Çocukluk ve Ergenlikte Baş Ağrıları

Nadir Görülen Baş
Ağrılarında Tedavi
Algoritmaları
Prof. Dr. Aynur Özge
Mersin Üniversitesi Tıp Fak. Nöroloji AD.
İçerik
Birincil saplanma ba,
 Öksürük ba,
 Egzersiz ba,
 Seksüel aktivite ile ilişkili birincil başağrıları,
 Uyku (Hipnik) ba,
 Birincil gök gürültüsü ba,
 Hemikraniya kontünya
 Yeni günlük ısrarlı başağrısı (YGIB)

Neden?

Aslında birbirine benzer yönleri kısıtlı…

Başağrısı ile zamansal ve nedensel
ilişkisi olan ikincil bir neden yok

Ataklar çoğunlukla etkin dozda
indometazine olumlu yanıt veriyor
Temel prensip(ler) ?

Atak tedavisine gereksinim ?

Proflaksi ihtiyacı ?


Atak sıklığı
Ağrıların hastanın günlük yaşam işlevlerine
etkisi

Hastanın komorbid tıbbi durumları

Söz konusu ilacın yan etkileri
Birincil saplanma başağrısı

Organik nedene bağlı
olmayan

Tek taraflı

Çok kısa süreli

Saplanıcı

V1 de lokalize tekrarlayıcı başağrıları
A. Tanı

Primer

Trigeminal nevralji

SUNCT

KPH

Sekonder
 Kafa/Göz travması
 Akut glokom
 Menejioma
 Hipofiz adenomu
 SVH
 Herpes Zoster enf
vb.
Tedavi
Atak
Indometazin
(25-150 mg/gün)
Proflaksi
Indometazin
(25-150 mg/gün)
Melatonin
(3-9 mg/yatarken)
Gabapentin
(900-3600 mg/gün)
Celecoxib
(2x100 mg)
Girişimsel müdahaleler
%74
Öksürük başağrısı

İkincil bir neden olmaksızın öksürük veya ıkınma
ile o.ç. başağrısı atakları.

Prevalansı %1-2

Kısa süreli, patlayıcı (saplanıcı), sıklıkla bilateral
yerleşimli başağrısı atakları

Asosiye bulgu yok

Indometazin’e yanıt (+)
-Öksürük yakınması ile refere edilen 165 hasta
-32 öksürük ba (%19.3)
-%37.5’i sekonder öksürük ba
-Öksürük frekansı ve süresi arttıkça (Likert skala) öksürük
ba sıklığı artıyor.
A. Tanı

Primer

Migren

Küme ba

Sekonder
 CH Tip I
 Post fossa anormallikleri
 For. Magnum yapısal lezyonları
 BOS hipotansiyon ba
 Psödotümör Serebri
 Karotis – Vertebral Diseksiyon
 Anevrizma vb.
Tedavi
?
Atak
Indometazin
(25-150 mg/gün)
Proflaksi
Indometazin
(25-150 mg/gün)
Asetazolamid
(500-750 mg/gün)
Topiramat
(50-200 mg/gün)
Tekrarlanan LP’ler
Girişimsel müdahaleler
Egzersiz başağrısı

Uzamış bir egzersiz ile o.ç. başağrısı

5 dk-48 saat sürer

Zonklayıcı, sızlayıcı, vurucu ba

%60 bilateral

Sıcaklık, basınç değ, alkol tetikler

Prevalansı %12.3 (Vaga çalışması, 2003)

Ailede migren, sexüel aktivite ilişkili ba sık
A. Tanı

Primer

Migren

Küme ba

Sekonder
 CH Tip I
 Post fossa anormallikleri
 MCA diseksiyonu
 Anevrizma
 Pansinüzit
 Feokromasitoma
 Serebral venöz tromboz
 Intrakranial metastazlar vb
Tedavi
Atak
Indometazin
(25-150 mg/gün)
Proflaksi
NSAİİ
Indometazin
(25-150 mg/gün)
Propranolol
(40-240 mg/gün)
Girişimsel müdahaleler
Egzersiz ilişkili başağrısı
Pascual J et al-2008
Cinsel aktivite ile ilişkili
birincil başağrıları
Cinsel ilişki, masturbasyon
Veya orgazm ile ilişkili ba
 Prev %1
 Erkeklerde 3-4 kat sık
 Boyun ve/veya çenede kasılmaların eşlik
ettiği, baş ve boyunda yerleşik künt ağrı
 BOS kaçağı?

A. Tanı

Primer

Sekonder

Migren

SAK (%4-12)

Küme ba

Arteryel diseksiyon

Serebral ve beyinsapı iskemileri

İntraventriküler kist
Tedavi
Atak
Indometazin
(50-100 mg/gün)
Naratriptan
Ergo bileşikleri
Proflaksi
Indometazin
(25-75 mg/gün)
Propranolol
(40-240 mg/gün)
Metoprolol
(100-200 mg/gün)
Diltiazem
(60-180 mg/gün)
Uyku (Hipnik) başağrısı
Uyku sırasında hastayı
uykudan uyandıran
künt ba
 Prev %0.07
 >50 yaş
 K>E
 Öncesinde migren, GTB sık

Hipnik ba

>Ayda 15 kez

Uyandıktan 15 dk içinde düzelme

Otonomik bulgu yok

Birden fazla asosiye bulgu yok

Ağrı ani başlangıçlı, orta-hafif şiddette

Gn.le generalize künt ba
A. Tanı

Primer

Migren

Küme ba

KPH

Sekonder

Temporal arterit

İKYKL

OSAS

Parasomniler

Psikiyatrik boz

İlaç yan etkileri

Kronik ağrılı durumlar

Noktürnal HT
Tedavi
Atak
Indometazin
(50-100 mg/gün)
Proflaksi
Lityum
(300-600 mg/gün)
Melatonin
(3-6 mg/gece)
Kafein tb
(40-60 mg)
Flunarizin
(5 mg/gün)
Asetazolamid
(250-500 mg/gün)
Topiramat
(100-300 mg/gün)
Pregabalin
(150-300 mg/gün)
Botilinum Toksin Tip A
Birincil gök gürültüsü
başağrısı

Anevrizma rüptürünü taklit
eden ani başlangıçlı (1 dk)
çok şiddetli başağrısı

1 saat-10 gün süre

Tekrarlamaz

Başka bir bozukluk yok
Klinik

20-50 yaş

K>E

Oksipital bölgede

Spontan /egzersiz ile o.ç. ba

Migren / GTB öyküsü

İyi prognozlu
A. Tanı


Primer
Sekonder

SAK

Migren

Intraserebral kanama

Küme ba

Serebral venöz tromboz

KPH

AVM

Diseksiyonlar

Hipertansif ensefalopati

Sempatomimetik ajanlar

3.ventrikül kolloid kisti

BOS hipotansiyonu

Hipofiz apopleksisi

Reversbl serebral vazokonstrüksiyon sendromu
Tedavi
Atak
Analjezikler
Proflaksi
Nimodipin
(30-180 mg/gün)
Gabapentin
G
Hemikraniya kontünya

1981’de Medina
ve Diamond

1984’te Sjaastad
ve Spierings
HK

3 aydan uzun süren;

tek taraflı yerleşen (taraf değiştirmez),

her zaman var olan,

şiddeti değişen,

otonomik bulguların eşlik ettiği,

belirli bir tetikleyicinin olmadığı başağrısı
Otonomik ba’mıdır?
HK
ALTTİPLER

Bir aydan daha kısa süren remisyonlar 
KPH (%80)

Bir aydan daha uzun remisyonlar  EPH
(%20)
HK-Tedavi

Indometazin 3x25 mg  300 mg

GIS yan etkileri!!!

Süre??

Ömür boyu

6 ayda bir ara verilip rekürrens kontrolü.

Dirençli olgular??
HK-Tedavi
gabapentin (900-3600 mg/gün) (%50-80)
 topiramat (100-200 mg/gün)
 Lamotrijin (100-300 mg)







ibuprofen
aspirin
naproksen
piroksikam
melatonin
refecoxip
HK- Tedavi

Nörostimülasyon (GON, suboksipital sinir)
Yeni günlük ısrarlı başağrısı
(YGIB)
Akut başlayıp günlük olarak devam
eden ba
 Bilateral, zonklayıcı, orta-hafif şiddette,
fiziksel aktivite ile kötüleşmeyen ba
 Ft/ Fn/ hafif bulantı olabilir
 Şiddetli bulantı/kusma olmaz
 EBV enfeksiyonları ile ilişki???

A. Tanı

Primer

Sekonder

Migren

Serebral venöz tromboz

KGTB

Diseksiyonlar

Hipertansif ensefalopati

BOS hipotansiyonu

İlaç aşırı kullanım ba

Temporal arterit

Sfenoid sinüzit vb
Tedavi
Atak
???
Proflaksi
Kas gevşeticiler
Trisiklik Antidepresanlar
SSRI/SNRI
Valproik asit
Gabapentin
Topiramat
Beta blokerler
Girişimsel müdahaleler
Cep mesajları
Başağrısı yakınması ile başvuran
hastalarda tanı, eş tanı, ayırıcı tanı
sürecinde diğer primer başağrıları akılda
tutulmalıdır
 Tanı öncesinde sekonder nedenler
dikkatle araştırılmalıdır.
 Tanı alan hastalar dikkatle kayıt altına
alınarak bu alandaki bilgi ve tercübe
eksikliği giderilmelidir.
