İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN TÜRKİYE`DE OLASI

X. ULUSAL EKOLOJİ VE ÇEVRE KONGRESİ
04-07 EKİM 2011, Çanakkale
İKLİMDEĞİŞİKLİĞİNİNTÜRKİYE’DEOLASIEKOLOJİKETKİLERİ
C.CanBİLGİN
OrtaDoğuTeknikÜniversitesi,BiyolojiBölümü,Ankara
Son yüzyılda küresel ısınma olarak da nitelenen bir iklim değişikliği olgusu,
büyük ölçüde insan etkisinden kaynaklanması nedeniyle bilimin ve yaşamın
gündemineoturmuştur.Çeşitligöstergelervemodeller,budeğişiminvarlığıveyüksek
hızıhakkındabizegüçlükanıtlarsunmaktadır.
Mevcut iklim parametreleri ile canlıların fizyoloji, davranış ve yayılışları
arasındakiyakınilişkinedeniyle,öngörülendeğişiminbucanlılarınbirçoğunuciddibir
şekilde etkilemesi kaçınılmazdır. Bazı türler ekolojik veya evrimsel süreçler
sonucunda değişime ayak uydurabilse de habitat tercihleri dar, yayılma yetenekleri
kısıtlıveyaektotermalözelliktekitürlerinyerelveyaküreseltükenmeriskiyüksektir.
Çalışmalar Türkiye’nin iklim değişikliğinden en çok etkilenen ülkeler arasında
olacağına, ortalama sıcaklıklarda 3‐4°C artışların ve yıllık yağışta %40’ı bulan
düşüşlerinbeklendiğineişaretetmektedir.Bubildiride,budüzeydebirdeğişiminolası
etkilerininTürkiyebiyoçeşitliliğineveekosistemlerineolasıetkileriirdelenmektedir.
Biyoçeşitliliğe doğrudan etkiler arasında, çiçeklenme, göç, üreme gibi
mevsimsel olayların zamanlamasında farklılaşma ve senkronizasyonun kaybolması;
belli türlere uygun iklimsel koşulların kayması sonucu o türün yayılış ve nüfusunda
değişimler; türlerin habitatlarının büyüklük ve bağlantılarında oluşacak kayıplar;
yaşam birliklerinin kompozisyonlarında ortaya çıkacak değişimler; (su rejiminin
farklılaşması gibi nedenlerle) ekosistemlerdeki değişimler ve bunun sonucunda
ekosistem hizmetlerindeki aksamalar sayılabilir. Bu konuda ülkemizden Seyhan
Havzası orman ekosistemleri örneği ile dört endemik bitki türümüzün yayılışları
hakkındamodellemelersorununfarklıboyutlarınıortayakoymakta,ayrıcasistemlive
uzunsolukluizlemeninöneminivurgulamaktadır.
AnahtarSözcükler:biyoçeşitlilik,iklimdeğişikliği,türyayılışları,modelleme,ekolojik
süreçler
26