endüstri mühendisliği ders notu

advertisement
T.C.
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
Sürekli Eğitim Uygulama
ve Araştırma Merkezi
2015
ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ
DERS NOTU
1. İŞ ETÜDÜ
1.1 İş Etüdü’nün Tanımı
İş etüdünün birçok tanımı mevcuttur. Bunlar içinde kabul gören bazı tanımlar aşağıda verilmiştir:
İş etüdü, insan çalışmasını gerektiren bir işin veya iş grubunun bütün yönleri ile incelenmesinde
kullanılan, metot etüdü ve iş ölçümü tekniklerini içeren genel bir terimdir. Bu teknikler faaliyetlerde
iyileştirmeyi sağlayabilmek için gözden geçirilmekte olan işin ekonomisine ve verimliliğine etki eden tüm
faktörlerin araştırılıp incelenmesinde sistematik bir yol oluşturmaktadır.
Yukarıda belirtilen tanımı ile iş etüdü; hangi sistem olursa olsun insan-makine-malzeme
sistemlerinin dengeli ve ekonomik işleyişinin tasarımı ile ilgili bir çalışma alanıdır. Bu çerçeve içinde ele
alındığında, iş etüdünün amaçları genel olarak;










İşi yapmanın en ekonomik yolunu bulmak,
Önerilen metot ile gerekli malzeme ve araçları standart hale getirmek,
Belirlenmiş bir verimlilik düzeyinde çalışmak üzere eğitilmiş bir işçinin işi yapması için gerekli
zamanı tespit etmek,
Gereksiz faaliyetlerden kurtulmak,
Gerekli faaliyetleri mümkün olan en ekonomik şekilde düzenlemek,
İş ile ilgili doğru zaman standartlarını saptamak,
Metodun standart uygulamaya geçirilmesini sağlamak,
Üretimde kullanılan kaynaklardan yararlanma oranını artırmak,
İşgücünü eğitmek,
Varolan çalışma koşullarından daha iyi çalışma koşullarına geçmek
olarak özetlenebilir.
Mal veya hizmet üreten tüm üretim sistemlerinde iş etüdünün kullanılmasının esas amacı,
verimliliği artırmaktır. Bu sonuca ulaşmak ona bağlı birtakım amaçların gerçekleştirilmesini gerektirir. Bu
amaçlar gerçekleştirilmeye çalışılırken uyulması gereken temel varsayımlardan biri de işlerin tanımlı
faaliyetlerinden herhangi birinin kaybına izin verilmemesi gereğidir. Böylece, tanımlanmış bir iş ile ilgili
faaliyetler, bu işin yapılması ile sağlanacak fayda dikkate alınarak değerlendirilirler.
İş etüdü, üretim faaliyetleri ile ilgili görev yada işleri, etkileyici faktörleri de dikkate alarak analize
tabi tutar. Genel olarak işi etkileyen altı faktörden bahsedilebilir. Bunlar: mamul (özellikler ve kalite
standartları), malzeme, kullanılan makine ve araç-gereç, çalışılan yer, işlem sırası ve uygulanan yöntemdir.
Tanımlı bir işin yada faaliyetin gerçekleştirilmesinde nitelik, süre ve miktar belirleyici rol oynayan
baskın faktörlerdir. Buna göre iş etüdü, yukarıdaki amaçları gerçekleştirmek üzere emek yoğun
faaliyetlerdeki analizlerde kullanılır. Ancak işin yapılmasında emekle birlikte bir üretken birim bütünü
oluşturan diğer üretim faktörleri (malzeme, araç-gereç, tezgah ve yerleşim gibi) üzerinde de dolaylı
analizler gerçekleştirilebilir. Bu tür analizlerde yapılacak değişikliklerin boyutu, süre ve maliyet ile önemli
ölçüde ilişkilidir. Tek başına iş etüdü çalışmasıyla, emek dışı faktörlerde radikal değişiklikler oluşturacak
politika ve uygulamalardan kaçınılmalıdır. Çünkü iş etüdü ile örneğin iş yerinin yeniden düzenlenmesi,
tezgah veya makine yenilenmesi yada teknoloji değişikliği gibi maliyeti yüksek ve uzun sürede
gerçekleştirilebilecek kararların alınması doğru değildir. Bu tip kararlar için uygun tekniklerin (yenileme ve
yerine koyma, işyeri düzenleme, rotalama vb.) kullanılması, alınacak kararların etkinliğini artıracaktır.
Üretim süreci boyunca tanımlanmış faaliyetler, üretken birimlerin yönetsel yada fiziksel nitelikli
görevlerini (işlerini) yerine getirmeleriyle gerçekleştirilir. Buna, işin fonksiyonel kapsamı denir. Diğer
1
taraftan, genellikle adam-saat veya makine-saat birimiyle ölçülen ve işin tamamlanma süresi olarak ifade
edilen bir iş kapsamından daha bahsedilir. İş etüdü, her iki iş kapsamının analizinde de önemli bir yere
sahiptir.
Diğer taraftan, tamamlanma süresi itibariyle iş kapsamı ise bir takım alt düzeylerden ve
elemanlardan oluşur. Burada ilk düzey mevcut koşullar altında işin toplam tamamlanma süresidir. Toplam
iş süresi olarak da ifade edilen bu düzey, işin tanımında yer alan başlangıç ve bitiş noktaları arasında geçen
süreyi göstermektedir. Bu süre içerisinde iş etüdü açısından önemli olan üç özellik vardır. Bunlar:



Doğrudan üretimde bulunulan etken süre.
İşçilere yasalar gereği verilen dinlenme payları ile işçi ve makinelere iş ölçümü gereği verilen
dinlenme payları
İş süresinin içindeki dinlenme paylarının dışındaki etken olmayan süre.
İş etüdünü oluşturan iki önemli teknik metot (hareket) etüdü ve iş ölçümü dür. Her iki ana
tekniğinde ayrı ayrı önemi vardır ve iş etüdü çalışmaları açısından birbirini tamamlarlar. Buna göre daha
etkin ve kolay metotlar uygulayabilmek ve maliyetleri düşürmek amacıyla işi yapmanın mevcut veya
önerilen şekillerin sistematik olarak geçirilmesi ve eleştirel gözle incelenmesi işlemine metot etüdü denir.
İş ölçümü ise kalifiye bir işçinin belli bir işi tanımlanmış bir performans düzeyinde yürütebilmesi için
gerekli olan zamanı saptamak amacıyla hazırlanmış tekniklerin uygulanmasıdır. Metot etüdü ve iş ölçümü
teknikleri de kendi yapıları içinde çeşitli alt teknikleri içerirler. Örneğin metot etüdünde kullanılan akış
şemaları, çoklu faaliyet şemaları ve ip diyagramları ile iş ölçümünde kullanılan zaman etüdü, iş
örneklemesi ve standart veri kullanımı bu tekniklerin bazılarıdır. İş etüdü uygulamalarında genellikle
izlenilen yol önce metot etüdü çalışmalarını yapmak ve uygulanan metodun kullanılabilecek en düşük
maliyeti ile en etkin metot olup olmadığını incelemektir. Ancak metot konusunda bir karara sahip
olduktan sonra o iş üzerinde iş ölçümü yapılmalıdır. Yapılan iş üzerindeki ek iş kapsamı ortadan
kaldırılmadıkça veya mümkün olan en alt düzeye indirilmedikçe, yapılan işe ait performans standardını
saptamanın işletme verimliliğine bir katkısı olmayacaktır.
1.3 İş Etüdü’nün Aşamaları
İş etüdü çalışmalarının kalıplaşmış sekiz aşaması vardır. Bunlar:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Yapılacak işin yada sürecin seçimi.
Seçilen işin yada süreçle ilgili bilgilerin toplanması ve uygun kayıt ortamlarına kayıt edilmesi.
Kaydedilen olayların eleştirisel bir gözle incelenmesi ve analiz edilmesi.
Analiz sonucunda en ekonomik yöntemin geliştirilmesi.
Geliştirilen yöntemin kapsadığı iş miktarının ölçülmesi ve standart zamanın hesaplanması.
Yeni yöntemin ve buna bağlı olarak standart zamanın tanımlanması.
Yeni yöntemin ve sürenin onaylanarak, standart uygulama olarak sisteme yerleştirilmesi.
Yeni standartların iyi bir denetimle sürdürülmesi.
Sayılan aşamalardan birinci, altıncı, yedinci ve sekizinci aşamalar metot etüdü ve iş ölçümü için
ortak aşamalardır. İkinci, üçüncü ve dördüncü aşamalar doğrudan metot etüdüyle ilgiliyken beşinci aşama
iş ölçümüne aittir. Görüldüğü gibi bu sekiz ana aşamayı, ilgi alanları itibariyle iş etüdünün bölümlerine
göre tasnif etmek mümkündür. Bununla birlikte her bir bölümün kendine özgü ve daha detaylı adımlar
süreci mevcut olup bu süreçler ilerleyen bölümlerde incelenecektir.
2
2. METOT ETÜDÜ
2.1 Metot Etüdünün Tanımı ve Gelişimi
Metot etüdünün hedefi, gereksiz olan iş elemanlarını ortadan kaldırmak ve gerekli iş elemanlarını
yapmanın en çabuk ve en iyi metodunu elde etmektir. Bu hedef çerçevesinde metot etüdü terimi,
herhangi bir örgütsel sistem içindeki insan ve makinelerin, yaptıkları işler üzerindeki etkinliğini arttırmaya
yönelik çalışmalarda kullanılan bir grup analiz tekniğini ifade etmektedir.
Metot etüdünde uluslar arası kabul görmüş bir tanım şöyledir: Metot etüdü, daha kolay ve daha
etken yöntemlerin geliştirilmesi, uygulanması ve maliyetlerin düşürülmesi amacıyla, bir işin yapılışındaki
mevcut ve önerilen yolların dizgesel olarak kaydedilmesi ve eleştirilerek incelenmesidir.
Bir ürünün miktarında ve kalitesinde herhangi bir iyileştirme yapmadan önce operasyon
sürelerinin tespiti, iş çizelgelenmesi veya iş yükünün dengelenmesi, standart zamanların hesaplanması ve
yeni önerilerin geliştirilmesi gerekir. Bir projede proses veya akış üzerinde yapılan çalışmalar makro
hareket etüdü çalışmaları olarak adlandırılırken bu operasyonlar için yapılan ek detay çalışmalar mikro
hareket etüdü çalışmaları olarak adlandırılır.
Frank Gilbert tarafından ortaya atılan hareket etüdü metot etüdü ile aynı alanı kapsamakla
birlikte, bugünkü uygulamada hareket etüdü yerine çok daha yaygın olarak metot etüdü terimi
kullanılmaktadır. Kayıtlara geçmiş ilk metot etüdü çalışmasının 1760 yılında toplu iğne imalatı konusunda
çalışan Fransız mühendis M.P. Perronet tarafından yapılmış olup, sistematik olarak ilk uygulanışı 1883
yılında Frederick W. Taylor tarafından gerçekleştirilmiştir.
Yine aynı yıllarda Frank ve Lilian Gilberth, metot etüdüne daha ayrıntılı bir analiz getirmişlerdir.
Gilbretler belli bir işi insan vücudunun temel hareketleri düzeyinde elemanlarına ayırmışlar ve o işin
yapılması için gereksiz gördükleri elemanları ortadan kaldırma yoluna gitmişlerdir. Bundan sonra geriye
kalan iş elemanlarını en iyi sırada tekrar bir araya getirerek iş için en iyi metodu geliştirmişlerdir.
Gilbreth’ler yapmış oldukları bu çalışmayı hareket etüdü olarak tanımlamışlar, ancak, daha sonraları
hareket etüdü tekniğini geliştirerek 1912 yılında mikro hareket etüdünü geliştirmişlerdir.
Metot etüdünün uygulama alanları, günlük hayatta tahmin edilenden daha fazladır. Gerek hizmet
sektöründe gerekse endüstri sektöründe, sayısız konularda başarı ile uygulanması mümkündür. Metot
etüdünün uygulandığı belli başlı alanlar şunlardır:






Genel imalat yöntemlerinin ve metotların iyileştirilmesi,
Fabrika, atölye, ve iş istasyonlarının yerleşim düzenlerinin iyileştirilmesi,
Tesis ve teçhizatta tasarım iyileştirmeleri,
İnsan çabasının ekonomik olarak harcanması ve yorgunluğun azaltılması,
Malzemelerin, tezgahların ve işgücünün kullanımının iyileştirilmesi,
Daha iyi bir fiziksel çalışma ortamı geliştirmek.
Metot etüdünün, verimi, insanca çalışma koşulları altında en yüksek seviyede tutma amacına
ulaşmak için gereken ara hedefleri şunlardır:





İşçinin boş bekleme süresini azaltmak,
İşçinin gereksiz hareketlerini ortadan kaldırmak,
Üretim süresi boyunca iş akışını dengelemek,
İşçiler üzerinde eşit iş yükü dağılımını sağlamak,
İşçinin çalışma hızını artırmak,
3




Daha iyi çalışma koşulları tasarlamak,
Makinelerin boş bekleme zamanlarını azaltmak,
Malzeme kaybını azaltmak,
Kalite sorunlarını azaltmak.
2.2 Metot Etüdünün Aşamaları
Bilimsel yönetim prensipleriyle problem çözmeye çalışan teknikler, sistematik bir sıra takip ederler.
Metot etüdünde izlenecek yol, sistematik bir yapıya sahip olup, herhangi bir problemin çözümünde
kullanılan bilimsel yaklaşım prensipleri çerçevesinde belirlenmiştir. Bu yaklaşım ile belirlenen metot etüdü
aşamaları şöyledir.
a. İŞİN SEÇİMİ: Metot etüdü konusunun seçimi.
b. KAYITLARA GEÇİRME: Uygulanmakta olan metoda ait bütün verilerin doğrudan gözlem yoluyla
kayıtlara geçirilmesi.
c. İNCELEME: Elde edilen verilerin , sırası ile ve amaca en iyi hizmet edecek teknikleri kullanarak
eleştirici bir gözle incelenmesi.
d. GELİŞTİRME: Karşılaşılabilecek bütün durumları dikkate alarak; en pratik ekonomik ve etkin
metodun geliştirilmesi.
e. TANIMLAMA: Yeni metodun ayrıntılarını belirtmek üzere tanımının yapılması ve kayıtlara
geçirilmesi.
f. UYGULAMA: Geliştirilen metodun uygulamaya geçirilmesi.
g. SÜREKLİLİK SAĞLAMA: Standart uygulamada, düzenli kontroller ile sürekliliğin sağlanması.
Metot etüdü çalışmalarında yukarıda verilen aşamaların kapsamlarına olduğu kadar, sıralarına da
önem vermek çalışmanın başarısı için önemlidir.
2.2.1 İşin Seçimi
Üzerinde metot etüdü uygulaması yapılması için belirli bir iş seçileceği zaman bazı faktörlerin
dikkate alınması gerekir. Bunlar ekonomik faktörler, teknik faktörler ve insan faktörü başlıkları altında
toplanabilir.
Ekonomik Faktörler: Yapılacak olan metot etüdünün ekonomik bir sonuca ulaşıp ulaşmayacağı tüm
aşamalar için önemlidir. İşletme açısından ekonomik değeri az veya uzun süreli uygulanmayacak olan işler
üzerinde uzun araştırmalar gerektiren metot etüdü çalışmalarına girmenin zaman kaybına neden olacağı
açıktır. Bu durumda sorulması gereken sorular, metot etüdüne başlamanın ve etüt çalışmalarını devam
ettirmenin ne gibi kazançlar sağlayacağı ile ilgili olmalıdır. Metot etüdünde konu olacak ilk işler, diğer
üretim faaliyetlerini yavaşlatacak veya durduracak şekilde darboğaz niteliği taşıyan işlerdir.
Teknik Faktörler: Burada dikkat edilmesi gereken nokta, metot etüdünün konusu olan iş hakkında gerekli
ve yeterli düzeyde teknik bilgiye sahip bulunup bulunmadığıdır.
İnsan Faktörü: Önceden tahmin edilmesi güç olan metot etüdünde işin seçimini etkileyen en önemli
faktördür. Gerek araştırma çalışmalarının sürdürülmesi gerekse metot üzerinde değişikliklerin yapılması
aşamalarında insanların duyacağı duygusal tepkiler söz konusudur.
2.2.2 Mevcut Metodun Kaydedilmesi
Uygulamada, işin seçiminden sonra gelen aşama mevcut duruma ilişkin bütün gerçek verilerin
kayıtlara geçirilmesi işlemidir. Başarılı bir metot etüdü çalışması gerekli kayıtların doğruluları ile
4
mümkündür. Bu veriler inceleme çalışmalarının ve geliştirilecek iyileştirilmiş metodun esasını
oluşturacaktır.
Herhangi bir konuda elde edilmiş verileri kayıtlara geçirmenin alışılmış şekli, gözlem sonuçlarının
yazıya dökülmesidir. Fakat bu yol, endüstride çok sık rastlanan ve karmaşık bir yapıya sahip bulunan
işlemler için geçerli olmamaktadır. Birkaç dakika süren basit bir işlemin bile tüm ayrıntılarını bu şekilde
yazmak birkaç sayfa tutabilir.
Araştırma Teknikleri:
Araştırma teknikleri, genelde sürecin özelliklerini belirlemeye yönelik olan tekniklerdir. Bu
teknikler ile süreç detaylı bir şekilde çözümlenmekte ve teknik özellikleri belirlenmeye çalışılmaktadır. Bu
teknikler tek başlarına kullanılabileceği gibi problem tipine bağlı olarak birlikte de kullanılabilir. Bu kısımda
incelenecek teknikler sırasıyla histogram, pareto analizi, sebep-sonuç diyagramı, gantt şeması ve pert
şemasıdır.
Kayıt ve Analiz Teknikleri:
Kayıt ve analiz teknikleri, iş süreçlerini oluşturan tüm faaliyetlerin ayrıntılı bir şekilde belirlenmesi
amacıyla kullanılan tekniklerdir. Bu teknikler ile süreç detaylı bir şekilde elemanlarına ayrılmakta, amaca
katkısı olmayan ve/veya sürecin öngörülen çıktıyı üretmesine engel olan faaliyetler belirlenmektedir. Bu
tekniklerde araştırma tekniklerinde olduğu gibi birlikte de kullanılabilir yapıda olan tekniklerdir. Bu
kısımda incelenecek teknikler sırasıyla, işlem süreç şeması, iş akış şeması, akış diyagramı ve işçi-makine
süreç şemasıdır.
İşlem Süreç Şeması: İşlem süreç şeması bütün operasyonların, kontrollerin, verilen zamanın ve üretimde
kullanılan materyallerin ya da hammaddenin varışından biten ürünün paketlenmesine kadar kullanılan iş
süreçlerinin tarihe göre sıralanışını gösterir. Şema bütün parçaların ve alt montajın ana montaja girişini
anlatır. İşlem süreç şeması üretim ve iş ayrıntılarını bir bakışta verir.
İş Akış Şeması: İş akış şeması, işlem süreç şemasından daha ayrıntılı bilgi içerir. Bir ürün veya bir parçası
üzerinde gerçekleştirilen tüm faaliyetlerin (işlem, kontrol, taşıma, depolama, gecikme ve birleşik faaliyet)
gerçekleşme sırasına göre gösteren bir şemadır. İncelenen konunun özelliğine göre, işçi, malzeme ve
teçhizat tipi olabilir.
İş akış şeması özellikle kayıtlı üretim harici gizli maliyetler açısından (mesafeler, gecikmeler ve
geçici depolamalar gibi) değerlidir. Bir kez bu üretim dışı periyotlar işaretlenir ve analistler onları ve
onların oluşturduğu maliyetleri azaltmak için çalışırlar.
İşlem ve kontrollerin kaydedilmesine ek olarak, iş akış şemaları ölçülen depolama gecikmeleri ve
bütün hareketleri gösterir. Böylece iş akış şemalarında, işlem süreç şemalarında kullanılan operasyon ve
kontrol sembollerine ek olarak birkaç sembole daha ihtiyaç vardır. Şemalarda kullanılan bu semboller
aşağıda tanıtılmıştır.
İşlem: Yöntemin veya metodun içinde bulunan ana elemanı yani işlemi ifade etmektedir. Üzerinde
çalışılan malzeme, iş parçası veya üründe fiziksel ya da kimyasal yollarla değişim meydana getirecek
herhangi bir olay işlem sembolü ile ifade edilir. Ayrıca, montaj işinde olduğu gibi parça eklemek veya
çıkarmak ile kavrama elemanı gibi ürünün tamamlanması yönünde yapılan hazırlık işlemleri de bu
5
sembolle gösterilirler. Bunlara eke olarak büro tipi işlerde, bilgi alış verişi ve plan veya hesap yapma
işlemlerini ifade etmek içinde işlem sembolü kullanılır.
Kontrol: Kalite veya miktarın kontrol edilmesi halinde kullanılır. İşlem’de olduğu gibi, ürünün
tamamlanması yönünde bir iş yapılmamaktadır. Sadece gerçekleştirilen işlemin, kalite veya miktar
açısından doğru yapılıp yapılmadığını kontrol etmeyi gösterir.
Taşıma: İşçinin, malzemenin veya teçhizatın bir yerden başka bir yere gitmesini belirtmek amacıyla
kullanılır.
Bekleme: İşin yapımı esnasında meydana gelen zorunlu beklemelerdir. Örneğin; birbirini takip eden
iki işlem arasında bekleyen iş parçasının bekleyişi bu sembolle gösterilir.
Depolama: Malzemenin götürüldüğü veya dağıtımının yapıldığı, kontrol altındaki bir depolama
faaliyetini ifade eder. Mamul veya hammadde stoklama gibi işlemler bu sembolle gösterilir.
2.2.3 Mevcut Metodun İncelenmesi ve Alternatif Çözümlerin Geliştirilmesi
Metot etüdü çalışmalarını kayıt aşamasından sonra sırası ile inceleme ve alternatif çözümlerin
geliştirilmesi aşamaları takip eder. Bu iki aşamayı birbirinden ayırmak yerine, ikisinin bir arada ele alınması
daha uygun olmaktadır. İnceleme aşamasında sorulacak bazı sorular, alternatif metotların
oluşturulmasında kullanacağımız bazı yaklaşımların neler olması gerektiğine karar vermeyi kolaylaştırır. Bu
yaklaşımlar şöyle özetlenebilir:




İşin tamamlanması yönünde katkısı olmayan faaliyetlerin ortadan kaldırılması,
İşin bünyesinde bulunan faaliyetlerin veya iş elemanlarının birleştirilmesi,
İşin bünyesinde bulunan faaliyetlerin veya iş elemanlarının yapılış sırasının değiştirilmesi,
İşin bünyesinde bulunan faaliyetlerin veya iş elemanlarının basitleştirilesi.
Kaydedilen verilere göre yukarıdaki yaklaşımlardan hangilerinin mevcut metodun neresinde
kullanılacağına karar vermek için bazı sorular sorulması gerekmektedir.
Bu sorular, işin içinde bulunan beş tane ana unsur; yani; işlem, taşıma, kontrol, bekleme,
depolama unsurları ile ilgili olarak sorulmaktadır. Söz konusu unsurların sınıflandırılmaları halinde, aşağıda
verildiği gibi iki kategoride toplandıkları görülmektedir.


Gerçekleştikleri sırada malzeme veya iş parçası üzerinde etkili olan unsurlar,
Gerçekleştikleri sırada malzeme veya iş parçası üzerinde etkili olmayan unsurlar.
Belli bir işe ait mevcut metodun ele alınıp incelenmesi sırasında işlem unsurunun diğerlerine göre
daha yüksek oranda var olması arzu edilmektedir. Çünkü, ürünü son haline getiren, yani fiziksel veya
kimyasal yapısında veya şeklinde değişiklik sağlayan işlemlerdir. Buradan hareketle işlemler üretken diğer
unsurlar üretken olmayan unsurlar şeklinde tarif edilebilir.
2.2.4 Önerilen Metodun Tanımlanması, Uygulanması ve Sürekliliğin Sağlanması
Metot etüdü yapılan işe ait yeni yöntem tanımlandıktan sonra, bu yöntemin uygulamasından önce,
yönetimin onayını almak gerekir. İş etüdü uzmanı mevcut ve önerilen yöntemlerin ayrıntılı bir raporunu
hazırlamalı ve düşünülen değişikliklerin nedenlerini belirtilmelidir. İlgili rapor şu bilgileri içermelidir:

Her iki yöntemin birbirine oranla malzeme, işçilik ve genel masraf tutarı ve beklenen kazanç,
6


Gerektiğinde satın alınacak yeni donanımın ve atölye ya da çalışma yerlerinin yeniden
düzenleme masrafları ile birlikte önerilen yöntemin uygulanma masrafı,
Önerilen yöntemin tamamlanması için yapılacak yürütme faaliyetleri.
Önerilen metodun tanımlanması için, standart tezgah takımları ya da özel tezgahlarda yapılan
makineye bağımlı süreç ve yöntemler dışındaki bütün işler için bir standart uygulama formu
hazırlanmalıdır.
Standart uygumla formu basit terimlerle işçi tarafından kullanılacak yöntemleri belirtir. Burada iş
akışı sembolleri kullanılmamalıdır. Formun düzenlenmesinde gerekli olan bilgiler şunlardır:



Kullanılacak araçlar, donanım ve genel çalışma koşulları,
Önerilen yöntemin tanımı,
Çalışma ortamı yerleşim düzeninin bir diyagramı.
Önerilen yöntemin uygulanmasında yönetimin ve işçi temsilcilerinin güçlü bir desteği sağlanmalıdır.
Bu noktada iş etütçüsünün kişisel nitelikleri, ne yapmak istediğini açık ve basit bir biçimde anlatma
yeteneği ve diğer insanlarla geçinme ve güvenlerini kazanmaktaki yeteneği çok büyük önem kazanır.
Önerilen metodun uygulanması şu beş aşamada gerçekleştirilir:





Bölüm deneticisinin değişikliği benimsemesini sağlamak,
Üst düzey yöneticilerin değişikliği onaylamasını sağlamak,
İşçilerin ve işçi temsilcilerinin değişikliği benimsemelerini sağlamak,
Önerilen yöntemin gerekleştirilmesi için işçileri eğitmek,
Metot etüdü yapılan işin istenilen şekilde yapıldığından emin oluncaya kadar, işin yapılışı ile
yakından ilgilenmek.
Yeni bir yöntem uygulandıktan sonra bunun özel şekliyle sürdürülmesi ve işçilerin eski
yöntemlerine dönmelerine ve geçerli bir neden olmadan bu yönteme başka öğeler eklenmesine izin
verilmemesi önemli bir konudur. Bir yöntemin sürdürülmesini sağlamak için yöntemin kapsamı çok açık bir
şekilde tanımlanmalı ve ayrıntıları gösterilmelidir.
Sürekliliğin sağlanmasında iş hazırlama bölümü etkili bir çalışma göstermelidir. İyi bir denetleme
yapılmazsa işçi ve ustabaşılar yerleştirilmiş yöntemden ayrılabilirler. Bu durumda zaman standartları ile
ilgili olarak tartışmalar çıkabilir. Önerilen yöntem ile bir gelişmenin yapılabileceği görülürse, bu durum
yönetim tarafından ele alınarak yeni belirlemeler saptanarak, yeni standartlar belirlenebilir.
7
Download