karşı borcumuzu yerine getirmiş olacağız.
Zulme ve zindana inat şu duvarları ve demir örgüleri,
dikenli telleri aşıp, ülkeme, toprağıma, özgürlük sevdamın
diyarlarına dönecek ve kır çiçeği baharlarımızdan topladığım demet demet rengarenk çiçekleri sana getirecek,
toprağından, ruhundan öpeceğim.
Huzur içinde uyu annem.
Özgür zamanların özleminde hep yüreğimizde yaşayacaksın.
Oğlun Hayati
ur
d
S
esinden, gülümseyişinden ve dirençli yüreğinden
yoksun kaldığım zamanın üzerinden bir yıl geçti.
Yaşamına ait donmuş bir anın ifadesi olan fotoğrafların, bir ömür seni sevgiyle taşıyan yüreğim ve düşlerime misafir oluşun varlığını hep hissettiriyor, canlı kılıyor.
Özlemini bir nebze azaltıyor.
Bir anayı yitirmenin sancısında kalan yüreğim halen
bir yangın yeri. Ülkemin ve halkımın acısıyla karışıyorsun.
Ben o acının, o yangının ortasında, senden kalan güzellikleri, senden aldığım yüreğimi, o yüreğin sevgi ve direnç
büyüten yanını, özgürlük sevdamı, ruhumu korumaya,
büyütmeye çalışıyorum.
Her ana yüreğinin bir özgürlük mevzisi olduğunu biliyorum. Yüreğini ve sevgisini hak ettiğiniz her ana, bir direniş kalesine dönüşür. Ben senin yüreğinin mevzisine
sığındım. Ve bir anaya nasıl layık olunur sorusuna cevap
arıyorum. Özgürlüğe yol alışta bizde her ana çocuklarının
önünde yürür. Ve bizler onların ardında yol alırız.
Sen ömrün boyunca yüzün ışığa dönük yaşadın. Ben
de yüreğimin denizine her şafakta doğan güneşi, o yaşamın ve güzelliğin kaynağını senin yokluğunda özlemle
karşılamaya çalıştım. Bizler sevdiklerimizi sonsuzluğa,
ebediyete, ışığın kalbine uğurlarız. Ve yüzümüz onlara
dönük yaşarız. Özgürlük sevdamızın kılavuzudur ışık.
Çocukluğumda sen hep güneşten önce uyanır, ışığın
doğuşunu karşılar, o kutsal ışıktan topladığın güzellikleri
bize içirirdin. Işığa tutkun ve özgürlüğe sevdalı olsun diye
çocuklarına ışığı emzirirdin ki soysuzluğa boyun eğmesinler, kötülüğe, çirkinliğe karşı dursunlar.
Sen her şafakta güneşten ışık topladığında ışıkla dolardı
yüreğin. Gözlerinin bal renginden ışık akardı. Işığa keserdi
bahar, meşe yapraklarının tenindeki çiy damlasından gökkuşağı yansırdı. Kozalarından çıkıp ışığa kesmiş bahar çiçeklerimizi dolaşan kelebekler kanatlarını çırparak gelir,
kalbimizin bahçesine sığınırlardı. Kelebekler ışığa dönüşür
ve biz o ışığı yüreğinden öperdik.
Işık güzelliğin kaynağıydı. Bir ana yüreği gibi. Her şey
ışıkta anlam kazanırdı. Biz ancak ışıkta tanır ve bilirdik
güzelliği. Gülümsemeyi, sevmeyi, özgürlüğü… Onun için
direnmeyi, hayatı ışıktan öğrenirdik. Hayatın bir diğer adı
da ışıktı. O ışıkta insan fark etti kendini. Ve hayatı yaratan
kadın en çok da ışığı doğurdu. Onda yıkadı ruhunu.
Her devrim anası, ışık doğuran bir kadındır. Sonsuzluğa
yolculuğunun ardından kızların ve oğulların, yani özgürlük arayışçıları böyle anlattı seni. “O bir devrim annesiydi”
dediler.
Cennet ülkemin Alamut’u, ışığın bahçesi olan Dersim’de,
o yüksek dağların zirvesinde hep ışık toplayasın diye güneş
her şafakta seni gözlerinden öperdi. İnsanı ve hayatı anlamlı
kılan, büyüten, güzelleştiren bütün değerler kutsaldır. Cennet ise kutsal olanın en çok yoğunlaştığı alandır. Ana yüreğidir. Onun esirgeyen, koruyan, umur ve direniş aşılayan yanıdır. Çağımızda kendi yüreğini yitiren bir dünyada kutsal
ana’nın oğulları ve kızları efsaneleri canlandırılıyor. Işığın
sırrını keşfediyorlar. Beş bin yıllık lanetine karşı kavgaya duruyorlar. Senin ömrünün son zamanlarında yüreğini kanatan
Şengal ve Kobanê’de yaralarımızı sarmayı sürdürüyoruz.
Kobanê ve Şengal artık özgür anne. Zîlan’ın ardılları Arinle-
şerek onun yüreğini Kobanê’ye taşıdılar. Ülkemin
yüreğinde her kadın artık
ışıkta çoğaltıyor kalbini.
Soysuzlaşmış yeryüzü
tanrıları birer vampire dönüşmüş. Işığa, güzel ve kutsal olana düşmen, çiyanlar
– çakallar karanlık ve
ölümde ısrar ediyorlar.
Barış hala kayıp bir çocuk
anne! Kavuşmalar için beklediğimiz o uzak sevgili. Bahara henüz açmayan bir gülün
tomurcuğu. Sabahın seherinde henüz yüreğimizi, yüzümüzü gülümsetemeyen güzellik.
Barış hala kayıp bir çocuk anne.
Durmadan yüreğimizi hançerliyor soysuzlar. Kan damlıyor toprağa. Barışa sevdalı yüreklerimizin gözleri hala
yaşlı annem. Her damlada yüreğimizin denizinde dalgalar
birer tsunami oluyor. Soluksuz kalıyoruz. En çok da çocukları vuruyorlar annem. Çocuklara oyuncak taşıyanları,
barış için yürüyenleri...
Her can yitiminde kalbim depremlerle sarsılıyor. Anaları
da vuruyorlar, ak tülbentli barış analarını. Bir ana nasıl
anlatılır bilmiyorum. Bir ananın özgürlük sevdalısı yüreği
nasıl tanımlanır? İnsan bir ananın yüreğine nasıl sığınır?
Sen ömrüne üç sürgünü nasıl sığdırdın annem? Kaç kez
yakılmış, yıkılmış köyleri, 38’de Dersim’de mitralyözlerin
önüne sıra sıra dizilmiş, elleri kolları birbirine bağlı insanların kurşunlarla delik deşik edilmiş bedenlerin acısını,
ağrısını nasıl sığdırdın yüreğine? “Vurulduğumuzda arkaya doğru düşelim, belki bedenlerimizin altında kalanlar
kurtulur” diyen bir insanın ömrünün son anlarında böyle
düşünmesini nasıl anlatmalı? Sen nasıl taşıdın bunca ayrılığı, kederi, elemi?..
Evlatlarını özgürlük akışına uğurladığında ve geride
yalnız kaldığında “Benim yerimde taş olsaydı, binlerce
kez çatlamıştı” dediğin yüreğin nasıl direndi onca sürgüne, zindana, ölüme?.. Acının ve ayrılığın zirvesinde bir
taş kaç parçaya bölünür anne? Sen hangi sevdanın ırmağından besledin yüreğini? Munzur suyunu verdin yüreğinin çekirdeğine.
Ben hasretinde, bu zindan hücresinden kalbimi alıp
ak
Hayati KAYTAN*
iv
t
Annem Gülizar’a
Zulme ve zindana
inat şu duvarları ve demir
örgüleri, dikenli telleri aşıp, ülkeme, toprağıma, özgürlük sevdamın diyarlarına dönecek ve kır çiçeği baharlarımızdan topladığım
demet demet rengarenk çiçekleri
sana getirecek, toprağından,
ruhundan öpeceğim.
* 2 Nolu F Tipi Kapalı Cezaevi
Sincan /Ankara
S.15-SERBEST:Layout 1 24.05.18 17:07 Seite 1
b ir 27 Kasım hatırası
w
Adı Soyadı: Esra Bulut
Kod Adı: Ekin Sivan
Şahadet Tarihi-Yeri:
12 Mart 2008/Besta
Adı Soyadı: Leyla Altan
Kod Adı: Arjin Garzan
Şahadet Tarihi-Yeri:
24 Mart 2012/Bitlis
rg
.o
Program, bir dakikalık saygı duruşuyla başladı. Sonra Karasu arkadaş, günün önemine dair konuşma yapmak üzere davet
edildi. Hızlı ve büyük adımlarla
divana geldi. Önce hepimize
şöyle bir baktı, ellerini birbirine
bağladı, hafif bir gülümsemeyle
söze girdi: “Arkadaşlar, biz bu
yola başlarken 10-15 kişiydik
ama şimdi yalnız burada 300 kişi
var. Demek ki daha çok çalışmamız lazım, değil mi?”
Devam etti Karasu yoldaş:
“Partileşme demek, bu işi en
yüksek derecede sahiplenmek
demektir. Kürdistan’ın dört parçasında mücadele eden bir hareketin üyesi olmak, bir ayrıcalıktır. Küçük bir gruptan bugün böyle
büyük bir hareket yaratmak, insana gurur veriyor.
PKK, halk gerçekliğini şehitlerin
kanıyla, iğneyle kuyu kazarcasına
yarattı. Önder Apo bu nedenle
‘PKK şehitler partisidir’ dedi. Hayri
arkadaş bile, ‘Mezarıma borçlu yazın’ demişti. Kemal Pir, ‘Ben bu harekette zaferi görüyorum’ dedi. Bu
yoldaşların yoldaşı olmak kadar
güzel bir şey olabilir mi?
27 Kasım Bayramı, buradaki bütün arkadaşlara, halkımıza, Önder
Apo’ya kutlu olsun. Tüm arkadaşlara mücadelerinde başarılar diliyorum.”
Konuşma biter bitmez hepimiz,
büyük bir coşkuyla ayağa fırladık,
hep bir ağızdan başladık slogana:
Bijî Serok Apo!
***
Sevinçliydim. Dağlarda ilk kez
partinin kuruluş yıldönümünü
iv
ak
ur
d
Hepimiz topluca kalktık sofradan. Burada kendi başına olamazdın; topluluğun bir parçası olarak
yaşamak gerekiyordu. Her şart altında doğru yaşam ve çalışma tarzını, ortak tartışma ve kararları hayata geçirmek çok önemliydi. Esas
kural, birbirini tamamlamaktı. Bu
ilke, bizim öz suyumuzdu.
***
Heyecan doluydum. Karasu arkadaşı ilk kez görecektim. Tüm
gece gözüme uyku girmedi. Sabah daha güneş doğmadan uyandık. Hava soğuktu. Yeni diktirdiğim gerilla elbiselerimi giydim.
Dere kenarına gidip tıraş oldum.
Kampın girişinde misafirleri
beklemeye başladığımızda anladım ki, ben ve diğer dört arkadaşı
bu iş için özellikle seçmişlerdi. Beşimiz de gülmeyi ve güldürmeyi
seviyorduk; ama şimdiki halimiz,
tam gülmelikti! Bir arkadaşın
elinde şeker tabağı, diğerinde kolonya... Daha kimseler görünmüyordu ortalarda.
Kolonya tutan arkadaşa muzipçe, “Şimdi kaç kişi gelecek, kesin kalabalıktır. Bence o şekerle
kolonya yetmez. En iyisi şekerleri
ikiye bölelim, kolonyaya da su ekleyelim” diyordum ki, yamaçtan
kırk kişilik ilk grup göründü. Artlarından toz bulutu yükseliyordu.
Bir arkadaş kısık sesle, “İşte” dedi,
“Bunlar Özel Kuvvetler.”
Gelen herkesle tek tek tokalaştım, “Pîroz be” dedim. Malum,
partimizin kuruluşunu kutluyorduk. O gün o kadar çok kutladık
ki, daha program başlamadan
yorgun düştük.
.a
rs
D
ağlarda başka türlü nefes alırsın. Hele toprağın
o kokusu... Unutmamak
için derince çekersin içine, vaktin
azsa.
Uzun bir yürüyüşten sonra yüksek bir kayanın üstüne çıkıp gizli
saklı, derin vadiye bakardım. Gökyüzünden uçan göçmen kuşların
sesi... Ağaçlardaki sarı, kızıl ve kahverengi yapraklar, nasıl da tek tek,
süzüle süzüle düşüyor yere... Kendimi bu eşsiz güzelliğe bırakırdım.
Aklıma hiç unutamadığım hasretler, vedasız ayrılıklar gelir, hüzünlenirdim. İçim ürperir, gözlerim buğulanır, yüreğim
sonbaharda bir yaprağa dönüşürdü.
Bizim buralarda, “Bilmediğin bir
yolda yürüyorsan, sen o yolun yabancısı olursun” derler. Çünkü her
yolun bir ruhu vardır. Yoldaki tanıdık izler, moral verir. Gittiğin yol,
kimliğindir bir açıdan. Bizim yürüdüğümüz her yol ise, geçmişten
geleceğe, karanlıktan aydınlığa taşırdı. Hiçbir şey yarım kalmasın
diye, özgürlük ruhunu arar dururduk. Bizden öncekilerin takipçisi,
w
Özgür PAZARCIK
bizden sonrakilerin
öncüsü... O yolun üzerinde,
bize bırakılan miras vardı; “Nasıl
yaşamalı” sorusuna verilmiş bir
sürü cevap...
***
26 Kasım 2005, akşam üzeri...
Gökyüzünde yıldızlar çoğalmaya başlamıştı. Beni bekleyen
bir şey vardı sanki, hızlandım. Burnuma taze ekmek kokusu çarpmaya başladı. Fırına doğru yönelttim adımlarımı. Kapıyı açar açmaz
sıcak hava yüzüme çarptı, gözlüklerim buharla doldu.
“Oo nerelerdeydin, biz de seni
bekliyorduk, al şu yarım ekmeği
de bekle, daha börekler gelecek,
çay da nerdeyse hazır!”
Elimde yarım ekmek, beklemeye başladım. Köz üstündeki
çay demini aldı, yer sofrası kuruldu. Hep birlikte başladık yemeye.
Xebat heval, “Nasıl” dedi, “Güzel
olmuş mu?”
“Vallahi malzemeden çalmışsın,
peyniri az ama çay harika olmuş”
dedim.
Xebat’ın umrunda değildi, aklı
başka yerdeydi: “Yarın bizim
kampta kutlama olacak heval, görevlendirmeler de yapıldı. Biz güvenlik ve mutfak işlerini yapacağız, sen de gelecek arkadaşları
kapıda karşılayacaksın. Ha bir de
Karasu arkadaş da konuşma yapacak, ona göre çok titiz ve disiplinli
olmamız lazım. Bu gece erken yatalım ki erkenden kalkalım.”
w
t
Özgür Yoldaşlığın Halayı
Adı Soyadı: Mehmet Ş. Cebe
Kod Adı: Akif Doğan
Şahadet Tarihi-Yeri:
13 Ocak 2013/Nusaybin
Adı Soyadı: Mirza Sağat
Kod Adı: Hasan Herekol
Şahadet Tarihi-Yeri:
16 Haziran 2006/Kelaşin
Adı Soyadı: Nergiz Karahan
Kod Adı: Nergiz Cizre
Şahadet Tarihi-Yeri:
5 Kasım 2012/Kato
karşılaştım. Diğer
yoldaşlarla da 27. yılın
coşkusunu paylaşıyordum.
O kadar mütevazıydılar, o kadar derin yoldaşlık bilincine ve
yürekliliğine sahiptiler ki... Bununla da yetinmemişlerdi: Ruh
birliği, düşünce birliği, davranış
birliğini yaratabilmek için hepsi,
PKK 2. Dönem Ocak Eğitim Devresi’ne katılmıştı. “Bizim için hiçbir
şey, herkes için her şey” ya da
“Bizler devrim için varız“ sözü onlar için söylenmişti sanki. Ben de
onlar gibi herkese moral verebilmek, üslubumla, hitabımla etkileyebilmek ve yoldaş canlısı olabilmek istiyordum. Özeniyordum,
gıpta ediyordum.
Sınırsız yaşam coşkusu vardı
tüm yoldaşlarda. Hele sağımda
duran Hasan Heval, kampın atom
karıncasıydı, yerinde duramıyordu! Onun hemen yanında Şervan Heval’in emekçi, bir o kadar
fedakar özellikleri vardı. Az ilerde
Akif Heval’in cesareti ve fedai
ruhu öne çıkıyordu. Adıyla bütünleşen Nergiz Heval, paylaşımcıydı
ve herkesi, durmaksızın eğitiyordu. Sol yanımda Arjîn Garzan:
Yoldaş canlısı, dağlara ve vatan
toprağına aşık... Hemen yanında
gamzeli gülüşü hiç eksik olmayan
Ekin Heval...
El ele tutuştuk, halaya durduk.
Hepimizin mutlu, coşkuluyduk.
Zenginliğimiz ve güç kaynağımız,
yoldaşlığımızdı. Kopmayan halkalar, yan yana dizilmiş gizemli ruhlar gibiydik.
Bitmeyen romanın kahramanlarını asla unutmayacağız.
Adı Soyadı: Şexmus İbrahim
Kod Adı:Şervan Çiya
Şahadet Tarihi-Yeri:
16 Haziran 2006/Kelaşin
15
w
w
w
ak
iv
Ali TEMEL
.a
rs
Va ye PKK rabû, li deşt û çiya belav bûn
Kulîlkên welat sor bûn, bilbil bi gulan şabûn.
Wek şêran daketin şer, hesinin dil û ceger
Bi şev pêda ranazin, da ku rojê bînin der.
Hemû karkerên cîhan, xortên rindî xwendevan
Dil şa bûn bi şerê wan, teva destê xwe da wan.
Keça kurdî roj hilat, xemla xwe daye welat
Mizgîn li te hevalê, roja şadî vaye hat
Va bilbil dike fîxan, mizgîn dike hevalan
Pîroz dike cejna wan, sed her bijîn Kurdistan
Waye PKK rabû
rg
.o
ur
d