LİSE I COĞRAFYA (HAVA VE İKLİM) Soru 1. Sıcaklık arttıkça havanın taşıyabileceği su buharı miktarı da artar. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonuçlarından birisidir? A) Orta kuşakta karaların batı kıyılarının çok yağış alması B) Havanın bulutsuz olduğu kış günlerinde günlük sıcaklık farkının fazla olması C) Yeryüzünden ısı kaybının fazla olduğu kış gecelerinde don olayının görülmesi D) Havanın nemli olduğu yerlerde bitki örtüsünün gür olması E) Gündüz, sis yoğunluğunun geceden daha az olması Soru 4. Atmosfer'in katı olan Troposferin kalınlığı Ekvator'da fazla, kutuplarda ise azdır. Dünya'nın dönüş hızının; Ekvator'da kutuplara göre daha fazla olması Ekvator'da yükselici, kutuplarda alçalıcı hava hareketinin görülmesi III. Havanın sıcaklığının yükseldikçe azalması Troposfer'in kalınlığının farklı olmasında yukarıdaki olaylardan hangisi veya hangileri etkili değildir? I. II. A) B) C) D) E) Yalnız I Yalnız II I ve II II ve I III ve I Soru 2. Sıcaklık arttıkça havanın taşıyabileceği su buharı miktarı da artar. Aşağıdakilerden hangisi bu bilgiyle açıklanamaz? A) Gündüz, sis yoğunluğunun geceden az olması B) Kutup bölgelerinde yağışın az olması C) Sıcak çöllerde bağıl nemin düşük olması D) Bir dağı aşarak oluşan fön rüzgârlarının kurutucu etki yapması E) Havanın bulutsuz olduğu günlerde günlük sıcaklık farkının fazla olması Soru 5. Sanayi kuruluşlarından ve araçlardan Atmosfer'e karışan yabancı maddelerin, özellikle kükürtdioksit, karbonmonksit ve katı maddelerin canlılar üzerinde meydana getirdiği tahribatlara duman zararları denir. Aşağıda isimleri verilen şehirlerin sanayileşme oranları düşünüldüğünde hangisinde duman zararlılığının daha fazla olduğu söylenebilir? A) B) C) D) E) Şanlıurfa Yozgat Kocaeli Kütahya Ağrı Soru 3. Aşağıda işaretlenmiş alanlardan hangisinde ok yönünde gelen rüzgarın yağış getirmesi beklenir? Soru 6. Aşağıdakilerden hangisi atmosferin yerden yansıyan ışınlarla ısınmasının bir sonucudur? A) B) C) D) E) Yalnız 1 Yalnız 2 Yalnız 3 1 ve 3 1 ve 2 A) Atmosfer gazlarının yoğunluklarının alt tabakalarda artması B) Yükseldikçe hava basıncın azalması C) Güneş ışınlarının üst katlarda tutulması D) Atmosferde yükseldikçe sıcaklıkların azalması E) Yoğunlaşmanın üst katlarda artması Soru 7. Karasal iklimlerin görüldüğü yerlerde ocak ayı en soğuk ay iken temmuz ayı en sıcak aydır. Deniz etkisindeki iklimlerde ise en soğuk ay şubat iken en sıcak ay ağustos ayıdır. Soru 10. Aşağıdaki Türkiye haritası üzerinde numaralı alanlardan hangisinde yağışlar 150-200 KM iç kısımlara kadar ulaşmaktadır? Denizel iklimler ile Karasal iklimler arasındaki bu temel farklılığın sebebi nedir? A) Denizlerin karalara oranla daha geç ısınıp daha geç soğuması B) Denizel iklimlerde nemlilik derecesinin daha fazla olması C) Denizel iklimler üzerinde okyanus akıntılarının etkili olması D) Denizel iklimlerin karasal iklimlere oranla daha ılıman olması E) Denizel iklimlerde yağış rejiminin daha düzenli olması Soru 8. Eğer Dünyamızı saran bir atmosferimiz olmasaydı aşağıdaki olaylardan hangisinin olması beklenirdi? A) B) C) D) E) Yıl boyunca yağış olması Mor ötesi ışınların tutulması Sıcaklığın yıl boyunca aynı kalması Gölgelerin tam karanlık olması Yerüstü ve yeraltı sularının artması Soru 9. Karalar, Kuzey Yarımküre'nin % 30'unu, Güney Yarımküre'nin ise sadece % 19'unu kaplar. Kuzey Yarımküre'de, I. Karalar üzerinde yıllık sıcaklık farklarının, Güney Yarımküre'ye göre daha fazla olması II. Dünya'nın en yüksek doruğu ile en derin çukurunun bulunması III. Sürekli rüzgârların Güney Yarımküre'dekinin tersi yönde sapması olgularından hangileri, karaların yarımkürelere dağılışındaki bu farklılığın bir sonucudur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve III E) I, II ve III A) B) C) D) E) I II III IV V Soru 11. Yer şekillerinin sıcaklık dağılışı üzerinde belli bir etkisi vardır. Bu etki kaldırıldığında, Türkiye’nin yıllık sıcaklık ortalamalarının nasıl olması beklenir? A) Kıyılarda yüksek, iç kesimlerde düşük B) Kuzey ve Güneyde düşük, iç kesimlerde yüksek C) Güneyde yüksek, Kuzeyde düşük D) Doğuda yüksek, Batıda düşük E) Her yerde eşit Soru 12. Türkiye’nin yıllık sıcaklık ortalamaları deniz seviyesine indirgendiğinde yıllık sıcaklık ortalamalarının Güneydoğu Anadolu Bölgesinde fazla olduğu görülmektedir. Bu duruma sebep olan faktör aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) Yer şekilleri Buharlaşma miktarı Denizellik Enlem derecesi Denize uzaklık Soru 13. Türkiye’nin iç bölgelerinde günlük sıcaklık farkları kıyı bölgelerine göre daha fazladır. Bu durumun temel sebebi nedir? A) B) C) D) E) Enlem ve denizellik Karasallık ve denizellik Yükselti ve bitki örtüsü Yükselti ve karasallık Enlem ve karasallık Soru 14. Türkiye’de kış aylarında kuzeye gidildikçe enleme bağlı olarak sıcaklıkların azalması gerekmektedir. Fakat Karadeniz Bölgesinde bunun tam tersi bir durum söz konusu olmaktadır. Kış aylarında Karadeniz Bölgesi kıyı şehirlerinde hava sıcaklıkları, Akdeniz Bölgesi kıyı şehirleri kadar olmaktadır. Bu duruma sebep olan faktör nedir? A) B) C) D) E) Hamsin Siroko Samyeli Meltem Lodos Soru 16. Türkiye’de çok çeşitli iklim tiplerinin görülmesinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) A) B) C) D) E) Adana Konya Ankara Trabzon Mardin Soru 18. Aşağıda verilen şehir çiftlerinden hangilerinde yıllık sıcaklık farkları diğerlerine göre daha azdır? A) B) C) D) E) Mersin - Konya Konya - İskenderun Yalova - Balıkesir İzmir - Rize Erzurum - Adana Enlem faktörüdür Karasallık faktörüdür Yükselti faktörüdür Denizellik faktörüdür Bitki örtüsü faktörüdür Soru 15. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaz kuraklığının belirgin olmasında aşağıdaki rüzgârlardan hangisi etkili olmaktadır? A) B) C) D) E) Soru 17. Aşağıdaki merkezlerden hangisinde yağış miktarı diğerlerine göre daha fazladır? Ilıman iklim kuşağında yer alması Yer şekillerinin çeşitlilik göstermesi Üç kıtayla çevrili olması Bitki çeşitliliği Denizlerle çevrili olması Soru 19. Yıllık yağış miktarı Mardin’de 690 mm. Kars’ta 534 mm dir. Yağış miktarı daha fazla olmasına rağmen Mardin’in Kars’tan daha kurak olması bu yörenin hangi özelliğine bağlanabilir? A) B) C) D) E) Yer şekli bakımından sade olması Buharlaşmanın fazla olması Bitki örtüsünün bozkır olması Akarsu ağının seyrek olması Yağışın yağmur olarak düşmesi Soru 20. Karadeniz Bölgesinde kıyı ile iç kesimler arasında iklim özellikleri bakımından büyük farklılıklar gözlenmektedir. Fakat bu farklılıkları Orta Karadeniz Bölgesinde görememekteyiz. Orta Karadeniz Bölgesinde farklılığın çok az olması ya da hiç olmamasının nedeni bedir? A) B) C) D) E) Dağların yükseltisi Kıyı şekli Kıyı akıntıları Fön rüzgârları Bitki örtüsü CEVAP ANAHTARI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 E E C A C D A C C D C E D D C B D D B A