Bu ihtiyaçların eğitim sistemi üzerindeki etkisi ve eğitimin

-
26 —
Bu ihtiyaçların eğitim sistemi üzerindeki etkisi ve eğitimin planlanması konularına geçme­
den önce, eğitim sistemi .dışındaki insan gücü kaynaklarından ne miktar ve ne gibi ihtiyaçların
giderilebileceği konusu üzerinde durmak, bu etkinin çapının (bulunması bakımından faydalıdır.
(Ek - 2) de görüleceği üzere, ustaibaşı ve yetişkin işçi ihtiyaçları sanayi içinde eğitim yolu ile kar­
şılanacaktır. Önümüzdeki lonlbeş yılda bu kanaldan yetişecek ustabaşı miktarı 171 700, yetişkin iş­
çi 1 234 000 dir (14). Ayrıca yüıkse'k kademe meslekî personel ihtiyacından 65 800 ü, teknisyen
kategorisinden de 153 600 ü dış ülkelerde eğitim yolundan sağlanacaktır (15).
4.
Seçilen stratejik hedeflerin eğitim sistemi üzerindeki etkisi: Eğitim plânı:
Geri kalan insan gücü ihtiyaçlarının karşılanacağı eğitim kurumlarının tesbit edilmesi, bu eği­
tim kui'umlariyle bunları ıbesliyen alt kademe eğitim, kurumlarının kayıtlarının ve öğrenci kapasiteleriyle mezunlarının her yıl için 'belirtilmesi, bunlara 'göre öğretim araçlariyle öğretim kadro­
sunda gerekli 'olan genişlemelerin bulunması, bu genişlemeleri sağlıyacaık tedbirlerin ve malî im­
kânların gösterilmesi, eğitime insan igücü ihtiyaçlarına ıgöre yön vermek için «orunludur. İnsan gü­
cüne göre eğitim plânlamasından çıkan anlam »budur ı(16).
(Ek - 4) Eğitim kanalından sağlanacak insan gücü ihtiyaçlarını karşılıyacak eğitim kurumla­
rını belirtmektedir. Aynı şekilde, insan gücü ihtiyaçlarının 'belirli tekniklerle bu kurumların her
yıl çıkaracağı mezunlar sayısı ve (bunların tekrar öğrenci kayıtları ışe'klinde hesaplanışı, öğrenci
kapasitelerinin ortaya çıkarılması, öğrenim araçlarının ve öğretim kadrosunda ıgerekli genişleme­
ler, metot ve sorulariyle kalkınma plânını hazırlık çalışma dokümanlarında gösterilmiştir (17).
Eğitime verilecek yön, öğrenci kapasitesi, ikinci devre orta öğrenimle yüksek öğrenimin ana­
da] lan olarak plâna geçmiştir (18).
Bunların yerine getirilmesi ve yıllık programlarda yer alan diğer tedbirlerin uygulanması, eği­
tim kurumlarına, Millî Eğitim Bakanlığına ve ilgili daireye düşmektedir (19).
Bu arada, eğitim kurumlarının alacağı öğrenci sayıları yıllık proje analizleri sırasında kontrol
edilmektedir.
B>
1.
EĞİTİM SİSTEMİNİN YAPISI VE SİSTEMDEKİ ÖĞRENCİ AKIŞI
(20)
Kamu eğitim faaliyetlerinin yükü:
Kamu eğitim faaliyetlerinin ekonomiye yüklediği yük 1938 - 1962 yılları arasında dört misli
artmıştır (21). Diğer memleketlerle karşılaştırınca, bu yükün hafif olmadığı görülmektedir (Ek 6). Bu yük oranına özel eğitim kurumları giderlerinin katılmadığı ve şahıs ıbaşma millî gelirin
Türkiye'de düşük olduğu hatırlanırsa, yükün ağırlığı daha da artmaktadır.
(14) Türkiye'de insan gücü ihtiyaçları ve eğitimİ7i programlanması, D. P. T. 1963 - 1967 plânlı
hazırlık çalışması, hizmete özel, Ankara 1962, Sayfa 20 - 21
(15) (Ek - 3) ün «diğer» sütunlarında
gösterilmiştir.
(16) II. S. Parnes, A. G. E., Sayfa 51 - 62 ve 69 - 74
F. Harbison ve C. A. Myers, A. G. E., Sayfa 189 - 223
(17) Türkiye'de insan gücü ihtiyaçları ve eğitimin programlanması, A. G. E., Sayfa 23, 25, 26,
27, 30 - 31, 32, 40.
(18) Kalkınma Plânı, A. G. E., Sayfa 450 - 451, Tablo 358 ve 360
(19) 1964 yılı programı, A. G. E., Sayfa 232
(20) Eğitim sisteminin yapısını ve sistem içindeki yapısını bilmenin eğitim plânının hazırlan­
masında çok önemi vardır. Örneğin, bir öğrenim kurumunu plânlarken, bu kurumun dayandığı alt
düzey kurumlarını da plânlamak gerekir.
(21) Ek - 5, sıra 2.
9