PowerPoint Sunusu - Ahmet Emin Baysal

PLATON:
SİYASETTE KADININ YERİ
Hazırlayan: Prof. Dr. Kadir CANATAN
1
BATI DÜŞÜNCESİ: FELSEFE NEDİR?
• İki büyük gelenek: «Filozofik gelenek» (Batı) ve
«Profetik Gelenek» (Doğu)
• Filozof sözcüğü philos (sevgi) ve sophia
(bilgelik) sözcüklerinin birleşmesinden
meydana gelmiştir. Yani «bilgeliği seven kişi»
anlamındadır.
• Felsefe, «hikmet yolu»dur.
FELSEFENİN ALANLARI
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Epistemoloji (Bilgi felsefesi)
Ontoloji (Varlık felsefesi)
Estetik (Güzellik felsefesi)
Etik (Ahlak felsefesi)
Hukuk felsefesi
Eğitim felsefesi (Pedagoji)
Bilim felsefesi
Siyaset Felsefesi
Teoloji (Din felsefesi)
Zihin felsefesi
BATI FELSEFESİ TARİHİ
• Nerede doğmuştur?
• Felsefe, M.Ö. 6. yüzyılda doğmuştur.
• Doğuş yeri İyonya’dır: (Bugünkü İzmir ve Aydın
illeri ile çevresi)
• Felsefe’nin kökenleri: Eski Mısır ve Babil
BATI FELSEFESİ TARİHİ
• Nasıl doğmuştur?
• Felsefe, mitolojik düşünceden akılcı-eleştirel
düşünceye geçişle başlamıştır.
• Daha önce ‘gökyüzü’ doğal olayların açıklama
temeli iken, felsefe dikkat ve düşünceyi
‘yeryüzü’ne çevirmiştir.
BATI FELSEFESİ TARİHİ
• İlk filozoflar hangi sorunlarla ilgilendiler?
•
•
•
•
Doğa: Doğa felsefesi
İnsan: İnsan felsefesi
Felsefenin özel bilgi alanlarına ayrılması
Doğu’dan gelen etkiler ve felsefeye dini
unsurların karışması
BATI FELSEFESİ TARİHİ
• Batı felsefe tarihi nasıl dönemleştirilir?
1. İlkçağ Yunan Felsefesi
2. Ortaçağ Hıristiyan Felsefesi
3. Yakınçağ Felsefesi
– Rönesans ve Reformlar (14.-17. yüzyıl arası)
– 17. Yüzyıl Felsefesi
– 18. Yüzyıl Aydınlanma Felsefesi
– 19. Yüzyıl Felsefesinde Pozitivizm ve benzer
akımlar
PLATON HAKKINDA YOKLAMA
• Platon’a «Eflatun» da denilir. Bu isimlendirme
nereden gelmektedir?
• Platon’un en tanınmış öğrencisi kimdir?
• Platon en çok hangi fikirleriyle tanınır?
• Platon en çok hangi eseriyle tanınmıştır?
PLATON (MÖ 427-347)
• Yunan filozofu ve yazarı olan Platon,
Sokrates’in öğrencisi, Aristo’nun ise hocasıdır.
• Batı dünyasında ilk yüksek öğretim kurumu
olan Akademi’nin kurucusudur.
• Çeşitli konularda diyaloglar yazmış ve felsefi
idealizmin babasıdır (İdealar kuramı).
• «Batı felsefe tarihi, Platon’un çalışmalarına
düşülmüş bir dipnottur» (Whiteheads)
ESERLERİ
«Devlet» adlı kitabı sağlıklı ve
mutlu bir toplum hayatı için
düşündüğü devlet modelini
anlatır. Günümüzdeki devlet
felsefesi üzerinde temel
kaynaklardan biri olması
açısından önemlidir. Aynı
zamanda mutluluk felsefesi
üzerine yazılmış bir metindir.
DEVLETİN TEMEL
KONULARI/BAŞLIKLARI
• Doğruluk/Erdem
• Eğitim
• Mutluluk
• Değerler
• Devlette kadının yeri
• Filozof-kral
• Mağara benzetmesi
• Devlet düzeni
• Sanatlar
DEVLETTE KADININ YERİ
• TEMEL KAVRAMLAR:
«DEVLET» VE «KADIN»
• TEMEL ÖNERME:
PLATON’A GÖRE
«DEVLETTE KADININ YERİ» SOMUT OLARAK NE
ANLAMA GELMEKTEDİR?
İDEAL DEVLETTE SINIFLAR
Yöneticiler
(Bilgelik)
Bekçiler
(Cesaret)
Çalışanlar
(Kanaatkarlık)
NASIL BİR EĞİTİM?
1. PROBLEM: GELENEKLERLE ÇATIŞMA
OLMAZ MI?
GELENEKLER DEĞİŞİR!
2. PROBLEM: NE KADAR AKILCI?
3. PROBLEM: KARŞI-DÜŞÜNCEYLE
EMPATİ
5. PROBLEM: TARTIŞMA MI, ÇEKİŞME
Mİ?
4. PROBLEM: DÜŞÜNCEMİZDE
ÇELİŞKİYİ AŞMAK!
BİR «İŞE YATKINLIK» NEDİR?
ERKEK HER BAKIMDAN ÜSTÜN MÜ?
KADIN VE ERKEK YARATILIŞTA EŞİT
AMA…
PEKİYİ NASIL OLACAK?
PEKİYİ NASIL OLACAK?
TEKRAR BAŞA DÖNMEK!
KADININ ERKEK GİBİ BEKÇİ OLMASI
NASIL OLACAKTIR?
MÜDAHALECİ EĞİTİM, OTORİTER
DEVLET!
CİNSEL YAŞAMA MÜDAHALE!
NÜFUS POLİTİKASI!
ÇOCUKLARA BAKMAK KİMİN
GÖREVİDİR?
NASIL BİR DEVLET?
SONUÇLAR
• Plato, devlet işlerinde kadın ve erkeğin eşit olarak
muamele görmesini savunur.
• Bunun mümkün olması için, iki cinsin de aynı
eğitimden geçmesi gerekir. Eşitlik için eğitim şart!
• Organizmacı ve paternalist bir devlet görüşüne
sahip olduğu için devlet ve toplum yararına
insanların cinsel ve ailevi yaşamı kadar ülkede
nüfus planlamasına da müdahaleyi meşru görür.