Diapositiva 1

Spor Psikolojisi
Sporda Saldırganlık ve Takım Bütünlüğü
ÜLKE
YIL
TAKIMLAR
ÖLÜ
YARALI
SAYISI
SAYISI
PERU
1964
PERU-ARJANTİN
318
500
TÜRKİYE
1964
KAYSERİ-SİVAS
44
600
ARJANTİN
1968
RİVER PLATE –BOCA JUNIORS
74
150
BREZİLYA
1982
SANLUIS – FORTELEZA
3
25
KOLOMBİYA
1982
DESPORTIVO-RACING CLUB
22
200
RUSYA
1982
SPARTAK MOSKOVA – HARLEM
69
100
BELÇİKA
1985
LIVERPOOL – JUVENTUS
39
???
SALDIRGANLIK
Başkalarına zarar verme kastı taşıyan
davranış (Perlman & Cosby, 1983)
Saldırganlık Kriterleri
Saldırganlık bir davranıştır
Bu davranış zarar verme ve incitmeyi içerir
Canlı varlıklara yöneliktir
Amaçlıdır
SALDIRGANLIK
ARAÇSAL
SALDIRGANLIK
 Amaç karşıdaki kişiye
zarar vermek değildir
 Bir amacın
gerçekleşmesi için yapılır
 Sonuç için bir araçtır
 Amaç ödül, onay ve
statü
DÜŞMANLIK İÇEREN
Amaç kişiye zarar
vermektir
Kendi içerisinde bir
sonuç
SALDIRGANLIK KURAMLARI
İÇGÜDÜ KURAMI
BİYOLOJİK KURAM
ENGELLEME SALDIRGANLIK KURAMI
İPUCU UYARILMIŞLIK KURAMI
SOSYAL ÖĞRENME KURAMI
SALDIRGANLIK
İçgüdü Kuramı
Freud – Lorenz
Temel içgüdülerdendir
Doğuştandır
Sportif süreçlere
katılmak bu içgüdünün
deşarj olmasına neden
olur
Biyolojik Kuram
Organizmadaki bazı
yapılar neden olur
Hormonlar,
kromozomlar, beynin
bölgeleri
SALDIRGANLIK
EngellemeSaldırganlık Kuramı
Dollard ve Ark.
Engellenme amacın
bloke edilmesi
Engellemeler arttıkça
saldırganlık artar
İpucu-Uyarılmışlık
Kuramı
 Berkowitz
 Engellenme saldırganlık
kuramının yeniden ele
alınması
 Engellenme öfkeyi
oluşturur
 Çevresel şartlar uygun
olana kadar saldırganlık
ortaya çıkmaz
SALDIRGANLIK
Sosyal Öğrenme
Kuramı
Bandura
Edimsel koşullanma
ve gözlemsel öğrenme
ile öğrenilir
SPORDA SALDIRGANLIK
Seyirci ve Saldırganlık
Oyun Mantığı ve Saldırganlık
Performans ve Saldırganlık
SEYİRCİ ve SALDIRGANLIK
Başkalarına zarar verme kastı taşıyan
davranış (Perlman & Cosby, 1983)
Saldırganlık Kriterleri
Saldırganlık bir davranıştır
Bu davranış zarar verme ve incitmeyi içerir
Canlı varlıklara yöneliktir
Amaçlıdır
SALDIRGANLIK
Seyirci sayısı
Seyirci tutumu
Tezahüratın fazlalığı
Seyircilerin saldırgan davranışlarının maçtan
sonra azalması
Forma renkleri
SALDIRGAN DAVRANIŞLAR NE
ZAMAN ORTAYA ÇIKAR ?
Sporcu veya takım kaybediyorsa
Kötü hakem yönetimi
Şaşırmışlarsa
Fiziksel acı mevcut ise
Kapasitenin altında bir performans var ise
Yarışma ile ilgili koşullar
 Isı, skor, puan durumu, karşılaşma evresi
vb
SPORDA SALDIRGANLIĞIN
AZALTILMASI
Saldırgan modeller ile
eğitim yapılmamalı
Saldırgan davranışlar
ödüllendirilmemeli
Kural dışına çıkılması
ceza gerektirmeli
Medyada saldırganlık
içeren haberler
yayımlanmamalı
Alkollü içecekler maç
öncesi satılmamalı
Fair play olgusu
vurgulanmalı
Ailecek müsabaka
izlenebilecek ortamlar
oluşturulmalı
SPORDA GRUP ve GRUP
DİNAMİĞİ
YETENEK MAÇ
KAZANDIRIR,
FAKAT TAKIM RUHU
ŞAMPİYONLUKLAR
KAZANDIRIR
GRUP NEDİR ?
İnsanların bir araya gelmesi, etkileşim
göstermeleri
Serbestçe konuşulabilen
Temelde bireysel başarıyla ilgilenilmeyen
Grubun diğer üyelerini rakip olarak görmeme
Grup etkinliklerine severek katılma
Kendi grubunun BİZ, diğer grupların onlar
olması
GRUP OLUŞUMUNDAKİ
EVRELER
KEŞFETME
GEÇİŞ
EYLEM
SONLANMA
GRUP BÜYÜKLÜĞÜ
Grup büyüklüğü arttıkça grup verimliliği
bir noktaya kadar artar, sonra artma olmaz.
Optimal noktanın üzerinde etkileşim,
iletişim, karar verme ve motivasyon
GRUP BÜYÜKLÜĞÜ
KURAMSAL YAKLAŞIM
Steiner’in Grup Verimliliği Kuramı:
Gerçek Verimlilik=
Potansiyel Verimlilik – Süreç Kayıpları
GRUP BÜYÜKLÜĞÜ
KURAMSAL YAKLAŞIM
Carron Grup Modeli
GRUP
VERİMİ
ÜYELERİN
NİTELİKLERİ
GRUP
YAPISI
GRUP
ORTAMI
GRUP
BAĞLILIĞI
GRUP
SÜREÇLERİ
BİREYSEL VERİM
GRUP BÜYÜKLÜĞÜ
KURAMSAL YAKLAŞIM
Widmeyer Kavramsal Modeli (1985)
GRUP BÜTÜNLÜĞÜ
GRUP BÜTÜNLEŞMESİ
GÖREV
SOSYAL
GRUBUN BİREYSEL ÇEKİCİLİĞİ
GÖREV
SOSYAL
GRUP BÜTÜNLÜĞÜ
 AMAÇ VE HEDEFLERİN SÜRDÜRÜLMESİNDE
GRUBU BİR BÜTÜN OLARAK ARADA TUTAN,
EĞİLİMLERDE YANSITILAN DİNAMİK SÜREÇ
 ODAK NOKTASINDA ÇEKİCİLİĞİN BAZI
FORMLARININ OLUŞTURDUĞU
DUYGULARDAKİ TEK BOYUTLULUK
GRUP BÜTÜNLÜĞÜNÜN
ÖNCELLERİ
ÇEVRESEL FAKTÖRLER
Sözleşme ile ilgili sorumluluklar
Organizasyonel yönelim
KİŞİSEL
FAKTÖRLER
Bireysel yönelim
Haz
Farklılıklar
TAKIM FAKTÖRLERİ
Grup görevi
Grup başarısını
isteme
Grup yönelimi
Takımın yeteneği
Takımın istikrarı
BÜTÜNLÜK
Görev Bütünlüğü
Toplumsal Bütünlük
GRUP SONUÇLARI
Takımın istikrarı
Mutlak performans
etkinliği
Göreli performans etkinliği
LİDERLİK FAKTÖRLERİ
Liderlik Davranışı
Lider tipi
Koç-sporcu ilişkisi
Koş-takım ilişkisi
BİREYSEL SONUÇLAR
Davranışsal sonuçlar
Mutlak performans
etkinliği
Göreli performans etkinliği
GRUP BÜTÜNLÜĞÜ ve
PERFORMANS
BAĞIMSIZ
YARI BAĞIMLI
ETKİLEŞİM
Okçuluk
Amerikan futbolu
Basketbol
Bowling
Beyzbol
Futbol
Golf
Kürek
Çim hokeyi
Kayak
Atletizm
Voleybol
Güreş
Yüzme(bayrak)
DÜŞÜK
ORTA
YÜKSEK
GRUP BÜTÜNLÜĞÜ ve
PERFORMANS İLİŞKİSİ
 Etkileşim gerektiren görevlerde bütünlük ve performans
arasında olumlu ilişki
 Etkileşim gerektirmeyen branşlar için olumsuz yada sıfır
ilişki
 Görev bütünlüğü ve performans arasındaki ilişki sosyal
bütünlük ver performanstan daha olumlu
 Performansın bütünlüğe etkisi bütünlüğün performansa
etkisinden fazladır.
 Performansla bütünlük arasında döngüsel bir ilişki vardır.
TAKIM BÜTÜNLÜĞÜ
OLUŞTURMADA ENGELLER
 Değişik kişilikler
 Grup üyeleri arasındaki görev ve sosyal rol
çatışmaları
 Grup üyeleri arasındaki iletişim bozuklukları
 Üyeler ve liderler arasındaki iletişim bozuklukları
 Güç için bir veya birkaç üyenin çabası
 Grup hedef ve amaçları arasındaki görüş farklılıkları
GRUP BÜTÜNLÜĞÜ
OLUŞTURMA STRATEJİLERİ
ANTRENÖR
 Takım başarısındaki bireysel rolleri
açıklama
Grup içi desteğin geliştirilmesi
Ulaşılabilir ve heyecan verici
hedeflerin belirlenmesi
GRUP ÜYESİ
Takım arkadaşlarını tanıma
Takım arkadaşlarına yardım etme
Olumlu zihinsel süreçlere sahip
olma
Takım kimliğinin oluşturulmasının
Sorumluluk alma
cesaretlendirilmesi
Liderle açık ve net iletişime sahip
Düzenli takım toplantılarının yapılması
olma
Her grup üyesi ile ilgili bilgi sahibi
Her zaman % 100’ünü verme
olma