TBMM B : 4 27 . 9. 1988 O : 1 tidarda!.. Ülke ekonomisinden sorumlu

T.B.M.M.
B : 4
27 . 9. 1988
tidarda!.. Ülke ekonomisinden sorumlu,
sosyal yaşamdan sorumlu, endüstriyel iliş­
kilerden, sorumlu bir iktidar, kömürün it­
hal yoluyla daha ucuza geldiğini söyleyebiliyorsa; kâr amacıyla bu madeni ve iş­
letmeleri devir alan sermaye, -elbette dışa­
rıdan daha ucuza getirmek suretiyle, ül­
kenin sanayisini olumsuz yönde etkileye­
cektir. Aynı olay kâğıtta ve diğer iş alan­
larında olmuştur. Hükümet, sorumlu ik­
tidar olarak bunu böyle yaptığına göre, ar­
tık Türkiye'de nerede bir olumsuzluk var­
sa, ithal yoluna gidilerek, bunun ucuz ol­
duğu söylenecektir. Bu işletmeleri alanlar
ithal müsaadesi sonucunda üretime gir­
meyecek, ithal yönüne giderek teknoloji­
yi geliştirmeyecektir, böylece de sanayimi­
zin olumsuz yönde etkileneceği açıkça he­
sap edilmelidir.
KİT'ler özelleştirildiğinde yatırımlar
azalacak ve ülke kalkınması sekteye uğra­
yacaktır. Siyasal iktidarın benimsediği
özelleştirme politikası gereğince, devlet,
üretken yatırımlara girmekten kaçınacak­
tır. Öte yandan, özel sektör, yatırım için
ayırdığı kaynaklarını devlet işletmelerini
satın almak için harcayacaktır. Devlet,
özelleştirme karşılığı elde ettiği kaynağı ya­
tırımlarda kullanmak yerine, kamu har­
camalarına, iç ve dış borçlara yatırma du­
rumunda olacaktır. Bu duruma göre de
yatırımlarda artış değil, ileriki yıllar için­
de düşüş devam edecektir. Ulusal açıdan,
özelleştirmeyle bir tasarruf söz konusu ol­
mayacak, sadece el değiştirilmiş olacaktır.
KİT'lerin özelleştirilmesi, ülke eko­
nomisi üzerinde yabancı sermaye egemen­
liğini daha da arttıracaktır. Bugün Türk­
iye'de ekonomik gündem ve uygulanacak
politika büyük ölçüde uluslararası fınans
çevreleri tarafından belirlenmektedir.
KİT'lerin özelleştirilmesi de aynı çevre­
lerce talep edilmektedir.
Temel alanlarda üretim yapan KİT'­
lerin özelleştirilmesi, aynı zamanda yaban­
O : 1
cı sermayeye satışını da sağlayacaktır. Ya­
bancı sermaye, ülke ekonomisi üzerinde
söz hakkını daha da artıracaktır. Ekono­
mik yönden bağımlı hale gelen ülkelerin,
siyasal yönden de bağımlı olacağı herkes
tarafından bilinen bir gerçektir. KİT'ler
özelleştirildiğinde, üretimde planlama ye­
rine, kargaşa, keyfîlik egemen olacaktır.
Türk ekonomisinde etkin bir rol oy­
nayan KİT'lerin ülkede demokratik bir
sistem içerisinde, hızlı, dengeli ve adil bir
kalkınmanın sağlanmasında ve bunun
aracı olan planlamanın başarıya ulaşma­
sında öncü görevleri vardır. Eğer KİT'­
ler elden çıkarılırsa, Türk ekonomisinde
tam bir plansızlık ve kargaşa egemen ola­
caktır; liberal sistemde, görülmez bir elin
piyasayı dengeye kavuşturacağı yönündeki
görüşler ise dengesiz bir kalkınmanın te­
melini oluşturacaktır.
KİT'lerin özelleştirilmesi, tekelci üre­
tim sürecini hızlandıran önemli bir unsur
olacaktır. Bugün, birçok temel mal ve hiz­
met, kamu görevi çerçevesinde, KİT'ler
tarafından üretilmektedir ve bazı alanlar­
da KİT'ler tekel statüsündedirler. KİT'­
lerin özelleştirilmesi, tekelci üretimi orta­
dan kaldırmayacak, tam tersine, zaten
önemli alanlarda tekel durumunda olan
özel sektör iyice tekelleşecek ve kökleşecektir.
KİT'ler özelleştirildiğinde fiyatlar
daha da artacaktır. Özel sektör için tek
amaç daha fazla kârdır. KİT'ler özel sek­
tör çıkarma sunulduğunda, sermayenin
daha çok kâr hırsı sonucunda, KİT ürün­
lerinin fiyatları piyasa düzeyinin de üstü­
ne çıkacak, bunun sonucunda yoksulluk
artacak, gelir dağılımı daha da bozulacak­
tır, geniş halk kitleleri uçurumun kenarı­
na biraz daha itilecektir. Bu konuda bir
tek örnek vermek, özellikle İngiltere'den
örnek vermek mümkündür. İngiltere'de,
özelleştirilen kamu işletmelerinin hisse se­
netleri, borsalarda değerinin çok altına
— 116 —