kimyasal reaksiyonlarla ilgili hesaplamalar
advertisement
KİMYASAL REAKSİYONLARLA İLGİLİ HESAPLAMALAR 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. DENKLEMLİ BASİT MİKTAR GEÇİŞLERİ ARDIŞIK REAKSİYONLARDA MİKTAR GEÇİŞLERİ AŞIRI MADDE PROBLEMLERİ KİMYASAL REAKSİYONLARIN VERİMİ ARI OLMAYAN MADDE İÇEREN PROBLEMLER DENKLEMLİ KABA FORMÜL VE MOLEKÜL FORMÜLÜ PROBLEMLERİ KİMYASAL TEPKİMELERDEN YARARLANILARAK MOL KÜTLESİ HESABI BULMA PROBLEMLERİ KİMYASAL REAKSİYON OLAN KARIŞIM PROBLEMLERİ 1.DENKLEMLİ BASİT MİKTAR GEÇİŞLERİ TANIM: Bir kimyasal tepkimede maddelerden birinin hacmi, kütlesi veya tanecik sayısı verilir ve tepkimedeki başka bir maddenin kütlesi, hacmi veya tanecik sayısı istenir. YÖNTEM: Verilen nicelik mole çevrilir. İstenilen niceliği mol sayısı tepkime denklemi yardımıyla hesaplanır İstenilen molü istenilen birime çevrilir Kütle m (m) Hacim mol mol V (v) İstenen madde Verilen madde Tanecik N (n) 1.adım 2.adım 3.adım 2.ARDIŞIK REAKSİYONLARDA MİKTAR GEÇİŞLERİ Tanım: Bir maddeyi elde etmek için birden fazla art arda gerçekleşen reaksiyonlar dizisine ardışık reaksiyonlar denir. Yöntem: Denklemlerdeki giren ve çıkan (aynı maddenin) katsayılarının eşitlenmesi için gereli katsayılarla bütün denklem çarpılır. Daha sonra daha kolay görmek için taraf tarafa toplanabilir. 1.YOL x4 x2 x1 A+B 2D + E 4G + H C+D F + 2G E+Y 4A + 4B + E + H 4C + 2D + 2F + Y 4mol 4mol 1mol 1mol 4mol 2mol 2mol 1mol 3.AŞIRI MADDE PROBLEMLERİ Tanım: Bu problemde reaksiyona giren maddelerin ikisinin de miktarı verilir. Reaksiyona giren maddelerden biri tamamen tükenirken diğerinin tamamı reaksiyona girmez, bir kısmı artar. Artan bu miktar aşırıdır. Yöntem: Tamamen kullanılan madde esas alınarak istenilenin hesaplanması gerekir. Tepkime Verilen miktarlar: Tepkimeye giren: Tepkime sonucu: 2A + 4mol 4mol ----- A maddesi için; B maddesi için; Verilen: 4mol Tepkiyen: 4mol Artan : yok verilen: 3mol tepkiyen: 2mol artan: 1mol B 3C 3mol ---2mol 6mol 1mol 6mol C maddesi için verilen: ---reaksiyon sonucu oluşan : 6mol 4.KİMYASAL REAKSİYONLARIN VERİMİ Tanım : Bir kimyasal tepkimenin teorik olarak verimi; tepkime denklemine göre beklenildiği ve hesaplandığı miktarda ürün elde edilmesidir. Verilen tepkimede aksi belirtilmezse %100 verim elde edilir, diye kabul edilir. Yöntem : Verilen denkleme göre verilen madde miktarları karşılaştırılır. Oluşan madde miktarının olması gereken madde miktarına oranının yüzde olarak hesaplanması bize o tepkimenin verimini verir. Denklem: Veriler : 0,15mol %100 verimde: 2A 0,4mol 3B + 3C 0,4mol 0,6mol Oran: 0,6mol oluşması gerekirken 0,15mol oluşuyorsa 100mol “ “ x mol oluşur x = 25 Buna göre tepkimenin verimi % 25 tir. 5.ARI OLMAYAN MADDE İÇEREN PROBLEMLER Tanım : Doğada hatta neredeyse laboratuarlarda bile %100 arı madde yoktur. Bu gibi maddelerle yapılan tepkimelerin hesaplanmasına denir. Yöntem : Verilen miktar ve yüzde arılıktan ne kadar arı madde bulunduğu hesaplanır. Denkleme göre işlem yapılır. 1-Verilen miktar . Arılık yüzdesi / 100 = arı madde miktarı 2-Denkleştirilmiş tepkimede; Denklemdeki miktar Arı madde miktarı istenen madde miktarı X X: istenen maddeden oluşan miktar 6-DENKLEMLİ KABA FORMÜL VE MOLEKÜL FORMÜLÜ PROBLEMLERİ Tanım: Verilen denklemlerde belirtilmemiş maddenin formülünü isteyen problemlerdir Yöntem: Verilen bilgilere göre denklem kurulur. Verilen madde miktarları en küçük tam sayı olacak şekilde sadeleştirilerek mol sayısına çevrilir. Tepkimedeki atom sayısı denkliğinden yararlanılarak formülü bilinmeyen bileşiğin kaba formülü bulunur. 2An +Bn C2 3An 2A2B 2D 2n=4 n=2 D 2CAз KİMYASAL TEPKİMELERDEN YARARLANILARAK MOL KÜTLESİ HESABI BULMA PROBLEMLERİ Tanım: Verilen tepkimelerde bazı yasaları kullanarak miktarı belirtilmemiş olan maddenin mol kütlesini bulmamızı sağlar Yöntem: Kimyasal tepkimede kütlenin ve atom sayılarının korunumu ilkesinden yaralanılarak istenilen bulunur. A+B 8 g 4g 8+4=3+X X = 9g C+D 3g X KİMYASAL REAKSİYON OLAN KARIŞIM PROBLEMLERİ Tanım: En az iki maddeden oluşan karışım ile ayrı bir maddenin ortama ilave edilmesiyle oluşan kimyasal tepkimeler ve elde edilen sonuçlardır. Yöntem: İlk önce karışımda hangi maddenin reaksiyona girdiği tespit edilir. Ayrı ayrı denklem yazılarak sonuç elde edilir. Karışım A ve B İlave edilen C Reaksiyon veren A, B, C Denklemler: A+C B + 2C 1. 2. D+E E Denklemler denkleştirilir. Soruda verilenlere göre iki bilinmeyenli iki denklem kurulur. NOT: BU YÖNTEMLERİN HEPSİ O KONULARIN EN GENEL YÖNTEM ŞEKİLLERİDİR. YÖNTEMLER HER SORUYA GÖRE DEĞİŞEBİLİR VE ÇOĞALTILABİLİR.
