Ankara Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı Açık Ders Malzemeleri Ders izlence Formu Dersin Kodu ve İsmi ECZ394 FARMAKOLOJİ II Dersin Sorumlusu PROF. DR. SERAP GUR Dersin Düzeyi LİSANS Dersin Kredisi 3 Dersin Türü ZORUNLU Dersin İçeriği Farmakoloji, ilaçların keşif prosesinin en önemli temel taşlarından biridir. Farmakolojide, “hücre reseptörleri” nin bilinmesi ve ilaç keşfinde oldukça önemlidir. Bu kavramı ilk olarak, önemli bir bakteriolog ve kimyacı olan Paul Ehrlich “salvarsan”ı frengi (sifiliz) için sentezlediği ve keşfettiği sırada ortaya atmıştır. Ehrlich’in bakteriler üzerinde yaptığı araştırmanın temelinde, “aslında vücut hücreleri de birçok reseptörlere sahiptir ve vücut sıvılarında bulunun çeşitli maddelerle bu reseptörler kombine olabilirler” düşüncesinde yatmaktaydı. Daha sonra, Ehrlich, “bazı bakterilerin metabolik ürünleri, bazı hücrelerin reseptörleri ile birleşebilirler ve böylece hücreleri de hasarlayabilirler” teorisini de ortaya atmıştır. Bu araştırıcı, reseptörleri önceleri “güvenli olmayan yan zincirler” olarak gördüğünü belirtmiştir ve enzimler ve proteinlere benzer yapıda olduğunu belirterek ilk modern farmakolojinin temellerini ortaya koymuştur. Farmakoloji, hem genel, hem de özelleştirilmiş tekniklerin geliştirilmesiyle günümüzde oldukça fazla biçimde ivme kazanmıştır. Geçmişten günümüze, farmakolojinin süregelen gelişimi gelecekte modern ilaç keşfinde kritik rol oynayacağını işaret etmektedir. Farmakolojik çalışmalar, ilaçların etkisi ve onların etkilerinin nasıl olduğunu açıklamaktadırlar. İlacın ne yaptığı ile nasıl yaptığı arasında fark vardır. Örneğin, amkosisilin streptokoklarla gelişen boğaz enfeksiyonlarını iyileştirir, ve öte yandan simetidin duedonal ülserlerin, iyileşmesine yardım eder. Farmakoloji “nasıl” sorusunu sorar. Amoksisilin infeksiyona neden olan bakterinin hücre duvarı “mukopeptid sentezi”ni inhibe eder ve simetidin histamin H2 reseptörlerindeki antagonist etki ile gastrik asid sekresyonunu antagonize eder. Yeni ilaçlarin gelişmesi için esas taslaklar, istenen aktivitenin gözlenmesi, tayin edilen etki modu ya da biçimi, kantitatif ilaç aktivitesini içermelidir. Vücuda giren ve hastalık etkeni olan organizmalar çok çeşitli oldukları için (bakteri, mantar, virus, plazmodi, layşmanyalar, riketsiyalar, bakteriler, funguslar, helmintler) ilaç grupları da çeşitlilik göstermektedir. Sayıları yüzleri bulan ve çoğu ticarette kullanılmayan antibiyotiklerin bir kısmı doğal maddelerden yarı sentetik olarak üretilmektedir. Antibiotikler veya kemoterapötikler konususunun alt başlıklarında aşağıdaki konular anlatılmaktadır: 1-Kemoterapötiklere giriş: Infeksiyon tedavisinin farmakolojik ve farmakokinetik esasları 2. Beta-laktam antibiotikler I:Penisilinler 3. Beta-laktam antibiotikler II: Sefalosporinler ve diğerleri 4. Makrolid, linkozamid ve streptogramin antibiotikler 5. Tetrasiklinler 6. Amfenikoller 7. Aminoglikozidler 8. Sulfonamidler, ko-trimoksazol ve trimetoprim. Dersin Amacı Eczacılık alanının oldukça önemli olan bu dersin amacı; farmakolojinin esaslarını, ilgili reseptörlerini ve hastalıklarda kullanılan ilaçları ayrı bölümler halinde vererek öğrencinin misyon kazanmasını sağlamaktır. Dersin Süresi 3 saat/hafta Eğitim Dili TÜRKÇE Ön Koşul - Önerilen Kaynaklar - Laboratuvar Diğer-1 -