Termal konfor şartları 1

TERMAL KONFOR ŞARTLARININ
ÖLÇÜLMESİ TS EN 27243
HAZIRLAYANLAR:
601213126 ATİYE BATTAL
601213125 TUĞÇE BALCI
1)Termal Konfor Ölçümü
2)Termal Konfor
3)Termal Konfor Şartlarını Etkileyen Faktörler
4)Tanımlar
5)Sıcaklık
6)Yüksek Sıcaklığın Sebep Olduğu Rahatsızlıklar
7)Soğuk Ortam
8)Nem
9)Hava Akımı
10) Radyant Isı
• İş Sağlığı ve iş Güvenliği Tüzüğü’ne göre,
kapalı iş yerlerindeki sıcaklık ve nem
derecesinin, yapılan işin niteliğine uygun
olmakla beraber ılımlı bulunması ,
• Termal konfor şartlarının çalışanları rahatsız
etmeyecek, çalışanların fiziksel ve psikolojik
durumlarını olumsuz etkilemeyecek şekilde
olması esastır.(İŞYERİ BİNA VE EKLENTİLERİNDE ALINACAK
SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK ek-1)
• Çalışılan ortamın sıcaklığının çalışma şekline
ve çalışanların harcadıkları güce uygun olması
sağlanır.
• Yapılan işin niteliğine göre, sürekli olarak çok
sıcak veya çok soğuk bir ortamda çalışılması
ve bu durumun değiştirilmemesi zorunlu
olunan hallerde, çalışanları fazla sıcak veya
soğuktan koruyucu tedbirler alınır
Havanın
Sıcaklığı
Havanın Nemi
Hava Akım Hızı
Radyant Isı
ile belirlenen ortamın termal durumu, insan organizmasındaki ısı değişikliğini olumlu
ya da olumsuz yönde etkileyebilir ( vücut ısı verir veya alır).
Ortam sıcaklığı,
Ortamın nem durumu ,
Yapılan işin niteliği (hafif iş, orta
iş, ağır iş),
Ortamdaki hava akımı,
İşçin giyim durumu,
Termal Konfor
Şartlarını Etkileyen
Faktörler
İşçinin yaşı ve cinsiyeti,
İşçinin fiziki durumu,
İşçinin Beslenmesi,
İşçinin genel sağlık durumu.
Çiğlenme Noktası
Belli bir çalışma
basıncında,
havadaki nemin
yoğunlaşmaya
başladığı
sıcaklığı,
TANIMLAR
İşletmelerde
normal çalışma
şartları altında,
TS EN 27243
standardına
uygun olarak
ölçümler
yapılmaktadır.
Sıcaklık : Ortamın
termometre
sıcaklığını
gösterir
Mutlak Nem :
Birim havadaki su
buharı miktarını,
higrometre ile
ölçülür
Radyant ısı, ısı
kaynaklarından
ışıma yolu ile
yayılan ısı olup,
glop termometre
ile ölçülür
Havanın nemi
(psikrometre) veya
higrometreler ile ölçülür.
Psikrometre, kuru ve
ıslak termometre
içermesidir
Bunalım bölgesi; insanların
vücutlarından ısı
atmalarının güçleşmesi
sebebiyle, hava akımı
olmayan bir ortamda
bunalma hissettikleri
sıcaklık ve bağıl nem
kombinasyonları bölgesidir.
Termal konfor bölgesi;
insanların iş yapma ve
faaliyetlerini sürdürme
açısından en rahat
durumda oldukları
termal konfor
koşullarının üst ve alt
sınırları arasındaki
bölgedir. Isı , nem direk
etkiler, hava akımı direk
etkilemez.
Hava Akım Hızı
: İş yerinde
termal konforu sağlamak ve
sağlığa zararlı olan gaz ve
tozların ortamdan
uzaklaştırılması için uygun hava
hızı akımı oluşturulmalıdır.
Uygun bir çevre ısısının
seçilmesinde hava akımlarının
da dikkate alınması gerekir.
Çünkü vücut ile çevresindeki
hava arasında hava akımın
etkisi ile ısı transferi olur.
Anemometre ile ölçülür. (m/s )
• Bunalım bölgesi: İnsanların vücutlarından ısı
atmalarının zorlaşması sebebiyle, bunalma hissettikleri
sıcaklık ve bağıl nem kombinasyonları bölgesidir.
SICAKLIK
Çalışılan yerlerde iç
hava kalitesinin
insanların sağlığı ve
verimi ile doğrudan
ilişkisi nedeniyle
günümüzde önemi
artmaktadır. Bu
bakımdan çalışanların
günün en az sekiz
saatini geçirdiği
ofislerdeki termal
konforun sağlanması
son derece önemlidir.
İç ortam sıcaklığı, ısıl konfor
şartlarından en önemli
parametredir. İç ortam sıcaklığı
kış ve yaz durumuna göre
insanların kendilerini rahat
hissedecekleri bir düzeyde
olmalıdır. Sıcaklık ne çok düşük
ne de çok yüksek derecelerde
olmalıdır. Yaz şartlarında iç hava
sıcaklığı daha çok dış sıcaklığa
göre seçilmesine rağmen, kış
aylarında iç ortam tasarım
sıcaklığı ortamın kullanım amacı
ve tipine göre belirlenmektedir.
Birçok insanın rahat olarak
çalıştıkları ortam sıcaklığı
20-26 °C’dir .
• İnsanların bulundukları ortamlardaki hissettikleri
sıcaklık, fizyolojik olarak hissettikleri sıcaklıktır.
• Bu sıcaklık ise; içinde bulunulan ortamdaki kuru
termometre ile ölçülen sıcaklık, ortamdaki hava akım
hızı ve havanın nemine bağlı olarak oluşan sıcaklıktır.
• Bu üç faktörün etkisi altında duyulan sıcaklığa efektif
sıcaklık denir.
• Efektif sıcaklığın ölçülmesi için, kuru termometre
sıcaklığı, ortamdaki hava akım hızı, yaş termometre
sıcaklığı ve ayrıca bu iş için hazırlanmış nomografa
ihtiyaç vardır.
Çin’de yapılan bir araştırmaya göre termal konforun sağlanması için ofis ısısının en az 26 °C
olması gerektiği saptanmıştır.
Başka bir çalışmada az enerjili serinletme sisteminin çalıştığı bir ortamda ofis içi sıcaklık
değerinin ortalama 23 °C ve nem oranının %55 olması gerektiği belirlenmiştir.
ABD ASHRAE standartlarına göre ideal şartlar için sıcaklığın 20-25,5 °C, nemin ise %30-60
arasında olması gerekmektedir.
Oturur durumda ve ayaktayken vücut ısısı değişmektedir. .Örneğin vücut ısısı ayağa kalkma
halinde 0,85 °C, odada sakince dolaşma durumunda ise 3,4 °C artmaktadır.
Uygun ısı (Hava sıcaklığı) belirlemede de çeşitli
faktörler göz önünde bulundurulmalı
Bu faktörler;
- Yapılan işin niteliği(Ağır veya Hafif iş olması)
- Çalışanın fiziki ve ruhi yapısı(zayıf, şişman, sakin,
heyecanlı, tez canlı, v.s.)
- Kişinin sağlık durumu(Hasta veya sağlıklı olması)
- Çalışanın giyim durumu(Kalın veya ince giymiş olması)
- Çalışanın beslenme durumu(Yapılan işe uygun veya
uygun olmayan beslenme) şeklinde sıralanabilir.
Sıcaklık yönünden işyerleri;
NEMLİ VE KURU SICAKLIK olmak üzere iki
grupta incelenir
Nemli sıcaklık; Kağıt, Kumaş, Konserve ve yeraltı maden
işletmeleri gibi yerlerde,
Kuru sıcaklık ise, Demir-çelik, cam ve çimento
sanayiinde, rastlanmaktadır.
o Vücut sıcaklık regülasyonunun bozulması, vücut sıcaklığının 41 º kadar ulaşması sonucu,
ısı çarpması olur
o Aşırı terleme nedeni ile kaslarda ani kasılmalar şeklinde ısı krampları olur,
o Aşırı yükleme sonucu tansiyon düşüklüğüne, baş
dönmesine yol açan ısı yorgunlukları olur,
o Ayrıca, yüksek sıcaklık kaşıntılı kırmızı lekeler
şeklinde deri bozukluklarına, moral bozukluklarına,
konsantrasyon bozukluklarına ve aşırı duyarlılık ile
endişeye sebep olabilir.
o Vücut ısısını düşüren H₂O değil max O₂ dir.
Bedensel
ve zihinsel
verimin
düşmesi
Dikkat
dağılması
Hafif
ürperme
ve titreme
Kan iç
organlara
doğru
çekilir
Deri soğur
Soğuk ORTAM
Beslenme
ve enerji
gereksini
mi artar
Vücut iç
ısısı
yükselir
Çalışanların, çalıştıranların, ve ilgili kurum ve
kuruluşların görevi
• İşi; tamamen vücudun savunma ve uyum
mekanizmalarına bırakmadan, insan vücuduna, insan
yaradılışına, ruhuna ve sosyal yapısına, özetle insana
uygun şartların hazırlanmasıdır.
NEM
İç ortamdaki nem miktarı ısıl konforu belirleyen diğer faktördür.
-Normalin üzerindeki nemli ve sıcak hava, sıkıntı veren havadır.
-Düşük nemde ise burun, göz ve ağızda kuruluk olur ve vücut hızla su
kaybettiğinden, sık sık su içme ihtiyacı hissedilir.
İç ortam bağıl nem degerinin%30- 70 aralığında olması
önerilmektedir.
Esasen iç ortamın sıcaklık ve bagıl nem değerleri birlikte
düşünülmesi gerekir. Bundan dolayı, sıcaklık ve bagıl neme
göre konfor bölgeleri, yaz ve kıs durumu için belirlenir.
Nemin çalışan üzerindeki etkileri, ortam ısısına
bağlı olarak değişmektedir
- Nemin yüksek olması, çalışanın fiziki ve ruhi bakımdan bitkin
hale gelmesine, terlemesine, solunumun sıklaşmasına, kalp
atışlarının hızlanmasına,yüzde kızarma ve bas dönmesine
sebep olmaktadır.
- Çalışılan yerin nem oranı fazla ve ortam ısısı da yüksekse ter
buharlaşması önemli ölçüde azalmakta ve sıcaklığa dayanma
zorlaşmaktadır.
- Nem oranının düşük olması ise solunum yollarında
tahriplere, kronik öksürüklere ve solunum yollarının
kurumasına bağlı olarak da konuşma güçlüklerine sebep
olmaktadır.
Sıcaklık- nem
• Verimli ve saglıklı bir isyeri ortamında ideal
hava akımı 0,15 m/s civarında olmalıdır. Bu
akım 0,51 m/sn düzeyine çıktığında ortam
“esintili”, 0,1m/sn düzeyine düstüğünde ise
ortam “havasız” olarak nitelendirilir.
• Özellikle kaynak atölyelerinde, ortamın havası kirli
olduğu halde, havalandırma tesisatlarının
çalıştırılmadığına çok sık rastlamaktadır.
• Bu tür olumsuzlukların olmaması için ISITMA VE
HAVALANDIRMAYI, İKLİMLENDİRME ŞEKLİNDE
ANLAMALI ve bu anlayışla, bütün değerler göz
önünde bulundurularak projelendirme yapılmalıdır.
Çalışma Yerlerinde Sağlanması Gereken Hava
Koşulları
Radyant ısı
• Absorblanacağı bir yüzeye çarpmadıkça, sıcaklık meydana
getirmeyen elektromanyetik bir enerjidir.
• Hava akımları radyant ısıyı etkileyememektedir. Ancak,
ortamdaki hava akımı çalışana rahatlık verebilir.
• Glop termometre, ince ve dış yüzü, mat siyah boya ile
boyanmış, 15 cm. çapında, bakır bir küre ve bu kürenin
merkezine yerleştirilmiş bir kuru termometreden oluşur.
Radyant ısıdan korunmanın
iki yolu vardır
 Radyasyon siperi kullanmak
 Sıcak cisimlerin yüzeylerini; ışıma özelliği zayıf maddelerle
boyamak veya kaplamak.
• Radyasyon siperleri olarak doğrudan kontrol edilmeyen,
erimiş maden veya cam külçeleri gibi maddeler kullanılır.
Bu siperler (koruyucular) madeni levha (alüminyum folyo,
alüminyum levha gibi) paravana gibi radyant ısı kaynağı ile
işçilerin arasına yerleştirilen koruyuculardır.
• Siperler, gelen radyant ısının büyük bir kısmını yansıtarak
işçiye gelmesini önler ve absorbladığı radyant ısının ancak
bir kısmını işçiye doğru yeniden yayar.
• Prensib; radyasyonu işçiden uzaklaştırmak
Weather Wizard III istasyonu ile kullanılmaktadır.
İşyeri bina ve eklentilerinde; termal şartların
sağlanması önemlidir.
•
•
•
•
•
•
•
•
Dinlenme,
Bekleme,
Soyunma yerleri,
Duş ve tuvaletler, duş kabinleri, mevsime göre
yeteri kadar ısıtılacak, bu sıcaklık 25°C den aşağı
olmayacak
Yemekhaneler,
Kantinler
İlk yardım odaları
Barınma yerleri
Kişiye, işe ve ortama bağlı klima faktörleri
• Lab(Akredite lab )
• Ölçümlerin temel olarak Yasal gereklilikleri
karşılaması,
• Raporların anlaşılır ve bilimsel bir rapor niteliği
taşıması
 CSGB iş Sağlığı Genel Müdürlüğü‟ne bağlı iş Sağlığı ve
Güvenliği Merkezi (iSGÜM) tarafından yapılır.
 İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü”ne göre;
ortam havasının sıcaklık ve nem ölçümünün kapalı tüm
alanlarda en az iki kere (yaz/kış) yapılması
Evre TUMBALI (Çevtest)
Nokta başı 50 tl talep
ediyor. Hava akım hızı,
nem ve sıcaklık miktarları
tespit ediliyor
• www.isguygulama.com
• İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ (madde-40)
• İŞYERİ BİNA VE EKLENTİLERİNDE ALINACAK SAĞLIK VE
GÜVENLİK ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
• www.detam.com.tr Ebru Cengiz (kimyager- kalite
yönetim temsilcisi)
• (www.cevtest.com.tr)Evre TUMBALI
• www.isgüvenliği.net/yararlı-bilgiler/isyerinde-ortamatmosferi-kosullari/
• http://www.baskentsaglik.com/termal-konfor-olcumu
• www.pusulaakademi