Kamu Yönetiminin İşleyiş Sorunları

Kamu Yönetiminin İşleyiş
Sorunları
Kamu Yönetiminin İşleyiş Sorunları
• Yoğun norm düzeni içerisinde sürdürülen
bürokratik işlemler aslında hizmetin kişisellikten
uzak, eşitlik ilkesine bağlı, tarafsız ve yasalara
uygun sunulmasını esas almaktadır.
• Kamu hizmetlerinin açıkça belirlenmiş olan yasal
çerçevesi; görevlerin niteliğinin ortaya
konulmasını, hizmet sunum yöntemlerinin
standartlaştırılmasını ve hizmetin sürekliliği
ilkesinin işletilmesini, kararların
gerekçelendirilerek yetkinin kötüye kullanılması
ve suiistimalin önlenmesini sağlamaya dönüktür.
• Ancak bu kapsamda amaç ile uygulamanın çoğu
kez birbiriyle örtüşmediği gözlenmektedir.
• Bu açıdan uygulamalar, kamu hizmetlerinin etkin,
verimli ve güvenilir bir şekilde sunulmasını
sağlamayı amaçlamakta, ancak ortaya çıkan tablo
bunun tam tersini işaret etmektedir.
• Böylece hizmet talep edenlerin gözünde kamu
yönetimi, hantal, yasalara bağlı olmayan ve buna
dayalı olarak da keyfiliğin, rüşvetin, yolsuzluğun
etkin ve yaygın olduğu bir yapı görünümüne sahip
olmaktadır.
• Öte yandan kamu yönetimi, iş görmede kayırmacılığın
(patronaj) egemen olduğu, aracıların etkin ve güçlü
olduğu, normal iş-işlemler için bile mutlaka bir aracının
devreye girmesi gerektiğine inanılan bir yapı görünümü
taşımaktadır.
• Nesnelliğin sağlanmasına dönük oluşturulan bürokratik
yapı nihayet, kırtasiyecilik ve alabildiğine işi yavaşlatan
süreçlerle donanmıştır.
• Böylece sistem hizmet talep edenlerin gözünde kaynak
ve emek savurganlığının ve iş görmenin değil eziyet
çekmenin bir aracı haline gelmiştir.
• Sistemi tıkanıklıktan kurtarmak ve bürokratik
işlem sayısını azaltmak, hizmet talep edenlerin
kısa vadede arzu ettikleri nitelikte hizmete
erişmelerini sağlamak için uygulamaya
konulan e-Devlet mekanizmasının da bir türlü
arzu edilen düzeyde işlevsel kılınamaması,
kamu yönetiminin işleyişine ilişkin bir başka
sorun olarak ortaya çıkmaktadır.
• Bununla birlikte Türk kamu yönetiminin mevzuat
sistematiğinin basit, anlaşılabilir ve uygulanabilir
olmadığı da gerek iş sahipleri ve gerekse
uygulamacılar tarafından sıklıkla dile getirilen bir
başka şikayet konusudur.
• Öte yandan bürokratik işleyişteki iş adımlarının,
imza ve onay miktarının fazlalığı, takdir hakkının
kimi durumlarda oldukça geniş olması ve
kişiselleşme de kamu yönetiminin önemli
sorunlarındandır.
• Kamu yönetiminin işleyişine ilişkin bir başka sorun
da görevlerin yerine getirilmesinde uyulacak
standartların oluşmamış olması, yöneticilere göre
stratejik planların, örgütsel amaç ve
uygulamaların değişmesidir.
• Karmaşık iş süreçleri nedeniyle hizmet talep
edenlerin kamu yönetiminin davranış biçimini
kestiremiyor olması, hesap verebilirliğin ve
şeffaflığın bu anlamda sağlanamaması da yine
ciddi sorunlar olarak görünmektedir.
• Kamu yönetiminin önemli bir başka sorunu da
örgütlenmede olduğu gibi işleyişte de özellikle
araçların veya tali amaçların esas haline
getirilmiş olmasıdır.
• Hizmet sunanlarda kamu yararının amaç
olduğu düşüncesinin gelişmemiş olması,
hizmet talep edenlerde zaman içerisinde
devlete duyulan güvenin erozyona uğramasına
neden olmuştur.
• Bazı alanlarda mevzuatın çok ayrıntılı olarak
düzenlenmiş olması, kamu görevlilerinin basit
konularda bile inisiyatif kullanmasının önüne
geçmektedir.
• Bir yönüyle bu durum kamu görevlilerinin iş
yapmamak veya işi savsaklamak adına
kurallara gönderme yapmasına neden
olmaktadır.
• Kamu yönetiminin güçlü ve yeterli idari
kapasiteye sahip olmaması (yönetsel zaafiyetler
ve gelenek eksikliği) hizmetlerin başarımında ve
sürdürülmesinde çeşitli güçlüklerin ortaya
çıkmasına neden olmaktadır.
• Kamu yönetiminin işleyişini sağlayan norm
düzeninin bazı alanlarda eksik düzeyde ele alınmış
olması (örneğin kanun yerine yönetmelik
düzenlemesi ile sorunların aşılmaya çalışılması
gibi) uygulamada yaşamsal sorunların ortaya
çıkmasına neden olmaktadır.
• Kaynak tahsisatının stratejik yapılamaması ve
bu anlamda politik ilişkilerin egemen kılınması,
sunulan hizmetlerin kalite ve tatmin düzeyini
düşürmektedir.
• Yüksek düzeyde yönetsel güvenceye veya iş
güvencesine sahip kamu görevlileri, kamu
yönetiminin işleyişinde önemli aksamalara
neden olmaktadır.
• Kamuda performans ölçüm sistemlerine geçişin
ağır aksak ve kuruma göre farklılık gösteren bir
nitelikte yapılması, personelin hizmet sunumunda
gereken özeni göstermemesi sorununu ortaya
çıkarmaktadır.
• Kamu sektöründe halen hizmetkar değil
tahakkümcü devlet kurumsal mantığının egemen
olması, işleyişte önemli sorunlar ve nihayet
memnuniyetsizliklerin gelişmesine sonuç
vermektedir.
• Hiyerarşik denetim ve raporlama, ast-üst
ilişkilerinin zaman içerisinde dejenere
olmasına ve dolayısıyla hizmet sunumunda
ciddiyetsizliğe neden olmaktadır.
• Yetki devri ve bu yolla personeli
güçlendirmenin sağlanamamış olması, hizmet
talep edenlerde giderek daha fazla
memnuniyet ve kamu hizmetlerine karşı
kayıtsızlık, bıkkınlık yaratmaktadır.