türkiye`de kamu kesimi reformları
advertisement
KAMU YÖNETİMİNDE REFORM Yeni liberal, yeni sağ ve yeni kamu yönetimi anlayışının şekillendirdiği günümüz reformları, yönetim sisteminin sorunlarını çözmek için devletin küçültülmesini, sınırlanmasını, yetkilerin ve karar alma mekanizmalarının merkezden yerele ve sivil topluma aktarılmasını savunmaktadır. “Küçük ama etkin devlet” felsefesi doğrultusunda merkezi idarenin yetki ve görevleri, ilke ve strateji belirleme ve politika oluşturma ile sınırlanmakta, yetki ve görev aktarımı yoluyla yerel yönetimlerin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır. Değişim ve dönüşüm sürecinde şekillenen reform ihtiyacının nedenleri, amaçları ve reform alanları da yaşanan değişimlerle birlikte farklılıklar göstermiştir. 1970’lerde reform nedenleri, idarenin işleyişini düzenlemek, kamu hizmetlerinin süratli, kaliteli ve ekonomik sunulmasını sağlamak, kuruluşları günün şartlarına uyarlamak, savaşlar ve krizlerin etkilerini gidermek… 1980’lere gelindiğinde ise, küreselleşme sürecinin etkileri, bilgi akışının hızlanması, ulus devletin güç kaybetmesi ve yeni sağ gibi etkenler nedeniyle yeni reform nedenleri ortaya çıkmıştır. Minimal devlet söylemi doğrultusunda devletin küçültülmesi, insan kaynakları yönetimin geçilmesi, yeni sağ ve yeni kamu yönetimi anlayışı doğrultusunda yönetim yapısının yeniden düzenlenmesi gibi reform nedenleri söz konusu olmuştur. 1980’lerden sonra bir bütün olarak idarenin kendisi reforma konu olmuş ve bilgi teknolojilerinin kullanılması, yerelleşme gibi reform alanları ortaya çıkmıştır. Reform nedenlerinin ve alanlarının değişiklik göstermesinde, yeni reform nedenleri ve reform alanlarının ortaya çıkmasında yeni kamu yönetimi hareketi, toplam kalite yönetimi, yeni kamu yönetimi gibi anlayış ve yaklaşımların da belirleyici rolü olmuştur. KAMU YÖNETİMİNDE REFORMUN AMAÇLARI Demokrasinin Kalitesini iyileştirmek Kamu yönetimine karşı duyulan güvensizlik duygusunu azaltmak Kamu yönetiminde saydamlığı sağlamak E-devlet projesini hayata geçirmek Bürokrasi ve kırtasiyeciliği azaltmak Vatandaşların Yönetsel katılımını arttırmak Sivil Toplumu güçlendirmek İşlevine gerek kalmayan kurumları tasfiye etmek Kamu Yönetiminde Reformun özellikleri Kamu Yönetiminin çerçevesinde gerçekleşen ekonomik toplumsal siyasal ve teknolojik gelişmelerin bir sonucudur. Kamusal hizmetlerin daha kaliteli,hızlı ve ekonomik bir şekilde sunumudur. Kamu yönetiminde reform tartışmaya dayalıdır. Kamu yönetiminde reform zaman alıcıdır. Reform düzenlemekle yapmaktan ibaret değildir. Bu düzenlemeleri hayata geçirmek için uğraşmaktır. REFORMLARI GEREKTİREN FAKTÖRLER • 1. 2. 3. • 1. 2. 3. 4. 5. Dış Faktörler Avrupa Birliği Süreci IMF ve Dünya Bankasının Etkileri Küreselleşme ve Rekabet İç Faktörler Kamu Mali Yönetiminde Kriz Yönetimin Hantallaşması, verimsizlik ve etkinsizlik İnsan Kaynakları Yönetiminde Yozlaşma Artan yolsuzluklar ve kötü Yönetim uygulamaları Toplumsal Beklentiler:Yönetime katılma, sivilleşme, Hesap verebilirlik, Saydamlık ve Yerelleşme talepleri TEMEL AMAÇ • DAHA AZ MALİYETLE VE DAHA ÇOK SORUMLULUKLA ÇALIŞAN BİR KAMU YÖNETİMİ SİSTEMİ KURMAK • KAMU YÖNETİMİ, KENDİ İÇ YAPISINI SORGULAMALI, PİYASALAR VE SİVİL TOPLUMLA İLİŞKİLERİNİ GÖZDEN GEÇİRMELİDİR. KAMU YÖNETİMİNDE DEĞİŞİM • Kamu yönetimi düşüncesinde ve örgütlenmesinde değişim • Piyasaların Kamu Yönetimi Karşısında Özerkleşmesi • Sivil Toplumun Yetkilendirilmesi ve Özerkleşmesi REFORMLARIN AŞAMALARI • Birinci Aşama: Kamuda yasal-yapısal serbestleşme,sübvansiyonların kaldırılması ve tasarruf önlemleri (1980-1985) • İkinci Aşama: KİT’lerin Özelleştirilmesi, hizmetlerde etkinlik ve verimlilik politikaları ve Düzenleyici Kurullar • Üçüncü Aşama: Hizmetlerde vatandaş odaklılık, hesap verebilirlik,yönetime katılma, yerinden yönetim, saydamlık ve performansa dayalı yönetim (2002 ve sonrası) ÜÇÜNCÜ AŞAMA REFORMLARI • 1. 2. • • • • Sivilleşme ve Sivil Yönetimin Etkinliği Sivil otoritenin ordu üzerindeki etkinliği ve sivil toplumun güçlendirilmesi Askeri ve savunma harcamaları üzerinde sivil denetimin etkinliği, bütçe ve mali denetim alanında şeffaflık. Kamu mali yönetiminde performansa dayalı yönetime geçiş. Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu(Aralık 2003) Yönetimde saydamlık. Bilgi Edinme Kanunu(Ekim 2003) Kamu yönetimi üzerinde etik denetim.Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kanunu (25.5.2004) Kamu Yönetimi Reform Paketi KAMU YÖNETİMİ REFORM PAKETİ • Kamu Yönetiminin Temel İlkeleri ve Yeniden Yapılandırılması Hak.Kan.Tas. • Büyükşehir Belediyesi Kanunu (23.07.2004) • Belediye Kanunu (24.12.2004) • İl Özel İdaresi Kanunu (04.03.2005) • Bu kanunların amacı,yetkilerin ve görevlerin dört idari düzeyde (merkez,taşra, metropol ve belediye) yeniden bölüştürerek performansın artırılması;hizmetlerde yerindenlik, etkinlik ve verimlilik, yönetime katılma, hesap verebilirlik ve hizmetlerin sonuçlarına odaklılık gibi ilkelerin hayata geçirilmesi. • Ülkenin aşırı merkeziyetçi, katı hiyerarşik ve içine kapalı idari sistemini, adem-i merkeziyetçi, katılımcı, şeffaf ve sorumlu bir yapıya dönüştürerek modernleştirmektir. • Bu reformların, yönetimler arası yeni bir mali çerçeve ile desteklenmesi gerekmektedir.
