beyin

SİNİR SİSTEMİ
BEYİN
 Belirli alanlar belirli davranış
ve özelliklerden sorumlu.
3 kısım
 Arka beyin (oksipital lob)
 Orta beyin (parietal ve
temporal lob)
 Ön beyin (frontal lob)
Arka Beyin
 Medulla  Omuriliğin beyne bağlandığı bölge
 kalp atışı, nefes, kan basıncı
 Serebellum (beyincik)  Kan faaliyetleri,
denge
 Pons (köprü)  Beyinciğin iki yanı arasındaki
ilişkiyi kurar.
Orta Beyin
 Beyin Sapı - Omuriliğin beyne giren ve
evrimsel olarak en eski bölümdür.
İşlevi: Otomatik refleks ve hareketler
 Retiküler Aktivasyon Sistemi - Beynin her üç
yapısı ile ilişkilidir.
İşlevi: Uyarılma ve dikkat derecesini
ayarlamak
Ön Beyin
 Talamus Duyu organları, beyin kabuğu
ilişkisini sağlar.
 Hipotalamus  Küçük bir bölgedir.
(Buradaki hipofiz bezi diğer bezleri kontrol eder.)
Heyecan, arzular, cinsel davranış, yeme içme, beden
sıcaklığı, saldırganlık
 Limbik Sistem Saldırma - Kaçma
Bir kısmı kızgınlığı, diğer bir kısmı korkuyu
arttırır. Bellekle de ilişkisi vardır.
Limbik sistem
Ön Beyin
 Serebrum: Beyin sapını örten kısımdır. Beyin
büyüdükçe katlanmıştır. Her iki küreyi
ayıran derin oluk bulunur. Korpus
kollosum
 Beyin kabuğu Her bir yarı küre dört loba
ayrılır.
1- Frontal (Alın)
2- Perietal (Çeper)
Merkez Oluk
3- Oksipital (Ense)
4- Temporal (Şakak)- Alın ve çeperde yanlamasına oluk
Beyin Kabuğu ve Duyu Alanları
 Görme Oksipital lob (Ense )
 İşitmeYanlamasına oluk
 Beden Duyumları  Merkez oluk boyunca
çeper lobu (dokunma, sıcak - soğuk, beden
hareketleri)
Dört beyin lobu ve duyu-motor alanları
Merkez oluk
Birincil motor alan
Birincil beden-duyu alanı
ÖN
ARKA
Yan oluk
Birincil görsel alan
Birincil işitsel alan
Beyin Kabuğu ve Hareket
 Beden Hareketleri  Merkez oluğu boyunca
frontol lob
Motor Korteks ve beden-duyu korteksi
Beyin Kabuğu ve Öğrenme, Düşünme,
Algılama, Bellek
 Duyusal ve motor korteks dışında kalan tüm
alan Bağlantı Kurucu Korteks (kabuk) olarak
tanımlanır.
Beyin yarımkürelerinin işlevleri
SOL
Yarımküre
Ardışık analiz: enformasyonu sistematik, mantıklı
yorumlama ve üretme: dil, matematik, soyutlama ve
akıl yürütme. Belleği bir dile göre depolama.
SAĞ
yarımküre
Bütüncül işlevde bulunma: Kişinin çevresinin
“bütüncül resmini oluşturmak için çok duyumlu
verileri işleme. Görsel-uzamsal beceriler. Dans etme
ve jimnastik gibi bütüncül işlevler buradan kontrol
edilir. Bellek işitsel, görsel, uzamsal nitelikte
depolanır.
Çevresel Sinir sistemi
Somatik Bölüm
Getirici nöronlar
Aynı Sinir Demeti
Hasar Duyumda
azalma bozulma
Götürücü nöronlar
Hasar  Felç
Çevresel Sinir sistemi
Otonom Bölüm
 İç Salgı Bezleri
 Düz Kaslar (Damar,
mide, bağırsak,
iç organlar)
 Kalp
Beynin
denetiminden
bağımsız
çalışabilir.
Çevresel Sinir sistemi
Otonom Bölümde iç organların çalışmasını
belirleyen 2 sistem vardır:
 Sempatik  Hızlandırır
örn: Tehlike anında
 Para sempatik  Yavaşlatır
örn: Sindirim, uyku sırasında
Gözbebekleri büyür
Nabız yükselir
Solunum hızlanır
Sindirim yavaşlar
Eller terler
Gözbebekleri kısılır
Nabız yavaşlar
Solunum yavaşlar
Sindirim uyarılır
Eller kurur
Beyin Araştırma Teknikleri
 Belli bölgeleri çıkarmak, tahrip etmek
(ameliyat, yakma)
 Kimyasal (etkisi uzun)
 Elektriksel uyarı vermek (etkisi kısa)
 Beynin ürettiği elektrik dalgalarını
ölçmek (EEG)
İç salgı bezleri
İç salgı bezleri
 Kanallı bezler  Salya, gözyaşı, ter salgılar.
 Kanalsız bezler  Hormon salgılar.
Endokrin Bezler
Hipofiz (pituiter) Bezi
 Yeri: Hipotalamus
İşlevi: Çok sayıda hormon üreterek bazı
dokuları ve diğer iç salgı bezlerinin salgılarını
kontrol eder.
Hipofizde Üretilen Hormonlardan Bazıları
 Antidiüretik Hormon Bedendeki su
miktarını ayarlar.
 Oksitosin Düz kasları etkiler, doğumda
rahim kaslarının kasılmasını sağlar. Süt
bezlerini çalıştırır.
 Büyüme  Kemik ve kas gelişimini sağlar.
Tiroid Bezi
 Salgılanan hormon: Tiroksin
 Hipertiroidizm
 Heyecan, gerginlik, uykuda güçlük, zayıflama,
terleme, susuzluk, kalp atışı artar.
 Hipotiroidizm
 Bedensel ve zihinsel büyüme durur, ağırlık artar,
cansızlık ve yorgunluk hissedilir.
Adrenal / Böbrek Üstü Bezi
 Kortizol Karaciğerde depolu şekeri
serbest bırakarak enerji sağlar.
 Androjen, Östrojen Cinsiyet
hormonları. Her iki cinste de vardır.
Cinsiyete göre oranları değişir.
 Epinefrin(Adrenalin) Acil
durumlarda tepkiyi sağlar. Kalp atışıkan basıncı artar.
 Norepinefrin (Noradrenalin)
Sinaptik aralıklarda kullanılır.
Böbrekler
Diğer bezler
 Paratiroid
 Kandaki kalsiyum ve fosfat
düzeyini kontrol eder.
 Pineal bez
 Günışığına maruz kalmaya
tepki verir.
Diğer bezler (devam)
 Pankreas
 Kandaki şeker düzeyini kontrol eder.
 Gonadlar
 Androjen ve östrojen salgılar.
Kalıtım mı çevre mi?
 Fiziksel özellikler,
 Zeka,
 Duygu ve heyecanlar
Ne ölçüde kalıtımın,
ne ölçüde çevrenin
sonucu?
DAVRANIŞ VE GENETİK
 Kalıtım  Bireyin temel eğilimlerini,
davranışın alt ve üst sınırlarını belirler.
 Çevre  Bu sınırlar arasında özelliğin hangi
noktada gerçekleştiğini belirler.
İKİZ ÇALIŞMALARI
Özdeş İkizler
 Çevre Aynı
Kardeş İkizler
 Gözlenen davranış kardeş ikizlerde
birbirinden farklı, özdeş ikizde aynı ise
kalıtımın,
 Gözlenen davranış her iki ikiz türünde de aynı
ise çevrenin etkisi var demektir.