sanat eserler*n*n özell*kler

SANAT ESERLERİNİN
ÖZELLİKLERİ
SANAT ESERİ NEDİR?
SANAT ESERİNİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Sanat eseri süje ile obje arasındaki estetik
ilişkiden doğar. Sanat eseri, bir tasarım (yaratıcı
hayal gücü) sonucu ortaya çıkar. Bir tiyatro
oyunu, bir heykel, bir tablo, bir müzik parçası vb.
birer sanat eseridir. Sanat eserlerini meydana
getiren kişilere sanatçı denir.
Sanat eserini meydana getiren, üç unsur vardır:
Sanatçı, sanat eseri ve sanat eserini anlayıp
takdir eden kişiler (alımlayıcı, süje).
 Bir sanat eserinin en temel işlevi, onu izleyen
insanda estetik bir duygu oluşturmasıdır. Bu
nedenle sanat eseri estetik bir nesne olarak da
değerlendirilebilir.

Her sanat eseri aslında özne-nesne ilişkisinden
ortaya çıkmış bir bilgidir aynı zamanda. Sanatçı,
değişik araçlar kullanarak bir üretimde bulunur.
Kullandığı nesne ise var olan her şeydir. Bu
etkileşim sonucunda da ürettiği şey bilgidir, yani
bir yapıttır.
Sanat eseri, kendisine yönelen, onu kavrayan ve
sonuçta estetik bir haz alan izleyici/dinleyici ile
başka bir anlam daha kazanır. Bir sanat eserinin
izleyicisi olan insan da bir takım
değerlendirmelerde bulunur ve bu da bir bilgidir.
Bu değerlendirmeler, değer atfetme, değer biçme,
eleştirme biçimlerinde olabilir.

Sanatçı da filozof ve bilim adamı gibi onu
çevreleyen bir dünyada yaşar. Ama sanatçı, bu
dünyanın zamana göre değişen özelliklerini
anlamlandırmaya çalışarak yarattığı ürünlerde
de bu düşüncelerini yansıtır. Örneğin sanat da
adalet, eşitlik, sevgi gibi değerlere ilişkin bir
takım mesajlar verir, ama bunu felsefenin
yaptığı gibi tanımlamaya kalkışmaz, bu
kavramlara ilişkin somut durumları yine somut
bir eserle ortaya koymaya çalışır. Bu nedenle
sanat bilim ve felsefenin tamamlayıcısı olarak
görülebilir.
BİR ÜRÜNÜN SANAT ESERİ OLABİLMESİ
İÇİN:
Üç temel öğe etkendir. Bunlar,
 estetik süje (sanatçı) ,
 estetik obje (sanatçının sanat eserine
dönüştürmek istediği her şey) ve
 estetik yargıdır. (sanat eseri hakkında ortaya
konan beğeni değeri, yani güzel ya da güzel
olmamayı belirten yargı.) Sanat eserlerini şöyle
sınıflandırabiliriz:
 1-Görsel sanatlar (resim, heykel, mimari gibi.)
 2-İşitsel sanatlar (müzik)
 3- Sahne sanatları (tiyatro, opera gibi.)
 4- Edebiyat (roman, öykü, şiir gibi.).

SANAT ESERININ BELLI BAŞLI
NITELIKLERI :










Tek tip üretim değildir, bu anlamda zanaat ve
teknolojiden farklıdır.
Doğuştan getirdiğimiz ancak zamanla gelişen,
ilerleyen ve güçlenen beğeni yeteneğimize hitap eder
ve beğeni yeteneğini geliştirir.
Üretildiği kültürün dışındaki izleyiciyi de etkiler.
Sanatçının özgün kişiliğinden doğar.
Duyu organlarına hitap eder.
Benzersiz ve tektir.
Onu izleyene estetik bir haz verir.
Duygusal zeka ve bedensel yetenekler gerektirir.
Sanat, hayal gücüne dayanır
Her gerçek sanat eseri, geleneğe bağlılığı oranında,
onu yadsıyıcı bir özellik taşır.






Orantılılık, uyum,simetri,hacim,ahenk ve bütünlük
gibi özellikler taşır.
Başka bir eserin taklidi değildir. Bazı güzel eserler
kopyalanıp birçok insana ulaştırılır. Kopyalama yani
reprodüksiyon ise sanatsal değil teknik üretimdir.
Bir grubun, cemaatin veya toplumun bir özelliğini
yansıtsa da dünyadaki tüm gruplarda ortak olan
öğeyi yansıtır.
Z amanın yok ediciliğine direnir, geçmişten
günümüze, günümüzden geleceğe kalır.
Sanatçı kendi hissettiklerini, algıladıklarını ve
önemsediklerini sanat eserine yansıtır.
Bakır bir ibriği, bir otomobili, bir kılıcı tıpatıp
yeniden üretebiliriz. Fakat bir sanatçının bir eseri
kaybolsa, aynı sanatçı onun tıpatıp aynısını yapamaz.
HAZIRLAYAN : SAMI CIHAN SU